Katalog

CUMHURİYET 17 Arahk 1973 Dünyada Bugün Dış haberkr Batı ittilakı değişirken.. luslararası politikadaki degişıklıkler, Batı ittıfakmı yeni bir donemeçe getirrniş tulunmaktadır. Ikmci Dunja Savaşı ertesir.de beliren ve 1970'lenn başına kadar sürdürülen ıki merkezli denge uygulamasmın, sona ereceği oel lıydi. Gelişen ekojıomiler ile nukleer dehşet dengesinin, dünya üzsnnde çok merkezli politınayı getırdığini artık bilıyoruz. Şmdi sadece Amenka ve Sovyetler biriıği yok; Batı Avrupa, Çın ve Japonya. gıbi rrierkezler de soz sahibi . Artık Arherıka ile» Batı Avrupa'mn 'çıkarları. daıma ayrı paralelde ele almamıyor . Kraşçef dönemmde başlatılan «Barış îçinde Bır Arada Yaşama» ise, bugün hem politik hern de ekonomık alan\arda, geniş. bır SovyetAmerıkan işbirliğine dayanmıştır. Buhranlann çözümtade kullanılan Beyaz Saray Kremlin özel telefonu, artık Birleşmiş Milletler Güvenlık Konseyinden daha etkın ve guçlü bir kurum halindedir. Bu değişimle birlikte, eski dönemi oluşturan unsurlann da yenilenmesi gerektiği tartışılmaktaydı. Örnefin NATO, bu itulak üyeleri tarafından oluşturulan Ortakpazar ile çelişki halindeydi... Yakın zamana kadar bloklararası çatışmayı ön planda silâh yolu ile önlemek şeklinde beliren «Yıldırıcı» stratejiler, «Esnek Mukabele» teorileri, yerlenni «Andlaşmalar» . ve «Müzakereler» dönemine bırakmışlardı. Ve son Ortadoğu buhraninm doğurduğu enerji bunalımı, Batı tttıfakınıa terriel yapısındaki' değişikliğin acü hale geldigini, belirten uyan zili oldu .. Çünkü Amerika'nın Kissinger tarafından yürütülen jet politikası, bütün gösterişine rağmen, hedefleri açısmdan karanlıktı. Sovyet Amerikan dostluğunun en sıkı fıkı döneminde, Washıngton silâhlı kuvvetlere nükleer alârm verebiliyordu. İsraU Amerikan fiili ittifakına rağmen, Arap » Amerikan gızli temasları, oldubitti bir ateşkese Araplan da razı edebilıyordu. Ve bütün bu gelişmeler içın de, Araplarca yürütülen petrol boykotu, öncelikle Batı Avrupa' yı dize getirmeyi amaçlayan bir hale dönüşüyordu. S&nki Ortadoğu savaşı, NATO' nun Avrupalı üyelerini güç durumda bırakmak için yapılmışcı. Ve bütün çok merkezli çıkarlar dengesine rağmen, Sovyet Amerikan gizli .diplomasisi, diğer mer kezleri hiçe sayan uygulamasını sürdürüyordu. Özellikle Batı Avrupa için çok dramatik bir noktaya dayanan bu durum, geçen hafta, yüksek kademedeki Amerika Avrupa görüşmelerinde ve sonra da Ortakpazar zirve toplantısında ele alındı. NATO Savunma Bakanlan toplantısım, NATO Dışişleri Bakanlan Konferansı Izledı. Cıîma gü • nü de, Ortakpazar zirvesi K o penhag'da toplandı. İlk ıki toplantı, NATO ittifakı içindeki ayrılıgı kesinlikle açığa çıkarmıştır. Bütün üyeler, NATO' nun askeri gücünün varlıfım, yıne önemle , değerlendirmişlerdır. Fakat askerî gücün gelip dayandığı reorganizasyon gereği konusunda, Avrupa ile Amerika bır ortak çözüme varamamışlardıı. Dışişleri Bakanlan toplantısı ise. daha sert geçmiş ve Kıssınger ile Fransa Dışişleri Bakanı Jaubert arasında sözlü çatışma bile olmuştur. Kissinger'in gerek Briiksel'de yaptığı açıklamalar, gerekse daha sonra Londra' daki b&sın toplantısı, Amerikan politikasınm Avrupa ile uzlaşmayan yanlannı açığa koymuştur.' Buna göre Amerika NATO ıtti' fakım daima ön planda tutacaktır. Ancak, Amerika kendi politikasım yürütürken, kimseye he' sap vermek zorunda da değildir. | Bu noktada, Avrupa geçen yılj lara oranla daha elverişsiz du' rumdadır. 1960 ların ortasmda ; başlayân efconomik patlama, çeşitli etkenlerle yavaşlamıştır. Or ! tadoğu buhranı uzaktan izlenmiş fakat petrol boykotu Avrupa'yı' birinci derecede buhranın içine sokmuştur. Yani olayların yapıcısı olmak yerıne, izleyicisi olun j muştur. Kopenhag"daki B. Avrupa Zirvesi, Ortakpazar liderlerinın yem dbneme hazırlanma çabalan nı seslendirdikleri bir forumdu. Burada, gerek askeri, gerek ekonomik, gerekse politik pek çok konu tartışıldı. . Içınde bulunduğumuz dönemin Türkiye'yı de düşünceye sevketmesı kaçmılmazdır. Dünyanm dayandığı yeni duzene değinmeye devam edeceğız. Kopenhag Zirve Konferansı sonunda ortak bildiri yayımlandı «Devlet ve Hükümet Başkanlan Ortadoğu iktisadi ve Parasal Birliğin tam ols •Dokuz hükümet, barışm sağ rak gerçekleştirılmesinde daha lanması ve barış anlaşmasının ga hızlı üerlemeler sağlayabilmek aranti altma alınması konusundamacıyle, şimdiye kadar alınmış ki çalışmalara yardıracı oinıağa kararlardan yola çıkarak gerekli hazırdır. tedbirlerin alınmasmda. üluslar• Devlet ve Hükümet Başkanla arası para düzeniyle ilgili reform n, Ortadoğu konusunda 6 kasını konusunda, Avrupa Parasal işbir liği fonuna sağlanacak olanaklann da yayımianan bildiridski ortak tutumlarını bir kez daha tekrar artırılmasında, Avrupa'da bir islamışlardır. Son olaylar, devlet tikrar bolgesi kurmak için serma ve hükümet başkanlarmın ister yenin dalgalanmalara yolaçacak îsrail, ister Arap komşulan ol şekildeki hareketini önleyecek ko. sun, bu bö'lgedeki bütün devlet ordinasyonu kurmakta, ortak blr tutumla ilgili çalısmalarına hızla lerin güvenhklerinin, Bir'.eşmış KOPENHAG Avrupa Ekonomik Topluluğu üyesi dokuz Avru pa ülkesinin Kopenhag'daki zirve toplantısı önceki gece Türkiye sa atıyle 23.40'ta sona ermiştir. «Dokuzlar» zirve toplantısı sonunda yayımlanan bildiride yer alan bel li başlı konular şunlardır: Mületler Güvenlik Konseyi'nin 242 sayılı karannm, Fıhstinlilerin meşru haklarınm da goz öniıne alı narak harfi harfine uygulanmasma bağlı olduğu yolundaki inançlannı güç!endirmiştir.> devam etmekte anlaşmıslardır.» Ü Üluslararası ilişkiler «AET» sorunları Ham maddeler sorunu • Devlet ve Hükümet Başkanları üluslararası yumuşama siyasetine. her ülkenin bağımsızlık ve güvenliğine saygı göstermeğe, Birleşmiş Mületler Yasasında ça tışmaların önlenmesi ve çozülme si konusunda yer alan kurallara bağhlıklarını bir kez daha tekrar lamışlardır.» sağlamak amacıvle «AET> üyesi ulkeleıde alınan tedbırieri bıroı rıjie uyumlu hale getirmeyı kararlaştırmıştır. • Bütün dünya. çahşmayı, üreti mı ve parasal deng"yi tehdıt cden bii enerji bunalımıyla karşı karşıyadır. Bundan dolayı ve Hükümet Başkanlan. Avrupa Topluluk ları Komisyonunu eldeki enerj; ' kaynaklarının bir bilânçosunu çıkarmak ve bunu «AET> Bakanlar Konseyi, 28 şubat 1974"ten önce. Ortakpazar'ın iyı işlemesın. saŞlayacdk tedbirleri kararlatıra caktır. Ingiliz îşçi Partisine göre, ülke iktisadi çokuntıınun eşiğinde 5Oyılıyaşadık,simdi yaşadıgımız 50 yıl «Devlet \e Hukumet Baskanlan, hsm maddelerin ve temel ürun lerin üluslararası mübadelesine verdikleri önemi göz önüne alarak, komisyondan bu konuda crrif lı bir inceleme yapmasını ve öne rilerini Konseye sunmasını istemişlerdir.» Enerji sorunu • Dokuz ulke petrolde tasarrufu Bangladeş muhalefet lideri, halkı ayaklanmaya çağırdı DAKKA Bangladeş muhalefet lıderlerinden Çin taraftan Mevlâna Abdülhamit Han Beşani, Hindistan ordulannın Doğu Pakıstan'da Pakistan kuvvetlerini yenmesinin yıldönümü olan Bangladeş miUi bayramını (16 Aralık) «Kara gün» ilân etmiş ve bu günü «Bangladeş halkımn Hind Sovyet emperyalizminin boyunduruğuna girişinin yıldönümü» olarak nitelemistir. Avami Partisinin 91 yaşındaki lideri Beşani, halkı, bugünkü rejime karşı şiddete başvurmaya çağırmış ve Bangladeş Başbakam Mücibürrahman'ın yönetimini, siyasi muarızlarını ezmekle suçladıktan sonra şöyle demiştir: «Yaşım müsait olsa bu rejüne karşı şiddet hareketini bızzat yö netirdim.» (a.a.) Ortadoğu Barış Konferansı 21 Aralık Cuma gününe ertelendi KAHİRE Mısır ve ABD hükümet yetkilıleri, önümüzdekı Sah gıinü Cenevre'de başlaması kararlaştınlan Ortadoğu barış konferansının açıiışının 21 Arahk Cuma gününe ertelendiğini açıklamışlardır. Amerikan çevrelerine göre konferansm ertelenmesinüı nedenı, Kissinger'in îsrail i!e yapacağı temaslarını tamamlayamamış olmasıdır. Yedi ülkeyı kapsayan turnesinde Ki'singer ile birlikte seyahat eden yardımcılan, Kissüıger'in İsrail ile yapacağı görüşmelerin çok çetin geçmesinin beklendiğini söylemişlerdir. öte yandan îsrail, Suriye'nin, elindeki îsraillı savaş tutuklulannuı isimlerini kapsayan bir listeyi İsraıle vermediği ve bu tutukluları Kızılhaç temsilcileri ile temas ettirmediği takdirde Suriye ile Cenevre'de aynı konferans masasma oturmayacağırıı resmen açıklamıştır. Îsrail Genelkurmay Başkanı Lavıd Elaza r ise, îsrail ordusunun tam alarm durumunda b'.ılunduğunu ve ateşkes hatlan bnyundaki günlük olayların ciddi çarpışmalar haline dönüşebıleceğini söylemiştir. Tek bir yabancı gazetecinin kabul edildiği. İsrail savaş muhabirleriyle brifıngde General Elazar, Suriye ve Mısırlıların ateş A • ".ZX~. Aytr s.» < „ 2* . t * MİIANO İSTANBSJL LO.NDRA Ingiliz tşçi Partisinin bölgesel seçimlerle ılgılı manifestosu yayımıar.mış ve ülkenin sıyasî çevrelerince büyük 5'ankılar yaratmıştır. İşçı Partisı manifestosunda tngıltere'nin feci bir durumda buıundufu ve tam bir çöküntü nalınde olduğu belirtilmekte alı.ıacak vüzfysei tedbirlerle ülkenin kurtaı ılmasının mümkün oiamıyacagı ıfade ed:lmektcd:r. Işçi Partısı manjtestosuna göre, çok köklü tedbirler ahnma. • Dokuz ülke. petrol üriinlerinin dığı takdirde, tngılız ekonomısı istikrarlı fıystlarla zamanında tes her geçen vıl bıraz daha çıkmalim edilmesine karsılık, petrol üre za girecek, ödemeler dengesı ten ülkelerin gelişmclerine yar aç:ğı biıyüyecek ve Ingiliz sanayıı yabancı sînnavenjn Kontrolu dımcı olmak isteğini bir kez daha tekr^rlamıslardır.> (a.a.) | altma gırecektır. Manıiesto İngiltere'nin artık bir reform nükümetine değil, her şeyı kökten aeğiştirecek radikaı bir hüküme te muhtaç olduğunu ılade etmek te ve şu arneklerde bulunmakta. dır: Temel hizmet ve mallann fiy«tlan üzennde çok sıkı bir kontrol mekanızmasının kurulması. kesi ihlâl [ıareketlerinin önemh Mesken kurulacak arsaların bır siyasi karar sonucu olduğutümünün miUileştırilmesı na inandığını, karşı tarafm bu Çok köklü bir vergi refor. davranışının yolaçacağı tehlikelemunun gerçekleştırilmesı. Vergi ri de gözönüne alması gerekt:oranlarının yükseltUmesı ğini söylemiştir. Bu arada Moşe Sınaı İlişkiler Kaiiununun Dayan da bir açıklama yapmış ıptal edılerek, yerine îstıhdamı ve, «Araplarla yan yolda buluşKoruma ve Sanayı Demokrasisi maya hazırız. fakat Israıl'ın gliKanununun getırılmesi. venliğı ıçın gerekli olan ArtD Işçilerin kontrolünde olacak topraklarından çekümeye ra» olbir sermaye paylaşımı planının mayacağız» demiştır. hazırlanması. îsrail idarecilerinin güvenlik Ortakpazar'a gırış şartlanleri için istedikleri Arap toprak nın yeniden gözden geçırilmesı. ları konusunun Cuma gününe er Madenlerin, lımanlann, sitelenen Cenevre konferansuıı ugorta şirketlerinin, gemi ınşa sa zatacagını ve hatta çıkrnaza sünayünin, uçak sanayünin ve top ragın millileştirilmesı. rüklej ebileceğı zannedilmtktedir. Kuzey Denizinde bulunan (a a. • THA) petrol ve tabii gaz vaUklaruun ' mıllîleştirilmesi. j Ö«el şirketler üzerindekı dev ı let kontrolünün arttınlması. Gözlemciler, tşçı Partisinin ya yımladığ! bu manifestonun yeni bir toplum düzeni yaratmayı amaçladığını belirtmışlerdir Maj nifesto konusunda görüşlerinı açıklayan bir Iççı Partisi yetkilisı ise; «Amacımız bugunün ürkütücü ve rekabet esasma dayanan toplumu ierine. daha âdil ve huzurlu bir toplam düzeni kurmaktır» demiştir. (DIŞ HABERLER SERVtSt) (Manajans: 3440)10425 . Cumhuriyet: 1M51 UZAKYOL YAHUT YAKINYOL DAMGALI VEYA YAKINYOL EHÜYETLİ Güverte ZabitJeri VE UZAKYOL MAKİNA Vardiya Mühendisleri Alınacaktır Gemilertmizde istıhdam edilmelt üzere, manlar aranmaktadır. ele1) Doirun ücret venieoektir. 2) Genis sosyal naklardan ıstıfade etme ünkânı mevcuttur Isteklılerin tst Pındıklı. Meclisi Mebusan Cad No: 95'deki Personel Müdürlügüne dilekçe İle müracaatlan rica olunur. D.B DENİZ NAKLtfATI T.A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (Basın: 2764&10346) btanbul Banknsı iki veriyor hesap ıranherkese mevduatının iki katı duatın Bankamızdaki vadeli hesabmız, sîze faizden başka ne kazandınr ? Her 50 liraya bir kura numarası... Zengin yıl sonu çekilişine katılma hakla Vadeli hesabınızın iki kati tutannda can sigortası. Istanbuî BankasıGüneş Sigorta işbirliginden dogan özel birhizmettir. Tasarruf sahipkrini mutlu kılacak bir hizrnet«. Bir İstanbul Bankası Hizmeti... Bütün şubelerimiz emrinizdedir. Bankamızca mevduata veri!en%9 peşin faizden prim tahsil edilmek suretiyle can sigortası yapıîmaktadır. Mudiye peşinen tahakkuk etiırılen faizin bakiyesi için yine mudi talimatı i!e ikinci bir vadeli hesap açılmakta ve bu ikinci hesaba ( % 9 u geçmemek üzere) prim tutannda faiz yerilmektedir. Böylece mudi, hemen hiçbir kayba uğramaksızm mevduatının iki katı can sigorlasına sahip ulabilmektedir. Can sigortası, en az 5.000 lıraiık vadeli hesaplar için uygulanmaktadır. Mehmet BARLAS i VEFAT VE BAŞSAĞLlGl Bolgemiz Baş Mühendisi Sayın Yavuz Uzman'ın annesı Nazlı UZMAN HANIMEFENDÎ ebcdiyete intikal etmiştir. Merhumenin ailesi fertlerine ve yakınlanna başsağlığı diler, derın taziyetlerimizi sunarız. TLRKtYE PETROLLEKİ A. O. 1. Bölge Bas Mühendislifi Personeli 10456 ISTANBUL BANKASI GÜVEN, HtZMETTt GELİŞME (Pulmar. 1122) 10420