Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
CUMHURÎYET 30 Mart 1S :UMHURIYET EKONOMI YORUM Yalçın KÜCÜK Fiyat artışıhınenyüksek olduğu yıl: 1959 ve 1972 Türkiye'nin serbest bir seçimle çok partili siyasi hayata gırdığı 1950 yılından beri fiyatların en çok arttığı iki yıl 1959 ve 1972 yılları olmuştur. 1972 yılındaki yüzde 18,5'luk fiyat artışı bir seçim yılı olan 1957 yılmdaki artışa yakındir ve 1959 yılındaki rekordan bir puan daha azdır. Buna mukabil 1971 yılındaki fiyat artış yüzdesı büyük lük bakımından, bu devre için de beşinci sırayı işgal etmektedır. Fiyat artışlannın memleketimizdeki en güvemlir göstergesı Ticaret Bakanhğı Konjoktür Daıresınce derlenen Toptan Eşya Fiyat Endeksıdır. Hazırlanan endeksler yayımlandıklan gıbı yayımlanmadan bnce ilgili Bakanlık ve Bakanlara da verılmektedir. Bu yüzden ekonomıy le ilgili bakanlann 19T2 yılinda fiyat artışlannın yavaşladığını veya 1971 yılından daha az ol dufunu söylemelertne imkân kal mamaktadır. Şimdiye kadar 1972 yılı endekslerinın tamamı yayım lanmadığı için ilgili bakanlar çe uı şıtli aylann dalgalanan endekslarini mukayese ederek fiyat artışlan konusunda farklı bir tablo çizebümişlerdır. 40 YIL ÖNCE CUMHURİYET 30.3.1934 DOKUMA SANAYİİMIZ ÜRKtYEDE şuurlu bir sanayi harekeü Cumhuriyet Hükümetinin himayesiyle başlamış ve sekiz on sene içinde bu sahada büyük bir gelişmeye ulaşmıştır. Memleketimirde sanayii teşvik kanunundan faydalanan 1473 sanayi müessesesinin 1932 se nesi sonunda imâl ettikleri bir senelik eşyanın kıymeti satış fiyatlarma göre (138) milyon Türk lirasmı bulmuştur Bunun yarısın dan fazla ziraat hayvanlan. baIık ve av mahsulü sanayii, yüzde 15'ini dokuma sanayii. vüzde 7 J u kömür, mermer satışı gibi sanayi şubeleri teşkil etmektedir. Bugün mevcudu 351*i bulan dokuma sanayii müesseselerinden elde edi T len kazanç 21 milyon liradır. Talnız ipekli sanayi fabrıkalarının 56'sı Bursa'da, 17'si de Istanbuldadır. Hde edılen kazanç d* 3553.000 liradır ki bunun iki buçuk milyon lirası Bursa fabrikalarında dokunmuştur Surasını da kaydetmeliyız ki bugün memleketimizde giyim e?yası ne yazık ki işçi ücretlerinin ucuz olmasına rağmen her memleketten daha pahalıdır. Ömegin en iyi kumaştan bir takım elbise Yunanistanda 1012 lira, S u riyede 1516 Hraya yapıldığı halde işçi ücretlerinin ucuzlujjuna rağmen bizde 3040 liradan aşağı tedarik edilememektedir. Ekonomik çözümleme A astlantı mı? Büyük sanayicilerin, Cumhuriyetçl Güven Partim sinin ve bazı ilericilerin aynı aday üzerinde bırleşmesi. llkeller, böyle bir birleşmeye yüzde yüz rastlantı der. Amerikahlar ıse yanlıs bilgi, yanlış değerlendirme deyip geçerler. Aslıncfa Çok farklı değil. Rastlantının Amerikancası. Böylesine önemli bir konuda, böylesine farklı bir üçlünün bir araya gelmesi ne rastlantı ne de yanhş değerlendirme sonucu. Peki, ne? Nedir, üçünü birlestiren çizgi? Biivük sanayicileri. Cumhuriyetçi Gilven Partisini ve bazı ilericileri birlestiren doymamışhk duygusu. Sanayiciler, aldıklarına dovamadı. Cumhuriyetçl Güvcn Partisi, hükümet etmeye. Bazı ilericiler de eerçekleşmemis reformlara. Demokratifc özgürlüklerin askıya alındığı birortamda. ögrencileri ve aydmlan yenmek, işçileri susturmak kolay oldu. Ama ithalâtçıyı, tüccan, toprak ağasını yenmek o karfar defiil. Reformlar yasama orşanlanndan geçmedi. Büyük sanaviciler reformdan yana. Kalkınma sanavilesme ile özdeşleşinee büvük sanayi ve bazı ilericilerin çıkarlan olmasa bile özlem'.eri birleşti. Ikisi de tüccara, ithalâtçıya, toprak ağasına karşı. Reformların da yapmak istediği zaten bu. Eger bugünkü ve yarmki yasama organlan reformcu görüntüde değilse, bu görüntüde olan birisini daha tepeye çıkarmak nedpn düşünülmesin? Güvencilerin devreye girmesi kentfl becerikliliklerinden pelmiyor. Sermayenin her çesidini savunan AP, dayanağına karsı sekter olmak istemedi. Türkiye'de gelişme, üretim güçlerınin ulaştıgı düzey henüz sadece büvük sanavie davanan bir partiye iktidar kapisını açrmvor. Tabiî asearî çizgide demokrat olmak şartiyle. Güvenciler. iktidar olma konusunda titizlikten uzaklar Asıl önemlUi, uzun bir iktidarı hayal er?ecek güçieri yok. AP. büyük kitleler için olmasa bile savunucusu olduğu sermave tabakaları icin asgarî ölçüde demokratik olma zorunda. tktidarının ömrü, sermayenin iç çatışmalarını dogal akışında tutabilmesine baîlı. Reformlar, bu çatışmada büvük sanayicileri tutmak olacak. «Ülkpnin ihtiyaç duyduğu reformlar».. Güzel söz. Ama »ovut. ülkenin gerçekleri ise somut. Sanayicisi, ithalâtcısı, tüccan. toprak a£ası, köylüsii. işçisi var. üstelik ekonomi de geIMi. Artık birine d"okunrnadan diğerinin önünü açma imkânı kaimadı. Reform dendi mi, birînden almaeak, diğerine verilecpk Sovut reform kalmadı. somut reform çıktı. Bu vüzden «B?v tktisatçı»nın sihirli değnegi işe yaramaz oldu. Herkes, reform benden ne alaeak, ne verecek dive düşünmeye başladı. Tartısma ortamında rpformlann anlamı huraö*a. Tartışma olunca. reformlar için büyük kitlelerîn ödeyeceğl tiyatı düsürmek mümkün. Fakat kimse fazla hayale kapılmamalı. Reformların meyvelerinin büyük kitlelere gideceği günler pek yakın degil. Ama vine de tartısma ortammda reform, tartışmasız reformdan daha vararh. Cunkü reformlann Wme yaradıgını, fiyatı kimin ödedigini eösterme imkâm var. Bu ise. sermare partisinin tabanından kopmalar demek. Kft>r büvük kitleler aptal degilse. Büyük kitlelerin aptal olduSunu düşünenIer biç yola çıkmasm. Oturdukları yerlerde kalsmlar. Bav Iktisatcı veva Bav Reformeunun reformu mu, yokss Vftlelfrin onavladıSı reform mu' Bu sorunun hiçbir anlamı yok. Pratik böyle Eösterdigi için 12 Mart'tan sonra iktisadı da rrformları da bildikleri var«avılanlar ba<a eetirildi Ke oldu" Kişisel dürüstlüklerini yanlarına alıp, sivasl havatlarının "sonunu burada bırakarak cekilip gittiler. NeHen mi? Politik güçleri olmadıS'. kitlelere davanama6*ıklan icin. Narh fiyatı Bundan sonra aynı yola başvurmak isteyenlerin kullanacak lan endeksler geçinme endeksleri olacaktır. Perakende fiyat lan ve sadece belli şehirlerı kap samma alan bu endekslerin gös terdığı fiyat artış seyrı Türkiye'de toptan eşya fiyatları endeksinın gerısinde kalmaktadır. Başka ülkelerde rastlanmayan bu durum iki sebepten ılerı gel mektedır. Bunlardan biri, geçın me endekslerine konu olan tüke tim maddelerımn çoğu artık bu günkü tüketim ahşkanlıklanm yansıtmaktan uzaktır. Sogan, bulgar gibi aile bütçelennde önemi azalmış bır çok ma! hâlâ bundan senelerce öncekı gıbi büyük bir agırlıkla endekslere girmekte ve endekslerin gerçekliğini saptırmaktadır. Bunun dışmda geçinme endekslerine daha çok narh fiyatlan alınmaktadır. Sıkıyönetimin geçerli olduğu Ankara ve Istanbul gibi illerde konulan narhlann üzerinde satış yapmak imkânları varken endekslere gerçeğı aksettırmeyen narh fiyatlan girmektedir. 1971 ve 1972 yıllanndaki fiyat artışlannın toplamı, yüzde 35'i TOPTAN EŞYA FlYAT ENDEKSI ıo YIUtlK fÜZ&E ARTlŞLAR Ticaret Bakanhğı tiyat artışlarını önlemek için yetki istiyor Büyük Millet Meclisi'ne sunulan Ticaret Bakanhğı kuruluş ve görevleri konusundakı kanun tasansında fiyatlan, kâr ve ıthalât ve ihracatı kontrol edıcı htiktimler bulunmaktadır. Piyat kontrollannın, kanun i yetki olmadıgı için gerçekleştirilemediğinı söyleyen ilgililer şimdi bu kanunun çıkışına ümit baglamıs durumdadırlar. Fakat zaten yiiklü olan Meclis çalışmalan nedeniyle eğer yeni tasarı geçici komisyonlarda v e öncelikle görüşülmeyecek olursa seçımlerden önce kanunlaşmak şansma sahip değildir. Ticaret Bakanlığının yeni kuruluş kanun tasansı iç ve dış ekonomik politikada, bakanlığı birinci derecede Ugili bir duruma sokmaktadır. Tasan, ekonomiyle ilgili Maliye Bakanlığı ve Dışışleri Bakanlığı gibi bakanlıkHrdakl kuruluşlan kaldırmak la birlikte aynı sahalarda çalışacak yeni daireler yaratmayı amaçlamaktadır. Tasanya göre î ç Piyasalar Genel Müdürlügü kuruknaktadır. Genel Müdürlük, mallann maliyet fiyatlannı ve maliyet unsurlanm, mallann satışmda alınabilecek en çok kâr yüzdele rinı veya kâr miktarlarmı ve en düşük ve en ytiksek satış fiyatlannı, hizmetlerle ilgili en az (TJcvamı 7. sarfada) aşmışttr. Öte yandan, 1973 yılı Programı hazırlanırken gerek Planlama Teşkılâtı ve gerekse Maliye Bakanlığı 1973 yılmda en az yüzde 10'luk bır fiyat artışından hareket etmişlerdir. Yüzde 10'luk artış enflasyonu ön leyecek bazı ciddı tedbırlerin alı nacağı varsayımına dayandırümıştır. Bunlann alınmaması bir yana son günlprde dövıze çevrilebilir mevduat hesabmm tasfiyesinin ertelenmesı gibi alınan bazı tedbirlerden vazgeçilmiştir. Aynca hesapta olmayan iki devalüasyon da fiyatlara yukarıya itici ilâve etkiye sahip tir. Fakat bütün bunlara rağmen fiyatlann 1973 yılmda yine yüzde 10 artacağı kabul edilse bile 1971, 1972 ve 1973 yılının fiyat artışlan yüzde 45'i geçmiş olacaktır. Bu oran ıse 1970 yılında Personel Kanunu dolayısıyle memur maaşlannda yapılan ortalama zam oranının üstündedır Böylece son üç yıl ıçinde maaş zamlann yapmış olduğu re fah artışı ortadan kalkmış olmaktadır 1973 yılında zamlı ma aşh memuriann satın alabileceklerı gerçek mal ve hızmetler 1970 yılındakınden daha düşük b ı r düzeve düşmektedir. YUNANtSTAN Cumhuriyetinin onnncu yıldönürafi senliklerinde hulunmak üzere Atinaya çiden tayjare lUomuı. Yunan tayyareleri tarafınılan hududa kadar uğurlanmıs ve dün yurda dönmüştür. BULMACA 123456789 mından Fransa ıle tspanya hududu üzennde bir devletcık 9 Düşkünlük bır şeye karşı fazla yüzü olmamak (Eskı dılı)Eskıden denız piyadesıne verilen bır ısım ıdı TERSI ölüm süzluk (Eskı dil). YUKARDAN AŞAfilYA: 1 Canlılan. araya hiçbir düşunce girmeksızın Kendılerine faydalı veya gereklı bır takım ışlere güden duygu ınsıyak, sevkitabıi (Yenı dıl) Cüzı 2 Başka bir şey düşünmevecek Ka dar kendmı bır şeye vermek • Kimyada sodyum. 3 Ta.rihl Mezopotomya'da bır devlet Meriç'ın bır kolu. 4 Elektrikte dırenç birimı • TERSt bır hayvan sesi Bır çeşıt sertce. ınce yünlü. kuma$. 5 Kimyada süt şekerinın ısmı 6 TERSÎ yan kı Resımde çıplak modeld«a yapılmış tablo tarzı Kimyada radyum. 7 Bır hayvan hastalığı • Bir renk. 8 Kabuklul?rdan on ayaklı iki avağı ön de kıskaç olan etı ıçın tutulan kabuklu iri deniz böcefı 9 Kimyada neonun sımgesi • TERSt vürtıyüs halmde de çalabilen nefesM vurgulu çalgılaı dan ibaret müzik takımı Dünkü bnlmacamn çözümfi: SOLDAN SAĞA: 1 Gocunmak. 2 Ecel, Arak. 3 Rabat, Ya. 4 İki, Ambar. 5 Re 6 Me, Şariör. 7 Emekli. 8 Kelime. Os. 9 Kanı, trı. YUKARDAN AŞAGlYA: 1 Gerinmek 2 Ocak Emek. 3 Cebir, Elâ. 4 Ula, Eşkm. 5 Ta, Almi 6 Ma, Rıe 7 Ar, Bej 8 Kaya, Ömür. 9 Karar, Si. İşçilerin durumu Dığer bir ücretli grubu olan işçilerin durumu ise daha az parlaktır. 1971 ve 1972 yılların da df ışcıler, daha önceki yıllarda olduğu gıbı ortalama vüz de 10 çevresinde ücret artışı sağlayabilmişlerdır. Yalnız soa iki yıldaki fiyatlar seviyesındeki artışlar, işçı Ucretlerine top lu sözleşmelerle getirılen zamlann çok üstünde olmuştur. Bu nedenle işçilerin refah düzeyı, son iki yılda mutlak olarak geriye gitmiştir. îşçiler şimdi da ha önceki yülardaki Ucret artış larının sagladığı refah artışlann dan da kaybetmektedirler. Bütün ülkelerde yüzde 5'lik fl yat artışı tehlike sının olarak kabul edilmektedir. Grafikten görüleceği gibi tehlike hattımn altında kalan yıllann sayısı 4'dür. Buna, grafikte görülmeyen 1951 ve 1952 yıllanm da eklemek gerekmektedir. Bu son iki yıl hariç, fiyat artışlannın tehlike hattımn önemli ölçüde altında olduğu yillar, kalkuıma hızınm yavaşladığı yıllar olmaktadır. Başka bir deyişle, olağan üstü şartlara sahip 1951 ve 1952 yıllan iıariç. fiyat artışlannın. çok yüksek olduğu yıllardan sonra, eğer fiyatlar kontrol altına alın mak isteniyorsa ekonominin ge lişmesini yavaşlatmak zorunlu olmaktadır. Bu nedenle son iki yıl, seçımden sonra gelecek hü kümetlenn önüne ciddi sonınlar bırakarak geçmiştır 10 • K ( j SOLDAN SAĞA: 1 Toplumun şöyle ya da böy le olması gerektiğıne ınananlan n düşünce ve kanaatlerinden meydana gelen öğretı, doktrın. (Yabancı dıl). 2 Başkasının maimı gızlıce almak, çalgıya ses çıkartmak mânâlanna • Kım yada kalayın simgesı. 3 TEBSİ bir çeşıt denız yosunuİşarec için yapılmış çentık veya derece, radde mânâlanna 4 Bir peygambere inananlann topluluğu • TEKSİ kımyada altıran simgesı. 5 TERSt ısimAkdeniz sahılinde muavyen bir senelik para tle Fransa'ya bağ lı bır kumar şehrı ve prenslıkten ibaret devletçilik 6 TERSİ çoğu otomobillerde lüzumu oldukçe akım halinde harcayacafı elektrik gücünU Uzennde saklayan bir cihaz (Kisaltılıp söylenen şekli) TERSt etı ve yağı için beslenen yabanısı daha temız olan dığer bır adı hm zır olan bir hayvan. 7 TERSÎ kimyada stransıyumun sımgesiKimyada çinkonun simgesi. 8 Avrupa'da minik devletler kıs.1 •<; ı Tekstilde hızh fiyat artışına rağmen mal bolluğu var Son iki yıl ıçınde fiyatlann en çok arttığı sektörlerden bıri olan tekstilde mal katlıgı görülmemektedır. Tekstıl üretim değerının yansindan fazlasınj mey dana getıren pamuk ıplıgi ve pa muklu dokumada 1972 yılrnda üretim yurt ıçi ve dışı satısları aşmıştır. Bu durumun 1973 yılında da devam edeceği planlan mış olmasma rağmen daha öncekı yılların fiyat artışlan 1973 yılının ilk aylannda da devam etmektedir. Tablo I TEKSTİL SANAYİİNDE 1972 YILINDA ÜRETİM ve SATIŞ MİKTARLAR1 Mallar Pamuk lpliği Pamuklu Dokuma Yünlü Dokuma Sun'î îpekli Dokuma Örme Mâmullerı El Dokuma Halı Birim Üretim Yurtiçi Satış Bin Ton 207,0 189,0 Milyon Mt. 945.0 925,0 Milyon Mt. 33,8 34,0 Milyon Mt. 65,0 68,0 Bın Ton 27,0 27,0 Milyon m2 3,8 4,0 Fiyat » .. kontrolü için 1940 yılında çıkarılan Millî Korunma Kanunu yürürlükte Fiyat artışlannın had safhaya geldiği zamanlarda çeşitli hükümetler tarafından kullanılmış olan 1940 yılında çıkarılan Millî Korunma Kanunu, fiyat kontrollarında Ticaret Bakanlığına geniş yetkiler vermektedir. özel bir niteliğe sahip olan ve olağanüstü hallerde kullanılabilen bu kanunun işletilmesi için Hükümetin, bunu Büyük Millet Meclisine bildirmesi gerekmektedir. Savas zamanında çıkanlmış, fakat barış zamanında da işletilmiş olan Milli Korunma Kanununun 1956 yılında değiştirilen 31. macfdesi şu hükmü getirmiştir: «Hükümet, dahilde lüzura gör düğü maddelerin maliyet unsurlarını, bu maliyete zaramsdilecek azami kâr hadlerini vaya azamî satıs fiyatlannı ve bu maddeterin cinslerini, nevilerini ve vasıflarını tesbit veya tavın cdebileceği gibı komisyon, nakliye ve nakliye komisyonu, tellâliye, simsariye gibi ücretlerle bir hizmet veya sanat veya emek karşılığmda almacak sair ücretleri ve bilumum fiyat vc Urret tarifelerini tayin edehilir ve muayven kanunlara eöre tutulması icabeden defterlerden ba*ka lüzumlu göreceği ö*efterleri tutmaya tüccar, ejnaf ve sair alâkalılan mecbur kılabilir.» RADYO ISTANBUL 17.50 19.00 19 30 19 40 19 55 20.00 2100 21 15 2135 2155 22 00 22 45 23 00 23.45 24.00 00 55 01.00 Reklâmlar Haberler Dinî sohbet Saz eserleri Bir varmış Radyo Uyatrosu Haberler Türküler geçidi Klâsık erkekler korosu Haftl müzik Reklâmlar Haberler Besteciler Hafil oatı müziği Gece ve müzik Hanerler Program ve Rapams Tablo n TEKSTİLDE 1972 ve 1973 ÜRETİM ve SATIŞ DEGERLERİ (Cari fiyatlarla milyon 1L] Üretim Mallar Pamuk tpliği Pamuklu Dokuma Yün lpliği Yünlü Dokuma îpekli. Sun'i ve Sentetik Dokuma Örme Mâmulleri Halı . Kilim vb. Diğerleri Toplam Üretim 1972 4.640 6.980 2.500 1.850 660 3.680 1.210 5.500 19.880 1973 (Plân hedefi) 5.520 7 600 2.780 2.070 7fiO 4.360 1.510 6 000 22.300 Toplam Satı; 1972 4.580 6.870 2.424 1.860 710 3.710 1.300 5.246 20.070 Toplam Satı* 1973 (Plân hedefi) 5.225 7340 2.645 2.035 835 4 130 1.925 5.675 22.420 Üretim bolluğu Üretim bolluğu ıçinde fiyat artışlannın sürüp gitmesi son zamanlardakı fiyat aröslarını Türkıye ekonomısınde daha önce görülen fiyat artışlanndan önem ' li ölçüde ayırmaktadir. Bu nedenle daha önceki yıllann mal kıthğı nedeniyle fiyat artı$lan alLşkanlıklarına bağb kalarsk, fiyat artışlarını önlemek için itha lâta gidıleceğinin açiklanmaa önleyici bir çare olarak görülmemektedir. Bununla birlikte ekonomiyle ilgili bakanlar sık sık darlık görülen sahalarda ıthalata gidileceğini büdirmektedirler. Bunlann gerçeklesmemesi bir yana, hükümet ve tekstil tireticiieri ihracat imkânlannı »rttırmak için her türlü imkândan yararlanmaktadırlar Tablo: ANKARA ve İSTANBUL'DA TEKSTİL FİYATLARINDA ARTIŞ 1970 1972 ELBİSE Ankara IstsnbuJ 100 100 147 121 İÇ ÇAMAŞOtl Ankara Istanbul 100 100 165 125 Amerikalı ekonomistler paranın dalgalanmasını istiyorlar Ameriüan'j. tanıamıs iktisatçıları dünya para'arıniD dalealaıımaya bırakılnıKSını tavsiye etmektedir. Onakj>azar maliye bakanlan dünyi' p^ıa kriziru yenmek ıçm Arcertko'nın dışardakı aolüilan tfckraı Amerita'ya çekeceK Ledurler alınmatını ısterl'jrken AmeJİkalı iktısatçılar AmeriSa'nın hıçtir şey vapmaması ve lialgaianmanın scnuçlarını oeiüemesı gerektiği görüşünü ılerı sürmektedır. Alman asıllı Anerıkalı ıktısat profesörü ijottrıed Haberier, mevcut mruaeD çıkmak için bir sıire aövız Kuılannın cialgalanmaja b jakılması gerektiğinı söyiemı*tiı. Bunun. Alman ınartunm aeğerleı.mesır.e yol açacaŞını bv yüzden Almanlann sar>ı çıkaeağmı söyleyen profesör «Almanlann razı olmaktan ba^Ka yapabllec?ği bir şey yoktur» demektedır. Amerika'nm en mtucu görüşlü ıktısatçııarınaan biri o larak taıunan Chıcago Unıversıtesi profasör'erinden Miıton Frıedman. dünya oaralarmın sadece şımdıkı knzden kurtulmak için değii. «rüreKli dalga. lanmasından yanadır Amenkalı profesöre göre döviz kurlarının devamiı olarak arz ve ta lebe göre defer kazanması krizlerin ortaya cıkmasını önleyecektir. Bu Dakımdan »imöiki durumu son derece müseit görmekte, resmi pıyasalan n kapalı olduğu bir samanda dövizler arası paıitenin en iyl bır şekilde. ancalc aalgalanma voluyla belirieneoüeceginı savunmaktadır Brookıngs InstınıtionTm araş t:rmacılannaan Lawrenee Krause, herkesın ı^lemeyeceğinl düşündüğü Dir zamanda hükümetlerin para paritelerl tespit etmesmin bir mana ilade etmeyeceğinı ü e n sürmektedir. Bu yüzden Krause ae paraların dalgalanmaya bırakılmasını ıstemektedir Nobeı İtrtısat ö dülünü alan Paui Samuelson, kriz olduğu zaraac dalealanma aan yana bıı eörüşü savunmak radır. Samuelson, sabit pariteıcrin daima spekülatörlerm ka zanmasına ımkân verdigını söy lemekte, devamiı dalgalanma yenne gelecektekı knz.eri önlemek için «kaygan oand» sis> temini savunmaktadıı Bu sisteme göre belirli srnırlar içinde nerhangl bir paranın değer kazanma ve k&ybetmesine müsaade edilebilecektir. Böy lece paralar, tayin edilmiş aralıklar içinde, arz ve talebe göre kendiliğinden devalüe veya revalüe olacaktır. Samuelson'un tekltöyle Amerikan Hükümeti'nin tartısma masasına koyduğu teklifler arasında önemli paralellik vardır. tktisatcı, devamiı bir dalgalanmayı tercih etmekle beraber dünya ekonomisinin henüz buna hazır olmadığını söylemek tedir. 05.55 06.00 06.05 07 00 07.05 07 30 07.45 08.00 08.05 08.10 08.30 09.00 09.15 0930 10.00 10.05 10.25 10.40 11.40 12.00 12.10 12.25 13.00 13.15 13.30 14.00 14.15 14.30 14.45 15.00 15.05 15.20 15.45 16.00 16.30 16.45 17.00 17.05 1720 Açılış ve program Haberler Kur'ânı Kerim Köye haberler Türküler geçidi Haberler Sabab müzıği Çevremtzde bugün Reklâmlar Ünlü yorumcular Beraber şarkılar HafU melodiler Hayatm içinden Sabah türküleri Haberler Arkası yann R. Erten'den şarkılar Okul radyosu Türküler, oyun havalan Haberler Şarkılar Küçük orkestra Haberler Yemek müziği Reklâmlar Şarkılar N. Divitcioğhı Orkestraa Türküler T. Eraslan'dan şarkılar Haberler Türküler Ülkelerden müzik Şarkılar Küçük konser Şarkılar Çay saati Haberler Günden güne Kadmlar fash ISTANBUL ÎL 16.55 17.UU 17.05 17.30 18.00 18 30 19.00 19.30 20.15 21 00 21.30 22 00 22 10 22.40 23 00 23.30 24.00 00.55 01 00 Açılış Haberler Diskoteğımizden Küçük konser Gençlere mürik. Senfon;l« müzik Çeşitli fılmlerden mÜ7İk Günumüzün melodıleri Akşam kon«erı Bır vorumcu Fausto Leail soylüyor Haberler .Tu'rk hesfenîeri Çeşitli mu?ık Ca? mıiîiSi J LaM urke?trası Gere ıçın müzık Haberler Kapanış ANKARA 05.55 06.00 06.05 07.00 07.05 0730 07.40 07.45 08.00 08.10 08.40 09.00 09.15 09.40 10.00 10.10 1030 1130 12.00 12.10 12.25 1230 13.00 13.15 1330 14.00 14.15 14.30 Açüıs ve program Haberler Kur'ânı Kerim Köye haberler Oyun havalan Haberler Günün programlan Sabah müziği Ankara'da bugün Şarkılar ÇeşıUi müzik Hayatm içinden Türküler, oyun havalan Arkası yann Haberler Y. Kip'den şarkılar Okul radyosu Konser saati Haberleı N. Akol'dan türküler Reklâmlar Beraber, solo şarküar Haberler Hafit müzik Reklâmlar ö ğ l e konseri Şarkılar Gençler için 15.00 15.05 16.05 16 20 16.35 16 50 17.00 17.05 1735 1750 19 00 1930 19.55 20.00 2030 20.45 21.00 21.15 2135 22.00 22 30 2'2.45 23.00 23.45 24.00 0055 01.00 Haberler Okul radvosu Küçük knnser M Everesften şarkılar O Türen'der türküler Hafü müzık Haberler Yurttan sesler Günden güne Reklâmlar Haberler Şarkılar Bır varrmş tstefcierınız mikrofonda Silâhlı Kuvvetleı saati N Erol'dan türküler Haberleı Caz müziği Türk müziği ıstekıeri TBMM saati Türküler Haberler Barok'tan Bartok'a Hafit müzık Gece ve muzık Haberler Program ve kapanış " İhracat îhracat, içerde satıs imlsanı bulamayan üretime yenı pazarlar bulmaya yaramaktadır. Bütün çabalara rağmen ihraç edilen tekstil, toplaın tekstil üretiminin yüzde 5'inden az olduğu için fiyat arttmcı bir etkiye sahip değildir. 1972 yılında top lam tekstil ihracatı 700 milyon lira olmuştur. 1973 yıh ihracat hedefi ise 1 milyar liradrr. 20 milyann üstündeki bir Üretim hacmı içinde yüzde 5lik bir ihracat önemli olmamakla birlik te talep fazlasmın fiyatlan srt tırdığına karar verüdiği takdir de ilk yapılacak i; ihracatı kıs mak olacaktır. Cumhuriyet Beşat Hamit Aziz Napolyon 24 Ayar 22 Ayar ALTIN 268270 475480 290295 265270 235240 39703980 36353645 30 Mart Rumî 1389 Mart 17 Hicrî 1393 Güneş 5.46 11.16 Öğle 12.18 5.48 Ikindl 15.51 9.21 Akşam 18.31 12.00 Yatsı 20.04 1.33 4.07 9.38 İmsak T A K VI M Sefer 25 Yetki Kanuna göre hükümet, sanayi ve maadin müesseselerin mamullerini ve istihsallerini normal maliyetlerine yüzde muayyen bir kâr ilâvesivle satın alabilir. Hükümet bunlarm «atış, tevzi toplama ve sevk islerini yapabilecegi gibi halkın ve Milli Savunmanın ihtivacı olan her nevi madde ve vardımıı malzemevi. değer fivatınm tediyesi mokabilinde elkovarak almağa ve maksada göre tevzie ve satmaöa ve ihtiyacı olanlara kârsız vermeje vetkilidir. Millî Korunma Kanunu yürürlükte olmasına rağmen lağvedilmiş olduğu kanısı yaygındır. Bu kanı, 10 evlül 1960 tarihincte çıkarılan 79 sayılı kanundan doğmaktadır Bu kanun Millî Korunma Kanununu lağvetmemiş fakat Demokrat Parti iktidan zamanında kurulan Millî Korunma Teşkilâtını ortadan kaldırmıştır. Yürürlükteki kanuna göre hükümet, kanunun işletilmesinin başlatıldığını Yasama Organına bildirdiği anda yeni bir teşkilât kurabilmektediv. Denizcüık Bankası T.A.O. Genel Müdürlüğünden Hasköy Tersanemizde mevcut malzeme anban binası kat döşemesinin betonarmeye tahvili üe kat tadili işleri kapalı fiyat teklifi alınmak suretiyle yaptırılacaktır. îşin keşif bedeli 485.000 lıra olup geçici teminatı 24.250. liradır. Eksiltme dosyası Bankamızın Salıpazarı Orta Blok 4. katta bulunan tnşaat İşleri Müdürlüğünden 50. lira mukabilinde temin edüebilir. (Dosya aynı mahalde bedelsiz olarak tetkik edilebilir. Ancak teklif verecekler dosya sattn almak zorundadırlar.) Tekliflerin en geç 12.4.1973 tarihine rastlayan Perşembe günü saat 12'ye kadar yukarıda adı gecen Müdürlüğe verilmesi şarttır. Posta ile gönderilecek tekliflerin postada vâki gecikmeleri kabul olunmaz, 2490 sayılı kanuna tâbi olmsyan Bankamız, ihale^ yapıp yapmamakta ve teklifler arasında tercih hakkını kullanmakta veya dilediği ile pazarlık yapmakta tamamen serbesttir. (Basın: 13167) 2050 Fiyat farklılığı Tekstil sektöründekl tiyat artışlarını, devalüasyonun etküerine bağlamak da mümkün görünmemektedir. Ithal yoluyle ge len ham maddenin payı hem azdır ve hem de yurt içi kimya sanayiinin gelişmesine paralel olarak azalmaktadır. Buna mu kabil tekstil ürünleri fiyatlan• ı çeşitli yerlerde farklı eran an da artması, fiyat artışlannın fir maların izledikleri fiyat politikalannın bir sonucu olduğunu göstermektedir. PİRİS FUARI 5Jj|l28Nisan13May!s1973 r FOIRE DE PARIS ' • 2054