Katalog

« ULKU IngilizceTürkçe OKUL Hazırlayanıar Ruşen ALATLIOGLU . Reşat GÖNDEM Toptan Satış Yerleri: Istanbul'aa Babıâli'de Ocafc Kitap Dafitım Şti. ve BATES SÖZLÜĞÜ umhuriyet 50. yıl; sayı: 17765 Kurucusu: YUNTJS NADİ eerçekçı ve acağınız btr roman : TÂRÇIN KOKÜLU KIZ 472 sayfa, 25 lırs PAYEL YAYINEVİ P K 889 1STANBUL Reklâmcılık: 8&373 oRGE AMADO 17 Ocak 1974 Perşembe Eceıit: "Ifüluuıifl bir anftncekıırutmalı Hükümet konusunda dün grubuna bilgi veren CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit, «Sorumluluğumuz ne kadar ağırsa da paniğe kapılıp ne olursa olsun hükümet kuracağız fikrine kapılmayacağız» dedi. Bülent Ecevit ve Necmettin Erbakan Başkanlığmda CHP ve MSP heyetleri arasında yapılan toplantıda hazırlıkların en kısa z a m a n d a bitirilmesine karar verüdi. The Times'a göre yeni Hükümet bazı millileştirme girişimlerinde bulunacak Türldye"de yapılan genel seçım lerden üç ay sonra, nıhayet çalışma olanakları kuvvetlı bır hükumetın kurulması kararlaştınlmış bulunuyor. Bu üç aylık donemde, Türkiye'nın komşusu olan ülkelerde çok daha önemh olaylar patlai verdiğı ıçın, dıinya kamuoyu Turkıyerün hükümetsız kalışmın farkına bıle varamamış:ı. Oysa ülkenın kendı açısından, bır liükümetın kurulamayışı bü j yuk önem taşıyor ve komşu ülkelerde patlak veren olaylar nedenıyle Türkıye'deki sıyasî bunalım ağırlık kazaniyordu. Ekım ayında yapılan seçımle(Devamı Sa. 7, Sü. t da) > Protokol için görüşme yarın başlıyor ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) CHP ve MSP heyetlerının yarın ikıli koalisyon hukumetinın pro tokolunu gdruşmeye başlayaca.< ları açıklanmıstır. Açıklama; iki partl genel baskanlarının da katıldıkları dünkü toplantıdan sonra yapılmıştır. öte yandan, CHP Genel Baskanı Bülent Ecevit. partlsinin ortak grup toplantısında hükümetin bir an önce kurulmasının zorunluluğundan söz ederken, MSPIilerin protokolün ımzalanması için 2 gün süre istealkleri belırtmiştir. Sıyasi çevreler, koalisyon ortakhğı görüşmelerinde bazı puruzlenn ortaya çıktığını da öne sürmüşlerdır. Hükümet ı dırılen CHP lent Ecevit MSP Genel kurmakla görevlenGenel Başkanı Bu ve hükümet ortağı Başkanı Necmettin Erbakan, partilerinin bazı yönetıcilerıyle birlikte dun saat 15'de yeni bır görüşme daha yapmışlardır. CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit berabennde Genel Sekreter Orhan Eyüpoğlu Millet Meclısı Grup Başkanvekıh Selçuk Elverdi, Senato Grup Başkanvekıli Salıh Tanyen, Genel Sekreter Yardımcısı Turan Güneş ve Denız Baykal olduğu halde saat 15'de MSP Grup Yönetim Kurulu toplantı odasına gelmış ve ıçerde MSP Genel Başkanı Necmettin Erbakan, Genel Sekreter Yiyecek fıyatları geçen yıl yüzde 23 artış gösterdi CUMHURİYET HABER MERKEZİ Son gunlerde iiıda maddelen fiyatlarında yenıden önemli olçüde artışlar görülmegfc başlamıştır. Bu konu ile ilgıli vapılan son araştırmaiar gıaa maddelen fiyatlarının 1973 Ocagından 1973 Kasımına değın geçen on ay içinde ortalhms 1O23.4D oranında arttığını ortays koymuştur. öte vanaan. aynı araştırmanın oır dığer sonucuna go re, 1973 Kasımından geride bıraktığımız haftaya aegm fjeçen bır buçuk aylık sure içinde de gıda maddelen fıyatlan ortalama °o!5 84 oranında bır artış gostermıştır. Halkın temel ıhtıyacı olan gıda maddelerındekı artışıar öze! lıkle dar gelırlı vatandaşlan buyuk sıkmtıya sokmakta ve vatandaşlar veten kadaı beslenememektedır. 1973 Ocak 1973 Kasım aylan arasında en yüksek fıyat artışı J o6O oranı ile tuz'da oımuştur. Aynı sure ıçmde sogan oo56. yumurta 0O o32, kuru fasulya o,o34, konserve o30. ekmek oo26.3 yaş sebze ao25, sadevat (nayvani) »ol6. beyaz peynıı °»6.5 oranında bir fiyat artışı Köstermıştir Araşnrmada ılgı çekıcı noktalardan bırı un fiyatlarınaa ool2.4 luk bır artışa rağmen ekmek fiyatlarının, un tıyatma gör> °P26 3 ile ıkı mıslır.den fazla artış gostermiş oldugudur Sözü edilen süre ıçmde dikkatı çeken baska bır nokta oa et fiyatlarındakı artışların büjoık oranlara ulaşmamış olması gerçeğidır. Et, tavuk sucuk fıyatları ortalama °ol2 oranında arüs göstermiştır. Buna karşı, et. sucuk ve tavuk fıyatlannda asıl vükseımeler son bir buçuk ay içinde kay öedılmiş bulunmaktadır Verilen rakamlara gore, koyun eti O ol2.1, sığır etı »02 75 tavuis »o7 3 oranında fiyat artışı göstermiştir. Et ürünıerınde bir bu çuk aylık sürede en yüksek artış sucukta görülmüş, sucuğun f:yatı bu kısa sürede ° 027.2 oranında artmıştır. Son oıı ouçıuı avlık sure ıçın de dığer 21da maddelen fıvatıan başıooş bır şekılae artmaya aevam etmıştır Bu sürede en fazla fıvat artışı vumurtada £;orülmuştur Yumurta o'o58'Uic bır artıs gosterırken onu O'ıı33.3 ile zeytin izlemıstir Rakamlar ıncelendıgınde ortaya çman ılgınç durumlardan bin yaş seb ze fiyatlarının Oo7 artmasma karşı, Konserve fıyatlsnnın oo2O.7 oranında artmssıdır Ekmek fiyat ları bır buçuk ay içinde vervden artmakta devam etmış »a bu oran «oll'e Kadar ulaşmıştır. P.undan başka mercımek. bulgur. toz şeker. beyaz pevnır ve tuzda da artışlar saptanmıştıı. Fıjat artışlarınm kısa sure içinde vüksek oranlara varması, üç aydır bır hükümet kurulamamasına ba»İ3nmaktadır. Dun yayı da etkısı altına alan fıya: artışlarının Türkiye'dekı vansıması ıktısadı nedenlenn ötesınde sunı artışlar olarak vorumlanmaktadır Hükümetin kurulamaması kontrolsuzlujta yol açmış, böylece fıyatiar anormal olçude yükselmeye başlamıştır. Suni artışlann en büyük kanıtı gıda maddelerinin semtlere gore buyük farklsr göstermesı ve bu farkların ulaşım gıderlennden daha yüksek bulunmasıdır. Oğuzhan Asütürk, Genel Başkan ' Yardımcısı Süleyman Arıf Emre, Fehmı Cumalıoğlu, Hasan Aksay, Orhan Batı ve Müftüoğlu tarafın dan karşılanmışlardır. Görüşme 17.15'de sona ermi1;tir. Lıderler goruşmeyle ilgılı bır (Devamı Sa. 7, Sü. 1 de) Sınav ayı aşkın bir »üredir rulusca bir sınav geçiriI yoruz. Şimdiye değin bu sınavda en başarılı olanımız kuşkusuz Sayın Cumhurbaşkanımızdır. Basarının sırrı da Sayın Başkanın ılk seçildiği gün Parlamento önünde içtiği and» titiz bir dikkatle bağlı kalmasıdır. 14 Ekim'den önce genellikle seçimleri AP'nin kazanacağı. hiç değilse en çok milletvckilini bu partinin çıkaracağı sanılıTordu. Okurlarımız ansıyacaklardir, o sırstards bir söylenti (ikmıştı ortaya, «AP kazanırsa Süleyman Demirel'e hükümet kurma görevi verilmez, askerler istemiyor» denivordu. Kimler, hangi çevreler yürütüyordu bu propapandayı, bilmiyoruz, ama biz bunun geçerliğine inanmıyor duk. Parlamentoya karşı yaptığı tesekkür konuşmasını «Rehberim andım olacaktır» sözleriyle noktalayan Sayın Korutürkün Anayasa dışı bir yönteme hiç bir zaman sapmayacağını, seçinı lerde hangi parti en çok milletvekilliği kazanırsa hükümet kurma görevini ilkin o partinin baş kanına vereceğini düşünüyorduk. Nitekim düşüncemızde janılmadığimızı olaylar saptadı. CHP 185 kişilik bir grupla Millet Meclisi'nde yerini aldığı zaman Cumhurbaşkanı duraksamasız hükümet kurma çalışmalariyle Genel Başkan Bülent lcevit'i görevlendirdi. Sayın Ecevifin neden görevini o zaman başaramadıfını şimdi burada tartışmayalım. Araya yarı gizli yarı açık çeşitli çıkar güçleri karıştı. MSP'ye göz dağı verüdi. Bu partiyi yönetenler de aynca bir takım poıitik hesaplar japmak zorunda kaldılar. Sonunda Ecevit görevi başaramayacağını anladı, CHP . MSP koalisyonu kurulamadı. Bunun üzerine Cumhurbaşkanı dcmokratik sistemin gereği olarak hükümet kurma görevini Parlamentoda ikincı büyük parti durumunda olan AP liden Demirel'e vermekte hiç duraksamadı. Bildiğimiz nedenler yüzünden bu da yürümedi. CHP' li, CHP'siz, erken seçimli, erken seçimsiz demokrası kuralları içinde başvurulan hiç bir kombinezon başanya ulaşamıjor, bir türlü bir hükümet formülü üzerinde anlaşılamıyordu. O arada politika kulisıerindeki cadı kazanı habire kayuıyor, özellikle Cumhurbaşkanının yeniden Ecevit'e görev vermesini önlemek için akıl almaz dedikodular ortalığa yayüıyordu. CHP grubunda 30 kadar komünist bulunduğu, bu partinin anarşi olaylarını desteklediği ve destekleyeceği ileri sürülüyordu. Dedikodular Sayın Cumhurbaşkanının kulağına gitmiş midir, bilemeyeceğiz. Gitmemişse de götürülmüş olacağım düşünüyoruz. Bir CHP MSP koalisyonunun ufukta belirmesinden ve siyasal arenada ağırlık kazanma ya başlamasmdan sonra Sayın Korutürk yine duraksamasız ka rannı verdi, üç ay önce başvurduğu Ecevit'i ikinci kez hükümet kurmakla görevlendirdi. Böylece, demokrası tarihimizde sanrnz eşine rastlamadığımız bir siyasal bunalımı anayasal yollardan. çözüme ulaştırmak uğnına giriştiği sınavı bugüne dek başaran bir numaralı devlet adamımız oldu. Sayın Cumhurbaşkanının şimdiye kadarki tutumu demokraeiroizin bundan sonraki gelışmeleri bakımından umut verici bir işarettir. İki buçuk yıLık bir ara rejimden ve üç aylık bir siyasal bunalımdan sonra Parlam»nter düzen içinae bır koalisyon hiikümeti kurulması ola Ecevit: "Taahhüt Ankara yolu 2,5 saat kapandı • BAZI UÇAK SEFERLERİ İLE ŞEHİR HATLARI VAPUR SE FERLERÎ YAPILAMADI. IKI VAPUR KANLICA ÖNÜNDE ÇARPIŞTI. • BİR İNGİLİZ ŞİLEBİ, MERSİN AÇIĞINDA BAYGIN VAZÎYETTE KURTARDIĞI İKİ BALIKÇIMIZI PİREYE GÖTÜSDÜĞÜNÜ BİLDİRDI. (CUMHURİYET HABER MERKEZI) Bir sureden berı tüm Turkiye'yı etkisi altına alan kotu hava ko'ulları, ozellıkle Istanbul' da normal yaşamı etkılenr.is, kara. hava ve oeniz trafığinı genjs olçude aksatmıştır. Şıddetli kışın yanıııda elek"riksiz kalan Edinıe'de ıse hayat felce uğramış, fırınlar çaiışmadığı için ekn.ek sıkıntısı baş?östermıştır. Kalorıferler cie yanmadıgından bırçok ılk ve ortaokulda dersler tatıl edılmıştır. Ekmek ıhtıyacı askerı tırınlardan kısmen sağlanmaktadır Aralıkh kar y&ğısından sonıa ısının düşmesi don olayı meydana getirmiş, bu yuzden de Istanbul'da ve civar karayoıl.ırında ulaşım aksamıştır. Ista:ıbul Ankara karayolu, dun sabah 04 6.30 arasında kapanmıstır. Istanbul • Ankara karayolurvdakı Gebze rampası ı!e Dil İskelesi bolumlerınde araı,lar buzdan kayarak yoiun K.ıpanmasına yolaçmıslardır. Boğaz Koprüsu ve çevre yulları da hava koşullarından et kllenmis, buzlanma olduiunaaıı zincirsis araçlar çevre yoluna sokulmamıştır. Zincirlikuyu kav sağında kayan araçlar yolu tıkamıslarsa da çekilerek kurtarılmışlardır. Öte yandan, Boğaz Koprüsünün buzlanması uzerine. araba vapurlarına azalan rağbet. dün yenıden geçerlüik kazanmıştır. Dt nizcilik Bankası Şehir Hatları Mu dürlüğü, Boğaz Köprüsünden geçmek istemeyen aıaçları nak ledebilmek üzere vapur sefeılen ni arttırmıştır. Günde ortalama 2430 bin araç geçen Boğaz Köprüsünden dün 18 bin civarında araç geçmiştir. Araba vapurlann Kar yağışı ve fırtınadan en çok etkilenen da, bir süredir görülmeyen taşıt güçlükle geçebilmişlerdir. kuyrukları da bu arada meydana gelmiştir. ettiğimiz atıfet affın çıkması, daha ileri imkânı da doğuracak,, ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) CHP Genel Başkanı Bülent Ecevıc, partisinm Ortak Grup toplantısında dun yaptığı konuşmada af konusuna değınmiş, bu konuda çıkan tartışmaları ele alarak «Taahhüt ettiğimiz anlamda ve kapsamda bir affm memlekete huzursuzluk cfegil. huzur getireceği uygulama lle gorulurse ki, görüleceğine inanıyorum, o zaman daha ileri olçude atıfet olanakları aramamız ve gerçeklestirmemiz kendiliğinden doğacaktır» demiştir. Ecevifin CHP Ortak Grubunda af konusuyla ılgili konuşması ozetle şöyleair: Önemli olan «Çıkaracağımız genei af gonlümuze gore bir af olmayabılır. Onemli olan affın çıkmasıdır. Bız gönlumüze göre bir tasarı hazırlanz ama bu tasarı kanunlaşmazsa bu bızi tarıh önünde vazifesini yapnuş bir parti durumu na dahı getırmez. Bunca bekleyışten sonra önemh olan bızım mıllete taahhüt ettifimiz anlamda, ölçüde ve kapsamda bir affm bir an önce gerçekleşmesidir. Yoksa (Bız herkesı affetmek ıstedik ama ne yapalım ımkân ver mediler) demek kımseyı tatmın etmez düşüncesmdeyim. Onun için arkadaşlarımızdan istirhamım memleketi bir an önce ancak afla pekişecek barışa ve huzura kavuşturabilmek ıçın bu konuda millet önünde yükümlü bulunduğumuz kapsamda bir daraltma yapmamak şartıyla gerçekçı davranmaktır. İki partinin ışbirliği ile meclıslerden çıkarılabılecek bir affı düşünce suçlarını da kapsayan şiddet eylemi dışmdaki siyasal suçlan da kapsayan bır Af Kanununu bir an önce meclise vermektır. Sıkı yönetim Mahkemesinde tnnıklık yapan 2 gardiyaııdan biri bayıldı, diğeri salonıı terketmek istedi DOĞAN KATIRCIOĞLÜ yerlerdenbıri de Boğaz Kdprüsü olmuş, araçlar Köprüden Istanbul 3 Numaralı Sıkıyonetim Mahkemesince surdurulmek te olar. «KaJınlar Koğuşunda lsyan> adlı davanın dunkü duru«masında tanık gardıyanlardan Serafettın Tasçı. durusma yargıcı Hakim Yarbay Coskun Dundar'ın «Yemın ettırilip dinleniyorsunuz. Doğru konusun» şeklindeki ikazı uzerine bayılrnıştır. Durusmayı yöneten yargıç Coşkun Dündar. tanık gardiyan Taşçı'nın Askerî Savcı Hakim (Devamı Sa. 7, Sü. 7 de) Istanbul'da ekmeğe yüzde 20 zam yapılması kesinleşti Yalçm PEKŞEN Buğday azlığı sebebiyle devlet tahsisinden Istanbul'a verilen un miktarının kısıtlanması, serbest piyasadan un almak zorunda kalan ekmek sanayii işverenlerini yeni bir zammın eşiğine getirmiş tir. Bu hafta içinde almması düşünülen karann fiyatlarda bir de ğişiklik yapmak yerine gramajın düşüriilmesi şeklinde olacağı ve 470 gramlık ekmeğin 390 grama, 950 gramlık ekmeğin 780 grama indirilerek, °,o 20 civarmda bır zam yapılacağı sanılmaktadır. Istanbul Ekmek Sanayii Işverenleri Sendikasmı. II Koordinasyon Komitesinden bu yolda bir karar talebine zorlayan sebepler şu şekilde açıklanmıstır: Buğday azlığı sebebiyle devlet tahsisinden Istanbul'un ihtiyacı için verilen 10.900 çuval un, "/'o 43'lük bir kesinti ile 6163 çuvala indirilmiştır. Bunun üzerine serbest piyasadan un almak zorunda kalan ekmek sanayii işverenleri, ofisten 117.95 TL. ye aldık ları bir çuval un için serbest piyasada 170180 lira ödemek mec buriyetinde kalmışlardır. Bu ara da tuz ile elektriğe yapılan zamlar ve ekmeğin fiyatmın arttırıl ması yerme gramajın küçültülmesinden doğacak işçilik masraf larının artışı, maliyeti etkileyen diğer faktörler olmuşlardır. Bütün bunlar gözönüne alınarak ya pılan hesaplar sonucunda bugün 1 liraya satılmakta olan 470 gram lık ekmeğin 390 grama, 2 liraya satılan 950 gramlık ekmeğin de 780 grama indırilmesi istenmektedir. Istanbul Valisi Namık Kemal Şentürk başkanhgında, Belediye Başkanı, Ofis, Ekmek Sanayii ve Değirmenciler teşkilâtı temsilci lerinden oluşan 11 Koordinasyon komitesi bu hafta içinde toplanarak aldıkları kararı açıklayacaklardır. Vali Sentürk bu konuda «Işin önemi dolayısıyle, bu konuyu bu hafta görüşmek istiyoruz. Zam yapılması kesindir, ancak miktarı ve şekli toplantıda tesbit edilecektir» demiştir. Deniz ulaşımı Kar yağısı deniz ulaşımında da etkisini gostermi?, şehir hatları seferleri aksamıştır. Sabah saatlerinde Kadıköy Köprü ve Harem Salacak seferleri ıptal edilmiş, daha sonra norAffı çıkarırken sadece Mecmale dönmüştur. Tipi yüzunlisteki durumu ve olanakları değil memleketteki durumu da göz ' den Atatürk ve Galata Kopruleri d"e gece açılamamıştır. önünde tutmamız gerekir. Dü(Devamı Sa. 7. Sü. 4 de) t (Devamı Sa. 7, Sü. 3 de). DP'li Değer, hafta tatilinin Cuma günü olması için kanun teklifi yaptı ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) DP Diyarbakır Mületvekili Hasan Değer, hazırladığı bir kanun teklifiyle hafta tatilinin pazar yerine, şeriat doneminde olduğu gıbı cuma günü yapılmasım istemiştir. Demokratik Partili milletvekili, «Ulusal bayram ve genel tatıller hakkındaki 2739 sayılı kanunun 3. maddesınin değiştirilmesi» hak kındaki teklıfinde gerekçe olarak şu görüşlere yer vermektedir: «Hafta tatilinin pazar günü olması tatbikatta çesitli mahzurlar doğurmakta ve büyük çoğunluğu musluman olan halkımız hafta da iki tatil yapmak zorunluğu ile karşı karşıya bırakılmaktadır. Dinl inançlar itibariyle cuma günü mesai yapmayı uygun bulmayan ve bu günün Islâm dinindeki özelliği ve kutsallığı nedeniyle iba det ve vecibelerini yerine getir mek zaruretinde bulunan çoğunluk mezkur günde fiilen tatıl yapmaktadır. Söz konusu aksaklık ve mahzurlar devlet dairesindeki mesai iş saatleri yönünden de kayıplara ve hattâ bazı ıhtilâflara sebebiyet vermektedir. Nitekim çoğu zaman izin vermeyen âmir aşırı solcu ve izin isteyen memur da gerici olarak nitelendirilmekte ve keza izin verilmesi, âmir ve memur yönün den kanunu ihlâl ve iş saatlerinin kaybı neticesini doğurmaktadu". Esasen bir devletin bütünlük unsurunu teşkil eden milletin büyük çoğunluğunun mütemayil bu lunduğu dine, devletin de mütemayil bulunması lâyiklik esasına aykırı bir keyfiyet değüdir. Nitekim, demokratik lâyik devlet esasına bağlı Batı demokrasi lerinin bunu tatbikatta kabullendikleri ve bu esasm anayasaların zımmı bir hükmü telâkki edildiği bîr malumdur. Bu itibarla hafta tatilinin cuma günü olmasının lâyiklik esasından sapma olarak mülahaza edilemeyeceği aşikârdır. Sosyal ve ekonomik hayatımız devlet müesseselerindeki mesai düzeni halkm büyük çoğun luğunun mütemayil bulunduğu müslüman dini açısından kutsal lığı itibariyle cuma gününün haf ta tatili olarak kabulünde büyük yaıalar vardır. Yüksek Baş kanlığa sunulur.» ASKERÎ MAHKEME PROF. SOYSAL İÇİN YENİ BİLİRKİŞİYE GEREK GÖRMEDİ ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Siyasal Bilgiler Fakültesi Anayasa Hukuku Profesörü Mümtaz Soysal'm Sıkıyönetim 3 Numara li Mahkemesinde devam etmekte olan duruşması, dün, 5. kez kara ra kalmıştır. Soysal'ın dünkü duruşmasmda mahkeme. yeni bilirkişiye gerek görmemıs ve seçılen bılirkişinin yeterliliğine karar vermiştir. (Devamı Sa. 7, Sü. 6 da) NADtR NADİ (Devamı Sa. 7, Sü. 3 de;