Katalog

ÎSA'NIN GÜNCESİ MELİH CEVDET ANDAY 4 6 Sakaîlı: T T Kasayı açtmra, drje tarJimladı s&zibntt. Evet, dedim, Rassyı açtntı. Ne zaman? Bu gabah. Sakallı avağa kaıkıp sınırıi slnırli koltuk değneğını aldı koltuğunun aJtına. Bu sabah bulduğunuz kâğıtlardan, dün akşam terziye, bacanağınızı kanruza hiç söz etsıediğinizi sdylüyorsunuz, övle nri* Evet, dedim, görmediğım kâgıtlardan nasıl söz edebülrdtm dtirı aksam? Bana karşı getau» drye bağırth sakallı. Sonra dnüne baktı bir stire Blr an lçto öyledır diyeHm. PekJ, bu sa bah okudunnz. Okumadtaı, dedta. Sakallı: Ne yaptmız? dedi Baktrm sadece, dedlm. Sakallı: Kaç kâğıttı? diye sordu. Dört kâğıttı. Dorduiıde de aynı sey mi yazır> M T 1 Sizden başka soranlara da söyıertım, dedun. Ben o kâğıtlaraa ne yizüı olduğunu okumadım. Okuyamazdırr1, çtinkU ysbancı dlldfl yazılnuşlardı. Demek size benden başka sorarüar da oldu bu kâjıtlan? Evet, dedım kortrostj»». Bu sababtan berl boyuna soruyorlar. Sakallı korku lle: Kimler bunlar' d'ye sonîn. Bilmiyorum, dedım. Ama yukan katIarda oturan üstlenn otacak her halde. Sakallı: Verdiğiniz cevaplara dlkkat edin, dedi. Bir yanlışlık mı yaptım' dedım. Sakallı, koltugunon altmdaki degneg* sag eline alıp çellk dolaplara vurmaya baçladı. Blr yandan da bağınyorrfu. Her şeyi öğrenmefc lstıyorsun efendi. Kendme gel! Yukardakl seflerı a$af.daki sefl«ri, amban, duvarı... an şeyi, h»r şeyi. Taz!a iferi gittiğinin farkındi ddgil tfiain? Kendi başına asansöre binip afağı ınrrefe IM hakkın var? Dıinyada görüimuş şev m bu? Her yeruı belli bir yonetımi vardır, orrta çalı^anIar bu ydnetime dlkkatle ayak oydurmak rorundadırlar. Oysa sen bsşına buyruk yaşa* mak lstlyorsun. (Koltnk değneginı gOzume doğru uzattı) Yaşatmaziar adamı efendl: Ns demek istedlğiml arüıydr fnusun' Kâgıtl>)rla bana getiri'.dikten sonra öerun Uk sorgunu yapıp dururr.u yukan havale ettım, »rt'.K i? benden çücnııştL Fakat s>en. asanscrle kendi baştna aşagı inmege kalkıp da ortahıttan kaybolunca, yakalandığm andan başlayaralc işe yeniden el koymak gerekiyvr. Aruıyar masun? Yukansı tanımaz bundan öncek: ışltmı. Bana ne, der, elinden kaçırmaasydı! Oysa ben elimden kımseyı kaçırmış değılim. N°rden bilirdim altıncı kattan ıaerken tek oaşına kalMağım? Koltuk değneğını gene dayadı çelik dolaplara, efılip maıanın alüna baktı Kedıyı aradıgını anladım. Acaba kediyi rn daha çok düşünüyor, benl mi, aedim içimden. Gerçi adamakıllı sinlrlenmiştı, konuşurken zaman zaman sesi tıtriyordu, gözlerinı açı açıveriyoröu; ama bellıydi ki bütun bjnlara karşın aklının bir koşesınde hep nep Siyam Kedisl vardı. O sevgi ile bu kızgmlık. Dir aoda nasıl ohıp «Ja bir arada bulunabîlıyordu? Ve bunlardan acaba hangisi dana köklü idı? MUsaade edersenız, dedim, şunu aç.klay«yım ki, ben kaçrruş ölân degalım. Altuıa kattaki odadan çıktığımda kınu>eyı göremeyince asansöre bındim, o kadar ba&it Eeklemeğe kalksaydım, bu daha garir olmaz miydı? DUsUnun, asansörle aşağı inmek için, malyetüne verılmi? apoletli hanıma muhtaç olmak yakısık alır mı? Sakallı doğrulup kaısımda dlkOdi Saçma, bunların hepsi saçma. dedl. Altıncı kata kadar çıkmısken bir yanlışlık yüztlnden biitun işi aozdunuz. Bozmasaydınız, oradan yedınci kata, sekızirci kata .. artık ne büeyim, ıonun« değin tıkır tıkır vUrüyecekti işlenı. Sonra sert sert: Otur şuraya, deft. Masanın önündeki ı«kemlfyi (fösterdl. Oturdum. O da masasına 7?op cturdu Çelik kasanın sana aıt olt*p olmadiğını sormufsun, dojru rau? Evet, sordum. Soylemi'tun r». Nıçin sordun bunu? Yeni çalışma odamda masamdan, is. kemlemden ve o kasadan başka *şya yoktu ve dun akşama d«gm bana hıçbir ı* verilmemişti. Oysa yapacagım ışle mı kasacm ili^kisl olabllfrdi. Bclki bir takım evrafcı o kasada saklamam gerekecekti. Bunu öğrenmek için çağırdım eskı sefımi. Ama şunu da ek'emek ÎOrundayım kı, onu her çağrışımc'A vıodanım rahatsız oluyor. Gerçi onun derecesınin dtisulülmeslnde benlm bir rolum y* aa saçum yok. Ama onun da böyle duşünec^ğıni nerden bilebilirim? Sonra, bu konuna r>enm suçlu oU madığımı kabul etse d«, sadece karşı karşıya gelmemizden ötürü bana bir tızgırlık duymas mı? (Devamı var) Kalkınma Yarışında Türkiye ve Çevresi Dr. Melih TÜME.1 Suriye'de tarımı devlet geliştiriyor üney komşumuz Suriye, Bırle?mış Mılletlerin tahmi nine gore 1971'de, 6,5 mılyon nüfuslu bir Arap Ulkesldir. Yaklaşık olarak 184 bm kUometrekarelık sımrları olan bu ülke, bır Ingılizln tanımlamasına göre «Ortadogu bölgesinde yönetimı en guç olan» topluluktur. Os manlı împeratorluğu egenıanliğınden Fransız yonetimine kadar farklı yonetim anlayışlan altında yaşamistır. Genel olarak Sünnî Müslumanlar çoğunlukta olmakla beraber, etnlk yapısı bakımından karışık bir ülkedir Suriye. Bu ytizden Fransızlar, başlangı; ta Suriye'yi yedl vilâyete bötaüş ler ve her birıne belirll bir bağımsızlık tammışlardır. Lübnan ve Hatay bu rilâyetlerden lkı tanesidır. 1936'da LUbnan'a Fransızlar tam bagunsızbk vermişler ve Suriye'den ayırmışlardır. 6 dagıtılacak topraklar, ekllebılır arazının yuzde 4ö'mı ya da sulanan topraklann yuzde 21'inı ve kuru topraklann yüzde 48'ini teş kıl eden 2,5 mılyon hektar doîay lanndakı arazıdır. Şımdiki hıikümet; ikınci asamada tarunı, kooperatillerin ve devlet işletn.e lerının gelıştırmesini istemektedir. 1964'deki toptan millileştirrmesmden sonra sanayı sektorüncte bir yavaşlama oldugu belirtilmektedir. En gelişmiş sanayiler arasında tekstıl vardır. Çln yardımı lle bu sanayii geliştinn=ye çahşmaktadırlar. 1970 yılında yin lu mensucat uretimi 6,1 milyon metredır. Halep'te, Şam'da ve Homs'ta çımento fabrikalan var dır. Aynca yeni üç fabrika daha kurulmaktadır. 1970 yılı çimento üretimi 964 bin tondur. Sunye, 1958'de toplam yatırım lannın yüzde 13.7'sini sanayi sektörüne yaparken şımdi bu oranı yuzde 74,1'e yükselmıştır. General Esad'ın bzel sekıöre daha çok olanak tanımak tst<v dığıne dair yorumlar vardır. Bugün gıda maddeleri sanavilnın yuzde 57'si ozel sektordedır. 1939'da Atatürkiin uyguladığı ba şanh bir tutumla 2S0 bin nüfuslu Hatay kendi öz Anavatanına kavuçmuştur. tkind DUnya Savaşinda Müttefik Kuvvetler Sunye'yi güneyden isgal edince: Su riye ve Lübnan Fransa'ya karşı da bagımsızlıklarını ılân etmışlerdir. Nisan, I946'da Fransızlar çekil dikten sonra Suriye, bir «aske rî darbeler ülkesi» olmuştur. Mart, 1958'de Mısır lle birlıkte başarısız «Birleşık Arap Cumhunyetı»ni kurmuştur. Baas Partistnin yükselen ve alçalan giıcü ne paralel olarak ülke poliük lstikrarsızlıklardan blr türlü .^ırtulamamıstır. Son olarak Baas'çı General Esad, Nasır'cı ve komünistlere «Halk Konseyi»nde daha çok olanak vererek dense kurmaya çalışmıştır. Mart, 1971" de tek aday olarak katıldığı bir plebisit ile oyların yüzde 9J'sini alarak Başkan seçilmiştir. General Esad, Suriye'nin izolasyorcst politikasmı terketmiş ve Suudî Arabistan'dan Tunus'a kadar bütün Arap ülkelerine yaklaşan, onlarla bütünleşmek isteyen bır pohtika izlemeye başlamıstır. O zelhkle tsrail'e karşı iiskilernde Mısır çibi çok sert bir tutum icinde olan Suriye, Sovyetler Bırligl ile dp çok sıkı ilişkıler içindedir. Lübnan'm Fillstinll ge rillalan istememesinden «onra Suriye'nin, önemli bir gerllla Ussü olmaya başladıjı anlaşılmaktadır. Mayıs, 1972'den berl peçici Ana^sa ile Başkan, olağan üstıi yetkıler almıştır. Önemli anlaşmalar Sunye son yıllarda Sovyetler Bırhğı ve Bulgarıstan ile oncınli anlaşmalar yapmıştır. Bu lkı ül ke Suriye'de barajlar ve sulama tesisleri yapmaktadırlar. Sn'.yet jeologları ulkenın jeolojik hantasmı çıkartmıslardır. 60 mılyon ton kadar demir cevherl rezervi ile 600 milyon ton fosforit rezervi okhıgiı, ayrıca büyük miktarda kaya tuzu rezervi bulupduğu ve yeni petrol rezervlTİ kesfedıldlgi anlaşılmaktadır. (Ku zey bölgeâmde 1.000 mılyon ton dolaylarında petrol rezervi ol MALKOÇOĞLU yazan veçızen:Ayhan BAŞOĞLU BEYAZ İLÂHE dugu Sovyet uzmanlan tarafından saptanmıştır.) Çekoslovaklar yeni bir rafineri kurmaktadırlar. Sovyetler tarafından pet rol arama, ham petrol üretımi ve petrol borusu döşenmesl konulannda teknik ve nakdî yardun yapılmaktadır. Bir tahnıine göre, Suriye'nin petrol sanaylındeki gelişme ülkeye 25 mılyon dolar kadar döviz tasarrufu sağ layacaktır. Petrol üretıminde 1975'de 12 5 milyon tona ulaşılacağı bildirilmektedir. Petrol aramaH, Uretimi ve d«ğıtımı halen kamulaştınlmı? durumdadır. Elektrik enerjisi uretimi 1950 de 116 milyon kılovatsaatten 1970 de 947 mılyon kılovatsaate yökselmistir. Sovyetler tarafından Fırat üzerinde yapılmakta olan barajlar, tamamlandıktan sonra yıllık elektrik üretımınin 63 mil yon nüfuslu Suriye'de 5 milyar kılovatsaate yıikseleceği anlaşılmaktadır. (Türkiye'de halen 802 müyon Kws.). Yapılan hesaplar, bır kılovatsatlik elektrik enerjisı malıyetinin termal santrailerde üretilene göre hidroelektnkte yüzde 40 daha ucuz olacağını göstermiştir. 1967'de Romanya ile yapılan bır anlaşmaya gore yılda 500 büı tonluk ham fosforit üretimine geçılecektır. Aynca, 300 bin ton luk konsantre cevher üretilecek tir. Hidroelektrik projelerinia istihdam üzerinde de olumlu etkıler yapması beklenmektedir. Santrallerin birinci bölıimünün yapımında 180 bin Suriyell çalışmıştır. Sulama ile birhkte jvni gelişen bölgelerin aynca 60 bin çiftçl ailesini (Yaklaşık olarak 300 bin kişiyi) kendine çekmesı beklenmektedir. Böylece yeni barajlar 500 bin kişiye yeni lstihdam olanagı sağlamış olacaktır. (Tanmsal uretını, bu bölgede kooperatiflerin eliyle yürütOllecektir.) Sunyeli personelin petrol sanayii ve elektnk santralleri konu larında yetiştirilmesı için ozel bır eğıtim merkez kurulmuştur. Aynca bir kısım teknik personel de Sovyetler Birliğinde eğıttlmektedir. Suriye, bir yandan ağır sanayie yönehneye hazırlanmaktadır. Suriye'nin Üçüncü Beş YUlık Kalkınma Planı 19701975 döneminda milli gelirin yılda yuzde 8,2 oranında artmasını ongörmektedir. Geçen haftaki genel seçımde iktıdarını daha güçlendiren Baas'suarı Uderi Suriye Devlet Ba;kanı General Hafız Esat Bankalar Suriye'de 1961'de bütün yaban cı bankalar, 1963'de ıse Arap bankalarınm Surıye'dekı şubeleri dahıl bütün bankalar mülileştirilmiştir. Dış ticaret de devletleştirümiştır ve devletin kurduğu bir 6rgüt tarafından (SIMEX) yöneltılmektedir. GorüldügU gibi Suriye, komşu larımız arasında polıtik lstıkrar bakımından en az «durulmu$» ulkedir. Bununla beraber aldıgı kararlar ve yeni gırişimleri bu güney komşumuzun ekonomik ba kımdan da daha yakından izlenmesini gerektirecek önemdedir. KAYNAKLAR: 1 «Arap Economio Beirut, 1970 1970 3 «Oıl in the Middle • East Annula Supl., QER, ED London, 1972 2 «Innovatîoö ln the Parctif of Trade and Economic O operation.»» UN, New Yorl 4 «An Atlas of Middle Ea tern Affaıres», Kıngsburg. 1 John Dickens Co. Ltd.. 191 5 Quarterly Economic R« viewSyria, Lebanon, Cy) rus», EJ.U., London, 197 Y A R I N : Report», Yunan ekonomisi tarihsel çizgisinde gelişiyor DİŞİ BOND KOMISEÇ KJ1Z SOMBA POLİS M O D Ü E L U OLEN VE.CKIE AOIMDA 8 I E DAUSIÇ ATÖNCE AKILATT!<l>M3 Ekonoml polltika Suriye'nin ekonomi politıkssı da polıtik dalgalanmalarının batun izlerinl taşımaktadır. Kasım, 1968 lstatistiklerine göre çahşan nüfusunun yüzdo 69 4'ü tanm sektöründe, yüzde 7,7'sı sanayıde (madenler dahil), yuzde 3,4'ü inşaat sektöründedır. Suriye'de toprafra yapısal 4Jrumu bolgeden bolgeye büyuk değışiklikler göstermektedir. Batıdaki sahil bolgesi ile Fırat'iD geçtıği Halep ve dogu bölgesi verimli topraklardır. Güney doğu ünlü Suriye çdlüdiır. 1969'da e'nilı topraklan 2,7 mılyon hektardır. Sulu tanm yapılan yer ler çok azdır. TİFFANY JONES Toprak reformu Suriye'de toprak reîorm'jna Eylul, 1959'da gırişilmiştır. Kanun, sulanan topraklarda mtılkiyet sınınnı 80 hektar, kunı topraklarda 300 hektar olarak ângoniyordu. Toprak dağıtımı da askerî darbelerin rengıne göre durmuş ya da hızlanmıstır. Son Baasçı hökümetler, 1959 fcanu nunun bırınci aşamasının tamam landığını 1969'da ilân etmişlerdır. Buna gdre, 1.413 koyde 40 bin aileye 708 bin hektar top rak dağıtılmıştır. Kanuna gbrt MIMMMMMMM GARTH DOKTOR Tarık Z. Kırbakan Derl Saç ve Zührevi Hastaliklan Mütehanın tstlklâl Cad. parmakkapı No: 66 TEL: '1 10 73 •••*•••••••••••••••••