Katalog

CUMHURÎYET 20 Eylül 197S SEÇİM 73 ORDU 1950 . 1969 OY KAR$ILA$TIRMASI NOTLA R f965 orceM 53.2 79845, A/V Fifcret OTYAM PAPTİLER /950 VESAVÎSI 1954 vESsvJS f957 vEsavro f96l MV <969 VEİİVSI M» Fi fi fufuuuu fiy fiy... «... Mümkün olduğu kaoUr çok kişiyle temas etmeye çalışınız. Cevaplan yazılannızda v« haberlerinizde kullanabüirsiniz. Ancak kullandıktan sonra fişle ri seçim dosyası ile birlikte Curn huriyet Anket Bürosuna yollamanız gereklidir.» Anket Fişi'nin dip notundan bazı cümleler.. Samsun'dan yola çıkı?. Ordu.. Giresun.. Trabzon. Rize.. Artvin... Oradan KarsOradan Erzurum üzerinden Erzincan Erzincan'dan Gümüşhane.. Gümüşhane"den tekrar Trabzona.. Trabzon'dan uçakla Ankara.. Kaç bin kilometre yol bu? Hani biraz uzun.. Oturup bir hesap yaptım. en iyimser c^Iısmsvla, sıkı bir idman'a 17 Ekim 1973 günü akşaraa doğru Ankara'dayım.. En doğru seçim tahminleriyle.. O zamana kadar Yüksek Seçim Kurulu nasıl olsa sonuçları acklar. Giresun'un Görele ilçesinin bir köyü varmış. Halk burada ıslıkla konuşurmuş. Kus dili.. Fi fi.. fufuuuuu.. CHOÎ geldiniz...) Fifuvyyyy? (Ne var nt yok)? fıstfüü (Su..) Fifuy (ekmek..) Fififufififî? (Ne yapıyorsun?) füstt. (Anket) fiii... (iyi) Fifufuyfifuyfifii fifi fiiiii? (Ankaraya ne zaman dönebılirsin bu gi rl;<:Vi Fufiankiiiii fifufuy fufiy fifuy.. (Belki 17 ekim akşa mına doğru) Fifif küüüü.. (Allah kolaylık versin) Sordum, neden doğru dilleriy le değil de kujiann diliyîe hal leşirler diye?.. Önce açıklamak istemediler, zira bunlar CHP'li dosilar idi. Sıkıjtırınca bir tane si rieyiverdi: • Bu, eski CHP devrinden kal madılar. Jandarma, tahsildar be lâsından.. Halk. jandarmanm, yahut yol vergisi için tahsildarın geldiğini köye haber vermek için kendi aralarında anlaşmı;lar. derken bütün konıısma, ya ni anlasma. bu yola dökülınüş, îimdi bu köy, Kuş Köyü diye anıl;r.> «Göğü göüüüü.. Opcipciiii... fifiy? füüü.. fifuykiii, iiiiifjiiii.. tüüüüüüüüh yiyiiiip» Trüitrüzoooooniiif üy...» Çevirisi: «Trabzona giderken Görele'de indim. Cip aradım köye gitmok için cip yokmus.. Tüh be.. yazık oldu, ne güzel olacaktı?. Eh ne yapalım ben de Trabzona doğru yola devam ec'erim..» AP. C6P (GP.) fO0 2 C.HP CMD DEMOKJ&J P. SOO 61184. DBWMTİK P. 6 sms ??36İ 9 g 7L<m 6I4S 10 .24.6 3Ş212 405 âZİŞO 2 & 10510 4 55.2 3 t S 41521 Jİt 4 6İ&S 2 MD MA!P(MSP) I&34 28O 43417 4594 1824 "S.37692 TBP^BP; T/D YTP 7.5 c2/2 3g S?S3 50Ö34 3.5 SC9O 1.6 3662. B42S8 8 10 89.2 30U 7?'5 5S£3 ı4l5 I4İ9& ho 63.// Oriu sebze pazannd» «Csn dıvınmu>. (Fotoğraf: Fikret OTYAM) CGP'ye geçecek dedikoduları CHP Ordu milletvekili VuraFı liste dibine itmis Okurlanm, 4 Eylül 1973 günü 10.30'da THY nin F28 uçağıyle, beraberimde 3 adet fotoğraf makinası, bir adet ses alma makinas:, on adet ses kayit bandı, bölgeye göre çesitli giysiler, bir adet daktilo makinası ve gazetemin özel olarak bizlere hazırladığı ve içi gerekli dolcüman dolu çantası ve boynumda adım, soyadım ve kan grubum fORh pozitif) yazjlı on iki köşeli Hacıbektaş taşlı kolyem olduğu halde Samsun'a ayak bastım. Samsun Havaalanında gördüğüm manzara şöyleydi: Yoleulan Samsun'a götürecefc THY'nin minibüslerinden bir adedi lebalep dolmuş. İkincisinin önüne kunılmuştum ki Ordulu şoför Ali Aşkın 52 AF 576 plakalı taksiyle Ordu'ya müteveccih hareket edecefini muştuladı. Derhal çantalan yüklenip taksinin arkasına diğer bir yoleunun yanma oturdum. Çok nhat ve hoş söylesili bir yolculuktan sonra Ordu ilinin «turistik» bir oteli önünde ilk durağımı yaptım. Hepinizin bildiği gibl yurdumuzda birinci, ikinci, Uçüncli ordulardan sonra bir Ordu daha vardır ancak bu bir il'dir, yani vilâyet. Deniz kenannda olup şirin, yeşil bir beldedir. însanlan gayet uyanık, cana yakmdır, sevimlidir. Otelin lokantasinı teftis edip gerekli «balık» talimatmı venniş neşeyle beklerken, CHP Ordu Milletvekili ve adaylığı yeniden kazanan Ekşi'lerden (fürkiyemizde o kadar ekşi vardır ki kınnakla tükenmez) Memduh'u gördüm. Gelenegiml bozmayıp yemeğimi ayrc yiyip parasmı da ödedikten sonra sanlıp hasret giderdik. Hani bir kez daha yazmıştun, «Benıparlamentodaıdeğilim,' parlamento r benim igirnde» diye. Güy» tatil parlamento, azıcık kafamızı dinleyecegiz, gel de dinle!. Ne onlarla, ne de onlarsız yapabilirim. HAYAT UCUZMU, PAHALI Ml? Neden Ordudayım? Malumunuz memlekette demokraaaaaasi gereği seçim yapılacak. ön seçimin gerektirdiğl bilümum kazıklar atılıp, en yakın kişiler en yakın arkadaşlarını, partidaşlannı «mandebisi»ye bastırıp ve de kesenin ağzını en azmdan yetmiş binden açıp rayici dört yüz bine kadar yükseltip listelerin ön sıralarını (çoğunu tenzih ederim), (cebren ve de hileyle) işgal ettikten sonra genel seçimler yapılır. Seçen seçece^ini şöl e böle seçer, biz sade vatandaşlara o biçim seçilenlerin onayı sayılan sandık başına gidip birer pusulacık atmak düşer ve «Milli irade» böylece tecelli eder. Bu yaz tatil yapamadığundan olacak, seçim gezilerini düzenle yen arkadaslarim bendenize Ka oy vermeyin, Ecevit veto edecek radeniz sabillerinden bajlayip ti, bırakın teskilât temizlesin» yani, Ordu, Giresun, Trabzon, diyesiymiş, bir yetkili de bunu Rize, Artvin, Kars, Erzincan, Gü gelip delegelere anlatmij, Vural müşhane'yi bağışlamışlar iyi et da listenin dibine inmış! tlk gün mişler, ah bir de şu ankettı, se den bu gibi söylentiler, kazık oçımdi, politikaydı olmasaydı çok >unlarıyle kulaklarım doldu. DP daha makbule geçerdi. En çok örgütUnü kuran zat da tum pail de bana düşmüş tesadüf o!a raları dökmüş, alt sıraya zor girrak.. 8 adet! miş, «Ben bu binayı da eşyaları Ordu'da bazı ögretmen okur da yakarım, Neron gibi de seylanm hemen sahip çîktılar, ülc rederim» demiş. ver elini Ankaolarak Cumnuriyetçi Guven Par ra.. Partıdeki zat «Ben hiçbır tisi il binasına gıtf.k. Tabelâsı soruya cevap vermem» dedi. var, ama kapıyı bulana aşkolCHP Ordu îl Başkanı Alâattin sun!. Kapının önüne fındık ser Güney «CHP u.j 90; 5 çıkarır, mişler kunıması için. Çalışan DP 1, AP % veya 1, 1 de bağımlara kapıyı sordum, bilmeyiz de sız» dedi. MHP'li işi «serbest» diler, zaten içerde de kimse yok olan Abdullah Kahraman'm ise tu, ilgili milgili aradık yok! bölümü şöyle: Tann tamğımdır, CGP'li kimse «AP 2. CHP 3, MHP 1, DP 12». bulamadım. Bu ara CHP Ordu Orhan Vural iyimser. «CHP 4, milletvekili Orhan Vural'a rast AP 3, DP 1» dedi, bağımsız aday ladım. Orhan, ön seçimzede. Ar kahveci ve Ordu'nun «sevimlilekadaşları propaganda yapmışlar, rinden» Halil Tekkaya da bolü«Bu arkadaş Güven'e geçecek, mü şöyle sıralariı: 4 Eylül 1973 günü Ordu Sebze Pazan'nda fiyatlar şöyleydi: Patlıcan 250, sivri biber 200, soğan 200, domates 200, elma 250, maydanoz demet 50, taze fasulye 250, yumurta 75 kuruş, Ordu peyniri 15, yoğurt bakraç 4 kg. 12,50 15.00 iira, yağ 35.00 İira, bahçe mantan bir pörnek (parça) 150 kuruş, hıya r kilosu 5 lira, karpuz 250, kavun 3 lira, et sığır 20 lira, koyun 25 lira, patates Adapa«AP 2. CHP 3, DP 2, Bağımsız ran 2 lira, yerli .125 150 ku2.. Türkiye çapında AP 200'ün ü nıs.. zerinde olacak, CHP 170 • 175, Fiyatlan yazarken sebzeci, 6 DP 50, diğerlerini de küçük parçocuk babası, partisiz 48 yasıntiler alacak» daki Muhip Ongun, «Yaz» deAP Merkez îlçe Yönetim Kudi, «Buna can mı dayamr?» rulu Üyesi Ahmet Şenel 40 yaşlannda, çiftçi. AP'ye şans tanıyor 45.. CHP 12, Bağımsız 1, yine AP, DP, CGP arasında 1 daha. SEÇMENİN MİLLETVEKİLİNE ÖĞÜDÜ «Bono ile seçim günü çabuk gelir. 4 sene dediğin nedir? Şapkanın tereğini arkaya çevirtnceye kadar gelip geçerj» Dertler... Dertler... Ordu'nun sorunlan Uzerinde sayısız Ordulu ile konustum. özellikle bunlar çöyle sıralandı: «Köy yolları, köy içme suları, okulsuzluk, köylünün kredi durumu, tefecilik, Ordu'nun bir yol'.a iç Anadolu'ya bağlanmaması. hayat pahalılığı, ürünlerinin deferini bulamaması, kredi esitsizliği, işsizlik, mahkemelerde davaların uzaması, havaalaıu olmayışı, yüksek okul ihtiyacı, rhtımm daha elverişli olması, karaborsB.» ALMANYA'DAKİ İŞÇİLER BAŞKA NE İŞE YARIYORMUŞ? «Alamanyalılar da işi tefeciliğe döktü. On bin liraya 15.000 lira alıyorlar. Yüzde elli mi eder? Şimdi Alamanyalının parası faizde. geçim yolunu burada da buldular. Tefeciliğe onlar da başladılar. (Yüz bin veririm, j*üz elli binini alınm dedi) razı oldum. Ne yapayum?» MHP İL BİNASINDA BİR SLOGAN «MontaJ sanayii değil, sanayi istiyoruz.» ağır «Cehennem olsa gelen, göğsümüzde söndürürüz Bu yol ki hak yoludur dönme bilmeyiz yürürüz» m SEÇİM VE HUKUK Hoparlörle Propagandia Kuçuk il v e llçelerin karakteristiğidir hoparlörler. Anadolunun hemen her ilçesinde karşılaşırsınu; onunla.. İlçenin ana ye genellikle tek caddesindeki direklera asılıdır. Derınden gelen, boguk, cızırtılı vo eskımiç bir sesj vardır.. Resmî v» özel llânlan duyurur, ya da belediye bildlrilerini.. İlç« sâkinleri günlük toptan vo perakende fiyatlarını onun aracılıgı ile öğrenir. Eskinin davullu tellâllan gibidir. tlçenln özel radyosu da sayabilirsinia onu. Oylesine girmiçtir kl günlük yaşama, bu küçük il ve ilçeler artıi onsuz düşünülemezler... îşte yasa koyucu, propaganda yollarını düzenlerken, bu yöresel özelliği de gözönünde tutmuştur. Ve böylece de 298 sayılı yasanın 56'ncı maddesin de hoparlörle propagandaya yer verilmlç bulunmaktadır. Maddeys göre; hoparlörla propaganda, haikın huzur V 9 rahatuu bozmamak ve güneş battıktan doğuncaya kadar yapılmamak kaydıyla serbesttir. öte yandan, hoparlörle propagandanın yeri, zamanı ve sü resi ile diğer koşullarmı ilçe seçim kurullarının belirleyeceği de yasada yazılıdır. îlçe seçim kurulu bu belirlemeyi ya kendiliğinden, ya da siyasî partilerin istekleri üzerine, yö renin özelliklerini gözönünda tutarak, yapacaktır. Siyasî partiler isterlerse ilçe seçim kurulunun düzenleyecegi programa göre belediya hoparlörlerinden seçim propagandası iç:n ve fakat bedeli karşılığında yararlanabilirler. Yasa bu olanağı, özel olarait bir fücra halinde düzenîemij ve tanımıştır. Madde tümüyle incelendikte, hoparlörle propagandanın yalnızca belediye hoparlörleri ile yapılmadığı anlaşılmaktadır. Belediye hoparlörleri "dıçındaki hoparlörlerle yapılacak propagandanın yöntemini belirlemek de, yukarıda yazdığımız ilke ve koşullar çerçevesinde, ilçe seçim kurullarınm yetkisine bırakılmıştır. Burada hemen hatırlanılmalıdır ki; hoparlörle propagarv da, kapalı yer toplantılarınd» yapılan konuşmalan hoparlörle yayıralamaktan ayrıdır. Böyle olduğu içindir ki kapalı yer toplantıîarını düıenleyen madde, hoparlörle propaganda hükümlerini taklı tutmuştur. Ancak, uygulamada kapalı yer toplantılannda yapılan konuşmalar hoparlörle yayım lanırken bu kural genellikle, unutulraaktadır. Hani bektaşinin yaptığı gibi; sarhoşken keliraesini atlayıp namaza yak laşılmamaktadır. Böyle olunca da gecenin geç saatlerinde, Güneş battıktan sonra hoparlörle yayım yasağı görmezlikten gelinerek, kahve kapılarına asılı hoparlörlerle seçim propagandalan, komşu evlerin yatak odâlanna karfar gir mektedir. Bu uygulamanın yasak olduğu kuşkusuzdur. Ve de yasa koyucu, bu yasağa aykırı davranışlarm da cezalandırılacağmı söylemektedir. Yasa koyucu, bu davranışı suç saymaktadır ama, kim anlar, kim dinler? Giregnn'un c»nı, k»nı: Fındık. Ah bir de tefeciliği olmısa.. Fındık ayıklaratılarduı ya»lı k»dın (defolran) deyiverdl bn resmi çekerkeıu. AP İL 2.BAŞKANINA GÖRE REJİM RAYINA OTURURSA GİRESUN'UN KALKINMASIÎÇİN MANÎ KALMAYACAK Bol sivrisinek üreten, lâğımlann aktıgı, sularm da ıvice yesillenip durguniaştıgı Bülbülderesi yanından geçip Giresun'a giden minibüslerin yanına geldiğimde saat 09.20 ıdi. Ordu Giresun mınibüs ücretl 5 Tİ. Giresun'a vanş saat: 10.00. Almanya'ya dönen işçi vatandaşların arabaiarı ölüm saçıyor, şoför durmadan bunlardan yakınıyor, «deli gibi araba sürüyorlar > diyor ve çeşitu ıtazaJarı anlatıyor. Öğle yemeği: Orta boy yanm Kefal'den ızgara, salata, su böregı. Tutan: 25 Tİ. Bir müşteri aniasılan bunlar birbirlerine devamlı takılıyor; lo kanta sahibine durmadan söz atıyor: «Seninki yıllarca, duymayan kulağının üzerine vattı. Yeter ar tık imana gel, paraJan bastırdınız seçtiniz adaylan.» «Halt etmişin sen.. Asü para döken sizlersiniz. Onun kadar kafana taş düşsün..» «O, kendi kafasına kendı kadar taş dUşürdü, takatı mı kal. dı yani?» Saat 12.30'da CGP İl Başkanı ile Otel Bozbağ'da randevurn var, bu tatlı söyleşiyi bırakıp otele dönüyorum. Saat 15.00, C.G. P. İl Başkanı ortalıkta yok! AP İl 2. Başkanı Seyit Yılmaz tüccar, 45 yaşında 6 çocuk babası. «Bölgenizin en önemli sorunlan nelerdir? Ivedilik ve önem derecesine göre bunlardan ilk besini söyler misiniz?» anket soruma şu karşılığı verdi: «Hürriyet ve rejimin rayına oturtulduğu andan itibaren gerek Giresun'umuz, gerekse Türkiye'mizin kalkınması için manı bir hal kalmayacaktır. Bu hepsine şamil olur. Bu, rejim meselesidir.» «Türldye'nin en önemli sorunlsn nelerdir? Ivedilik ve önem derecesine göre bunlardan ilk be şini sayar mısınız?» «Rejim meselesidir.» <Bugünkü özgürlük ortamı tizin için yeterlı mıdir? Daba genıs özgürlük ister misiniz?» «tktidann daima seçünle gelip gıtmesi partimizin prensiplerindendir.» •Türkiye'de seçim sonuçları sizce ne olacaktır?» «AP 270300, DP 15, CGP 10, MSP 10, Bağımsızlar 10.. Geri kalan CHP.» Anket fisıni doldurduktan sonra, koltuğunda biraz kıvranan AP îl 2. Başkanı Yılmaz, «Şimdi bunun bir kopyasını lst«sem? Bir değisüdik falan yani, elimizde bulunsun..» «Beyefendi, ben bu soruşturmayı Cumhuriyet Gazetesi için yapıyorum, adım Fikret Otyam, bu sızce yeterli sağlam bir belge değil midir?» deyince ısrardan vazgsçti. AP İl Başkanı Salim Tekiroğlu müteahhid, 51 yasmda 4 çocuk babası. «Kulağım biraz ağır işitir bir arkadaşın yazıhanesine gidelim» dedi. Tavla oynuyordu kahvede, kalkıp İkinci Baskan tüccar Seyit YılmBz'ın bürosuna gittik. 2. Baskan daha konuşkan. Sorulanma rahatlıkla cevap verdi, sorulan ve cevaplan yukarda aynen yazdım, sanırım okuyunca rahatlamıştır. AP îl Başkanı Salim Tekiroğlu, «12 Marttan bu yana halkta ne gibi değişimler meydana geldi? 12 Mart öncesi ve sonrası bölgenizin nalkını etkileyen olay ve etkenler nelerdir?» sorusuna şu cevabı verdi: «12 Mart'tan sonra 12 Mart'tan evvelki hâdiselerde partimizin hiçbir taksiratı olmadığı Sıkıyönetim Mahkemeleriyle de Türk efkânna, gerek radyo ve gerekse yapılan brifinglerde meydana çıktı, gerekli izahat verüdi.» arattı, «Hoca efendi namazı eda edince gelecek» dedi giden çocuk. Hoca efendi üç dört arkadaşıyle geldı. Aks&m namazım eda etmişti. Sıtta Karabiber MSP îl Başkanı. Manifaturacı. 75 yaşında ve 6 çocuk babası.. Bembsyaz sakal lan karnına yaklaşıyor neredeyse. Minicik bir insan, sevimli, kuskulu, ölçülü, tartıiı. Ahlâk bo zukluğundan, banka faizlennden ve iki c&mi arasında bulunan Be lediye bahçesinin hoparlörünün, gürültüsünden şikâyetçi.. Aynca Giresun'un şu dertlerinin çözümünü istiyor: «Giresun iç Anadolu'ya açümalı, ürünlerine uygun bir fabrika kurulmalı. Gençliğin ryi bir yönde, Türk tarihine yaraşır bir istikamette yetiştirilmesi, Türkiye nin de bUtun dertlerl bu sözlerin içindedir.» Seçim sonuçları için su tahi mini yaptı: «Giresun'da AP 23, CHP 12, MHP 1». Kendi partisi için bir yorum yapmadı, genel seçimlerda ise AP'nin 200, CHP"nin 90100. DP'nin 20. MHP'nin 1015 civarmda milletvekili çıkarabileceğini söyledi, «Bizim parti yenidir bilmivorura» dedi, Eniz ÇOŞKUN GİRESUN 19501969 OY KARSILASTIRMASI Öğle yemeği listesi Vezneci Adayı Almacaktır Istanbul Şubelerimizin ihtiyacı içln vezneci yetiştirünıeic üzere sınavia vezneci adaylan almacaktır. MÜRACAATÇILARDA ARANACAK ijARTl.AR a) Lise veya muadili veya ortaokul merunu olmak. b> 18 yaşını bitirmiş, 30 yaşınj geçmemij olmak. c) Askerliğini yapmış bulunmak. Müracaat edeceklerin, 2 E^im 19T3 tarihine kadar, diploma veya mezuniyet belgesi, nufus hüviyel cüzdanı ve fotoğraflı bir dilekçe ile Çubemiz Personel Servisine şahsen başvurarak sınav girif belgelerini aimalan rica olunur. Sınav 3 Ekim 1973 çarşamba günfi saat 9.00'da Şu> bemizde yapılacaktır. T. C ZtRAAT BANKAS1 ISTANBUL (KARAKÖYl ŞUBCSt (Basm: 22669) 7613 PARTİLER A.P. C.M.P CMP /950 tiOBAHI (954 W(WW» SAYISI 1957 YtSAVIİI SA71S> f96J 326O İ9 65 Ç4A 71686 3 39?S'O 1969 ayoawı VES4Y1SI SArta 0YC2&NI (VOfiMNl VÇSJV8 SAyıSl Suyî9 ±'t 40O 2 37.4 374I7 S3SS4 OEMÖKRuTP SZC06 DEMOMMTİKP. S 619 73445 ??İ6 $•$ 8 % QS6t 4Z.§ 55645 02226 ĞF 2 304 55 65/6 23.3" 4 2 ZfSV «Hoca efendi namazı eda edince gelecek» Ali Bahat 30 yaşında evli, 3 ço cuklu bir mühendis. Milliyetçi Hareket Fartisi adayı. İşinden epey alıioydum. «Bir demokraside sol ve sağ kanatlann bulunması gereklidir, yoksa demokrasi olmaz.. diyenlerin sözlerini na sıl karşılıyorsunuz? Bu söze su de katılır mısmız?» soruma «Ka tılınm» cevabını verdi ve 12 Mart'tan bu yana ne gibi değişimler olduğunu da söyle acıkladı: «önce AP"yi relüze etmişti. Sonra Cumhurbaşkam seçiminde AP'yi lânse etti, son hükümet teşkilinden sonraki havat Dahalılığı AP'yi haikın gözünden düsürdü.» Milll Selâmet PartisindeD kimseyi bulamamıştım, Ali Bahat blrisini gönderdi 11 Baskanını 8 3 32439 41/4 56 M0 MNP(/MSP) 12(899 i 6269 19 243O /•S 2393 659O BO0? <SS9fc Tefecilik var mı, yok mu? CHP İl Başkanı Abdullah Akdağ, ticaretle uğraşıyor. 46 yasında, dört çocuk babası.. Yeniden listenin başlarına geçen Giresun CHP Milletveküi Mustafa Kemal Çilesiz, girdi içeri baskanla konuşurken. Çilesiz, «Halka, tabana indiği için» halk O'nu bir kez daha parlamentoya göndermeyi uygun bulmuş, bir köyJü vatandas böyle dedi. «Bizim köyde gençler, ihtiyarlar, tüm ka (Devamı ". Sayfad») TBP.(BP) T/P YTP ÇRMU 3 5.İ /9?4 uT" O45SE 264. 85.9 76Z Btm 776 6 i 73. f 6447