Katalog

CUMHURİYET 28 Arahk 1973 40 YIL • ÖNCE CUMHURİYET 28.12.1934 CUMHURİYET EKONOMİ ÖCRETveFİYAT EVRENSEL MÛSIKÎ Bacyas tulanı içinde çaDc&lanrp glttiğl musHdnin ne oldu kuşkusudur. Ancak bunu işigunu anlamak için buna doğa tebilmek için kulak ister. Işitnın sürekli sesi demeli. Evrende tiğimiz sesleri herkesin duyama durmadan çağlayan derin ve . dığı bu güzel yaratık ahengine uzun bir uğultu vardır. Zorlu bağlayabilirsenlz gerçek musiyeller, çığhklar kopararak esti kinin mahiyetine erreis olursuIginde, engln denizler büyük fır nuz. Bir bu ses çoşkunluğunu pnalarla uluduğunda gökler düşünün, bir de bir tarafı yaragiirleylp yer sarsıldığında biz lanan adamın can acısı ile ugultunun bütün benhğimizi sar «Vay anam!.» diye kopardığı san parçalarını apacık duyarız. çığlığı göz önüne alm, işte alaYaprak kunıldamaz bir durgun turka musiki ile öteltt arasınluk zamanında, bile bütün dün daki ayınm budur. yanın bitip tükenmea bir ses Yanus NADİ # Dükkân ve ticarethanelertn tabelâlarmdaki adlann soyadı kanununa göre değiştirilirfcen yeciden damga resmi aiınrnaması karar altına ahnmıştır. Ücretler, ulusal gelir artışınm gerisinde kaldı 15 16.0 BULMACA * ken yumuşak karşıtı • Çarşı, lok^Lirta, otel, eğlence yerleri gibi kuruluşları bulurian geniş ev topluluğu. TUKARIDAN AŞAĞIYA :, 1 Lüfer balığınm küçuğü. 2 Oksijenden ibaret agır kokulu bir gaz • Pantolon, don veya çalvann baldıra geçen kısmı. 3 Tersi hastanın kolayca yutabilmesi için küçük ioparlak hallne getirümis, ilâç hamuru Havanın yüksekçe katnıanlannda, çeşitli yığınlar şeklinde görünen su buhanndar» olma meteor. 4 Çevren, göz erimi, yerle göğün birleşSOLDAN SA ; , . tiği aslında olmayan bir çizji Bir gün. 5 Olaylarm dü1 1leri derecede çiçekbozenli aralıklarla yinelenmesi zuğu olma hali. 2 Bağıl, baniteliği, düzenlilik. 6 Akhnı ğmtılı, göreli içkinin saf haişine vermeyen, dikkatsiz ve line verilen isîrh.'3 ^ Bakladağınık. 7 Tersi saldırmak gillerden, bileşik telek yaprakİçin saElanıp beklenilen yer lı çiçekleri sarımtırak ' renkGeri£e verme (eski dil). 8 te, meyvesi bâklamsı. bol nişastalı ve çift tohumlu ojan. •Yer yer çıplaklık veya boşbir bitki Erdemleri bakırrun • luğu olan Kimyacfa lndiyudan çok biiyük. 4 Kısa za.. mun simgesi. 9 Tersi büyük man Yağlr" güreş yapan pey' tarla taragı. •> DÜNKÜ BULMACANtN livanlann giydikleri dar paçalı meşin pantolon. 5 Su (esÇÖZÜMÜ ki dil) Türk para birimlerinSOLDAN SAGA : den biri. 6 Besteleniş sıra' .1 Bodoslama. 2 Urugusına göre numaTalanmış müay. 3 rG Rafine. 4 raD zik eseri Döndüre döndüre Da!.' 5 Usa lhalc'6 Vabir yere sokulan çivi isminin siyet." 7 Av seK • vE. 8 yansı. 7 Inanılması güç, Zamk Imar. 9 Ikna • meN. yüksekten atarak söylenen aYÜKARIDAN AŞAGlTA : bartraalı söz. 8 Kıldan ya1 Burjuvazi. 2 Org pılmış kaba dokuma Türk Savak. 3 dU • raS Mn. müziğincfe bir âleti çalana ve4 ogrA iskA. 5 Suadiye. rilen isim. 9 t?zexine par6 "Laf Hekim. 7 Ayidat makla basıldığı zamaıi basıMe. 8 Xal Van. 9 Amelan yeri çökmeyen veya az çö lek?r.> 1234 5678 9 7.8 1971 yılından berı izlenen ekonomik politikadan en çok kayıplı çıkan toplumsal kesim işçiler olmuştur. 1971 ve 1972 yıllarında nominal ücret. artışları, fiyat artışlarının gerisinde kalmıştır. İşçi kesiminin mutlak olarak fi.kirleşmesi anlamına gelen bu durum, 1973 yılından itibaren değişmeye başlamıştır. 1973 yılının ilk 7 ayını kapsayan bilgilere göre, nominal ücret artışları fiyat artışlannı yüzde 4 oranında geçmiştir. Ancak gerçek ücretlerde yüzde 4'1ÜK bu artış. 1973 yılında gerçekleşmesi beklenen yüzde 6.4'lük ulusal gelir artışına yetişememiştir. lüşümünün, büyük ölçüde bozulmaya başladığını göstermektedır. İşçiler aleyhine Demokratik yönetim dönüş açısından askıda bir yıi sayılan 1972 yılında da ücret ve fiyat makası, işçiler aleyhine gelişmesini sürdürmüştür. 1972 yılmda, işçilerin gerçek ücretlerindekı azalma yüzde 5.3 oranında olmuştur. Bu yılda nominal ücretlerin 13.1 orariinda artmasına rağ men, fiyat artışları daha yüksek clduğu için ortalama olarak bir işçi. önceki yıla göre yüzde 5.3 oranmda daha az mal ve hizmet tüketebilecek duruma gelmişitr. Reel ulusal gelirin yüzde 7.6 oranında arttığı bir yılda gerçek Ücretlerin mutlak olarak azalması, gelir bölüşümünün bozulmaya devam ettiğinin göstergesi olmak tadır. Fiyat makası 1S71 yılı, ücret ve fiyat makasının en çok açıldığı yıl />lmuştur. Fiyatların yüzde 15.9 orar.ında artmasma karşılık, ücret artırımı yüzde 7.8'de kalmıştır. Eöylece, söz konusu yılda işçiler kazançlarıyle, bır önceki yıla göre yüzde 8.1 oranında daha az mal ve hizmet satın aıabılecek duruma düşmüşlerdir. Başka bir deyişle, gerçek ulusal gelirin yüzde 10.7 oranında arttığı 1971 yıünda işçilerin gerçek geliri yüzde 8.1 oranında azalulmıştır. Bu durum, partiler denıokrasısınin sımrlandıgı ilk yııda gelir bö tahmin edUmiştir. fik 7 aylık efl lim devam etse bile, bu durumda, gerçek ücretlerin ulusal gelir artışının gerisinde kalacağı açıktır. Yalnız, Temmuz aymdan Sigortalı işçiler sonraki fiyat hareketleri yılın Bütün ücret bilgüeri, sosyal ilk 7 ayındaki eğiiimin devamını mümkün kılacak bir seyir takip sigortaya bağlı işçileri kapsamak tadır. 1973 yılına ait sigortalı iş etmemiştir. Temmuz ayından Eçi ücretleri ancak Temmuz ayı kim sonuna kadar geçen üç ayda dahil yılın ilk 7 ayını içer lık zamanda fiyat artışları yüzde mektedir. 1972 yılının ilk 7 ayı 10'u bulmuştur. Aynı zaman arana göre, 1973 yılmda ücret ar lığmda ücretlerin de bu ölçüde tışı yüzde 20'yi buımuştur. Aynı arttığını gösteren bir işaret yoktanıma göre fiyatlardaki artış tur. Bu yüzden kazanılmış olan yüzde 16 olmuştur. Bu durumda gerçek ücret artışınm yıl sonuna kadar kaybedılmiş olması 1973 yılının ilk aylannda gerçek mümkündür. Ayrıca kaybedümeücretler yüzde 4 oranında artmış Olmaktadır. se bile, gerçek ücretlerdeki artış 1973 yılmda ulusal gelir artışı ulusal gelir artışmın gerisinde kalmaktadır. . nın yüzde 6 çevresinde olacağı Ll\ZtAETLE1?:\ MILLi UCttlLtZ yCEETLfg YlLl) 307 YORUM Ekonomik özet Yü sonları envanter zamanlandır. îşletmeler envanterlerinii. yapar. Yıl sonları aynı zamarda ekonomilerin de envanter zamaııidır. Ekonomilerin başarı ya da başansuhklarının hesabı görülür. Günün siyasal geriliroi içinde unutulmaması gereken bir sorun. Ekonominin envanterini, önceki birkaç yıla bakarak çıkarmak zorunlu. Anlamlı karşılaştırmalar yapabümek için. İlk anlamlı tespit tarımla ilgili. Tanm hâlâ hava koşullarına bağlı. AP iktidarlan zamanında traktör parkında büyük sıçramalar görülmesine rağmen durumda pek değişme yok. 1971 yılında havBİar iyi gitti. tanmsal üretim bOyük ölçüde arttı. 1972 ve 1973 yıllarında olumsuz hava koşulları etkisini gösterdi. Bu yıl tanmsal gelir yüzde 8 kadar daha düşük. Türkiye, tanmını kontrol ederaiyor. Bu yüzden sonuçlarına katlanmak zorunda. Ama Türkiye'nin kontrolunda olmayan gelişmelerin hepsi olumsuz değll. Yurt dışında işçi çahştırmanın da Türkiye'nin kontrol gücüyle bir ilgisi yok. İşçilerin Eönderdikleri dövizler, kaynağı yaban ülkelerin kontrolunda olan bir nimet. Şimdiye dek bu kaynağm sadece dö%iz sağlama yanı üzerinde duruldu. Halbuki dövizle birlikte bir de yabancı ülkelerde çalışan işçilerin yarattığı gelirler transfer ediliyor. Yurt içinde yaratılan «ulusal» gelire bir de yabancı illerde yaratılan gelir ekleniyor. Böylece işçiler. sadece 1973 yılında, ulusal gelire 15 milyar liralik bir ek hediye ettiler. Bunun önemini anlamak için şunlan söylemek yeterli. Türkiye'de 15 milj'arlık ilâve gelir yaratmak için 45 milyar liraya yakın yatınm gerekli. Bu rakam ise Türkiye'nin 1973 yılmdaki toplam yatırım hao mine çok yakın. İşçi dövizlerini kaynağı başkalarırun kontrolunda oîan bir nehre benzetmek mümkün. Pakat nehir bu tilkede akıyor. Kaynağın kontrol dışmda olması. yatağuun kontrol edilmemesini gerektirmez. Bu kontrol yapılmadı. Kendi başma akmasina müsaade edildi. Başı boş bırakıldı. Başı boş bırakılan sular, büyük tepelerin eteklerini sularlar. Türkiye'de de öyle oldu. tşçi gelirleri ya büyük işletmelere talep yarattı. Ya da mevduat olup onların kredilerini arttırdı. önceki yıllardan gelen kontrolsuz bu gelişmelerin 3mnında kontrollü, bilinçli olanları da var. Bun!ardan biri kamu harcamalan politikası. Bilerek baskı altuıda tutuldu. Kâğıt üzerinde. 1973 yılında kamu yatınmlannm dörtte bir orarunda arttırılması programlandı. Ancak onda bir orarunda artacak. Özel yatınmlar ise programm üzerine çıkacak. 1972 yılmda, üsteiik İiyaUarm hızla arttığı bir yılda toplam kamu harcamalan sadece yüzde altı genişledi. Mevcut uygulama sonuçlarına göre bu yılın artışı yüzde on çerçevesinde kalacak. Fiyat artışları hesaba katılırsa, son hükümetlerin kamu hizmetlerini daralttıgı rahatlıkla söylenebilir. Kor.trollu gelişmelerin bir diğeri de ücretler. Ücretler uygun politik önlemlerle baskı altma aluıdı. Son aylarin iki olayı bunun mekanizmasmı görmek için yeterli. Uzun tereddütlerden sonra fiyat kontrol komitesi kuruldu. Seçimlerden hemen önce. Bütün firmalardan, yıl başından beri yaptıkları zamları belli bir tarihe kadar bildirmeleri istendi. Sonra tarih bir defa geri bırakıldı. Arkasmdan bir daha ertelendi. Avnı tür erteleme bir başka konuda da oldu. DemirÇelik grevi uzun süre çözümsüz bırakıldı. İşçilerin yorulmalan beklendi. Olmaymca grev bir kez ertelendi. Sonra bir kez daha. Ve böylece bir yandan grevler!; diğer yandan, fiyat artışlannı durdurma çabaları ertelenerek ücret ve fiyat makasmın ücretliler aleyhine dönmesi sağlandı. 1974 yılmda bu sorunların yüküyle birlikte giriliyor. Üstelik bu sorunlan kabul etmeyenlerin sayısı da gittikçe azalmaya yüz tuttu. İş adamlarırun düzenlediği «sonbaharda ekonomik dunım» toplantısında konuşan üniversitelerin «tarafsız» öğretim tiyeleri de sorunlan az çok kabul ettiler. Yalnız, bunlarm çözümünün 1974 yılında grerçekleştirilmesine karşı çıktılar. Örneğin maaşlıların son yıllanndaki kayıplarmın 1974 yılında telâfî edilmesinin «basiretsizlik» olacagını açıkladılar. Ekonominin bozuk dengesi daha da bozulurmuş. Sanki dengeyi ücretlilerle maaşlılar bozdu Peki kim bozdu? Cevap için bütçeye bakmalı. 1971 de bütçe •çığı altı milyara yakın. Fiyat artışları ise yüzde 1S ya. Bu artıç da 1970 devalüasyonunun gecikmiş etkilerinde rolü büyük. 1972 de bütçenin fazlası 1,5 milyar kadar. Fiyat artışlan Jse daha yüksek. 1973 yılının şimdiye kadar bilinen bütçe uygulaması da fazla vermiş durumda. Fiyatlar da jeni rekorlara doğru yol ahyor. Öyîeyse bütçe açık veya fazlalannın enflasjon denilen dengesizlikle pek ilgisi yok. Enflasyon özel ekonominin açıklanndan doğdu. özel ekonominin kendi kapasitesinin çok üstünde harcama yapması enflasyon yarattı. Şimdi sorun, bu alışkanlığı frenlemek. Yoksa bazılarınm sandığı gibi Halk Partisini frenlemek degil. Belki AP'ni. Halk Partisine hükümet ortaği yaparak CHP'ni frenlemek mümkün. Ama bu yolla ne enflasyon frenlenir, ne de halk. EKONOMİK SÖZLÜK 25.8 22.6 RADYO İSTANBÜ.İ 14.00 E r o l Kiiçükyalçındaa • ' IstanbuT radyosu A OeL şarkılar 05.55 Açılış ve program 14.15 Fehmi Ege Orkestrası 0600 Haberler 06.05 Kur'anı Kerira. açüsıa ' 14.30 R. Şenses'ten türküler 14.45 Ş. A. Esenç'ten şarkılar m a s ı v e y o r u m u ••• •• , 15.00 Haberler 06.30 Günaydın 15.05 • Baksen Günaydrn'daD 07.00 Köye haberler " türküler 07.0a Türküler ve oyun havalan ' 15.20 Hitm, ve melodi 07.30 Haberler 15.45 Sâz^eserleri 07.40 Günün proşramlan.' 16 00 Küçük konser 07.45 Sabah müziği 16.30 Ayla Gürses'ten şarkılar 08.00 Çevremızde bugüri 16.45 Çay saati 08.10 Ünlü yorjımculardan' 17.00^ Haberler 08.30 Beraber şarkılar 17.05 Günden güne 09.00 Barok müzik 17.20 Kadınlar faslı 09.15 Hayatm ıçinden 19.00 Haberler 09.30 S. T. Gülennan'dan şarkılar • 19.30 Dinî sohbet T9.40 Neylerle saz eserleri 09.45 M." özbek,'ten türküler . 19.55 Radyo tiyatrosu 100O Haberler v 20.55 B i r varmış b i r yokmuş 10.05 ArKaSı yarın 21.00 Haberler 10.25 Müzik edmetl 21.15 Deyişler ve ezgiler 10.40 Okul radyosu 21.40 Solistler geçidi 11.40 Beraber ve solo şarkılar 22.45 Haberler 12.00 Hâberler 23.00 Hafif Batı müziği 12.10 Sevim Deran"dan şarkılar 12.25 Edvard Aras ve arkadaşlan 23.15 Gece konseri 24.00 Gece için müzik 12.40 Türküler geçidi' 00.55 Haberler 13.00 Haberlej 01.00 Program ve kapanıj 13.15 Vemek müziği 05.55 Açflıs v$ program • 06.00 Haberler » . 06.05 Kur'âniı Kerim, ' • * agıklafnasu ve yorumu 06.30 Günaydın, 07.00 Köye haberler 07.05 Oyun havalan 07.30' Haberler 07.40 Sabah müziği 68.00 Ankara'da bugün 08.10. Şarküar 08.40 Çeşîtli müzik 09.00 Hayatın içinden 09.15 Türküler ve oyun havaları 09.40. Arkası yarın , 10.00 Haberler 10.10 Ali Rıza Köprülüoğlu'dan şarkılar . " . 10.30 Okul racjyosu 11.30 Konser saati 12.00 Haberler 12.10 SaSlSiSh Uygundan . türküler 12.30 Beraber ye solo şarkılar 13.00 Haberler 13.15 Hifif müzik 14.00 Öğle konseri • 14.15 Nevzat Güyer'den Ücret ve fiyat makası, kamu harcamalan 10.0 b.o HlLLi ICAMü M2K Mfllı Kapitalist ekonomilerin fazla çeşitlenmediğı zaman ve ülkelerde ücretleri değerlendirmek hem işçiler hem de işverenler için pldukça kolaydı. Tükettikle:" ri mallâr belll ve az çeş'itli oldu ğu için işçilerin aldığı gerçek üc retin gelişimini saptamak zor değildi. İşçilerin günlük veya aylık çalışmalan karşisuıda kaç kılo ekmek aldıklannı bilmek; emek ile ekmek arasındakı deği şim oranını görmek işçilerin hayat düzeylerindeki değişim haklunda bir. fikir edinmek için 1973 malî yılınm ilk altı aylık yetiyordu. uygulama sonuçları, kamu hizolan Ekonomilerin daha karmaşık metlerinin bir göstergesi hale gelmesi bu kolaylığı or kamu harcamalannın ulusal getadan kaldırdı. İşçilerın tüket lirden çok daha yavaş bir hızla koymaktadır. tikleri mal ve hizmetlerın çeşit arttığını ortaya lenmesi bir veya iki mala dayanan karşılaştırmaları anlamsız yaptı. Fiyat hareketlerinin bnem kazanması da sadece alınan ı nominal) ücrete bakmayı anlamsızlaştırdı. Fiyatlar yüzde 25 artarken ücretlerin de yüzde 25 artmasının hiç bir şeyi değiştirmediği ortaya çıktı. Bu nedenle gerçek ücretlerin gelişimini anlamak için ücret fiyat makası kullanılır oldu. Ar tıic alınan ücretlerdeki artış >üz delerinin fiyatlardaki artış yüzdeleriyle karşılaştırılması yapıl maktadır. Ücret artış oranı. fiyat artış oranını geçtiği sürece ve ölçüde gerçek ücretlerin arttığından söz edilebilmektedir. (49727IU) (İ973 i MIUi Kamu hizmetlerinin paylan azalıyor 1972 yılından beri devam eden bu durum, ulusal gelir içinde kamu hizmetlerine ayrılan payın giderek azaldığmı göstermektedir. Gelişen toplumların artan ihtiyaçlannın tamamını, piyasa mekanizmasımn kuralları çerçevesinde karşılamak mümkün olmamaktadır. Gelişmeyle birlikte artan adalet, sağlık, eğitim ve kültür gibi toplumsal ihtiyaçlar ancak büyüyen oranlarda kamu har camalariyle yerine getirilebilmektedir. Bu nedenle, gelir düzeyi artan bir toplumun mutluluk düzeyinin de artması için, kamu harcamalannın artış oranmın, gelirin artışından daha hızlı seyretmesi zorunlu olmaktadır. 12 Mart sonrası dönemda aadece 1971 yılmda, kamu harcama lan ve dolayısiyle kamu hizmetlerinin ulusal gelirden daha hızlı büyümüştür. 1971 yılında, cart fiyatlarla ulusal gelir yüzde 30,7 artarken kamu harcamalan yüzda 44,2 artmıştır. Böylece ulusal gelirin özel ve kamu kullanınüan arasındaM dağıUmı, kamu tus. metleri yönünden değiştirilmlştir. Büyük bir bölümü Birind Erlm Hllkümeti zamaıunda uygulanan 1971 kamu bütçesinin kamu hiameUerini arttıncı islevi kolay bir şekilde gerçekleştirilmemiştir. Bir yandan, toplumun çeşitli kesimlerine daha çok hizmet götürme isteği; diğer yandan, AP çoğunluğundaki Parlamento'nun sağ lam malî kaynaklar bulunması yoUanru kapaması birbiriyle çelişen bir durum yaratmıştır. Bu yüzden 1971 yılında kamu hizmst lerini arttırabilmek ancak büyük bütçe açıklanna razı olmakla mümkün olabilmiştir. 1971 yılındaki konsolide bütçe açıgı 6 mil» yar liraya yaklaşmıştır. Açıgın. bir önceki yıhn kamu harcamalarına oranı yüzde 17,5'i bulmaktadır. Böylece 1971 yılmdaki yüzde 44,2 lik kamu hizmetleri artışuıın yüzde 17^'i açık finansmanla sağlanmış olmaktadır. 1972 konsolide bütçesi, açık yerine 1,5 milyar liraya yakın bir fazla vermiştir. Buna mukabil ulusal gelirin cart fiyatlarla yüzde 24'lük bir artış gösterdiği bu yılda, kamu harcamalan ve dolayısiyle kamu hizmetlerindeki artış sadece yüzde 6 oranmda kalmıştır. 1972 yüırun hükümetleri, imkânsızlıktan değil bilinçli olarak kamu hizmetlerini kısmıştır. Bu kısışa gerekçe olarak hızh fiyat artışları gös> terilmiştir. Fakat enflasyon bahanesiyle eğitim, sağlık, adalet glbi toplumsal Ihtiyaçlara ayrüabilecek olanaklar kısılırken özel yatınm ve tlketim harcamalan alabildiğine teşvik edildiğinden fiyat artışlan daha hızlı olmuştur. Kamu nizmetleriyle ilgili olarak: 1972 yılmda başlayan kıstlayıcı eğilim 1973 yılında da surdurUlmüştür. 1973 malî yılının sransmı kapsayan uygulama sonuçlarma göre, kamu hizmetleri bir önceki yüm aynı dönemine oranla yüzde 10 artmıştır. 1973 yüında carî fiyatlarla ulusal gelir ise yüsde 22,6 oranında artmaktadır. Böylece 1973 yılmda da kamu hizmetlerinin, ekonomide sağlanan toplam hizmetler lçindeki payı azalmaya devam etmektedir. Gelir artışınm en az yüzde birini işçi dövizleri sağlıyor ANKARA • şarkılar 14.30 Gençler İçin 15.00 Haberler 1 15.05 Okul radyosu 16.05 Küçük konser 16.20 Solmaz Tegmen'den şarkılar 16.35 Nevin Akol'dan türküler 16.50 Halif müzik 17.00 Haberler 17.05 Yurttan sesler 17.35 Günden güne 19.00 Haberler 19.30' Semra Ersoylu va Kutlu Payash'dan ş&rkııar 19.55 Istekleriniz mikrofonda 20.25 Müzik ve yaşantılar '20.55 Bir varmış bir yokmuş 21.00 Haberler21.15. Plan denince 21.30' Klâsik Türk müziji korosu 22.00 TBMM saati 22.30 Türküler 22.45 Haberler 23.00 Barok müzik 23.45 Hafif müzik 24.00 Gece ve müzilc 00.55 Haberler 01.00 Program ve kapanış İKINCİ PROGRAM 06.55 07.00 07.30 08.00 08.30 09.00 09.30 10.00 11.00' 12.00 13.00 13.30 14.00 14.30 Açılış ve program R. Lefevre Orkestrası The Roland Shaw Singer Sabah îçiri müzik : Sabah Konseri îspanyolca melodiler Plâklar arasında Barok muzik Batı dünyasından , Öğle konseri Cuma'nın getirdikleri . Melodiden melodiye «Quite^Nightsı» albümü «Meeting Pot» albümü 15.00 15.15 16.00 17.00 17.30 18.00 19.00 19.30 20.30 22.00 22.30 23.00 24.00 00.55 Sololar Besteciler, besteler, . Çeşiti müzik Plâklar dönüyor Sizin için seçtiklerimis Ünlü yöneticiler Beck, Bobert and Appice Haftanın solisti Müzik dağan Melodi demeti Caz müziği Gece konseri Herkes için mUrik Program ve kapanıj ÖLÜM Şehit Dr. Hasan Tahsin Bey ile merhume Hikmet Hanımefendi'nin evlâtlan, Hadra'nın biricik hayat arkadaşı, Tulu ile Püru'nun sevgili babaları, Fikret Atamer'in ağabeyi, Ateş, Zafer ve Güney Atamer'in dayılan, Refia Çıray'ın enijtesi, Orhan Çıray'ın bacamğı, Kristin ve Arlette'in kaympederleri, Cem, Sara ve Kaan'ın biricik dedeleri, Istanbul ve Ankara Barolan eski avukatlarından, Hava'gazı Tesisatçılarına I.E.T.T. GENEL MÜDÜRLÜĞÜNDEN Havagazı tesisatçılarına mahsus Yetki Belgesi Sınavı l/Mart/1974 Cuma günü saat H.Ctö'de yapılacaktır. lİgılilerin talimatnamede' bildirilen vesaik, resmî tasdikli ve fotoğraflı nüfus cüztianlan suretleri ile birlikte. yazılı olarak en geç, ll/Şübat/1974 Pazartesi günü saat 16.30'a kadar Genel Müdürlüğe müracaat etmelerl ilân olunur. (Basm 28174) 10762 Dr. Suat Tahsin TÜRK tutıılduğu hastalıktan kurtulamayarak, tedavi edilmekte oldugu Guraba Hastanesinde dün sabaha karşı Hakkın rahmetine kavuşmuştur. Merhumun aziz nâşı, 28 Aralık Cuma (Bugün) günü 6ğ!a namazını müteakip Teşvikiye Camiinden kaldırılarak Kuzguncuk Nakkaştepe aile kabristanında ebedl istirahatgâhına tevdi edilecektir. Tanrı Rahmet Eyleye. AtLESt • bir kısmı yabancı şirketîerin kâr ları ve yabancı personelin ücretlcrinin bir bölümü olarak yurt dı çına transfer edilmlştir. Buna mu kabil beklenmedik bir zamanda yurt dı^ına işçi gönderilmesı ve işçileri transfer ettikleri dövizlerin hızlı bir şekilde artması tablo yu tersine çevirmiştir. İktisat ta nımlarına göre •milli» bir gelir kalemi olan işçilerin gönderdikle Kamu Harcamalan ri dövizlerin yabancı şirketierin Türkiye'den çıkardığı gelirleri aş Kamu harcamalan yoluyla sağ ması, milli hasılanm yurtiçi hası lanan hizmetlerin değerlendirillayı geçmesine sebep olnıuştur. mesi Batı iktisadınm en şüpheli Bu durum, en çok kendisini son bırakılmış bir sorunudur. Kayıllarda belli etmiştir. 1971 yılmmu eğitim kurumlarının sağladaki milli hasıla artış hızının yüz mış olduğu hizmetler bugün de 2,2'i; 1972 yılında yüzde 1,0'i; Türkiye'de de sadece çalışanve 1973 yıluıda da yüzde İA'İ yurt lara ödenen maaşlarla sınırlı tu dışmda çalışan işcüerce sağlantulmaktadır. Buna karşılık özel mıştır. eğitim kurumlarının elde ettikleri kârlar, ödenen ücretlere iDevlet Istatistik Enstitüsü'nün lâve olarak sağlanan hizmetin tablolarında yer alan, bu yurt dı Yurtiçinde yatılan mal ve hiz şında çalışan işçilerin ulusal gebir parçası sayılmaktadır. Kamu hizmetinde çalışanların al metlerin toplamı, her zaman bir lir artışma bu katkısı sadece do dıklan ücretlerden başka bir ülkenin yarattığı milli hasılaya laysız katkıyı içermektedir. Ger değer yaratmadıklan kabul edil eşit olmamaktadır. Bunun nede çekte yüzde biri asan gelir artırıcı ni. ülke içinde yaratılan hasılanm gelir transferinin olaylı katkıları mektedir. tamammm «milli» unsurlara ait da olmaktadır. En az direkt kat Bu yüzden iktisatçılann kapi olmamasıdır. Türkiye'de çahsan kı kadar önemli ve etkili olan ikin yabancı şirket ve elemanlann ü ci tür yarar transfer edilen eelir talist ideolojiden esinlenmiş dar tanımlannı bırakarak kamu har rettiği ve kâr veya ücret o'arak lerin kullanımından doğmaktadır. camalarının tamamını, sağlanan yabancı ülkelere transfer etlikle Transfer edilen gelir ya tüketime kamu hizmetlerinin bir göster ri hasıla, yurtiçi hasılanm raillî dönüşerek özel firmalar için yeni gesi saymak geçerli bir yol ol hasıladan büyük olması sonucu ve ek talep yaratmaktadır. Ya da maktadir. Gerçekten de kamu nu doğurmaktadır. Aynı şekilde bankalara mevduat şeklinde gele ca yapılan harcamalar belli baş jnjrt dışında çalışıp Türkiye'ye dö rek özel firmaların yaürmı prog lı üç kalemde toplanmaktadır. viz gönderen işçiler de yurtiçi ha ramlarmm finansmanında kullaCari harcamalar, memur maaş sılanın «millî» hasıladan küçük ol nılmaktadır. Bu şekilde, bir yanlanyla cari hizmetlerin görülme masına yol açmaktadır. dan özel yatınmlan; diğer yansi için yapılan alımları içermek Türkiye'de uzunca süre yurtiçi dan, özel talebi artırarak özej hası tedir. Bunlar bir yıl süreli hiz milli hasıladan büyük olmuştur. lanın ayrıca artmasına imkân ver metler için yapılan zorunlu har Yurt içinde yaratılan değerlerin mektedir. camalar olmaktadır. tkinci kalem olan yatırım harcamalan ise yararlan daha sonraki yıllarda ortaya çıkacak hızmetler için şimdiden yapılan ödemeler dir. Üçüncü kalr. ı olan transfer ödemeleri, ilâve olarak borç ndemelerini kapsamaktadir. Borç (FAKTÖR FÎYATLARI ÎLE) ödemeleri, daha, önce bir kamu Gayri safi Gayri safi hizmeti için yapılmış harcamalann şu anda ödenmesi anlamıTıllar yurtiçi hasıla milli hasıla Fark na gelmektedir. 4.2 1S64 41 401 2.4 1965 3.0 06 11.8 1966 04 12.2 1967 3.8 35 + 03 75 1968 .... 7.5 0.0 346. 348. Cumhuriyet 5.7 1969 .... 5.8 0.1 Pteşat 505. 510. 5.1 1970 .... 6.0 0.9 Hamit 355. 360. 9.4 10.6 1971 .... 1.2 Aziz 340. 345. 6.1 7.1 1972 .... 1.0 350. 360. Napolyon 4.8 1973 .... 5.9 1.1 24 Ayar 52.00 50.50 22 Ayar 47.60 48.00 Son yıllarda Türkiye'de gerçekleştirüen ulusal gelir artışınm yüzde birden fazlası, yurt dı§ındaki işçilerin gönderdiklerı dövizlerden oluşmaktadır. İşçilerin transfer ettikleri dövizlerin ulusal gelir artışma katkısı ayıklandı ğında, 1973 yılmdaki ulusa* gelir artış hızı yüzde 5'in altuıda kalmaktadır. Bir ülke sınırlan içinde yaratılan mal ve hizmetlerin toplamı, söz konusu ülkenin yurtiçi hasılasını meydana getirmektedir. He saplamaya, bu yıllık aınortismanm ilâve edilip edilmeınesme gö re gayri safi veya safi yurtiçi hasıla ortaya çıkmaktadır. Türkiye gibi ülkelerde yıllık amortismanla rı doğrulukla tespit etrnek olanak lan sınırlı olduğu için genellikle gayri safi hasıla büyüklukleri kul lanılmak tadır. REEL GAYRİ SAFİ HASILA ARTIŞ ORANLARI A LTIN