Katalog

fTTMHURİYET 24 Nisan 1973 nadolu özgürlük yüreğinin toprak gibl kabardığı aylardır, 1919, 1920 yıllannın bahar ayları. Geniş çapta ulusal örgütlenme bu aylarda oluşup gelişmiş, Türklük büincJ, dünyanın sömürücü güçleri karşısınd'a büyük bir »ınav vermiştir. Verilen sınav gerçekten büyüktür. Çünkü ulusal ör.güt!enmeyi baltalayan güçler tek değildir. Padişahlık, hilafet, din perdesine bürünmüş yobazlık, kendi ekonomik çıkannı düşünen egemen güçler, bunların tümü, topraklırımızda gözü olanlarla işbirliği yapmıştır. Heîe Adnan BİNYAZAR bunların gücüyle beslenen iç ayaklanmalar, yurdun bütünlüğü yönünden önemli bir sorun olmuştur. Örneğin, aşaeıdaki bölüm, bu güçler işbirliğini çok iyi göstermektedir: • Bu çarpışmada biz halife kuvvetini maaBiga ve dolaylan, okuması yazması bile gürültü kopar. «Evin yamndan. bayırdan, İç lesef Türk milletinin karşısında ve Yunanlıo'.mayan Anzavur Ahmet'in baş kaldırdığı bir elbisesiyle bir cesedl sürükleyerek, bağırarak ların yambaşında pördük. Anravur Ahmet'in bölgedir. Anzavur, «Istanbul hükümetinin Kuve koşarak» getirirler. Ulusal örgütlenmeyi germaiyeti o zaman «Halifenin askerleri» ünvanı vayı Milliye'ye mu=a!lat etmek istediği adamlaçekleştirme yolunda büyük çabalar gösteren Ue isimlendiriliyorlardı. Bu halifenin kuvvetrın ileri gelenlerintfen biridir.» Kendine dinsel Kuvayı Milliyeden Kâni Bey'in cesedidir bu. leri Milli Mücadeleyi önlemek üzere toplanmıs bir nitelik kazandırmaya çalışan, «rüyasmda Genç öğretmen derstedir. Minimini çocukbulunuyorlardı. Her halde halife ile YunanlıHazreti Peygamberi gördüğünü ve onun arkaların kafasım aydmlatmaya çahşmaktadır. lan birbirine yaklastıran sebep, tetkike değer sında Mekkei Mükerreme'de namaz kıldığını» Günlerden 18 şubat çarşamba. Birden hademe bir faciadır. Anlaşılıyordu ki, sultan, saraymanlatan Anzavur'un sstığı astık, kestiği kestikgfrer Içeriye. Olanca gücüyle bağırır: «Hamdi da, milletin memleketini düşmanlara vermetir. Işte yirmi yaşındaki genç öğretmen, günBey'i getiriyorlar! Ne başmı bırakmışlar ne rnesinden dolayı ıstırap çekiyor ve îzmir kalük notlannı bu bölgede tutmuştur. Mustafa vücudunu, psramparça etmişler zavalhyı.» pılarmda öz vatanı müdafaa etmek isteyenl»Uluğ'un notları 14 şubat 1920 (cumartesi) 21 Mustafa '.'!uğ, olayı şöyle yazar günlük rin üzerine haycTutlar gönderiyordu. Dünyada nisan 1920 (çarşamba) tarihlerl arasındaki oanılarına: «Hamdi Bey'in naa'şı mübarekini hiç bir hükümdar. mensup olduğu milletin ]ayları kapsıyor. Bu notlar, içi yurt sevgisiyle canavarlar kirli ayaklariyle çiğnemişler, vülstiklâlini öldürmek için. bu kadar haince çadolup taşan bir öğretmenin günlük anılarıcudunu parça parça etmişler. .."Zavallı şehitfin lışmamış ve bu kadar alçalmamıştır» (1). dır(2). vücudunu arabadan süngülerle çıkarmışlar.» Bu alıntı. söz konusu işbirliğinin tarihsel Kimdir, genç öğretmen Mustafa Uluğ'un görünüm içinde nasıl degerlendirildiğini gr>*~Din Adına.. anlattığı Hamdi Bey? termesi yönünden ilginçtir. Zaman, yalmzca Edremit Kaymakamıdır Biga'ya gelerek bu değerlendirmeyle yetinmemekte, toplumÇevresindeki lhanet çemberi karşısında Akbaş'taki cephanelerl An^'iolu'ya kaçırmıştır. sal ortamla ilgili belgeleri de gün gün ortaya yurdun geleceğl konusunö*a umudunu yitirmeUlusal örgütlenmenin tohumunu Anadolu topçıkarmaktadır. Türkiye'yi tarihten silmeye yen bu genç Sgretmen, önemli noktalara par» raklarına atmayı başaran bir Kuvayı Milliyeyönlü güç birliklerinin ihaneti. çağdaş değermak basıyor. Soruyor anılarının bir yerinde: cidir. lendirme yönteralerinin ışığında daha nesnel «Zavallı Müslümanlık! Sen nelere, ne ciaçılardan yerine oturtulacaktır. Bunun yanınKimlerdir onu cfelik deşik edenler? nayetlere alet oluyorsun? Senin kutsiyetinden, da, olaylan yaşayanlann güçlü gözleraleri; Sözde din adına savaşanlar... Anzavur'un senin ruhaniyetinden istifade ederek ne hunTürklük biüncini aşılamak, insanımızın nice kandırdığı bilinçsiz halk! Yüzyıllarca, bilgiye, harlıklar, ne melânetler icra ediliyor...» direnmelerden sonra özgürlüğünü kazandığını çağa uzak tutulmuş Türk toplumunun bir keAnzavur'un ardını bilinçsizce katılanlara belirlemek yönlerinden çok etkili olmaktadır. iimi... •cıyor içten içe: Bu yazımd'a, bir halkın, kendi halkına düşman Hep böyle olmuştur Anadolu'da. Çıkarcıla«Zavallı millet! Hâlâ anlayamıyor. Onun kesilmesiyle oluşan bir ayaklanmamn içinde rın din duygularına dayanarak halkı saptıryaldızlı Müslümanlık sözlerine kanmaktan hâyaşayan genç bir ögretmenin anılarını söz komaları büyük sorunlar yaratmıştır. Uluğ Iğdelâ bıkmamış...» nusu edeceğim. Savaş icindeki bir toplumun mir'in «Biga Ayaklanması»nda vurgulamak ısdurumunu, halk dediğirrr' i yüce gücün ne Bunları düşünedursun o zamanın Kuvayı tediği asıl sorun budur. Sava? sırasında bir düşündüğünü bu anılard? nâreniyoruz. Milliyecisi Mustafa Uluğ. Kasabada birden bir toplumun tedirginliğini yansıtmanın yanında. A Olaylar ve gor üşter Bir Ayaklanmanın Öyküsü 6nemli belgeleri kapsayan yapıt, en çok bu yönüyle değerlendirilecektir tarihçilerce. Çünkü Iğdemir, bu çelişki üzerine kurmuştur günlüklerini. Hep bu içtensizlik çarpar yirmi yaşındaki genç öğretmenin gözüne. örneğin, Anzavur'u destekleyen Cevat Beyi şöyle anlatır gür.lüğünde: «... Kuvayı Milliye aleyhinde ahaliyi kis; ••rttığı apaşikâr Nutku serapa safsatalarla dolu. Bilhassa söylerken «Allah! Allah!» diyerek ağlar gibi coşması, zavallı cahil halhı ne kadar müteessir ediyortfu. Yahut eder gibi oluyordu. Alçak, namussuz! Ingiliz parasiyle alenen vatar.ları aleyhinde ifayı hizmet etmekten utanmıyorlar, hainler! Herkes yekvücut olup düşmanlan aleyhine çahşırken, bu namussuz alçaklar para ile vicdanlannı, narnuslannı satıyorlar.» Beyaz ve Kara BEYAZ: Brezilya 100 milyon nüfuslu sonsuz doğa zenginliklerine sahip bir ülkedir. 1972'de yüzde 10,4 büyüme hızma ulaşmı?tır. 1968'den bu yana kalkınma hızı ortalama yüzde 9'un üstündedir. Millî gelir geçen yıl 50 milyar dolar düzeyine yaklaşmıştır. 1964ten beri çelik, elektrik, çimento üretiminde iki. motorlu taşıtlar üretiminde üç, gemi yapımı üretiminde dört kat gelişme olmuştur. Sanayi malları ihracatı 20 misli artmıştır. İngiliz Merkez Bankası Brezilya'yı «Lâtin Amerika'da yapılacak yatırımlar için öncelikli bölge» olarak tanımlamıştır. Beş yılda Brezilya ihracatı iki misline çıkmıştır. Ülkenin en büyük kentinde (Sao Paulo) yaşayan orta halli bir iş adamı: Araba ve havayoluyla gezilerden; buzdolabı ve tatillerden yararlanan ilk kuşak benimkidir... diye kalkmmayı tanımlamıştır. Sao Paulo'da her beş Brezilyalı'dan biri oturmaktadır. Sao Paulo ve çevresinde hayat güzeldir. Hükümetin enflasyona karşı açtığı savaş başarıh olmaktadır. Bu sayede fiyat artışları yedi yıl içinde yüzde yüzden, yüzden 20'nin altma düşürülmüştür. Enflasvonla mücadelede Hükümetin tutumu ücretleri dondurrnaktır. ÜlKenin en büyük yatırımlarından biri Amazon Karayoiudur. Balta girmemis ormanlarda açılan bu yol, Brezilya'yı bir uçtan bir uca birleştirmekte, doğa zenginliklerine ulaşılmasını sağlamaktadır. Kapitalist gelişmenin elle tutulur basarısını vermektedir Brezilya... Ülkeye ;ermave sok^n iş adamı gümrüksüz ithalât yapabilmektedir. Alabüdiğine teşvik tedbirleri vardır. Doğal kaynakların zenyjnliğ: ve sayıların büyüklüğü Brezilya'ya gelecek nlterda büyük umutlar sağlamaktadır. Yılda devamlı olarak yüzde 10'a yakın kalkınma hızını sağlamak büyülf bir basandır. Bunun içindir ki, dünya basınında € Brezilya Mucızesisnden söz edilm?ktedir. KARA : Brezilya da korkunç bir sömürü düzeni vardır. 100 milyon halktan ancak 20 milyon bir vasama düzeyi tutturabilmistir. Geriye kalan 80 milyonun ezilmesi pahasına bir kalkınma gelışiyor. On yıl süresinde çoğunıuğu moycîana getiren 80 milyonun millî gelirden aldığı pay vüzoe 35'ten yüzde 27,5'e düşmüstür. En rengin 5 milyotı kişttıin milli gelirden aldığı pav yüzde 44'ten yüzde 50'ye yükse'mistir. Fiyatların korkunç yükselişi sefaleti yoğunlaştırmakta, sermaye birikimini de hızlandırmaktadır. Ekonomi yabancıların elindedir. Otomotiv endüstrisinin tamamı, çimentonun yüzde 9O'ı, kimya kesiminin yüzde 80'i ve makina sanayiinin yüzde 60'ını yabancı tekellerin ortaklıkları kontrol etmektedir. ABD 100 büyük girişimden 37sini elinde tutmakta. uluslararası kapitalist örgütler yoluyla ülke yöneticilerine isteklerini kabul ettirmektedir. Brezilya'da demokratik özgürlükler yoktur. «Generaller • sanayi çevreleri • yabancı tekeller» ittifakı, toprak ağalarını da yanlarına alarak Clkeyi yönetmektedir. Sol örgütler yeraltına girraişlerdir. Ordu ve polis cyıkıcı eylemlere» giriştikleri nedeniyle gençlere işkence yapmaktadır. Bu işkenceler sırasında kendini pencereden atıp intihar eden. veya baska nedenlerle ölenler vardır. İşçi ücretleri dondu.rulmuştur. Grevler yasaklanmıştm Basın kontrol altındadır. 5 milyar dolarlık dış borç, devamlı açık veren bütçe, ekonomik durumda dengesizlik yaratmakta; bu dengesizlik sürekli olarak yoksul çoğunluğun sırtına bindirilmektedir. Ordu, bagımsızlıSı koruyan millî savunma organı değildir, iç sömürü düzeninin muhafız kuvvetidir. Yeraltı örgütlerine açtığı mücadele kendisinl tatmin etmektedir. San sendikalar isçi kesiminde kontrol mekanizmasıdır. Hapishaneler siyasl tutuklülarla doludur. Brezilya'nın beyazı ve karası yukarda özetlenmişttr. Yeryüzünün bazı kesimlerinde kapitalist kalkmma yönteml uygulanabiliyor. Ne var ki bu uygulamanın faturası bellidir. Dış pazarlan olmayan ve yabancı ekonomik güçlere açık az gelişmiş ülkeler, iç kaynaklan ne denli zengin olursa olsun, çağdışı bir düzene yöneliyorlar. Sosyal adalete aykm ve demokrasiye sırt çevirmlş bu tür kalkınmanm en parlak modeli Brezilya... 100 milyonluk bir dev. Bu devi anlatırken bir gazeteei iki yohı da seçebüln Ya beyazını serer okurlann gözüne... Ya karasmı. Oysa doğruyu söylemek için çağdaş değer yargılanyl* olaylara bakmak var. Zaten çevresine çağdaş değer yargılarıyle bakmayan gazeteciye artık gazeteei denmiyor, sermayenin hizmetkân deniyor. Halkın Gücü Bir yanda. yurdu kurtarmak için canmı riisine takan Kuvayı Milliyeciler, bir yanda da înailizlerle, Yunanlılarla i.'birligi j'apan çıkarcılar. En çok destek görenler de bu çıkarcılardır. Padişah kuvvetleri onları «Jesteklemiştir. Softalar onlann yanındadır. Sonuç ise Kuvayı Milliyecilerden yana olmuştur. Çünkü Kuvayı Milliye uyduruk inançlara değil, halkın yüce gücüne dayanıyordu. Atatürk, bu birikimi :şlediei için j urdu boyunduruktan kurtarmıştır. Halkı ezen din sömürücülerini çok iyi tanıdığl için onlann iki yüzlülüğünü her fırsatta belirtmiştir. O'nun, din anlayışı yerine bilimsel anlayışı egemen kılmasınöTa bu gerçeklerin etkisi büyüktür. Toplumun olaylar karşısuıdaki direnişini güçlü gözlemlerle yansıtmasınm yanında, din perdesi altına Sîğınan kişilerin ikiyüzlülüğünü sergilemesi bakımından, Uluğ Iğdemir'in «Biga Ayaklanman ve Anzavur Olaylan (Günlük Anılar)» adlı yapıtı, Kurtuluş Savaşı tarihindeki önemli yerini alacaktır. (1) Kâzım ÖTalp: Milli Mücadele 19191922, Türk Tarih Kururnn, Ankara 1971, s. 61 (2) UlnŞ lgdemir: Biga Ayaklanması ve Anzavar Olaylan (Günlük Anılar), Ankara 1913, 116+8 s. BÜTÜNLEŞMEK DERKEN... OKTAY AKBAL Evet Hayır | alkla bütünleşmek, halkla k&ynaşmak, halkı egemen kılmak politikası var ya CHP'nin... Olumlu sonuçlar yaratı1 yor. Yurdun şurasında burasında milletvekili adayları günden güne çoğahyor. Mademki halkın içinden adaylar aranacak, mademki bürokratlar, esraf çocuklan, ağalar, zenginler artık giremeyecek CHP listelerine, öyleyse bizler yer aluız diyorlar, halktan adamlar .. îşte tskenderun'dan bir mektup. Yazan bir terzi: «Halk, hak verümez alınır bilincine varmıştır; tabular yıkılmaya başlamıştır, özgürlük güneşi doğacaktır, o günler yakındır» diyor. Şöyle tamamlamış mektubunu: «Meclise ağa, paşa, bürokrat gitmiş Yoksul halkm kaderi degişmemis. Biz halk olarak mücadelemizi demokratik yoldan CHP içinde yapıyoruz. Hali hazırda muvaffak olmuş durumdayız. CHP ezilenlerin ve sömürülenlerin partisi olmuştur. Artık halkın Meclise gidip kendi davasını halletme zamam gelmistir. Bu itfbarla önümüzdeki seçimlerde milletvekilüğine adaylığımı koyacagım. Benim için önemli olan kazanmak ya da kaybetmek değildir. Bir terzinin adayhğını koyabilmesidir. Amaç halkımızın buna alışmasıdır. Benim görevim öncü olmaktır. CHP'nia gerçek düzen değişikliğinden yHna olduğunu belgelemektir.» Şimdi yurdun birçok köşesinde adaylığını düşleyen «halk.tan Insanlar var. Terzi, bakkal, işçi, öğretmen. küçük memur, köylü, halkın temsilcisi olarak Meclise girmek umudunda. Ecevit'çi CHP böyle bir güven ışığı yaktı onlarda. «İşçi, köylü kendi Meclisimize» gireceğiz diyorlar, şarkılar, türküler düzüyorlar. öteki partiler güçlülere, zenginlere, itibarlılara açıyor kucağını, halkçı CHP de bize açacak, inancrndalar. Iskenderunlu terzi bunlardan biri. «Yaşım otuzbe? ilkokulu ekonomik nedenlerle yarım bırakmak zorunda kaldım. Fakat okumaya karşı küçük yaştan beri aşırt bir duyarlığım var. Elime ne geçerse okudum. Bugün öğünebileceğim bir kitaplığım var. Okumak benim için ekmekten daha kutsaldır. Açlığa katlanırım, u ı u kitap okumamaya asla. Kitaplan seyretmek bile bana songuz bir mutluluk verir. Bu eserleri okudukça bende bujrünku bozuk düzene karşı mücadele etme duygusu uyandı. Insan, gücünün yettiği kadar mücadele etmelidir.» Böyle diyor CHP'nia ysnnki aday adaylanndan biri... Evet... Durum böyle. Söylemek, konuşmak. yazmak kolaydır: Halklaştık, halklaşmak yolundayız, halkla bütünleşiyoruz, halk kendi adaylarmı seçip Parlamentoya yollayacak.. Kolaydır bunlan alanlarda bağırmak, bildirilerde duyurmak.» Ama uygulamak?.. Orası zordur. tçtenliğiniz de olsa türlü engeller vardır önümüzde. Bir partinin, yerleşmi» kojullann üstüne çıkması olanak dışıdır nerdeyse!... Sayın Ecevit önseçim konusunda ne düşünüyor? CHP' nin aday adayları nasıl ortaya çıkaeak. seçim savaşına na«ıl atılacak? Yanl illerde listeler hazırlanırken halktan bir kişi aday olmaya kalkışırsa listeye eirebilme, sonra da seçilebilme olanağına ne denli, hangi ölçüde sahip olabilecek? Aday adaylanndan bes bin, on bin lira gibi bir «kaydiye» Istenecek mi önce? Sonra üstelerde ön yeri kapma, hatta listede yer almak için aö*aylann büyük para harcamalannın önüne nasıl geçilecek? Kısacası, «halk«tan adaylara. yani parasız adaylara, inançlı, sağlam, güvenli, güçlü halk çocuklarına milletvekili seçilme yolunu rasıl açacak Ecevit ve " kadaşlan? Bütün bu sorular havada henüz. Oysa seçimlere altı ay kaldı. Ortanın Solunda durabilmek, gerçek halk temsilcileri bizdedir demek, halk yararına işler yapmak olanagını elinde tutmak için CHP şimdiden önseçim koşullarını «halk» yararına bir biçime sokmalı, bir anlama kavuşturmalıdır. Halkla bütünle«tik. halkla kaynaştık. halklaştık (îerken bir de bakmışsınız Meclise hep bürokratlar, eşraf, aîa çocuklan, yakınlan, paralılar, toprak sahipieri doluvermiş yine. üstelik de halkçı CHP saflarında? O zaman ne olur? Bütün bu halkçılık savları, sözleri içi hava dolu birer balona benzemez mi? CHP bu konuda ne yapacak? Neler hazırlıyor? CHP'ye güvenenler bekliyorlar verüecek yanıtlan. CHP'nin halklaşmaktan ne anladığını, bunu nasıl sağlayacağını... Içtenlikle, gerçeklikle, inançla... Ü eni hükümetin kurulması sırasında, verilen beyanlarda 6326 sayıh Petrol Kanunu'nun \urt yaranna daha elverişli hle Retirildiği iddialan ileri sürülmüştür. Yapılan ve yürürlüğe piren değişikliklerle Petrol Reformunun gerçekleştigi iddia edilmektedir. Acaba durum gerçekten böyle midir? Petrol sorununun çöztimü en azından ihtiyacımız kadar petrolün yurdumuzda bulunup çıkarılması va değerlendirilmesi ile mümkündür. Petrol Kanununda yapıldığı iddia edilen değiçiklikler bu olanağı sağlayacak mıdır? 6326 sayıh Petrol Kanunu 1954 yılında kabul edilirken ileri sürülen gerekçeler şunlardı: 1 Yurdumuzda petrol vardır. Bu petrolu bulacak paramız, teknik eücümtiz ve elemanlarımız yoktur. Bu servetlerin üzerinde oturup yoksulluktan şikâyetçi olmak yerine bu kaynaklann yabancılar tarafffldan bulunup işletilmesini sağlayacak mevzuat getirilmelidir. Parası ve teknik olanaklan bulunan yabancı şirketlerin çıkaracaklan petrole karşı, haksız sayılabilecek kazançlar sağlamalan dahi başlangıcta normal karsılanabilir. Çünkü petrolden elde edilecek gelirler kalkınmamıza yardımcı olacaktır. 2 Kalkınma çabasında olan Ulkemizde her gün artan miktarlarda petrole ihtiyaç olacaktır. Bu ihtiyacı yurt içinden saghyabilmek için yine yabancılara olanak verilmelidir. 6326 sayıh Petrol Kanunu'mın yürürlüge girdip 1954 yılından sonra. petrol aramalannda en büvük çabayi gösteren ve yatınm yapan, petrolü ük bulan Maden Tetkik ve Arama Enstitüsünün petrol erubunun bir devamı olan Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklıfı CTPAO) olmuştur. Bu kuruluşumuz dünyada en liberal petrol kanunlanndan biri olarak tanman 6326 sayıh Petrol Kanunu'nun yabancılara sagladıfı geniş imkanlann, onu smırlayan koşullan altmda çahşmiş olmasına rağmen elde etti*1 sonuçlar ve aramalara yaptı*ı yatınmlar yönünden, fcendi?er1nden medet ıımulan ve Tilrkiye'nin geleceŞinin yardımcısı olduju îlerl sürillen dev petrol şirketlerinin de katıldıSı fiO'a varan yabancı şirketlerin flerisinde bulunmaktadır TPAO, 19541971 yıllan arasmda arama için tek baçına 12 milvan aşan vatmm yanmıştır Yabancı şirketlerin aynı sürede vaptıklan arama yatmmlan toplam olarak ancak aynı miktan bulabilmistir. TPAO'nm petrol sanayiine bu dönemde yantıgı tüm vatınm da 4 milyar lirayı açmıştır. Yabancılann yatınmı ise ancak bunun yansı kadar olmuştur. Önemli denebilecek petrol keşfeden 3 sirketten birisi ise Türkiye Petrollert A.O.'dır. DUnyaca tanınmış birçok şirket hiçbir başan eösteremeden vurdumuzu terkedip sitmişrir. Türkiye Petrolleri A.O. bir petrol böleesinde 8 arama ruhsatı alabilirken, sermaye durumlan ve teknik olanaklan vetersiz birçok yabancı paravana sirket. ayn ayn aynı miktarlarda saha kapatabilmişlerdir. 1961 Anayasası, bu koşuilar TPAO alevhine işlerken kabul ve ilftn edildi. Yeni Anayasamıza göre: «Tabi! Servetler ve Kaynaklar, devletin hiiHim ve tasarrufu altındadır. Bunlann aranmssı ve 1şMilmesi hakki devlete aittlr. Arama ve işletmenin devletin 8zel teşebbüsle birleşmesi suretiyle va da dogrudan dogruva özel teşebbüs eliyle yapılması kanunun açık iznine bağhdır.» PETROL REFORMU NE GETIRDI? Y PETROL SORUNUNUN ÇÖZÜMÜ, İH TİYACIMIZIN KENDİ KAYNAKLARIMIZDAN SAĞLANMASİYLE MÜMKÜNDÜR. OYSA KANUNDA YAPILAN DEĞİŞİKLİK BUNU SAĞLAMAMIŞTIR. İhsan TOPALOĞLU petrol kanunundaki değişikh'kler Anayasamızın öngördüğü bu 11keye uygun bir sekilde yapümanıış ve Milli Kuruluşumuz yine öbür yabancı şirketlere göre sınırh çalışma düzeninde bırakılmıştır. TPAO'nın yapılan degişikliklerden sonra bir petrol bölgesinde 8 ruhsat yerine 16 ruhsat sahası alması sorunu çözemez. Çünkü 20 yabancı şirket aynı bölgede yine de 160 ruhsat sahası kapama olanağına sahiptir. Bu olanak TPAO'nın şimdiye kadar oldugu gibi bundan böyle de verimli çalışmasını sınırlar. öte yandan Raman ve Garzan'da ilk kez petrolü bularak Türkiye'de petrol bulunduğunu ortaya çıkaran elemanlara son yıllarda yenilerinin katılmasıyle TPAO teknik yönden artık yabancılann bile kabul ettiği güçlü bir duruma gelmiştir. Gelir sağıama rjakjmindan ise petrol kanunu hükiim'cn, vabancı şirKetlere petroJ bulmaları halinde o Sacîar büyük ola. naklar tanımıştır ki, bu 'inansman imkânını devlet olarak elde etmenia yararlan tartışma konusu bile olaınaz. Söyle kı, bir yabanc şivket, Türkiye'de petrol bulduğu t&kdirde, devletın kendisind^n istcyeceSı en duşük teslim fıyar, cu petrolün en yakın ü'keden petrclün çıkt>ğı noktaya getirmelf için yap* cagı bütün masrafları, ilk fiyatına eklemek, ayrıca Türkiye'de ödemediği vergi resim ve harçJarı da fiyatına katmak ve karçıhgında döviz olarak ıstemek olanağına sahip bulunmaktadır. TPAO ise bulduğu petrollü alarüardan elde ettiği gelirleri aramaya tahsis etmekte, böylelıkle tabil kaynatanmızı geliştırmek amacıyle yatırım yapmaktadır. Yalnız bu nedenle petrol Kaynaklanmızm TPAO tarafından bulunup geliştirilnıesi ayn bir önem taş'r. Türkiye petrollerine öncelis verebilmek ve kendi toprag:mi7 üzerinde ıstediği gibi çalışma İTikânlan sağlayabiımek için sarfedilen bütün çabalar sonuç vermemiş ve yine bir bölgeda bn kuruluşumuza verilecek arama sahası miktan < lâ olarak) sınırlandınlmıstır. Cumhuriyet Senatosunda yapııan Urtışmalar sırasmda Enerji ve Tabii Kayraklar Bakanı yapılacak değişik Iıkle Millî Kuruluşumuz için bir sınırlamanın kaldırılmasınm önemsiz olduğuntı Deürtnnştir. Bakana göre: «Aslmda mall ve îeknolojik takatınıız Millî Şirka timize kendiliğinden bir fiili sınır getirmekiedır. O hakie bu fiili smırı ayrıca b'r aritmetik rakamıyle kanuni iinır naline getirmek fiılen faydalı bir soi'Uç getirmedikten baska biraz sonra arzedeceğim manevi mah zurlan olan bir yolcrur.» Daha sonra sözlerine şu hususlan da tklemiştir: «Hatta size şurıU arzedebilirim: Tüıkiye'de ciddi şekilde petrol iueten yabancı çırket, bu tahdidin önemsiz olduğunu bana beyan etmiçtir. Bi raenaleyh yabancı şırketlenn b'i • tahditten dolayı ürkeceklerini ve Türkiye'ye gelmıyeceklerini iddia etmek versizdıi. Bizzat kencli ağızlarından bunun önemsiı olduğunu sorumlu bir rıiikünıet üyesi olarak dinlemisimdir.» Yabancıdan İcazet.. Yabancıla.n da ö.emsiz bulcuğu sınırlamayı kaıdıran maddeyi Cumhuriyet Senatocunda kabul ettirebilmek için sayın Bakan, tekrar bu konuya dönerek: «Türkiye'de petrol üreten c'ddi müessesenin en yetkilı çahsı bu tahdidin önemli olmadığını, hatta petrol kanununda yapılmak ıstenen degjşitı:kleri henimsediklerini sorunilü" Hükü met üj'esi sıfatıyle bçndenize söylemişlerdif» demiştır. Öyie atılaşılıyor ki, h'İkümet tasanEinda yapı^m değişiklikle kabul edilen sınırlama yahancılann cahi makul karşılamadıkları bir taviz olmuştur. Kalcu ki böyle bır beyanın yersi*;ligı de açıktır. Yurdumuzun varırına oiabilecek bir Kanun aeğışikliği için yabancılardan 'cazet almaya lüzum yoktur. 6326 sayıh petrol kanununun hazırıanması sırasında kanunda bulunup da sonradan Mecliste müzakeresı esna smda çıkanlan bir 136. madde vardır ki, bu "tanunaa vazılı hü kümlerin petrol hakkı sahipleıınin rızası olmadan değiştırilemiyeceğini kabul edıyordu, Bu zihniyetin hâlâ yaşamakta oluşunu görmek niç şünhesiz üzücü olmuştur. Kuşkusuz petroı kanunu, yurdumuzda petrolün bulunup çıka nlması için bir Hiaçtır. 632b sa yılı petrol kanurıU en liberal bir sistemi ve yacantılara verilebilecek en bü\rüK tavizleri getirdiği halde kanunun kabulü sı :asında iddia edildiğı gibi Türkiye, ihracatçı bır ülke Olmak şöyle dursun, Kendi ihtiyacımızın yansuu bile karşılayamamaktadır. Kanul edJen reform kanunu petrol öulunmasını sağlayacak hiçbir oıumlu değişikhk gefirmemeKtedir. Aynı zihmyetin devarrn, vanı yadancı petrol şirketlerı oetıol bulacak biz de bundan vararlanacağız düşüncesi bizi hıooır olumlu so r.uca götürmiyecfktır. Cünkü lundan önce de eötürmemiştir. Petrol reformunda Kabul edilecek esas petrolün aranıp bulun rrası görevinin bütün yönüyle TPACna verilmes! şeklinde olmalıydı. • Okuyucu Mcktupları Atabey, hizmet değil, oy peşinde..., Imar Kanununun "yasak hükümlerine rağmen Istanbul'd» binlerce bina kaçak yapılmaktarfır. Beykoz, Sanyer, Kadıköy (Fikirtepe), Zeytinburnu, Sağmalcılar gibi bazı kazalarda kaçak inşaat işi meslek haline getirilmiştir. Beledij'e Reisinin Televizyonda yaptığı tavizkâr konuşma kaçak inşaat »ayısını arttırmıştır. Imar planına aykırı yapılan bu binalar yıkılamadığından büyük fedakârhklarla meydaAKSARAY na getirilen imar planları tatbik imkânını kaybetmekte, GEÇİDİ şehir kaçak inşaatlann duruGazetenizin 14/1/1973 tarihmuna göre şekil değiştirmekli nüshasında yayınlanan «Ak tedir. Yetkili agızlar 60 bin saray'da bir dram» başhklı adet kaçak inşaat dosyası olvazı ilgililer tarafından inceduğunu bildirmişlerdir. rsumiştir. Ruhsath insaattan ahnan • Aksaray alt ve üst geçidi Belerfiye harçlan ile inşaat Belediyemiz teknik büroları ve emlâk alım vergisi kaçak çalışmalanyle planlanmış. ininşaatlardan alınmadığından şaat tamamlanmıştır. Geçide Belediyenin ve Maliyenin * ^eaıt planlar yetkili merciler lir zayii yüz milyonların üzeve Bakanlıkça da tetkik ve rinde olmaktadır. 1972 senesintasdlk edilmistir. Trafik kode çıkan 1605 sayıh İmar Kanusundaki hu^uslar planda nununda, kullanma belgesi ahalledilmiş oldufundan herlınmadan kullanılan binalarhangi bir tıfcanm» olmamakdan beş bin liraya kadar para tadır. Ancak Aksaroy geçidi cezası alınır hükmü tatbik etasdikli plana göre tamamı dilse, Belediyeye en az 250 henüz inşa edilmiş değildir. milyon lira gelir getirebilece»i Yeraltı çarşı kısmı ve Vatan halde, Başkan bu yola tevescaddesi istikametinden celen sül etmeyip, Maliyeye ve vavasıtalara ait (d) köprüsü kıs tanda$ın himmetine »vuç açmı ikmal eo*ilmemiş*İT Bu kımaktadır. sımların da tamamlanmasınFahri Beyin rey politikası dan sonra tesis bütünüyle çahimayesinde olan kaçak insalışabilecektir.» atlardan kanunun emrettigi Bilcilerinizi ve gazetenizde bu para toplamrsa. Fahri Atayavınlanmasına müsaadeleribev seçmenlerini ffücendirenizi rica pıiprim. cek. belde hizmetlerinin yapıRanf OKAY lamama sebeplerini parasızlıga Istanhnl Rplediyesl baSlıyamayacak. kendi kifaBasın Tayın ve yetsizligini Bİzllyemiyeeek haTnrizm Mndflni.. mivetperver vatandaşlara el açamıvacak, bilet »atıslan ve Gaziosmanpaşa'da kampanyalar vapamıyacak, hizmet taleplerine ne vapayım calısmalar para vok diyemiyecek. Gazetenizin 45.1973 tarihli Sosval sorunlannın halledilnushasmda yavımlanan «Gazimesini isteyen bir tstanbul osmanpaşada da bir ölum kavhemşehrisi olarak Belediye şagı var.» baslıklı ynzı ügîlİler Baskanından rieam: Oy poliM tarafından tncelenmistir. «Gazikasinı. Beledivenin fakiriik osmanpasa ilçesinin Merkez ma polIHkasinı bıraksm, kanunlahallesi olan Halirpasa Caddesi nn »mir h0k0m!erfnl tatbik alt ve fıst vsoılan ile in«a edilederek kaçak inşaatlan 5nlpmek Ozere mötpshhide ihale sin, yapılanlardan da 100 miiedilmiştir Bu volun alt vapısı vonlsnn flzerinde toplavaca?ı bitirilmis ve 0s+ kismınm bekanunl cezalarla. Su • Elektton ssfslt insaası için de çahsrik Yol Kanal • Temİ7İik rnaîar» haslamlmıs biılunmakta ffibi medeni İhtivaclanrm7i dır.» Bilsilerinîzî ve eszetenizde pidersin: îs Börmemek icin yaviTp.lanmasına müsasdelerinipara yok demevi herkes bezi rica ederim cerir. Hürmetlerimle. Rauf OKAY M. AH BATSAN tstanl<Til BHedivesi R»cmMBteatabit Yavın VP Tıırizm Miidürü MEVLİT 16.3.1973 tarihinde ebediyete intikal eden çok sevgill varhğımız, ECZACI toprağa verilişinin kırkıncı gününe rastlayan 25.4.1973 Çarşamba günü ikindi namazından sonra Şişli Camiinde oktmacak Mevlidi Şerife bütün dost, akraba ve arzu eden dindaşlarımızın teşriflerini saygıyle dileriz. ERSOY, PARMAN ve CANPOLAT AÎLELERÎ Cumhuriyet 5S72 HAMZA ERSOY'un T. B. T. A. K. MARMARA BİLİMSEL ve ENDÜSTRİYEL ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ Beslenme ve Gıda Teknolojisi Ünitesi için Araştırma Uzmanı, Araştırma Asistanlan ve Teknisyen alınacaktır. Araştırıcı olarak çalışmak üzere, Beslenme ve Gıda Teknolojisı dalında doktora veya öıtisas yapmıs elemanlar ile Ziraat. Veteriner. Kimya ve Makina Fakültesi mezunlarının şahsen veya yazı ile, Enstitünün Gebze'dekı işyerine başvurmalan rica olunur. ADRES: PJC. 21, Gebze, KOCAELt (Basın: 142712860) Kendimiz Bulmadıkça.. Günden güne artan petrol öıtîyacımız plansız bir sekilde çı kar çevrelerinin de baskısı Ue FuelOil kuvlanıliijasTun teşvikj scnunda ödemek zorunaa fcalacsğımız döviz miktarlan bia tHmdan Kalkamıyacagımız seviyelere ulaştırabilır Hetrol üret'cisi Olkelerin yabana şirketlere karşı giriştjkıeri mücadele nedeniyle hızla artar petrol fivstlannın 1980 yıllarında bugünkü değerin 23 misUne çıka cağı hesaplanmaktadır Büyük sanayi ülkelerinin durmadan aı tan ihtiyaçlan da bu artışa yar dımcı olmaKtacur. Viırtli 7 dolara ulasacak olar Detrolün bı7n maliyeti ton başua 5055 do ian bulacaktır. 1980 yılmda ham petrol ithali önçörtildüğu gibi yılda 20 milyon tonu buıacak olursa ödeyeceğimiz döviı miktan 1 milyar dolan aşacaktır Bu miktar ithalât ve ihracat aenpemizi temelmden sarsar Kütün bu hesaplar oetrolü kendi gücümuzJe Dir an önce bulmayı zorunlu kıimaKtadır Kabul edilen petrol reformu kanumj kendi gücümüze eüvenmediği ve ancak yabancılann petrol bulabileceğl görüsünü «ynen mulıafaza ettiği için reform de ANKARA İMAR LİMİTED ŞİRKETİ BAŞMÜDÜRLÜCÜNDEN Tesisat Eksiltme Ilânı 1 Çirketimizce inşası devam eden Izmlr Denizbostanlısı 133 adet konutun elektrik, kalörifer. brülör ve sıhhî tesisat işleri birim fiyat üzerinden kapalı zarf usulüyle eksiltmeye konulrau«tur. Tİim tesisat işlerinin 1. keçif tuten: 4.168.150^5 TL. olup geçici teminat miktan: 138.794.51 TL.'dır. 2 Eksiltme 3.5.1973 Perşembe günü saat 15.00'de Ankara Atatürk Bulvarı No 13/A Sirket Merkezinde yapılacaktır. 3 Eksiltme dosyası Şirket Merkezinde görülerek tetkik edilebüir. 4 Istekliler <G) grubundan 4O O0 O TL.tık Bayındırlık . O .O . Bakanlığından alınmıs müteahhitlik kamesi, şimdiye kadar yapmış olduğu ve halen taahhütlerinde bulunan işlerin tasdikli belgesi. teknik personel ve teçhizat beyannamesi. banka sermaye ve kredi referansı tle birlikte 30.4 1973 tarihine kadar müracaatla yeterlik belgeleri almalan gerekmektedir. 5 Teklif zarflan eksiltme şartnamesine göre tanzim edünıj? olarak ihale günü saat 12.00'ye kadar Merkez îhale Komisyonu Başkanlığma teslira edilmi» olacaktır. Postadakl gecikmeler dikkate almmaz. 6 Müessesemîz belge verip vermemekte. Ihaleyi yapıp yapmamakta veya dilediğine ıhaleyi ysomakta serbesttir. (Basuı A. 8147 142522858) T. B. T. A. K. MARMARA BİLİMSEL ve ENDÜSTRİYEL ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ Beslenme ve Gıda Teknolojisi Ünitesi İçin Araştırma UzAraştırma Asistanlan ve Teknisyen alınacaktır. Araştıncı olarak çalışmak üzere, Beslenme ve Gıda Teknolojisi dalında doktora veya ihüsas yapmış elemanlar ile Ziraat. Veteriner. Kimya ve Makine Fakültesi mezunlanmn şahsen veya yazı ile, Enstitünün Gebze'deM işyerine başvurmalan rica olunur. mam, ADRES: P.K. 21, Gebze KOCAELİ (Bftim: 141133861) Kendimize İhanet Bu durtrmda ana fcuralin, Tabil Servetler ve Kaynaklannm aranması ve işletilmesi hakkı devlete ajt oldugu. flzerinde tartışma bile götiirmiyecek bir eerçekken re uygulamada TPAO bu hakkı tam olarak kullanabfl»celc durumda olmasın* ragmen,