Katalog

CUMHURİYET 18 Mayıs 1973 Düriyada Bugün Dış haberler Luns ile bir görüşme ve ötesi... ANKARA, ATO Nükleer Planlama Grubu toplantısı dolayısıyla Ankara'da bulunan NATO Gerel Sekreteri Joseph Luns ile bir gorusme yaptık... Luns, sade NATO'nun değil butun dünyanm 6"a yeni bir donum noktasına geldiği görüşunü taşıyor. Amerika'nm bir donem boyunca surdurdüğu nukleer hâkimiyetin karşı güçler tarafından dengelenmesi, NATO'yu, «Topyekun Mukabele» stratejisinden «Esnek Mukabele»ye getirmışti... Şimdı ise ortaya çıkan çok merkezü ulu=lararası denge, merkezleri daha da değişik lçerikleri kabule zorlayabilir.. NATO Genel Sekreteri, Kissinger'in ör.erilerınin «yeni bir Kuzey Atlantik Antla'masına dayanmadığı» hususunu dikkatle işaret ediyor. Japonya'nın NATO çerçevesine alınması gıbi somut bir amaç da söz konusu değil. Zaten Japonya'nın böyle bir tasarıyı evetliyeceği de çok şüpheli... Yeni dönemin, NATO'nun gerek askerî stratejisi, gerekse polıtikası açısından neler getirebileceği sorusuna şimdilik cevap yok. Çunkü bu konu, NATO organlannda ve Konseyde halen tartışılmakta... Ankara'da iki jjünlük bir toplantı yapan NATO Nukleer Planlama Grubu da bu ve benzeri konulan ele aldı. Luns'a, NATO ve Türklye İIişkileri üzerindeki düşüncelerini soruyoruz. Çunkü yeni dönem, NATO içlndeki çelişkileri cfe beraberinde getiriyor. Ortakpazar'ın Dokuzlan ile Amerika, amansız bir ekonomik rekabet içindeler. Bu rekabet sade ekonomik alanda kalmıvor. Meselâ Avrupa'daki Amerikan askerlerinin varlığı üzerinde tartışmalara dayanıyor. Kısacası konu bütün boyutlan lle ele almdığı zaman, artık Batı Avrupa da ayn bir kuvvet merkezi... Gerçi Amerikan askerlerinin Avrupa'dan çekilmesini Batı Avrupa'da isteyen yok. Ama Avrupa'nm kendine özgü nükleer savunmaya sahip kılınması her an konuşuluyor. Bu arada, karsılıklı ve dengeli kuvvet indirimi görüşmelerincfe, Amerlka ve Sovvetler Birliği'nin birbirlerine yakın görüsler tasıdıkları da dikkati çekmekte .. Türkiye yeni dönemde, Avrupa'ya mı, yoksa Amerika'ya mı yakın olacakî îjte bu nokianın kesmlikle sagtanmaşı lâzım... Luns, görevi gereği, Amerika Avrupa rekabetlnin varlığını kabul etmlyor... Fransız Dısişleri Bakanının Kissinger konuşmasına gösterdiği tepkiyi hatırlatıyoruz. «Fransa'da politlkayı Başkan çizer» diyor. Paris'in görü?ü, ancak, Nixon ile Pompidou' mm yapacaklan zirveden sonra anlasılacak... NATO'nun Basın Sözcüsü Kâmran înan'la yaptığımız görüşme de, Teşkılâtın bir donüm noktasında bulunduğu kanısına kesinLk kazandırdı. Fakat bizim için önemli olan, Turkiye'nin gelecekteki durumu.. Bu konuda, geçmişe oranla elverişli bir konumdayız. Çunkü 1950' lerin başında, Batı bnce karar verirdi, sonra da Turkiye buna uyardı. Daima gecikmlş bılgiler ve kararlarla katıhrdık yeni şartlara... Şimdi ise, yeni dönemin hazırlanmasında bizzat rol alabıliriz Bunun için de, once, kendi ulusal çıkarlanmıza uygun hedeflerin uzun vadecte saptanması gerekli. Şu anda NATO tartışmaları, Turkiye için iki ana noktada toplanıyor: » 0 Türkiye'den, masraflara daha fazla katılması istenümemelidir. • Taktik ve stratejl değişik•îiklerinde, ulusal savunmamız» zedeleyebilecek girişimler yer almaraalı, NATO içindeki eşitlık ilkesi her açıdan gozetilmelidir. Ancak artık, dünya bu noktalann da ötesinde bir dteğişimin eşiğinde. Meselâ Batı ile Doğu' nun işbirliği ettigi konular, sadece barışı kapsamıyor. Enerji buhranı, hava kirlenmesi. teknolojik alıs veris de gundemde . Petrol sıkintısı çeken Batı ulkeleri, ureticilere karsı tuketicilerin örgutünü sekillendiriyor . Bu ve benzeri durumlarda Türkiye'nin yeri ne olacak?.. Batılılık yetmiyor artık... Avrupalılık ayn bir kavramı meydana getiriyor. < Kısacası, önemli kararlann arifesinSe bulunuyoruz. Kuzey Denizinde petrol aramak isteyen şirket sayısı 350'ye ulaştı LONDRA Batı Avrupa'nın cıddı bir enerji kaynaklan sıkıntısı ile karşı karşıya kalması, Kuzey Denızindekı petrol ve tabii gaz kaynaklanna olan ilgiyi arttırmış ve İngiliz yetkılüarin yapUklan açıklamaya göre, Kuzey Denizinde petrol ve tabıî gaz sondajlan için yatınmda bulunmak isteyen şirket ve konsorsiyumlann sayısı 35O'ye ulaşmıştır. îngıliz yetkihleri önümüzdeki 10 yıllık dönemde, Kuzey Denizinden petrol ve tabiî gaz üretmek ıçın yapılan yatınmlann düzeyının 12 5 milyar dolara yukseleceğini söylemışlerdır. Yetkihler denız dıbı petrol ve tabıi gaz araştırmalarına katılan dev şirketler arasında Amerika'nm Exxon, Texaco, Mobıl, Gulf and Phılıps gıbi büyük şırketlerinın de bulunduğunu bil dirmışler, dığer bazı uluslararası dev şirketlerın de sondaj çabalarına katılabılmek ıçın müracaattf bulunduklannı açıklamış lardır Zengin kaynaklar M Kuzey Dpnızmde ılk tabıi gaz yatağı 1959 yılında Hollanda açıklarında bulunmuştu. Daha sonra geçen yıl Kuzey Denizı dibınde iki petrol kuyusu açılmış ve üretıme geçilmişti. Yapılan hesaplara göre 1974 yılı sonuna kadar olan dönemde dört petrol kuyusu daha açılacaktır. Ingi ıiz yetKililer son 14 yıl içinde ya pılan sureklı araştırmalar sonunda, Kuzey Denızının dıbindekı yataklarda, 50 trılyon metrekıip tabiî gaz ile 12 milyar varıl petrol bulunduğunun anlaşıldığırıı söylemışler, tam randımanla üretıme geçildiğı zaman, | bunun Batı Avrupa'yı enerji kaynaklan konusunda dişa bağımlılıktan kurtaracağını belirtmişlerdir. "Altm humması,, geçti, dolar güçlenmeye başladı Dış basmdan Portekiz'in kâbusu Lizbon'da bir hîkâye yıllardır anlatılır durur. Söylendiğine gore, ülkenin müteveöa dıktatöni Antonıo Salazar bir sabotaj yapıldığı ya da rejıme karşı bazı muhalefet gruplarmın harekete geçtığinı haber aldığı zaman, her tarafı tıtreyerek yumruğunu masasına ındırır ve «Gene o, Da Palma'dan başkası değıldir bu ışm arkasmdaki» dıye etrafındakilere bafirırmış. Salazar hayatta ıken, Portekız güvenlıît kuvvetlerirun harcadıklan bütün çabalara rağmen, Herminio înicıo Da Palma'yı ortadan kaldırmak mümkün olmamıştır. Salazar'ın yenni alan Marcello Caetano'nun da bu konuda basanlı olduğu söyleneraez. panya'da da iyi tanırlar Da Palma'yı. Hapisten her kaçışında ug radıği ılk ülke olmuştur Ispanya, Da Palma'nın. Anlattıklanna göre, Da Palma napısten kaçarken duvarlann rengine uysun va böylece kaçışı farkedilmesın dıye daıma bej renkli ceket gıyermış Aynca kaçmak ıçın vafışlı günlerı beklermış. «Böyle gunlerde, yağmur sesınden gardıyanlarin sızı duymalarına ımkân kal maz» dıyor kendısi. V/atergate oloymın soruşturması, milyonlarca seyirci önünde başladı WASHtNGTON Gozlemcilerin, Amerikan siyasal tarihinin en büyük «show» u olarak niteledikleri Watergate rezaleti soruşturması, dün televizyonlarınuı basma geçmiş milyonlarca Amerikalı seyırcüıin gözleri önünde başlamıştır. Dördü Demokrat, Uçü Cumhuriyetçi yedi senatörden kurulu Soruşturma Komisyonunun Başkanı Senatör Sam Ervin, oturumu açmadan önce, rolünün suçlamak değil, yönetimin yüksek kişilerine yöneltilen suçlamalann gerçeklik derecesini ortaya çıkarmak olduğunu söylemiş ve bu arada, soruşturma sırasında, şimdiye kadar basında çıkan açıklamalardan çok daha önemli açıklamaların yapılabileoeğini ima etmiştir. Tazminat davası açılacak TOPEKA Demokrat Partinın Watergate'dekı merkezinde girişilen casusluk faalıyetlerine katılanlardan bıri olan James McCord'un avukatı Henry Rothb latt, önceki gün basma yaptığı bir açıklamada, müekkili adına meselenin sorumlulan aleyhinde tazminat davası açacağını söyle mıştir. rek, açacağl davaya Başkan Nixon'ı da dahil edeoeğinı dolaylı olarak açıklanmıştır. Rothblatt, sözlerıni bitırirken, «Bir kimse ülkenin çıkarlanyla değil de, bir adaym çıkarlanyla ilgili bir meseleye kanştınlırsa, onun bu yuzden ugradığı zararlann tazmin edilmesı gerekir» demiş ve birbuçuk milyon dolar lık zarar ziyan davası açacağını belirtmiştır. öte yandan, «Washington Post» gazetesi, Watergate rezaleti ve Pentagon belgelerınin çalınması olaylannın, Nixon Hukümetinin 1969'dan bu yana sür dürdüğü bir yer altı faaliyetinin | parçaları olduğunu bildırmiştir. , (a.a. THA UPİ) LONDRA Son bir kaç gün içinde baş dondurucu bir şekıl de yukselen altm fiyatları, dun belli başlı butun altm borsalarında hızla duserken Aı^rıkan doları da tekrar guç kazanmaya başlamıştır Hafta başında, çok miktarda altın satm alarak istif yapan spe kulatorler, zahmetsiz bir kâr '•• çın stoklarını dün aynı hızia eritmeye baslamıslardır Londra Uzmanlann görüşü borsasında altmm fıyatı ons Petrol sanayiı uzmanlan ise, başına 3,5 dolarlık bir duşus kay Kuzey Denızi kaynaklannın zencîetmıştir. gin olmakla bırlikte, Batı AvDolar ise, son ginlerin aksıne rupa'yı dışa bağımlıhktan kuryenlden hem de fazla miktartarmasının bahıs konusu olmada alıcı bulmaya başlamıs ve dığı görüşündedirler. Uzmanlann bir kaç *aat ıçinde tavan fıyakanısına gbre, Kuzey Denizinde tını asmıstır. tam üretime geçildiğı zaman bı1 Dolar, başlıca para bor^alann le, elde edilen tabii gaz ve petrol 1980 yılında Batı Avrupa'nm j da. Alman markı, îsviçre frankı ıhtıyacının ancak yüzde 15'ıni ] ve diSer Avruna paralarıra kar şı değerlenmıştir. (a.a.) karşılayabilecektır (Dı; Haberler Servisi) o Liberal sosyalist Gerçekte bir 19. yüzyıi romanti ğı olan Da Palma, liberal sosyalist olduğunu söylüyor ve «Ben katı bır Marksıst değılım Her şeyden önce liberal eğılimlıyım. Allende'ye olduğu kadar Castro' ya da hayranım. Che Guevera'yı da çok severım. Buna karşüık Portekiz'in değışık şartlara sahıp bır ülke olduğunu ve ülkemi kurtaracak olan sıstemı, ıamamen dışarıdan ıthaı etmenın mümkün olmadığını mliyorum» dıyor. Da Palmanın kanısına göre. ozgürlük getırmeyen sosyalızmın hiçbır değerı yoktur «Sos yalizm her şeyden önce bır ozgürlük doktrınıdır. Sadece kalkınma, sosyalızmı haklı kılacaK bir neden değildir. Sosyalizm önce ınsanlara özgürlük 6ağlamaiıdır» diyor. L.U.A.R. Da Palma, son yirmi beş rJdır devamlı şekılde Portekue gırip çıkmış, bazı faaliyetlen örgutlemiş, hepsinde de başarıya ulaştığı halde kendisini engeilemek mümkün olamamıştır. Portekız'de reiımın muhaliflennın örgutlendiklerı gızli «Devrımcı Bırlik ve Hareket tttıfaku ıçınde Da Palma'nın taraftarlannın ağır bastığı bılınmektedir. Yıllardır ülke içinde rejıme karşı koyan ve halk arasında LUAR olarak bilinen bu örgütün kuruluşu da, Da Palma'nın çalışmalan sayesmde mümkün olmuş Kansas'ın Topeka şehrinde bir baro toplantıstna katılan Rohtblatt gazetecilere, «Başkan, olayın sorumluluğunu üzerine aldığını ve bütün yapılanlann kendisine seçimi kazandırmak için yapılmış olduğunu söyledi» diye Suçlamalar Yeni bir iddia CAPE KENNEDY «Skylab» astronotlarının, uzayda tek başına dolaşmakta olan lâboratuvar ile buluşmak üzere uzaya giMOSKOVA Sovyet Komüdışleri, uzay ajansı tarafından, nist Partisi lideri Leonid Brejnev'in Batı Almanya'ya yapaca 25 Mayıs Cuma gününe ertelenmistir. ğı beş gunlük resmi ziyaret bugün baslayacaktır. Astronotların, bir Apollo kaSiyasal çevreler. bu geziye bü bini içinde uzaya gönderilmelerı, yük önem vermektedir. 20 Mayıs Pazar günü için plan(a.a.) (a.a) , lanmıştı. Brejnev'in Batı Almanya gezisi bugün başlıyor Skylab astronotlarının yolculuğu yine ertelendi tur. Hapisten kaçıyor Bir demiryolu isçisınm oglu olan ve Algarve sahılındekı bır kasabada dünyaya gelen Da Palma, Portekız Hava Kuvvetleruıde pilot olarak çalışmak uzere eğitim görmüştü. Ancak sosyal adaletsızhkler ve bu arada halkır yönetıcılerden çektığı, kendismi genç yaşından ıtıbaren ısyana süriiklemış, Da Palma ondan sonra da başarıdan başanya koşmuştu. Yirmı beş yaşında ıken yeraltı faaliyetlennie bulunduğu gerekçesıyle 21 yıla mahkum edılmıştı. Gerçekten de suçu agırdı. Portekiz Hava Kuvvetlenne ait uçaklara bomba yerleştirirken yakalanmıştı. Na var ki hapıshanede fazla tutamıyacaklardı Da Palma'yı. Sekız ay sonra hapishaneden kaçaraS Kuzey Afrika'ya geçti genç Portekızli ıhtilâlci. Oradan bir Pran sız gemisiyle Amerika'ya geçen ve bir süre Amerika'da pilotluk ve makinistlik dersleri veren Da Palma, bir süre sonra Amerika' dan kovuldu. Bu olaydan sonra Da Palma ile, Salazar'ın en amansiz düşmanlanndan Genersl Humberto Delgado'nun, birlıkte çalışmağa başladıklan görüldü. General Delgado 1966 yılında pusuya düşürülüp öldürülünce, Da Palma LUAR'ı kurdu. Bir devrimci Herminio Inacıa Da Palma bugün 51 yaşında olmasına rağmen dinçliğınden bır şey kaybetmemiştir ve yaşından çok küçük gösterır. Portekiz'in komşusu ts ... İ «Ölümden korkmuyorum » 1989 yılında Da Palma tekrar PorteHz'e girdi ve emrindekı komando birlikleri ile etrafı duvarlarla çevrili Covilha kentinl ele geçirmeğe çalışırken yakalandı. Tekrar hapse atıldı, ancak kısa bir süre sonra gene kaçmayı başardı. Halen Batı Avrupa ülkelerind» dolaşıp duran ve Portekız'deki rejimi yıpratmak için kaynaklar sağlamağa calışan Da Palma. geçenlerde kendisiyle görüsen yabancı bir gazeteciye şunlan söy lemiştir: «Devamh ölüm tehlikesi içinde yaşıyorum. Ama buna aldırdığım yok. AUştım bu fikre Hem insan ölüm korkusu lle hıçbir şey yapmadan yaşamağa başlarsa zaten ölmüş demektir. Yaşadığım sürece Portekiz yönetımine karşı mücadeleye devam edeceğim.» ,^* * • * * * * * • ' * ' tNTERNATİONAL HERALD TRİBUNE Denizlerin kirlenmesini önleyecek yeni bir bakteri türtt bulundu arahanızın altında usta ayaklar oldukça... yollarımızda güvenle dolaşın. G8 çift tabanlıdır... Sağlam, uzun ömürlüdür. G8 yuvarlak omuzludur...Virajlarda savrulmaz. G8 her yaşta,her model arabaya yakışan modern lastiktir. Mehmet BARLAS Fransa; Uluslararası Mahkemenin yetkilerini tanımıyor PARtS Fransız hükümeii, Güney Pasifik Denizinde yapmayı tasarladığı nükleer denemeleri hakkında, uluslararası mahkemenin yetkilerini tanımıyacağını resmen acıklamıştır. Fiji adalan hükümeti de. Avustralya ve Yeni Zelanda'ya katılarak, Fransa'nın Pasifik'te yap tıgı nükleer denemelerin yasaklanmasını sağlaması için Lahey Uluslararası Adalet Divaruna başvurmuştur. (a.a.) arabanızın usta ayakları GOOD/YEAR AHMET KAYMAZ Tel: 54 Gölcük KOCAELİ G o o d y e a r Lastiklerini yetkili Bayilerimizde g ö r ü n ü z PEKŞEN KAROEŞLER AHMETLER KOLL. ŞTİ. VELİAĞAGİL TİCARET KOLL. ŞTİ. Mehmet Veliağagil Gazi Bulvarı No: 19 AnkaraCad.88 Tel. 15472883 Aliçetinkaya Cad.No.40 İZMİR AOAPAZARI Tel: 3101 ANTALYA YENİ 0T0 KOLL ŞTİ. Hamdi Korzay ve Oktar Korzay 19 Mayıs Cad. 51 Tel. 5333 47 PENDİK ISIANBUL 15973) SflSt Fiji de başvurdu WASHÎNGTON Tel Avl» Üniversıtesı Mıkrobıycioji Profesörlerirıden riugene rtoserberg ile asistanlnnnın. ita yıllık bır ralışma sonunda Okyanus.'ann kirlenmesı sorununa çözurn getirecek bır yönten» «lıştirdıklen öğrenlımıstır. Protesör Roffnberg ve ısıstaiuan Uniü BivcKimyacı üavia GutnıoK ils işbirliği vaparaK Anthrobacter <tye anıian oir bamer grabuna tecrit etmişler dana sonra bu gruptan. oızaı sekılde üreyen ve JP.AGl dl,;e ismuendirdikleri yrni bir tıaktenvi avırmiîlardır. RAGI ısmı veHıen bakterinu» en büyük Szeıuğ'iıiE denizlere dökülen oetroı ve dığeı ianayi srtıklan oıdağ^i v&pılac uzun Kiastırmalar sununda Kesinlikie anlaşılmısuı Israilli iraştınrılaı bundan Eonra ülke omılannaa yaptıklan deney.erde ae Dasan kazanznışlar ve /enı Oasteri tUrünün e^ÜU şekilde oetnjl artuuanıu temizlediğinj tesrıt etmlşleridr. Pröfesör Rosenberg sonu Ue 11 p h olarak vaptıf açıklarnada, BAG1 Dak»en rurucün denizlerdeki aam petroı artıklanna karşı en etkılj siıâh olduğunun tnlaşıldiKinı sö^ienuş ve kısa bır süre njınde Isr&ıl sahıllerl acıklannda aans genı» çaplı de. reylere ginçılecetin! bıldirmıştir. Pröfesör Rosenberg, bu bak terilerin t&nKerıerde kuUanılatu leceğini. Döylece tankerlerin denıze ham Tetrol artıldarını bo» saltmaJarına gerek kalmay&cagı. nı da sözlerine eklemlştir (Dis HaberTeı Servirf)