Katalog

Sayın Vehlere, öğrencılere ve Okul Mudürlüklen ile kooperatiflere Bakanlığımızın ucuz ve kalitell okul defterlerını yayınevlenmiKİea temtn edebılırsnuz. Okul kooperatiflenne toptac saüslarda ','t> 10 ıskonto yapıhr. ödemeli satışınuz yoktur. 40 yapraklı 95 kurus, 1. Hamur 60 » 130 » » 80 > 165 » » 100 > 200 > Devlet Kitaplan Müdürlnğü Snltanahmet Istanbul Top. Satı* Tel: 22 38 03 Cumhuriv^ Kurucusn: YUNUS NADt 50. yıl; sayı: 17643 Telgraf ve tnektup adresi: Cumhunyet Istanbul Posta Kutusu Istanbul N o : 245 Telefonlar: 22 42 90 2 2 4 2 96 22 42 97 2 2 4 2 98 2 2 4 2 9 9 SANDER YAYINLARI CEP DIZİSI AZ « K İ Ş M I Ş BİR ADAM l ü b a h yazar EOMUNOO DESNOES'ln llgmç romam 10 lıra Altıncı Kıtap KAMYONET lsveçh yazar PETER WAHLOO'un 1 konusunu İspanyadan alan roman 16 hra YENI ÇIKT1 14 Eylül Cuma 1973 ^SANDER YAYINLARI İSTANEUÜ Şiji'de askerî hükümet kuruldu AMERlKA DARBEDEN 48 SAAT ÖNCE HABERl OLDUGUNU AÇIKLADI WASHİNGTON Amerikan Dışıslen Bakanlığının bır sozcüsu, Nıxon yonetimınm Şili'dekı darbeye hiçbır şekılde katümadığını, ancak böyle bır darbe ha reketinin cereyan edeceğıru en az 48 saat oncesınden bıldığım açık lamıştır. Sozcü, Allende aleyhtarı kuvvetlerın bir gun hareke'e geçeceğıne daır birkaç ay once çeşıtlı ıstıhbarat raporlan alındıgım belırterek, «Şıh'dekı darbeden 48 saat once, silâhlı kuvvetlerın Allende'ye karşı harekete geçeceğı oğrenıldı. Ancak hareketm gumı haktanda bir bilgımız yoktu» demıstır. Anadolu Ajansının bır haberine gore ıse Washıngton'da adının gizli tutulmasmı isteyen ve Baskan Nixon hükümetmde eskıden onemlı bır mevkide olan bır kışı, de Şılı'de Allende hükümetının devrılmesıru, «İzledığimız sıyasetın başansı» dıye nıtelendırmıştır Aynı kışınuı açıklamasma gore, bu siyasetın temelı şudur. (Devamı Sa. 7, Sü. 7 de) Allende'ye bağlı birükler ve silâhlı 100 bin işçi C u n t a y a k a r ş ı şiddetle d i r e n i y o r Allende'nin ölümü ile ilgili yeni iddialar ortaya atıldı. Başkanın çarpışırken öldüjü ö n e sürülüyor YUNUS NADİ ARMAĞANI YARIŞMASI 1973 1974 Çarpışmalar tüm Şili'ye yayılıyor DIŞ HABERLER SERVİSİ SANTİAGO Salvador Allen ni »çıklamamıstır. Santiago Radyosu, Kara Kuvde tarafUn kuvvetler, cunta yonetimine kar?ı genis çapta diren vetleri Komutanı General Augusto Pinochet Ugarte'nin 4 kişımeye başlsr ve çarpışmalar bütun den kurulu Askeri Cuntanın ulkevi sararken, dün çoğu asker Başkanı olduğunu da bıldırmış15 kişıden oluşan yeni Şılı Hükümeti Bemardo O'Higgins as tır Radyonun açıkladıgına gore, Başkan Yardımcılıklanna darkerî akademisınde torenle and ıç beyi yapan Denız Kuvvetlen Komıs ve goreve baslaımıştır. Sanmutanı Amiral Jose Monno, Hatıago Radyosu, yeni hükiımetın v? Kuvvetlen Komutanı General askeri cunta tarafından kurulduğunu bildirmis, ancak yeni hu Gustavo Leigh ve Jandarma GeKomutanı General Cesar kumett" görev alanların isimlerı nel Mendoza getirilmişlerdir. Öte yandan ıyi haber alan ka\naklara gore, Tumamıral Ismael Huerta Dısişlen Bakanhğının başına getınlmış, Sa\ unma Bakan lıgma da Amiral Carbajal Prıeto atanmıştır. Çarpışmalar şiddetlendi Santiago da askerî hukumet kurulurken başkentın 1400 mıl Guneyındeki Punta Arenas bolgesınde dün bır basın toplantısı yapan Allende ye baglı ordu bırlığının halk tarafından da tutu(Devamı Sa. 7. Sü. H da) Şafak sanıklarının aileleri; savunma hahkının kısıtlanflığını belirterek Korutürk'e basvurdular ANKARA. (Cumhuriyet Bfirosu) Şafak Grubu veya Ihhlâlci Işçı Koylü Parhsı adında bir örgutle ılgili olduklan iddiasıyle Ankara 3 Numaralı Sıkıyonetim Askeri Mahkemesmde yargılanmakta olan bazı sanıklann aileleri, Cumhurbaskanı Fahrı Korutürk'e bır dılekçe ile başvurarak, sanıklann suça zorlandıklarını. savunma haklannın kısıtlandığmı, duruşmalann açıklığının ıhlâl edildiğini öne sünnüş ve bunların önlenmesi içın ilgilıierm uyarılmasını istemiştir. Sanıklann yakınlarının im?alannı taşıyan ve onceki gun C'mhurbaşkanı Fahrı Korutürk'e lenipn culekçe ozetle şoyledır: İsrail ve Suriye jetleri 3 saat çarpıştı • Şüili generallerin, Baskan Allende'nin Blümü İle sonuçlanan silâhlı eylemlerini yansıtan fotoğraflar dün ılk kez vurt dışına sızmıştır. Yukarıdaki fotoğrafta, başkent Santıago'daki sokak çarpışmalarından bır sahne goruluyor.. 'AP Telefoto) SAVAŞ SONUNDA HER ÎKI TARAF DA BtRÇOK DÜŞMAN ÜÇAĞI DÜŞÜRDÜĞÜNÜ İDDİA ETTt . (DIŞ HABERLER SERVtSİ) TEL AVİV İsrail Hava Kuvvetlerme bağlı jetler dün Surıye'nin Akdenız kıjasındaki ikıncı buyük lımanı olan Tartus üzerinde Suriye uçaklanyla yaptıkları bir hava çarpışraasında Mıg 2' tipı 13 adet savay uçağını dusürmuşlerdır. israil yetkılileri ta rafından yapılan açıklamaya gore bir îsrail uçağı da düşznüş ancak uçağro pilotu denizden çıkanlarak kurtanlmıştır. İsrail yetkililennin açıklamalannda, İsrail uçaklannın kendi gokleri üzerinde olagan devnye uçuşlarını yaptıklan bir sırada Sunye uçaklarınm saldmsına uğ radıklan ve açılan ateşe cevap verdikleri öne <=tirülmektedir. Konu: Cumhuriyet'in 50. yılında Türk Basını Turkive'ye raatbaa makinesi, icadmdan İki yuz elli yıl sonra glrebildi Bu gecikmenin, u'.kemiz adına nelere malolduğu tanh kıtaplarında yazılıdır. Türkçe yayınılanan ilk gazete Takviml Vakayi'dir Padişab 2'nd Mahmufun (ermanıyla çıkanlan Takvımi Vakayi'den sonra Türk basını uzun bır tarıh süreclnden gejerek bugünlere varmıstır. Cumhurıyetin 50'nd yılında Türk basını teknik bakımdan flert bir düzeyö'edir. Nitelik ve nicelik açısından gelişmiştır. Buna rağmen, büyüyen basınımızın sorunlan da büyümüştür. Ülkenin toplumsal yaşamtnda •Dordüncü Kuvvet» olarak onemlı bır gorevi bulunan basınımız, bugünlere hanfi aşamalardan geçerek gelmistir? Unutulmamalîdır M, CumhurlyetiTnlz bir Mlll! Kurtulu» Savaşıyla <"3ğdu. Bu savaşta, belki teknik açıdan yoksul, boyutları bakımından fakir, ama tşlevi bakımından çok etkili bir Türk basını vardı. Daha sonra Atatürk devrimlen donemınde basının öneml süregelmis, çok partilı düzeyden bu yana da partıler yelpazesine ve yaşadığımı* dönemin gereklerine göre bir basın olusmuştur. Her toplumun basınında toplumun yapısından gelen nitelikler görülür Işte. 90 yıllık Cumhuriyet tarihl boyunca basının nitelik ve nicelik bakımından ıncelenmesi ve Atatürk devrimleriyle demokrasi açısından degerlendirilmes) ou yıl YUNUS NADİ ARMAĞANI YARIŞMASI'nm konusu olarak «eçiltniştir 50 yıllık Cumhuriyet donemınde basınımızm bil&nçosunu büims£l açıdan ortaya koymaları için okurlanmızı yansmaya çağırıyoruz. Birşirket sahte belge ile Devletten I milyon aldı ANKARA Sahte belg» düzenlemek suretiyle yapnıaâığı ihracatm karşıhğı olarafc Devleften yuzbtolerce lırayı «Vergi iadesi» olarak çeken bir firma yetkililerı. konu Savcılığa da intikal etmış olmasına rağmen bır buçuk yıldır ele seçırılememektedır. ILKEL Naklıyat ve Ihracat Tirıret Limited Şirketi adındakı fırnıanın yaptığı sahtekârlık Tı1 caret Bakanlığı tarajmdan. orta ya çıkarıldıktan sonra, Savcılık olaya elkoymus ancak, aradan geçen sureye rağmen ilgılı dâvâ dosyası. olajnn geçtığı Erzu' rum ılı savcüığında bır türlü sonuçlanmamıştır Tıcaret Bakanh | ğında ılgililer, İLKFL SırkeHnın. duzenledığı yolsuzluklarda. resmi kayıtlarda Sirketın ortağı olarak sörunmemekle birhkte, bır politıkacımn da on plânda rol oynadığnnı saklamamaktadırlar. Yarışma koşulları 1973 1974 Yunus Nadl Armağanı yarışması, «Cumhuriyet çağmd» Türk basını» konuludur. Yansmanın kosuUan ajagıdakl maddclerde düzenlenmistir: 1) cCumhuriyetin 90. yılında basın» torunmnı ele alan bilimsel ineelemeler yansmaya katılabilir. 2) Yansmaya gönderilecek lneelemelerin kaç savfa olacağı konusunda bir smnlaına yoktur. 3) Yansmaya katılaeak ineelemeler yayımlanmıs veya yayımlanmamış olabüir. Ancak 1972 yüından once yavunlanmıs eserler yansmaya katılamazlar. 4) Yazarın takma adl» yansmaya katüması yarıs»na kosullanna aykmdır. 5) Yarışmaya kanhnak inceleme sahibinin yetkisindedir. Ancak, universite, fakülte, yüksek okul, enstitü, devlete bağlı veya özel yayın kurumlan, işçj ve isveren sendikaİan, gençlik kurumlan yazann onayını alarak yanfmaya eser gönderebilirler. 8) Yansmaya kahlacak toeelemeler 12 adet olarak 31 Mart 1974 tarihine kadar blr müracaat mektubu. açık adres. eser sahibinln fotoğrafı ve bîyo^rafisiyle birlikte aşağıdaki adrese gönderümelidin Cumhnriyet Gazetesl Tonns Nadl Armağanı 1973 1974 Cağaloğlu IstanbnL 7> 31 Mart 1974 tarihine kadar gönderilecek eserler, önce Yunus Nadi Armağanı Küçük Jürisince incelenecek: yarışmaya katılaeak uygunlukta ve degerde bnlunanlar son seçim için Yunua Nadi Armağanı Büyük Jürisi'ne sunulacakür. Yansrnada verüecek ödüller: Birindye 10.000, ikinciyt 5X00, uçuncüye 3.000 TL'sıdır. Turhan ILGAZ kıslı bir sahte lhraeat belgesi duzenlemeyl başarmış, bu belje ile de Türkıye Cumhurivet Merkez Bankası'ndan, vapmadığı lhracatın karşılığında 1 mflvon lırava yaklaşan vergi iadesinı Devletten çekmistır. (Deraraı Sa. 7, Sü. 1 de) Mahkeme önünde dayak . «6 9.1973 tarthh duruşmada sa, ruklardan Hahs Özkanın duruşmada bulunmadığı halde, dığer, (Devamı Sa. 7, Ssıi. « de) Madanoğlu Davasında; İTÜ'nün ses bandı için bilirkişi vermeyeceği açıklandı Emekli General Cemal Madanoğlu ve arkadaşlaıının yargılanmalarına dun Istanbul 2 Numaralı Sıkıyonetim Mahkemesmde devam edılmıştır. Yenı atanan Tuğgeneral Hasan Ozturk'un baskanlığmda yapılan dunku duruşmada, duru^ma yar gıcı Gunay Gencer, Istanbul Teknık Unıversıtesı'nden alınan yazıyı okumuştur. Cmversıte Telekomunıkasyon Kursusünun, mahkemeye yazdığı yazıda, ses bantlarının dinlenerek, bılırkışılık yapılması yolundakı mahkeme ıste minın yenne getırilemıyeceği belırtılerek. «Kursuye havale edılen husus, ses dinlemek suretiyle süb jektıf değerlendirmeye ilişkindir» denmektedır. Universite ayrıca, bu nedenle, mahkemeye yardımcı olunamıvacağını da bildirmiştir. DİSK, seçımde CHP'ye oy venlmesi için Suriyenin iddiası öte yandan Turkıve saatiyle 13 10'da normal yayınını kesen Şam rad\osu Suriyenin Akdeniz kıyısı üzerinde üç saat süren çok şıddetlı bır kaç hava çarpışması olduğunu kaydetmiş ve Surıyt askeri sözcüsünün savas sonunda 5 İsrail uçağı ile 8 Sur:ye uçağının düştüğunu iddia ettığinl açıklamıştır. Aynı açıklamada Turkıye saatiyle 1420'âen 17.30'a kadar süren bu çatışmada îsraıl'ın 64 uçak kttllandığı açıklanmıştır. Sahte belgeler Sorumlulan bır türlü ele eeçmeyen sahtekârlık olayı şoyle cereyan etrmştır: İLKEL Sırketı. 1972 >ılı ortalannda, et ıhraç etmek uzere kurulmuçtur. Ancak şırketın çalış J ma yerı hep saklı kalmıstır. Karulusunda, Ankara Mudafaa Caddesınrfe bır apartman katı olarak go'terılen çalısma yen. bır sure sonra Mıthatpasa Caddesınde gorunmus, daha sonra ıse tamamen kaybo'mu«îur Ancak. bu verı bılinmeven sirket, ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) ' et ıhraç etmek üzere Izmır çı27 Mayıs devriminın hderi, eskı Cumnurbaşkanı ralımetlı Orgeneral Cemal Gursel'ın bugun olumunun 7. yıldonumudür. Bu munasebetle bugun Cemal Gursel'ın AnıtKabır'de bulunan mezan başında bır anma töreni yapüacaktır. Aynca bugun Cuma namazından sonra Hacıbayram Camıinde eskı Başyaven Hava Albayı Nevzat Derelı tarafından ruhuna mevhd okutulacaktır. Gürsel bugün anıhyor çağrıda bulunda Devrimci İşçi Sendikalan Konfederasvonu (DISK), «Genel sej çimlerde Anayasal özgurlukleri , ve demokratık hakları ve uygarlıkçı bır anlayışı savunan t«k par ti durumunda olduğu için isçile' rı, kovlulerı. esnafı, memurları ve tüm dar gelırlı vatandaşı CHP ye ov vermeye» çağırmıstır. t DISK Yonetım Kurulunun iki, giın süren toplantısı sonunda ya' yımlanan bıldınde, «Neden CHP» (Devamı Sa. 7, Sü. 5 de) Suriye semalan trafiğe kapatıldı İsrail ve Suriye savas uçaklannın çarpışmalan sırasında Bey rut TJluslararası Havaalanı 2 saat içın trafiğe kapatıbnıştır. Aynı zamanda Suriye semalan da hava trafığine kapatılmıştır. BAKANLIK UCUZ DEFTER SATACAK ANKARA Milll Eğitim Bakanlığı, serbest piyasada defter fîyatlarmm yüksek olmasuıı götönünde bulundurarak, bu yü öğ rencilere ucuz defter ve okul mal zemesi sağlamak amacıyla bazı tedbirler almıştır. Bakanhgın bir yetküisî, defter fivatlanndaki arüşlar gözönünde buJundurularak zamanmda gerek li tedbirlerin almdıfını ve yeter '^vıöa defter bastınidıSını »öyle'•erek su bilgivi vermîstir: «Bakanlığımıza bağlı kitabevleıinde satışa çıkanlan defterler piyasaya göre daha ucuzdur ve bunlann pivasa fiyatlanna ytikseltilmesi de söz konusu değildir. Kitabevlerimizde her ögrencinin ihtıyacmı karsılayacak kadar kitan ve defter bulunmaktadır. Karaborsayı önlemek amacıyle ders kitaplarmın satısı kltabevlertmizde ve okul kooperattflerlnde yapılacakür.» SIKIYONETİM ANKARA VE ISTANBUL'DA 26 EYLÜL'DF KALKIYOR AP MALİ MEVZUATI DEGİŞTİRECEK ANKARA, (Cumhuriyet Bürosn) AP seçim bıldırgesınm dün açıklanan ekonomık konularla ilgili bölümünde, Ulkedeki «Mali rnevzuat», «Ekonomlk bünyemizı kısıtlayan bir bürokratik yığın» olarak nitelenmekte Te Türk Parasının Kıymetini Koruma Kanunu dışında her türlu kararname ve teblığlerm yürürlükten kaldınlarak bunlar yerlne «özlü ve basit bir mevruatın» getirilecefti bildirilmektedir. (Devamı Sa. 7, Sü. 3 de) Bulgaristan ( Türkiye'den giden araçların geçtiği yol çevresindeki tüm hayvanlan «Şapy>a karşı aşıladıktan sonrtı stnıv kapısmı açacak EDtRNK, (Rııa ATAKTÜRK Bildiriyor) Bulgaristan'm şaB hastalığı nedeniyle Dereköy smır kapısmı kapatmasi, Kapıkule'de de geçici kısıtlavıcı tedbirler alması üzerine Edime'de Türk ve Bulgar Tanm Bakanlıklannın uzmanlan arasında yapılan görüşmeler sonuçlanmıştır. Türk heyeti, bu hastalığın savdmlması ve bulastnasının önlenmesi konusunda ahnmıs ve alınmakta olan tedbirleri açıklamıs ve bunlar Bulgar heyetince olumlu karşılaonustır. fDevamı Sa. 7. Sft. S de) • Bu köşeden Şili'deki cinayet ve bizim "Demokrasici,,ler ALTAN ÖYMEN sSzcusfi fazetenln mansetl: «AP seçim beyartnamednln ılk bölumfl açıklandı: Siyasi iktidarlar zorla değlştirilemez.» AP seSzcüsü gazetenln Şi1 olayıyla ilgül basyazısı: 1 «Markslst İdare, memleketl büyülc sıkıntılarla basbasa bırakmıstı. Sili'de vatandaslar pertsandı. Ordu memnun deŞildi. Ve bu halin bir reaksiyonu olması olaÇandı...» AP ıSzcügflnun bo !M vanh tuturau tesadufJ falan tfegll. AP'n!n demokrasl kavramma karsi takındıgı klasik tutumunun tiplk bir SmeBldir. AP 11e blrlikte bötün tutiıeu partflerin, tutueu çevrelerlnin. Cikar çevrelerlnin... «Demokrasl» lâftnı lşine yaradığı ölçüde kullanacaknn... Senl lktidara getirlyor, lktidarda turuyorsa, «kutsal» sayıp üzerine bol bol nutuklar atacaksm» Yok başkasını iktldara getirlyor. lktidarda tutuyorsa, e lâfı hemen unutup, bayraSma «memleketln huzursuzluSu ordunun memnunlyetslzliSI» eibt. yedekte tuttuSun 6tekl sloeanlan vazacaksın.. Ve o sloeanlann himavesinde o demokraslnin. sentn aleyhtne lşleven demokraslnın katledilmesini alkıslayıcak sın •Demokrasl lnancı» adı altında vutturulmak lsteS» 1 «« 1 de) Özel ihtisas Bunun üzerine sdz alan Savcı, işin ilmî cephesinin ayrı olduğunu, ozel ıhtısas sahıbi kışıler tarafmdan, ses bantlarının din lenmesi yoluna gidilmesini istc mistir. Sanık Madanoğlu ve sanık a vukatları, Savcının görusune lcarsı çıkmıslar. ses bantları konusunda en yetkili kuruluşun Istanbul Teknık Üniver«ıtesi oldujunu öne sürerek, buradan (Devamı Sa. 7. Sü. S de) ANKARA, (Cumhunyet Bürofto) Bakanlar Kurulu, dün Başba1 kan Naım Talü başkanlığında j yaptığı toplantıda, Mılli Güvenlik , Kurulu tavsıye karan uyannca, Sıkıybnetımın 26 Eylül 1973 tarihinden ıtıbaren, son iki il, tstanbul ve Ankara"dan da kal dınlmasma karar vermiştir. Böylece. 26 Nisan 1971 tarihinden buyana süregelen Sıkıyöne1 tım iki yıl 5 ay sonra, 26 Eylül 1973 gece yansı sona ermis ola1 caktır. Universite giriş sınavında geçici giriş kartları geçerli sayılmıyor 19 Eylül'de tekrarlanacak olan ünlversitelerarası giriş sına vında, daha önceki sınav için ve rılen geçici ginş kartlannın geçerli olmayacağı açıklanmıştır. (Devamı Sa 7, Sü. 1 de)