Katalog

Patrick White ARABANIN SÜRÜCÜLERÎ Nobel 1973 (Roman) m a y y a y ı n l a r ı Cumhuriyet 50. yıl; sayı: 17754 Kurucusu: VUNLS NAüt 3 Ocak 1974 Perşenıbe Psıkoloji biliminde ayrı bir araşürma ve inceleme kolu haline gelmiş olan Halkların Psikolojısi. bireylerin değil ulusların, etnik topluluklann psıkoloji açısından duruırüaruıı, düşünce ve davranış değişikliklerini araştırır. Bu konuds büyük yetki sahibi olan Profesör Miroglio'nun bu eserinde bu bilim kolunun tarıhi üzerine bilgiler verilmekte, günümüzde çeşitli ulusların psikolojik incelemeleri yapüarak çok değerli bilgiler sunulmaktadır. Varlık Yayınevi, fiyatı: 10 lira. Holkiorın Psikolojısi Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Demir, Yerli ham petrole zamlı fiyat petrol yasasmm uygulanacağım tekrarlayan değiştirilmesi Bakan, dış ödemeler gerektiğini söyledi dengemizin CUMHURtYET HABER MERKEZİ Enerji ve Tabıi Kaynaklar Ba kanı Kemal Demir, motorlu taşıtların kullanılmajının Batı Av rupsı ulkelerinde olduğu gibi. tahdit edilmeyecejtini, ancak az yakıt yakan araçlann sürulme«inin teçvik edilecegini bildır mı?Hr. Telpvizvomın dün akşamkı «Bır Sorun Bir Konuk» programında «Enerji Tasamıfu» konusunda konuşan Bakan, «Turklye'de petrol arayan çırketlerin makul kârları rfı^ındaki kârlarının petrol aramalan için bir fonda toplanmasının çarelerinl yasaların verdiğı olanak içinde arayacaklarını» bildirmiş ve «Petrol sorununun ülke çıkarlarına core düzenlenmeM için Petrol Kanununun değişmesi gerek tlğini» söylemiştir. Türkiye'de üretilen ham petrolun kuyubaşı fiyatının dış piyasadaki ham petrol fiyatına göre saptanacağını bildiren Demir, «Bu nedenle, yabancı şirketlerin dışa döviz transferleri artacak, dışardan petrol alınmış Ribi cfe, kârları büyük olacaktır» demiştir. Ham petrol flyatlarındaki artışların dış ödemeler dengemizi buyuk ölçude etkileyeceğini ve 1974de 700800 milyon. dolarlık bır ödeme yapacağımızı bildiren Bakan, «Çıddi tedbirler almak zorunda olduğumuzu» soylerken şunları eklemiştır: «Rafinerılerin kapasitelerini artıracağız. Boylece ihracatla rfö vız kazanmış olacağız. Petrol arama ve üretme çalısmalarını teşvik edeceğiz. TPAO arama çahşmaları konusunda bazı tedbirler almıştır. Irak Türkiye petrol boru hattının gerçeklesmesi sonucunda rafinerılerin kapasiteleri arttınlacaktır.» Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı, Türkiye'deki petrol ara maları için alaryakıt fiyatlarına yapılacak zamdan, yuzde 5'i geçmemek uzere bir «arama ve üretme fonu»nun ayrılacağını, bu yolla 600 milyon lira sağlanacağını, TPAO'nun petrol nakli için kurmak istedıği filonun Maliye Bakanlıgınca olumlu karsılandığını ve bunun kamu kuru(Uevamı ba. j , sü. b da) bozulacağını belirtti Motorlu taşıt kullanılması tahdit edilmeyecek, yakıtın karneye bağlanması da düşünülmüyor Maliye Bakanlığı uzmanları vergi kaçırmayı önlemek için tedbir önerdiler Cumhuri.Trt Haber Merkori Maliye Bakanlığı uzmanlarinca hazırlanan 1974 BUtce Tasansının gerekçesinde vergi kaçakçılıgı gonınu ele almmakta ve özelliklo gelir vergısi alanmda yaygın 61 j çüde vergı kaçakçılığırun var i olduğu açıklanmaktadır. Gerek j çe, böyle bır durumun gelir ver ı gisinm büyük ölçüde ücretli *% , maaşhların omuzlarma yüklen , mesine yol açtığım belirtmekte | dir. 1974 Bütçe gerekçesmde; (Devamı Sa. 7, Sü. 4 de)! Naim Talu dünkü temaslarında MSP, DP ve CGP liderlerinin görüşlerini saptadı ERBAKAN: «ŞİMDİ, AP'NİN KARARINI BEKLEYECEĞİZ. AP AÇIKÇA APMSPDP KOALİSYONUNA SÜRATLE EVET YA DA HAYIR DEMELİDİR» BOZBEYLİ: «KARARIMIZ, CHP DfŞINDAKİ PARTİLERİN TARAFSIZ BAŞBA. KAN BAŞKANLIĞINDA HÜKÜMET KUR. MASIDIR. ONUN İÇİN EVET MSP ve DP, CHP dışı koalisy ona' 'Evet,, dedi HUklhnet kurma görevinden affedilme istemi Cumhurbaskanınca reddedılen ve böylelikle bu göreve devam eden Kontenjan Senatörü ve Baçbakan Naim Talu, dün MSP, DP ve CGP Genel Bajkanlanyle görüşmüştür. DP Genel Başkanı Bozbeyli ile MSP Genel Baskaoı Erbakan, Talu'ya ANKARA (Cumhuriyet Burosu)' nel Baskanı Necmettin Erbakan ile goruşmüştür. TBMM'de 1 saat kadar süren toplantı sonunda Erbakan «Açık ve sarih» bir teklıf aldıklannı kaydetmiş, par «CHP dıjmda bir hükUmete eret» demışlerdir. Erbakan la Talu, dün saat 10'da MSP Ge Yabancı şirketlere göre, benzinin pompa fiyatı tisinin cidd! bir lcraat yapaeak bir hükümet kurulmasından yana olduğunu belirterek hükümet kurulmasındaki uzamadan AP"nin sonımlu olduğunu ileri sürmüstur. Erbakan, Talu'nun başından ben açık bir tutum izledığini, (Devamj Sa. 1. Stt. I de) 280290 kuruş alacak Aykut SAĞANAK Turkıye'deki yabancı petrol şirketlerının yetkıhlerı, Arap ülkelerinın ham petrol fıyatına yaptıkları son zamdan sonra, akaryakıt fıyatlarında yuzde 90 cıvarmda bir aıtış olacağım belırtmışlerdır. Buna gore bugün orlalama 150 kuruşa satılan normal benzın fıyatının 280 290 kuruşa yukselmesi beklenmektedır. Turkıye'de akaryakıt liyatlannı Bakanlar Kurıüu saptadığmdan, petrol şırketlerı yetkılileri kesın fıyat vermekten kaçınmakla brhkte akaryakıt fıyatlarında yuzde 90 oranmdakı artışm kaçınılmaz olduğunu da belirtmişleridr. İçlennde Turkıye*nin ham petrol sagladığı Suudî Arabistan ve Irak'ın da bulunduğu petrol ihraç eden Arap ülkeleri geçen hafta aldıkları bir kararla ham petrol afışe fıyatını yuzde 112 oranında artirmışlardı. îlgilıler afışe fıyatın ham petrol alım satımında bır kesinlik ıfade etmedığmi, kesm fıyatlarm ancak ulkelerarası anlaşmalarla saptandığını bıldırmektedırler. Buna gore kesm fıyatlar ancak (Devamı Sa. 7, Sü. 5 de) Geoe y*rısı aç btitktnm «hjönde nöb*t~ tntan'<iı maaşlannı :îlahtlnı«»lcıı îuk 4kışu onkrcı »kil»fniyor. T«k iateklari taokanuı Kontrolün giderek güçlesmesi zührevi hastalık olaylarını arttırıyor [ISTANBUL HABER SERVÎStl îlgılılerın belirttiğine gore, son zamanlarda frengi, uyuz, belsoğukluğu v.b. zührevi hastalıklarda onemli ölçüde artış göriılmüştür. Zührevî hastalıkların artış nedeni fuhuş kontrolunun yetersizliğıne bağlanmaktadır. Bu konuda bilgisine başvurduğumuz yetkililer konunun çözümü için daha önceden alman tedbirlerin doğru bir nitelik taşımadığını, çbzüm için yanlış yollar seçildiğini ileri sürmüşlerdir. Seçilen yanlış yol, fuhuşun yasaklanmış olması ve ozellikle Istanbul'da genelev sayısmın azaltılmasıdır. Genelevlerin bir bolümunün kapatılmış olması fuhuşun mahallelere ve ara sokaklara yayılması sonucunu doğurmuş, bu da kontrolu son derece güç hale getirmiştir. Genelevler bundan bir süre önce Dünya Sağlık Teşkilâtı, UNESCO ve dığer bazı kuruluşların baskısı ıle kaldırılmış, ancak herhangi bır tedbir alınma(Devamı Sa. 7, Sü. 3 de) Emekli işçiler aylıklarını alabilmek için geceyarısı kuyruğa giriyor Fikret DAĞLIOĞLU 60 yaşlarındaydı. tlerlemiş yaçına rağmen dınç görünüyordu, «Buraya gece yarısı geldim» dıye başladı konuşmaya ve devam etti: «41 yıldır bir fabrikada çalıştıktan sonra emekli oldum. 5 çocuğum var. Karımla birlikte 7 nü fus. Emekli maaşımla yaşamımızı sürdürüyorvız. Her geçen gün artan hayat pahahlığı karşısında ne yapacağımızı şaşırdık. Bakkal, ka sap, manav borç içindeyız. Yarın Kurban Bayramı Bugün de maaşı mı alamazsam, ailece perişan olurur...» Unlü kalp operatörü 64 Türkîş Siyami sermaye Ersek sınılının 5 yıl siyasal süren iktidarı tartışma için sonunda payanda • profesör oluyor,, dedi oldu Abdullah Baştürk, ASKARA. (Cumhuriyet Bflrosn; Geneltş Başkanı ve Sosyal Demokrat Sendikacılar Konseyı Başkanı Abdullah Baştürk, dün verdiği yazüı demeçte; Türklş yöneticilerinin tabandaki işçiler kadar uyanık olmadıklarını öne sürmüş, «Türkİş yönetimi, giderek daha büyük ölçülerle sermaye sınıflannm siyasal iktıdarlan için bır çeşit payanda görevi yapmakta, muvazaacı bir tavır içine girerek sendikalizmin tanhsel görev ve dürüstlüğüne golge düşürmektedir» demiştir. İşçileri ezen geçen yılın geride kaldığını, 1974'e umutla girdiklerini belirten Baştürk/ün, demeci özetle şöyledir: «Umutlu olmamızın başlıca nedeni, ülkemizde sosyal demokrat bir siyasal iktidarın kurulması için ba$ta işçilenmiz olmak üzere, tüm halkımızın gbsterdiği bilinçli uyanıklıktır. Ard arda yapılan iki seçımde; ezilen, horlanan ve bunalan halkımızın sermaye sınıfları iktidaruıı iş(Devanu Sa. 7. Sü. 1 de) Istanbul Üniversitesi Senatosu, Haydarpaşa'dakı îstanbul Goğüs Cerrahisi Bastabıbı Doç. Dr. Siyami Ersek'in uzun yıllardanberi tarti'ma konusu yapılan profesörlüğünü onaylamıstır. Ka rar üzerine Ersek «Senato bır hakkı yerine getirmiştir» demiştir. Senatonun dünkıi toplantısından sonra bir açıklama yapan Rektör Prof. Nazım Terzioğlu, «Doç. Dr. Siyami Ersek'ın profesörlük konusu bugünkü (dün) Senato toplantısında görüşülmüş ve Senato, Siyami Ersek'in profe sörlüğe tayın ettirılmesine karar vermiştir» demiştir. Siyami Ersek. Senatonun kara nyle ılgih olarak şunları sojlemiştir: (Devamı Sa. 7 Sü 1 de) Maaş nöbeti Bunlan, emekli maaşını alabil mek için Zıraat Bankası Eyüp Şubesine gece yarısı gelerek nöbet tutmaya başlayan yüzlerce emekliden biri söylüyordu. Emekli maaşlarmı alabilmek için gece saat 02'de bankanın önün i de birikmeye başlamışlardı emekli t ler. Saatler Uerledikçe sayüarı ar tıyor, hovanın soğuk oluşu onları , hiç etkilemiyordu. Tek istekleri vardı. Emekli maaşlarmı alabilmelerL Çin Halk Cumhuriyetinde büyük askerî değişiklik yapıldı Aıanı Ç:n bolge=el askeri komutanhklp.rı arasır.da buyuk değifikhkler yapıldığım bıldırrr.iştır. Ajans, Komunist Merkez Komite"=i Baçkan Yardımcısı da dahıl, sivasi buro (Polıtburo! uyelerınden. yansının yer değ:ştırdiği açıklanmıştır. Bu değışıklıklerden en önemlisı, peçen yıl Komunist Parti 10. Ulusal Kongresinde 5 Başbakan Yarcfımcılığından birme scçilen Li Te Şeng'ın durumudur. Daha once ordunun baş sivasi danısmanlarından olan Li Te • Şeng, Halk Kurtuluş Ordusunun Şenyang bırhkleri ko mutanhğına getırılmiştir. Liaonmg e\aletı baskenti olan Şenyanş, Çin Sov\et sınır çatişrr.alarının ver aldığı ve Çin birlıkipnnin en fazla yığılmış bulunduğu en onemli a=keri merkezdır Bazı uzmanlara gore yıldi7i parlavan Lİ Te Şeng Çin reıiırunde veni ve kuvve'lı hr faktordur. HONG KONG Yeni Çin Soğuğa dayanamayan emeklilerden bır kısmı da sabahçı kahvesine doluştular.. Yeni tüzük gerekll Kurbanlık koyun fiyatları 500 ile 10 0 0 lira arasmda deği ıyor Yeni yıl nazırlıklanndan sonra, bayram öncesı naurııklar da satıcıların vüzunu guldurememiştir. Satıcılar artarı hayat pahahlıgı yanında, uavram öncesi hazırhklarında ağ.rlık noktası olan şeker. tath ve kurban fiyatlannın normaı O'dugunu söv lerlerken, halk hayat pahalılığmdan yakınarak, alışveri'ini asgari smırlar ıçınde tutnava çalışmak tadır. Geçen yıl ortalama kurbanlık fiyatları 400800 lira arasmda değişirken, bu yıl 5001000 liraya çıkmıştır. öncekı yıl ise aynı özellıklerdekı kurbanlar için fiyatlar 350700 lira arasmda değışmekte ıdi. Kurban satıcıları yem fiyatlannın son Uç yıl içinde anormal artışlar gösterdiğınden yakınarak, bu yılın satış fiyatlannın çok düşük olduğunu belırtmişler, «Aslında bız zararına satış yapıyoruz. Yem fiyatları çok yüksek, naklıye çok oahalı. Elimızdeki havvanlan gerı götürmek istemediğimız için fiyat kırmak zorunda kaldık. Fakat yine de alışveriş sönük geçıyor. Ne yapacağımızı şaşırdık» şekhnde konuşmuşlardır. Korkulu bekleyiş Gece yansı müstahdemlerden biri, gelen emeklüere numara dağıtmıştı. Ancak numara verilmesi saat 06'da sona erdiğinde, gelen emekliler. maaşlarmı alamama korkusu içinde beklemeye başla mışlardı. Soğuğa dayanamayanlar ise bir sabahçı kahvesine dolu$muşlardı. Gün ışıdığında bankanın önü ana baba gününe dönüştü. Öyle ki, emekliler yollara tajtığuıdan trafik dahi tıkanıyordu. Bu arada kalabalık arasından bir aes duyuldu: (Deramı Sa. 7. Sü. 5 de) Tekel tuz fiyatına .% 257 oranında zam yaptı ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Tekel Genel Mudürlüğü. 36 vüdanberi değişmeyen tuz fiyatları na yüzde 257 oranında zam yapmıştır. Dün yürürlüğe giren yen] fiyatlara göre. Tekel sofra tuzu nun kılosu tüketıcıye 150 kuruştan satılacaktır. Istıfçiliği önlemek üzere alınan kararla, ilk defa olarak bayilerdekı satış fı\atları da saptanmış olmaktadır. Sofra tuzunun kilosu depolardan imalâtçılara 125 kuruştan verılecek. tüketiciye de 150 kuruştan intikal ettirilecektir. Sofra tuzu daha önce değişik fiyatl a rla satılıyordu. Urta'da Toprak Reformu Başlarken ARAŞTIRMA RÖPORTAJ: Yalcın DOĞAN Fotoğraflar: Erdoğan KÖSEOĞLU Bugün 5. savfamızda OLAYLARIN ARDINDAKİ GERÇEK yılında o zamanki Türkiye Cumhnrbaşkanı Celâl Bayar Amerika Birleşik Devietlerine çitti. California'da petrol canajii çevrelerinin verdiği bir yemektc konuşarak «Petrol Kanununun, istedikleri biçimde Meclis'ten çıkacağunı söyledi. Gerçekten aynı yıl Petrol Kanunumuz yürürlüğe girdi. Bu kanun taslağını bir Amerikan petrol kumpaııvası avukatı olan Max Ball hazırlamıştı. Türkiye bu yasayla petrolde devletçilikten vazReçmekte, ve vabancı çevrelere ulusal kuruluşlardan daba büyük haklar tanımaktadır. 1960' Acı Bir Ders lardan bu yana üzerinde çok tartısıünıs bir kor.u olan petrol yasası, 13 Mart 1971'den sonra kurulan Birinci Erün kabinesinin jTİrişimiyle değiştirilmek istendi. tma bu istem engellendi. Birinci Erim Kabinesi çözüldükten sonr» da zaten bu alanda umutlar kırılmıştı. Başbakan Fcrit Melen döneminde Petrol Reform Kanunu diye getirilen hükümlerin isteuen amaçiarı sağlaya"!»yacafı bilinmekteydi. Nitekim temel ilkeleri 1954 yıbnds düzenlenmiş bulunan Petrol Kanunumuzun sakıncaları yasadıkça ortaya çıkmaktadır. Şöyle k i : Dünya petrol piyasasında firatlar birkaç yıl içinde varil başına eörülmemiş biçimde artarak 11.60 dolara fırlamıştır. ¥ürürlüktcki Petrol Kanunu hükümlerine göre Türkiye sınırları içinde ham petrol üreten yabancı sirketler, Anadolu'dan çıkardıklan ham petrolü bu yeni fiyattan Türkiyeye satacaklardır. Hiç kuşkusuz Petrol Kanunundaki bu maddeler, 1954 yılında dışarda hazırlanmıstır. Simdi bu uvçulama nedeniyle Türkiye her yıl 100 milyon dolara yakın bir ••• (Deramı Sa. 7, Sü. 3 de) 1954 Şeker fiyatları Bayram alisverisin.de zorunlu olarak ağırlık kazanan tath, çıkolata ve şekerleme satışlannm da diğer yıllardan sdnük geçtiği ileri sürulmektedir. Ticaret Odası istatistiklerine göre çikolata fiyatlannda geçen yıla oranla kilo başına ortalama 4,5 5 liralık bir artış olurken, şekeıleme, baklava. helva türünden şekerli maddelerds ortalama 3,5 4 liralık bır artış gorulmuştür. Satıcılar, ka | kao, lük= nn ve vumurta fiya' | (Dcıamı Sa. 7, Sü. 1 de) I Çu En Lay'ın durumu kuvvetlendi Çin rneseleleri uzmanlarının b e i ı r t t ı k İ T i n e core ABD \e Batı Avrııra ııU°><"rl ıle rlaha «ı(Uevamı Sa. 7. Sü. 5 de) SAĞ KOALİSYON SOL KOALİSYON