Katalog

OKUL Hazırlayaruar Ruşen ALAYLIOGLU . Reşat GÖNDEM Toptan Satış Yerleri: Istanbul'aa Babıâli'de Ocak Kitap Dağıtım Şti. ve BATEŞ İngilizceTürkçe ULKU •• •• SÖZLÜĞÜ Cumhuriye 50. yıl; sayı: 17760 Kurucusu: FUNTJS NADÎ 12 Ocak 1974 Cumartesi ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) de danışma toplantılarını sürdür rr.uşlerdır. Partismın Meclis gru bu toplantısına giderken Ecevit, CHP MSP koahsyonu komisun da «bır lıayli mesafenın alındığıru» söylemiştir. Cumhurbaşkam Korutürk. yayımladıfı mesajdan sorua ılk olarak saat 0930'da Cumhuriyet Senatosu Başkanı Tekın Arıburun'u kabul etmıştır. Bır saat süren jtörüsmedetj sonra Arıourun, gazetecılerin beklediğı an? nizamiye kapısı venne Genel Sekreterlık kapısından Köşkü i terkettiginden Icendiüinın mikümet sorunuyla ılgili görüşıerinı oğrenmek müjnkün oıamamıştır ÇMELER GİZLİLIK jiausescu'nun eseci yenı çıktı. apmnızdan arayınıî (15 lıra) * * * JeanPanl Sartre'ın eseri. 4. basınu yeni çıktı (15 lira) HABORA KİTABEVİ P.K. 6 Beyazıt/Iıt. Cumhurlyet 242 Temaslarına başlayan Güven, "Cumhurbaşkam CHP MSP görüşmelerini yakından izliyor,, dedi Başbakan Naim Talu'nun iküıci kez görevden bağışlanmasıru ıstemesi üzenne kamuoyuna dün bır mesaj yayımlayan ıumhurbaşkanı Fahn Korutürk'ün ayrı a.vrı görüstüğü Senato ve Meclis Başkanları hemen temaslarınîi başlamışlardır. Millet Meclisi Başkanı Güven, sırasıyle CHP Genel Başkanı Ecevit, CGP Gencl Başkanı Feyzioğlu, DP Genel Başkanı Bozbeyli, AP Genel Başkanı Demirel ve MSP Genel Başkanı Erbakanla ayrı ayrı görüşmüştür. Bu arada CHP ve MSP Geneı Başkazüan kendi ekiplerıyle dün Korutürk Güven Cumhurbaşkam Korutürk Mec (Devamı Sa. 7, Sü. 6 da) CUMHURBAŞKANI, TÜRK ULUSUNA YENİ BÎR MESAJ YAYIMLAYARAK HÜKÜMET SORUNUYLA İLGİLİ SON GÖRÜŞ VE ÖNERİLERİNİ AÇIKLADI 'Nisbi temsil sistemi memleket şartlarına uygun hale getirilmeli, demokratik anlayışa zarar verecek parti oligarşisine mani olunmalıdır» «14 Ekim seçimleriyle vücut bulmuş olan bugünkü TBMM bir hükümet kur ma imkânından mahrum blr duruma girmiş görünmektedir» «Demokratik parlamenter sisteme olan inancıma ve verdiğim söze sadık kalarak üzerime aldığım görevi yerine getirmeye vargücümle çalışacağım» Ecevit: "Iki partinin ışbırlıgı ıle af kısa sürede çıkarılacak,. Uzun süre pasaport verilmeyen Mühendis Harun Karadenizin Londra'da kolu kesildi Korutürk, Senato ve Meclis Başkanları ndan f ormül istedi Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk, dun saat 09.30da Cumhuriyet Senatosu Başkanı Tekin Arıburun'u, saat 11 OO'de Millet Meclısı Başkanı Kemal Güven'ı kabul ederek «sıyasî partilerimiz den oluşan TBMM içinden, kuvvetH ve inandıncı destek görecek bir hukümetin nasıl ve kımın başkanlığuıda kurulabıleceğmı mümkün göruyorlarsa kefıdısıne bu fonnülü getırmelerini rica» etrniştir. Cumhurbaşkam Pahri Koru ANKARA, (Cumhuriyet Burosu) ttirk, dün saat 13.00'de Türkıye radyolarından, kamuoyuna durumu açiklayan bır mesaj yayınlamış 14 Ekım seçimleri sonueunun bir hükümet kurma olanağı vermediğine değinerek nisbi tem sil sistemınin düzeltılmeye muhtaç oldugunu, önseçım sistemınin gözden geçirümesıni partı olıgarşisıne engel olacak tedbırlerin almmasmı önermiş, «Türk milleti tümüyle Ortadoğu'da barışın teminatı olarak dimdik a ANKARA. (Cumhuriyet Bürosu) rullan, ortak olarak buettn «««t 14.00de yenıden topianarak Af CHP Ortak Grubunda konuşan Genel Başkan Bülent Ecevit, Kanunu teklıfı Uzerınde görusmeler yapacaktır. «Genel Af» konusunda MSP ıle görüştüklerinı belirterek, «İkı ' partinin işbırhğı ıle düşünce suç j lannı da kapsayan bir affı kısa , zamanda çıkarabileceğımız anla i şılmaktadır» demiştır. Ecevit, iç barışı pekiştıreceğıne ve demokratik düzenin daha sağlıklı bir ortamda işlemesını sağlayacağına ınandıklan Af Kanununun Meclis çalışmaya başlayamadığı için gecikmesinin, 50 yıldönümünün sevıncinı biraz olsun eksik bıraktığını söyledığı konuşmasmda, daha sonra özetle şunlan eklemıştır: «Diliyoruz kı, bu, bütün ızdıraplan, tepkileri ve intikam duyacı yakta ve Anayasa nizamı içtnde gulanyle, vakın geçmişın hatıralarını tamamiyle kapstacak kalacaktir» demiş bu konuda aldıgı görevi yerine getirmek ıçın ' bir af olsun ve önümtizde açılbütün gücüyle ve varlığıyle çalı i makta olan yeni yolda herkes geçmışin kırgınlıklannı unutmuş şacağını tekrarlanuştır. Cumhurbaşkanı Korutürk'ün, olarak elele ve banş ıçinde yü(Devamı Sa. 7. Sü. 4 de) ı rüyebilsin.» CHP Cumhurıvet Senatosu ve Millet Meclisi Grup Genel Ku Koalisyon ortaklığma hazırlanan CHP ıle MSP arasında bazı ufak pürüzler var Turhan ILGAZ ANKARA Hükümet bunalıroı nın çözümü için CHP ve MSP ara sında sürdürülen ortaklık gorüşme leri, bazı ufak pürüzler» nedeniyle duraklar bir havaya girmiştir. Sağ koalisyonun gerçekleşemeyeceği belli olduktan sonra hükümet bunalırrunın bir rejim bunalımına dönüşmemesı için şimdı yapılacak en iyı şeyın, CHP ve MSP yönünden, aradaki püruzleri hallederek ortaklık konusunda anlaştıklannm kamuoyuna ve dolayısıyle Çankaya Köşküne duyurulması olduğu savunulmaktadır. Türkiye'de işsizlik bir yılda yüzde 3.8 oranında arttı (Cumhuriyet Haber Maliye Bakanlığı tarafından ha zırlanarak 1974 yılı Bütçe Tasarısıyla birlikte TBMM'ye sunulan 19Î3 Yıllık Ekonomık Raporunda, işsizligm 1972'ye oran la geçtiğimiz yıl yüzde 3.8 oranın da artış kaydederek 1 milyon 700 bıne ulaştığı açıklanmıştır. Yapılan hesaplara göre 1973 yılında Türkiye nüfusu 38 milyon 300 bine ulaşmıştır. Onbeş ile altmışdört yaşları arasında «faal» olarak nitelenen nüfusun tüm nü fusa olan oranı ise yüzde 54.7 olarak saptanmıştır. Halen yurdumuzda ekonomik faaliyet kollarmın tümünde 13 milyon 800 bin kişi çahşmaktadır. Tarım sek töründe çalışanların oranı da yüz de 63.6'dır. Öte yandan, Türkiye, yüzde 11.1 işsizlik oraniyle 19 ülke arasmda birinci sırada olduğu 1973 jılı Ekonomik Raporu'nda kaydedilmektedir. Oteki ülkelerdeki işsizlik oranları sırasıyle şoyledir: Türkiye, yüzde 11.1,; Yugoslavya, yüzde 6.4; Suriye, yüzde 4.3; Kıbns, yüzde 0.8; Ispanya yüzde 1.5; Japonya, yüzde 1.2; Israıl yüzde 2.4; Avustralya yüzde 2; ' Federal Almanya yüzde 0.9; Nor' veç yüzde 9.6; Hollanda yüzde 2.3;; İsveç yüzde 2.2; Belçika yüzde 3.2; Avusturya yüzde 1.5; Kanada yüzde 6.2; ABD yüzde 6.2; İtalya yüzde 3.3; İngiltere yüzde 3.5; Danimarka 2.1. Geride bıraktığımız yılın ilk yedi ayının sonunda ise sigortalı işçi sayısı Türkiye'de 1 milyon 494 bin 300'e yükselmiştir. Sigortalı iş yeri sayısı da 466 ] bin 300 olmuştur. | Akaryakıta zam nedeniyledeniz yoluyla ithal edilen mal fiyatları arttı • Türkiye'de yapılacak akaryakıt zammından sonra iç hatlarda taşınan malların navlunu da artacak. Yalçm PEKŞEN Akaryakıt fiyatına yapılan zamlara paralel olarak dunya denİ2 taşımacılığında navluna ortalama <<, 21 civarında zam yapümıştır. Türkiye dahihnde akaryakıt fiyatlarına bir zam yapılmadığı için, navlunda artış olmamış, ancak dış hatlarda sefer yapan Türk gemileri uluslararası konferanslarda saptanan akaryakıt zamlan nedeniyle yansıyan artışlan otomatik olarak uygulamaya başlamışlardır. Türkiye'de akaryakıta zam yapıldıktan sonra iç hatlardaki navlun da artacaktır. Şimdilık % 20, % 30 ve % 12,5 olarak saptanan bu zamlar akaryakıta bağlı olarak daha da artabilecek, azalabilecek ve eğer akaryakıt zammı ortadan kalkarsa tamamen kalkabilecek tir. Türkiye'den taşınan mallar bakımından yurt içinde fiyatlara bir etkisi olmayan yeni tarifeler etkisini ancak dışardan ithal edilen mallar söz konusu olduğunda gösterebilecektir. Bu takdirde o hatta saptanan akaryakıt fiyat yükselişine göre malın maliyetinde bir artıs söz konusu olacaktır. ıle yapılan taşımalanna da zam yapılması için çalışmalar yapıldığını söylemişlerdir. Barolar Birliği Genel Kurulunda işkence ve af konuları ele alındı ANKARA Türkiye Barolar Birliğınin 7. Genel Kurul Toplantısı dün de devam etmiş, Yonetim Kurulu çalışma raporu ve başkanlık raporu hakkında soz alan konuşmacılar «Genel af, sar vunma hakkının kısıtlanması, ıskence ve özel hayatın gizliliği» konuları üzerinde durmuşlardır. Istanbul Barosundan Orhan Barlas, kendisinden önce söz alan meslektaşlarının konuşmala nnda af konusuna değinmediklerini, faaliyet raporunda da af konusuna rastlayamadığını bıldırmiş. «Oysa af sorunu Türkiye'nin en acil sorunianndan birisidir» demiştir. Barlas, daha sonra, çıkarılması düşünülen affın geniş kapsamh olması gerektiğini de savunmuştur. Izmir Barosundan Iskender özturanlı da af konusunun her şeyden önce hukukçulann sorunu oldugunu söylemiş, kendisınden önce yapılan önerilere katıldığım belirterek, Barolar Birliğınin görevini lâkıyıkle yerine getiremediğini öne sürmüş ve şunlan söy lemiştir: «Bugün Barolar Birliği bir basla grubu olma, hukuk dışı uygulamalan engelleme görevini yapamamaktadır.» DDY'da zam yok Artan akaryakıc fiyatları yüzün den zam düsünülmeyen tek taşıma vasıtasmın Demiryollan oldugu anlasılmıştır. Yurt dışmdan herhangı bir artırma isteği gelmediği için, DDY'nın dış hat (Devamı Sa. 7, Sü. 3 de) Hızlı gelişmeler Parlamentoda son iki gün hızlı gelişmeler ıçinde geçmiştir. AP nın olumsuz cevabı üzerine, Talu'nun görevden bağışlanmasmı isteyeceği kesinleşince, CHP ve MSP arasında gayri resmî çerçeve içinde sürdürülen ortaklık temasları resmi nitelik kazanmış ve önceki akşam liderler ve üst duzeydekı partı yöneticileri ile uzmanlar arasında yapılan üç saatlık toplantıda bir koalisyonun koşulları enine boyuna tartışıl'. mıştır. Yine onceki gün, CHP ve MSP yöneticileri arasında görüş [ meler yapılırken, 28. Tümen Ka • rargâhmda, Genelkurmay Başkanı, Kuvvet Komutanları ve As kerî Şura üyelerinin katıldıklan top'.antmın haberi Parlamentoya gelmiştir. Bu rastlantı, siyasal çev ' relerde bazı yorumlara yolaçmış ve CHPMSP koalisyonuna karşı olanlarca, kasıtlı biçimde de' ğerlendirilmiştir. Önceki gün ay rıca, AP Genel Başkam Süleyman Demirel ile CGP Genel Baş kanı Turhan Feyzioğlu arasında, Millet Meclisi Başkanlık Divanı (Devamı Sa. 7, Sü. 2 de) . LONDRA Uzun bir süre pasaport verilmeyen Yüksek Mühendis Harun Karadenız'ın. «Kan ser» teşhisı konulan sağ kolu, t« davı için gittığı Londra'da kesıl miştır. Eşının verdıği bilgiye göre, Harun Karadeniz'ın 1973 yılının son günlerınde Londra'dakı hastanede çekilen kol röntgeninde «Dırsek kemıklerınin yenmiş» olduğu saptanmıştır. Karadenız'ı hastanede muayene eden doktorlar. acıl olarak kolun kesilmesı gerektiğini bıldır mişler, f ay evvel neden gelme> diklerını sormuşlardır Yapılan ameliyat sonucu Yüksek Mühendis Harun Karadeniı' in sağ kolu 3 Ocak tarihind* kesilmiştir. Hatırlanaeağı üzere, Harun Karadeniz'ın Türkiyede vapılan muayenesinde, kolundaki hastalığa «Kanser» teşhisi konulmus, yurt dışında ted'avisinin mümkun olduğu da kaydedilmişti. Ancak Karadeniz, Sıkıyön»tim Mahkemesinde yargılanrfığından, kendislne uzun bir süre pasaport verilmemıştir Yüksek Mühendis Harun Karadîniz, uzun uğraştar sonucu pasaport alabilmış ve böylelıkle tedavi olmak üzere Londra'ya gitmışti. MUHSIN ERTUGRUL, ŞEHİR TIYATROLARI SANAT YÖNETMENİ OLDU.. Türk tiyatrosunun büyük otoritesi rejisör, aktör, yazar ve yönetici Muhsin Ertuğrul, yıllar dan sonra tekrar Istanbul Şehir Tiyatroları genel sanat yonetmeni olmuştur. Muhsin Ertuğrul'un görevi kabul ettiği Belediye Başkanı Ahmet İsvan tarafından açıkIDevamı Sa. 7, Su. 5 de) Bu köşeden TRABZON KEMİK HASTALIKLARI HASTANESİ TAMAMEN YAND! TRABZON Trabzon Kemik Hastalıklan Hastanesi. dün çıkan yangın sonunda tamamen yanmıstır. Yangın. saat 14 sıralarırvda malzeme deposu olarak kulUnılan çatı katında çıkmıs ve kısa zamanda eelişerek bütün hastane binasını sarmıştır. Bu arada hastanede tedavi görmek te olan 43 hasta. çevrecfen gelen yurttaşlar tarafından binadan dışarıya çıkarılmıştır. Hastalar: Trabzon Askerî Hastanesi ile Numune Hastanesine kaldırıl»ıslardır. Yangm saat 15.30 sıralannda hastane tamamen vandıktan sonra söndürülebilmiştir. Yangının kalorifer bacasının ahsap bölümleri tutusturma?ından veya elektrik kontagından çıktığı öne sürülmektedir. Iş Adamları Derneği, Sermaye Piyasası Yasasının 1974'te çıkmasını istedi Türk Sanayicileri ve İş Adamları Derneğı'nm 1973 yılı faahyet raporunda, sermaye piyasasma ılişkin bır yasanın bu yıl ıçinde çıkanlmasının büyük önem taşıdığma ısaret edılmiştır. Geçtiğimiz yal içinde çıkanlmayarak kadük olan tasarınm bu yıl içinde çıkarılması sırasmda gözönünde tutulması gereken hususlara özetle şöyle değinilmiştir. • Hızlı sanayileşmeye olanak tanıyacak teşvık tedbirleri ve küçük tasarrufları özendirici vergi muafıyetleri. • Yasanın gereksi* denettme boğulmaması. CHP'ye teşekkür etmek gerekır... ALTAN ÖYMEN CHP, Hükümeti kuracak mı?, MSP, onunla ortak olacak rm?. Sayın Cumrıurbaşkanı, Hükümeti kurma görevini, herşeye rağmen Ecevit'e vermemek isteyecek mi?. Asıl mesele bunlar değudir. Asıl mesele, Hükümeti kurma görevinin, bugün, üç ayı aşkın bir süreden berı devam ettirilen bu hükümet krizinin de etkisiyle, bir «ateşten gömlek» haline gelmiş olmasıdır. Bu gömleği giymek, Türkiye'nin 1946'dan beri süren demokrasi tarihinde gelmişgeçmiş hükümetlerin hiçbırinin karşı karşıya gelmed1.ği bir b ü ^ k fedakârlığı ka bul etmek demektir. Uzun uzun anlatmaya gerek yok: Bütün dünyayı etkileyen petrol krizi ithalât olanaklarunızın yansını alıp götürüyor. Gene petrol ve genellikle enerji krizin.n sonucu hammadde, yarı mamul, ara malı fiyatları da artacağı için, sanayiimizm ihtiyacını karşılayamamamız ihtimali beliriyor.. Karşılasak bile, şimdiden kapıya dayanmış, Naim Talu Hükümetinin, benim değil de benden sonrasının başına yıkılsın diye, kllit altmda tuttuğu korkunç bir fiyat artışlan heyulâsı, yeni Hükümeti bekliyor. Düşünün ki. Sümerbarüc' ın sattığı Damukluların fiyatı. pamuğun kilosunun 20 kurus oluşuna göre hesaplanmıştır. Bugün Sümerbank aynı pamugu 10 mislı fiyattan bile alamıvor. Ama fiyatlan viikseltemivor Yani zarar ediyor. O zarar e(Devatnı Sa. 7, Sü. t de) Fiyat istikran Her konferansın kendi çalıştığı sahada sabit bir zammı kabul etmesinin fiyat istikrarını sağlamak için olduğu belirtilmektedir. Böylece aynı hatta çahşan gemilerin hepsi malları aynı fiyata taşımış olacak, malların maliyetleri taşıyan geminin milliyetine göre değişmeyecektir. «VAKİT YAKITTIR!.» TENİ ATASÖZÜ Dernek raporunda, gende bı | Kara ulaşımı raktığımiz vıl içinde kaydedilen i taşımaları büyük fıyat artışlannın başhca Öte yandan yurt dışına kara nedenlerinden biri olarak para ulaşım taşıtları ıle yapılan taşıarzındakı genişleme ve üretimmalar için bir zam düşünüldüdeki artışın bu genişlemeyi izğu öğrenilmiştir. Avrupa'da arleyememesi eösterilmiştir. tan yakıt fiyatlanna paralel olaHammadde ve yatırım malrak bu sahada da «b 1020 ara, lan açısından ıthalata oldukça sında değişen zamlar kabul edilbağlı olan Türkıye'nın, dış ekomiştir. Ülkemizde bulunan ulusnomilerde geçtığimiz vıi izlenen normalın üzerindeki (ivat artış lararası nakliyat firmaları ilgilıleri, Türk kara ulasım tasıtları (Devamı Sa. 7, Sü. S de) Fiyat artışlan Güney Afrika'da bir kadın «Altız» dünyaya getirdi CAPE TOWN Güney Afrika'da 25 yaşında bîr kad.n dün altız doğunruştur. Bir hastane sözcüsü üçü kız. üç erkek olan altızların sağlık durumlarının iyi oldugunu belirtmiştir. Altızların annesi Susan Rosen kowı<7 doğumu bir av erken yapmıstır. Alhzların toplu olarak ağırhkları 11 04 kilodur. .