Katalog

CUMHURÎYET 20 Nisan 1973 3 Dış haberler c Watergate skandalına eski ABD Adalet Ortakpazar bir süper güç Bakanı da karıştı, Dünyada Bugün Pentagon, K. Vietnam'daki Politikada sonınlar mayın temizlemeyi durdurdu Kuvvet indirimi çıkmazı WASHtNGTON Pentagon, dün Kuzey Vietnam'da bütün mayın temizleme islemlerinin dur durulduğunu açıklamış ve Vietnam'da komünistleri Çinhindi Ateçkes Anlaşmasını defalmrca boz makla suçlamıştır. Pentagon sözcüsü Jerry Friedheim bu konuda özetle jöyle konujmuştur: «Güney Vietnam ve Laos'ta kar^ı tarafın devanüı olarak ateşkesi bozmalan, Paris Anlaîması koşullanna uyamamalan, Kamboç'ta ilân edilen ateşkes «nlaşmasına saygı göstermemeleri ve Güney Vetaam'a devamlı olarak silâh gönderdikleri için Kuzey Vietnam'da mayın temizleme işlemleri durdurulmu?tur.» ERGUN BALCI mü oluyor? erçek anlaıru lle Batılı aydına özlem duyan toplumlann belki de başında biz geliriz. öyla bir aydmdır ki bu, günlük küçük hesaplann dışında büyiüc gerçekleri arar. Ve bunlan çekinmeden, sakınmadan söylemeye çalışır. Onun için ön yargılar yoktur. Doğruluğu ancak araştınldıktan sonra bulunan düşünceleri ile dün ve yann arasındaki uyumlu çizgileri bulur. yerlerine yerleştirir. Islârnî temellere oturmuş yaptsı ve yüzü Batıya dönük kafası ile, Türk aydmı kendl içindeki çelişkilerl henüz yenememiştir. Belki uzun vadede, gerçek aydınlar parmakla gösterilen bir iki örnek olmaktan çıkacak ve bir topluluk haline gelecektir. Ama çok uzun ve zor bir gelismeyi gerektiriyor bu iş. Batının yüzlerce yıllık düşünce geleneğinin ürünü olan aydınlan, bir anda tezgâhtan çıkartıp. piyasaya sürmek kolay değildir. Kendi hayatımn bir dönemindeki önemli bir olayı, tüm insanlığa ilişkin degerlendirmelerine temel alan düşünce tarzı ile gerçek aydın arasmda çok uzak mesafeler vaniır. Bir Batılı aydına gUnümüzde örnek verilmek istenirse, sanıra ki Dr. Ralf DahrandorTım adı başlarda gelir. Batı Alman liberal milletvekiU olan Dahrendorf, geçen yülarda Ortakpazar'ın dış ihşküerini do yürütmüştür. Bir sosyolog olarak sürdürdtiğü politika öncesi hayatında, Alman gençlik hareketini anlamaya çalışmış, Dutehke ile en iyi diyalogu kuran öğretim üyesi şeklinde tanınmıştı. Avrupa Ortakpazanmn en etkili ve yetkili kişilerinden biri olan Dahrendorf'un, «îkinci Bir Avrupa îçin Cağn» adı altında bir kitap hazırladığını okuduk. Dahrendorf bu kitabında, Ortakpazan temelinden eleştirmektedir. Merkezi Brüksel olan Avrupa BirUğinin hükümetler üsttl yapısına çatmakta, yaklaşan bir politik tehlikeye karşı Avrupaiılan uyarmaktadır. Avrupa Ortakpazannın diğer üye devletleri birer uydu haline getirecefini ileri süren Dahrendorf, «Avrupa güçlü olmalı; ancak bir süper devlet göriinüşüne sahip bulunmamalı» demektedir. Bilimsel ve sosval araştırma verilerinden sadece Or Adalet Bakanı Kleindiest, olayın soruşturmasından çekildiğini açıkladı WASHtNGTON «Washington Post» gazetesi dün sekiı sü tunluk bir başlıkla yaptığı yeni bir iddiada Watergate skandalına o zaman Adlije Bakanı olan John Mitchell ve Nixon"un Beyaz Saray Ytırdımcılanndan John Dean'ın aa Karıştıklanm iddia etmiştır. Watergate skandalı Cumhurbaşkanlığı seçim kampanyası sı rasında, Cumlıunyetçı teşkılâtın Demokratlann merkezine gızli alıcı cıhazlar salmalKn ile ı'giliydi. O zamanki iddialara göre, Nixon hüKümetine bağlı ve y&kın şahıslar Demokrat Par ti merkez oinasına gızlice girerek oraya alıcı cıhazlar yerleştırmişlerdi. «Washington Post» gazetesine göre, Nücon'un soçim kampanyâ sı ileri gelenlerinden birı olan Jeb Stuart Mcgruder, şimdi Başsavcılığa müracaat ederek, Watergate skandaü bakkında ye rıi bilgiler venniş ve Watergate plarunı hazırlayanlar ara&ınaa John Mitchell ile John Dean'ın olduğunu bildirm'^tır. Öte yandan Bırleşik Amerika Adalet Bakanı Rıchard J. Kleindinst, Demokrat Partının Watergate'tekı genel merkezmde Başkan Nıxon hesabına girişilen casusluk olayının soruşturmasından çekildiğini açıklamıştır. Kleindienst buna gerekçe olarak, bu soruşturmanm «Kendileriyle kişisel ve mdeslekî ılişkiler kurdugu kımselerle ılgilı oluşunu» öne sürmüştür. (THA a a) Kuzey Vietnam'ın protestosu HANOİ Kuzey Vietnam Hükümeti, Amerikalıların Kuzey Vietnam kara ve akarsularındaki mayınları tarama işlemini herhangi bir neden göstermeden dur durmasını, dün «Şiddetle protes to« etmiştir. Hanoi'de Dışişleri Bakanlığı sözcüsünün yayımladığı bir bildiride, Amerikan mayın tarama uzmanlarınm 17 Nisan'da harekât bölgelerinden çekildiği ve Amerikan hükümeünin mayın tarama işlemini ikinci kez tek yanlı ola rak durdurduğu belirtilmektedir. Bildiriye göre, Amerikah uzmanlar, şimdiye dek, binlerce ma yından yalnız üçünü patlatmışlar dır ve bu tutum, «Amerikan hükümetinin, mayın tarama işlemini geciktirerek Kuzey Vietnam ablu kasını uzaünayı amaçladığmı» gös termektedir. (THA aa) G Rusya, Yunanistarv'da 2, bir elektrik santralı kuracak ATİNA Yunan Elektrik îda resi ile Sovyet «Energommachexport> Kurumu arasmda önceki gün imzalanan bir sözleşmeye gö re, Sovyetler Birliği, Yunanistan da ikinci bir elektrik santralı ku racaktır. Pire yakınlarındaki Keratsini'de kurulan 200 Megawatt gücündeki birinci santral 1971'de taraamlanmışü. îkinci santral, Kuzey Yunanistan'da Kavala'daki Turba kömürü yataklan yakınmda kuru lacak ve 375 Megawatt gücunde olacaktır. Andreotti, Nixon'a Orta Doğu uyuşmazlığıyla ilgili birplan sundu WASHİNGTON ltalya Başbakanı Giulıo Andreotti, Başkan Nixon'a, Ortadoğu uyuşmazlığının çozümüyle ilgili bir plân sun duğunu açıklamıştır. Andreotti, Washington ziyareti sonunda düzenlediği basın toplan tısında, «Rajana oturma şansına sahip olabilmesi için gizli kalması gerektiğini» belırttiği plân ko nusunda ayrıntılı bilgi vermekten kaçınmış, yalnızca planın birinci aşamasmın, Araplarla İsraillileri aynı masanın çevresine oturtmayı amaçladığmı açıklamıştır. Finlandiya'da biri Bakan üç kişi, devlet sırlarını acıklamaktan yargılanacak HElStNKt Finlandiya Adalet Bakanlığmdan yapılan açıklamaya göre ıçlerınde bir Bakan ve Devlet Başkanlığı özel kalem memuru bulunan uç kişi bir İsveç gazetesine devlet başkanlığı sırlannı acıklamaktan sanık olarak mahkemeye verılmıştir. Bakanlık taraf mdan yapılan | resmi açıklamaya göre Özel Ka| lem Müdürü Antero Jyanenki, Dış Tıcaret Bakanı Jussı Linnamo ve eski Sanayi Bakanı Seppo Lındblom Helsinkı'de yargüanacaklardır. Geçtiğımiz Kasım ayında tsveç te basılan Dagens Nyheter gazetesi Finlandıya Devlet Başkanı Orho Kekkonen'in Fınlandiya'nın Ortakpazarla ilişkileri konusunda Kremlm liderleriyle yaptığı gızli göruşmelerı yayımlamıştı. Bakanlık bildirisinde Aralık ayından bu yana 85 kişinin bu durumla ilgıli olarak sorguya çekıldıkleri ve sonupda bu üç kişıılRî DKzat KeRKulıcıı tarsrçpdan hazırlanan belgelerı yetkia» kişilere gösterdiklerınin anlaşılarak mahkemeye verildikleri açık lanmıştır. (THA) Pn a p ılıin ' im y a q g uın u r u han n n v a ş nı ni . YllIann komedyen unutturamadığı üniü chariie chapim, 16 Nisan'da 84 yaşına basmıştır. Resimde, Charlie Chaplin, İtalyan Riviera'sında bir lokantada eşi Oana ve kızları Annette'le, Josephıne'le birlikte yaş gününü kutlarken görülüyor. Zengin ülkelerde cinsel hastalıklar salgın halinde CENEVRE Dünya Sağlık Teşkilâtı (WHO) Genel Başkanı Doktor Marcolino G. Candau, bütün ülkelerde cinsel hastahklara karşı vakit geçirilmeden mücadeleye başlanması çağrısmda bulunmuş, bu konuda gösterilecek ihmalin dünyayı büyük sorunlarla karşı karşıya bırakacağını söylemiştir. Dr. Candau, İkinci Dünya Savaşından sonra cinsel hastalıkların teşhis ve tedavisinde yeni tekniklerin geliştirildigini, bunun da büyük iyimserliğe yol açtığını söylemiş, sonra sözlerine şöyle devam etmiştir: «Bu gtn de iyimserliğimizi kaybetmek için ciddî bir sebep yoktur. Cinsel hastalıklarla mücadelede etkili ilâçlarımız ve erken teşhis yöntemlerimiz var. Buna rağmen, dikkatsızhk ve önem vermemek yüzünden dünya yeniden bir cinsel hastalık salgını ile karşı karşıya gelmiş bulunmaktadır. Çeşitli ülkelerde yapılan araştırmalar, son yıllarda cinsel hastalıkların büyük bir hızla yayılmakta olduğunu kesinlikle ortaya koymustur.» Dr. Candau her ülkede durumun farklıhk göstermekte ol ' duğunu, buna karşıhk ortalama olarak cinsel hastahklara yakalananların sayısının yılda yüzde 8 ile 10 oranında artış kayde'tiğini söylemiş, tedavi olanaklarının çok bol olduğu lengin sanayi ülkelerind» .cjnsel h»«talıklann salgın haline gelmekte olduğunu belirtmiştir. fDIŞ HABERLER SERVİSÎ1 ı Sunî kalça kemiğinin seri imalâtına geçildi CXEMSON (G. CAROLİNA) Clemson Üniversitesinden açık landığına göre, Üniversitenin geliştirdiği sunî kalça kemiğinin bir Alman firması tarafından seri imalâtına geçümıştir. Açıklamada, seramikten imâl edilen yeni kemiğin Batı Almanya'da altı ay içinde piyasaya çıkacağı. Amerika'da da ikı yıl için de satılabileceği belirtilmektedir. Yetkılıler, kemiğin önceleri mecak en iyi sonucun seramikten almması nedeniyle serî imalâta geçildiğini ifade etmişlerdir. ABD, 2 Polonyalı Bakanın VVashington'a yapacağı ziyareti erteledi WASHINGTON Birleşik Amerika Dısisleri Bakanlığı tarafından yapılan bir açıklamada, Polonya Başbakan Yartfımcısı Jan Mitrega ile Bilim Bakanı Jan Kaczmarek'in, VVashington'a yapmaları planlanmış olan gezilerinin, süresiz olarak ertelendiği bildirilmiştir. Yetkililer, bu karann, ABD' nin Vietnamdaki Uluslararası Kontrol ve Denetleme Komisyonunun üj'esi bulunan Polonya ve Macaristan heyetlerinin engellemesinden hoşnut olmaması nedenivle alındığını belirt mişlerdir. (UPI) Mchraet BARLAS (Devamı 7. «ayfada) vrupa'da politik sahnede günün en aktüel Isonusu Ortakpa, zar ABD çekişmesi ıse, en büyük çıkmazı da kuvvet in< dirimi görüşmeleri. 31 Ocak'ta Viyana'da başlayan bu görUşmelerde hâlâ usul yönündeki tartışrnalardan ötede bir sonug aünamamış. Bu gidişle daha uzun süre alınacağ' da yok. As« lmda konu çok yanlı ve çapraşık nitelikte. GereK Batılı müttefiklerın kendı aralannda, gerekse iki blok arasında deria iiki» ayrılıklan bulunuyor Önce NATO içinde Fransa kuvvet indirimi görüşmelerin» her zaman karsı çıkmış ve bilindiği gibi Viyana Konferansına katümamıştır. Buna karşılık Amerika'da Avrupadan tek taraflı çekilme eğilimi gıttikçe güçlenmekte. Başkan Nixon, gerçi Avrupa'dan tek taraflı çekilmeyeceklerini kesinlikle açıklamıştır. Ama Amerikalılann bu meseleyi, Ortakpazar'dan iktisadt taviz koparmak için pazarlık konusu yapma ıstekleri de belli oluyor. Napoli'de yüksck rütbeli bir îtalyan subayı ile konuşurken «Amerikan birliklerinin Avrupa'yı terketmesmden neaen çekıniyorsunuz? Koca Avrupa'nm savunması 300 bın ABD askerına mi bağlı?» diye sordum. Verdiği cevap ilginçü: < Amerikan birliklerinin Avrupa'da kalması bızim için daha çok sıyasî garantıdir. Zira bir çatışma vukuuncUt eğer Avrupa' da ABC bırlikleri varsa, Washington muhakkak işe mUdahale eder» dedi. Ya yoksa? Amerika herhalde gene müdahale eaer, ama ns zaman? Ve nerede? Işte Avrupa ve özellikle Fransa herhalde by sorunun cevabından kesinlikle emin olmadıklanndan ABD birliklerinin kıtada Kalmasım en büyük teminat olarak görüyorlar. Buna karşılık Amerika'da, Avrupa'dan çekılmeyi isteyen çevreler böyle bir oluşumun Avrupa'yı daha sıkı ısbırıığına iteceğini. daha dinamik tutuma sürükleyeceğinı ve vaşü Kıta için daha sağlıklı sonuçlar getıreceğini ileri sürüyorlar. Avrupalı kimi askeri uzmanlar ise şöyle cevap veriyorlar bu teze: Haten Varşova Paktı, NATO"ya karşı tümen sayısı bakırrundan l'e iki. tank sayısı bakımından l'e uç ve uçak sayısı bakımından da l'e iki oranında üstünlüğe sahıptir. ABD birliklerinin çekılmesi sonunda daha da güçten düşecck olan Avrupa bir çatışma anında ister istemez taktik nUkleer sılâhlara baş vuracak, bu ıse stratejık nükleer savaşa yol açabıieceKür. Batılı muttefikier arasında tartışmalar bu şikilde 6ürerken Viyana'da da görüşmeler çıkmaza saplannnştır. Biliyorsunuz, görüşmelere ABD, Kanada, Ingiltere, Batı Almanya Belçika, Lüksemburg ve Hollanda, yani Orta Avrupada kuvvetleri bulunan devletler tam üye olarak katıhyorlar. Buna karşılık Norveç, Türkiye, Yunanistan gibi kanat ülkeleri de sınırlı temsıl hakkına sahipler. örneğin Türkiye kendini ilgılendiren konularda oylamaya katılıyor, fakat nihal karar alma yctkısine sahip değil. Karşı taraftan ise, Sovyet Rusya, Doğu Almanya, Macaristan, Polonya ve Çekoslovakya tam üye olarak katılıyorlar. Bu durumda Moskova'nın şuba» ayında ortaya attığı bir teklıf işleri bütün bütüne kanstırdı. Kremlin bu teklıfinde, görüşmelerin kapsamına ilgili tüm Avrupa ülkelerinin girmesi tezini ortaya attı Bu ise NATO'run planına ters düştüğünden kabul edilmedi Zira bu takdırde kuvvet tndirimı sade Orta Avrupa'da değil. kanat ülkelerinde de yapılacaktı. Oysa Orta Avrupa'rfa birliklerin gen çekilmesi için yer olmasma karşı, kanatlarda yoktu. Örneğin, Trakya'nın derinliği Türk birliklerinin sınırdan geri çekilmelerine elvermiyecek kadar azdır. Sovyetler son olarak Maearistan'm konferansın dışında bırakılmasını ıstemişlerdir kı, bu takdirde bu ülkede bulunan 40 bin kişilık kuvvetleri, indirimin kapsamına gırmeyecektir. Dığer bir guçlük de «Karşılıklı ve dengell kuvvet indirimi» deyimi üzerınde çıkmıştır. Sovyet heyetl indirimin sade «Karşılıklı» olmasını ıstiyor. Oysa indirimin aynı zamanda «Deng e l l de olması NATO için son derece önemli Zira ABD biı* liklerinin Atlantik'in ötesine gitmesine karşı, Rus birlikleri sade birkaç yüz kılometre geri çekileceğinden NATO, Moskova'nın bu stratejik avantajını dengelemek için Varşova Paktı birliklerinde daha büyük ındirim yapılmasını istemektedir. Bu talebi de Moskova kabul etmiyor. Avrupalılara göre, Moskova, ABD Ortakpazar sürtüşmesinin sonucunu ve Amerika'daki gelişimlen beklemek için vakit kazanma çabasında. Her hal ve kârda şimdiden kesinlikle söylenebüecek tek şey, görüşmelerin daha uzun sure sürüncemede kalacağı. A »• '• ivermekle övünüyor», One garanti ...r onegüvendirki. Bir asra yakın süredir üzerine titredüderi RENAüCT ismini gnnnia teslim ettiler. RENAULT