Katalog

CUMHURİYET 19 Kasun 1974 alışma Bakanlıgının BağKur sigortahlariyla ılgili çok önemli bir ^.eııe.^esı b eylül 1974 tarlhll Resmi Gazetede çtktı. 10 numarsh bu genelgenin 1. ve 3. maddeleriyle «ynı bakanlıgın 1 ve 2 numaralı genelgelerinin 4. maddel«ri yürürlükten kaldırıldı ve bugüne değtn BağKur'da yasaya aykın olaraıc s'lrdürülen uygulamaya son vertldi. Ancak, bir hayll geç d* olsa yasa doğrultusunda çıkarilan 10 numaralı genelgeyle, 1 ekim 19?2'den beri süregelen y»nlıs uygulama nedeniyle B»ğKur sigortalılannın çok zor durumda kaldıkıannı ve emeklilik ayhfı ile malî olanaklarımn büyük ölçüde etkilendiğini önceden belirtmek gerekir. C BACKUR ÜZERİNE Teoman PEKİNDAĞ BafKur G. Mudürlufcü Sigortalılar Dairesi Eski Başkanı olan 31/12/1972 tarihi ile cezasız prlm ödemt süresinin sonu olan 31/1/1973 tarihi arasmda bir aylık farkın olduguna dikkati çekerek pek çok ilgilinln kayıt olmak için sırada beklediginl gb'zönüne alan BagKur'un bunlara bir olanak tanımak üzere ceıasız prlm ödeme süre•inin sonu olan 31/1/1973 tarıhint fcadar bildirgelerini doldurarak Kuruma yollayan, pritn ve keseneklerini ödeyen tüm slgortalıların tamanında başvurmuş sayılacagını ve bildirgelerinde yazılı basamaklarının da geçerll olacağını kamuoyuna duyurmuştur. Yasa hükümleri bu kadar da zorlanmakla kalmamış, 31/1/ 1973 tarihinden sonra da verllen blldirgelerde yazılı prim ödeme basamaklın geçerli sayılmıs ve bazı teknisyenlerln yanh uyarıları da tonuç vermeyince uygulama bu yönde yürüyegelmiştir. tşte sözkonusu Resmi Gazetede çıkan 10 numaralı genelge, yukarıda beıirtuen ve uygulamaya esas alınan 1 ve 2 numaralı genelgelerin 4. maddelerini yürUrlükten kaldırmaktadır. Artık bu genelge ve 1479 sayılı Yasa tıUlctimlerine göre bir sigortalı, seçtlği gellr basamagını kanun kapsamına giris tarihlnden başlavarak 30 gün içinde Kuruma yazılı olarak bildirecek. aynca 3 ay içinde de Kurumun İİRİH şubesine (Yasada meslek kuruluşuna verileceğlne ve buraya verillş tarihinin geçerli sayı)acağına dair bir hüküm bulunmamaktadır) kayıt ve tesoil lçin başvuracaktır. Sadece bildirge üzerine basamak yazmak yeterli değildir. Genelgede uygulama tarihi hakkında herhangt bir bellilik olmadıgından şimdi en önemli sorun 10 numaralı genelge hÜkUmlerirıin uygulama tarihinin saptanmasıdır. Yasanın tanıdıgı 30 günlük süre içınae basamak seçerek Kuruma yasıyla oiidirenıerin sayısı belletimi* bizi aldatmıyorsa, Uç dört oini geçmiyordu. Genelgenin uygulama tarihi başa götUrüldUgünde BagKur'a kayıt oıan seki»yü» bin »Igortah kendiliğinden Dirlnci basamağa ınmiş olacaktır. Her ne kadar 1803 sayılı bir AI Yasası çıkmjssa da bu yasanın tanıdığı süre 2.9. 1974 aksamı sona ermistir. Af yasası 1479 sayüı Yasada göstertlen 30 günlük süre geçtikten sonra basamak seçen sigortalılara vazıiı ıst«>kleri halinde basamak degişürme olanağı tanımıştır. Ancak prim basamagım yanlış seçenıer için Çikanlan bu htlkme dayanarak basamalt değişUrme istegınde bulunan sigortalı sayıü genel sigortalı sayısma oranla çok azdır (^ogu siıtortaü, prim basamaklanm, 30 gtinlü* basamak seçme sUresinden sonra Kuruma verdiklerl bildirge userine yasarak seçnüsler ve yaptıkları i&lemlerin dogruluğu BagKur Genel Müdürlügünce kabul edilmiştir. Bu sebeple Af Yasasının tanıdıgı süre içinde ayrıc* basamak Oegiştirme isteginde bulunmaga gerek Körmemişlerdir. O halde sekizyuz bine yakın sjgortalının prim ödeme basamakları bire inecek ve ömeğin Uç yıl sonra emekli olacak ilen yaştaKi sigortalıların çogu UçüncU basamak Uzennden çok düsük yaşlılık aylıgı (ayda 490 llra) almak zorunda kalacaktır. Hukukun genel ilkelerine jöre bir idari ka 1479 saydı yasaya göre kamın kapsamına giren klşi. seçtiği aylık gelir basamağını en geç 30 gün içinde Kuruma yazılı olarak bildirecek, aynca en jreç üç ay içinde de Kurumun ilgili şubesine başvurarak kayıt ve tescil işlemini yaptıraeaktır. 30 gün içinde bildirimin yapılmaması halinde ilk basamak seçilmiş sayılacaktır. 1972 yazında. Istanbul Ticaret Odası konferans salonurvda yapılan BağKur'la ilgili seminerde, özellikle meslek kuruluşu temsilcileri, basamak seçme lçin yasayla tanınan sürenin çok az oltfutunu, bildirge verme süresi üç ay olduğuna göre basamak seçme süresin*r. de bir yasa deŞişikliğiyje buna göre ayarlanmasını, aksi halde sigortahlann çok «or durumda kalacaklarını beürtmişler. BagKur Genel Müdürii sayın Orhan Ankan ise, buna Çalısma BakanlıŞınca çıkanlacsk genelgelerle bir çözüm yolu bulunulması çabası içinde olduğunu, meslek kuruluşu temsUcilerinin kaygı duymamalarını, bu aksakhğın kısa sürede glderlleceğlnl söylemiştir. Nitekim Genel Müdürün bu çabası ürününü vermiş ve sayın Ali Rıza Uzuner'in Çalışma Bakanı olarak imzaladığı 29 ağustos 1972 tarihli 1 ve 2 numarah genelgelerin 4 maddeleriyle 30 günlük basamak seçme süresi yasa hükmüne aykırı olarak uzatılmış ve basamak seçme işleminin seçilen basamağm giriş bildirgesinde belirtilmek suretiyle yapılacagı saptanmıştır. tdari bakımrfan özerk olan BağKur Genel Müdürlüğü kendi görüşünü yansıtan bu genelgeyi yalnız uygulamakla da kalmamıştır. Genel Müdür sayın Arıkan, 2/1/1973 tarihli basın toplantısında, Kuruma basvurma ıtiresinlo sonu rar, kararda açıklık bulnmadıkça yayın tarihinden önceki devreyi kapsamaz. AncaK yürUrlükten kaldınlan bir genelge aslında yasa hükmüne aykırıysa, yasaya aykm genelge olamıyacagtndan bu genelgenin uygulanmasına daha başlangıçta olanak bulunmamaktadır. «Kanunl şartlar ve htUcümler dışında yapılan bir tasarrufun sahih sayılması kamu menfaatine aykm olur, sosyal düzenligi bozabilir. Bu bakımdan, tasarrutun hükümsüz sayılması sakatlığm tttrt! müeyyidesi olmalıdır (1).» 10 numaralı genelge hüküm lerinin uygulama tarihini Resmi Gazete'de yayıralandığı tarih olarak saptamak kanımızca yanlıs olur. 30 gün içinde basamak seçerek Kuruma yanyla ba?vurmayan sigortalılann basamalüannı bire indirmelt, genelgelerle deflştirtlmesine olanak bulunmayan 1479 sayüı yasanın 5i inci maddesi hükmtt geregidir. Bununla tjeraber buyük bir sigortalı Mtlesinl ymkınöaa llgllendiren bu konu tartışılmaya değecek kadar önemlidir ve bu gibi yanlıs idarl tasarruflar dolayısiyle aksi göriişler de savunulabilinir. Bu sebeple kısa zamanda bu komıda söz sahibi hukukçulann da görü?leri alınarak 10 numaralı genelgenin uygulama tarihinin yasaya ters düşmeyecek şekilde açıklığa kavustunılması gerelcmektedir. Düsüncemiz doğrultusunda bir karara varılırsa, BaJKur uygularnasındakı vaaııslıklann kurbaiıi olan bu sigortalılarla bir yazımızda da deginditimiz Uaere (2) 10.5.1974 tarihli Yargıtay Hukuk Bölümü Içtihadı Birleştirme Genel Kurul karannın BağKur Genel Müdürlüğünce kendilerine duyurulmaması nedeniyle basamak değiştirme olanağını bulamayan yüz bin ileri yaştaki bagımsu çalışanlann v« sayılarını dört milyon olarak saptadıgımız (3) esnaf, sanatkâr ve difter bafımsız çalıçan vurttaşın ugradıklan tararları önlemek için BağKur'la Ugili yeni bir af y»üasının çıkartilması düşünUlebîUnlr. Ancak ne yolda karara vanlırsa vanlsın, bir kez daha bu tür önemli aksaklıklara yol açmayacak bir örgüt kurulması ve BafKur sigortalılannm iki yıl içinde bu hale düsürülmesı nedenleri Uzerlnde durulması sartiyle... (1) tdare Hukakn. Prof. Süheyp DerbÜ (2) tleri Yaştakl BağKur Slgortaülan • Cnmhnriyet. 28.8.1974 (3) Bağ Kur'daki Aksaklıklar • Cumhnrtyet 10.9.19T4 Stehliu Olayı 6 eneral Stehlin «7 yasmdadır. tkinci DÜnya Savaşında rransa Hava Kuvvetleri Kumandaahğını yÜrUtmüstür. Askerlikten ayrıldıktan sonra aiyasî hayata atılauştır. Paris milletvekili, parlamento baskan yarOımcısı oiar Generale büyük sermaye çevreleri bir dizi büyük kumpanyada önemli görevler ve danışmanlıklar vermışlerdir. Gfineral Stehlin son günierde dünya basınında yaaiula&aa il* ginç bir girisimle adını durunnuştur. Olay sudur: Yasadığımıa yüsyüın en büyük uçak satısı uluslararası piyasada tezgahlanmaktadır. Dört cengin ülke Hoilanda, Belçika, Danimarka, Norveç hava kuvvetlenne yeni uçaklar satm alacaklardır. Satışa sunulan uçaklar arasmda ikisi basa güreşmektedir: Fransız Mıraçe'ı ve Amerikao Cobra'sı. Olayı ayrıntılanndan ve teknik yanlarından soyutlayıp özetlersek, bu iki uçaktan hanpisi satm alınırsa, o uçağı yapan devletin yüreğine su serpiıecefc. ekonomik Dunalımı bir ölçüde hafifleyecek. bütçesi ve dış ticaret dengesi olumlu yönde etkilenecektir. Ucak alıcısı dört devlet NATO Üyesldir. Paaarhğın kızıştıgı noktada General Stehlin, Fransa Cumhurbaşkanına bir mektup yacarak özetle su uyarıyı yapmaktaa kendisini aiamamıstır: Sayın Başkan, Amerikan Cobra'lan Fransız Mirage'larına Ustündür. Ne Fransa özerk uçak endüstrisi kurabilir, ne de öteki Avrupa ülkeleri... NATO ve Batı Avrupa*nın savunması açısından Amerikan CoDra ucaklan» nı bemmsemek gerekir. Bir bomba etkisi yaratmıstır General Stehlınln mektubu... Generalin çıkar birliği İçinde bulundugu k\ırap«nyalardan birinin Amerikan Cobra uçaklarının yapımıyıe ilgili olduğu düşünülürse, olay ilginç boyutlar kazanır. Böylece tartışma büjümüş ulusçularla NATO'cular. ya da Amerikancılar arasında bir çauşm» biçimine dötıüşmüstür. General Stehlin, Frmnsa'yı kundaklayan. u^usaj ekonomiyi sırtından bıçaklayan bir ad*m kimligini Kazanmıstır. Mirage uçaklannı yapan kumpanyanın sahibi ünlü Dassault'dur. Eger sosyalistkomünist ortaklığı iktidara gelseydi. Dassault'nun tesisleri millileştirilecek. bu arada Mirage uçak üretüni de devletin güdümüne girecekti. Cumhurbaşkanlığı seçlmlerinde Giscard D'Estaing'nin yüzde 51'le kazanması ve sol birüğinin yüzde 49'da kalması Dassaulfya bir nefes aldırmıv, Giscard ile Dassault arasında bir lşbirligine yol açümıştır. Fransa bütçe ve dıs ticaret dengeslnde türagelann saüşı üzerine oynamakta; dıs politikasını bu oyuna göre ayarlamaktadır. Ne var ki Pransa'dakl Amerikan sermayesinin gücü, bu iîbirlitini baltalayacak, ve oyunu boaacak Truva aUarına sahlp görünmektedir. B'iyük kapitalist Dassault, darbeyi solculardan deftl, safcılardan yemisör. Buna fcarşüık, Komünist Partisine yakın büyük Pransız sendikalan, Amerikan emperyalizmine karşı ulnsal uçak endüstrisini koru. mak için emekçüere çağnda bulunmuşlardır. Dassaulfnun karsısında bulundugu ikilem, Avrupa'dakl kaplUlistlerüi çJcmannı simgelemektedir. Fraoıa'da sol birliği iktidara geçerse, Dassault'nun elinden alınacaktu tebrikalar: sağ birliği iktidan sürdükçe Amerikan sermayesi karşısmda ezilme tehlikesı yoğunlaşacaktır. Abartarak ortaya koydugumuz bu Utilem bizim gibi mazlum Ülkelere büyük dersler verecek kadar çapıcıdır. Stehlin olayı U«ertnde düşünmek gerekir. General, Parlamentodakl görevinden ve partisinder istifa etmiştır. Bu çekirdekten yetismiş Fransiz askeri, «Beynehnilel sermaye sınıfı»nın önceliklerini, yurdunun çıkarlanndaiı Ustte tutuyor. «Beynelmllel komiinizm» yerine «BeynelmUel sermaye» kavramımn ne danli a*hr bastıtını gösterlı bu olay... Kuşfcusu» NATO*yu beynelmilel sermaye sımfının savunma örgütü olarak tanımlayanlar için Stehlin olayı eski bir gerçegi kanıtlar; am» bazı eski gerçekler bu denli çarpıcı olaylarla kantUanınca yeıü bir gerçek etkisini geniş çerTelere taşır. SANIK DÜŞÜNÜRLER Prof. Dr. Faruk EREM ağımızda htr ülkede <Adalet>in tarafsız olmadıjı ileri sflrülmektedir. Demokratik ülkelerde bLr akım «Buriuva adaleti.nden söl ederken, sosyalist ülkelerde bir başka akım «yöntemlı sdalet.ten likâyetçidir. Bu iki karşıt yermede ortak olan şudur: Sıyasal rejimi ne olursa olsun her ülkenin •Ceza adaletund* gerçek düşünce bzgürlüğüne, insanca saygı yitirilmiytir. Böyle olunca Adaletten kaçmak veya kaçmamak ilginç bir konu haline gelir. • Deği^mejini sağlamak için kanunlara itaat» fikri küçümsenmemelidır. Sokrat kaçabilirdi. Kaçmamakla beg yüz hâkimli «mahkemeyi kabul» eünis sayılmaz, davranıjı adalet tarihinde tinlü bir «red.dır. Kaçsaydı Atina'nın düşmaru sayılır, kararın dogru görülmesine sebep olurdu. Sokrat'ı ölüme mahkum eden hikimlerden hi$ biri bugüne kadar yafayabilmis değildir. «Sanık Sokrat» halâ kendıni savunuyor. Buna karsıhk, Sokrat'tan yeunis altı yü sonra Aristo sflrgünü tercih ederken |unları söylemişü: Atinalıların düjünme hakkına karjı ikinci bir cinayet işlemelerine müsaade etmeyecejim. İki ayrı davranif. Ikisi de düşundürücü. Sokrat •madem U benden nefret ediyorlar, o halde söylediklerim doğrudur» derken, Aristo «Benden neiret edilirse söylediklerimi kabul «ttirtnMm» formülünü tercih eünişü. Bütün rejimlerin üstünde tGerçek adaltuin »vunmaa aonu«. ta insanlıfın savunmaaıdır. Bu savunmada «sanık düşünürler.in payı pek büyüktür. Bu pay ürününü gelecekte toplar. Bu neden1« soyludur. Bir sonuca varabüirit: Neyin adalet, neyin adaletsizlik oldugunu ayırdedebilirsek pek çok sonın kendiliğuıden çözülür. • Hiddete büriinmü} adalet» gerçek adalet sayılmaz, «gösteri adaleti»dir, bir tarafı noksan adalettir. Hiddetli adaletin «intikamcı adalet» halini almasından korkulur. Oysa adalet «intikama» kar•ıdır. Adalet «peşin hüküm»lerden uzak kalmalıdır, bualar araunda en sakıncalı olanı «kollektif pegin hükümler.dir. Mahkeme hükmü. pe?in hükmün tescili demek değildir. Araştırmak ve dogruyu bulmak gayreti lonunda verilen hükme «mahkeme hükmü» denir. Adalet aynı zamanda siyasal bir meziyettir. Başka bir deyimle liyasal kuvveti, kabcı kuvvetten ayıran özelliklerin başında âdil olmak gelir. «Siyasal adalet. teriminin ise birbirinc ut iki %otcükten kurulu bir terim oldugu açıktır. Siyasete göre adalet tehlikeli bir kanşımdır. Adaleti kişilerin, gelip geçici olaylarm etkisinden uzak tutmak gerekir. Bir memlekette adalet, kudretini ve haysiyetini kaybederse «sosyal bağ» kopar. «Mülkün teroeli adalettir» deyiminin bir anlamı da budur. «Insanlaıı insanlar cezalandınyor» değil, • insanları adalet cezalandırır» kanısıru veıebilmek. Bütün meseie budur (Carrara). Zaman zaman adliyenin aczinden bahsedilir ve «Teskilatlı tedhi| sistem.lerine istekliler ortaya çıkar. Bu istekler adliyeyi «zabıtaya» pek yaklaştınr. Adli tedhi3in öbürlerinden hiç bir farkı olmaz. Suçsuz insanlar da korkuyorsa ortada «dliye yok dtmektir. Zira tedhiş götürü adalet fikrine dayanır. Arada hakaız yer» cezalandınlanlar da olsa suçu önlemek «çin adaletsizlik mübahtır, iddiası içtenlikten yoksundur. «Ceta adaleti kimin elinde is« iktidar ondadır. (Buch), »ötu yargının neden yasama ve yürütmeden ayn, onlardan baSunaıs bir kuvvet sayılması gereğini de açıklar. Cera adaletini «ele g«çirmek» için sarfedilen üstü kapah ve teknikle örtülü çabalar böylece teşhis edilmeli v önlenmelidir. Bu çabalar bir dönemi, hatt4 bir çağı lekeler. «Eger Ortaçağ, derebeylerini yargılayabUse idi, Ortaçag olmazdı. Eğer bizim çağımız da kendi derebeylerini yargılayabilse birim çagımız olmaktan çıkardı» (S. Auban). Adalet, konusu bakımından, bilmeden, hissetmeden, engirisyona kayacak durumdadır, bu suretle ortaya çıkan uygulamaya yeni bir buluş gözü ile baküdıfı da olmuştur. Oysa bu yolla «çafdaj engiıisyon»a sadece bir örnek verilmij olur. Ceta adaletinde insanlıgın geçtigi yolun dönü?ü yoktur. BAZI KESMl RAKAMLAR ünlük olaylann ean sıkıcı gidişlerüıden usandıkça, istatistik ve rakamlarla uğraşmayı severim.. Bu ke* de, hükUmet kuruldu, kurulacak falan denir, ay&koyunlan birblrlerini islerken, ben de bol bol rakamlara daldım. Onlardan elde ettiğim sonuçlan okuyucularımıza da sunmak isterim. 1974 yılına ait toplu ve sonuç gösteren rakamlar, tahminler yayınlanmaya başladı. Gerek Maliye Bakanlığı. gerekse Devlet Plânlama Teşkilâtınca yayınlanan Devlet Istatistik Enstitüsü tahminierine göre 1974 yıunda Gayrisafi Millî Hasıla 430 milyar lirayı bulmustur. Birey basina gelir İse 10.896. lira civanndadır. Bu durumda bes tdşiUk bir aUenin yıllık geliri 54 bin ve aylık geliri 4500 lira ortalamasuu göstermektedir. Acaba bes kisilik memur, isçl, ya da köylü ailelerinden kaçı böyle bir gelire sahiptir? Gelin bir başka hesap <|»ha yapalım. Bir kişinin geliri yijda G C DEMİR, ÇtMENTO GÎBÎ TEMEL MALLAR İLE ENERJİYİ DENGELEYEMEYEN BÎR TOPLUMUN PLANLA YÖNETÎLDÎĞt PLAN AMAÇLARINA ULAŞILDIĞI SÖYLENEMEZ. Arslan Başer KAFAOĞLU gelirinin ayda 540 Uraya lnmesi gerekmektedir. Istanbul ve büyük kentlerimizdeki israf ve lükse bis bu nedenle sosyal adaleti kemiren bir afet olarak bakıyoruz. Ama hangi israf ve lüks? BugUn bir yalnız insanın dogru dürUst ve uygarca yasamı için tstanbul ve Ankarada 4500 lira da buyük para sayılmayabüir. Çevremize şöyle bir bakınca bunu görürüz. usak tutumıamalıdır. Bu tophımun oturmamış oluşunun dogurduğu anormallikler giderilmedikçe, toplum gerçekleri sadece düşey açıdan degii, yatay «çadmn da ele alınmadıkça hiç bir konuda doğru bir teşhise ve yerinde bir tedaviye gidilemez. Şimdiye kadar ele alınan sorunlar çok yüzeyden ve ayrmtısıı dtisünillerek, bugünkU olumsuz durumtt gelinmiştir. Yani toplum dü•enimiz hava koşullanna bagımlı, bir ekonomik duruma gelnu> tir. Şimdi biras daha rmkamıara dalahm. Bir ekonominin gelisrnesini sajlayan öge. herkes bilir ki, yatınmlardır. Yatırımların büyüklügü ve isabetine göre toplum yavas ya da hızlı bir gelisme içlne girer. 1974 yılmda, 430 milyar lirayı bulan mllli gelir (kısaca milli gelir deyip uzun teknik terimle kafalan kanştırmak istemiyoruz) içinden yapılmış yatınmlar çok sınırlı kalrruştır. 1974 yılında kamu kesiminin 7 aylık ymtınmları tutan 8,5 mllyar lira civanndadır. Yılın geri kalan aylannda da bu kadar yatınm ynpıldıgı dUşUnülse bile, kamu ya tınmlan 17 milyar lirayı bulur Biraz daha avanslı düşUnerek buna 18 milyar lira diyelim. Özel yaurun rakamlan da bir haylı düşüktür. Devlet Plânlama Teşkiiâtının tahmini bunun 21 milyar lira civarmda olacagıdır. TUrkiye Sanayi ve Işadamları Demeği'nce çıkarilan ve ciddi bir teknisyenin göcetimi ile düzenlenen bir yayında, bu rakamın bile bulunamıyacagı yaıalmaktadır. Diyelim ki, bu rakama ulaşıldı. Bu takdirde bile kamu ve özel yatınmlar top Büyük Eşitsizlik rin 908 lira olması gerekir. Şimdl bir de Istanbul ve Ankara'da eline 908 lira aylık geçen bekâr bir kişinin ne hale düşecegini dUşUnelim. Bu 908 üra ile bekâr kişi ne yapabiUr. GUne düsen 30 lirayla işine gidip gelecek, bir çatı altı bulacak, temizligini saglayacak, giyinip kusanaeak, yiyip, tçip doytvcaktır her gUn. Bunun olanagı yoktur. Zaten durum böyle de değildir. Büyük kentlerde oturanlann bir aynealıklı durumu vardır. Yani büyük kentlerdekl galısanlarm gelirleri ortalamanm çok üstünde, buna karşılık köylerin durumu, köylünün, küçük kas&balının hali haraptır. Rakamlarda blras daha derinleşelim: Ortalama aylık gelir 900 lira ise bir kişinin gelirinin ortalama bozulmadan 900'den 45O0'e çıkması için on kişinin geUrinin 540 lira aylık gelire düşmesini gerektirir. Yani Istanbul' da oturan 5 bin bekânn gelirinin ayda 4500 lirayı bulması için öbür yerlerde 50 bin insanın aylık Buradan bir noktaya daha gelmek istiyonız. Aslında global rakamlar TUrkiye gibi dinsmik bir tuplumda oojc şey ifade etmeyebilir. Asıl dagılımdaki büyük eşltsizlik, durumu daha da telaket hale getirmektedir. ömeğtn yukarıdaki hesaba göre Turkiye'de birey başına gelir ortalama 800 dolar övarındadır ama, bu durumun bozukluğunu o kadar ortaya sermez. Asü bir de bu 800 dolann dagılımı cografyasal ve sımfsal dagılımı • ortaya konuldugunda, durum yürekler acısı olmaktadır, içinden çıkılma» hale gelmektedir. Bunun gibi, 1972' de 3300 kişiye Turkiye'de bir doktor duştugü rakamı da dagı hm adaletsizligi gereği gibi ortaya konulmayınca, gerçeğin pek küçük bfr kısmını canlandınr. Ancak ban yerlerde, Turkiye'de 15.000 kişiye bir doktor duştügU düşünülünce, saptanınca konunun önemi ortaya dökülmektedir. Büyük kentlerde 1000 metre karelik yerde bazen 3 eczane bulunduguna bakıp, ülkede yeterti eczacı bulundugunu söylemek bir sey 6>yimlemeı. 50 köyü ile bir tek fectahaneye sahip bulunmayan ilçeler de vardır. Turkiye'de. Oturmamıs TUrkiye toplumu Kerçegi, hiç bir caman gtteden Yatırımlar ye Gelişme "Presses Umversıtaıres de France" Yayınevırvı 17 yabancı dıle cevriien unkj QUE SAISJE d;zısmı Turkıyeye getırdı GETLISIM Di GELİŞİM YAYINIARI IKTISAT. SİYASETI Jacques Billy bugün çıkn bu dızırnn dıQer kıtaplan 2.CİNSEL " USKILER TARİHİ 3. KESIFLER TARH 4 SİYASAL REJMLER 5 BESLENME REJIMLERI 6 ULUSLARARASI PETROLSORUNLARI 7 GRİP 8 DINLER TARİHİ , 9 BUROKRASİ İİ10 M1MARLIKTARH lamı 39 milyar lirayı aor bulmak tadır, bulacaktır. Burada karışıklığa meydan ver metnek için, yatırım ile sabit ya tınmlan anlatmak istediğimizi ve Ülkede gerek öael ve gerekse kamu kesimindeki stok artışlannın bu rakamlar içine alınmadıgı nı belirtmek isterte. Gerçi bu stok artışlan da, ulusal kavram lar ölçüsunde yatınm hesaplarına alınır. Ancak biz burada başka bir şeyi anlatmak istediğimızden, sadeoe sabit sermaye ymtırımlarını, yani üretici kapasitelere yapılan yeni ekleri ele aldık. 39 milyarlık sabit sermaye yaurınu milli gelirin yüzde 10'unun da altmda k&lmaktadır. Herbaldo hiç bir siyaset ve ekonomi a* manı bu oranı yeterli bulmaz. Tanmda pek az yılda rastlanan elverişli hava koşullan içinde varüan bu çok sıcırlı rakam elbette ilgilileri üzecek bir sonuçtur. örnefm ayni gelir dü»eyine s» lıip rHiliınen ^fl^ira ülkelorin hiç birinde • Iran, Tugosla^ya glbl • bu oran yüıde loln alUna hiç bir yü inmes. Başka bir noktaya daha parmak basmak isteriı. Yatırımların bu kadar gerl kaldıgı bir yılda, sade TUrkiye için degil dünyada her Ulke için. hatırı sayılır bir oranda kalkinma hıuna varıl ması, planla kalkinma hızı arasındaki UişMleri de ortaya koymakudır. Turkiye'de siyaset ve ekonomi billmı ile ugraçanlar durmadan bir kalkinma planı ve ekonomiden sözetmekte, oysa planlar pek u uygulandıgi halde kalkinma hısları tam anlamıyle. doganın lUUuyla vine de olaganüstü yüksek kalabUmektedir. Plânda belirli vaurımlar daima plân amaçlannın altında kal mıstır. Çünkü. plân düzenlenirken fiyat düzeyüıin sabit kalacagı varsayılarak, vatırımcılara özellikle kamu Kesiminde nominal hedef çizilmekte. yıl içinde fiyatlar artınca bu nominal yatırım göstergeleri gerçek yeterli fizık düseye ulasamamaktadır Bunu bir rakamla açıklayalım: Milli gelir 100 mllyar lira iken, dıyeLm kamu yaunmlan % 8 oranında yani 8 milvar liralık bir rakamla saptanmıştır. Milli gelir fiyat yükselişlen dolayısıyle (yüa de 10 bir fiyat vükselişı) 110 milyarda gerçekleşince. 8 milyarlık nominal hedef gercekleşse bile yatınm oranı vüıde 8 yerine yür onda sekize, va da başka deyim!• yüade 12'ye inmis olur. Yatııımlann plan hedeflerinin gerisın de kalması böylece. organik bir mekanisma haline frelrnis olur. Hatu nominal hedefler tutulmuş olsa bile. fizik hedeflerin her zaman gerisüıde kalınır. IJt TEŞEKKÜR 10 kmsım pazar günü ebedlyete inükal tden aile büyüğümüz Âyşe Sıdıka ERSANLI'nın cenaze törenine katılan, mektup, telgraf, telefonla ve bizzat evimize kadar tahmet buyurarak acımııa iştirak eden, $elenk yollayan ve eğitim vakfma teberruda bulunan muhterem akraba ve dostlarımıza en derin duygularımızla jükranlarınuzı sunarız. OĞUULARI: Besalet Brsanlı, fikret Ersanlı Orhnn Ersanlı, llhan Enanlı (Heriş: 248) 9115 ^ıııuıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııınıııııiiiıııımıııi'i İ Ş TESEKKÜR Prol. Dr. Mebmet Oluç'un esi İ E | E S = S ^ H = AYŞE GÜLSEREN OLUÇ'UN elim trafik kaaası sonucu vefatı do.ayısıyle acılanmın paylaşmak üzere cenaze törenine katılan. çelenk gönderen. evimizde veya telefon, telgral ve mektupla başsağugı dileyen akraba, dost, arkadaş ve öğrenci Kardeşlerimıze en derin teşekkür ve saygılarımızı sunarız. Prof. Dr. Mehmet Oluç, Bülkst, Akçin Aktan, Ostay, Evrendiiek. Atanan Akdogan ailfleri. (Cumnurivet: | = S Ş ^ E: = = E nııııııııımııııııııııııııımıııııııııııııııııiMiıııııııııııııııııııııııııııııııî: TÜRKİYE EMLÂK KREDİ BANKASI A.O. GENEL MÜDÜRLÜGÜNDEN Müfettiş Yardımcısı Alınacaktu Bankamız Teftiş Kunıluna »ınav Ue yeteri kadar Mütettiş Yarduncısı aünacaktır. 1 İsteklilerin sınava katılabümelcri lçin: Hukuk, İktisat, Siyasal Bügjier, Orta Doğu Ttknik üniversitesi tdari Ilimler Fakülteleriylt diğeı Ünıversitelerın bunlara denk Fakültelerinden. tktisadi ve Ticarı bimler Akademüerinden, Robert Kolej Yüksek kısmı t; ldaresı ve tktisat bölümünden veya î.îılli Eğiüm Bakanlığınca bunlara eşitlıği ooaylananlardan meıun bulunmaları Memurluk genel şartlarım baiz olmaları. Sınav tarihinde 3J yaSındao yukarı olmamalan ve ( askerlik görevini yaprnrç veya erteletmig bulunmaları, Sağlık durumunun yurdun her yerınde gBrev ve yolculuk yapmağs elverişli olmaları, (yazılı sınavda başarı kazananlardan tam tejekküllö hastaneden temln olunacak sağlık kurulu raporu alınacaktu.ı Herhangı bir daire ve kuruma karşı hizrnet sözlesmesi veya yüklemı altuıda bulunmamalart. Muhtelif tarihlerde açılan Bankamu Müfettis, Yarduncılığj smaviarına daha once bu defadan {azla kaUlmamı| olmaları, gerekıı. 2 Yazılı smavlar 1620 aralık 1974 tarihlertnde Ankara, istanbuJ ve lımir de yapılacaktır YazıU »ınsvı kazananlar aynca Ankara'da sözlü sınava tâbı tutulacaluardıı. 3 Sınavda ba$an gösterenleı ehlıyet suıavından «oora ınceleme v« staj ıçın yabencı ülkelere göndenlebılec«kur, tsteklilerin gereklı belgelerı cn geç 6 aralık. 1974 tarıhine kadar Genel Müdürlük <Tefti« Kurulu B«şkanlı*ına> bîzzat vermeleri veya taahhütlü olarak posta ile göndermeleri. bu husust* tanzim edilmış broşürü aimak ıçın şubelerımıze başvurmalan duyunıKu (Basın: 24485) 9105 bir ansjklopedinh kapsayabiİecegi bütün konubr, hiçbir ansüdopedinin veremıyeceğı genişükte Sonuç Planlı dönemi aenilen 196î'den bu yana planın niteüksel emirleri gibi niceliksel gerekleri de yerine getirümemektedir Buna rağ men plan amaclarına varıldıgı tantana Ue ilan edilmektedir. Ama rakamlar böyle demıyor Ya kalkinma planlanan sekilden daha kolay. va da ilân edilen kalkinma hızları yaniıs BeUü de sık sık doğanın lütfuna ufemyonız. Aslında oır verleşmemıs topkılması kanısındayız. savındayız. Demir. çimento gibi temei mallar ile eneriiyi dengelevemeyec bir toplumun planla rönetildigi söylenemez Bu dengeiemeler yapılmadan gerçekten salkınılsa vani milli gelirin parasal degeri artsa bile olan sadece fiziksel denge ve oran bozukluklannın artmasıdır. Gelecek vazıda rakamlan konuşturmayı sürdürecegiz GÜVEN T. A, SIGORTA ŞİRKETÎ GENEL MÜDÜRLÜGÜNDEN Rasarlı 30 ton kadar kraft kagtdı kapalı sart usultt Ue satılacaktır. Teklinerin 33.11.1974 tarihine kadar 5000. liraım teminatla Güven TJi. Sigorta Şirketine verilmesl rica olunur. Şirket satısı yapıp yapmamakta serbesttir. İzahat için telefon 44 61 82 (Basın: İS37^91O7) le^den'^k.'^kleTde^lîre'ba ^aaaa£»£5£iS«£5£5S5Sî^^ 5 CAĞDAŞ İNSANIN TEMEL KİTAPLARI B GEUSİM YAYIN LARr;. İLÂN FELSETÇ HUMJK Tf> TARİH SfıfflSAL HUN*£R TAfiM OGRET»V( SOS>OLOJI «KT1SAT SPOR O N FtZtK » V O L O J I VI PSKOLO* MATEMATK EDEBIYAT r X B Ü M M M » ZOOLCU HJCLK. PEDAGOJI ASTfONOMı CkJZEL SANAT LAR COöWkf>J» MMARLK J6CXOJ BESENME AHLAK ESTETIK MANIK B A S M ASKERLK MALIYE SENDiKACI LK SİGOMA ASTOOfîZlK RRLEOMTOLOJ ÖOTftMK CP^ÎAHLIK PSKr/hTPİ EC2JBOLIK VETER1NERÎ.K '^ADEMCUK DOCLM4CI.K VAYN PSKORZVCLCU BUVUX)UJK MJ2K TıvATTO DANS SW£MA RADVO T£L£VtfiON FOTOĞ RArOLlK BANK*ClK EMÇK NtJ\JS ELDCTRON1K ELEKnjOrEKMK RÇHLAMCILK FELSEFE MUKUK TIP THWH S Y1SAL BLM.ER TAft»^ 0GR£TA< SOS^OUOJi IKTSAT SPOR O N FIÎK SVOLOJl SAN/m PSıKOLCül MATE MATK E0EBMST O I B I L M K w a 200LO.». &JÇ&M PEOAGOji /ıSTTONOMI GUZEL SANATLAR Bir Adet Depo Yaptırılacaktır 1. Bu işle ilgili şartname aşağıdaki adresimızden bedelsiz olarak temin edilir. 2. Bu işin geçici teminatı 2.500. TL, kati teminaü 5.000. TL.*dır. o. Tcklii mektupUrı kapalı zarf usulü ile cn geç 25 kasım 1974 tarihtne kadar verümiş olması gerekmektedir. 4. Müessesemız 2490 sayılı kanuna tabi olmayıp ihaleyı yapıp yapmamakta veya dilediğine vennekte serbesitır. TÜRKİYE SÜT ENULSTRİSİ KtRL'MU tZMtR SÜT VE MAMULLERİ SANAYll MtTSSESESl MÜUÜRLLGÜ ADRES: 1588 Sokak No: i Çmariı / IZMtR Tel. 61084 61201 (Basın, 1: 4637 24978) • 9111 TEŞEKKÜR Başanh bir ameliyatla be ni bssur illetinden kurtaran Dr. Opr. gdişim dizisinin ikinci kitabı 26 kasım salı günü çıktyor Butım Baki Kadıoğlu'na, hemjire Fevziye Kumsalh'ya, hastabakıcı Safinaz Abi tfik ve Nebi Bosunlu'ya ve diğer Kadıoğlu Kliniği personeline şükTanlariTnı sunarım. Bayram DOöAN (Cumhuriyet: 9125) HER SALI BİR KİTAP her kitap 10 lira (Modern Grafık: 249) 9102