Katalog

TAKSİTLE tKl DEV ESEB HAYAT BÜYÜK TÜRK SÖZLÜĞÜ Hayât Küçük Ansiklopedi Dilimizin 50000 kelimelik «n büyük • sözlüğüdür. 30. TL. Peşin, 20. TL. Taksitte Fiyatı: 60 TL. BUtün" konularda aradığınız her sorunun cevabıru en doğru bir ?eküd« bu . ansiklopedide bulabilirsiniz. * 25. TL. Peşiıî: 25. TL. Taksitle Fiyatı: 75 TL\ Genel Dağıtım: BATEŞ umhuriyet Kurucusu: TCNÜS NADİ 100 KURUŞ * 49. yıl.sayı: 17431 Telgraf T« mtktup adrcsl: Cumhurlytt Istanbul Peıta Kuturu: tstanbul No: 248 T e l e f o n l a r : 2 2 4 2 9 0 22 42 88 2 2 4 2 8 7 2242 98 2242 89 14 Şubat Çarşamba 1973 Hükümet, ikinci bir emre kadar bütün kambiyo işlemlerini durdurttu • * » kambiyo işlemlerini İkinci bir emre kadar dıırdurmuştur. Dolar üzerinde meydana gelen yeni ge lişmeler kar?ısında Maliye Ba kanlığı ve Merkez Bankası yi> neticüeri dün toplantılar yapmışlardır. Bü arada, bazı sanayicilerin dolarl» birliktc Tiirk parasının da bir ölçüde devaliie edilmesi yolunda bazı girişmelerde bulunduklan öfrenilmiştir. Ancak Türk Hükümetinin bu konu da bir karar vermelc için tacele» etmeyeceğı ve gelişmeleri izleyeceği belirtilmiştir. Amerikan dolannın diğer ps ralara göre degerini düşürmesi, iş çevrelerinde genellikie Türklye'nln lehine yorumlanmış» ör. Maliye Bakanı Zija Müezzin oğlu, döviz alım satımırun durdurulmasına rağmen «Norma) ölçülerde işçi dövizi ve tunstık döviz alımlan lle dış seyahat ve öğrencl dövizleri gibı zorunlu ödemeler için satışlara mütaade edildigîni» bildırmiştir. ı Müezzinoğlu konuyla iljtüi O larak şunlan söylemiştir: ' «Birkaç gün önce yaptıfım açıklamada, milletlerarası para krizi ile ılgilı son durumun yakından ızlendığinı ve bu konuda bizım dışımızda alınacak karar(Uevamı Sa. 7, Sü. i de) SANAYİCİLER, DOLARLA BİRLİKTE DEVALÜASYON ISTİYORLAR (CCMJmtlYET HABER JMERKEZİ) > • Amerikan dolarınih devalüasyomı V4 bununla ilgili olarak bazı ülkelerin paralannda değişken kur uygulamasma başlanrhası üzerine' Merkez Bankası •düa sabahtan itibaren her türlu DOLARIN DEGERI / ıo DÜŞÜRÜLDÜ DIŞ HABERLER SERVİSt WASHİNGTON Amerikan Hükümeti, iki hafta önce patlak veren ve son günlerde kri. tik noktaya ulaşan ulnslararası para bunalımı karşısında dolarm d^prini yüzde 10 oranmda düşürmeğe karar vermis ve bizzat Başkan Nucon tarafından slman devalüasyon kararı, Amerikan Hazine Bakanı George Shultz tarafından dün sabah TSÎ. 06'da dünyaya ılân edilmıştir. Dolann yeniden devalüe edilmesi, altının resmî fıjatmın bir ons başına 38 dolardan 42.22 dolara çıkarılması anlamına gel mektedir. Altın ve dolarla ilgilî \ liyat değişiklikleri dogrudan doğ ıuya Kongre'nin karanna b«fııysa da, devalüasyon kararı bü kez derhal yürürlüğe gırmıştir. .Dolann devalüasyonu, Amerika'nm yıllardır açık veren dış tıcaret dengesinde oiumlu etkiler yaratacak ve bu üikenin üıracat mallarırun rekabet gücünü arttıracak niteliktedir. Uzmanlara göre, devalüasyondan sonra Amerikan mailarımn yabancı piyasalardaki tiyatı düşecek, buna karşılık Amerika'ya ithal etrilen mallann fryatıarı yükseIecektir. Uzmanlar bu durumun, ekonomik bakımdan zaten çok güçlü olan Amerika'ya. Batıli sanayi ülkelerl karşısıncta büyük üstünlük sağlayacağını belirtmekte, devalüasyon oranının yüksek olmasının da bunda önemli rol oynayacağını ifade etmektedirler. (Dev&mı Sa. 7, Sü. 7 de) Istanbul Barosu Yönetim Kurulu da Anayasada yeni bir değişikliğe karşı olduğunu açıkladı Istanbul Barosu Yönetim Kurulu 8 Şubat fiünü yaptığı "'"• rumda Anayasa değişıkliği lle İleilı görüşlerinı kamuoyuna duyurmak için bir bilrfiri yayımlamıştır. Bildiride Anayasada değtFti rilmesl öngörülen ve Parlamentoda göriişülmekte olan tasarının Istanbul Barosu Yönetim Kurulu tarafından ıncelendığı belirtılerek değişiklikler ıçın gösteriien gerekçelerin tümü ile benimsenen nitelikler taşımadığı ileri sürülmüştür. Baro bildirisinde vakalanan veya tutuklanan kimsenın bazı hallerde 15 gün hakim önüne çıkarılmamasının. Anayasa kuralı olan «haklm kararı olmadan tutııklama yasaçı»na aykırı olduğu, Devlet Güvenlık MRhkemeleri adıvle OZPI mahkemPi'r1 kurulmasma ilişkin değişikliklerin de «kisinin tabii hakimınden başka bir merci önüne çıkanlamıyacaSı» ilkesîne aykırı jörüldüfi" kavdedilmektedir Sıkıyönetim kaldırıldıktan son ra da Sıkıyönetim mahkemeleri(Devamı Sa. 7, Sü. 6 da) Yabancı basmda yer alan eroin kaçakçılığı ile ılgilı ıddıalar, mceleme konusu oldu ANKARA, (Cumhuriye» B6«>«a> Bazı Parlamento üyelerının de adları karıştırılarak Türkiye'den dışarıya yapılan uyuştıırucu mad de kaçakçıiığı ile ilgili yabancı basmda yer alan iddialar dün de Cumhuriyet Senatusunda eleştıril miş. tabiî senatör Mehmet Özgüneş'in konuyla ilgili gündem dıçı konuşmasını cevaplayan Adalet Bakanı Fehmi Alpaslan. yabancı yayın organlannda öne sürülen id dialann incelendiğini ve soruştur manın gerektiğince vürütülebilme si için şimdilik daha fazla bilgi veremiyeceğini ifade etmiştir. Askerî dergi Mehmet Özgüneş. pündem dıjı konuşmasında Amerikan ordusu mcnsuplarına seslenen bit askeri derginin 6 Şubat 1973 tarihli sayı sında aralarında bir de milletve kili olan !jl Türk işadamının ero in kaçakçılığı ile suçlandığını anlatmıştır Derginin bir Amerikan gazetesinden sütunlanna aldığı yazıda kaçakçı olduklan belirtilen kisilprin adlarının da verildi ğini, hattâ gayrimenkullerinin yer ve değerlerine varuıcaya kadar sy rıntılar üzerinde dunıldu*unu bildirmiştir. Aynı dergide Emniyet Genel Miidürünün adı geçen 52 kişiyi sürekli olarak gözaltında tuttuğuna ilişkin bir demecine de rastlandiğını ffade ed«n Özgünes. bu yayının cevapsıı bırakılmaması gerektiğini. bu tür yıyınlar la Türk düşmanlığının canlı tutul mak istendiğinl ve Parlamenlonun büyük bir suclsma altında olduğunu belirtmiştir özgüneş aym iddialan daha önce Die Welt adındaki Alman gazetesinin de ortaya attığını ha tırlatmış, bu gazetenin yayınında adı geçen Sadi Koçaş'ın konunun aydınlatılmasj için hakkında soruşturma açılmasını lsteyerek gerekli girişimlere yöneldigi hal de soruşturma rinergesinin zorunlu kıldığı ışlemlerin yapılma dığını da sözlerine eklemiştir. (Devamı Sa. i, Sü. b da) Markın•'••'... Altının değeri değeri ayni kalırken, Japon Yen'i dalgalanacak [DIŞ HABERLER SERVtSÎ] Dolann beklenmedik bîr oranda devalüe edilmesi dünyad. çeşitli tepkiler uyandırmıştır. Bu arada Japonya ve İngiltere, paralarını dalgalanmaya bırakarak bir tarz revalüasyona giderlerken, Batı Almanya da, Markın dolara göre yeni paritesini saptamıştır. AP, yarın yapılacak Anayasa oylaması için tedbir «Die Welt» alıyor Tepkiler, kararlar Amerîkan dolarının değer kaybetmesi üzerine önemli ekonomik merkezlerde uyanan tepkiler ve alınan kararlar şöyle'r: # Federal Almanya Maliye Bakanlığı, Alman markır.ın revalüe edilmeyeceğini açıklamıştır. Maliye Bakanı Helmut Schmidt, markın dolara göre yeni paritesinin' 2,9003 olarak saptandığını bildirmiştir. Bakan, son dünya para buhranının çözilme bağlandığma inandığır.ı da ifacfe etmiştir. Markın değerinde görülen yüzde 11,1 oranındaki. artış, gerçekte markın değer kazanmasından öte, dolann devalüasyonundan doğan farktır. • Dolann yüzde 10 oranında devalüe edilmesinden sonra Janon Hükümeti; Yen'i, dünden iti baren dalgalanmaya bırakmıştır. <Devamj Sa 7, Sfi. 4 de) Nixon, dolann Amerikan işadamlarını korunıak için düsürüldüğünü söyledi Darphanede dün çıkan yangın, hasara yolaçtı ARSİV VE DEPO BÖLÜMÜNDE BAŞLAYAN YANGINDA PARA VE ALTINLAR Z A R A R GÖRMEDİ Beşiktaş Barbaros Bulvarı üzerinde bulunan Darphane binasının çatı katında arşiv ve değerli evrakın bulunduğu bölüm, tamamen yanmıştır. Darphanede bulunan işlenmiş ve işlenmemış 1,5 ton altınla 6 milyon lira tufarındaki basılmış manedî paraya bir şey olmamış, sadece itfaiyenin sıktığı sulardan maden kaplama ve torna makinalarında büyük bir hasar meydana gelmiştir. Bu arada Darphane ilgilileri, olayda bir «kasıt» aranılabileceğini belirtmişlerdir. İTFAÎYE EKİPLERİ, DARPHANEYt KONTROL ALTINA ALMAYA ÇALIŞIRLARKEN... (Fotoğraf: Selçuk AYBATAR) Tunç: . sektör,^ kârdan fedakârlığı "özel WASHtNGTON Başkan Ni j xon, dün yaptığı bfr açıklama ' da, dolann, ABD'nin ulu?larara { *ı ticarette daha avantajh bir ] durum elde etmesini sağlamak amacıyle devalüe edildiğini söy . lemiştir. Nixon, böylece Amerikan mal I I larının uluslararası piyasalarda rfaha fazla rekabet şansina sahip olacaklarmı. Amerikan sanayici ve iş adamlarının da bü ANKARA Milll Eğitım Bayoldan korunmuş olacaklarmı •kanı Prof. Sabahattin Özbek. tek sözlerine eklemişrir. nisyen okullariyle bünyelerinde ieknisyeri okulları bulunan sanat Gümrük duvarları enstitülerinin Teknik Lise» ha i ANKARA Mugla AP'Milİet.Başkan Nixon, kongrenin hü ! line getirilmesi için calışmalara ı vekili Ahmet BuJdanlı., dün Milkümete, gümrük duvarlarını j başlandığmı bildirmiştir. | let Meclisi Başkanlığma verdiği alçaltıp yükseltme yetkisi verbir kanun teklifinde 657 Sayılı Teknik Liselerde açılacak elekDevlet Personeli • Kanunu ile bu diği takdirde, Amerika'nın, titrikçi, elektronik. makina rescaret yaptığı ülkelerle girişece ', samjığı. motorculnk, metal işleri kanunun malî hükümlerini düği pazarükta daha îyi bir du [ ve modelcilik bölümlerinde • gezenleyen 1327 sayılı kanunun 5 rumda bulunaeağma da dikkati j lişmekte bulunan yıl için uygulamadan ' kaldınlsanayiimizin çekmiştir. . I ihtiyacı olan elemanlar yetiştirile masını istemiş. memurlann vüz<Devamı Sa. 1, gü. 5 de) cektir. de 35 avansları hariç, 1 Mart 1970 (a a) tarihinde. aldıkları maaşa yüzde 100 zam yapılmasmı da önermistir. Teklifini açıklamak için basın toplantısı düzenleyen Buldanlı, 1327 sayılı kanunla yapılan ödemelerle, kendi teklifi kanunlaştı fı takdirde ygpüacak ödemeler »rasında memurlar aleyhine bir fark doğarsa, bunun ıhemurdan »lınmamasının da teklifinde öngöruldüğflnü belirtmiştir. (THA) Memurlara % 100 zam yapilması önerildi "Teknı.k Liseler, açılacak Su sıkıntısı 196J yılında işletmeye açılan ye ni Darphane binasınm çatı bölümünden saat 12.10'da çıkan alevier, rüzgârın da etkisiyle gelişmiştir. Darphanenin söndürme araçlarınm yetersizliği yanında olay yerine gelen itfaiye ekipleri de, genfş çapta su sıkıntısı çek miştir. İtfaiyenin 3 saat süren sön dürme çalışmaları sırssında. Harp Akademilerinden ve diğer yerlerden itfaiye ve Belediye araçlarıyle su taşınmıştır. DI5K Kongresinde sendika ve basın ozgurlugu Devrimci tşçi Sendikalan Konfederasyonunun dün sona eren genel kurulunüa. ışçilen yakından ilgilendıren çeşıtlı konular görüşülmüş, lokavtın yasaklan nıası. Dernek Kanununun ıptalı, Teşvik Tedbırleri Tasansının Meclisten geri alınması. basının ekonomik ve siyasal baskıdan kurtanlması yolunda mücadele edilmesi için kongre karan alınmıştır. öğrenmeli,, e/e alındı ANKARA Türklş Genel Sekreteri Halil Tunç, özel sektörün bazı yöneticilerinin «vergi kaçakçılığı» konusundakı sözierini cevaplamış ve «Ozel sektör yöneticilerinin vurtsever bir tutum içinde k^rlanndan fedakârlık etmeyi öğrenmeleri gerekti&ini» söylemiştir. Tunç. özel sek törün vergi kaçırma suçlamalanndan kurtulması için kendi bün yesinde bir otokontrol sistemi (Devamı Sa. 7, S0. 1 de) ; ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 5 maddesinin değiştirilerek Anayasaya ıki yeni geçicı madde eklenmesıne ilişkin kanun tek lifinin ikinci görüşmesi ve oylanması yarın yapılacaktır. CHP Grup Yönetim Kurulunun değiştirilmek ıstenen madde lerden askeri yargı ile ilgili 138 madde Üzerinde Askerî Yargıtay Başkanı Hâkim Tümgeneral Refet Tüzün'ün uyarısını dikltate alarak yeniden görüş saptayar,a ğı ve bunu grubun onayına sunacağı öğrenilmıştir. Ote yandan AP Grup yöneticı lerı de Anayasa değişikliğinin bi rinci görüşmesinde bulunmayan 13 üyenin durumunu saptamıslardır. Bu üyelerden yurt dışında olan Fethullah Taşkesenlioğ'u Şevki Güler ve Nuri Bayar'a yann Genel Kurulda olmalan için çajrnda bulunulmuştur. Ankara dışında olduklan içın ilk görüşmeye katılmayan Alı üslu, Fuat Azmioğlu ve Sabn Sözer oaşkente dönmüşlerdir. Ali Rıza Septioglu. Sadık Perincek, Kasırn Emre ve Cahit Karakaş'a da yarınki oylamarta hazır bulunmalan için çağrı gön derilmiştir Anayasa değişikliklerinin ilk görüşmesine katılmayan üyelerden biri de Ankara Milletvekıli Aydm Yalçın'dır Bilindiği gibi Aydın Yalçm tedbirli olarak Merkez Haysiyet Divanına verilmiştir. «Yağ Skandalı» Davasına Izmir'de yeniden baslandı tZMÎR .Yağ gkandalı» olarak isımlendirilen ve Italya'ya ihraç edilen 150u tonluk yağ ile ilgili davaya ikinci defa 1. Ağır Ceza Mahkemesinde başlanmıstır. Bir süre önce 1. Ağır Ce?a Mahkemesinde vargılanan Sami Gomel. Reşat Gomel. Moız Azikri, Molz Neon ve Nesim Baruh'un suçsuz olduklan görülmü? ve beraat etmişlerdi. Anoak dosyanın veniden ele alınmasıyle ikinci defa davaya bakılma^ı uvgun görülmüş ve (Devamı Sa. 7. Sü 6 da) Demirel ve sorular AP Genel Başkanı Demirel, dün Senato Başkanı Arıburun ile bir saat süren bir görüşnıe yaptıktan sonra gazetecilere, «Meclislerde ne olup bittiğini, hangi kanun ta?arılarının sıra beklediğini ele almamız tabii(Devamı Sa. 7. Sü. 2 de) Nereden çıktı? îlk tespitlere göre yangının, bi. nanın kuzeydoğu yönündeki değerli evrak ve arşiv bölümünden ya da kalorifer bacastndan çıktıgı sanılmaktadır. İlerki günlerde <Müze> haline getirilmesi düşünülen bu büyük salonda. madeni paralarm basıldığı makinalarla, damgalanmış ya da damgalanmak üzere bulunan Işletme Vergisi makbuzları gibi değerli evrak bulunuyordu. Yangının, öteki bölümlere sıçraması önlenmişse de, çatıya sıkılan sular, makinalarda büyük hasara yol açmış.tır. Türkler, tekrar seçildi Madanoğlu Davası ile ilgili olarak, Kabibay hakkında Başbakandan soru soruldu ANKARA. (Cumhunve» Börosu) CHP tçel Milletvekıli Turhan Özgüner. Başbakan Ferit Melen'e yönelttiği bir «oru önergesinde Madanoğlu davasındaki itldianamede CP Genel Sekreteri Orhan Kabibay'ın adının rfa bir başka ihtilâl grubunun başkanı olarak geçtiğini ifade etmiş ve bu konuda hükümetm ne düşündüğünü sormuştur. Özgüner'in önergesi, şöyledir: «Istanbul Sıkıyönetim Mahkemesinde yargılanmakta olan eski Milli Birlik Komitesi üyesi ve Senatör Cemal Madan oğlu ve arkadaşlannın kamuoyuna yansıyan savcılık iddianamesinden açıkça anlaşıldığına göre. halen Istanbul Milletvekili ve CP'nin Genel Sekreteri eski Milli Birlik Komitesi üye;i Orhan Kabibay'ın bnşkanlığında (Devamı Sa. 7, Sü. 5 de) Paris Büyükelçimizin geri gelişi, Ermeni anıtına tepki niteliği taşıyor OLAYLARIN ARDINDAKt Bu arada, seçimler sonunda Ke mal Türkler genel başkanlığa, (Devamı Sa. 7, Sü. i de) GERÇEK Bsrolar Birliği, Istanbnl Barosu ve Innir Barosa Başkanındsn lonrs Ankara Barosn da Anaya» deHsiklikleri konasnnda görfislerini belirtmiştir. Anlasılıyor id fanknk knramlan Anayasa'nın nk nk ve önemli zornnlaklar olmadan degistirilmesine karsıdırlar. Kaçınıhnaı gzrekler karşısında Anayasa deüştirilebilir. Ne var ki bir zornnlnkls dede temel Hukukçularc göre. prenıiplerden 5dün vennemek gereklidir. Temel ilkelerden vazgeçüdigi laman, saglanmak Istenen varsr yerine zarar yaratılır. öncelikle var)(i alanında dikkatli olnnması gerekir. Devletin temeli »anlan yargının bütünlüjfünü bozacak, vargı cticünâ zayıflatıp aynealık yarataeak degişikliklere asla g)dilmemelidir. Sayıcı<leffr haknkçnlır, ynkanda Szetini vermeye calıstıkaygilarla, yasarna erkini elinde tntan parlamenterleri ve politika vaşamımızda etkin siyasî partilerı uyanyorlar. Askeri Yargıtay Başkanı da bn oyanlara katılmıstır. Sayın Başkan Anavasanın 132 ve 138. maddesinde ifadesinl bnlan UkHerin veni defrisikliklerle yaralanmasını sakincalı bnlmaktadır. ••• (Orvsmı Sa 7, Su. 3 de) Sabotaj ihtimali KİTAP DOSYASI YALÇHV PEKŞEîrtN İNCELEMESt, BUGÜN . J. SAYFAMIZDA.. ANKARA, (Cnmhnriyet Bfirosu) Paris Büyükelçimiz rfasan Işık, Pransız Ermenilerinin Marsılya'da diktiklen amtla ilgili olarak bilgi rermek ve törene bir Pransız Bakanının katılmasını bir Jestle kmamak amacıyle bir süre için • Anakara'ya çağınlmıstır. Darphane Müdürii Mahir BayHasan Işık öncekl gece, Dışsal, 1^ ton altınla 6 milyon liralşlen Bakanlığının talimatına ulık manedî paralara. yeraltı kasa yarak Ankara'ya gelmiş, dün öğlarında muhafaza edildiğinden. teye kadar Dişişlen Bakanlığınbir şey olmadığını, ancak üst da Bakan Haluk Bayülken'e bilgi kattaki zararın «büyük» olduvermiştir. ğunu söylemiştir. Darphane Dıger taraftan, dün ögle Uzeri, , Müdür Yardımcısı Sait Tanaçan ' Dışişlert Bakanı BavUlken, Cumise; yangının kazaen çıkmış ol(Devamı Sa. 7, 8ü. i de) 1 (Devaou Sa. 7, Sü. 4 de) •