Katalog

CUMHURİYET 29 Nisan 1973 S avın 'Vaim Talu 11e AP lıderı Savın Sulevman Demırel ve CGP hderı Sayın Prof Dr. Turhan Fevzıoglu tarafından 14 nısan 1973 cumartesı gunu *aat 18 30 da Ankara da ırazalanan ve jenı hukumctln kurulması konusundakı ılkelen sapta>an on maddelık koahsjon proto kolunden soz etmek utıyorum «Konu guncel lıgını jıtırdı bunu ele almakta geç kaldın» demevınız Bovle tarih*el konular guncelhğını kolav kolav vıtırmez Bu protokol nedır, doğrultusu nedır ve onu ımzalamış olan protokolculerın kısıhklerı ve kımhkleri nasıl bır nıtelık go^t e m o r ' Bunları anlamak ıçın, protokolu, gaze1 telere ozet olarak g»çmış olan bıçımıvle degı , tumujle avrı bır jazı ıçınde ele almak ve okuyuculara «unmak, pohtıka vasamımızın bundan sonrakı gelışraelennı ızlevecekler ıçin jararlı olur kanısındayız Olaylal ye görüşfer Koalisyon Protokolu Üzerine Hıfzı Veldet VELIDEDEOĞLU ya Kontenjan Grubundan da olabılir Hatta bagımsız bıle olur Protokolde Sa\ ın Naım Talu' nun «Kontenjan Senatoru» olduğunun belırtılmemesı, boyle onemll bır belge ıçın tanhsel bi* eksıklıktir Kaldı ki hukumete, parti'iz u\ elerın de katılacağı dusunuldugune gore bu notctanın da Baslançıç kısmınJa açıkça behrtılmesı her konunun verlı yerıne konulması bakımından çok ıvı olurdu yenı ekonomık ve sosyal tedbırlere luzum hâsıl olacağmı kabul eden partılerımız, gerçekçı bır anlayışla, seçımlerden oncekı kısa çalışma donemınde, eldekı başlıca tasarıları mumkun olan sur. atle sonuçlandırmak ıçın, yoğun bır Parlamento çalışması yapılmasında mutabıktırlar 6 Son ıkı jılda, hukumetlerın ve Turkıve Buyuk Mıllet Meclısı'nın çahşmaları sonucunda, •k Devletımıza daha guçlu hale getırmek ve hur duzeni yok olma tehlıkesınden korumak amacıyle vapılan bazı Anavasa değışıklikleri, ir Parlamento'nun daha verımlı ve daha hızlı çalışmasını kolajlaştırmak ıçın vapılan yenı tçtuzuk, k AdII konularla ılgıh reform kanunları, •• Petrol ko* nusunun mıllî menfaatlere daha uygun şekılde duzenlenmesıne ımkân veren Petrol Reformu Kanunu ir Toprak ve tarım reformu ıçın on hazırlıklann yapılmasına ımkân vermış olan Toprak ve Tarım Reformu Ontedbırler Kanunu, ir Uçuncu Beş Yıllık Kalkınma Planı, •• Anar* şıve ve yıkıcı faalıvetlere karşı daha etkılı raucadele ımkânları veren ve ıdarî reform nıtelığınde olan kanunlar r Mılh savunma gucumüzu â artırma amacını guden çeşıtlı kanunlar kabul edılmış olduğuna gore, yukanda belırtılen işlerın de >*apılmasıyle Turkıve'nın onemlı meselele rı çozum yoluna gırmış ve bır huzur ortamınm doğması ıçın Turkıve Buyuk Mıllet Meclısı ken1 dısıne düsen gorevlerı yerıne getırmij bulunacaktır 7 Partılerimız kurulacak, koalisyon hükümetı tarafından, ıktısadî hayatımıza daha fazla canlılık kazandırmak, zıraî mahsullerı değerlendırerek koylu yurttaşlarımmn gelınnı aıLUııııak, ozellıkle ışçı kuçuk esnsf ve sanatkârlar gıbi dar gelırlı zumrelenn geçim şartlannı ıyıleştırmek amacıyle, mumkun olan her tedbırın alınması hususunda mutabıktırlar Hukumet, pahalılık ışsızlık v e yoksullukla da komunızmle de mü cadeleve onem verecektır Plânlı ve ıstıkrarlı ıktısa. di kalkınma ıle sosyal adaleti ve sosyal guvenlıği bırlikte gerçeklestırme anlayışı ve dengelı bır karma ekonomı goruşü ıçınde çalışacak olan hukumet, her konuda yapıcı ve memleketçı bır polltıkanın ızleyıcısı olacaktır 8 Koalisyon hukumetl Turkıye'nın sıkıvonetımsız de huzur, guven lçınde yaşayabılmesi ıçın gerekli idarî tedbırleri bir an önce tamamlamaya gayret edecektır. 9 Cumhurıyet hukumetlerının barışçı, millî dıs polıükasının izlenmesıne, milll menfaatlenmız tıtızlıkle korunarak, devam edılecektır 10 Hukumetın, devamlı ve ıstıkrarlı bir parlamento desteğı ıle ahenklı ve verbnlı bır ç a . lışma yapabümesi ve hukumet programmın aksamadan uygulanabılmesı içın, partılerımız ortak bir çaba gostereceklerdır. Protokol Ne Demektir? Fransız anslklopedısının verdıği bılgiye gore, bu sozcuk eskı Yunan dılındekı «protokollon» sozcuğunden gelmekte olup, bu da «ılk, bırıncı» anlamını tasıyan «protos» ıle «vapıstıncı» anlamını taşıvan «kolla» sozcuklerınden olus muştur Buna gore protokol. harfı harfıne, «ılk vapıstırıc» daha doğrusu «on bağlantı»dır Genelhkle uluslararası 6"ıplomasıde vararlanılan bır terıra olup, «on anlaşma» anlamında kullanılır Şımdi bu sozcuk ulusal dlplomasıye de geçmıstır A\nca ulusal i a da uluslararası to rende katılanların sırasım belırten bır terım olarak kullanılır Demek ki, 14 nısan protokolu bır «koahsvon on anlasması»dır Nıtekım hemen ertesı gunu son anlaşmava geçılmış v e (AP+CGP)1İ uyelerle blrkaç bağımsızdan, vıne «bağımsız» Naım Talu başkanlığında oluşturulan hukumet karulmuştur Şu halde bu protokolu, «AP+CGP+Bağımsızlar koalısjonu» olarak adlandırmak gerekır Bundakl «bağımsı?lar», «sozde bağımsız» kışılerdır Seçımler vaklasnor Bu seçımler onların sıvasal renklerını ve pohtıka arenasıntfaki kımlıklennı, zıhnnet ve eğılımlenm çok geçmeden açığa vuracaktır Savın Talu, Savın Demırel ve Savm Feizıoğlu nun imzalamıs oldukları bu protokolun ba şında, Anayasamızda olduğu gıbı, bır Başlangıç bolumu vardır ve sovledır* •Insan hak ve hurrıyetlerıne dayalı demokratık duzenın azız mdletımız ıçın vazgeçdmez bır yaşayış tarzı olduğuna ınanan, Ataturkun en buyuk esen olan Turkı\e Cumhurıyeünın ellıncı yıldonumunde, hur demokratık rejımm, butun yurttasUnmıza ve butun mılli kuruluşlarırmza huzur ve guven verecek şekılde işler hale gelmesını amaç bılen, Mıllî, demokratık, liık ve sosyal hukuk devletinı ayakta tutmak ıçın her turlu aşın akımlara, yıkıcı faalıyetlere komunizme ve yoksulluğa kar?ı cesur ve inançh mücadeleyi zarurı sayan partılenmız seç mlere kadar geçecek sure ıçınde aşağıdakı esaslara uygun olarak Sayın Cumhurbaşkanı tarafından hukumetı kurmakla gorevlendırılen, Cumhurıyet Senatosu uyesı başkanlığında bır «Koahsyon Hukumetı» kurmaya karar vermışlerdır • Bu baslangıçta valnız lki partıden, v anı AP Ile CGP'den soz edılmış tarafsızlardan soz edılmemış, «Sa\ın Cumhurbaşkam tarafından hukumetı kurmakla gorevlendlrilen, Cumhurivet Senatosu uvesi başkanlığında» dVnılerek bu noktava sadece ışaret olunmuştur. Doğrusunu lstersenız, Turkıye'nın ıç pohtıka yaşamını bilmeven bır vabancı bu metnl okuduğu zaman, «hukumetı kurmakla gorevlsndırılen» zatın sıvasal kimhği ılzerınde bır fıkır edınemez Çunku «Cumhuriyet Senato«u uvesı», herhangı bır parti mensubu olabıleceği gibi, Mılh Bırlık ve Protokolün Tam Metni Şımdı gelelım protokoluT a>=ıl maddelerıne: On maddelık Prctokol harfı harfıne soyledır 1 Kurulacak hukumet Parlamentoda yeterll çoğunluğu temsil eden iki partiye daj anacaktır, fakat, anlavışı ve tutumu ıle bazı zumre ve sınıf ların vahut hukumet kuruluşuna katılan sı\asl parülerın değıl, butun Turk Mılletının hızmetınde olacaktır 2 Demokratık kurallara gore blr koalısvon «jeklınde kurulacak olan bu cumhurıyet hukumetının siyasî sorumluluğuna, hukumet kuruluşunu bırltkte gercekleştıren partıler katılmaktadırlar. Bu protokolde belırtılen hedeflere ulaşılması ıçın, hukumete gereklı desteğı tam olarak saglamayı partılerımız kabul \e taahhut ederler 3 Mıllî hâkımıvet ınancına dayalı devlet anlayışımızın gereğı olarak, gencl seçımlerın, Anayauda ongorulduğu gibi, 14 Ekım 1973te yapılma. smı sağlaraak, hukumetın temel hedefierınden bırı olacaktır 12 Mart oncesının v e sonrasının olağanustu şartlanndan olağan şartlara doğru adım adım ılerlejen memlekeümızın, demokratık duzenın sıhhatll ve verımlı şekılde işleyeceğı bır ortama ulaşması ıçın seçımlerin zamanında vapılmasi kesın bir zarurettır. Bu Anayasa emrının verine getırılmesı konusunda butun sıvasî partılerm ve butun mıllî kuruluşların goruş bırlığı ıçınde bulunmaları Turk demokrasısının geleceğı bakımmdan buyuk bır temmat teşkıl etmektedır Partılerımız» ev\elce 1973 yılma ertelenmış bulunan mahallî seçımlerın de genel seçımlen takıben ve mutlaka bu yıl içınde yapılması hususunda kararhdır. 4 Anarşının onlenmesi kanun hakımiyetinın sağlanması ve Anayasa'da ongörulen reformlann Ataturkçu çızgıde gerçekleştırılmesı amaçlanna vonelmış olan başlıca tasarüarın seçımlerden once kanunlaşması, onumuzdekı aylarda, hukumet ve Parlamento faalıyetlerınm mıhverınl teskıl edeeektır Bu amaçla a) Toprak ve tarım reformu tasarısı, b) Uruversıte reformu tasarısı, c) Temel eğıtım kanunu tasarısı, d> Maden reformu tasarısı, e) Devlet Guvenlık Mahkemesı'nın kurulması ile ılgüı tasarı kanunlaştırılacak f) Partıler Kanununda gereklı değışıklıkler yapılacak g) Seçım Kanunu hukumlerınden genel şıkâyet konusu olan aksaklıklar gıderılecektir. h) Anayasa'dakr yenl hükumlerın geregı olarak bellı bır sure ıçınde yapılması luzumlu olan dığer kanun değışıklikleri tamamlanacaktır 5 Mıllet hayatmda değışen sartlara ve belırecek ıhtıyaçlara gore her alanda yeni ıslahata. mıyor, çunku hukumet programı, uç aşağı, beş yukarı bu protokolün tekrarından başka bır şey degıldır Gerçı hukumet programinda «mıl lı, demokratık, la>ık ve so=val» devletın nıtelık lerı uzerınde bıraz daha aurulmuş, daha once başlatılmıs olan ıslerın tamamlanacağından hayat pahalıhgının onlenmesıne çalışılacağından daha çok soz edılmıç ı«e de butun bu kuçuk avnm lar hukumet prosrammın avrca ele ahnmasını gereklı kılacak onerrde deSıldır Yukanda goruJdugu sıbı protokol hukJme t^n «anlayışı ve tutumu ıle bazı zümre ve sınıfların vahut hukumet kuruluşuna katılan sıvasi partılenn deeıl butun Turk mılletının hızmetınde olacağı» daha ı'k maddede behrtılmıştır Bu gereksız bır açıklanariır çunku ıster bır tek partıden ıster bırkaç partıden kurulmuş olsun, her hukumetın çorevi yalnız bır tek zümre ve sını'ın değıl butun ulusun butun halkın hızmetınde olmaktır Bır muslumanm h ç gereği yok ken «Ben muslumanım» dıye aç'klamalarda bulunması, nasıl o kımsenın ?erçek mtıslumanlı ğmdan msanı kuskma dusururse protokolün bu bırıncı maddesı de venı hukumetın tarafMzhğı konusunda şımdıden zıhınlerde kusku yarata cak rutelıktedır Ustelık protokolu ımzalavanlann ve bun'ann temsil ettıklerı zıhnryet ve par tilerın kimlıklerı bu kuskuyu daha da artırmaktadır Bu nokta\ı eelecek hafta avnca ele almak ıstenz Şımdı protokolün dort ana teması üzermde kısaca durahm PENCERE Geçmişe Dönük Seferberlıkten arta kalmış yorgun savaşçıya bızım çocukluğumuzda sık raslanırdı Bu savasçı Mılli Kuıtuıuşun basarısmda varına umutla bakacağma Osmanlının yıkılısında dune ozlemı dıle getınr Koskoca ımpara^orluğu elden ukardJC, dıye dövünurdu Sonra başlardı anlatmaya, Yemende.n gırer Halep't* durur Selarukte nefeslenır, geçmışın buyüklugıiıiu vapılan hatalan bırbır dokerdı Laf Ittıhatçı Lılafçı çatışmalanna sarar, yonetıcılerın hırs \e vetersühklerı yuzünden yıtırdığunız ülkelenn paha bıçılmez değerlen sergılenırdı Yenı kuşaklarda boyle bır ozleme rasla na« oıanaksısdı Gormedığımız, bılmedığımız, beBimsemndığ'mız ağrunda savaşmadığımız ulkelerden bıze ne' Yurdumuz Türkıye ıdı Yemen uzak, padışahlık fcotu tttıratcıyla Itılafçı tarıhtı Yorgun savaşçıyı anlamadık duyr'lann paylaşmadık Osmanlı donemınde «Turk» demek nasıl aşağüatıcı ise, Ataturk donemınde «Osmanlı» demek oylesıne bır anlam kazanmıştı Zaman geçti Çok partıli doneme gırdık Tek partiniu cenderesınden kurtulan fıkır yasamı, vayı^dı seıpıldı tepkıler baslsdı, yoğunlaştı Bıhmsel araştırmaıar da bu tepkılenn yonehşlerıne doğru kaydı Sosyal bflımlerde günun sıyasi ve ekonomık dalaşmalarından kurtuıup taraf^ız bır araştırmaya gırmek çok zordur Kımı araştıncı Ittıhat ve Terakkı Ataturk, Halk fırkası ve Halk Partısi çızgısını yatan buldu kendısme Kımı araştıru Abaulnamıt, Itılafçüar, Serbest Fırka ve Demokrat Par*ı uoğrultusunda bıhmselhğe sardı Osmanlılığı ıhya etrrek nevesı lavnkhğe karşıt dınsel çevrelenn desleklenvle buıuştu Osmanlılık vuce ve »lerı bır şeydı Jon Turkler ve îttıhatçılar olmasa Imparatorluk yılahr mıydı' Abdulhamu eıbı oadışah bulunur muydu' Halk padışahı tutuyoröu Tepederı inmecı Îttıhatçılar her şeyi berbat ettıler Ataturk de Ingllizlerın desteğı ile vaptı yapacağını Hıç kuşkusuz her açıdan bıhmsel araştırmaya açık olmalı toplum. Her fıkre irdelevıcı bır'gozle bakmalı, ön yargılardan kaçınmahyız. Bır sav, tum olarak doğru olmasa da, doğruluk payı var mıdır dıve duşunmehyız Ancak sade tarih gerçeklennı de yadsıyamavız. Abdülhamıt'ı gokten zembılle inmıs gıbı ele alarravız. Ataturk na»ıl bazı koşullarda ortaya çıkmışsa Abdülhamıt de oyle çıkmıştır Ne kımsede bir keramet aramalı ne de Osmanlılıkta, Dunden bugune hangı ımparatorluk kaldı kı Osmanlı tmparatorluğu kalacaktı* " Bırmcı Dunya Savafi Osmanlı împaratorluğunu tasfiy» etti îkinci Dünya Savaşı hem de savasın galıbi Buyuk Bntanya tmparatorluğunu tasfiye etmedı mı' Londra kulüplerinde vıskısinı yudumlayarak ^Hındıstan'dakı seruvenlerinı anlatan, Majeste Kral ve Kraliçelerîn geçmıştekı hasjnetıni ve kudretıni dıle geüren Ingılır de bızim Seferberlıkten kalma yorgun savaşçı gıbı yazgısmı vaşadı. Dunyanın gidışınde, çağımızın gerçeklerınde, ne Osmanh împaratorluğuna yer vardı, ne de sınırlan ıçınde guneş batmavan îngıhz İmparatorluğun». Ulusçuluk «kımlan Osmanlı smınndan içerl aüadıktan sonra zaten ıs bıtmıjtı Osmanlı'd» «vatan» yoktu, «mulk» vardı. Neresinı ıstüâ etmijsen, orası nrulkj Osmanlı «Benım mulkum» dıyordu, »Turk «Benım yurdum» demeye basUdı. «Mulk» parçalanacaktı elbet Karsı «Jurmaya n» Abdulhtnut yeterdı, ne İttıhatçılar, ne Itılafcılar. Ataturk ise: Mulk nmnl olsa «1den fidecek, ban yurdu kurtaralım, dedı • Bu gerçekç! ve çağdaj bır duşünceydi, v» bunun i;ın başarı kazandı Îttıhatçılar «mulk»un yerine «muebbet bır ulke> olan «Turan»ı kovmaya çalıştılar, olmadı. Çunku «mulk»un de sınırlan belırsızdı, <Turan»ın da.. Yurdun ise sınırlan belhrfır v» «ımrlwı bellı amaçlar gerçekçı amaçlardır Dört Ana Tema Bınncisi, Jruralacak hükümetin sivssal sorumluluğunun AP ıle CGP tarafından yüklenilmış nlduğunun protokolde açıkça belırtılmeıdır f Hukumet « arafsız» bır politıkacmrn başkanhğuıda kuruldugtına ve ıçinde partısız kişlleri de banndırdığına gore AP ve CGP'nın bu kışilerin icraafından doğacak sorumluluSu da şımdıden kabullendıği anlaşılıyor Zaten ^ofrusu da budur Her ne bahane ıle olursa olsun, bundan sonrakı icraattan bu iki parti kendılerinl sıyıramayacaklardır lkincisi, seçîmlenn zamamnda yapılacağının güvence altma almmasıdır Bu püvence, bızim gıbı demokrasıve inanmıs her Tılrk ferdlnl sevındırecek nıteliktedir tçuncüsü hükümetin, parlamento ile yogun bır çahsma ortakhğı kurarak protokolün dörduncu maddesınde belirtilen yasalan ki bunlardan bazısma yerinde olmavarak «reform» admı venvorlar çıkarma doğrultusyndakl karandır Dordüncüsu «iktısadl hayata daha fazla eanh'ık kazandırmak, tanm Orunlermı değerlendJrerek kövliınun felirini arttırmak işçl, kfiçuk esnaf ve sanatkârlar gibi dar gclirli zumrelenn geçim şartlannı iylleştirmek Içın tedbır almak, pahalıhk, işsızlik ve voksnllnkla savasmak» konusundaki vaaddır Kanımızca bu koalisvon partılermm, protokol tle başlamış olan seçim va*ınmından başka bır şev değıldır Dıleğrnız bu vaatlerın gerçekle^mesıdır Ne var kı buna karşı şu ünlü beyti tekrarlamaktan da kendımizi alarruvoruz" Âvineai iştir kısınin lâfa bakılmaz, Şahsın göronur rutbei akh esennde Yazıyı bıtırmeden once 6 maddede yıldızla> la belırtilmiş olan işlerın, halka, daha dnce btvşarılmış çok büyuk işler olarak takdım exlıhnesi, onemle uzerınde durulması gereken bir noktadır Düşünen halk gerçeği goruvor elbet. Protokolcüler ve partıler konusunu gelecek hafta ele alalım Bir Hükümet Programı Gibi Yukanya olduğu gıbl koyduğumuz protokolu okuduktan sonra art:k TBMM'nce onaylanan yenl hükümet programını okumaja gereklik kal UYUYANLAR UYANIYOR... OKTAV AKBAL Evet Hayır 7 Günün ardından ANLAŞMAE AR Protesto Bombardımanı: a v a cq ~*fAt • B ugun Adana'da bir kurultav toplanıvor* Çukurova I Üretıcıler Kurultavı Bır sure once Manısa'da da buna benzer bır kurultay toplanmıştı, Ege Üretıcıler Kurultajı idl o da Egelı uretıcıler Manlsa'da bır arava gelerek acıklı rfurumlarını dıle getırdiler, sorunlannın çozumlenmesini ıstedıler Sırrdl sıra Çukurova uretlcılennde «Ürunlenmız elimızden yok pahasına alınıvor Bızım sırtımızdan uç bes buyuk vurguncu mılvonlar kazanıvor Üretıci kovlulerın sutlerı su fıyatma, buğdajları kepek fı>atına, portakalları turp fıyatına, uzumlerı karaboce fıyatma, pamukları lahana fıyatma, tütunlerı ıspanak fıyatma alındı e'lerınden Şımdi başka ellerde tuccarlarda, vurguncu aracılard'a bırkaç mlslı fıyatla satılıyor urunlerımız Koyluden 260270 kurusa ahnan uzum bugun borsada 800850 kurusa, vme ortalama 300320 kurusa ahnan pamuk bugun borsada 460470 kuruşa satıhvor » Çukurova I Üretıcıler Kurultavı Duzenleme KomıteM vavımladığı çağrıda boyle dıyor Koyluden ahnan urunler eı az ıkı katına surüluvor pivasava Aracı guçler oturduklan verden ceplerıne indirıvor aradaki farkı Çalışan, dıdıner, uğraşan ter doken emeğının karşılığmı aİETiazken açıkgoz kışıler keselennı dolduruyor Ne vapmak gerek' önce bu gerçeklen gormek, gostermek. Sonra d'a bılınçle düşunmek, birleşmek Çukurovalı on blnlerce uretici Egelı kardeşlerinl 8rnek alarak bovle bir kurultay halınde toplanacak bugün Adana' da. îçel, Hatav, Gaziantep, Adana Uinden ve onlara bağlı ılçelerden ko>lu temsilcıler gelecekler bır araya Sıvasal inanç \e parti avrımı gozetılmevecek, her kovlu söz alıp konuşabılecek, derdını dokebilecek. Boyle bovle uyanacak bınlerce yılhk uvku^undan Anadolu halkı Bır kez uvanmava gorsun kımse uyutamayacak onu Ucuz politıkacı «oylevleriyle goze batan acı gerçeklerı ortbas edemejecek . «Bız kovluler, uretıciler toplumumuzun en yoksul, en ezilmış v e en orgutsuz kesimıyız. Tanh boyunca hep ıstendı bızden Hep verdlk, hep horlandık Bız çalıştık, bız savastık, bız olduk Baskaları, beyler yasadı, yaşıvorlar Cumhurıyetımızın kurucusu Ulu önderımiz Ataturk'un "Koylu Efendımızdır' sozu lafta kaldı. Yırmınci yuzyılda, Cumhurıjetlmızın 50 vılında ortaçağ ha>atı vaşıvoruz» Şu cumlelerdekı uyanışa, bılınce varsa tüm Turk fcftylüsü yarın açıktır, aydınlıktır Ezümişlık, horlanmışlık onadan kalkar kısa zamanda Ama gerıcılığın onculen ahtapotlar gıbı yayılmış yurt duzeyıne Orda burda o ezımuşler o ezıldığının farkına varmamışlar, ovle çok oyle çok kı Bır mektup almıştım geçenlerde Haymana'nın blr kö yünde geçen çok çırkin bır olayj anlat.yordu Öğretmemn evınde Dostoyevskı'nın ve benım kıtaplannı bulunmuş Oracıkta bır halk mahkemesı kurulmuş KıUplar oır «bilırlnşı»ye sunulmuş, o da verrrış yargıyı bu kıtaplara eı konuımaLdır Dostoyevskı'nın olduğu anlaşıldığından bıraKtnıslar onu bır yana Benım «Önce Ekmekler Bozuldu'jiı alıp gotünrmşler Öğretmen oljm tehlıkelen geçırmış, ayaklanmış koylulenn karşısında Aynı oğretmenm başından geçenleri «ienı Ortam»da da yayımladığını gordum Işın adamakjllı cıödı olduğunu o zaman anladım Bakmış olacak gıbı değıl kovden kaçmış öğretmen arkadaş Ama başvurduğu resmı maKamlar ellennden bır şey gelemeyeceğını soylemışler çaresız sensın gerıye donmuş Şoyle bıtırmış yazısrnı «Şimdı kove donüvorum çaresız O kove Yukansebıl kovüne Belteı de beni döverler Belkı gece bıri vurup oldurür » Işte boyle' Ezılen horlanan, somurülen yığmar kendı yararlanna çalışanlara, gerçek dostlarına kenoılennı sahıden sevenlere boyle davranıyor. Duşman gıbı. Ezılecek bırer ouşman gıbı Ege Ureticıler Kurultayı, sonra Çukurova Üretıcıler Kurultayı bunlan ızleyecek başka kurulfaylar vurt olçusunde bır bılınçlenmerun ılk canlı belırtılendır Bır vanda halkın, kojlunun yarannı ıstedığı ıçm, çagdas uygarlığa vetışmek, uyanmak, uyandırmak ıstedığı ıçın dovültn, sovülen aydınlar, ogrpfmenler yazarlar onlan kendılennın en azılı duşmanı gıbı goren karanUkta uyuyan yığınlar Bır yanda somurulmenın büıncıne varmış, bırleşmenın gereğıne inanmn, ortaçağ hayatı yaşamaktan kurtulmak ıçin çırpınan emekçıler, üretıcıler uyanmış yığınlar . C inhlndi'nde taraflar birbirıv le protesto bombardımanına tutuşmuşlardır. Kuzey Vıetnam, lıman sulanna yerlestırdığı mayınları taramadığından Amerıka'yı, Amerika, Gune\e asker ve malzeme sızdırdığından Kuzey Vıetnam'ı, Gunev Vıetnam gerılla savaşınl surdurduklerınden Kuzey Vıetnam \e Vietkong'u; Kuzey Vietnam ve Vietkong, ateşkes anla^masına bağlı kalmadığından Guney Vıetnam'ı protesto etmışlerdır. Fakat otekıler protesto notalarmdaki suçlamaları reddederken Amerika Kuzey Vietnam m Gune>e 30 bın asker ve 400 tank ındırıp anlaçmavı ıhlal etme^ı karşısında, kendısının d » < anla=mavı kısmen veya tamamen ıhlâl etmekte hakh olduğunu bu nedenle Havfong lımarı onundekı mayın taramasını tfurHurttuğunu ve vıkılan jerlerln tamırı ıçın sağlanacak yardım sorununu Paris'te goruşen komı=\ondan da tem^ilcısıni geri çektığını bıldırmıştır Yanl Amerıka artık kendısml 27 ocakta ımzalanan anlaşma ile bağlı savmamaktadır Bu arada Amerıka Kuzey Vietnam uzerınde keşıf uçuşlanna da başlamıştıArkasından da bombardımanlann geleceğı sanıhvor PROTESTOLARDAN GERÇEK BOMBARDIMANLARA DOĞRU SALONLARDA ARAPLAR GALİP NİXON AVRUPALI YÖNETİCİLERLE GÖRÜŞUYOR AMERİKA'DA SARSILMAZ İKİ «İNAN» SARSILDI. Prof. Dr. Ahmet Şükrü ESMER ıken bu gezısım sonbahara ertelemış, bu arada Avrupa uDcelerının yonctıcılennı bırer birer Amerikaya çağırıyor Şubatta Heath ile göruşmuştU Geçen hafta Italyan Başbakanı Andreattı ıle goruşmuşlu, «elecek haî ta Brandt ıle goruşecek, ondan sonra sıra Pomp'aou'ya gelecek ve sonra da kendiM gezıye çıkacak Heı ry Kıss; ıger ın soyledığıne gore, Nıxon Amenka ıle Avrupa arasmdakı n^kılerde devrım yaratmak myetındedır >.ATO ıle kurulmuş olup sadece savunmaya dayanan ıhşkiler artık yetersızdır Yenı yasa Amerıka, Kanada Batı Avrupa ve Japonya'nın sıyası ekonomık ve askerı sorunıarınuı ilışkıu olduğu temehno dayanmalı ve bunlann tumunu kapsamalıdır «Yenı NATO» aaı venlen planın ne olduğu nenuz bellı değıl, fakat Nıxon'un, tıcaret konu>undakl gomşunü rrtakpazara kabul ettırmeiL çebasında olduğundan suphehyım. bır skandal, Nıxon'un başmı ağrıtmış ve geçen yıl ez cı çogun lukla kazandığı seçımı golgelerruştir, zıra skundal seçunle ilgıl dır Geçen Hazıranda seçım kampanvası başlarken Demokrat Parti genel merkezının elekt ronık cıhazlarla dınlendığı, dosvalarının ve arşıvlerının kanştırıldıgı mejdana çıkmış ve 7 kı şı suçustu yakalanmışlar, yargılanmışlar, suçlarını ıtıraf etmışler hukum gıyerek hapse atUmışlardır Bır zabıta vakası gıbı gorunen olayın, Cumhurıyet Partısi ve hele Nıxon'ı tekıar seçtırme komıtesı jonetıcılennı içme alan bır skandal olduğu meydana çıkmış ve yavaş yavaş genışleyerek Beyaz Saray'a kadar varmıştır Bunun uzenne «Buyuk jurı» (bu, dava açılacak bır suçun mevcut olup olmadığını araştıran bır adalet organıdır) olaya el koyarak, şahıtlen dınlemeje başlamış, Senatonun bır alt komısyonu da araştırmava karar vermıştır 7 hukumlunun, tertıpte parmaklari bulunduâu meydana çıkmasın Enerji Bunalımı: dıj e yuksek kademedekılerden Amenkalılarıc ıkl şeye sarsılpara alarak suçlannı ıtıraf etmaz ınaman vard' Dolarıc de tıklerı anlaşılmıstır Başkanhk ğerınden duşmezhğıne ülkeleri dokunurmazhğını ıleri suren Nının doğal kaynaıdannm tusen xon Beyaz Saray mensuplannm mezhğıne. Bırıncısı 1971 Tembuyuk ıun ve Senato alt komuzunda sarsılmıştır Amerika mısyonu onune çıkmalarını enmn enern sıkıntısı ıçmde bu gellemek istemışse de kendı oar iunduğunu haber vermekle tısırun de baskısı altında Beyaz I\ıxon, vpçen hnî a ıkmcl ınanı ria sarsmış*jr N'xonun kongTe Saray mensuplan içm boyle bır ıstemekten vageçmı=tır. ye sunduğu mesaja eore, Ame hak Skandal eskı Adalet Bakanı Mıtrika dunya nufusunun ° o 6'smı / chall'e kadar gelmış ve galıba bsnndırcüğı naıde başlıca enerjı Nıxon'a da ulaşacaktır kaynağı olan petroıur üçte bırını tuketmektedır Amenka pünde 11 mılyon varıl peıroı uretırken VVestpolitik: 17 mılyon ?anl petrol tuketmek tedır Aslmda Nıxon tehlıke Brandt'ın Ostpohtık (Doğuva çanını çalmadan *ta petrol sıkırtısı başlamıştı Bazı büyük şe dogru pohtıka) olur da Brejhırlerde petrol vesıka ile satıl nev'ın Westpohtıkı (Batıya doğmaya öaşlanmıstır Petrol bu ru> neden olmasm Doğu polıtıkasma once De Gaulle başlamış lunmadığından satış yerlenniD tı fakat Çekoslovakvanın 1968' üçte bın kapanırustır Amerika de Sovvetler tarafmdan ışgalı ü 1980 yılında petrol thtiyacının rn aşağı yarısını dışandan ve zenne Pransa onu pek ılerl g o turmedı 1969'da Brandt, 1970'te başlıca Arap ülkelennden ıthal edecektır. Boyle bır gelişmenın de Nıxon ele alarak Sovyetlerle tngiltere Arap tsraıl savaşında Ameri yakın ılişki kurdular buna karşı ıdi ve hattâ casus ka'nın polıtıkasınj etklleyeceği sanılıyor. Şimdı Israuhlerın uy olduklannı Ilerl sürerek 1971 yılında 105 Sovyet dıplomatını kovkiısunu kacıron «Kara Evlul» değıl. Amenka'nm petrol sıkın ması înffiltere'nin Sovyetlerle arasını açtı Geçen hafta Ingıltere tısıdır. Tıcaret Bakanı Wolker Moskova'va gıderek Sovyetlerle Nixon'un Başağrısı: tere arasmda 10 yıl sureli tnçıl bir tıcaret ve teknik ışbirhgı ant«Yenı NATO» planmı hazırlarken, Beyaz Saray'a kadar gıren laşması imzalamıs ve Ineiltere de Brejnev'ın pohtıka çevrelerine gırmıştir Sovyetlen bu yola ıten tıcaretlerini gehştırmek ve hele Batının, kendısınde eksık olan alerı teknığınden yararlanmaktir. ; TEŞEKKÜR Göz amelıyatımı Daşcn ıle yapan ... Prof. Dr. Kuvvet İndirimi: , Avrupa Guvenlik ve îsbirliğı Konferansı ıçın hazırhk gdruşmelennın 4'uncu donemi geçen Perşembe gunü Helsınkı'de açılmış ve bu donemde gundemm hazırlanıp, Konleransın yaz ortalannda Dışışlen Bakanlan kademesmde toplanacağı kesmJıkle bellı olmuştur. NATO ve Varsova Paktı ulkelen arasında, Viyanada kuvvet indirimi içın yapılan hazırlık goruşmeleri tse, çıkmazdan kurtanlamamıştır. Bu arada Sovyetlenn Orta Avrupadakı kuvvetlenne iki tdmen da ha kattıklan bildirilmiştir Sovyetleıin Orta Avrupa'da 31 tümenleri bulunduğuna gore, son katkı ile 33 tumene çıkmış oluyor Konferans toplanırsa kuvvet idirimi pazarlığmda daha avantajh durumda bulunmak içın Sovyetlenn yenıden bu katkıda bulunduğu sezılmektedir. VVılly Brandt, bır Amenkan gazetesme verdıği demeçte, kuvvet indırimı Konferansmın 1975 yıhndan once toplanamayacağını söylemlştır öte yandan Avrupadaki Amenkan askerlennin hiç olmazsa bır kısmını gerı çekmesi ıçın Nıxon üzennde bazı senato ııyelennin baskısı artanştır. ÜNAL BENGİSU'ya * . • ve yakın ilgilerinl gördüğüm 1. Ü. Çapa Göz Klinifi Asistanlaruadan Dr. Duygu TOSUN i 1 • Dr. Tahir El MUSEVİ'ye yürekten teşekkür ed«rirn Kumro (Cumnuriyet: 8031) •«•«•«>••*.«••••••.*.••...| TEŞEKKÜR Gozumün rahatsızhğı nedeni tle uzun sUredlr vokın UgUUtnl estrgemeyen S S K. GedJkpasa Gds Hattabklan NfitPbasnsı Dr. Nesahat GÜMÜŞPALA'ya > j Türekten Ussekkür ederim Kmnm tsİPAL ^1 « • • « • • •« • • • « • • • • • • •• • • • ••••nuııı ı ı ı ı • ıS • • •• • • «• • • •• • • • • M •• (Cummıı+yet" 3033) Arapların Zaferi: Şavaş alanmda Israıl'e jenılen Araplar, Bırleşmiş Mılletler salonlarınd'a daima îsraıl'ı yenerler Lubnan'ın ısteği uzenne top lanan Guvenlik Konsevl, bır hafta suren tartışmadan sonra Bevrut'a vaptığı baskın dolavıs>le Israıli 4 çekımsere karsı 11 ojla kınamıştır Amenka kınama korarmı fazla sert, Sovvetler, Çın ve Gıne de fazla yumuşak bulduklarından çekımser kalmışlardır Fakat Amerıka'nın ısrarıyle «suçsuz kımselerin ha vatını tehllkeye koyan ya ria in<;an hajatına malolan her turlu tedhıs hareketlen» de kınanmi'stır «Kara Evlul» tedhışçıllğıne ıma olan bu fıkrava yer verılmesevdı Amerika vetosu ıle karar ahnmasını engellevecektı Amenka Konseyde tsrall'ın tek koruyucusu olmustur Karar Araplar içın bır zafer i«e de t=raıl ışgalındekı topraklarımn kurtanlmasına varamaz Kararla tsraıl'ın B M Genel Kurulu ve Guvenlık Konsevnrce venlen kmama kararlanna bır tanesı daha eklenmıştir, o karfar TEŞEKKÜR • •, 90 Bin Esir: Dunya kamuoyunun basfctsı karşısmda Hındistan 18, aydan ben tuttuğu 90 bin Pakıstan esir n ı geıi vermıye hazır olduğunu, Bangladeş ile birlıkte Yenl Delhı'de yayımladıklan bildırl Ue açıklamıştır Fakat aralanndan 195 esırın savaş sujlusu olarak yargılanacağı da bildınlmlştır. Hındistan ve Bangladeş aynca Pakıstan'dakj Bengallilerin geri venlmesıni, Bangladeş'teki Pakıstanlılann da gen alınmasını sart koymuşlardır Pakistan verdıgl cevapta, esirlerden blr fcıs mının Bangladeşce yargılanmasını kabul etmıvor, Pakıstan'daM Bengallilerin geri gitmelenril kolaylaştıracaŞım bıldinyof. Bangladeş'teki Pakıstanlılann da zorla kovulmalannın lnsanlıga aykın olacağını 1leri sürtiyor Ashnda «Pakıstanh» denilen bu tnsanlar Hındıstan'ın Bihar evaletmden goç eden Biharilerdlr. Müslüman olan bu Bıhanler, ştm di Bangladeş olan Doğu Pakistan'a göç etmışlerdl. Pakat esırlenn geri venlmpsi içın 1leri «Urülen şartlara rağmen, Pakistan sorunu Hindıstan ile ehnlsmeve hazır olduğunu bıldirmtştir Banglades'in tanınması şartmın kaldınlmaslyle Hindısta"n bu konuda Pakistan'a t^iyıık tavıa vermls oluyor. ' • jJtan süredlr devam edegelen tröt ha&taURimis çok .. . vakuıdan ılgılenea Göı Bastahklan Mnteöa«ı«a Dr. Adil MANZAKOĞLlFna yürekten teşekkvlr edenrn. Kıtmru (Carnrjuıfryeı: 3032) • SINAVLA MEMJJR AL1NACAKTIR Şubemiz ve diğer tstanbul Şübelerlmlzin fttiyaa Için aşagıda belirtilen şartlan haiz kişıleı arasından Sınavla Memur ahnacaktır ARANAN ŞARTLAK: a) Tlcaret Ll«esı veya Lise mezunu olmak fdenei okullar kabul edılınez) • b) 18 vasmı bitirmls 30 vaşıru geçmeml? olmak c) Erkek müracaatçılar ıçin askerlığinı vapmış olmak Memurhık sınavı 20 Mayıs 1973 Pazar eünü saat 9 90 da Çubemizde» vapilacaktnr Sınav Için müracaat edeceklertr 17 Mayıs 1978 Perşembe glinf] çalışma saaü sonuna kadar dlploma veya mezunlyet belgesi nüfus hüvivet cüzdaru ve fotoerafn Wr dilekçe tle Şübemiz PEESONE1 servisine şah»en oasvurarair sınav elriş belgelenrü almalan gerekir KONGRE Bevkoz O£retmenlerl Y«rdımlMma Derneğri Başkanlıjjı 1630 sayılı Dernekler Kanununa gore Derneglmlz tüzugundekı gerekll tadılâtın yapılması ve bu nedenle hazırlanan taslagın kurulumuza sunnlması Içın 12 Mayıs 1973 Cumartest gunu saat 14 30 da Paşabahçe okulu kutuphane salonunda toplantıda hazır bulunulması onemle rica olımur YONFTIM KURt'LU G Ü N DE H 1 Açıhş 2 Dlvan seçlml 3 Faallvet ve denetleme raporlarmın okuaması 4 1630 sayılı yenl Dernekler Yasasına gore tuzuk Udılatı 5 Yonetlm kurulunun aklan ması 6 Seçım Cumhurıyet 3037 «Avrupa Yılı» Ocak ayınoa ıktncı donemme başlarkerı kongreye sunduğu mesajda Nıxorı Çır'e ve *ovyetler'e vaptığı zıvaretler natırlatarak IP72'nın Çın ve Sovyet yılı olauğu gıbi 1973'ün rie «Avrupa yılı» olacagını sovıemiştı îlkbaharda kendısi Avrapa'ya gidecei ' • ' *'. T.C. ZİRAAT BAMKASI BEYAZIT $UBESİ (Basın 28413012)