Katalog

CUMHURİYET 4 Ivlayıs '973 Dünyada Buğün TEKZIPTİR ABD Alman ortak bildirisi yayımlandı Atlantik ittifakına her ortak, müşterek savunma yüküne uygun ölçüde katkıda bulunacak U'ASHİNGTON Başkan Nixon ve Federal Almanya Şansölyesi Willy Brandt önceki gün Amerika Birleşik Devletlerinin Avrupalı müttefiklerine teklif ettiğı yeni Atlantik yasasının gerçekleşmesi yönüncfe bir adım atmışlardır. Beyaz Saray'da yapılan iki günlük görüşmeler sonunda vayımlanan ortak bildiriye göre, Brandt, «Federal Almanya'nın, Avrupa topluluğunun öteki üyelerivle birlikte, birleşme yolundaki Batı Avrupa ile Amerika Birleşik Devletleri arasında den geM bir ortakhğın nitelikleri konusunda tam ve açık bir görüsmeye katılmağa hazır olduğunu beürtmiştir.» Bildiri şöyle devam etmektedir: «Baskan ve Şansölye. bu görüçmelerin çözüm bekleyen sorunlan olduğu kadar ortak olanakları da kapsaması ve Japonya ile Kanada'nın da katılabilecekleri anlasmalan dikka'e alması gerektiğine inanmaktadır lar. Şansölye, Başkan Nixon'un yıl sonundan önce Batı Avrupa' ya giderek NATO ve Avrupa Topluluğu yöneticileriyle karş:laşmak niyetinden • mutluluk duymuştur». Ortak bildiri, aşağıdaki belirli konulan ise daha ayrıntılı olarak ele almaktadır. 1) Atlantik Savunması «Itfıfakın Dirlin ve d^anışma haUnde buiunmasL Amerıkan birliklerinin Avrutıa'dakj mevcudıyeti ve inandırıcı bir caydırma gücünün farlığı mrunluaur. Haşkan ve şsnsöıye ittifakın, Avnıpa'da eskerî ;at'Şmayı azaltan olanaklannı aramakla birlikte üyelerinin gövenliğini sağlamak üzere gucünü koruması kanısını pavla^mîiktfıcurlar Atlmtik ittifaKinm gelecekteki genel niteliğı kor.uîunv. da görüçen başkan ve şar.söiye, bu ılişkjlerin, ner orağ:n, ortak savunma yüküne uygun ölçüae kariımasını sağla\acak *ekilde gehşmesi gerektiğı «onusunda göriiş birliğıne varmışıardır. Ittifakın Avrupalı üveleri arasında savunma alanına yogun bir ışoırliği, önemli bir vardım olacaktır.» Almanya tehlikede!.. ir süre önce, bu sutunda yazdığınız yazı ile benı, Almanya'dan vermiş olduğum bir haberi vesile ederek, kınadınız. Konuyu, mizah mevzuu halme getirip yeni evlenmiş bir genç kadının «yemeğın dibini tutturur da kocama ılk günden mahçup olurum» tarzmdaki ihtiyatı içerisinde dahi bulunmadığımı iddıa edecek kadar ilerı gotürdünüz. Oysa ki; dünya hadıselerinı sadece zatıâhnizm değil de, en az sizın kadar başkalarının da ve hatta, dış politika yazarı oîmamama rağmen, benim de takip et tığimden şüpheniz bulunmamasmı arzular, sizı bu tevazuun ıçinde görmek isterdik. B Neyi yadırgadıniz? Bu haberin neresinde acemilik unsuru gördünüz? Anlayamadım. Yoksa, komünistlerın Federal Almanya'da da kesif bir faalıyet içerismde olduklanıu Türk kamuoyuna açıklamamız raı sizi rahatsız ettı? Musaade ederseniz şimdi meseleyi tartışahm ve iddialannra sırssıyle cevaplandırmaya çalışayım: Yazuuzda, benim Hannover'de toplanan kongreyi Bonn'dan takıp ettiğimi, o sebeple de haberlerimi olsa olsa radyo ve gazeteleri izleyerek kaleme aldıgımı, yani yanm yamalak bilgilere dayandırdığımı söylüyorsunuz. Bu i*tihbaratı size kim verdi Allahaskına? Benim Hannover'de degil de, Bonn'da olduğumu kulagınıza kuşlar mı fısıldadı?. Saym yazar, Ben SPD'nin kongre çalışmalannı Bonn'dan değil de, HannoveY'de toplantının yapıldığı «Kongreshallnde gazetecilere aynlan Iocadah, basuı ateşemizle birlikte, bizzat takip ettim. Ve haberleriml gözlerimin önünde cere5'an eden olaylara istinat ettirerek kaleme aldım. Merak etmeyin muhterem meslekdaşım. Istanbul'da "cereyan eden hadıseyı Ankara'da* takip edecek kadar (Arkası 7. Sayfada) Nixon, enf lasyona karşı yeni tedbirler aldı WASHINGTON Başkan Nixon, Amerika Birleşik Devletlennde yılbaşmdan bu yana rekor bir düzeye ulasan enflasyona karşı mücadele için ek tedbirler alınmasını kararlastırmıştır. Geçen ocak ayından bu yana yapılan fiyat kontrolünün üçüncü kademesini güçlendirmek için alınan bu tedbirler aşagıdadır: 1 En büyük Amerikan müesseseleri, geçen ocak ayından bu yana uyguladıklan fiyat yiikselişlerini yönetime bildireceklerdir. Yönetim, îiyat yükselışlerini ölçü dışı görürse, îiyat düşürme emri verebilecektir. 2 Piyatlannı geçen 10 ocaktaki fiyatlara oranla yüzde 1,5' tan fazla arttırmayı öngören mü esseseler, bunu bir ay öncesmd«sn yönetime bildireceklerdir. Yönetim bu fiyat artışlannı red dedebilecektir. 3 Fıyatlanndaki artışlar sağlam bir banşa doğru lierlemeler Kaydeımeıf ıçin esas olduğu mancım behrtmışlerdir.» | 3) Ticari Müzakereler «Bas: kan ve şansölye, bu müzasereierin başarısının nükümetlerinin çözümüne vap'cı şemlde KatılPARİS Fransa, Güney Pasinıaları gerekpn sok önemli ve fik'teki nükleer denemelerinı, se sıyasî bir görev olduğu görüşün çilen hedeflere tam olarak ulaşıOdirler. Her ıkisı de. ticari mü lmcaya dek sürdürecektir ve «ön ?akerelere lîatılanlann, Gatt görüşmelenne. libera' biı müzake ceden belirlenen» denemeler prog ramını «değiştirme» ya da «iptal re görüşüyle gelmelerının onemi n; kabul etmekteaırler.ı etmeyi. düşünmemektedir. Çünkü i) Para Reformu • Başkan konu «ulusal bağımsızlığım garan 2) OrUdoğu «Başkan ve ti altına alma gereğidir.> Ordu şansölye, hükümetlerin Ortadove şansölye. para alanında son Müsteşarmın önceki gün öğ'.eden ğtı'da barış ve dsngeye gristeraylardaki iyı işbirliğ'nın son pa chkleri ılgıye Dir sere daha ışa ra buhranının cözümlennıesin; sonra Fransa Ulusal Mechsinde ret etmışler ve bu sorunla doğbir sosyalist milletvekilinin soru i*olaylaştırdığını kaydetmışlerrudan doğruya tl^ili raraflf.r ara suna verdiği bu cevap, Avustralya air. llgili nükümetlerın göstersmda güvenlık konseyının Kave Yeni Zelanda'nın Lahey Ulusaıkleri girişim ve kararülık, tam sım 1967 tarihlı kararını teme' lararası Divanına başvurması habir reform ihtimallenni güçlenalarak görüşmeler açılmasını linde Fransa'mn ne gibi bir yol sağlayacak tedbirlenn. bu bölcLırmiştir. (a.f.p.) izleyeceği konusunu da açıkhğa kavuşturmustur. Ordu müsteşan, «Bu durumda Fransa. bu mahkemenin yetkisizliğini ileri sütecek rol edilecektir. , tir» demiştir. (A.FP.) jiizde 1,5'u geçmeyen müesseseNıxon yeni tedbirleriyle ilgili ler de her üç ayda bir fiyat artış durumlannı yönetime bildi bildirisinin sonunda «Enflasyonrecekler ve bunlann yürürlükte la savaşmak için elimden gelen Komünist birlikler ki tüzüklerle uyarlılıklan kont her şeyi yapacağım. Ancak dığerlerinın de bana yardımcı olKamboç'ta ması gerek» demektedir. Fransa Pasifik'te nükleer denemeleri sürdürecek Dış basmdan ABDSovyet ticareti Son gelen haberler, Sovyetler Birliğı ile Amerıka|nın çok yeni ticaret anlasmalan peşinde olduklarını ve her ıkı ülkenin, özellikle de Amerika'nın kamuoyunun, bu gehşraelerden son anda haberdar edilciklerini gosteriyor. Amerikalı yetkilüer tarafmdan yapıian açıklamalar, Amerika'nm Sovyetler Birliğine teknoloji ihraç edeceğiııı, buna karşıhk bu ülkeden şıddetle ıhtiyaç duyulan ham maddeler ıthal etmeğe başhyacağını gösteriyor. Aslında Araerika Ue Sovyetler Birliği arasında bu alanda çok daha önceleri anlaşmaya varılmış ve her iki ülkenin, karşılıklı olarak ticaret hacimlerini artıracakları ılan edilmişü. Şimdi iki ülkenin bu konuda harcadıklan çabaların hızlandığı görülmekte, daha da önemlisi, iki ülke arasındaki çalışmalar oldukça garip şartlar altında yürütülmektedir. Örneğin kısa bir süre önce Sovyetler Birliği ile Amerika'nın en büyük şirketlerınden Occidental Petroleum Corporation arasında 8 milyar (112 milyar lira> dolarhk bir anlaşmaya varılmıştı. Occidental Petroleum Corporation'un başkanı Doktor Armand Hammer'in Moskova'daki temsilcileri, varılan anlaşrnayla ilgili ayrıntıları Sovyet basın mensuplarma açıkladıklan halde, Moskova'da bulunan Amerikah muhabirlere herhangı bir bilgi vernıekten kaçınmıslardır. Sovyet basın mensuplarma verilen bilgilere göre, Dr. Armand Hammer'in başkanı bulunduğu Occidental Petroleum Corporation ;le temsilcisi bulunduğu 38 Amerikan şirketi, Sovyetler Birliğınde dört sunî gübre fabrikası kuracaklar, bu arada gene Sovyetler Birliğinde sıvı amonj'ak boru hatları lnşa edeeeklerdir. Buna karşılık Dr. Armand Hammer'in şirketleri Sovyetler Birliği ile 20 yıllık bir anlaşma yapacak, bu anlaşma gereğince dünya pazarlarına Soi/yetler Biriiğınin amonyak, üre ve potas gibi mallarını ihraç edecektir. Sovyet basmı Sovyet basmı, Doktor Armand Hammer'in şirketleri ile Sovyet Hükümeti arasında varılan 112 milyar liralık bu anlaşrnanın, iki ülke arasındaki tıcaret ilişkilerı bakımından büyük bir aşama olduğunu belirtmekte, bu anlaşmanm iki ülke arasmdaki üişkileri tahmin edilemiyecek ölçüde ve olumlu şekilde etkiliyeceğini ifade etmektedir. Pravda gazetesi de son sayılarından birinde bu olumlu yorumlara katılmış ve Moskova'da yapılan Nixon Brejne» zirvesinin ilk meyvelerinin toplanmağa başlandığını ileri sürmüştür. Kremlin'in resmi sözcüsü durumunda olan Sovyet basmının bu açıklamalarına karşılık, Washington'da büyük bir sessizlik hüküm sürmekte, Amerikalı yetkililer son anlaşma hakkında olum» lu ya da olumsuz hiç bir yorumda bulunmamaktadırlar. Amerikalı gazeteciler anlaşmanm aynntüarı hakkmda bilgi almak için Moskova'daki Amerikan Büyükelçiliğine ve Washington'da ilgili makamlara başiurmuşlar, ancak tatmhı edici hiç bir cevap alamamışlardır. Doktor Armand Hammer'in temsilcileri de aynı tutumu benimsemiş görünmekte ve Amerikalı gazetecilere herhangi bir açıklamada bulunmaktan kaçınmaktadırlar. • • • • • • • • • • • •• • • • • • • • • •••••••••••»••••••••» BAŞKAN NİXON; ORTADOĞU'DA DURUMU TEHLİKELİ GÖRÜYOR VVASHİNGTON ABD Başkanı Eichard Nixon, «Dunya Durumu» ile ilgıli yıllık mesajını, dün Kongreye sunmuştur. Amerika'nın çeşitli dış ilişkilerinin yorumlandığı raporda Nixon, ülkesinin Rusya ile ilişkilerinden rnemnuniyet duydugunu belirtmiş, ABD Çin ilişkilerinde de nKader tayin edici aşamalarm aşıldığım» bildirmiştir. Nixon, Ortadoğu durumuyla ilgili pörüşünü, «Ateşkesin ve kalıcı bir çözüm yolunun anlaşılması ihtımalinin, gittikçe artan tedhiş olayları ve Araplarla Filistinliîerin rnisillemeleri yüzünden tehlikeye düştüğu» biçiminde özetlemiştir. YATIRIM PROJELERİ ve DIŞ KAYNAR KREDİSİ TEMİN EDİYORUZ Adres: YATIRIM KREDİSİ P.K. 813 Saym Sanayiciler i • (İlâncıhk: 2025) 3199 Fizibilite raporlan vesair gerekçeleri tamam olanlarm m ü . racaat etmeleri rica olunur. PHNOM PENH Komünist kuvvetler zehirli gazlı toplar kulÖte yandan Başkan Nıxon yölanarak başkent Phnom Penh'in netiminde bakanlık görevı almış 51 kılometre güneydogusundaki tek Demokrat olan John ConNeak Lueng şehrine bir saldınally, kendi görüşünce «Birçok n yapmışlar ve 20 Kamboç asAmerikaümn genel görüşlerıni kerıni öldürmüşlerdir. daha ıyi temsıl eden» Cumhuriyetçı Pürtiye katılmak üzere DeAskerî kaynaklann verdıkleri mokrr °arti saflanndan ayrılbılgiye göre 580 Kamboç askeri dığını ıklamıştır. esir düşmüştür. Bu kaynaklara Eskı Maliye Bakanının çoktan göre Mekong nehri kıyısmdaki dır beklenen bu kararı, gözlem bu saldırı ve Kamboç kuvvetlecıler tarafından 1976 yılmda Baş rinin yenilgiye uğratılmalan Mekan Nixon'm yerine geçmek ü kong nehrinden başkent Phnom zere adaylığını koyma yolunda Penh'e yapılan yakıt ikmalini bü ılk adım olarak nitelenmekte yük ölçüde tehlikeye düşürmekdir. (UPI aal ' tedir. (UPI) Connally, Demokrat Partiden ayrıldı saldırıya geçti Yeni dönem Amerikan resml makamlannın benimsemiş göründükleri bu nıtumun nedenleri belli olmamakla birlikte. Sovyet gazetelerinin de belırttiklen gibi. Amerikan • Sovyet ilişkilerinde yepyeni bir dönemır. açıldığı şu günlerde, genel olarak Batı Doğu ilişkilerine bir göz atmak yerinde olacaktır. Hatta buna Batı • Doğu ilişkileri yerine, Sovyetler Birliğinin Batıh ülkelerle ticarî ve iktisadl ilişkilerı demek daha yerinde olacaktır. Karaköy Istanbul + • • • • • • • • • • • • • • • • • ••• • •••••••••••••••••»»•• Merhum Ibrahim lrengün'un eşi, Naciye Başol, Sabahat Özenç, Hayri ve Mithat Irengin ile Nazmiye Türkoğlu'nun çok aziz anneleri, Enver Başol, Ertuğrul Özenç ve Orhan Türkoğlu ile Baime ve Yıldız Irengün'ün kıymetli kayınvalideleri, Mahmut Oral'ın ablası, Ismaıl H. trengün, Mahmut N. trengün ve Azmi Irengün ile Gülten ve Yakup Ansan'ın sevgili yengeleri, Ibrahim ve Mithat Başol i!e Nesrin ve Neşe özenç'in anneanneleri, Ibrahim, Kemal, Bahar ve Gültekin lrengün'un babaanneleri, A CI KAYI P Muhtemel gelişmeler Bütün bu muhtemel gelişmeler büyük önem taşır niteliktedır. Amenka'da enerji bunahmı konusu, artık hava ve çevre kirlenmesi konusu gibi hemen her gece televizyon ekranlarında tartışılmakta, Amerika yakıt ihtiyacını karşılayabilmek için gözlerini dünyanın başka bölgelerüıe çevirmektedir. Amerika'nın karşüaştığı bunalım, bu ülkenin Ortadoğu'nun petrol zengini Arap ülkeleri ve yıllardır destekledigi tsrail ile ilişkilerini bile etkileyecek düzeye ulaşmıştır. öte yandan Sovyetîer Birliği, bu çapta önemli bir anlaşmajı Amerika'nın büyük özel şirketlerinden biriyle imzalamakta, diğer şirketlerle de aynı türde anlaşmalar yapma istekliliğlni belli etmektedir. Bütün bu gelişmeler, önümüzdeki günler ve yülann, çok daha şaşırtıcı claylara gebe olduğunu göstermekte, iki dev ülkenin, sistem zıtlüüarrna rağmen büyük bir hızla birbirlerine yaklaşma zorunluğunda kaldıklannı ortaya çıkarmaktadır. ZEHRA İRENGÜN tutulduğu amansız hastahktan kurtulamıyarak 2/5/1973 gunü vefat etmiştir. Merhumun cenazesi 4/5/1973 Cuma günü (bugün) öğle namazını müteakıp Hacı Bayram Camiinden kaldınlacaktır. Mevlâ rahmet eyleye. A İ L E S t İnternational Herald Tribune tafaundan düzenlenen BILJMSEL YABISMA Uygulamada ortaya çıkan veya çıkabilecek sorunlar açısından Medenî Kanuna tabi vaklflarin DAHAMUTLU OLACAKSINIZL 'bahar gelince" daha mutlu olmanız için tasarruf larınızı 18 mayıs 1973 akşamına kadar şubelerimizden bîrine yatırmakta acele edinîz. kuruluş, işleyiş ve gelişimindeki aksaklık ve zorlııklar ile bunlann giderilmesi için alınması gerekli hukııkî, idarî, ekonomik ve mali tedbirler. Öduüer: Birinciye 30.000. lira, İkinciye' 10.000. lira verilecektir. l.Yanşma Türk vatandaşlanna açıktır. 2. Hazırlanacak incelemeler en geç 31 aralık 1973 gününe kadar 6 nüsha olarak Vehbi Koç Vakfı Genel Sekreterliğine tevdi edilmelidir. J«uri: ÇesMi Prof. Prof. Prof. Prof. Dr. Dr. Dr. Dr. Kemal Oğuzman'ın başkanlığında, Yaşar Karayalçın, Haluk Tandoğan ve Necip Kocayusufpaşaoğlu'ndan müteşekkildir. 1. Yahşmaya katılanlar Vakıf Genel Sekreterliğinden yazılı veya sözlü tamamlayıcı bilgi alabilir ve buna ait şartnameyi isteyebilirler. 2. Adres: Meclisi Mebusan Cad. 53, Fındıkh'dır. 2milyon liraltk ikramiyeier dağıtıyoruz İLKBAHAR ÇEKİÜŞİNDE VEHBÎ KOÇ VAKFI sayın işürakçilere şimdiden ba§arılar diler. GARANTİ BANKASI (îstanbul Reklâm: 3364) 317u,' TÜRKİYE iMaaajans: 1003) 3200