Katalog

Koıuk 3 Beyleı suk no 9 Teİ ÛNİVERSİTEYE Kurslarının.100 saaiHk yeni dönemi âEylOkiebadtyor. HAZIRUK. ILTEK\ l. nc 242 TH. H 7// umhurivet Kuracnşu: YUNTJS NADİ 1 * ADR^BAZ Budd Schulberg 50. yıl, sayı: 17624 Telgraf ve mektup ıdresl: L'umhunyet Utanbul PosU Kuturur Tstanbul No: 246 T e l e f o n l a r : 2i 42 90 22 42 96 22 42 97 23 42 88 22 42 89 26 Ağustos Pazar 1973 / UYCAN YAYINLARI Orgeneral Batur görevini devretti HAVA KUVVETLERİ KOMUTANLIGINI ORGENERAL ALPKAYA'YA T E S L İ M EDEN ORGENERAL BATUR D E V İ R TÖRENİNDE 12 MART'A D E G i N D İ «12 MART M U H T I R A S I NİÇ'.N VERİLDİ? G A Y E S I N E NE DERECE ULAŞTI VEYA ULAŞAMADI; ULAŞAMADI İSE SEBEPLERİ NELERDİR?» Dolarm kuru ancak gerekirse Malıye Bakanlığı değerıni re'sen ayarlıyacak ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Başbakan Naim Talu, dolar konusunda alınan tedbirlerle ilgili olarak dün yaptığı açıklamacia, dolar kurunda herhangi bir değişikliğin sözkonusu olma ı dığını «öylemiştir. Başbakan Naim Talu'nun açık laması şöylecfir: «Geçirdiği çeşitli bunalımlara rağmen belli başlı dış ödeme (Devamı Sa. 7. SS. 3 de) "12 Mart'ı tarihçiler deaerlendirecek,, Nedenlerin Nedeni , Mayıs Devriminden sonra yapılan Uk genel seçimlerde CHP oyların yüzde 38 k»darını almıştı. O tarihten dört yıl sonra, yeni seçimlcre aı bir zaman kala sayın İnönü ile bir görüşmcm oldu. CHP Genel Başkanı vurdumuıdaki demokratik geliçmcden umutlu idi, «Ortamn solu» formülünü ortaya atmıştı ve geleçeğe iyimser gözlerle batayordu. Açıkladığı düşüncelerini söyy> özetleyebilirim: «Cumhariyetten bu yına başarriıfımız inkılâplar hosa gitmemiştir. Halkırrunn yüzde otuz sekizi hur.ları hazmetmiş, benimsemiştir. Kırk yılda karanhklan yarıp höylesine bir avdınlıja ulasmak kuçümsenecek bir aşama sayılanuız. Durmadan çalışacagız ve Türk toplumunu er geç Batı uygarlığı düzeyine ka.vuşturacağız.» O sıralarda sann İnönü çağdag uygarlık kaynagından fışkıran tek partinin kendi partisi olduğuna, CHP'ye oy veren seçmenlerin de katıksız çağdaş uygarlıkçılardan kurulduğuna in»nıyordu her halde. Ne var ki 1965 genel seçimlerindî CHP'ye verilen oylar bu inancı doğrnlamadı. Oy oranı bir miktar artmak şöyle dursun, tersine epeyce düşmüştü. 1969 seçimleri CHP hesahına daha da olumsuz bir sonuç vrrdi. 1961 yılının yüzde otuz sekiz oranı 1%9'da yüzde jirmi sekizin de altına inmişti. Ne oluyordu? Ülkemize bulaşıcı bir hastahk gelmiş, sadece çağdas nygarlıktan yana vatandaşten m ı n raı kırmıs geçirmişti? Sayin tnönü'yü görüp durumu kendisinden öfrenmek fırsatmı bulamadım. Son dört yıl boyunca olan bitrnleri az çok biliyoruz. CHP büvük çalkantılar geçirdi. Partinin içine düştüğü dermansızlığı «idarei maslahat» politik&sında görenler, bürokratik geleneklere bağlılıkla vatandaşa güven sağlanamayacağını, halk kazanılmak isteniyorsa halkla bütiinlesmek gerektiği görüsünü savunmaya basladılar. Veni akımın kökeni merkeze değil de daha çok yurt ölçüsünde parti örgiitiine dayandığı için akrnı kısa zamar.da güç lcazandı, hatta sayın tnönü gibi tarihsel kişillğj ağır basan bir şefi de asarak, onun oğlu yerindeki Bülent Ecevit'i tuttuğu gibi Genel Baskanlık katına yükseltti. Şiradi, önümnzdek* scçimlere CHP Uk kez paşasız olarak girmektedir. Bu ko;ullar altında nasıl bir «onuçla karşılaşaoajhz" CHP oylan azalacak mı, çoğalacak mı? CHP'ye karşı olan tutncu partiler paşanın şefliği döncminde yaptıkJarı eibi yine «komünistlik» «uçlamasıyle partiyi npratma hazırlığına çirişmis oimalıdırlar. Ama onlardan önce davranarak CH» oylarım baltalamak üzere kampanya acan sayın İnönü'nün davrantşıına ne anlam vermeli? Özçürlük diye, çajdaş uvçarlık diyc yıllar yılı durmadan konuşan, tankuk devleti ve parlamen ter sistera uğruna. ilerlemis yaşina rağTnen j^ceyarılanna kadar Mecliste oturup dnkuntılmazliffi AP çoğunluğunca kaldınlmak istrndiği için bir TÎP milIetveUilini savunan sayın tnönü bocün hanf\ diirtü ile birden yön deüstiriyor ve dünkii kişiliçinp vüzde vnı ter» düşen bir vola sapıvor? Bu sorunun altında yatan ne(Jppler üzerinde uzun bovlu durulabilir. Bence sayın tnnnü'nün bu «on atılımı daha çok psikolojik etkenlere dayanıyor olmalıdır. Birkaç okurumdan aldığun mektuplarda da belirtildiğl fizere paşasız olarak seçimlere (firen CHP bu kez bir önceki secime oranla daha çok oy alabilirse savin tnönS rnhsal bir yara alarak, «Bak, bensiz de oluyormusî» diyerek kendi krndini yiyecektir. CHP've karşı simdiük dolaylı voldan viirüttiiiii vınratma kampanT3<ıinın nedenleri •rannda bu bencil sıkıntmın büyük rolü bulunma'ü jeTfkir. Ne yazık drJHI mi? AVKARA (Cnmhnriyet Bürora) Hava Kuvvetleri Komutanı Or gencral Muhsin Batur, dün diizenlenen bir törenle görevini Orgencral Emin Alpkaya'ya devretmiş ve bu arada yaptığı veda konuşmasında, imzacısı olduğu 12 Mart Muhtuasına değinerek, «Ge n:ş anlam ve sebepleriyle. 12 Mart Muhtırası niçin ve nasıl ve rildi? Gayesine ne derece ulaçtı I ve ulaşamadı? tstenilen gayeye , ulaşamadı ise sebepleri nelerdir 12 Mart Muhtjrasını imzalayanlar ve muhatap olanlar, taraf olduk la'i için bu sorulara bitaraf cevap vermeleri beklencmez. Bu sebeple kıyrnetlendinrıeyi zamans ve tarafsız tarihçilere bırsk makta fayda görmekteyim» demistir. Hava Kuvvetleri Komutanlıâın daki «Komuta değişim» törenine Senato Başkanı. Başbakan. Millî Savunma Bakanı. Genelkurmay Başkanı. Kara ve Deniz i Kuvvetleri Komutanlan, Askerî Şura üyeleri. Kara, Deniz ve Ha va Kuvvetlerinden general ve a i miral ve davetliler katılmışlar | dır. ı Yeni ve eski Hava Kuvvetleri j Komutanlan tören kıtasını de | netledikten sonra şeref tribünün i de yerlerini almışiar, bu sırada | ietler alan ürerinde gösteri uçuşu yapmışlardır. | özaydınlı konuşmasında. Batur'un 12 Mart Muhtırasında imzası bulunduguna da işaret ederek, «Orgeneral Muhsin Batur çetin günlerdeM tutum re davranışlanyle Atatürk devrimlerinin savunucularından biri oldugunu sivil ve asker herkese kabul ettirmiştir» dedikten sonra, I1 tevazu ve başanyı hem ahenk bi düzeyde götüren Batur'un huzur ve gurur ile komutanlık görevinden ayrıldığıru söylemiştir. Bu arada eski ve yeni komutanlann kararnameleri, Emin Alpkaya'nın atama emri, komutan (Devamı Sa 7. Sü. 4 de) , Otomotiv sanayi dalında grev ve lokavt kaldırıldı TOFAŞ. OYAK ve MAKO'da ilk yıl 175 ikinci yıl 170 kuruş ücret zammı yapıldıf işçiler yarın işbaşı yapacaklar Yılda 1,5 maaş oranındaki ikramiye 2'ye çıktı, işçilerin disiplin kuruluna katılması da kabul edildi ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Başbakan Yardımcısı Dr. Kemal Satır'm arabuluculuğu ile devam etmekte olan otomotiv sanayi dalındakı anlaşnıazıııi; çd zümleme sçöriişmelen dün olum lu şekilde sonuçlanmıştır. Taraflar toplu 13 sözlesmesıni sor.uca, baglamışlar ve ışçilenn Pa «artesi günü işbaşı vapmaları ko nusunda anlaşmışlardır VerUen bilgiye göre Tofaş. Oyak ve Mako fabrikalanndaki ijçilere birinci yıl için 175. ikinci yıl için 170 kurus zam yapılmı?, daha önoe yılda bir buçuk mJfcj olan ikramiye iki ikramiyeya çtkanlmtştır. Metai • U Federasyo nu daha önce her iki yıl için da 175 kurtı? saat ücret zammı istemekteydi. Ayrıca işçilerin Disipîin Kunıluna katılmaiarı d» isverenler tarafından kabıİ edit m!ş, sosyal yardımlar ise yeniden düzenltnmiştir. Karsan. SKT. CoşkunöZ, Burçelik. Çentas fabri'Kalarındaki işcilere i«e hirind vıl 140, ikinci vıl için de 140 kurus zam yapılması ksrarlastırılrmştır Bu fabrikalarriakl İ<=c11erin ikramiyeieri de yılda birden Ikıve çıkarılmıstır MPtal ts. huratfakl i<çller için lSO'ser kurus saat zamtm İstemekteydi. Taraflann anlaşıp. toplu 15 sös leşmesi metninin parafe edılmesinden sonra arabuluculuk eörevini vapmış olan Başbakan Yardımcısı Dr Kemal Satır «Aniaşmazhğı mes'ut bir netıcev» ulastırdık tsçi ve tşveren temsilcileri büvük anlayıs gösterdiler. Aynca birbirlennin tamamlayıcı rjarçası oldugunu da lspat ettiler. Bu anlayış Türk ekonomisinin ve Türkive'nin celeceğinin bir teminatıdır. Eu anlaşmaz lıgın giderilmesiyle sosyal ve eko nomik hayatımızds büvük bir Sa. 7, Sü. 6 da) CHP seçim kampanyası 13 bölge çalışması olarak yürütiilecek (Cumhuriyet Haber Merkeıi) TÖRENDEN İZLENİMLER Cumhuriyet Kalk Partisi, seBu sırada tstiklâl Marşı calın • çim kampanyasını yönetecek ve mış ve Korpeneral îrfan Özay , yürütecek ekiplerı saptamış, üldınlı bir açış konuşması yapmış ( keyi 13 bölgeye ayırmıştır. tır. CHP Genel Merkezinden yaP'.lan açıklamaya göre, Genel Sekreter Yardımeıları ile Merkez Yönetim Kurulu üyeleri, bu 13 bölgede kampanyayı sürdüreceklerdir. Her bölge için görevlendirücn yetkililerin başkanlığında o bölgeye bağlı İİUrin başkanlarmdan oluşan heyetler kurulması ve bunlara kesin yetkiler tanınması da kararlaştırılmıştır. Istanburdan bir 50. yıl görüntüsü.: Şapka Devrimi'r.in gerçekleştirilişinin üstünden 48 yıl geçmiş. Kıyafet Yasası da bir o kadar eski. Devrimler uzun süre titizlikle uygulanıp yaşatılmış. Sonra, birtakım politikacılar çıkmış ortaya, halkın bilinçsiz kalmasında yarar görüp, tüm devrimleri itmişler kenara. Hesapları, birkaç oyluk ucuz hesaplar. Ve işte en «onunda Cumhuriyet'in 50. yılını kutlamakta olduğumuz şu günlerde, erıştikleri eşsiz sonuç.. Istanbul'un göbeğinde dizi dlzi çarşaflı kadmlar. Dsvlet bütçesinden 80 milyon lirayı, 50. yıl kutlama törenleri için bol keseden dağıtmakta olan Devlet Baltanı ve tüm hüküreet arkadaşl?rı, fotoğrafa şöyle iyice bakıp, uzun uzun düşünmeliler.. (Fotoğraf: Reha ÖZ) 36 yıllık havacı veda etti Hergün zam CHP Genel Sekreter Yardımcısı Ferda Güley. dünkü yazılı demecinde, «AP ve ortaklan. zamlan. hayat pahalılığıru başkalarınm sırtına yiilüemeye hiç kalkışmasınlar. Suçu esnafın sırtına yıkıp onunla halkı birbirine düşürmesinler. Bu lamlar, bu pahaiılık AF'nin yıllardır tek başına, iki yıldır da ortağlyle 12lediği enflasyon yolu ile kalkınma politikasımn kaçınılmaz sonucudur» demiçtir. (Devamı Sa. 7, Sfl. 4 de) S. A. TERZİOĞLU 12 Mart Muhtırasma ırnza koyan komutanlardan sonuncusu da dün yapılan bir törenle «askerî göreve» veda etti. 12 Mart 1971 tarihinde. Orgeneral Tağmaç, Orgeneral Gürler, Oramiral Eyiceoğlu, Orgeneral Batur 12 Mart Muhtırasına «Türkıye sosyal ve ekonomik bir bunalım içınde oldugu» Eerekçesıyle ımza koymuşlardı. Sonra bunlardan ilk üçü sıraşı ile görevlerini tamamladılar, askerliğe veda ederek sivil hayata döndüler. Lisanso bağlanan îhrac malları listesi açıklandı ANKARA Bakanlar Kurulu, dünya konjonktüründe ve yurdumuzdaki fiyat hareketlerini gözönünde bulundurarak; önemli tedbirler almayı, bu arada bazı gıda maddelerinin ihracını ya saklamayı, bazı maddelerin de li sansa bağlanmasmı kararlaştırmıştır. Dünkü Resml Gazetede yayuı Çelik Sanayii işyerinde grev kararından yanm saat sonra lokavt ilan edildi İZMÎT Izmifin Derince böl gesindeki çelik sanayii tesislerınde toplu iş sözleşmesi uyuşmazlığının eıderilernemesı üzenne Türkıye MadenJs Sendikası dün grev Kararı almıştır. Grev kararının fabrika Kapısına asılmasından yanm saat sonrs işveren de lokavt Kararıru blldırmiştir. Yapılan açıklamaya göre Tüı kiye Madenfş Sendikası Derince Çelik öanayı Kabnkasında ça lışan 25U ışçı adına ilk vıl 200 ku ruş, ıkıncı vıi 2W Kuruş olmas üzere ıkı vıi ıçın toplam 400 kuruş saat ücretı zamrnı ısteSinde bulunmuş ışveren buna karşılık 125M25 kuruştan toplam 250 kuruş saat ücreti zammı vermelc istemiştir Uzlastırma Kurulu da ilk vıl 13b kuruş ikind yıl 145 kurus olmafc üzere 280 kuruş saat ücretı zammı vertlmesinl uvgun eftrmüştür Uzlaştırma Kurulunun bu fcaranna önce işveren sonra da sendika mu tıalefet edince erev ve loltavt ka rarları alınmıstır OLAYLARIN ARDINDAKİ Dün de... Dün de, Orgeneral Muhsin Batur, 1938 yılmdan bu yana şerefle smmda taşıdıgı iiniformasını çikartmak üzere, mesai arkadaçianna, bugüne kadar, hiçbir komutana yapılmamış bir törenle veda etti. Batur. dün 1938 yılında Kuleli Askeri Lisesinden Harp Okuluna gırdiği andaki gibi. dinç, zinde ve dinamik idı. Hele, yurt sorunlanna değinen uzun konuşmasını irticalen söylerken, görüntüsü dikkatleri çekiyordu. (Devamı Sa. 7. Sü. 6 da) GERCEK stanhul'da yaşayanlar, uzun yıllardan beri hergün «Sürprizler» le içiçe yaşamaktadırlar. Gün geçmez ki trafikte bir güzergâh değişmesin, bir bina yıkılıp yeni bir apartımana başlanmasın, yollar açılmasın, yollar kcsilmesin. onarılmasın. Gün Keçmez ki yeni bir inşaatın çamuru, tozu, kiri, caddelerin asfaltına karışmasın. Boğaz Köprüsünün ve çevre yollanmn yapımı da bu tablova katılınca sehir büvük bir şantiye görüntüsü kazanmıştır. Istanbullu vıUardır yaşamak zorunda kaldığı bu BAŞIBOŞLUK büyük şantiyede herjiin çeşitli tehlikelerle ve sıkıntılarla karşı karşıyadır. Denebilir ki, bir kentte bunca inşaat ve (aaliyet bir ekonomik gelişmeyi KÖstermektedir. Istanbullu şimdi eziyet çekiyor ama, ilerde rahat edecektir. Bunun için dişimin sıkıp bir süre rahatsızlıça katlanmalıyız. Acaba bu düşünce doğru mu dur? Bir kere çeşitli inşaatın sağ lıklı bir ekonomik gelişmeyi işaretlediği kuşkuludur. Bugün Istanbul'daki arsa ve yapı spekülasyonu nedeniyle yepyçni binalar yıkılmakta. yerine lüks inşaat yapıtmaktadır ki ulusal ekoııomi hakımından bu gidişte bir kazanç olduğu iddia edilemez. Tam bir imar kesmekcşi içinde yaşadığunız da yadsınamaz. Yolların vapılması, kazınması. açılması da çeşitli UımaUer vÜ7Ünden tekrar tekrar ele alınmakta, fuzulî çabalar harcanmaktadır. Yıllardan beri bitmek tükenmek bilmiyen bu arsa ve bina alım satunı seferberliğinden tstan*•• (Devamı Sa 7 Sü « da) i I lanan kararnameye göre, aşırı ve gereksiz fiyat yükseİmelerini, ithalâtçı ve satıcüarının tekelle?me eğilimlerini önlemek ve artan döviz rezervlerinin, ekonominin uzun dönemli gerekleri gözönünde tutularak, önemli ara mallan ve yatınm mallarında uzun dönemli ithalât ba| lantıları yapmak ve değerlendirmek suretiyle alınan tedbir ler şöyle sıralanmıştır: 1 îhracı yasaklanan madde ler: Mercimek. tereyağ. 2 thracatı lisansa bağlanan maddeler: Fasulye, nohut, yalnız beya7 peynir. sentetik jips fsentetik elyaf, sentetik iplikler, biiyük haş hayvan deriler>. 3 thracatı lisansa bağlı ihracat uygulamalarında yürürlük teki ihracat rejimindeki kn'terle re uyulmasına devam edilmekle (Devamı Sa. 7, Sü. 1 de) Sanayicüere gerekli bazı bakır maddeJeri ithalinde gümrük muafıyeti uygulanıyor Diyarbakı r'tla Sıkıyönetim bu gece kalkıyor ANKARA, (Cnmhuriyet Bürosu) fki yıh aşkın bir süredır DU yarbakır'da uygulanmakta olan sıkıyönetim bu akşamdan itibaren kaldırılacaktır. Diyarbakır bölgesindekl davalann eörülmesi için bu ilde kurulması kararlastırılan Devlet Güvenlik Mahkemesi'ne atanacak vargıç ve savcılarla il»ili ça lışmalara dün de devam edilmiş ve mahkemenin kuruluşu ile ileili kararname elden dolaştırılarak bakanlara lmzalatılmıstir. Yargıç ve savcılarla ilgili atama krrarnamesinin nnümüzdi'ki Eünlerde Resmî Gazeterlp vavım lanarak yürürlüğe eirecegi yeîkililerce belirtilmiştir. Mersin'de 2 bin 150 kilo ham afyon ele geçirildi MERStN Mersin Narkotik Büro poüsi. Adana'dan gelmekte olan bir kamyonda üzeri boş seb ze sandıklanyla örtülmüş 2 bin 150 kilo ham afyon ele gsçirmiş tir. 42 AD 913 rjlâkalı karnyon ş o förii Kâzım Tokca (32^ ile Ad* na'lı olrtuklan bildirilpn Mahmut Kaya. Bahri CamcioSlu ve Fazıl Kava yakalanmKtır. Mersin Emnfvet Mlldilru Resat Akkaya, v.nceH şrün ortav» çı kanlan olayla ilsili olarslr • « » ' sorusturmB vaptıiclarım hildirmis tir. Akkaya'ya pöre, haro a'roron ııluslararssi bfr «eh»it<»"p ait olması mtıhtemel gfirülmek BABAN TUVALETE CÜZDANIN1 DtŞÜRDÜ.. PLAJA GtT, BULUVER!. ÇABUK ŞURADAKİ NADİR NADİ tndir. '••) ANKARA Sanayi ve Tekno loji Bakanlığı dün bir açıkiama I yaparak, sanayıcilere koiaylık ı sağlamak amaciyle, ithâı müsaadesı Bakanlıntan aJınmak şartiyle bu yü için bazı maddelere güm rük muafiyeti tanınacafıru bildir Türkive Matfenlş Senflikası miştir. vöneticileri alınan erev karanSanayi ve Teknolojı Bakanlıgının. altı iş ffünü sonunda uygunın bu konuda açıklaması şöylelanacağıru sövlemistir. dir: «Elektrolitik Dakır, Delister bakır. bakırdan çubuk, profU ve teller, bakırdan saç, levna ve şeritlerin ithall tçin Bakanlıktan müsaade alınmak şartiyle ve biı jrü süre ile, tanınan gümrük tnua liyeti aşağıdaki şartlar altınd» uygulanacaktır. 1 Bu muafiyetten taydalan mak isteyenlerin 31 Ağustos 197S tarihine kadar BakanhğımızĞan «On müsaadeyi» almalan eerekrnektedir. Bu tarihten sonra yapılacak talepler muafiyetten fayI/MtT Kooaeü bölgesinde dalandmlmayacaktır. grev uygulamasında bulunsn BaBu ön müsaadeler. 1973 yüı soyerTanm llâçlan Fabnkasının nuna kadar olan ihtiyaçlar için vanısıra dört fabrikada erev kaverilecektir. ran alınmış, altı fsbrtkada da uvuşmazlığ8 gidilmiştir. üyuşKararnamenin yayımlandıSi ta Tiazlıga basvunılan bu tabrikarihten önce bu mallann ithali lardan «SEKA» kâgıt fabrikalaiçin akreditif acanlann. Merker rı Rabak Alüminvum fabriBankasınca tasriikli 1thal müsaakasında grevin bas'amasınm an dfsi ve malın EİimrUSe geldiğini v^ v"kl»>rırti'*''''> h»!<x»iemeler1 ge me*elesi olduğu belirtilmektedir. (a a) rekmfktedir » (a a ) SEKA'dn grevi?ı baslaması an meselesi...