Katalog

umhuriye Kurucusu: YUNUS NADt tatürk yolunda 40 yıl VARLlK'ın 40. >ılı ıle Cumhurıyetimı zın 50 jılı ıçınde bulunmamız dolajı sıyle VARLlK'ın kırk vılı sayılarında Cumhunvet ve Ataturk ılkelerı uzerıne en unlu kalemlerden yayımlanmış yazılardan bugun de değerlerınl yıtırmemış yazı ve şıırler Arfnan Bınyazar ta rafından çok güzel ve yararlı bir kltap halıne getjnlmiş ve VARLIK YAYIN LAR1 arasmda 10 lira fıyatla çıkmıştır (tlâncıiık 2002/3166) 49. yıl, sayı: 17509 T<"lgraf ve mektup sıiresi' Cumhurıvet Inanbul Posta Kutusu* T«tanbul No 24' U e 1 e 1 o ü I a r ; ^ 42 Sü u 42 96 Z 4i t)7 22 42 9» £1 U & 2 1 3 Mayıs Perşembe 1973 Partinin Liberal kanadı Beyaz Sarayda köklü bir tastiye için Nixon'a baskı yapıyor rVASHİNGTON Amerikan si yasi hayaünı allak . bullak eden Watergate seçim skandalı, Amerıka'da bomba etkısi yaratan yeni açıklamalar ıle yeni boyuüara ula çırken, bazı liberal cumhuriyetçı ler, Beyaz Saray'da koklu bir te mızlık yapması ve skandala adla rı kanşmıs memurları tasfıye et mesı içm Başkan Nıxon'a baskı japmaya başlamışlardır. Bu arada Senato Gcnel Kunüu da, olayın sorusturulmasının tarafsız bir kımseve *erılmesıni on goren bir karar teklıfını buyük bır oy çokluğu ıle kabul etmıstır Cumhurıyetçılerin hazırladığı bu teklıfin oylamasından sonra bazı muhafazakârlar Nıxon taraftarları, kararın gen alınması için ıkin cı bır ovlame daha istemışlerdir Senato, bu konuda bır karar almadan otururpunu ertelemıştir. çiden 41'i 9 işyeri koşulları nedeniyle hastalanıyor Refik BALCI nın yüzde 10'unun meslek hastaHazırlanan bir araştırma ve an lıklanna, yüzde 90'ının ise olağan hastalıklara bağlı olduğunu» acık ket sonucu, hastalık ıle işyerleri koşulları arasında yuzde 41 ora lavan ve ışverenlerın buna önem vermelerını oneren araştırmanm nında ılişkı bulunduğu, doktorla rm bu ılışkıyi araştınrken, yuzde •hastaltk ış\erı ko;ulu> bdluı 66 janıldıklan, kalıfiye İşçi, usta munde şoyle denılmıştır: (Devamı Sa. 7. Sü. 4 de) ve ustabaşılann ise işverlerının zararlı koşullarmdan daha fazla l etkılendıkleri saptanmıştır. j Araştırmadan çıkan sonuca göre yuz ışçiden 41'ı işyeri koşulları nedeniyle hastalanmaktadır. Sosyal Sıgortalar Kunımu doktorlanndan Engın Tonguç'un açıkladığma gore. anket sonuçlan tş Sağlığı ve Guvenlığı Merkezi'nin çalışmalarından elde edılmiştır. j «Işgormezlık ve ışgucu kayıplan ADANA (Cumhurtyet Burosu) Talu, Batur ve Kayacan'la görüştii HAVA KUVVETLERİ KOMUTANI BATUR PARLAMENTER REJİMİN YAŞAYACAĞI YOLUNDAKİ İNANCINI DAHA ÖNCE AÇIKLADIĞINI SÖY LEDİ . BATUR: «BAŞBAKANLA 3 YIL'DIR TÜRKİYE'DE UÇAK SANAYİİNİN KURULMASI İÇİN ÇALIŞTIK. BU KANUNUN DESTEKLENMESİNİ RİCA E T T İ M » Batur: Ders alınmış olarak rejim yürüyecek AVKARA. (Cumhuriyet Bürosu) Başbakan Naım Talu'yu dun zıyaret eden Hava Kuvvetlen Komutaru Orgeneral Muhsın Batur, Başkanlıktan aynlırken gazetecılenn bır sorusu uzerıne «Seçımlerden sonra, daha >erleşmış olarak, geçmışten ders alınmış olarak bu rejim yürüyecektır» demıştır. Başbakan Naım Talu saat 10 da Denlz Kuvvetlen Komutaru Oramıral Kemal Kayacan'ı kabul etmış* r. Zıyaretten sonra Oramıral Ka>acan, daha once teftı^te bulunduğu ıçın Başbakanı zivarete gelemediğınl ve kendısim tebrik ettığıni sdylemlştir. Naım Talu sant 11.00'de de Hava Kuvvetlen Komutanı Orgeneral Muhsin Batur ile 2S dakıka suren bır eorüsme sapmıştır Goru«meden sonra Orgeneral Patur, Başbakanı tebrıke çeldlgırü belirterek, «Sayın Basbakar. ne 3 yıldır furkıye'de uçah sa nayı kurulması ıçm oeraber çahşmalarımız var Parlamentoas bu konudakı kanun tasa<^sin<n hukumet taraitnflan da destek(Ileranıı Sa 7 Sü. 1 <Je) Oral; "Demirel affm karşısmda ise bunu açıkça ifade etmelidir,, dedi ANKARA, (Cunıhuriyet Bürocu) CHP Mıllet Meclisi Grup Baş kanvekJli Hudaı Oral, genel af konusunda AF Genei Başkanı Suleyman Demirel'in tutumunu elestırmış, «AP sayın Genei Başkanı, affm Karşısmda ise, bunu açı«ça üade etmelıdir ve par tısının bu goruşte olduğunu ı,?n etmelıdır. Bunu yapmamak affa polıtıKa sokmaktır» demM r CHP'nın hazırladığı genei af teklifınde şıddet eylemlerınm suçları için bır atıfet düşürülme dıgini de behrten Oral hükümeti al Konusundakl gorevmı yapmaga çagırmıştır Hudal Oral verdığı demeçte, BaşbaKan Naım Talu'nun iıusü met prosramının goruşU'.mesl sırasında genel atfa taraftar olduğunu açıkladığını natırlatarak, «Başbakanın ve hükumete katılan bır partırun af ile ılgili go ruş ve taahhütlerıne Kaı^ıUk AP Genel Başkanınm basına jan sıyan ve kendtsince tekzıp edılmeyen Temsilciler Meclisındeki konusması, sffın torşısında olduğunu ve affa karşı partıMni de direnmeye sevkettığını gostermektedır» sekiınde konuşmu?tur. Demireinn, Temsilciler Mec'ısındeki konuşmasmda genel affm bır hükümet ışi olduguru 1Sa. 7 Sü. 7 de) Bir İddia . öte yandan oThe New York Tımes» gazetesi, Nixon ydnetımı nın ılerı gelen yetkilılerınin, Watergate skandalı soruşturmasını engellemek ıçın bılınçlı şekılde hareket ettıklerlne daır Pederal Soruşturn>a Burosu (FBL) elmde sağlam dehller buiunduğımu açıklamıştır Gazete, soruşturmayı engellemek ıçın Başkan Nıxon'ın en yakın yardımcılanndan Haldemann Ile Ehrhchman"m manevralar çevırdıklerını, bu ıkısıne eskı Adalet Bakanı John Mıtchell'ın de yardımcı olduğunu ıddıa etmıştır. Tiyanşan; "Büyük mağazalara taraftar, Tasarıdaki hükümlere karşıyız,, dedi Madaaofln Davası staıkitn, tanult üUabir Kafnafc'm itadesini 4iolijorl»r. Pentagon dosyası Bu arada, Watergate skandalı, Los Angeles'de devam etmekte olan Pentagon raporu davasını da iyıden iyıye kanştırmıştır. Başkan Nixon'un 1971 yıhnda, (Devamı Sa. 7, Sü. 4 de) Lübnan ordusu ile Filistin gerillaları çarpıştı BETRLT Beyrut taki tFılis tın Demokratık Halk Kurtulu* Cephesı» fedaılerı ile Lubnan Ordu«u arasında dun patlak \eren «ulahlı çatısmada 50 Fllis tınlı ıle 10 Lubnanh asker olmus 3 u subay olan 29 Lubnanlı askerde cta yaralannjıstır. Çatışmalardan 'onra gece Lubnan'm beş buv uk sehnnde suresız sokaga çı«cma yasağı konraustur Gun boyu suren çatışma bir Lubnanlı çavuşla. bır onbası \e bır erın oncekı geee fedaıler tarafından kaçırılmas: uzerıne çıkmıştır. Fedaıler kaçırdıkları iki askere karsılık daha once Beyrut Havaalanında uzerlerınde dınamıt le yakalanan uç Fılıstmlının serbest bır'akılmasmı ıstemişlerdır. (Devamı Sa. ?, Sa. 6 da) ANKAKA Turklye Esnaf ve Sanatkârlar Konfederasyonu Başkanlar Meclisi toplantısı dün Türkıye Odalar Bırlığı salonunda başlamış, toplantıy: bir konuşma ile açan Koıifederasyon Genel Baş kanı Husamp'tın Tıyaşan, «Buyuk Mağazacıiık fıknne karşı ol madıklarım, komıva ılişkın kanun tasarısırtin pettrdığı bazı hu kumlere kar^t oldukiarını» soyle mışür. îkı gün devam edecek toplantıda Tıcaret Bakanı Ahmet Türkel ıle Sanayı ve Teknoloji Bakanı Nuri Bayar da birer konuşma yap mıslardır. Tıcaret Bakanı Türkel, «Büvök mağazacıiık konusunun, sıyasi , kadrolarca polemık mevzmı yapı] I mamas:nı rica edıvorum» demişbu konudaki boşlukların gidenle cegmi soy'emi^tir. . Sanayi ve Teknoloii Bakanı | Ba\ar ise, halen yurdun muh I tehf verlerınde 10 bin 370 Isyer | lık 35 kuçuk sanavi siteslnln irşaat halınde bulundugunu, bu yıl da 13 sanavi sıtesinın kunılacağını açıklamıştır. 67 ılın Esnaf ve Sanatkârlar Dernekien Bırlığı Başkanlan ıle 6 Federa^yon Başkanımn iş tırakıvle baslavan toplantıvı a çan Genel Başkan T.vanşan, orta sınıfm kuvvetlı olması halm [ de serma\e • emeV arasındaki S'irfn=;rnentn azalacafını bıldırmıştır. (De\aını Sa. 7, Sü. 4.de) ' Ajan Mohir Kaynak: "Kanaatim bu işin ciddi olmadığıdır» Turizm Bakanlığı ve bır ıhalemn öyküsü Yılmaz GÜMÜŞBAŞ Turkıye Cumhunyetı Anavasasını tağyır, tebdıl ve cebren ılgava teşebbus amacıyle gızlı cemıyet kurduklan ıddıasıyle haklarmda kamu davası açılmış bulunan Cemal Madanoğlu ve arkadaşlannın duruşmalanna dun de 3 numaralı Sıkıyonetnı Mah kemesmde devam edılmış, MİT ajanı Mahır Kaynak tanık ola rak dınlenmiştır. Duruşma açüdıktan sonra sanık avukatlan, Mahır Kaynak'ın tanıklıgına itıraz etmışler. fcendı sının MİT gorevlısı ve tar?f bulundugunu, bu bakımdan nor mal bır tanık gıbı yemıntı ola rak ıfade vermesımn doğru olına yacağını, yemın etmeden tanıkUk yapmasını ıstemıslerdır Ancak, mahkeme heyeti bu isteğı reddetmıştır. Daha sonra mahkeme heyetî Mahır Kaynak'a yemın ettırdıkten sonra, 1967 yılından itıbaren hazırladığı 33 raporla ilgılı tfadesmı almaya başlamıştır. Tanık Kaynak, 1967 jnlının Mart aymda, Hıfzı Kaçar'ın gızlı orgute gırmesı ıçın kendı sıne teklıf yaptığını, bu tanh ten sonra olavlarm ıçıne gırdığı r.ı ve de^amlı olarak teşkılâta rapor ettığmı bıldırmMır. (Devamı Sa. 7, Sü. 1 de) Tercihli oy verme ilkesi de Komisyonda kabul edildi Madanoğlu Davasınm tanığı MtT Ajanı Mahir Kaynak, düntrS dnruşmada verdiği ıfadede, görevi gereği bütiın toplantılarda bulundupunu, tüm konusmaları rapor ettiğir.ı. ancak bu işlerin ciddi olmadıfı kanısını taşıdığuıı so\ledı. ihtilâl dusüncelennin daha ileri ^idemiyecefini, başanya ulasamavacagıru sandığını ekledi. Mahir Kaynak, dunkü dunışmada ifade verırken goriiluyor. ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Partılerarası Seçım Komısyonu dun de toplanarak tercıh oju üzerındekı çalışmalarını sürdurmuştur. Komısjonun dünku çalışmalanyle Ugıl' olarak şu açıklama yapılmıştır: «Komısjonumuz Mılletvekılı vo Cumhuriyet Senatosu seçımlerınde seçmenlerın diledıklerı takdırde oy verdıklerı sıyasî partının adayiannın beilı bır sayısı ıçın şahıs tercıhı yapab'lmclerını de ılke olarak benımsemıs ve bunun uygulaıridda kı alternatıflerı uzerınde durmuştur Tercıh oyunun sakınca yaratmaksızın işleyışını sağlama Dakımından fcomısyonumuz bazı olçu ve esaslar kabul edılebıleceSı goruşune varmıştır Komısyonca tasvıbe değer gorulen tor mul taslaklarına gore, Alt Komısyon seçım mev^uatı ıle ılgılı madde metınlerının taslaklannı hazırlayacaktır » Alt Komısvon dun oğleden sonra da ça'ısTiıştır Bu çalışmalar Partılerarası Seçım Komıssonunur hu sahah vapacağı toplantıda deeerlendırılecektır. Atabey, Istanbul Fuarı'nın temelinin Cumhuriyet'in 50. yılında atılmasını istedi Istanbul Beledıye Başkanı Dr Fahn Atabey, dun kendısını zıyaret eden Bayındırlık Bakbuı Nureddın Ok'tan, Cumhuî lyetın 50. yılında «Buyuk Istanbul En ternasyonal Dunya Ftıarı»mn temelının atılması konusunda Bakanlıgın yardımını ıstemıştiT. Daha sonra, şehrın çeşıtlı sorunlan, ozellikle trafık ve çevre yollanna bağlantı konulan üzerınde durulmuştur. Karayollan 17. Bölge Müduru Saffeddm Sıle, Zınclrlıkjıyu • Beşıktas kavşaklannjn kamulaştınlması plan lannın hazırlandığını, Pıvajepaşa Bulvarının karayollaı ına bağlantılı üçtebır kısmınm ıhaie çer çevesı ıçınde bulundugunu ve ayrıca gerl kalan kısmınm da yıne karayollan programına alm ması hususunda Bakanlıkla temasa geçıldığını belırtmıştır. Büyiik mağazalar teşvik teHbirlerinrlen yararJanacak Yuksek Planlama Kurulunun raporuyle kabul edılen 1973 yılı programının uvgulan. ması, koordınasyonu ve ızlenmesıne daîr kararla ılgili hukumlenn 30 Kasım 1972 tarıhı ıtıbarıyle yü ruduğe konulması kararlastırıN mıstır Buna gore, buyuk mağaza cılık ıle halka açık anonım şırket lerle ısçı şırketlerı \e kooperatıflerce gerçekleştırılecek yatırımlar da teşvıklerden yararlandırüacaktır. 640 bin liraya mal olan filmde sadece IstanbuTun tabela ve dolmuşları vardı Evet Turkıyem, nerede kalmıştık11 Turizm ve Tanıtma Bakanlığının en yetkılı ıkı memurunun <olur> a sundukları 13 6.1972 ta rıhli yazıyı açıklamış ve bura da ıhalemn Danıstay vızesmden kaçırılması ıçın ne gıbı yol lar önerıldlğım, bunun kurulacak özel bır komısyonda kotarılmasımn ıstendığinı anlatmı» tık Yazı, ajnı gunlerde, Musteşar Muavını ve Ercış Kurtuluş'un ımzası ve «uygun goruş le olur» ıbaresiyle çıktı Ne var kl. özel komısyonun 22 6 1972 gunu yaptığı toplantıda, evdeki hesap çarsıva uv • madı ve komısyondakı cflğer uyelerın fılmın Amenkalı John Savage'e venlmesine olumlu oy kullanmalarma rağmen, aynı komısyonun muhasebevı tem«ıl eden uvesı Bayan Senıha Tolun, yapılan ışın usulsuz oldugunu «oyleverek karara muhallf kaldı Bayan Tolun, daha sonra durumu bir yazı ile Bakanlıgın muhasebe mudurlugüne bildirdı. Muhasebe Müdurü Dervış Yardımcı da durumu vi ne bir yazı ile Bakanlıgın Idarî i^Ier dairesı başkanlığına bıldirdi. Bu vazıda Bakanhk muhasebe müduru Dervış Yardım cı özetle şöyle demektedir«Pazarlıgın merkezde kurulmuş öîel komlsyon marifetıvle yapıldığina gore, bu işe taüp bu lunan yabancı şırketlenn artır ma ve eksıltmeye gırebılmslerı ıçın Turk şırketlennın tâbı oldugu şartlara bağlıdır. Ecnebi parası uzennden yapılan ıhalelerde alınacas îemınatın Turk parası uzerınden a lınması gerekır.. John Savage'den başka mumessıl ıkı uç fır madan alınacak teklıf fıyatlErma aat mektuplann ıhalevı yaDa cak komısj'On tarafından değer ' lendınlmesı gerekır Aksi nal, de komısyon yetkısunn buro mudurune venlmesi mumkun degüdır. Türkıye'de çekılecek bu tıSmın j aynı vasıflan ıle Turkıyp'dekı | mevcut Turk şırketlenne teklıl yapılmadan 4ü bin doların 600 000 TL. ne tefcabul edecek olan bu kullıvetlı paranın dovız yoluyla harıce transfer edilmesi Hazine menfaati bakım'ndan mahzurludur. Ihale, Turkıye'de yapılacağına gbre rnukavela fktı Tıirk kanunlarına tâbi olması' gerekmekte ve herhangl bir ih ( tılâf vukuunda Turk mahkemele rının selâhıyetlı olması icap eder Yukarda arz edılen sebepler dolayısı ve ilerde sozü geçen mık tardan aşağı fıyatlarla tal'p çı kacağı ihtımalıne binaen Hjtzıre menfaati gözönünde tutuinıası bakımından muhalıfım.» (Devamı 6. Savfada) Kömür ocağında meydana gelen göçükte ıkı ışçı öldü ZONÜDLUAK Komur işletmeıernm Kozlu öoı gesınde mevdana geıen gocukte ık' ışçı olmuituı Bu arada oeğerı 3 muyon üra olan öır lokomotıf de vanmuitıı Bıruıcı kaza In^ır nprmsnı o . cağının .360 metre dennhğınde kı komür avağınctv xıeyoana g?l rnıştır üoçen tdnıtir yıŞınlan aıünda kalan Kaznıaci CelaJ Alt/noğlu (27) ıle kazmacı y*degı Mustafa Ulupmgr v23» btmüşierdır Içişleri Bakanlığı Maliyeden polis tayın bedelinin ödenmesini istedi I Arananlardan Gökoğlu, Suriye sınırında öldürüldü ANKARA Istanbul Sıkı\otım Komutanlığı tarafından. anarsık olaylara katılmaktan dolavı aranan 24 vaşındakı, özel Eczacılık Okulu oğrencısı Avnı Gokoğlu, dun sabaha karsı !inırı geçmek ısterken, vurularak oldurulmustur. Konuyla ılgili Dıvarbakır Si irt ıllerı sıkıyonetım komutanlığının açıklamasına gore, Avnı Gokoğlu. Turkıve Surıve snırını 2 Mavı« eunu «aat 03 30'ds eeçmek ısterken nobetçılerm »dur» ıhtanna ateşle karsılık vermıstır Yapılan mü'ademe sonunda Avnı Gokoğlu nlu olarak ele geçınlmıştır. (THA) . Lokomotif yandı Sabah saat OiM'Ce mevdans gelen dlğer oıayda ca tlg'lılerce 3 mılyon lıra;» sıportülı 01 fluğu bıldıriien bır diıel lokomotif yanmıstıı Kozlu'dan ZünsuîdaK'a 11 vapon ve ıkı dızei loisomotıl ile hareket eden k&mur tcatan, Kozlu • /.ongui&ak drasınnakı fcuyuk tünelde 120 tt.otre ııerl«d:kten sonra ııtincı tokoraotıfte yangm çıkmıştır rUııeb oırden kaplayan yogun uuman ve alev redentyle Kurtarma ameliyesi guçlesrms ancak ou sruç sart> iar altında Dinnc loKomotu ıle fcomür vagonlann. fcurtarmas, mumkun olabfımi!.tiı Kömür tşıefneıeri »etkihlen ikinzi kazanın mekanık bır anEadan meydana stPidifhnı öır sabotat ihtimalının mevcut oımad ğını soylemışıeroır (THA) Makarios, Baf Piskoposunu azletti LEFKOSE BaspıskoDos Maka rıos. geçen ay kendısını Başpıskoposluktan.azleden Sınod'a kaışı sert fedbırler almıştır Dun japılan resmî açıklamada, Makarıos'un Sınod ujesı uç pıspıskoposu Yennadıos'u azlettığı poskoposu Yennadıos'u azlettiği belırtılmektedır. (aa) A.NKARA, (CumhuriTet Bürosu) 31) bin Emnıyet mensubu Ibö er lıralık ajlık tajın bedellen ' nın odenmesı ıçın Içişleri Ba j kanhğı Malıye Bakanııgına «Çok acele» kajdı ıle bır yazı ya z ı n 'S | bugune kadar olumlu bır cevap j alamamıştir. ] 657 sayılı kanunun yururlüge { gırmesınden sonra, Emnıyei mensuplarma her ay ödenntek te olan 165'er lıralık tayın be delının venlmesi durdurulmuş ve eskı Ankara Emnıvet Muduru ve merkez valılerınden Alı ülvı Sulukıoğlu, Danıştayda bır dava açarak lehte karar almıştır Bu karardan sonra Danıstay. Anavp sa Mahkemesme başvurmus ve Emnıyet mensuplarına tavm be dellerının odenmes nı durdurar kanun maddesını iptal ettırnvş tı Danıştayın ve Anayasa Mah kemesının ıptal kararlarına rağ men Emnıvet mensuplarının f a yın bedellennın odenmesı sağla namam'stır Bu defa. tçıMen Bakanlığı » Şubat 1973 eunii Malue Bakan lığma 031457 sayı tJe ve «çok a cele» kaydı ile bır vazı vazarak emnıyet mensupiarının tavm be dellennın ödpnmesım ıstemiştlr 1nşlen Bakanııgının bu vazısm da, tayın bedcllennın ö<1prun& mesl vUzlinden emnıyet reşkilft tında «has^asıvet ve huzur«U7 luğun>> başshstprrtıgınt de be (Devamı Sa 7 Mi 4 <lr) Hakimlerin 12 Mart öncesinde yaptıkları yiirüviis Meclis'le tfirtısmnrn sebep oldu ANKARA Mıllet Meriı^ınin dunku toplantı^ında Anava«a'nın çıkanltna«ını ongorduju Yargıtav Kanunu Tasari'inn marldejeri gorusulmeve haşla.imıştır ve Yarcıtav'ın di^ıplın islert ile ılgili 2'< madde u?erlnrip konıısulıırken haklmlerın 12 Mart once'inde vaptıkları vuruyus sö? konu'iı pdılmı« ve hazı mılletvekilleri bırhırlerıne a6ır «071er sarfptmı«lerdır Tasarının Yarrıtav'ın kunılus ve ı«;Ie\isı İIP ılaıl) mad'ieleri goruTnesız, tartısma=ı? kabul eoîİTii'tır (Devamı Sa 7 Sü 1 de)