Katalog

Ruşen AlaylıojHu BENİM TATÎL KÎTABM Sınıf III Snnl IV. Bu kitaplar, IIT. ve IV. nmfa ge çen öğrencilerin tatü aylannda Irarşılaşacaklan biıtün dtrslenne eğtence 11 bir şekilde hazırıanmaiarma yaramakta, uzun taUl günlennde okulla ilgililerinin devamını sağlamakta ve çok faydalı olmaktadır. 750'ser kuruşrur. tNKILÂP ve AKA KÎTABEVLERİ îlâncılık. 2004 3652 umhuriyeC Kurucnam: YUNUS NADÎ GÜNCE YÂYINLArtfS U NAR CÇ ARKADAŞ1N ZÜR GÜNLERİ (Maksim Gorkı). Yeni çıktı, Fiyatı: 2ü, TL. * IAŞAM BU MO (Mıhall Şolohov). Fiyatı: 10, TL sje KAZANMAK VE KAYBETMEK (Cengiz Avtmatov) Fiyatı: 10,TL + Genel dağıtım: G Ü N C E î A K I M A Rl P.K. 1337 ISTANBUL 4 Istanbul dajîıtımı MEHMET OLO (Reklâmcılık: 1042/3628) * 50. yıl; sayı: 17523 T e l g r a f v e m e k t u p a d r e s l : C u m h u r l j e t l s t a n b u l P o s U K u t u s u : Istanbul N o : 246 T e i e { o n 1» r : 2S 42 90 224396 23 42 97 224298 224399 17 Mayıs Perşembe 1973 Avrupa Konseyinde insan hakları için yeni bir komisyon kurma çabasına girişildi K. DAPONTE bUdiriyor STRAZBURG Avrupa Konleyı'nde, Turkıye hakkında kurulması istenilen «Alt Komısyon» konusunda yeni btr eğilim ortaya çıkmıstır. Taraftarları çoğalan ve Turk çevrelerince de olumlu karşılanan bu eğılıme gore, «Darling önergesi» nde sözu edilen «Türkıye Alt Komisyonu» nun niteliğl değisecek ve dı§er üye ülkeleri de kapsayacak bir komisyon kurulması çaba^ına girişilecektir. Bu eğilimin Siyasal Komisyon <iveleri arasında da taraftar kalanmasının nedeni, kuşkusuz Ekım 1973'te Turkıye'deki genel seç:m karannın ağırlığıdır. Türk parlamenterlerlnin bu kez burada yaptıklan konuşma, ve kulis (Devamı Sa. ? Sü, 6 da; NATO'da nükleer savaı kararmı askerler verm Çimento için Meclis araştırması isteyen Yılmaz; "Paravan şirketler, fiyatı 18 lirayayükseltti,, dedi SATICILAR, DIŞ PIYASADAKİ FİYAT ARTIŞINI VE İTHALÂTIN ZAMANINDA YAPILMAMIŞ O L M A S I N I PAHALILlOA S E B E P GÖSTERİYOR 6 MİLİMETRELİK DEMİRİN PİYASADAKİ S A T I Ş F İ Y A T I 500; 8'LİĞİN 485 VE 10 12 22'LİKLERIN DE 475 K U R U Ş A Y Ü K S E L D İ f± tiyor haftada A 50 arttı Istanbul Bogazında her an bir çarpışma olabilir Deniz Kuvvetleri Komutanlı£ının, Boğaz trafıgımn duzenlen mesı konusunda hazırladığı raporda ise, Boğazlann coğraflk, hidrografık, meteorolojik ve osınograflk durumları incelenmek te, «Istanbul Boğazı'nda her an bir çarpışma olabıleceğı» belırtilerek, denız yolu ıle yapılan kaçakçılığın Marmara Oenızınm açığında yapıldığı lfade edilmekted"ır. Yapılan blr ankette de, tum tankerlere ve belli bir tonajın üzenndekı yuk ve yolcu gemılenne kılavuz alma mecburıyeti konulması, tankerlerın Boğazları gece geçmelerınuı yasaklanması istenmektedir. Raporda, Boğazlann, doğal engelleri bulunan geçıt görunumune buründuklerı, dunyanın en onemli deniz ticaret yollarmdao bırinı teşkil eden Türk boğazlanndan sadece transit olarak geçen gemılerin sayısımn 1970'lerde onemli artış kaydederek, yılda yaklasık olarak 18 bine ulaştığı (yuzde 1014), geçen gemılerin toplam tonaj olar»k yuzde ellısinın tanker oldugu, gunde geçen gemi sayısımn 50'ye ulaştığı, trafığln sabah ve aksamları arttığı kaydedılmekte, daha çok Sovyet gemılerının geçtıği belırtilmektedır. (Devamı Sa. 7. Sü. 1 de) Demir fiyatı bir Aday adaymm fotoğrafı ve tanıtıcı bilgı seçım sandığı başına asılacak Seçim Komisyonu siyasî partiler ve seçim yasalanndaki 36 maddeyı değiştirdi. ANKARA, (Cnmhnriyet Bfirosn) Partılerarası Seçim Komisyonu dün çahşmalannı tamamlamıştır. KomisTonun çalışmalannı bitırmesi nedeniyle bır açıklama vapan Mıllet Meclisi Baskanı Sabit Osman Avcı sivasal partileruı çok önemlı bir konuda birlestiklennı bunun ise çok partılt demokratik reHmlmizin eeleceği ıçın umut verici oldugunu bildirmiştir. Partilerarası Konrsvonun dUnktl son blrlesimine başkanhk eden AP*li üve Seyfi Oztürk ise vaptığı açıklamada. çalışmalar sonunda siyasl partiler kanununun ve <?eçim(Devanv >». a. &ü. 1 de) ANKARA NATO Nükleer Planlama Grubu'nun Ankara'daki çalışmalan, diin sona ermıştir. Grubun dünkü toplantısında, Doğu ve Batı bloklannın nük leer savaş yetenekleri konusunda bilgi veren NATO askerl yetkilileri, baa önerilerde bulunmuşlardır. Bunların en önemlisl, nükleer silahları kullanma zamanının seçiml konusundaki kararın askerler tarafından verümesi yolundaki öneridir. Yalçın PEKŞEN Resmi çevrelerin «zam yok» şeklındekı açıklamalanna rağ men inşaat demın fıyatlannda son bir hafta ıçınde ".« 50'yı ge çen bir artış olduğu saptanmıştır. tnşaat mevsimınln yaklaçması dolayısıyle artan talep ve dığer sebepler yuzunden bellren fıyat artışı demır cuıslerine gö re şu şekıldedır: 6 milımetrelık demir 325 ku ruştan 500e, 8'lık 320den 485"e, 10'luk 300'den 475'e. 1222'lik demir üyatlan da 290'dan 475 ku ruşa yükselmlştir. Pıyasada demır satışı Ile uğraşanlann belirttiğıne gore 4 aydan ben kademeli olarak artan demır fiyatları son bir hafta lçinde her gün 2550 kunış artarak bugunkü düzeye ulaşmıştır. Boğazları Bekleyen Tehlıke Said Arif TERZİOĞLU Askerlerin önerisi NATO Nükleer Planlama Grubunda yer alan komutanlar, Varşova Paktı ülkeleri askerî kesimının, nükleer silâhlan süratle kullanma olanağına sahip bulun duklarını belirtmişler ve bu konuda bir denge saglamak amaeıyla, söz konusu silâhlan kullanma konusunda, «zaman seçimi ve bunu uygulama» kolaylık larının kendilerine de tanınması gerektiği görüşünü savunmuslardır. Görüşmeler sırasında özellikle nükleer sılâhlann kullanılmasın daki zaman üzerinde bnemle durulmuştur. Bilindıği gibi aynı «nda karar verseler dahi NATO tarafı Varşova Paktj'na göre ortalama bir dakika daha geç ateşleme yapabılmektedir. Toplantıda söz alan askerler erken uvarma shtemlerinın gehştiril mesiyle zaman farkının indirilmeye çahsıldıgını, ancak merkezî bir «istem kurmuş olan Varsova Paktı üyelerinden zaman bakımından eeride kaltnacağım, bunun İçin Koraitenin daha öice hazırlanmıs olduSu planlara uygun olarak a^keri karargâhların ateşlemeye emir vermelerini önermişWdir. Simdiki uygulamaya çöre nükleer sılâh kullamlmasına Ortak Siyasî Komite karar vprebilmpktedir. Yüksek öğrenimin paralı olması Komisyonda kabul edildi • ÖĞRETME.N VE EMEKLÎ ÖĞRETMENLERİN ÇOCUKLARI PARASIZ OKUYACAK.. ANKARA. (Cumhnrryet Bürosu) Mıll! Eğitim Temel Kanunu Tasansını gonişen Mıllet Meclisi Bütçe Plân Komisyonu, yüksek dğrenımın paralı olmasmı kabul etraiştır. öncelik ve ivedilikle görüsülmek uzere Meclıse sevkedilen tasarı, ,ılk ve ortaokullan «Temel Eğitım Okullan» olarak ve 8 yıl sureli olarak saptamakta, bu arada öğretmen ve emekli öğretmen çocuklarmm yuksek öğrenimlerınin, devlet tarafmdan karşılanmasını hukme bağlamaktadır. MÜU Eğitim Bakanı Dengiz, (Devanu Sa. 7. Sü. 3 de) Türkiye'de altının gramı bir günde 4,5 lira yükseldi Dünya piyasalaruıda altın fiyatı sürekli yükselirken, dolar düşmeğe devam ediyor (Cumbnriyet Haber Merken> Altın'ın aurmadan yıiKselmesıne, doların da duşüs kavdetmesıne paraleı o>ar&K Ist&nbui da altın fiyatı oır gunde gramda dcrt buçuk lıraiuı bu artış kav detmıştır. Altın fıyatlan Pans'te 2 bin tıanktan fazla bvr artış eostermış, Londra'da bir ons altın vuzde 6 oramnoa Dıı vükselmeyle 110 dolan üulmuştur Bu na karşılık dolar hıssedılır derecede zayıflamış. bellıbaşVı Av (Devamı Sa, 7, Sü. 6 da; Sebepleri Hill konuşuyor Bu arada bir konuşma yapan (Devamı Sa. 7. Sü. 3 de; 1 1 "Devlet MaireJennde siyasî nüfuz kuJJanıfmasına müsamaha .edilmeyecek, j^ialu: > Çalışıp görevini yerine getirmek suç oluyor MİDYAT'TA Arkadaşınuz Mercan, Ahmet Orhan'ın öğrencıleri U* Demir satıcuan fıyatlarındakj bu anormal artışı şu şekılde ızah etmışlerdın «En onemli sebep, inşaat mev sımıne gınlmış olmasına rağ , men piyasada yeteri kadar de j "mır ıra bulunmayışıdır. Bunun da sebebı ithalâtın «HIMnında yapılmamıs olması ve bugün için dunya fıyatlarının aşın yükselmesı yüzünden bu işm rrtık çok zorlaşmasıdır. Şimdı dış satıcüar çok çekıngen davCUMHtRjYET r8.nmaktadırlar Halbukı 1973 HABER »İERKEZİ ihtiyacı oehrla iken, Kasım, Ara Iık gibi uygun zamanlarda ithaHububat fıyatlarına yapılan lât yapılabilir ve fıyatlar bu şezam uzenne Ankara ve lstankilde yükselmezdi. Bunun suçlu bul'da ekmek fiyatlarımn 1 Hatv zamanında ithalât yapmayan zıran'daa ıtibaren artacağı öğrehükümettirj) nllmlştır. Bu «Zam yok» denmişti... yapankonuda dün bir açıklama Ankara Beledıye BaşkaDemır fıyatlan yükselmeye denı Ekrem Barlas, ekmek fıyatlavam ederken Sanayı ve Teknorının 1 Hazlrandan ıtibaren arlojı Bakanı Dr. Nun Bayar'ın tacağını soylerken zam mikta«Demıre zam yok» şeklindekı rını henuz tesbıt edemediklerim sözlerine de degınen satıcılar belırtmıştir hıçbır tedbır alınmadığı halde, Ankara Fınncılar Derneği Baş her şey hallolmuş gıbı davrankam da hububat fıyatlarına yamanın son duruma s^bec ol^üpılan zama paralel olarak ekmek ğunu açıklamıslardır Gerçektec fıyatlarının artmasının normal ol Nun Bayar 29 nısantla basuıa duğunu belırtmış, ancak zam yüz yaptığı bır açıklamada <r«nı.r desı hakkında bir açıklama yap sıkıntısı ve buna bağlı tıvat ar mamıştır. tışlan ıle vatandaşın mağdunyeIstanbul'da Belediye Başkam tıne meydan vermemek ıçın gerekli tedbirler alınmıştır Yassı Fahri Atabey, Fınncılar Derneği(Devamı Sa. 1. Sü. 3 de; (Devamı Sa. 1 Sü 2 de) Ekmeğe Istanbul ve Ankara'da I Haziran da zam yapılacak BİR ; ÖĞRETMEN MEHMET MERCAN ^ ^ J Başbakan Siyasî nüfuz meselesini böylece hallettik.. İktisadi nüfuz meselesini de bizden sonrakiler düşünsün... OLAYLARIN ARDINDAKİ Tahıl Taban Fiyatları | * « | | y ı l ı tanm nrfînleri I I I f *| taban fiyatları al w f Vçıklandı. Son iki yıldır sabit tntnlan fiyatlara yiizde 1530 oranında zam yapıldı. Hfikümet bu alanda çeşitli baskılar »ltındaydı. Bir yandan tanm ürünleri fîyatlarını arttırmanın enflasyona yol açacağını söylüyordn. Bir yandan iki yılda yüzde 50 artan fîyatlar ve tanm girdilerinin yüks?lisi karsısında üreticiyi kornntak zomnlngn yofnnlaşıyordn. Bn arada CHP'nin poUtikası da hüküraeti bir karar almaya lorlnyorda. Çünkö CHP Genel Baskanı, koalisyon partilerini pariamentoda bırakarak yurt düzeyinde geziye vönelmistir. Bn «ezilerden en çok AP Genel Baskanı Demirel'in rabatMI oldn^nnn eörmek kabildlr. AP Genel Baskanı, parlamento çalısmalanna katılmadığını söyleyerek CHP'yi millete şikâyet edece|ini söylemektedir. Ecevit ise, çalısmalarını yurt düzeyinde yürütürken tanm üreticilerinin mnhalefetine sözcü olmaktadır. Bn yıl da fiyat artıslannın yüzde I5'î asabilecegini söyleyen CHP Genel Baskanı, «Piyasada tüccar buğdayı simdiden 135 140 kuruştan satıyor. Devletln bugday taban fiyatmı bu rfüzeye çıkaracağı çok şüphelidir, kaldı ki çıkarabilse bile köylünün satın alma gücü, geçim düzeyl, birkaç vıl önceslnin gerisinde kalacaktır» detni'rtir. CHP bo alanda sert bir tatnmla Greticivi savanraava kararlı gSrünmektedir Parti Millet Meelisi Grnp Baskanvekili Oral, hökümetin. maliyetl dahi karsılamavan blr taban fiyatı nygvladığinı ilerl sürerek GERÇEK Anayasa'ya dahi aykın olan bn tntnm kanısında CHP'nin hnknki ve siyasî bütün yollara basvnracaiım açıklamıştır. CHP Grnp Baskanvekiline «öre 1969' da 40 bin liraya satılan traktör bnçiin 120 bin lirava. 65 kurns olan eübre karaborsada 150 knrnsa satılmakta; akarvakıt, snlama birkaç misli artmı» bnInnmaktadır. Tanmsal kredi faiz oranı ise vnzde 10'nn fistündedir. Hükümet taban flyatlanıu yüzde 1530 artırarak bn muhalefetin etkisin] silebilecek midir? Her halde Ecevit'in sSzIerini hatirlamak gereldr. CHP Genel Baskanı, «Tüccar buğdavı 135140 kuruştan satıyor devletin bugday taban fiyatmı bu düze(Devunı Sa. ?. Sü. 3 de; Son gUnlerde öğretmen Ahmet Orhan'm gazetelere yansıyan «Serencammı» okuyanlann çoğu, hantalarda MlDYAT'ın yerım eminiz kı çok aramışlardır. Ratta 3'ennı bulanlar, bulduKlan yerlerden «kanşnlamışlardır bıle Midyat'ı. Zaten hep öyle olur. Doğu ve Guneydoğu Anadolumuzurj herhangi bir köşesi olaylarla hanrlanır, tanınır, bılınir ve adı bellenır. Gozden uzak olduklan kadar gbnülden de uzaktır buralar. Böyle yerlere bazen acınır. B v zen karışık düşunceler ıçensinden dudak bükülür. Ama çoğu kez hor bakılır... Geri kalmış mahrumiyet bölgelendir buralar Her türlü âmir ve memur ıçın tahammül edılmez sıkıntılı yerlerdır. Bunun için de kımse gelmez, kimse gelmek istemez kolay kolay. Gelmek zorunda kalanlar da bir an önce buralardan kopmak, kurtulmak isterler. Bu arada kimi «gününü gün etmeye» kimı «suya sabuna dokunmadan» vaziyetı ıdare etmeye ve nobetını bir başka cıdarecıye» devretmeye gayret eder. Bazılan ise yurdumuzun bu gerı kalmış parçasma elınden geldıgince yardım etmeye. görevi nın gerektirdiği hizmeti eksiksiz yapmaya, faydalı olmaya çalışır. Bu köşeden Bir öğretmen gidince Tıpkı, Mıdyat'takı Türkçe ÖJretmenı Ahmet Orhan gıbı... Doğu ve Güneydoğulu vatandaş, kendısine yardım ve hızmet eden ıdarecılere, devlet memur lanna büyük bir içtenUkle bağ larur. Onlan takdır eder. Kuçuk bir hizmet, büyük çok buyük anlam taşır. Bu duygu, yıl lar yıiı devlet nimettae, devlet hızmetıne karşı âuyulan hasret ten gelir. îşte, Midyatta Türkçe öfret menı Ahmet Orhan Olayında vatandaşı narekete geçiren duy gunun temelı budur. Oysa denilebilirdi ki «öğretmen Ahmet Orhan, çahsmışsa görevini yapmıstır. Zaten bu iş için, devletten ücret alır. Nihayet Bakanlık lUzum görmüş, iş ten el çektirmiş, Bir öğretmen gittiyse bir diğen gellr ve devlet hizmeti yürur giderj» Ama bilindiği gibi durum hiç de öyle olmamış ve kimse bu olaya «neme lâzun» dememiş aksine vatandaş konunun üstune gitmiştir. Bunun nedeni de açık ve seçik ortadadır. «Doğu ve Guneydoğu Anadolu'da dürüst ve çalışkao devlet memuruna duyulan hasret...» Yoksa, öğretmen Ahmet Orhan da neticelerl gibi sessiz sedasız çeklp gidecek, gelişinde oldugu gibi gidişinden de kimsenin haberi olmavacaktı DİSK Seminerinde Sendika sayısının azaltılmak istenmesine karsı çıkıldı Sendikalar re Topln SOsJesme yasalannda yenidan yapılacEk de ğişiklikler dolayıaryle bu kotru lara ilişkln çeşıtli sorunlann taı tışıldığı bir semiEerde. konuşan Prof. Dr. Orhan Tuna, bUttto | sendikalann bırleştârüip, az m yıda milli senOıka oluştumm 70 (Devamı Sa. 1 Sü. 2 de) İKİ FİLM ALTAN ÖYMEN PARÎS Birkaç gün lçin Paris'teyım. Türklye'de de duyulan şöhretli ıkı fılmı gördüm: Birincisı «Pans'te Son Tango», ikincısi «Sıkayönetım»... Birincısi Marlon Brando'nun canlandırdığı bır adamın, kişısel bunalımlarını ve bunlara eslik eden şok yaratıci yatak sahnelerini gösteriyor. Üzerinde çok l&f edilen, çok yazılan bır film bu .. Hakkındaki yargılar çe şitli... Kimi bu sahnelerin bazısnun aynntılanm anormal buluyor. Kimi «Neresi anormal?. Herkesın lçinden böyle şeyler gecer. Bansı da uygular» diyor... Adama, geçırdiği bunalimlar bakımmdan hak veren de var, onu «iradesi zayıı bir ruh hastası» diye niteleyen de... Kadın için de öyle. Yargılar aynı blçimde degisiyor. Olağan, bu tartışmalar tabtL. tnsanlann, tek tek, lçlerindbki ruhsal dalgalanmalaı, kompleksler. seks trtldüleri hakkında kesin yargılara varmak kolay değil: Kimi içince aglar: kimi, neşelenip şarkı sövler . Kimi ça buk âşik olur, Mmi geç... Kıminin sevişme blçiml öyledir, kiminin böyle... Hangilerinin nedenlerl nelerdir? Hangileri dogrudur, hangileri vanhs .. Bunlar O «erinde Preud'u iyi okuyanlar bile, ortak sonuçlara varamıyorlar. Bu yüzden son yıllarda, Amenka'da da, Avrupa'da da bır psıkoanalız modasıdır gidıyor. Ama aynı olgular Uzermde vanlan sonuçlar gene de hep tarüşmalı oluyorîkind ölmm, Kosta • Gavras'ın «Sıkıyönetım»ımn gene şok yaratıci sahnelen ise, böyle tartışmalan değıl, aksine bır tek ortak yargryı oluşturuyor seyredenlerde: «Bu bir rezalettir» yargısını... Çünkü o sahnelerde, öşilerin Özel ve ruhsal bunalımlanmn değil. blr toplumun genel ve maddesel ezili$ınin akıslerl var.. tşkence var.. Sopayla işkenee var. Elektrikle ışkence var Arkadan vurarak öldtlrme var. Bunlar Üzerinde ise, «Haketmısler efendim. Onlar komünist çünkü» cinsinden tlkel sesler cıkaran yok.. En şiddetli antikomünistlere sorunuz, onlann da o safıneler üzerinde sövlevecegi şey, aynı oluyor «Rezalet». Cumhuriyet'in Paris muhabiri Danonte daha ötıce vazmıştı: «Z» de yunanıstan'daki, «ttirafnta Çekoslovakva'daki yasa dışı polis metodlanni fsleven Kosta Gavras, bu filmde Latin Amerika'daki uypuiamalan büyük ölcüde dokümanlnr8 da(Devam: Sa. 1. Sö 4 de> Okulsuz Köyön Çocuklan Hikmet ÇETİNKAYA'nm röportajı Bugün 4. Sayfada Şevket Süreyya ve Sungurbey; Madanoğlu davasındaki gîzli örgüt iddiasını ciddi bulmadıklarını belirttiler Emekli Korgeneral Ceınal Madanoğlu ve arkadaşlarının duruşmalanna dün de Istanbu) Sıkıyönetim Komutanlıgı 3 Numaralı Askerl Mahkemesinde devam edilmis, tanıklar dinlenmi|tir. (Devamı S»». 1. Sfl. 1 de) Bozguncu ( !) Ahmet Orhan Bursa'nın bir kö yünden. Okumuş, Tetişmiş, öğretmen cımuş, MkJyat'a atanmış N« var ki baskaJan gibi cMidvat'ta (Devamı S*. 1, Sfl 4 de;