Katalog

CUMHURÎYET 19 Aralık 1973 ^H«£t|4|EHİ... .. PcK ftoLMAMA,FAMuıR. 4İE4IİİEH HEHI WfMAK 3ÎLH&YıL f » » « Z Ü M ü Z DE fjOHRETİM'ıl'DE DÛyüK SENY0RAÜA AAAY.'.. HAKtfMffl!. tti UİH Hitf İ.M Hit ^ . N Î Z . fAKÎ>i|i Toz Duman Içinde TALİP APAYDIN • 89 Doğru kasabaya. S&bab ışımadan varacaksınız. Atları Hüsnü beyin değirmenine... Kızıl ir.işe varmadan, dereye aşafı saparsınız, an. laduuz mı? Değirmen kavakların içir.de. Büiyorum, dedi Kâzım. Tamam. Elinize çatal bir söğüt değneği alın. «Atol almaya geldik» deyin. Parolamız o. Değılse kapıyı açmazlar. Mahmut ikiser altın ver ellerine, lâzun olur. Hadi bakim, kus gibi uçun. Haceli. sen de Kiznn'ın atına bin, evine Terirer. Ha durun, önce atlan teslim edin, sonra kasabaya geJir altınian verirsiniz. Recep efendiye deyin ki, bize daha. mermi lâzım. îki tane mavzer lâzun. At lâzım. Parası hazır dej'in. Hadi selâm söylej'in, göreyim sizi. Kimseye yakalanmayın. Peki bey, emredersin. Kâzım'la Hamdi Hacı Nuri'den aldıklan atlara bindiler. Obür çıplak olanı yedeğe SJdLar. Kasabaya doğru dört naia koşturmaga basladüar. KaranUgm içinde kayboıdular Mahrnut arkadaşlara ikiser altıa dajıt, Kendin de al. Niye? Atlara yem saman ... Mahmut boynunu büktü. Peki. Kalanı heybeye koy. Gküyorm, cabuk! Çerpili köprüsüne aşagı sürdüler. Köyo girmeden tarlalaıın içinden vurup köpriiy» çıktılar. Burası işlek bir yoidu. Yanm saat kadar yolda sürdiüer. Sonra dağa yukan sap. tılar. Meşelibeli asıp kendi köyıerinin toprağına ulaştılar. Gecenin en karanlık lamanıydı. <Iyi, dedi Mahmut. ia miı bellı olmaz, im kinı yok.« Dag yolundan süıüp Tacım dedeye geldiler. lik horozlar ötmeye başladı. Ibrahim bey dizginlere asıldı. Geriye döndü: .^Toplanın. * . »^. . Atlar epey yorulmuştu. Ter içiade Kat." mışlardı. Karşısma dizildiler: İyi becerdik, dedi. Şimdi evlerınize dağılm. Biz Mahmutla parayı sayar, hesabıru size bildiririz. Kasabadan gelenleri ödedik. Daha çok şeyler de alabiliriz. Epey para var. Kimseye birşey soylenmtyecek, anladınıg mı? Karılarınız da bilmeyecek, Yemin ettik, unutma>ın. Soylemeyiz bey, söylenir mi? Soylemeyiz, imkâıu mı var? Hadi şimdi usulca evlerımze dağılın. Kâzım'ın. Hamdı'nin yann geleceklerini söyleyiverin. Kimseye duyurmasınlar. Peki. Birer ikişer köyün yolunu tuttular. Gel Mahmut benimle. Ibrahim beyin evine indiler. T Zühtü, hay\ anlan yerine çek. Mahmud' unkini de götürüver. Yok, ben kendim götürürum. Anam bir çey var sanır. Öyleyse ıçeri çek, hayvan üşumesin. Heybeyi al gel Mahmut. İbrahim bey önde, Mahmut arkada merdıveni çıktılar. Küçük odayı boşaltın, lâmba yalon! Dedikleri çabukça yapıldı. Buyurun, hazır. Kadınlar ayakta bskliyorlardı. Aşağı gidin, bizi yalnız bırakm. Kapıyı kapatıp çıktılar. Hee... otur bakalım Mahmut oğul. Çıkar heybedalcileri sayalım. Epey var ağa. Vurduk adarr.m beline. Beli kırılsın düminün. Torbadaküeri boşalttı. Kılimin üstüne sap sarı altın yığüdı. Vay dürzü vay! Nerden bulmuş bu kadar altını? Önce Mahmut saydı. Onun saydıklarını İbrahim bey saydı: Kırk dört. Tamam kırk dört. Yirmi beş gönderdik, on dört de da. gıttık, otuz dokuz. Kırk dört daha? Seksen üç. Evet torbada seksen üç altın varrruş. İyi... Sandığı aç şimdi. Küçük tahta kutuyu çevirip baktı: Eyvah, kilitli. Anahtarı almadık? Aldık, dedi İbrahim bey, almaz mıyız, buyur? Csbinden çıkarıp nzattı. trili ufaklı bir demet anahtardı. Kimbilir.nerelerin «pahtan bualar? sEıkıştırsaydık daha çıkacafctf demek?••• ***•*• v Boşver, bize bu kadan yeter. Eğ^r s e zilmezse, çok iyi becerdik. Anahtarlann hepsini denedi. Sonunda ktiçük bırisi açtı. Heyecanla eğilip baktılar. Çiçekli basmadan bir torba vardı. Torbayı çıkarıp açtılar, altın doluydu. Vay canına! Kilimın üstüne boşalttı, sapsan harman gibl yığıklı ortaya. Birisi yuvarlanıp duvara doğru gitti. Dur yavrum nereye? Hacı Nuriye gidiyor herhalde. Yagma yok... Güiüstüler. (Deraan Var) DR. MENGELE'NİN ÖLÜM KAMPI Yazan: Dr. Miklos Nyiszly Çeviren: Nihal Karamağaralı Kanlı bir deneme MALKOCOĞLU yazan veçizen:Ayhan BAŞOĞLU ŞÜPHELİ ZAFER 1944 yılırun 6 ekim sabahı, erkenden, gözcü klübelerinin birind« bir süah patladı. Kampı kuşatan bir ve iki numaralı muhafız hattınm arasındaki alana, yani tarafsız bölge dışına bir KZ tutsağı çıkmıştı. Tutsak bir Rus subayıydı. Savaş tutsaklan kampmdan kaçmaya savaştığından ötürü buraya gönderilmişti. Muhafız ateş ettiği sırada büyük bir olasılıkla yine kaçmaya savasmıs Btı tnsan sayısı ve gereçlerln olacaktı. çokluğu karşısındaf.Sonderkomman Şimdiye kadar alışılageldiği gldoların daha uzun zaman tutunbi. Dr. Mengele, olay yerınae inmalan olanakstzdı. Keyifli keyif celeme yapmak üzere politik nili bağrışarak fırladılar kremator telikteki bir komisyonla gitti ora>tımun arka kapılanndân. Koşarya. Eğer öldürülen bir Yahudi ken silah atıyorlardı. Öncedeh geçit hazırlandığı için kesilmiş eiekolsaydı, cesedi doğrudan morga, trifcli tellerin »rasmdan fırladılar, oradan da krematoryuma gbndeVistül nehrinin dirseği > önünde rüecek ve hiç problem olmayacak seğirttiler. tı, kapanacaktı olay. Gelgelelim, kurban Rus subaOn dakika kadar İki yonde d« yı. Adı ve kisiligiyle veriieri dövüş sertleşti. Gözcü kulelerin, kamp dosyalarına usulünce yazıl den atılan agır makinelilerin semış. Ölüm nedenini açıklamak si, hafif makineli tüfeklerin sesiiçin otopsi raporu gerekliydi. Oni bastırdı. Bu arada elbombalalay yerindeki incelemenin arduırmın, dinamhlerin patlayışı dudan Dr. Mengele otopsi yapılraayuluyordu. Sonra, bu savaş nasıl sını buyurarak gönderdi cesedi birden başladıysa ' yine oyle bir Jtttmatoryuma. Rapor, sa^; 15.30' den kesildi ve sessizlik çöktü or 'öŞrîıazır olacak. Sonrti'l». Mentalığa. ''İ«e'raporu alarak fiîBgulan, cesedi gozden geçirecek ve bir YARIN: yargıya varacaktı. Teşnh salonundan ayrıldıfı sıDOKTORLAR rada Dr. Mengele saat sabahın dokuzuydu. Cesedi masanın ustilAYAĞA KALKSIN ne koymuştum. Eğer o gün 6 ekim olmasaydı, yanm saat ya da kırk dakikada otopsiyi tamamlayacaktım. 6 ekim, Sonderkom OİŞİ BOND mandolardan birinin payına aynlmış yaşama süresinin son gunü... Hiç bir şeyden emin degilM0DE5TY İL£\*JİLUE NuN ÖTEZt dik o gün. Ama ben ölümü seziyordum. Kendiml çalışmaya bir türlü veremedigimden, teşrih salonundan çıkıp kendi odama gittım. Sigard, üstüne sigara içtim. Sinirlerim alabildiğine gergindi. Oturamadım odamda. Cesetlerin yakıldığı odaya geçtim. Fınnların önünde yüzlerce ceset yığılmıştı ama, Sonderkommando ekibi pek isteksiz çalışmaktaydı. Kü çük gruplara aynlmışlardı araîa nnda, fısıldaşmaktaydılar. Yukanya, komandolan yaşama alanı olarak aynlmış bölüme çıktım. Birden bir değişiklik çekti dikkatimi: Normal olarak sabah yok laması toplantısından ve kahval TİFFANY JONES tıdan sonra, gece vardiyası kendi bolüraüne çekilip yatardı. Şim peci di saat on hâlâ herkes ayakta. EN X Hepsinin spor glysiler giymiş ol5EET1 ması da gözümden kaçroadı. Ilı's ekim güneşi odanın içindeydı. Oysa onlar sveterler, potinîer giymişlerdi. Kalabalıktılar. Yumulmuş, fısıldaşıyorlar. Bir n kısmı da bu arada odada dönüp duruyor. Giysileri toplayıp bavullara dolduruyor. Belli ki bir çeşit komplo hazırlığı yapılmış. Neydi bu hazırlık? Komando Baş kanlarına aynlmış küçük odaya girdim. Gece vardiyasınm bir çok başkamnı masanın çevresinde oturmuş buldum: Mühendis, maLJ'ÛBUM. ^ ^ ^ kinist, şoförlerin başkaaı, gaz komandosunun başkanı. OturaGARTH caktım ki, komandolar Başkanı, hemen hemen boşalmak üzere olan bir şişeyi masadan alarak bü>ük bir kadeh brandi doldurdu bana. Sert bir Polonya içkisi olan Eaude vie"di. Bir yudumda diktim bardaktakini. İşte Sonderkommandoların dördüncü ayının son saatleri. Bu bir hayat uzatıcı iksir olmayabilir ama, ölüm feorkusunu uj^aşturacak bir çare olabilirdi. Arkadaşlar, bana içınde bulunduğumuz durumu aynntıla riyle anlattı. Tüm belirtiler, Sonderkommandolann yarından önce öldürülmeyeceğini, belki de öbür güne kadar bu işin ertelenecegini gösteriyordu. 860 komando üye sinin kamptan kurtulması amaciyle zorlama eylemine başvurulBiUmsel düzevd* htzmet g ması üzerine bir plan hazırlanmış TÜRKİYE İŞİTME tı, özenle hem de, harekete geçiş bu gece olacaktı. VE KONUŞMA Bir kez kampın sınıruıı aştık REHABİLİTASYON mı, iki kilometre ötedcki Vistül ır Muvakkat Huhammen Ihale mağının dirseğine doğru yollanaVAKFI (TİV) BedeU Tenıinal caktık. Yüın bu aylannda nehrin Cfns) Mİktan Lr. Krs. Lr. Kfş. NA KATKINIZI Santı suları pek alçalmış olurdu. Yaya Büyük Hp Başhklı Bos Oksijen Tüpiî « Adet 1T.600.UO 1.3J1) Ü C İÜ30 BEKLİYORUZ. olarak kolayca karşı kıyıya geçebilirdik. Vistül'den elli kilometre Yapı Kredl Bankalan lle 1 îlimiz Devlet Hastanesi ihtiyacı olan yuunda yazılj Oksijen tüpu kapalı zarf usuJü ile ötede, Polonya sınırma kadar uza eksiltmeye konulmujtur. Valtll Merkezl: Tel: 45 06 93 nan büyük bir orman vardı. Biz 2 E3tsiltme ve ihale 15.1.1974 Salı gunü Ç»ura Sajlık Müdürlügünde saat lU.3Wda yapıbu ormanda haftalarca, gerekirse lacaktır. aylarca oldukça emniyette yaşaya 3 Teklif muhammen bedelden H nisbetinje temsfl gösterilmek suretiyle verilecektir bilirdik. Yolda, kurtulu? hareke4 lsteklilerin 1W3 yılı Ticaret sicil belae.eri v« geçici temina» raektupipn 'iJe kanuni setine katılmı; partizan arkadaşlara kilde hazırlayacaklan teklif mekruplarııu belirı gün ve saatleıden bir saat evvel mskbuı karrastlamamız olanağı da vardı. Siîilıgında komisyona vermeleri, Postadaki geciknelerip kabul olunmay>csei ilân olunur. lâh stokumuz da yeterliydi. Birkaç gün önce 100 kutu kadar kuv (Basm: L'7637105001 vetli patlayıcı madde gönderilmij ve kampa sokulmu^tu. Auschvvitz teki Unio fabrikalarında mühimmis gibi görünüyordu. Meslek ar mat sanayiinde çalıjtırılan Pokadaşlarıma planla ilgüi bütün lonya Yahudisi işçiler göndermişbildiklerimi anlattım. ti. Almanlar bunlardan yollan atZaman kurşun ayaklarla Uerlimak için yararlanıyordu. Başkayor gibiydi. Öğle yemeği vakti ca, silih stokumuz «rasında bef geldı. Yava; yava; yedik yemeği makineli tüfek. yirmi elbombası mizi, sonra ışıkları çapraz inen vardı. sonbahar güneşinde ısınmak için krematoryumun avlusuna çıktık. Gruptakilerden biri: «Yeterlidir SS muhafızların ortada görüamebu kadar silih» dedi. Üstelik bekyişi dikkatimi çekti bu arada. Bet lenmedik bir gey de yapmış olaki olağanüstü değil bu durum. Ön cağız, onları şaşırtmaya çalı^acaceleri de birkaç kez böyle ortağız. Yalnız tabancalarımızı kullan dan silinmişlerdi. Hiç kuşkusuz sa> muhafızların silâhlannı alabili çekilmişlerdi odalarına, kapılan riz. Gafil avlam onları. Zorlarıt kapalıydı. Kampın dışındaki SS'bizimle gelmeye, yararlandığımız lerse görev yerlerinda nöbetteylürece kullanırız. Daha haşin, biteviye kesik keSaldırı işareti bir numarah kre di. Bu nedenle önem vermedim içerdeki muhafızların yokluğuna. sik paüayısları sıklaştı. Ne yapmatorvumdan vcrilecekti işaret Rahat rahat sigaramı tüttürdüm. mam gerektigine karar verememiş fenerlerivle. İkj numaralı kremaBirkaç saat sonra dikenli tellerin tim. lster bir gammazlama sojunu toryum işareti üç numaralıya Ucötesinde yine özgiir olmak fikri, olsun, ister partizan saldırısı, şu tecek, o da dört numaralıyı uyara KZ'ye adım attığım günden bu an için en yerinde davranış teşcaktı. yana kafamda baskı yapan kara rih odasından aynlmayarak olaym Yalnız Bir Numaralı krematorbulutlan sıyırtmıştı. Kaçmayı ba gelişmesini beklemek olacaktı. yum çalışmakta olduğundan, bu şaramazsak bile yitireceğim hiç plan'.n uygulanması kolay gibi 80100 kadar kamyonun yaklaşbir jey yoktu. göründü bana. Belki akşam altıtığını gördüm pencereden. llk ge Saatime baküm, bir buçuk. len bizim krematoryumun önünde da o da paydos edebilirdi. Böyie Kalktım yerimden ve yapacağım olunca da Sonderkommandolann duriu. Içindekilerin yarısı yere akşam vardiyası işbaşı yapmaya otopside yardımcı olmalannı arka atlamış, telörgü engelinin önündaşlarımdan diledim. Dr. Menge ^de noktalanmıştl. cak demekti. SS muhafızlar da le geldiği zaman rapor hazır olkontrolü gevşetirdi boyle bir duOlayı kavramaya başladıan. Sonmahydı. Teşrih salonuna kadar rumda. Her krematoryumda üç derkommandolar Bir Nuniaralı ..sessizce. bon» izledi yardımcıia . Kıematoryumu ele geçirmişti. Her SS mdhg£z vardı. • TopJtefcyı akşama ertieledik. r ı m . • • kapıdan, her pencereden SS birliİşaret verılinceye dek kuşku ulşe koyulah ancak yirmi dakika ğine kurşun sıkıyorlar, elbom'aala yandırtnamak için herkes, her la geçmişti ki, birden müthis bir rı fırlatıyorlardı. Savunmalan da man olduğu gibi kendi ödevini patlama duvarlan sarsü. Derken, etkili oluyordu belliydi. Bİtçok yapacaktı. yankıların dalgalandığı sessizlik askerin yarah ya da ölü yere seOdama dönerken yeniden fırın te, makineli tüfeklerin devamlı rildiğini gördüm. Kusatmayı yaUrın bulunduğu odadan geçtim. ve kesik kesik ateş açışı kulakları panlar da görmüslerdi kı", daha İşçiler çalışmayı daha da gevjet mıza geldi. Ana pencereyi örten sert ve kesin bir metod urgula yeşil sinek telinden dışan baktığımda, Üç Numaralı Krematoryumun kırmızı kiremitli damının ve kirişlerinin pçtuğunu gördunı. Ardından, ficivnla kıvrıla koskoca man alevler ve karâ duman yükseldi. Bir dakika geçmemişti ki, tam teşrih salonunun önünde bir mekineli tüfeğin yaylırn ateşi baş ladı. Ne olup bittiğini bilemiyoruz. Planımız gece uygulanacaktı. öyleydi; ya şimdi bu durum? İki olasılık üstünde durdum: Ya biri bize kancıklık etniisti ve böylece SS'lere kaçış'planımıza te peden inmek olanağını sağlamıştı; ya da çok sayıda partizan saldırıya geçmişti kampa karşı... Her ikisinin, yani Bir Numaralı Aschwitz'in ve tki Numaralı Aschwitz' in yürek kapahcı canavar düdük leri çığlıklsnna başladı. Ve patlamalar aritıkça arttı. Tüfeklerip ' yaylun ateşi de arttıkça arttı. ma kararı vererek 50 kadar iyi terbiye görmüş polis köpeği getirtip Bir Numaralı Krematoryumun duvarla/ı arkasında siper al mış Sonderkommandolann üstüne saldırtmak istediler. Ama aklımm ermediği bir tuhaf nedenle köpek ler, her zaman o denli buyruklara uyan vahşi ve yırtıcı köpckler, bu kez yerlerinden kımıldanvdı bile. Kulaklarını kısıp kuyruklarını bacaklarının arasına sıkıştıra rak SS efepdilerinin arkasına giz lendüer. Köpekler yalnız yollu ur balar giyen tutsaklarla cebelleşmek için yeüştirilmişti belki. SS ler âe yanlış iş y'aptıklarını kavrayıp, ateşj kesmeksizin bir yan dan da bir Kavantopunu gerekli buldukları noktaya yerleşürmey» savaştılar. i Sağlık ve Sosyal Yardım Müdürluğünden m KENDİN YAP KENDI UÇAGINI