Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
CUMHURİYET 28 Mayıs 1973 flk Çözülen Düğiim? urkıve, 27 Mavıs 1960 sabahı bır ihtılâl çağ nsı Me mandı Daha doğrusu, bır ıhtılal baş lamıştı Başarılı gorunuyordu Ve mıllet, bu hareke*e uymava onu desteklemeye çağırılıyordu ihtılâl lıdermın, ihtılâlı vapan kadronun adları geçmıvordu Ama olup bıtenlen bır askert gucun başardığı açıklanmıştı. Badvodakl ses, hep ordu adına konusuvordu Gerçı bununla da olup bıtenın nıtelığı henuz pek bellı degıldı Bır ihtılfil ıçmde mıvdık' Yoksa sadece bır hükumet darbesı karşısında mı' Fakat daha ılk dakıkalarda goze çarpan şuydu kı Meclıs dağıtılıj ordu Hukumet devrılmıştı Devlet Ba^kanı gozaltmdayaı Ve iktıdarda olan Demokrat Parti, «memleketi kardeş kavgasna sünikle\ecek» nıllı çelısmeler yaratmatc'a suçlandırılıv ordu Tutuklamalar ıse başlaraştı Hükümet üyelen, havatlarının da korunması için, ordu birliklerine teslım olmalıydılar Partıler butunü ıle, sıvasl falıvet'erını durdurmalıvdılar Yakında, venı se çımlere gıdıleceğı ı*e açıkça vaadolımuyordu T Olaylar vegöfüşler Zaman Değerlendirecek Şevket Süreyya AYDEMİR belgeve gore durum şuvdu: «Devlet hukuk, adalet ahlâk, kamu çıkan ve kamu hızmetı fıkrını temsıl etmesı ve kamu haklarını koruması gereken siyasi kudret; ne vazık kı avlardan hatta senelerdenben bu ma hıyetını kajbetmıştır Şahsı nufuz ve ıhtıraslarla zumre çıkarlarını temsıl eden maddi bır kuvvet halıne gelmıştır Hersevder once, huku ka bağlı sosyal bır kudret olması lâzım gelen dev let kudretı, bu ıhtıras ve nüfuzun gerçekleşme aracı halıne getmlmiştır Bunun içındır kl snasl kuvvet asıl devlet kuvvetl olan ordusuyle Adlıve ve Barolan İle, vazifesme bağlılık göstermek ısteven meTnırlarıvle, Unıversitci ile, kamuovunun temsılcisl olan basını ve oteki sosval kurum ve kuvvetlerl ıle, her türlü ma nevi bağlantısını kavbetmntir. Devletln dz \e ana mues^eselerıne ve Türkıye'nın dunja dev letlen topluluğunda uvgar bır dev'et olarak la vık oldugu verı koruması, bakımmdan olağan u*tu değer ve onemde olan Ataturk devnmlerıie baslalar yapılmıştır Ünıversıte gençlığme ve Ünıversitenln, 30 ve hatta 40 senelik meslek hayatını ıdrak etrruş eski hocalarına ve büvük bır gelecek vaadederek yetismis ve yetısmekte olan yem oğretım tiyelerıne ve yardımcılanna, oğrencılerıne karşı. harekete geçmışt.r Ö' le kı, kendı çıkar ve ihtirasına bağlanma yt kabul ederek meslek, ve görev bilincinı ve bunun kutsalhğım kavbeden birtakım idare arnırlerıni ve polislerlni ya da polis kılığma sokulmus meçhul kımselennl Ünıversıteve saldırtmıştır » Bılım kurulunun, her zaman okunmasında favda gorduğumüz bu raporu bu hava içınde ve bütün koşullara değınerek devam eder. Bu belge denebılır kl bır fermandır Ihtılftlın nıtelıjhnin ve meşrulugunun fermanı. Benım bılebildifcım kadan ıle, dunya lhtilâllerl içınde ve ihtılâlın harekete geçışmin daha ertesı gunu, boyle bir meşruluk beratına kavuşan bır ihtilâl yoktur. Hepsi de asker olan, hepsi de Harp ve Kurmay Okullannın, sosval bılımlerde, ne de olsa dar Te sınırlı programları içınde yetışen bu genc ihtılâl kadrosunun, daha ıhtüalüı denebılır kı ılk saatlennde, Üniversiteye başvurmak, hemen bır bılım kurulu toplamak, bır Anayasa duşunmek ve bu arada kendı çıkışlarınm, mıllet, dunya ve tarıh onunde, kendılerınden sonrakılere ae mıras kalacak bır hukuk muha sebesını japtırmak gıbi, tanhl bır uzak goruşlüluğe nasıl vardıgmı daha sonraıarı çok arastırmışımdır Karar ve kabul elbette kı muşterek olmakla beraber netıceler bana o anlarda hareketm başı olan, ılk hareket kumandasını veren, yani butun sorumluluklan bütünü ile vuklenen General Cemal Madanoğlu nun, bo\le bır unıverMte hevetım davet ederek bıhmsel vorumu \e vonü onlara bırakmak volunda, kendı sağdurusunu ışlettıgım gcîtermektedir Ama bu sağduvu, arkadaşlan tarafından da benımsenmıs, destek lenmıştır Eovlece de, daha ılkadımda 27 Mavıs ihtılâlinın meşruluğunu ılan eden Beiçe ıle yıne daha ilk günden, bır veni Anayasava \onetılış seklmdekı reali":t U7akgoruslu teşebbus, Ma danoğlundan gelmiştır O zaman ve o anda onemi kamuoyundan belkı de gereğı kadar değerlendılemeyen bu yön tayin edıci harekeün, şımdı, 27 Mayis ihtı lâli ıle, genel olarak Ihtüâlin Mannğı'nı mutalâa ederken, gösterdigi dnemi, gıttıkçe daha derınden kavramak mumkün oluyor. tesızlığın tercıh edılmesi, bir kısım komite üyelennın komite dısında ve komıteyı zayıflatacak temaslara kaynjalan, propaganda sıstemuıdeki psıkolojiK zaaflar ve nıhavet, komıte dışında ama ordu içınde «SLıahlı Kuvvetler Birlığı» ne \aran gehşme'er bu faktorlerın başlıcalarıdır. Bunlara Ordu kadrosuna arıren şah<=! gıiven sızlığı ve 56 bın arasmda subajnn bırden emek lıve sevkedılmelen ile Ünıversıte kadrosunda esaslannın ızahı kabıl olma\an tasfneleri de ek levebıhrız Ama asıl Darçalanmanm 13 Ka^ım 1950 ta, Mıllt Bırlık Komıtesının fulen parçalan ması \e \enı Komıtenm vazıfe alma^ındakı şekıl noksanlarını da eklemel dır Her>=ev şunu so<=tenn ştır kı 27 Mavıs ıhti lftlı, binken "^rtlarm ve meşru zaruretlerın eseri olan, kaçımlmaz bır harekettl Bu konuda az çok herkes mutabıktır Menderes kabmesmde bır ıstıfa Ue Parlamentonun, aksaksız olarak devamı ve venı seçımlere gıdılmesı de kabildı Ihtılalden nıce sonra ve o ıhtılal ıçm «Sılah başına1» emrın' veren Kumandana sormuşumdur «Eğer sız meselâ 25/26 Mavıs eecesi Harb Okulunda son kararla'inızı a'ırken Radvo Men deres Kabınesı ıstıfa etmıştır haberım yaysavdı ne yapardınız'' » Cevap su olmuştu «Hıç bırsev yapmazdık Hemen şapkalarımızı alır, evlenmıze giderdik Devlete, mıilefe havırlar dıle'.erek, v azıfelerımızm başmda, gbrev lenmize devam ederdık thtılâl de olmazdı » Hatte, muhalefet partısı başkanı Inönü, daha da açık garantıler vermıstır* Inonu'ye «Cankava da bır profesor Cumhurbaskanına, Kabıne degışmelidır şeklmde tavsiyelerde bulunmuştur» haberi nakledıldığı zaman, cevabı şudur«Nıçın? tstıfaya bıle luzum vok Menderes, gelecek seçimlerın vaktınde ve günunde yapüacagını Meclıs kursusunden ılân etsin Ben de hemen arkasından kursuye çıkar ve onu bu yolda, sonuna kadar destekleyeceğımı, mıllete ilân ederim » Bu sozler Menderes'e iletilmıstır. Pakat bu istifa, bir türlü tahakkuk ettirilemedi Demokrat Partı, bu tırsatı da degerlendiremedL Ve bu, büjuk bır gaflet oldu Inönuvil nıce zamandır saran endışeler yürudü Bu sozlerı, bu endışeleri ve bir sezıjı aksettırır: •Asker, ihtilâle hazırlanı>or Bunu görmemek ımkansız Fakat hareketi, Mehmetçiği kullanmadan japmak lâzım. Bakalun onu, nasıl tertıpleyecekler? » 26/27 Mayıs gecesi ise, yatağına çekılirken, damadma son sözleri şudur «İhtilâl kapımızda1» Şımdi olanlar oldu. thtılâl, beklenılenlerden de fazlasını getırdı. Bu ıse başkoyanlarm haürası, tanhımızde yarın, bugunkünden daha genış ve doğru olarak degerlendirılecektır Genye baktığımız eaman, 27 Mayıs bugun bızden, 100 Mİ gende kalmış gıbı gorunüyor ıse de1 . raporu 6i Sen Eksiktin Ayışığı BU YAZI CEZASINI ÇEKMEK ÜZERE ADANA CEZAEVINE N'AKLEEILEN BIR YAZAR IN CVN YTJCELİN OTOBÜS PENCEREStNDEN ANADO Lü GECESINE BAKARKEN IÇINE DOLAN DüYGULAR1 KE\DI KAFAS1NDA BLLAN BİR BAŞKA YAZARIN YUREĞtNÎ AÇIŞIDIR. SADUN TANJU ahu, şu bızım bıleklenmızdeki demır de nedır? Yahu bız eskıja mı olduk şu gıravatımızla, bovalı avaıckabımızla, tr«şh vuzumuzle'' Bız değıl mıvdık kıtaplat okuvan şıırler vazan, edebıvat uzerine konuşan çoluk çocuğumuzla kımseve kotu'ugu dokunmadan yaşayan? Peld nedır bu başımıza gelenler' «Bı sen eksıktm ayışığı'» 'ilmış mı sana karanlıgın içmdekı evlenn ağaç'ann, dağlann kırlann uzerını bır avdınlık' Setaz saat olmu? karbonatlı bır çav bıle geçmemıs kursağımızdan, dilımız damağımız kurumuş, Alaman kelepçelen bıleklenmızı kesmıs, dısarısı tum ajr=ığına kesmiş vahu bu ne işmış başımıza gelen haydın Adana cezaevme gıdıyonuz demışler, atmışlar otobosa, başımıza da dıkmışler bır basçavuş, sanırsın Çukurova'nın en bınnciye eşkıyasını ele geçırmiş Yaşar Kemal'in romanlarından da, devlet raeonuyla gotürur' Bı sen eksiktin avısığı Bızi başka bır sey değıl de, jrecenın bu guzellıgı oldurur. Gerçi bunlar da, olup bıtenlenn nıtelığml behrtmek içırı vetersızdıler Hele, b'r ihtilâl mi başlamıştır, voksa olan, meselâ bır hükümet darbesinden mi ıbarettir sorusunun cevaplan, henüz bellı değıldı Ama gırışilen hareketln ardından ve kısa bır sure sonra va\ımlanan bır bıldırı bırden. çok şevıeri aydınlattı A«kerl Kormte, Istanbul Ünıv ersıtesmden, Anajasa Hocalarmı davet etmışti Bunlar uçaklarla getirilmışlerdi de Gelenler bir blhm kurulu halinde çahsacnk'ar ve jenı Anayasa Tasarısı hazırlavacaklardı Deınek ki valnız bır hukumet darbesi kar<;ısında değıldık Hukumetın veva Iktidar grubunun değışmesı ile hersey bitmış olmuyordu Demek M Anavasa da değiseeekti. Yanı memleketm sosval temehni tayın eden Anajasa da değışmelıvdı Anavasa değısınce de elbette kı, jenı Ana\ asal haklar ve muesseseler de, Sosval EkonomıkPoutık nizamımızda ver alacaklardı Şu ha'de bu olup bıten, gerçek bır ihtılâl demek olıuordu Demek kı, bir ıhtüAl karşısında ve ıç ndeydık Ve bu noktada şunu kabul ve ıtiraf etmek fjerekir ki memleket. bu ihtilâH beklt•\ordu Ruhen ona hazırdı ve şartlar tamamdı. Ve ılk duğum çozulmustu Y Roman ve Gerçek.. Ulan Yasar, gıdıvoruz iste senın eşkivalar yatağı Çukürovana Bıleklerımızde pınl pırıl Alaman kelepçeleri De ki bız senın o kıyıcı Akcasazın ağalarından binyıa. De ki Mustafa beyız, de ki Denrts beyız De kı bir öldürme hım sarmış ıçimızı de, yasamımızm başka bövüsü kalmamış. Ulan Yaşar nasıl da anlatırsın kan gutmenın, kan dokmenın sıtmasını kıtaplannda' Senı ışkencecı başı yapmah namussuz senden bılgi almalı, teknık bğrenmelf de avışığmda yaylı otobus koltuğunda Alaman kelepçesıyle bılek kestırmemn vızıltı kaldığını bir guzel kafalara sokmalı Nedır be yavrum şu bızim insanımızın kıyıcı kesildi mi dur durak bılmevısı' O senin Turkmen bevi Mustafa'nın en azgın eşkıvalann ezıvetli oldurmc u^ullerınl beğenme\ip «başka, başka» dıye hoplayışı nedır? tnsanın etlni tnce tace, dılım dılım kesmek uzerine tuzlu su va da bal dokmek, Çukurova'nın bıtırici sıcağında san kanncalan, yeşil sırtlı sinekleri kana kanşmış balın üzerlne çökertmek, srrtma binıp dıkenlige sürmek alıstınlmış vahşi kuşlan gökvüzünden gülle gibi dtişürüp lokma lokma etini kopartmak, insanı kana, toza bulanmış, kıfrtlanmış et parçalan halıne getırmek, sonra da bır tniltı, bir «su» sesi duvunca, «oh ne güzel yaşıyor, vaşıyor» dıye sevinçten hoplayıp, Içın» buz konmuş tuzlu suvu gırtlağından aşağı akıtmak. Hazin olaylar Bu kadar iyi batlayan bu hareketm ve kadrosunun, nasıl olup da bu kadar çabuk parçalandığmın hıkâvesı ise, c'dden hazındır Hatta denebılır kı, şaşırtıcıdır Çunkü 27 Mayıs ihtılâlı gıbı şartları ve zaruretlerı, adeta Dernokrat Partı ıktıdarı tarafından, bu kadar cömertçe hazırlanan, gıdışatm bır ihtılâle varacağı, gun ve saat hesEplan ile her toplulukta tartışüan ve ihtılalci kadronun elınde, ba^annın, bu kadar şans puvanlan binken bir hareketin, ozellıkle, uçuncü arın ortalanndan itibaren, nasıl laçkalaştığı, hakıkaten, şaşırtıcı bir gerçekttr. Bu bozuluşun bazı faktorleri olarak şunlan savabılıriz: Lıdersizlık örgutsuzlük, Ihtilalın taşralarda ldealıst temsılcıler ve denetleyicıler yaratamaması, Ihtılal sonrası dönemi lçın çok cepheli programda yoksunluk, Mılli Bırlık Komite sınce otonter bır ybneum sisteml yerıne otorı Bir Meşruluk Fermani: Yenı bır Ana\ asa nın düzenlenmesi içın bır b lım kurulunun gelisı ıhtılâlin lehıne ikı onemll unsur getırıyordu Bunun bınncısı, yeni bir Anavasa duzenleneceğının kabul ve ilân edüı «15 dı Bu kabul, ıhtılâlın ve ıhtılâlcılerın mıllet karşısında bır teahhüdUydü îkıncısı de, bu bılım kurulunun hazırladığı bır hukukl dajanaktı Bu dajanak. kurulun, 5 sayîa kadar tutan b r raporudur ki, ihtılftli haklı, yerınde ve kaç'nılmaz gosterıyordu thtılâhn bır hukumet darbesı olmadığı, bojlece doğrulanıj ordu. Bu YIL1N ADAMI! OKTAY AKBAL Evet Hayır Sorumluluk duygusu ve cesaret avın thsan Topaloğlu ülkenın seçkın bır avdınıdır Uzun yıllar, buyuk vetkılerle çok onemli yonetlm \e sıjaset makamlarında oturmus, bu makamları hakkıyle doldurmuştur Kuşkusuz en unutulmaz hızmet jılları Türkive Petrolleri Anonım Ortaklığında serefle dolu geçen yıllardır. Sayın Topaloğlu, bu makamda otururken Sayın özer Derbıl'ın de dınamı<c çabalanyle, Turkive Petrolleri Anonım Ortaklığını (TPAO), kabuğuna çekllmış bir şırKet halınden çıkarmış, bugunku dev varhğına ulaşmasını sağlamıştır. TPAO nı rıetrol uretımı 250 bın ton cıvarındavken devralmı*;, u retımi 1 mılvon civarında bıraVmıştır Çekilirken TPAO'na M'da vüz elli milvonun ustunde gelir sağlavan petrol boru hattıvle dev Petrokim>a tesebbusu, Alıağa RafineriM. Batman' daki «H Oıl« tesislerı ve bunların tamamlavıcıları hatta K ırumun şımdı içınde oturduöu bına hep Topaloğlu'nun ömrınu kısaltan cana can dise dıs t1!dınmelerle hs<;lanan vatınmlardır Topaloğlu te«i«len kenrii mılli tesebbusumuze maletmek, vabaneılara kaptırtnamak icm gece eundüz çalı^Tiıstır TPAO' nun Topaloğlu ayrılıBından b'i vana vukandakl dev projeler dışında bır konuya el attığırı bız duvmadık Hızmetler insanlara onur ve ıtibar kazandırdığı gıbı dusman da kazandırır Tarhoncu Ahmet Paşa'dan Ve sonra Mıthat Pa«a' dan beri bu hep bövle olmu^tur Onurlu hızmet vıllanvla, ömür torpusu çabalarıvla bu vurda eser verenlen bır ansıvalım • Mu«tefa Neeati, Reşit Galip, Teknık öğretımci Rüştü Uzenn adları unutuldu gitti Hukuk vformunun dinamosu Mahmut E sat Bozkurt'u kac değerbilir arsıvor'' tsmaıl Hakkı Tonguç ıle HasanAli Yucel ise ömürlerınm son vıllarını, «aldınlar ve engii btr unutulmuşluk ıçinde bitırdıler Topaloglu da bu kuralın dışında kalamazdı Petrol boru hattını, petrol kımvası tesıMerinı vabancı devletlere ve vabancı kuruluslara kaptırmadığı ic'i cezavı (•) hakketmıstı Daha Genel Müdürken sagcı (vabancı «ermaveci) basının bov hedefndı Hi7metlen unutuldu Saldınlar dusönce ve 1nsaf sınırlarıiı s«imı«tı Bu saldtrılar vıllanfır «urdü Rİtti Çunku TopaloSl'i katık«si7 tavızsiz bir Turk mıllıvetci'idır İnsanca Yaşamın Töresi.. Bi sen eksiktin ayışığı Kafamızın içindeki manzarap lara gumüşten bir tüv dlkiyorsun ki% ne güzel. Ta kao kuşak otesınde, günün birinde bakarsın ka bır kaza çıkmıs adamın elinden, artık dur durak yok, bır sızden bir bı*den» öldürmenın töresi öyle olacak ki, ölenın Intıkamı, kalanlann unutamıv acağı kadar acımasız almacak, pişmanhkla beraber duşmanlık da aşılanacak. Kan kanla, rulum zulümle yıkanacak Oysa bu torenın sonu. tum kana ve işkencey» kesmıj bır yaşamı insanlara sjnmaktır Yazarın gorevı de, butun töV releri msanca bır yasar&ın uzerme kurmaktır. Akyollu Mustafa bey gıbı, Sarıoğlu Dervış bey gıbi yaşanmaz. lnsan Karakı» hatun gıbi oğlu adam öldursun dıye beklemez, Dervış beym kansı Hatun gıbı kocasının oldurulmesıni ozlemez. lnsan dunyaya yaşamak ıçın gelır Marıfet olumü destanlajttrmak değıl, hayaü guzelteştnınektır. S ılın adamı Demırel' Hem jalnız 1973'Un mü' 71 ın de, 72'nın de Bana gor« son uç yılın adamıdır AP Genel Başkanı, eskı Başbakan. Bu gıdışle gelecek vılın adamı da olacak' Uluslararası bir orgut Süleyman Demirel'i Yüm Adamı seçmışse bunun bır anlamı olmalı }liye yılın adamı, ne yapmıs ne etmış, bovle bır adı hak etmiş, dunyanın benımsedıği bır adam oluvermış'' Pek az politikacı Dernirel'in başmdan geçen ilginç olaylarm ustesınden hem de boyle başanvle gelebılmış, önüne dikılen engellerden, çıkmazlardan bu kadar maharetle sıvrılabılmışt'r Bakın Menderes yapamadı bunu Seçımler kazanmıştı durmadan o da On yıl Başbakanlık yapmi'=tı Sonra once genç aydınlarm, Ataturk devnmlennın savunucusu ordunun karşı kovuşuyle devrilmıştl iktıdar koltuğundan Yetmemışti bu Adalet önüne çıkanlmıstı Hesap sorulrnuştu kendisınden, verememışti, vermesıni bılememıştı Kısacası tepesine devrilen \anlışlıklann, ters adımların, becerıksız işlenn altmdan kalkamamıştı Sehpaya kadar gıtü, gerı de donemedı Bugun ivıce anla<!ilıvor bir Baçbakan asmanm yanhsüğı Hem hiç bır Ue yaramadı, Ibret verici bir örnek bile olamadı. Şövle yaparsan bovle olur^un korkusu kısa zamanda dağıldı gıtti. Anavasa'vı hıçe savmak Anayasa'ya a>kırı davranmak bır iktıdar lıderını sehpaya kadar götürebılıyorrmış kanısı ylüp gitti bırkaç yıl ıçınde örle bır Anayasa yapılmıştı ki kılına el sürülemezdı Menderes partısınm yerını alan bır parti, Menderes'm bıraktığı liderlik koltuguna oturan Demirel, geçmısin bu olavlarından hıç mi ders almadı' dıye soracaksınız Olumlu vonden almadı, olumsuz vonden çok şey ogrendi Avnı işleri vapmak, ama avnı duruma düşmemek. Bunun yollan nejse bılmek, oğrenmek . Y YILLARDIR HÜKÜMETLERİ VE İLGİLİLERİ UYARAN DEVLETİN BİR GENEL MÜDÜRÜ OLARAK TOPALOĞLU, BU ENERJİ BUNALIMINI ÇOK ÖNCEDEN DUYURMUŞTU Arslan Başer KAFAOĞLU nı yukselteceği hesaba alınmamıştır. b) Yerli petrol uretimindeki yukselis durmuştur. c) Endustrinın «lektrik talebl artısının he^aplan vanlış vapıl mıştır. Sadece endustrinın matematık olarak gelışmesi hesaba katılmıs, endustri içinde daha çok elektrik istejen tesislerin oranının artışı hesaba katılmamıştır ç) Keban Bsrajındaki o akıl almaz ihmal ile barajın tamamlanmavısı en ılkel jontemlerle de >apılsa yıne bır tutarhlıgı bulunan elektrik arz ve talep dengesinı bozmustur. Şu yukarıki etkenlerde thsan Topaloğlu'nun acaba ne gıbi so> rumluluğu vardır ki, kendısıne >üklenmeye çalışümaktadır. Enerji ve elektrik talebinin belırlendiği Ikinci ve Oçuncü 5 Yıllık Planlarda lhsan Topaloğlu'nun hiç bir katkısı, hatası yok tur. lkinci 5 Yıllık Planı hanrlayıp, buyuk kısmıyle uygulayan AP hukümetidır. üçuneu 5 Yıllık Planı hazırlayan Melen hukumetidır. Yerll petrol üretımındeki artışın yavaşlamasında en büyuk sorun, millıvetçi. savaşçı bir kadroyu (ki, bu kadronun temel direği Topaloğlu ldi) «orevden alan AP hukumetidir. EndCstrt nin, vogun enerıive kayısını he•;aplavan Topaloğlu değıldıHele Keban facıasında AP'nin ve onun başının sorumlulukları çok buyuktur. Bu kadar sorumluluk dururken konuya hıç değinmeseler daha iyı olurdu. Ayışığı Altında Düşünceier.. Bakıyonız Anadoîu kırma, avısıği altında ozletiyof insana bir dost, bır sevgılı, bır vaşayanla yanyana yuruyerek, bır taşın, bır agaç kokunun üstune oturarak. doğanın nefe» alışını, ertesı gune hazırlanışını duyarak ozgurce ysşamavı.. Dur başefendı, ben burada ıneceğım, bak ayışığı ne güzel dışarda başçavuşum, istersen gel sen de, dopdoluyum. konuşmalıyım bır şeyleri bır >erde bırısıvle vaşamm güzelliğı uzerine gel istersen şu Alaman kelepçelerını çöz de, demeyi. Bız ne yapmı^ız kı, kanun kesmıs bızım cezamızı bu kadar ağır? Nığde uzerinden Adana cezaevine gotürülmekteyır. Alaman kelepçeleri bıleklenmızı sınya kesmıs Sekız saattır oturmaktan bedenimız afrımış Bır çay demışiz, bır çay olsa kupkuru dudaklarımızı ıslatacak> başefendi perensıp sahibi, mahkunıa dığer yojcuların muarnelesi yapılmaı deyıp kesıp atmış. Sorumlusu Başka Yurdumuz büyük ekonomık ka nşıklıklar içindedir. Bunun sorumlusu Planlamada fizik denge leri hesaba almayan, her şevi sadece parasal açıdan değerlendıren polıtik ve bilimsel sanılan sapık açıdır Bu açıyı sanki bilimsel bır görüş gibl anlayıp, fizıksel planlamayı hor görenler asıl sorumludurlar. «Türkiye'de sadece bır tek ekonomik dert vardır, o da politik nederüerle tanmsal Urün fiyatlannm yüksek tutulmasıdır» diyerek sorunları küçümseyen veya &<!il dertleri hıç gormeyenler buvuk soramlulardır Kasalan do.ciuran altınlara, fazla veren bü'ça lere, yagmur Bibi gelen ışçl 6bv.zlerıne rağmen temel uretım ve aramallan bakımmdan ekono mi büyük bunalımlar Içındedır. Bu belli polıtıkalann bir iflâsıdır Eger sıvasal sorumln'uk ekonomık alanda geçerli ıse, bu sorumsu7İuk 19651973 doner^inde gorev almış Basbakanlar, Sanavı Bakanlan, Enerjl ve Tabu Kaynaklar, Tıcaret ve Maliye bakanlandır. Şimdiki gıdı^e temel ve önemli noktalarda karşı çıkan ama bunu duzeltme içm değıl, kendl başbakanına anlatmaya yetecek kadar gorevde kal ma fırsatı bırakılmayan şereflı bır kamu savaşcısına dıl uzatı larak sorun ne polıtik ve ne de ekonomık açıdan kapatılamaz. Yapılacak «ev suç atmak fleğıl, fızık planlamanm gereklerıne bış vurmaktadır Hele şu va da *u dış ulkeden enerjl ıthalıni iTk once reddeden sonra buna başvuranlar, bu ba^vurmadaıd escıkmenın hesabmı verm^lıdırler Bır siyasal iktıdar Keban Baran ıle de suçlanamazsa acaba ne ile suçlanır' Malî ksynak rarken ınşaat kesımmdekı aksnmalann sorumlusu da mı lhsan Topalog'u'dtır' Feşo ' * 12 Mart 1971'deki muhtıra olavı 27 Mavıs 19S0 devrımıne hıç benzemez 27 Mayıs'ta vapılması gereken işler bellıydı, yıllar Mlı muhalefetın dılınden düşmeyen konulardı bunlar Yenı bır Anayasa, ıki Meclıs, Anayasa Mahkemesı, fıkır ozgurluğunün tanınması, DP'nın aşın sağa tavızci poliükasından donuş Ataturk devnmlerının tek çıkar yol olduğunu kabullen.ş 27 Mayıs, once sorumlu polıtıkacıları adalete vermekle ıse başladı, bu konuda buvuk yanlışlar, terslikler yaptı Ana5 asa egemenlığının herseyı^ ustünde olduğunu gostermesı en vararlı eylemıydı vme de Anajasa'va aykın davranan bir ık tıdara kar^ı dırenme hakkı da>e bir «hak» vardı Kim Anavasa'yı çığnerse, uygulamazsa Adalet onunde hesap verırdı. Turk devrımcı demokrasısının bekçılen, korujTiculan, sıirdüruruculen vardı, onlar ortava atılır Anayasa çızgisınden çıkan, Anayasa yı genye doğru bozan, degıstiren politikacılara cezalannı venrlerdı Verdıler de Oldukça ağır oldu bu ceza Üç ıdam, vuzlerce polıtıkacının yıllarca suren hapsı. Hıç değılse bojle bır ornek gelecek ıçın yararlı olurdu Anavasa'yl çığnemeve, Atatürk'un cumhurijetçı, devrımcı ılkelerını bozmaja kalkışanlara unutamayacaklan bır ders vermektı bu Kulakla ra kupe olacak bır şev 12 Mart, ılkın Anajasal bır hareketti. Ataturk devnmlerıne, Anayasa çızgısuıe donuş ısteğıydı. Bır iktıdar yıllar yılı Anajasa'p uygulamıyor, hatta o Anayasa'yı ılk fırsatta tepeden tırnağa değıştıreceğını açık açık soyluyordu. tlk seçunler* de Parlamentoda uçte ıkı çogunluğu aldı mı Anayasa ya ıstedığı bıçımı vereceğıni soyluyordu Yedı yıl sureyle Başbakanlık vapan bır kışı, bır partı mgulamak zorunda oldugu Ana;asayı rafa kaldırmıştı. O Anayasa'yı hem uygulamıvor, hem de gozden düşurmek içm elınden geleni yapmaktan çekinmiyordu. Sozde bu Anayasa anarşi yaratıyordu, hükumeti guçsüz kılıv or ia ıktıdarın elınden butün gücu alıyordu, tam özgürlük vermıştı basına, üniversiteye ışçıve gençlige, fıkir adamlarma, bu kadarı fazlaydı, yanlıştı bzgurlüğun böylesi hiç bır verde voktu, Unıversıteler, avdın guçlen Danıstav Anavasa Mahkemesı, muhalefet partıleri o Anayasa'dan güç alarak işlert baltalıyor'ardı AP iktidan hıç bır şev vapmıyor Anayasa'yj gozden düşurmek içm elinden gelen çabayı harcıvor yurdun, ulusun pek çok sorununu ortadan kaldırabılecek Anavasa reformlannın bır tekıne bile el sürmuvordu Sonunda olan oldu. 12 Mart mıhtırasıvle AP hükumeti bır anda iktıdardan çekilmek zorunda kaldı. îste bundan sonra Demirel yılın adamı durumuna yukseldi. Tarıhte az görulen bır olaydır bu. 'Evet suç Anavasa'davdı, bu kadarı da «luks.tü doğrusu' Hem bunu, o Anayasa'yı yapmış, vıllardır savunmuş, Ustelık de o Anavasa reformlannı gerçeklestırmek ıçın Demirel ıktıdannı devirmış güçlerın tşbaşına pehrdıg; kımseler soyluyordu Bır anda sozlerde büyüyüverdi Bav Demirel Gıderek o Anayasa öylesine degıştinldi kl bay Demırel'ın ozledığmden, umduğundan hayal ettiğinden daha da ılerıye vanldı Kamuoyunda, ozellıkle ışin iç vüzünü bUemeyen, anlavamayan dünya kamuoyunda «demek AP Genel Başkanı doğru sbylemis, demek haklıjmiş» kanısı belirdl öyle ya, Anajasa'va uymuvorsun diyor al asağı ediliyorsun, yertne gelenler senm dedıklerini tekrarlavıp sen'n bütün istediklerini kendilıklermden vapıyor birer bır°r. Sayın Demirel «Yılın Adamı» seçilmiş Seçenler başka nedenlerle vapmışlar bu seçmeyı farketmez Demirel gerçekten, her anlamda günün adamıdır Kutlu olsun Geçenlerde «Şapkami çıkarıyorum» demistim Yalnız ben değil m'şim sapka çıkaran1 Baksanıza becerısme u«tahğma vabancılar da hayran kalmış'ar1 Onlar da Bay Demırel'e şap.ı.alannı çıkanyorlar «Yılın Adamı» seçmekle' . 4 Şurad» bır kız var pencerenın yanında, vandan bakmea •>ı;ığında. jargıç Necatı Haksun'un «Kutsal Cera» romanmdaki Feşo'ya benzı>or Feşd sevıştı dıve Hasania, «siret to. resi gereği, dmımız buyruğu deyıp, tum koylulerlnce ta«lanarak öldürulmuştü Yargıç Necatı, Doğu'da bır yerde «Adalet mfilkfin temPİıdır» yazılı bır kursunun üstünde adalet dağıtırken jasamış olmalıdır bu olayı Bı sen eksıktm ayi|iğ>l Neler düşunujor ınsan, bıleklerınde Alaman kelepçeleri, bozkır gecesınde bır cezaevme doğru götürulurken' Kim bılir Adana cezaevınde Orhan Kemal'in, Yaşar'ın, K«mal Tahır'ın, otekılerın, dığer yazarlann çızdıkleri ne tipler vardır? Nasıl da tashyorlardı gencecîk, gupguzel Feşo kızı şevıp günaha gırdı dıye Onu taşlayarak oldüruyorlardl kı, yaşamm kuralı eskısı gıbi kalsm, değışmesın, mutluluk eski kafaların eskı yureklerın ölçüsunu aşmasın. En son bilğilerle ğenişletilmiş ANSİKLOPEDİSİ Genel dağıtım BATEŞ • çıktıl fasudil Nedir Bu Kelepçeler? Yahu ;u bizim bıleklerımizdeki Alaman kelepçeleri da nedır7 Bızım suçumuz, insanlara, yaşadıklan çağın onlara sunduğu nımetlen duyurmaktan, onlara duşunmek, gÖrmek, duyrnak veteneğı kazandırmaktan başka nedir? De ki bız jazmaktan, duşunmekten, tercume" etmekten, şur soylemekten, şarkıdan, film çevirmekten, sahneye çıkmaktan, resırn boyamaktan, heykel yapmaktan kalebentliğe uğramıs.a, »ekız sene, on sene on beş sene yemlsiz, eşkıya muamelesi gbrmuşuz, vazık değıl mı bıze be kardeşlm? însanoğlu kı. hayata bır kez gelır LİMASOLLU NACI ABANA İBroıur Isteyjnlz.SiTMdTİler Caddesi No. 61 TAKSİR (Reklâmcüık 1217) 3977 İNGİLİZCE KONUŞMA KAMPI jngiiterede YAZ O K U L U Saldırı Rekoru Bunlann en sonuncusu vanı Savın Topaloğlu'nu son enerjı bunahmtnm sorumlusu go^terme şeklmde belıren saldın her halde bu çabalardaki dunva rekoru <=avılabılır Yıllardır hukümetlen ve ılgilıleri uvaran devletın bir eenel mudüru olarak Topaloglu'nun bu eneni buna lımını çok onceden hukumetlere duvurduğu bilinmiyorsa bılinmelıdır Bugünkü eneriı bunalımının nedenleri şunlardır: a) Enerji ve oıellıkle elektnk talebımn 5 yıllık planlarda ve villık programlarda vanlış hesap edılmesi Planlamada elektnk arz ve tslebıni bıle dengeve getiremeyen bir beceriksizlıkle karjı karsıva kalınmıstır. Devlet planlannda aşın nufus yıgılmasının, tuketim duzevinın artısıvle mevdana cıkan evlerdekı elektrık tükeümi artışı hesaba katılmamıstır Bunun gıM ekonomıyi kemıren otomotıv endustrismin son selismelenni akaryakıt talebindeki artış huı günün ansiklopedisi (Bateş: 50) 3979 Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Seyir, HıdrogTafl vp Oştnografl Dairesl bıldınlmıstir. Başkanlıgından DENİZCİLERE VE HAVACILARA 61 SAYfLI BİLDİRİ 29 ile 30 Mayıs 1973 tarihleri arasında, saat 08 00'den ttOffve kadar, asağıdaki noktalann birleşüğl saha İçinde seyretme, demirleme, avlanma ve bu sahanm 150 metreye kadar olan yükseklığı can ve mal emniyeM bakpnmdan tehjikelldir. MARMARA DENÎZÎ ERDEK KÖRPEZt 1 nci nokta E 4881 numaralı Karabıga Penerinden 052 derece ve 4.S mil raesafede Enlemi 40 derece 27 daklka kuzey Boylamı 27 derece 24 daklka doğu 2 nci nokta • Enlemi 40 derece 27 daklka kuzev Boylamı 27 derece 36 dâkika doSu 3ncü nokta Enlemi 40 derece 26 dakıka ktızev Boylamı 27 derece 44 daklka dogu 4ncü nokta Fnlemi 40 derece 20 dakıka kuzev Bovlamı 27 derece 48 dakjka doSrj 5 nci nokta Enlemı 40 derece 20 daHfca kuzev Bovlam: 27 derece 24 dakiks do?r DENİZCİLERE VE HAVACILARA ÖNEMLE UUYURULÜR. (Basıru 16033) 3986 ÇIMENTO Ihtıvaç Sahiplerıne Tirmam Marmara Çımento Fabrıkaları Ihracat ve Satıç Birhğinden altlığı çimentoları işverinde fibrika alış flvatınaklivetahmil tahlıvefire ve aagarı ^6 arami 10 kar ıle ve ışverınde azamı 17,TI Toıba fı atla saUşına devam ettığını Savın Ihtivaç Sahıplerlne dujurur. Çimento ihtıvaç sahıplçrinın 44 71 76 49 7'"> 29 nolu telefonlara muracaatla ihtıvaçlarım, termın progrdmlarını bildırmelerı ve bağlantı vapmalaıı rı^a olunur. N. SUKRU DENİZ (RelüamcıUk. 11S5) 3976