Katalog

CUMHURÎYET 30 Aralık 1974 BÖ^LE VAPiVOfUIM... DüBEHİM GutuMU &$Sît 1 . PuLı'TıKACl 5tM B.'/l OUPA(< SAK4 (rÖZLU . ABDULCANBAZ iü'M MEtf ÛLMAM,A^OLtfAM AŞK ıs DA GEZER Yazan: Necati CUMALI Yını btııada: Sana k«ıldi' diy* thıan'ln lejıni duydu. îhsan'a döndü: Ne? thsan koluna gırmlştl: Aldırrna Ben o kular agMnu... Kıme? Ekrem'in yaptığını söylUyorum. KendlHgınden bekçi kesılır tiyatroda bütün k»dml«nn başına. An*, babalan. kocalan bütün ksdmlan ona emanet etmış sanırsın Enayı! GörUr o bır ay ıçınde olacaklan G«rçekt«n yeni bır Mkm b«îlangtcınd»ydt. Ahklaşmıştı Hâlâ otelın kapısına kayıyordu gozleri. Anl»yamadım' Bırak şımdı bu mımaraları. Ben göreceğımı karşıdan gordum. Ne gördün? Sevgl sana kesildi diyorum. o kadar! Anasının gözüdür kaltak! Gününü gtin «tmeain. bılir. Sırtını okjadı Ergun"un Benden gozunu açrnası Enayılik edıp d« fazla vakit kaybedeyım. romastık numaralar» dalayım deme Turn«lerde hızlı yürur bu iç ler Hem ku bır ay oldu kocasından aynlalı Özgtırlügünun alabıldığme tadını çıkarmak ıs ter şımdı . Erjun suç UstU Takalsnmı? gıbi: Nerden çıkarıyorsun bunlan, diyeblldl. Sırtını ok;adı Ergun'un. Sen benım dedı|ımı dinle . Karşılık beklemeden, «O devletlım1» dıye yeni bır tanıdıgına dogru yurudü gı*tı. Ekrem. otele girmiaken geri döndü Fahn ve emanet ettığı Belkıs'ın yanına yaklaştı. Kaldınmda aon kaianlar arasındaydı Belkıa. Mınldanarak dıretıyordu Ne Işım var benım burada? Xkrern yalvarmağa bacladı: Canımın ıçı, yavaç Soyle ne ışım var' «tr&ttan kım«MM bıze bakıyor . Bana ne' Baksın! Ama . Vız gelır bana .. Kuzurn . Nıye buradajnz, sen omı »öyle banaî Nıye boyle yapıyorsun? Nıye üzüyorsun arkadaşlannı. Belkıs Kordon'u gosterdi: Bu nerenın danızı? îzmir'deyiz. Birinci Kordonda. En güzel otelde kahyorur İstemıyorum. Ne îanır'ı, ne Kordonurru, nt en guzel oteîını' Hepsi gızın olaun. Kaya'yı bul bana' Kaya ıki saat sonra gelecek! Yalan1 înan ki defıl! Yalanaa eanına okurura »enın! Oku' Gogsünü yumrukladı Ekrem'ın: Kayayı bul1 Bulacagım. . (Deramı var) AMERİKA NOTLARI Röportaj: ERGUN BALCI Fotoğraf: ARA GÜLER B«nlan ıcyierken, baknlannda cBen hlç bir ttmın çocuk oîmadım. Şnndı büdlklerımi h«r zaaıan bilirdlın» diyen şeytansı bir anltmlt, daha alıeı gozlerle süzuyordu Ergun'u Nursen ise durmadan gulumsuyordu aralannda. üysal bir bekleyış içındeydl. Bılrnedlğl bıri, kohmtfan tutar, «Hadı gıdıyoruz» dıy» fU anda foturebılırdı onu. Ekrem, neredeyse soluk soluğa geldi yan larma. T«niftrl«r*!. Az önce Bulent'le bırllkte ellnı sıkmıştl Ergun'un. Soğuk bir 1elâmla, şaçkınlıgındaa olacak \enıden elınl nktı. Sevgı ıle Nursen'e: Hadi çocuklar odalanruz hazır, dedi. Uza\an konuşmalarındar. hoşlanmamı» «Iacak, Ergun dan ayırmak ıstiyordu anlaşılan onları. Sevgi yumuşakhkla gulumsedi: PeJri gelryoruz... Hadi ama ... Sen pt, geMyoruz .. Ekrem sınırlenıyordu: Çok kaltfık otehn kapısı önunde. T»aa fezici tıvatrolara dondük .. Sevgı'nın kasları çatıldı: Ne munasebet' Ekrem, Ergun'a bir çev sorlemeden, yii. tü asık uzaklastı. Bır ıkı adım «;onra, karjılayıeı kadınia çtneye dalan Saeldt II* çekıaıyordu: Sadde Abla, bavullannı çocuk çtkırdl adana.. Ergun, «Ne oluyor'» gıbılerden baka kalmiftı az onceki konuşma «.ırasında Sevgi, «Semm» diy» mırıldandı Ekrem'in arkatın<Un. U»tundekı gergınlıkten sıvrılarak Erjun'a dondu Ccsaretlendırıcl bır gulu|l« tll> nl urattv Gorufüruz. Umanın» Sıtı tanımak lstiyordum. Memnun oldum tanıştığımıza.. Ben de. OteUmıri, Hyatromuzu biliyorsunuı oası! olta Ararım jızl.. Beklerım. Şımdıhk Allahaısmarladık Bjlejse. Gule gule. Nursen, Se\ gi'nin ark«»ından «Beklenr» dlye sıktı Ergun'un elım. Ergun, «Bir d« Çiklet çiğnese » dıye geçirdi aklından. O »nda erken buluğa ermış ırl yapüı kıı çocuklara benzetmıştı onu Sevgl, Nursen ile blrlikte otel« gırerk«n, kapının içind» döndü. Kacaraak bir bakış attı Ergun'a. Yanm ağızla gulumsedı. Otehn gınfinde Nursen'le konuşur gdrunerek tamamladı bu gvlu$ürtü. Ergun, durdMgu yerde \almz kahnca, bu kadarcık bır kar»ılajma ıle ahsmaya başladlgını duydu Sevgı'ye. Yenı bır askın esığindeymij gıbl bır daralma vardı yuregınde Son yılların yetijtirdiji en güzel kadın •yuncu olarak tanınıyordu Sevgi övle olduğu halde elınde olmadan «En azindan A y lt kadar guzel> dıye bır kar.sılaftırma yaparker. yakaladı kendinl. Canı ııkıldı. Kadın hakları hareketi giderelı ^aygınlaştı «W«men'( Lıberatıon Movemert» Turkı,eje «Kadınların özgurluk Hareketı» ya da «Kadın Hakları Hareketi» ıdye çevrlleblhr. San Franci«co Televlzyonu ha berler müduru Joe Russin, «Halen Amerika'da en güçlü devrimcı potansıyeli olan en dinamık hareket» diyor Kaftın Haklart Hareketı ıçın «Zencı harek*tinden daha guç lu mu'ı dıje soruvorum. n Şugun lcln ^Amerikin^ toplunarek&ffnderı daha nu ztrferna çok çalkalıyor» cevabını veriyor. Zenci Hakları ve Kadın Hakları Hareketlerı, k'âsık de\ rım teorılenne pek ujmıyan ganp bır ıttlfak. Ashnda buna ıttıfaK da denemez Çunku aralannda bılınçlı bır ışbırhğı >ok Ama ıkı hareket de Amerıkan sıstemındekı adaletsızuğe karsv mucadele edıyor, ve ıkısının de ozu ekonomik Kadın ve slyah derih, Amerikan top'umunun is tismar edılen, ekonomik \e sos%al eşıulrlıkten \akınan ıki ke'itı. Dogal olarak arada dozaj farkı rar Kadının pastarfan aldığı pay, zencıden daha buyuk A n ı arslın payı gene de beyaz erkeğe gıdnor Arta kalanını kadın, ondan da arta kalanım zencı ve azınlık grupları alıvor. Beyaz erkekler arasında da bır hıyerarjı var. Buvuk şırketler, bu hiverarîinin en tepesınde, topluraa tümü ile egemen ^ fe Sak m gozüm. J DiŞi BOND Ka^ın Hakları Hareketmi AGüçlü motor neriKan kadınının ;>marıklıgı vı da kaprısı olarak nıtelemek Oysa kadın. AmeriKa da tuke \anlıs bır rfeğerlendırme o'.ur. tım mekamzmasının en guçlü Sorunun özunde evde bula?ıgı motorlarından bıri. Ev kadınıkımın yık»\acağı va da ortalığı nuı alış ver ŞJI sınırlanmjsı, kımır» temızleveceğı değn, fa iani tüketımı kısması bır çok şırketin ıflâsına vol açabil'r Ve kat yukanda da değındı|imiz ev kadını bunu pek zorluk çekgıbl ekonomik ve sosvai etkenmeden gerçekleştırebılır. C ünler yatıyor. Ferkeley Oniversıtesinde ha ku Amerika"da tüketim b:r nok raketın sozculerınden bayan Ma tadan sonra ıhtıyaç için degil. rıa dgl Drago, «lînıversıtede en \enüık ıçın yapıhjor Evme >e ıvı mevkllef" «rkeklere gıder. •"nı bır çamaşır ya da dıkış ma^ınaıı alnıayıp eskısı ıle ıdare eden, yenı bır çorba ia da jebekleven kadınlar olduğu halmek salçasını denemeyen ev ka de, bos Jcür<!ulere erseklen geamı tuketım endustrısmde butınrler» dijor yük çalkantılara yol açabüır. Nı tekım •a başlarında et f vatvz Bağunsızlık beyannaraesi lan vukselince, et alıjvenjıni MıKvaukee de konuştuğum tem kr"irnij ev kadını, bır süre sonsılcılerdea bır bayan ıse şoyle ra da fivat nıkselmesi durmus dıyordu: Bu bakımdan Kad.n Hakları «BaŞımaızlık beyannamesınde Kareketinı küçümsememek KebUtun erkekler eşittır» cumle4 rekır \ardır. Ne yazık kı bugvın ülkemizde bu ılke kelımesı kehmesı Y A R I N : ne uygulanmamaktadır Kadmlar \e Zencfler Beyaz erkeklerin ya CHE GUEVARA, CAZ VE rarlandığı esıtlık ılkesımn disinda bıraJalmıştır Ashnda biıtün D t \ l ÂYİN erkekler değıl, butun uvsanlar eşıt olmalıdır » îstatistıklere goz gezdırınce bu sozlere hak vermemek mumkun degıı 1955 yılında kadın ışçıleım ge nellikle aldıkjan ucre* ortalama sı erkek ışçllerın ucretlerınin • • 63 9'una eşıt Bu oran 1960'ta % 60 8 1965 te "' 60 ve !972'de ıse ı 59 5 oluyor Yanı durum da duzelme degıl. kötüleşme var. O7ellıkle yoneticîlik, satıcıhk ve fabrıka ı.çılıgı gıbı dallarda er kpnler kadmlardan asağı vukarı ıkı kat fazla para kazamyorlax. dilık düj ve ülkülerını tüketim toplumunun sınırlan dısına tafirmıyorlar O toplumun ıçınde erkeklerle ejit hak dılıvorlar îkı hareketın de rmiradelesı oas tadan pay alma davasmda bır leşıyor Bıri bu oayı alabılmeK ıçın sistemın d<»ti?mesı eerektlg:ne inanıyor, dıgen sıstemin ıçinde yapacagı de«ısıküklerle pa yını almayı amaçlıvor. Ve ıkısı de mücadelesım vasal sınırlar ıçnde yurutuvor Ikısının de gucünu küçümsememek gerek Çunku sısteme karşı tabandan gelen tepkiler bunlar Bır zamanlar oğrencılerle ajdın çevrelerde pek re\açta olan, ve Demokrat Partının lthS yıtında bajkan sdaylsnndan Eugene Mc Carthv nm onculugu nu yaptıgı «Yenı Sol» hareketi rrunı alevı gıbı kısa süre yand ktan sonra sonnılis Tabandan değıl, tepeden geldıgı ıçın Sanfrancısco Tele^zvonu Haberler Muduru Joe Russin «Yenı solun en buyuk hatası ışçı smıfı ıle ilgılenmemesı onu küçUmsemesı idi> demistı Amerıkdiı ^<vtı •. erkeklerle ekonomik eşıtl.ğın var.j sıra cınsel oıgürluğu ıçaı ae mucadele edıyor. 1000den çok yasa Gene istatıstıklere gore Ame rıka'da halen kadınlara karşı ayı rım gosteren 1000'den çok federal yasa ıle eyalet yasası var. Ûrnegın 50 eyaletten sadece 24'ür.de kadınlar Jun Uyesı seçilme konusunda erkeklerle e$it haklara sahıp. Kaliforruya, Flonda, Nevad», Pennısylvanıa ve Teksas eyaletlerinde evlı bır kadın bagımsız bır iç yapraak içın (orneğın şırket kurmak, mağaza açmak.) mahkemeden ızın almak zorunda. Bırçok eyalette ışyerlennde kadınlann fazla mesaı ve gece ça hşması yapmalarıra kısıtlayıcı yasalar var. Bu yasalar gorünuşte kadınlan konımak ıçın konmuş, ama aslında bu tür fazla para kazanma yollarmı sadece erkekle re açık tutma amacını güdujorlar. 26 eyalette k&dınlar alkollu ıçki satamıyorlar. Barlarda ?ar sonluk yapabılmelerıne rağmen bar ya da tutüncü dukkânı aça mıyorlar. (Amerıka'da bar, ıçkı ıçüen yer anlamına gelır i Üniversıtelerde ıse bır kadının Profesör olabılmeaı ıçin olaganus tu yetenege sahıp olması gerekı yor. TİFFANY JONES Tabandan gelen tepkiler I?te «Kadın hakları» ya ua «Kadınların özgurluk hareketı. sıstemdekı tum bu eşıtsızlıklere ve haksızlıklara karşı bır tepkı olarak dogmuj. Bu noktada zen cı hareketi ıle bırleşıjor. Ancak »ncı hareketının «Kara Pan terler» gıbı onculerı, sorunu sınıfsal açıdan gdrüvorlar. ÜretİTr araçlarının mulkıvetıru beinlj gruplardan halka ındırmek kı şıjı kolpleştıren tuket.m toplumıın& ınsancıl bır çehre vermek ıstıyorlar Kadınlar ıse ş:m GARTH T A KVi trunej ögle tkındi Aksam Yatsı îmsak 7 24 12.16 14 36 16 49 18 28 5 39 M 2 3o 7S8 9 48 12 Ü0 1.39 30 Aralık Zilhicce 16 "206 ' 12.51 . . / 10336)