Katalog

CUMHURÎYET 14 Araiık 1974 eçTi"!<e unlu uygarlıklara sahnelık ettığı ıçın bır tanh ve sanat hazıneslne sahıp olan ulkemı? bılındığı gibi bu şanslılığının far kına çok geç varmıştı Aydjn çevrelerde bu bı linç smırl; bır oranda doğduktan sonra da, uzurt sure eldeki bu mırası çok vetersız hukuk metinlerivle vonetme thmalcıljği gösterümıştir îlk kanun metlnlerimızln 1875 ve 1883 yılltnnda vabancı kaynaklı muze idarecilenmıze haz rlatti'ildığını, Vıne bır Osmanlı metni olan 1<W8 Nıramnamesmln de yar m vüzyıl Cumhurnet donemınde vururlukte Kaldığını hatır a•<acak olursak ultısal kulturumuzun ve tur zm çıksrlarımızın bu en onemlı kapıtallne karşx nası] bır t u tum ıçinde olduğumuz, anlaşılır Daha«ı her uç Osmanlı metni, sadece a'keolojık değerlenn yurt dtşına çlkarılmasını cnleraek amacı ile vapılmıslardı ve 900 yıllık Anadolu Turk uvgarlıfınm bu topraklar ustunde duran ev, yalı konak han. çeşne gıbı sıvıl fapı sanatı eserlerinın yaşaması ıçın hıçbir ted bır getınnemekte idıler En sonkl 1906 Nizamnamesl bile, amacımn, «Hukumetin tasarrufundakı arazıde vaktıvle «?'» n olan alelumum akvam ı ka<iımenin kâffe ı muzaheretı.ni korumak oldugunu açıkladıgına gore kendı vapılarımız lçln hlçbır hukuk tedbıri voktu denebılır Bu uzun bosluk ve zivanlık vıllanndan sonra 1973 vılı nisan ayında 1710 savılı .Eski Eserler Kanunu» kabul edı]dı Ne vazık ki bu vru ve dd'alı kanun bır \ano*a bırçok gerek«« \e «er hukumlerıjle sadece bir polıs tedbırı nıtel gı gostermekte ote vandan toprak u*tu eserlerimızin ya«aması Için gerekli ekononvk rnall, hukukl çarelerl yıne getırmemektsd'r 6 yç görüşler ESKİ ESERLER KANUNU Av. Çelik GÜLERSOY Türkıye Tunng ve Otomobil Kurumu Genel MudürÜ şınamasın ancak Srkeolojive, va da tarıhsel ve ulusal sanata aıt olmalarına gore smıflandırıllr Ayırımın bovle >apılmasının bırkaç bakımdan onerai vardır Bınncısi kuramsal ve bılım seldır, bır kavram ve terminoioji sorunudur Butun avdtnlanmıs ulkelerde «antiquıto^« (eskı deyıtnı âsarı atıka, yeni deyimı eskıllık) kavramı ile geçmıs kavımlerln urünlen arkeolojıye aıt ob]eler duşunulür Kransızc cMonument* hıstoriques et arti«tiques», Almanca «Kunstdenkmaeler» deyimı ile Ise vaşavan bir ulusun kendı tarıhl ve sanatı Içinde oluşturduğu yapılar anlatılmış olur Awrımın ıkınci onemı, pratık zorunluluktur Curku bu ıkı ayn tıp eserlerın ihtıjaçlan ve «orunlan, deSışıktır Taşınabilır malları ele alır«çak eskı uvgarlıklann her çeşıt urununu toprak altından arayıp bulmak, korumak, devlete naletmek, satışlannı kontrol etmek tşleri, kendine göre tedbirler l«teyen konulardır ve gerek kamu yararı gerek bunun'< »raşacak uzmanlann meslegı ve bılı»ı«i ve geuk«e uvgulanm« olanaklan »çısından, dejısik karakterdedirler Aynı şeyı, taşınabıHr eskı e'erlerden hepsl, ornesln bır yakın devtr por^°leni ve avizesl içın sovleyemeyiz Bır Fnnsız \azosu va da Venedik kristnün} bu'rrak için ne kazılara ve arkenlne hevpflerıne gerek \ardır ne de aynı •eribırlerle korumak ve alım satımlarını kontrol etmek ıçın kamu varaındin bah=edılebılır Tasınmaz malları ele alırsak, bir Roma tapınagı harabesıvle BoSazıçindeki muzevyen ya!ı ancak fıl ile kursun kalem kadar benzeşırlcr Bınncısıni eski eser olarak tescll edip başına bır bckçi dıkmekle çogu sorun çozumlenmış olur Ikıncısine lsp kendi vueudumuz gıbi bakmazsak, yıtıp gıder Bu gıbı içinde yaşanan ltonutlar kentler iç'nde olduklarından spekulasvon konusu olurlar ve goztınu para hırsı bürurnuş bır çok adam ıçm de kendı guzel eskı japılan degıl altlanndakı toorak onenlıdır Ondan dolayı bunları e^ırKemenın vaşatmanın problemlen, antık tasınmaz mallardan b&rnbaşkadır. Sorunu bu anlavışla almanın bırınci sonucu her ikı kategon eser ıçın ya ayn kanunlar yapılması ya da avnı bır kanunda ama değışık bölumler ıçınde dılzenlenmelendır Nıtekım tanh guzellıklerını en ıyı lcoruyan ulkelerden olan tsvıçre'yl örnek »erirsek Solothu*n ve Aargau Kantonlan bırincı yolu Zunch Zug ve Schaff hausen Kantonlan ıkınci volu seçmışlerdlr Her ıkı volda da ortak taraf arkeolon ile ulusal yapıtlann aynlması ve degışik tedbırlerle korunmasıdır Temeldeki Yanlıslık Kanunun, önce eskı eserler için kendine gore bır sınıflandırma yaptığı ve her işte bu • vınma dayandığı goralüvor Tasınabılır ve tasınarrsz mallar Bu I «lenin içıne tasmabılır eskı mallam her çes dı \anı ki'ik Hıtıt çanağından tutunuz da Osman Hamdl Bevin tablosuna kacar bırbırlenvle llgisiz ne kadar obje varsa çırer Taşınamat mallara ornek olarak da uç varım duvarlı HıMt tapınagmdan Rumeli Hisarma kadar her çeslt gavnmenkul solculabıllr Ov«ı «ınıflandirmanın esenn tarıhtekı venne ve karakterine g5re yapılması gerekirdı Bu bılimsel e«a«a uygun olarak ele alınınca e*W eserler, lster tasmabılsln, ıstep* ta Sorumlu Organizasyon Kavram farklılıgının ikıncl sonucu, organ! zasyonlann < " aynlması geregıdır Arkeoloıılc * yapıtlar ve ' erlerle müaelerın u*Taşması, dogaJdır ve veterlidır Tanh ve sanat vapılanmrza gel'nce, avnı seyı sovlevememektev ız ve Kanu njn ıcıncı buyük sakırrası bu nok^ada ortava çı kıyor Bu tur vapıtlarımız içm Kanun beson başlı birbırınden ayn ve bagımsız çalısan ıda reJeri yetkili ve görevll talmış jranl bURünkü dunımu oldu^u gibı tanımıştır Anıtlar Yukaek Kurulu Egitim ya da KUlttir Bakanlıgı Vakıflar Genel MüdtlrlüÇll Turlzm Bakanlıtı Mılll Savunma Bakanlıgı ve Belediveler Bunlardan blrlsi koruma karan alacak obürü onaylayacak, bır başkası kamulaştıracak va da onanmına katüacak Bu sonuncu sıkta, Bakanlar Kurulunun da ka ran gereklı oluyor (m 15) Bır ışte başarısızhğa uğramak içm bundan elvenşlı karmasıl' sıstem kurularnaz' Anıtl?r Yuksek Kurulu tstanbul'da bır komısyondur ne parası vardır ne de mımarı ustası ve ısçı<;ı Sadece sorunlaı uzjn uzun tartı şır ve i'aarlar ver r Bunları kım ııvgulayacak tır' E*ıtım VP Kıutur Bakanlıkları ıllerde mıı zeler denektır MuzeİTin kendı kıremitlenni aktarmava odenegı yok Aynca müze'er ulusal sanat yaprlan ıçın bılimsel ve teknik olarak yet kılı mercıler olamaz Tunzm Bakanlıgının ite once kendı ışını tam yapmasını isteyebılınz Bu kultur ve sanat konusuna karıştmlması, herhalde bütçeslndekı bo' odenekler dolayısı İle olacak BJ çok başh sısusmın sakıncasının en bUyuk kanıtı, ıçinde bulunduğunıua durumdtır Esld ev ler, konaklar yalılar, hanlar bırerbırer yok oluyor Boğazıçınde Hasıp Paşa Yalısı gözönünde fte1 mılyon lıraya satıldı ve kül oldu gıtti Yok muv dj bu devletm ıkı mılyon lırası matervel ba kımından verınp konulmaz bu yapıtı kamulas tırmak içın? Vardı elbette ama işm îam vetl ı lısı ve tam sorumlusu yok Turtem BakanhSına neden bu valıyı kurtarmadın dıye pek sorulamaz Ama bır Anıtlar Idaresı olsa hem her yıl butçe sme bu gıbi ı$ler ıçın veterlı odenek konur, hem de yapmavınca sorulur Onun ıçın önce bu işe, elınde ödeneği ada mı olan, ve vurda yayılmış bır organizasvon, «arttır Saîranbol J nun güzelım evlenne, Ağrı Dagının tshak Paşa Sarayına tstanbul'dan yeti şilmez. Sonra. bu kuruluşa, bir dizl kesfn ve açık yetkıler verilmelıdır Durumu elvenşli mal sahı bının restorasyona zorlanması bedelimn vergi olarak alınıp tamırin devletçe yapılması gerek tıgınde kanulastırma kntık durumlarda yapının ıçmdekılerden boşaltılması (Avusturvada bu tedbır vardır) bmasını yakan ya da ona yakm agır ıhmalı (jorülen ki'îilere kendı mulkünü yakmış olsa blle ceza tayıni çevredekl tanh! atmosferi boıan venı ınşaatm ve reklâm levhalannm kaldı rılması gıbı Bızde bu etkıli olabılecek tedbirlerin, çogu yok Oysa olsa, vanı Kültür Bakanlıgı içinde b:r organizasyon kurulsa ve ona avikseçık yetkıler ve gorevler venlse gorunür ka^alara «urban edi len nıce tanh ve sanat yapılarndanjifc kalmışsa kurtanlabılır Bu gerekli çozılmlerl getırrueyen kanun bu na lcarşılık kendı ıçinde bır sıra tutarsızlıklar da tasıyor kı bu garıphklen de ıklnci bır vazıda ele alacagım Kiiçük Memur Katsayısı artm C Savcılıgı Ba5k.âtıbı M Yül'sel Çıtak'tan aşa gıdakı mektuou aldnı «Gazetemız Cumhurıvet ın 1 arilık 19*« Urıhlı nushasın da memur maaslarr la ılgılı katsnının 9 a çıkarılmasına karar »erildi&ını okumus bulunuvoruı Ancak bır erun once vanı «) kasım 19T4 tarihınde Sayuı Basbakanımız Sadı Irmak a hıtaben vazıp çondermış olduğum m<>ktnbun bır orneRİnı de sfae sunuvortım. Katsavının 9'a çıkanlmasıvla hiçbır istlfadesl olmavacak kucuk memnrlann dıırnmlannı tab"nla tavan arasındaKi buvuk farkı ızaha çalıştım Bır de kuçuk onerıde bulundum kabulu ımkîn«i7 çunkr bueune kadar bız kiiçük memurlann lehıne bır kanun çıkmadı Bunun Içın konuyla ılpılı uvarıcı vazılannızı ve Tardımlannın bekleHm» Saym okurunun Başbakan Irmak'a vazdıgı mektup en uvancı yazıdar daha uvarıcı bır nıteliKtedır Olduğu gıbı vajınnvorum bu mektubu «Savın Basbaıx?nını Memur ınaaslarıvla ilgilı olarak katsayınuı 9'a çıkarılması konusundakı çalışmaların sfirdurulmekte oldugu anlasılmaktadır Sıze kısaca ızâh etmek ıstıvonun Kat sayının 9 a pkanlması hıc bir şev Ifade etmemektedlr Esasen Personel Kanunnnun tatbikatıyla küçuk memurların maçdunvetı anlasılmıs bır <;ure sectıkten sonra 16 ncı derece kadrolar kaldınlmıs İS ıncı derece ılk basamak olarak kabul edilmıştır Bu da kifl eelmedıjhnden 15 inci derecedcn maaş alanlar, tesbit edllen ısçi asjcari Bcretlennden ataçı maa« aldıklarından 15 inci dereceden maas alanlara i«e»rı ucret tazmınatı odenmektedır Bu konuda gavet acık bır misal sunacaçım 13 inci derecenin 1 incJ kademesi olan çosterpe 125 üıerınden halen maas almakta olan orta ofcol mezunn bir memunın brut maası 1 000 lıradır asearî ücret hSlçemiıde 1 300 lıra olarak tesbit edıldıçınden bu memura 200 lıra asçan ucret tazmınatı venlmektedır Bu asgan ücret tazmınatı valnız selır \ersiat ve damn vertisi ke«mti«ine tabı oldu&undan katsvının 9'a çıkması halınde. ba me mnrun brut mıası 1 l!5 lıra olacaktır bu durumda vıne 75 00 lira asgarı ucret tazmınatı odenecek memurun elıne geçen mıktar halen busrun almakta olduçu maaştan bır mıktar daha az olacaktır Burada daha fazla detaylara inmek istemıyorum konuyu incelettınn, durnmu daha çıplaklığiyle göreceksinıı. Bu durumda 1 inc' derecenin 4 üncü kademesinden maaş alan yüksek derecell bir memurun brüt maaşı ise, katsayının 9'a çıkmaslyle 1000 lin. artacaktır. Acaba bu aradald uçurum farkını ızah etmeye lüzura var mı' Yani kat sayının 9'a çıkanlması sosval adalet ükeleriyle hiç bagdasmamaktadır Memur nutdslarına zam cellyor duşunceslyle sırf ev klralannın bir mıktar artacağı düşfinulOrse, evll 1 çocuklu bır meırnr (15 inci derecenin 1 inci kademesinden maaş alan blr memur) eline ıceçe.ı 941 lira Ue nası] (jeçinebilecektir Slzj burada bırazcık olsun duşunmeye davet edivorum. Memur maaşlanna sosyaJ adalet ilkelerine uygun blt rstm düşünulüvorsa takdlr sizlere aıt ohnak üzere kfiçfik bir önerimjz olacaktır 1, Z 3, 4, 5 inci dereceden maaş alan memur aytığuıa 300 lira. 6, ?, 8 9, 10 .ıncu dereceden maaş alan memur avlıgına 400 lira, 11, 12 13. 14 ve 15 inci dereceden maaş alan memur avlığına ısı 500 Hra llâve yapılırsa adll bir olçüde geliri dağıtılmis oıacaktır kamsmdayız Işçl kesimi gSzonüne alınıp kıvaslama yapılırsa geltr daçılımındıki adaletsizlik daha da bellrjrin olarak ortaya çıkmaktadır tsçının toplu sözeşme ve grev hakları olduğu içın, haklarını kanuni volla istevip alahilmektedır bu suretle Kelirüıi, gıder sevıvesmde tutmak olanaklannı sağlamaktadır. Takdir sizlerın » B GENCO VE "KEREM GİBÎ,, OKTAY AKBAL Evct Hayır ÇEVRE VE KAMUOYU eçen'erdeki bır televızyon programinda Sayın tstanbul Belediye Başkanı aşağı yukan şöyle demıştı «Bır süro Türkıye nın tek eks gının dovız, rezervı oldugu sanılmış, herşeyın çözumu buna bağlanmıştı, artık bugün gelışmemız ıçm tek etkenin dovız olmadığı, başka bır çok defişkenın de hesaba katılması gerektığı anlaşılmışUr» ÇevTe sorunlan kamuoyumuzu arada bir «perakende» konular halınde ilgılendmr Sorunlann temelıne uzanmış bır kamu gbruşü henllz olusamamıştır Sokaktakı adamı bir yana koyaüm henüz aydın kişıler arasında bıle Urefım tarzı ile kentm sıkı fıkılılığı fark edılmemıştır Oysa bugün yurdumuzda, çev £«*tat ılgılenen oifHB ve yeterlı SnTTBdro buluiu3akta«Uf: m 6 6 enco'nun eskıden resımler yaptığını bılır mısınız' Nerden bileceksintz Kolej dergılerınm solgun yapraklarında kaldı onlar «Spectrum» dergısmın ıkınci savısına bakıyorum. tnsan des"nlerı çızmış hep Oturmuş dız çokmıH ayakta ınsan lar Bu dergılerde çagdaş şair ve yazarlann koleı oğrencılen tarafından yapılmış çevırilen yer alırdı kolejlı oğrencılenn kendı yazılar< şıirlenyle bırlıkte «ÇEVRE SORUNLARINA KARŞI KAMUOYU BASKISI YOKLUĞU. ONEMLÎ BÎR EKSÎĞÎMÎZDÎ ANCAK DELÎYUNUS OLAYINDA, BU BASKININ NASIL DOĞUVERDÎĞÎNE TANIK OLDUK» Şükrü KOCAGÖZ (Yüksek Mimar) nıfsal yapının değişeceğı günlert beklıyemeyız Elbette bu arada yapabileceğımız bazı ışler vardır Eksigımız şımdıye k&dar bu tür ısJerm STRATEJtStNÎN ış olmasıdljrj&kıye' sorunlan S S v p l l kimnun lartışmMiln^ ı^buyük yaA^^ronr Ka rar mekanızması ve sınılsal yapıdakı değişım gerçekleşınceye kadar stratejı ne olmahdır7 Ne clmalıdır kı «FÎZİKÎ ÇEVRı> K1LÎTESÎ bir daha onanlamıjacak yaralar aJmamış olarak kalabılsın Stratejr Kanımca çevre fılozofu H Lefebvre ın önerdıjh yak laşım oldukça gerçekçı özetlersek çevre stratejısı, bılımlenn stratejısı ve politık stratejı ola rak ayrılmaz ıkılı bır bütün Bılım stratejısı a) Adına şehırcilik dediğımız şevm değerlendınlmesı (kntıgı) b) Sekıl ve ıçerığınden başlavarak bır «kent olayı bılımımn gelıstınlmesinı gerektırıyor Politık stratejı ıse a) Kent ST rununun politık nayata sokularak bırincı plana ıtılmesuıı b) Her dalda kendı Kendını yonetım ıçın bır progrun hazırlanma sını. c) Genışletılmıs sdzleşmeye dayaiı sistem ıçersine >şehır uzennde hak kavramımn sokulmasım (yanı sehrın merkezhlığırdeT ve hareketmden vo<sun bırakılmama hakkı )nı öneriyor (2) Her bırmm açıkiüması uzman lişmış duzeyde genış yer ısteyen tu onerılerden o/elhkle politık strateımın uzennde durmakta yarar var .çevre, gıderek kent, butun çıkarlarm bırleftığı bır kavşaktır > Etrafımızı her boyutta surmıs olan çıkar duzenını eıe^urmek, buradan almacak ornekleıle kamuoyunu aydınlatmak, gıderek sı nıfsal bılıncı ve değışımı etk lı an . JHME1 tlk bu resımlenyle tanımıştun Genco Erkal'ı Dıkkatıml çemnıstı bu ICÜÇUK desenler Sonra ovunculuğa jaşiadı Anouılh' un «Antıgone»unda gordUtn ılk kez Pırıl pırıl bır yetenek Son ra yıllar geçtı başarılar bırbmn ızledı Derken «Dostlar» uvatrosu «Abdülcanbaz» ardından «Şıhde Av» «A«jznamc» şım dı de «Alpagut Olavn» ve «Kerem Gıbı » Bır dergı yılm sanatçısını sordu, bır sürü de hatırlatma sıralanmış edebıyatla resımde tıyatroda «Genco»dur dedım 1974 un sanatçı sı «Sıhde Av» oyunu ile genış vığınları hem düşünce hem sanat jonunden uyaran aydmlatan katkıda bulunan bır ldsi olciugu ıçın Tıvatro sanatının süreklı çalışan bır eri olduğu içm. In«;an ktşıararıi .«a£das bır ^nlamda ışleven sergıleyen ınsan acısını yalnızlığını en duvgulu etkıli bıçımde yı^ınîara ulaştır oıfı ıçn Kısacası gerçek bır sanatçı oldugu içın «Kerem Gıbi» Genco'nun sana' yasamında bır aşamadır kanımca Ikı saat bovunca tek bır vanlış vaarnadan Nazım Hıkmet ın şıırîerını okumak Okumak degıl yaşamak yaşatmak, her gece salonu tıklırr tıklım dolduran vüzlerce seyırciye benım setmek Bu, buyuk bır yetenek ışıdır Snrı sanatı sevmek. halka ınanmai jcısacası devnmn bır sanatçı olmak Genco Erkal Nanm Hikmene bütünleşmiş bu oyunda Daha doğrusu sanatla, şıırle, halkla bıUünleşmış, avnlmaz o'muş . Nazım Hikmet tum yapıtlarımn başına >t»dığı onsozde şo\le der «Şıırimın kokü yurdumun topraklarındadır Ama dallarnle butun topraklara Doguda, Batıda Kuzevde Gurevde uçsuz bucaksız vayılan butun topraklara o topraklar ustunde kurulmuş rnedenivetlere butun dunyamıza uzanmdk istedım tn«anoglu nerde, ne zaman ve hangı dılde olursa olsun yuregıme \e kafama uvgun bır şiir «oylemısse onun soylenmışındeki ustalığı ınceleme\e ondan bir şevler ogrenmeve çalıştım Yalnız kendı edebıyatırrtlakilerı değıi, Doğu ve Batı edebiyatının butün ustalannı usta bildım» Uluclararası tek şaırımı/dır Naztm Hikmet Gerçekten de turl'j ulusların «şaır> olarak «avdığı benimsedığı buyuk bir sanatçıdır <Kerem Gıbı>de Genco bu buvuk ustayı, bu ölumsuz ınsanı .vaşatıvor «ahnede Yasamını be; parçaya avlrmış. saırın >urdunu ınsanlarını kavgasını anlatan şıırleri ilk bolumlerde sereünor sonrakı bolumlerde de hapısteki, surgundekı saırl canlandırnor en «on bolumde ı<se şainn vaşamak ve olum uzerine du«unceleri rer alıyor, yani son şiirleri Şair vaşam kavgasından jorulmuştur umudu ranlıdi'', ama surekli kavga, dlrenme yüzünden bır yorgunluk vardır tum varlığında «Ben yanmasam sen yanmasan bız yanmasak nasıl çıkar karanlıklar aydınlıga. diyerek yaşamıs, çalışmıs, yantmış sevmis, yorulmus, tukenmiştır Ama yapıtı dipdindır, olumsuzdur Genco Erkal'ın «Kerem Gibi«sinde duydugumuz tattığımız benimsedığimiz, saygıyle, sevgıyle onunde eğlldıgımu bujuk bir ınsanın buvuk bir şainn varlıgıdır Bizım olan, dunvanın olan, butun insanların malı olan buyuk bır sanatçı Genco Erkal ın «Kerem Gibi»slni hepinizln gormesinl, yok dinlemesını, ısterim Şiir nasıl okunur, nasıl benımsenir, nasıl jasatılır, anlamanız ıçin Fen bu guzel sanat şölenl için Genco ya teşekkur etmek isterim. Kendı adıroa oldugu kadar siirsever okurlarım adına da . Boşluk nerede DlUâlil f«küW« vcymyüksek tkuim gtremeyen hektemeli v* Us* stt smıf öjreneiUrme • Test teknığıne uygun ve test uygulamalı öğretım • Ucretsu: 'ensosyalvetenek matbu testleri Lise son sınıl ofrencilerlne I 21 Aralık 1 Temmuî I 15 Ocak 27 Ocak (Somestre) | BeMemelılere 2 Ocaü 1 Temmuz • Ucretstz tum Göksen yaymları FENSINIFI ÜNİVERSİTEYE GİRİS bakış aç'sı Mımarlar Odası nın yaymları ile belgelenmıştlr (1) Bu belgelenn saptadığı gerçek, sanayıleşmedır Fakat kanımı?ca bu sanayıleşme sorunu ile yazımızm gırışındekı «dovız rezervı yetersızlıği» sanısı arasında bır benzeyış gösterılebılır Sanayıleşme çevre plancılığının en buyuk sorunudur ama tek sorunu degıldir Mımarlar Odası Ankara Şubes "nın 1971'de vayınladıfı «Tür ldye de Kentleşme» kıtabının onsozunde şoyle denılmektedır (s XIV) «Komısyonumuzun bır uyesı şaka yollu bu kıtabm adınin «Sanayıleşmeye övgü» olarak konabileceğını soyledı As lında da, Tu'"kiye'nın hemen her alandaki sorunlannın çözumlen mesı sanayileşmenm ve orgtıtleş menin sağlanmasma bağlıdır » ltk bakı«ta başka bir şey ek lemek gereksız gibı goriınen bu düşüncenın şoyle bır dunım yaratabılecegını de unutmayalım Sanayıleşme sürecınin ilerı bır noktasmda, ekonomık yonden sağlam bi r çözume ulaşılmış olunsa bıle, kendımızı KÖTÜ KA LÎTELI BtR ÇEVRE ıçinde bulma olasılıgımız yok mudur9 Başka bır deyışle, yurdun her yanında fabnkalar kurulmuş, üretım artmış gelir dagıhmı Deliyunus orneği adıl bır düzeje ulaşmış olsa bıle sahıllenmız kırlenmlş, gorünüm Bugün toplum vaşamırruzda degerlennı yıtırmış KARAK Eördügumüz en büyuk EKSİK TERStZ bır çevreye düşmüş ola lerden bırısı çevre sorunlan umaz mıyız' zenndekı kamuoyu baskısının üysa son günlerın «Türkıye'de Kentleşme» tata eksıkhgıdır (orne<t olayı» TDel vunus gerekbmn önsözünde tüm sorunlatıgınde kamuo\ u olu?turmanın nn çözumlenmes' ıçm karar çev relennın değışme^'nm gereklili ne denlı mümJcun oldufiunu gosgınden bahsedılmekte • Karar termıştır H Lefebvre'ın onerısınde oldu çevresmın degişmesmden bugün gu gıbı çevre borunları, politiK ru «sırıfsal varjının değismesı hayata sokulursa sureklı oluşum «yürurlukteta temel Uretım ılış Kinde bır kamuovu saglanır kılerımn » detıstınlmesı anla şılmaktadır» denılmektedir Ger Bu konuda gorev kime ç* kıtap yayınlandığından bu yaduşer? na karar çevrelerinın degışmesın Bır konıeransmda îsvıçreh şe de olumlu ılerlemel°r olmuştur hırcı J. P Vouga'nın dedığı gıbı Ancak elımız kolumuz baölı sı jev kenmez hazıneyi doğru kulUnabı len polıükacUar, çok seyler kaz=ınacak, kazandıracaklardır. Bugur belediye seçımlerınde en onenı'ı etken çevre duzenlemesı .le üglı sorunlardır Ne var kı bu ızlek (terna) bellı bır stratejı hattî partı stratejısı çerçevesı ıçinde ıslenmedığı ıçın bır raslanh MMUI cu su yuzüne çıkarılmıs en goz'e gorfilur bırkaç orneğı aşamamik tadır Çevreyı polıtıkaya kanştıra lım Kanştıralım kı halkın dt. vsv reyle ılışkısı artsm Çevre plânlaması ve kenils Uış küı beyın takımımızın da polıtıkaya daha etkıli bır şekıldt ksnş ması gerekmektedır Bu *>ıadj su nu da belırtmek gerekır Yurdumuzda konu ile ılgılı ırışıleın ço ğunluğu, oğretımle gorevlı VÎ me murdurlar Yururluktekı yaiaların bu durumdakılere politık ey'e m kısıtlamış olması polıt ka çevre sorunu ılışkısının, ıçinde bulunduğumuz kopukiuğunu jaratmıştır Daha once de belırtuğ'n'ir g1 bı, olgun bır kadro vevre ^orun lannı vazıp çızmıj ve bu ı;te yuK sek bır duzeye ulaşılmıştır Fikat bu fıkırleruı kıtlpye mal edn mesınde nereye vanlrmştır' Tek ornekle bıle ola bır nın yıkılmasına va Ja na ılişkın protesto olayı, iııfcnç gosten vuruyuşüne laitlayanı.vız Yadırganamaz oo>ıe JII du rum Çunku bu tur gosrenJeı • e toplu duyarlılık getışnııs daha doğ'usu oturmuş toplumlarHa 50 rulmektedır Ama ou ovle toplu<i lara dzgudur, oyle kalacak \ Jİnıa lıdır da demek değıldır Orneğın bır Avrups kentınd» tum şehır halkı, yen apıiaCok bır ote! golde sandalla b rbu^^k kılometre açıldıktan sonra ?o» j num olarak kentm «aslani 7 dag ların bovunu aşacağı ıçın çosterıler yapıp referanduma Ecdar gıtmektedır Tabıî kı bu ı$îe ktnt lınm spekulâtorlere oı«k n <ızgın m» lıgı ve öcü yatmalrtadiT Biir.a pe lışmışlığm şımarıklığı ' VF Djkmak gerekır Nıtekım Prof Josue de Castro da çevre sorunu «valnızca yuksek endustn sevıyesıne erıs mış toplumları ilgilendırir; ilke! madde ureten ulkelen ilgllendırmez» goruşune karşı çıkmakta ve bunun «kıml temel ılkelerin ozellıkle gelişme ve çevrenin alısılagelmış kavramlarırın vanlıs analızınden» doğduğunu sovlemektedır Hal boyle iken çevrejle ilgılı teknokratlarımızın ve politikacılarımızın mumkun olduğu kadar, çevre sorunj kamuovu duvarını aşmaları gerekır Şımdıve kadar surdurulen bilımsel duzeydekı kalıtelı oyunun fazla sevırcısi yok*ur Sevredenler de ovunun temeline ınememektedtr 1 T Sevırci toplu çıkarların sİz konusu olduğu sorunlara da, kendı oz çıkarlan ile eş duvarlılıkta vaklaşabılmelidir. Çevrenin polıtıze edilmesi ise bu yaklas mın on koşulutfur Bu neflenledır ki oturup once oyunumuza NASIL seyırci top'ıvacağımızı tartışalım Bana gore bunun ıçin öncelıkle *eyırci\i anlamamız ve bunu yaparken de bilimsel vbntemîerden yararlanmamız gerekır «Ku!lanıcı»nın (usager) isteklen nelerdır' Çevreslnde OLUP BtTENLERtN ne kadannın. farkındadır"1 Yoksa «guncel vasam»ın içinde bu sorunlara karşı korleşmı« mıdır' Gerçek şudur ki bugun plânlama ile kullanıcı aramnda bır ucurum vardır Unutmayalım • Solıın gorus açısı ku'lanıcının tarafındandır vanı kullanıcının olçutlerıdır kent<îel toplumun olanaklarını açımsar (arayıp tarar)» (2) (1) örneğin a) MllH Fiziki Plân Semmeri 2224 Ocak 1968 TMMOB b) Mimarlık Semıneri, 15161718 Aralık 1969 Ankara TMMOB c) Mimarlık / »ehırcilık ve Turkive nın Sorun lan Mimarlık dergisi yayınla rı I 1970 Istanbul, d) Turkıve'de Kentleşme Mımarlar Odası Ankara Şubesı 1971 (2) La Revolutlon Urbaine Henrl Lefebvre. Gallimard 1970 OTELBOĞAZICÎ: • KURBAN BAYRAMI ve YILB<\3l TATÎLINtZDE rahat ve stikun ıçın de AİLENÎZLE BtRIÎKTE dınlenebılecetinız muhteşem bogaz man zaralı yegâne verdir En az 4 gün kalmak şartıle 2 KiŞi YARIM PANSiYON 250. T.L. (Oda + Kahvaltı + Ogle veya Akşam yemegi + Servıa ve îşletme Vergısi) Rezervasyon için 250 TL Kaparo bedeli alınır. HOTEL BOG47İU (Adhye duragı) YENIKÖY Rezervasjon 62 19 43 Telgraf HOTELBOĞAZ Cumhıırivet 9949 Çarşamba eş^afından Çarşamba YUCE NEBATİ \AG PABRIKASI sahıbı merhum MEHMET YUCE oglu VEFAT REFAATTİN YÜCE 12 121974 gunü geçırdıfı bir trafık itazası sonunda Hakkın rahmetme kavuşmustur Cenazesı 14121974 cumartesl ganü saat 10'da Samsun'dakı evinden almarak Çarşamba da R d ven Paşa Camıınde kılınacak ogle nanaazondan sonra topraga verılecektır Dost ve akrabalara duvurulur ANNESt E§t VE KARDEŞIERt Currnunvet j'J^^ Seyircisiz tiyatro TOFAŞ Tur!< Otomobil Fabnkası A S Telefon değişikliği TOFAŞ Turk Otomobil Fabrıkası \ Ş Genel Mudurluğu nun telefon nıımdr.ıları. J4 Aralık I9~4 tanhınden ıtıbaren aşağıdakı >ekılde Sanrral Genel Muduı Genel Mudur Yaıdımcısı Malı \e hları I$let Uari Senit Ithalat Ser\ısı Muhasebe Servm 66 33 60 ( 4 hat ) 66 33 60 6611 14 66 1117 661113 6613 66 6613 67 6613 68 VEFAT Ajansımız kurucularından Bdamımız, Yonetım Kuralu Başkanımız Unlü yazanmız si'aset ve aevlet GDKŞEN DERSflNESİ BEYAZTTtSTANBUL Ttb 27 5132 Cumhurlyet 9946 YAKUP KADRİ KARAOSMANOĞLU 1 i 12 1974 gunu saban saat boö'ae ced&vı edılmekte olduğu Gulhane <\skpn iıı IKnüerr.: sınde vefat etmıştır Cenazesı bugun saat lUJ'ioa TBMM onünde yapılacak sa\aı duuşun dan sonra uzun vıllar nızrnet etıığ Anadolu Aıansı Genel Müdurlüğu onun< getın ectk burada olr anma torenı vapııacaktu Merhumun cenazesı Anadolu Ajans ndan ı.ınaraK uçaida istanbUi a nakledıleceK ve li 12 İSM nazsr grtinıî Sışlı Camnnde kıhnacaK ogle namazın dan sonra a<=kerı merasımle Be«;tk'aş'taki \ahva Efendı Mezarlığında topraga verıleceknr Merhumun vasiyeti gereglnce cenaze törenine çelenk gönderılmemesı ıca jlunur ANADOLU AJANM GtNEL İlgılılerm dıkkatıne ^ 10F\Ş Turk Otomobil F vaJ No (Basın A îbÖS s*9a6) Marıjais