Katalog

CUMHURİYET 15 Ağustos 1973 Dünyada Dış haberler Bayar ve Abdülhamit.. 9sr3fı! borusunu gerçekten ötItürebilseydı ve bütün ölüler • birer birer doğrulsaydı yerlermden... Heykellere sürüldüğü zaman hayat veren bir kımyasal bıleşim bulunmuş. Büyük ünıforması ve siUhlan ile şehır parkını süsleyen Amerikan iç savaş generalinin heykeline sürmüşler bu bileşimi... General canlanır canlanmaz tabancalanna sanlmış, «Nerede o kuşlar'?» d:ye bağırrruş. Onu olayların dışında tutan son ikıyüz yıliık mermer hayatı, düşman olarak kuşlan getirmiş önline.. Yu.'üns, gözüne tüneyen, pısleyen kuşlan. İsraîil de öttürebilseydi borusunu... «Yeniden Doğuş» tek tannlılığm rm'to'oüsmden çıkıp. bilimsel bir ŞEşmazlığın ka;!r.ıimaz sonucu olsaydı. Kavram kargaşaiıklarır.m şenliğini yaşardı dünya... Ankara savaşmda Tımur'a yen:len Sultan Beyazıt, Waterloo'nun galibi Wellington'a öfkelenen Napoleon, ya da El Alame>Ti'in Montgomerysini unutamayan Rommel yeniden, aynı noktadan başlasalardı yaş&mlanna... Eski Cumhurbaskam Sayın CeUl Bayar. Pazar günü bir partinin Istanbul Kongresınde konuştu... «Ben Abdülhamifın is'ibdadma da karşıydım» dedi... Bir de yaşamış olsaydık o günleri ve Sayın Bayar'ın istibdada karşı kavgasma ortak olsaydık... Ama bizim kuşağı Abdülhamit günleri artık heyecanlandırmıyor. Abdülhamit günleri, tarihimizin karanlık ve bahtsız bir sayîası şimdi. Insanlartm bugünün, «Abdülhamit'e karşı olanlar ve olıtıayanlar» şeklinde ikiye ayırip, değerlendiremiyoruz. Bizim kuşak için. yasadığımız pinlerin portreleri, geçmişe daha kısa dönemli bir tarih içinde bağlsuııyor. Eğer dış politika ise, meselâ Kore Savaşmdan başlatıyoruz işı... Bugünün Vietnam'mdan hiç farkı olmayan bir savaşa, binlerce kilometre uzakta ve denizler ötesi ülkede katılmamızdan başlatıyoruz... Cezayir'in bağimsulık savaşına karşı çıkmamızı; Irak'taki Cumhuriyetçiliğe karşı, topraklarımızdaki yabancı üslerin kullanılmak istenmesini hatirlıyoruz. Abdiühamife karşı ya da onunla beraber olanlan bugünün içine yerleştiremiybruz. Irak'lı Nuri Said Paşa daOsmanh yönetimine karşıydı. Birinci Dünya Savaşında. İngilizlerle işbirligi etti. Bizim kuşak, Nuri Said Paşa"ya da karşıydı. Koreii Syngman Rhee, komünizme karşıydı. Ama bizim kuşak Rhee'yi de pelc sevmez. Çünkü bu Kore'li diktatör sade komünizme degil, kendi ulusunun aydınlanna, açık sözlü vatanseverlerine de karşıydı. ÎC politikadaki kişilerin değerlendirilmesinı de, daha yakın geçmişten başlayarak yapıyor bizim kuşak. Tek parti dcmeminin yanlışlannı gidermek vaadi ile seçilen bir iktidan hatırlayabiliyoruz. Sonra hapse atılan gazetecileri, her sokakta yaratıldığı söylenilen milyonerleri, kuyruklan, ancak hatırîryonız. Askerî bir darbeyi meşru bir ihtiiâl haline getiren büyüklüktekl iç kargasayı hatirlıyoruz ... Sayın Bayar, keşke Deli îbrahim'in deliliklerine ve IV. Murad' ın insafsıslığına da karşı mücadele etmiş oisaydı. Ama bizim kuşağın hatırladıklan arasında, Sayın Bayar'ın adının bir yönetici olarak kanştığı uyum suzluklar bulunmasaydı. Tarihl kitaptan çıkartıp, tekerrürünü önlemek amacı ile bu güne getirmek büyük bir erdemdir. Bu günün Türkiye'sinde «Millî Petrol» dâvâsı var. Sayın Cumhurbaşkanı Konıtürk'ün de defalarca sözünü ettiği «Doğu Sorunu» var... Yoksul orman köylülerinin dramı var... Sosyal adaîet ve sosyal güvenliğin yaygınlaştınlması var. Bizim kuşak, bu proMemlere el atmadan bu güne aktaran eski yönetimlerin hatalannı anyor. Abdülhamit istibdadına 'oiz de karşı olmak, mücadele e+rnek isterdifc. Ştmdi biz. hukuk devleti lçinds kalkınmak istiyoruz. Devletin bütlinlüğünü *ehdit eden eylemleri, bizim kuşak da sevmiyor. Belki bizim kuşak yüzyılın başında yaçasaydı, Osmanlı Devletini Dünya Savaşma sokan îttihad ve Terakki erkâmna karşı çıkardı.. Bu savaçta. Osmanlı topraklannm parCalanacağını, devletin yıkılacağını bizim kuşak görebilirdi belki. Ama biz Cumhuriyet kuşağıyız. Biz hukuku ve adaletl, tabiî yargıçlann önünde arayan, ulusal bütünlük ve dirliğimizi olağan düzenler içinde korumak isteyen kuşaktanız. Sayın Bayarı, Abdülhamit'e karşı mücadelesinde yürekten kut lanz. Fakat filmin devamı kopuk Güvenlik Konseyi, Lübnan'ın Israille ilgili şikâyetini görüşmeye başladı BİRLEŞSIİŞ MİLLETLER Lübnan'ın, geçen curna günü İsrail tarafmdan girişilen saldın ile ilgıli şikâyeti üzerine. Güvenlik Konseyi önceki gün TSİ 22.42 de loplanmış ve şikâyeti incelemeğe başlamıştır. Daha önce îsrail saldınlan kar çısında alınan İsrail aleyhtan karar tasarılanm. ABiynrn veto Öte yandan Uluslararası Hava Ulaşımı Derneği (İATA'» GeFilistin gerillalaruım tedhiş nel Müdürü Kunt Hammarskhareketlerini ele alan İsrail Bü jold. bir Arap yolcu uçağının İs: ükelçisj Yosef Tekoah ise, dün rail'e kaçırüması olayını kına• ;ayı tehlikeli bir ormana çevi m:ş ve dernek üyesi 100'ün üzerenlerin, bu ormandakı adam öl rinde havayolunu, hüküraetledüren canavarların izlenmesin rine sivil uçaklara karşı silahlı ettigini hatırlatan Mısır Büyükelçisi Ahmed Abdülmecit, Konseyi İsrail'e müeyyide uygulamaya çağırmıştır. den şikâye*e hakları olmadığını ileri sürmüştür. İATA kınıyor Pakistan'da sellerden ölenlerin sayısı artıyor KAR.4ÇÎ Lahor'daki resml kaynaklardan bildirildiğine göre, son üç gün içinde Pakistan'da sellerden ölenlerin sayısı 130' un üzerine çıkmıştır. Pencap'm kuzev bölgeleri «Pelâket bölgesi» ilân edümiştir. Burada birçok kent ve kasaba sular alttndadır. 200 kadar sivil ve askert motor, felâket bölgesinde kur j tarma çalışmalannı yürütmekte' dir. Öte yandan, Keşınir eyaletine yağan şiddetli yağmurlann yol açtığı sellerde ölü saynsı 100'ü geçmiştir. Keşmir Başbakanı Mir Kasım eyaletteki dururau va him olarak nitelendirmiştir. Baş bakan, bir milyon insanın sellerden etkilendiğini ve 8.000 evin yıkıldığını, ya da kısmen zarar gördüğünü kaydetmiştir. Hindistan'da da durum aynıdır. (aaAP) SANTİAGO Şili Devlet Başkanı Salvador Allende, radyo ve televizyonda önceki akşamki koHollanda hükümeti, İsrail'in nuşmasında, Şili'nin bir iç sabir Irak yolcu uçağının zoria vaşın eşiğinde olduğunu söyleindirümesinin uluslararası ya miştir. Bilindiği gibi, Başkan salara avkırı olduğunu ve bu Allende elektrik tesislerlne bir nun İsrail hükümetine bildirü dinamitle saldırının yolaçtığı bir digini açıklamıştır. cereyan kesilmesi nedeniyle ön(aa • THA AP) ceki akşamki konuşmasına birkaç dakika ara vermek zorunda kalmıştı. saldırılann durdurulması konusunda baskı yapmaya çağırmıçtır. Allende Şili'nin iç savaş eşiğinde bulunduğunu söyledi Dış basından Kremlin ve Sorunları S Hollanda'nm tepkisi ovyetler Birliğini. bazı gerekli yardımları sağlamak amacıyla Batılı ülkelerle işbirliğine iten iktisadi sorunlarm niteliği, her geçen gün biraz daha açıkhğa kavuşuyor. Kremlin liderleri, hâlen ülkenin tarım bölgelerinden gelen haberlerle meşgul bulunmaktadırlar. Geçen yıi tarım ürünleri üretiminin çok düşüle o'nıası yüzünden, Sovyetler Birliği yöneticileri ülkenin altın stoklarına el atmışlar ve Eatılı ülkelerden 2 milyar dolar değerinde tarım ürünü satın almışlardı. Sovyetler Birliğinin altm stoklarının şimdi 8 ilâ 10 milyar dolar düzeyinde olduğu tahmin edümektedir. Bu küçümsenecek bir miktar değildir. Ancak Sovyetler Birliği bu altın stokuna, ekonominin diğer sektörlerinde de muhtaçtır ve tarım sektöriinde uğran'.lacak yeni bir başarısulık Kremlin yöneücilerini güç dunımda bırakabilir. Kötü haberler Sovyet ekonomisinin tarım dışında kalan sektörlerinden ise iyi haberler gelmemektedir. Geçen yıla aıt ıstatistikler, Sovyetler Birliğinin gayri safi hasüasınm yüzde 2'den daha az bir artış kaydettiğini göstermektedir. Uzmanlar Sovyet gayri safi hasılasının 1929 yılmdan beri bu derecede bir düçüş kaydetmediğini belirtmckte ve köklü tedbirler almır.adıgı takdirde. ör.ümüzdeki yıllarda durumun daha da kötüleşeceğini belirtnıektedirler. Sovyet gayri safi hasılasının yüzde 25'i hâlâ tanm sektörii tarafından karşüandığından, geçen yılki düşük orana, tanm üretiminin düşük olması yol açmış olabilir. Ancak istatistikler, Sovyet sanayi sektörünün de, geçen yıl isteneni veremediğini göstcvmektcdır. Batılı gözlemcilere göre, Kremlin yöneücilerini asü endiş.elendiren etken de budur. Şili Devlet Ba.şkanı, lü çarpışmayı önlemek kıyönetimin yürürlüğe sağlamak için Ulusal başvuracagını sözlerine tir. her türüzere sıgirmesini Kongrey» eklemış (aa) Atina'da bir profesör sekiz ay hapse mahkum oldo ATİNA Askert Mahkeme, Prof. Nikolas Atanasiades'i iktidardaki liderlere hakaret suçundan sekiz ay hapse mahkum etmiştir. Atina Mühendislik Yük sek Okulu öğretim üyesi olan 53 yaşındaki profesör, polisin üniversite sitesinde öğrenci gösterilerini dağıtırken zalimce davrandıgını söylediği için şubat ayında tutuklanmıştı. (aa) Üretim yeterli değil Sovyet Merkez Planlama Örgütü tarafından yayımlanan istatistikler, geçen yıl içinde üretimin birçok dalda planda öngörülen hedeflere ulaşamadığını ortaya koymaktadır. Bu istaüstiklere göre geçen yıl içinde tabil gaz üretimi plân hedeflerinin yüzde 3.5, petrol sanayii teçhizatı üretimi yüzde 15.4, kimyasal ürünler üretimi yüzde 9.6. hafif sanaji teçhizatı üretimi yüzde 11. buzdolabı üretimi yüzde 2.6, çamaştr makinaları üretimi yüzde 15.4 ve cam üretimi yüzde 4.4 gerisinde kalmıştır. Uygulanan yeni yöntemlere rağmen çelik üretiminde de istenen artışlar sağlanamamakta ve plan hedeflerine ulaşüamamaktadır. Aynı durgunluk sanayiin verimliliği alanında da görülmektedir. Örneğin Sovyet plâncılan 19701976 yılları arasındaki dönem için ortalama yüzde 3.7 oranında verimlilik artışını öngörmüşlerdi. Oysa 1971 ve 1972 yıllarmda verimlilik artışı yüzde 1.5 oranında kalmıştır. Bütün bunlar, Sovyetler Birliğinin. 19701975 yılları arasını kapsıyan dönem için planda öngörülen hcdefiere ulaşmasının artık imkânsız olduğunu göstermektedir. Sözü geçen beş yıllık plan, bu yıllar sonunda sanayide yüzde 8 oranmda bir üretı;n artışını da önçörmekteydi. Plânın ilk iki yılı içinde alınan sonuçlar, Sovyetler Birliğinin bu hedefe ulaşmasına artık olanak bırakmamışür. Peron için genel grev çaffrısında bulunuldu BIENOS AtRES Arjaırtin İşçi Sendikaları Konfederasyonu genel grev çağrısında bulunmuştur. Konfederasyon yetkililerl yaptıkları açıkîamada genel grevin, işçilerin Devlet Başkanlığı seçimleri öncesinde adaylardan eski diktâtör Juan Pertn'u des{ teklemek amacıyle gbsterileryapmrflBiT ve tüpianrllara katıl* malannı sağlamak amacıyle yapıldığını açıklamışlardır. Konfederasyonun çağrısına göre genel grev 31 Ağustos tarihinde yapılacaktır. (THA UPI) Virmî CAİCİ7 Vll OİHll Nagasakiye atom bombası atılışının 28inci jnldönümü, kentin orl i r ı ı n 3 C M t yıı u ı u u hatırlatmak için dikilen anıtm önünde yapılan t a s ı n a b u o l a y l acıkh törenlerle amldı. Aynı gün, Japonya'nın diğer kentlerinde de anma törenleri yapılıyor. Nagasaki'de ölenler için dua ediliyordu. İki Sovyet yazarı Fransız PEN Kulübüne üye kabul edildi PARtS Fransız Pen Kulübü (Yazarlar Kulübü) Başkanı ve Fransız Akademisi üyesi Pierre Emmanuel'in bildirdiğine göre, iki Sovyet yazan, Vladimir Mak simov ve Aleksandr Galiç Pransız Pen Kulübüne ortak üye olarak kabul edilmişlerdir. Güçlükler Kremlin yöneticilerinin güçlükler içinde bulunduklan kesinlikle söylenebilir. Sovyet yetkilileri, bir taraftan halka tüketim malları aknında daha tatmin edici bir yaşantı düzeyi sağlama vaadinin ağ:rhğı altındadırlar. Buna karşılık sanayi ve tarım sektörlerini ıslah edebilmek ve daha modern hâle getirebilmek için, yeni kaynakların bulunması ve tahsisi de gerekmektedir. Aynca bu yapılırken ülkenin ağır savunma harcamalannın da ihmâl edilmemesi istenmektedir. Batılı ülkelerden ithal edilen buğday, çelik boru ve makinalar bazı alanlarda Sovyet yöneticilerine rahat bir nefes aldırmıştır. Buna karşılık ülkenin ödemeler dengesi, bu ithalât yüzünden altüst olmuştur. Geçen yıl Sovyetler Birliğinin ödemeler dengesinin 700 milyon dolarlık açık verdiği bildi» rilmektedir Bu yıl ödemeler dengesindeki açığın ise 2 milyar doları geçeceği tahmin edilmektedir. Uzmanların kanısına göre Sovyetler Birliğinin ödemeler dengesi açığı 1974 yılında daha da artaeaktır. Bu durumda, Sovyet yöneticileri tekrar ülkenin altın stoklarına el atmak zorunda kalacaklardır. Ancak bu noktada gene bir kısır döngüye girilmektedir. Nixon'un Watergate konusunda açıklamalar yapacağı bildirildi WASHİNGTON Beyaz Saray tarafından açıklandığına göre, Başkan Nixon, bu hafta sonuntîan önce Watergate davası ile İlgili olarak önemli açık lamalar yapacak ve ABD kamu oyuna bilgiler verecektir. Beyaz Saray Basın Sekreteri Yardımcısı Gerald Warren, çimdi tatilde bulunan Senato Watergate Soruşturma Koraitesinin, tanıkların. dinlenmesi sırasında yapılan ithamlara Başkan Nixon'ın vereceği karşılığın keşin tarihini söyleraekten kaçmmış, ancak bunun hafta sonundan önce olrnayacağınii gazetecilere bildirmiştir. lerini, hiç bir kanuni ve anayasal hakkı olmadan elinde tut tuğunu belirtmiştir. Savcının iddiası Watergate olayı özel savcırı Archibald Cox ise, Başkan Nixon'ın Watergate skandalı ile ilgili olarak önemli suç delil tki muhalif Rus yazaruıı bir destekleme jesti olarak yorumlanabilecek olan bu karar, Pransız Pen Kulübünün geçen 13 TemCox, Blrleyk Amerika Bölge Mahkemesine verdigi 67 sayfa muzdakl Genel Kurul toplantılık dava dosyasında Yargıç John sında, yanl Maksimov'un Sovyet Sirica'ya, Başkan Nixon'ın yar Yazarlar Birliğinden ihraç ediîdımcılan ile yaptıgı ve bir ban diğinin açıklandığı 8 Ağustostan da alınmış konuşraanın bir jüriye vermesini emretmesini bil önce oybirligiyle alınmıştır. dirmiştir. (a.a. THA AP) (aa • AP) Kısır döngü Sovyetler Birliğinin, altın satışlan yanmda ürefimi d« artır» ması gerekmektedir. Ancak ülkenin altın rezervleri genellikle ulaşılması güç, uzak bölgelerde btılunmaktadır. Sovyetler Birliğinin bu bölgelerine ulaşabilmek için modem tekniğe ve araçlara ihtiyaç vardır. Bu nedenle, Sovyet yetkilileri yeniden ithalata gitmek ve döviz rezervlerini zorlamak durumunda kalacaklardır. Bu kısır döngüden çıkmak, Sovjet yöneticileri için kuşkusuz kolay ol mıyacak ve çok çaba harcanmasını gerektirecektir. Yapılması gerekli şey, bazı liberal Sovyet uzmanlarının da önerdikleri refontv ları gerçekleştirmektir. Ancak bu reformlar ülke içinde Hberalleşme akımını kuvvetlendirebilecektir. Brejnev ve arkadaşlan ise bundan çekinmekte. güçlüklerin içinden, siyasî aîanda liberal akımlara meydan vermiyerek çıkmayı istemektedirler. anneler, The Economist binlerce defia bez yıkamaktan kurtulun Sel Pak çocuk bezi yıkanmak, kurutulmak, ütülenmek istemez... emici, yumuşak, kullanışlı, temiz, sıhhî, ekonomiktir. ACI KAYBIMIZ Bursa eşrafından Tevfik Bey'in oğlu Vasfiye Hanımın kıymetli evlâdı, Bedia Erman'ın eşi, Suna Gülen'in babası, Tunç Gülen'in kayınpederi, Merhum Dr. Mühittin Omayer*in ve Fitnat Omayer'in enişteleri, Fahriye Dora'nm kardeşi, Metin ve Birsen Dora'nm dayısı, Muhteşem Gence ve Dr. Ferhat Gence'nin amcalan, Intaniye, Nümune ve Yedikule Göğu» Hastahklan Hastanelerinin eski Başhekimlerinden, DOKTOR Ziihtü Tevfik Erman Hakkın Ranmetiı» kavuşmuşrur. Cenazesi 16.&1973 Perşembe günü öğle namazından sonra Şişli Camiinden kaldırılarak Zincirükuyu Kabristanına defnedilecektir. Allah Ranmet eylesin. AİLESİ (Çiçek Reklâm: 1218) 6494 £ tur... MEHMET BARLAS SEL «PAK w I İclil FETZİOĞLU ile Bılgü CANKOREL Evlendller. 14 Agustcs 1973 İstanbul Kale Tlcaret 121649' kağıdın ipeği... bebeğin gereği ÇOCUK BEZI YEMLENECEKüNİVERSlTE GIRİŞ SIXAYLARIİÇİX: Yıl iç uzım devrelifen sımflarınakatılan öğrencilerimizin TEKRAR SI NIFLARI kayıtları başlamışhr.KatılI mak isteyen öğrencilcrimizinen geç j 15 Ağııstos çarşamba gününe kadar kayıtlarını açtırmaları rica olutıur (80 saat 225 TL.) Aynca kontenjan nisbetinde (5 sımf için) yeni öğrenci kaydı yaptlmakta dır. Bu sımflara Haziran dönemi (kı sa kurs) öğrencileride cc 20 vıdirimli olarak kayıt açhrabilirler (150 saat [900 TL.) ÇEMBERLLTAŞİSTA XB UL Tel; 273505 26 55 07 (Yeni Ajass: 2578) 64M Mutıi DUYURU murat dersanesı OĞRENCİLERİNE 9 197273 DERS YIU 327/6466