Katalog

CEM YAYINEVİ S U N A R KANAYAN ı ERDAL ÖZ'ün y»?»dığımıx too birkaç çalkantüı yılın verimi olan hikiyeleri... Yalnız çağını kavramakla yetinmeyen, geleceğe dönük çözümler, yoruralar da getiren, «anatçı lorumluluğunun bilinciıH ortaya koyan ürünler. !• Lira. ..... urıye Kurucusu: rUNUS NADt ŞEVKET SUREYYA AYDEMİR İHTİLÂLİN MANTIĞI | 2 5 TL. REMZİ KİTABEVİ 5O.yıl; sayiT T7736" Telgrâf T Î mektüp idresi: Cumhuriyet Istınbul Post» Kuturu: Istanbul Ko! 24* Telefonlar: 2 2 4 3 9 0 2 2 4 2 9 6 2 2 4 2 0 7 2242 98 22 43 99 *16 Aralık 1973 Pazar Yeni Hükümeti kurma görevi Talu'ya verildi Partllerimiz Turkiye'de lcra organlarının tayinlnde tekrar milletin hakemliğine müracaat zorunluğu doğ duğu teşhisinde birleşmişlerdir. Seçimlerin benzer sonuç vermesi ihtimaline karşı bazı kanun değişiklikleriyle birlikte bir erken seçim tarihinin tesbitînde yarar vardır. Gerekli şartlar doğmuş ve bu sekilde hür demokratik parlamenter sisteme sadık kalarak bir koalisyon zaruri o I m u ş t u r. Ecevit CHP'nin Hükümete katılmak için T7 Korutürk, Erken seçim ^* ^ davranmayacağını sö ledi Millî Koalisyon önerdi ? ANKARA. (Cumhuriyet Bfirosn) Cumhurbaşkanı Korutürk, «erken seçim» zorunluluğu doğdugu kanısma katıldığını belirterek Naım Talu'nun başkanlığında kurulacak .bir hüküraetle seçıme gitmek kaydiyle dün yeni hükümeti kurmaya, Kontenjan Senatörü Naım Talu'yu görevlendırmiştir. Düşüncelerini dün radyo, tele. vızyon konuşmasıyla ulusa açıklayan Korutürk; «Milli koalisyon hükümeti kurmayı denemek isabetli olacaktır» demiştir. Korutürk'ün konujması $byledır: «Aziz Türk mılleti, sevgıli vatandaşlarım, 1973 genel seçimlerının sonucu, parlamentoda tek bir siyasi parti ile hükümet kurma imkânı vermeyince, Mecliste grubu olan sijas! partilerle yaptığımıı lstışare sonunda sıra ile. daha çok milletvekıllıgı kazanan Cumhuriyet Haik Partısı ve Adalet Partisı Genel Başkanlarına koalisyon teşkili ve bu suretie iktidan deruhte etmeleri görert verilmişti. Her iki siyasi parti genel bajkanı, Türkiye Büvük Millet Mec lisınde yeterli desteği olan bir hukumet teşkili hususunda basarı sağlıyamadıkları (muşt^ rek görüşü) İçinde, bu görevden bağışlanmalarını bize bıldirmışler ve kendilerine bu demokratik tutumlarındaki isabet dolaymyle tejekkur etmi>tik. Buncfan sonra geçen tema» va lstışareler kamuoyunca bilınmektedir. 4 Aralık 1973 günü radyo ve televizyonda, hükümet kurma (Devamı Sa. 9. Sü. 4 de) ^•» 1 T» 1 • Demirel, Talu'nun teklifinİ Genel İdare Kurulunun karara bağlayacağım söyledi.. MSP erken seçime karşı çıktı ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Erken seçimi gerçekleştirecek bir milll koalisyon hükümeti kur makJa görevlendirilen Naim Ta Aranan Yol HP Genel Başkanının önceki akşam Çankaya.'ya giderek ısyın Cumhurbaşkanına kendi eliyIe sundnğn, sonr» d» kamnayuna açıklanan mektubnndan anlaşıldıgına göre bn parti de 6lekiler gibi esfci flüşüncelerinr korumakta, kararlarında direnmektcdir. t Tani, özetteyecek olnrsak CHP ne AP ile ortaklaşa bir hükümct kurma önerisine yanasmakta, ne de millî bir koalis>on formiiHiriiin, yasadığımız kosullac altıııda gerçekleşebilece|ine inanmaktadır. CHP'ye göre bngünkü hükümet btfnahmını çözebilnıek, ancak şn iiç yoldan birini seçmekje nriimkiin olabilecektir: Ya sağ partiler anlasarak CHP rauhalefette kalmak üzere fiçlu mü olnr daha fazla mı bir koalisyon hükümeti kurarlar, ya da bu forraül gerçekleştirüemezse, Millet Mcclisinden gü^enoyu atabilecrk bir azınlık bükümeti dene' mesine jirişilir. Bu da sonuç vermedi mi, en geç 1974 yilının baharında >apılmak üzere erken seçimlere gidilir. CHPnin öteden beri savondugu bu öneriler, oknrlanmız hatırlayacaklardır, bizc de tutarlı görünmektedir. Hele 14 Ekim'i daha bir aydınlığa ka\uşturan, CHP'ye daha da güç kazandıran 9 Atalık yerel seçimlerinden sonra Atatürk partisinin erken genel seçimler üzerinde eesaretle durması hem dogaldır, hem de hükümet bunalımını çözebilmek için tek çıkar yol sayıls* yeridir. S a | partiler arasında ortaklaşa bir hükümet kunılması fikri CHP'den gelmegaistir. Bununla birlikte CHP, parlamento aritmetigine uyçun diişen bu öneriyi hemen onamış, Mecliste en güçlü grubu bnlunan parti durumunda'olmasına rağmen muhale.fet görevini seve seve başarmaya çalışacağını açıklanuştı. Ne var ki sağ partiler bugüne dek bir türlü aralarında bir anlaşmaya varamamıslardır. Yarı duygusal, jarı çıkarsal çeşitli kaygılar sağ partilerin birlesmeMni cngellemektedir. DP Genel Başkanı Bozheyli'ye gike Demirel AP başkanlığından nzaklastırılmadıkça böyle bir koalisyona olanak bulunamazrnış. Kendi çekilmedikçe nasıl uzaklaştırıbr Demirel AP'nln başından? Hem rieden çekllmeliymiş Demirel? Bir partinin iç yapısına dışarıdan bu derece baksız ve saygısız bi çimde karışıldığı diinyanın ne resinde görülmüştür? Demirel'in çekildiğini biran varsayalım, ortada ne değişecektir? Her hal de DPMilcr «engel kalktı» gerekçesiyle partilerini dafıtarak toptan AP'ye katılmak isteyeceklerdir. Demek oloyor ki bu parti sırf Demirel dü.şmanlıgı üzerine oturtulmuş, başkaca hiçbir «fikriyat»ı, ne ekonomik, ne sosyal AP'den ayn hiçbir görüşü bulunmayan bir kalabalıktan baska bir sey degildir O halde ne demcye Demirel'e karşı savaşlarını parti içinde Termediler de bunca zahmete girerek hem AP oylarını böldüler, hem de seçimlerde hava aldılar? Son yerel seçimler AP toplu^ luiunnn bu eöriisr hiç katılma dığıru ve Demirel'den hosnut Eczacıbaşı Holding'e bağlı şirketler halka açıhyor Eczacıbaşı Seramik Fabrıka larının Tarabja Otelınde yapüan Yetkıli Satıcılar toplantısında bir konuşma yapan Nejat Eczacıbaşı özel sektör tarafmdan gerçekleştirilen sanayileşmeyi övmüş ve 1974 yılı başında Eczacıbaşı Holding'e bağlı şirketlerin halka açı lacağını bıldirmıştir. Bu arada İJzel sektöre yöneltilen eleştırilere karşı çıkan Nejat Eczacıbaşı «Belırh zümrelerin şahıs şirketleri, aıle kuruluşları diye mânalı bir edâ ıle ısimlendırdikleri müesseseler, daha önceki dönemlerde açık şirketleşmelere gıtmiş olsalardı, kâr dağıtmanın zorunluluğu içinde bugunkü sermaye bırikımine olanak bulmuş olamazlardı» demıştır. Eczacıbaşı müessesesınin artık bir yatırim şirketi kuracak hale geldığini açıklayan Nejat .Eczacıbaşı, yeni yılın başında kurulacak ortaklığın 80 milyon lıralık sermayesi bulunduğunu ve bunun yansımn hisse olarak halka satılacağını söylemıştir. Ö7e! sektörü «devletin emrinde bulunmayan her işyeri» olarak tanımlayan Nejat Eczacıbaşı, bzel sektörün bazı hataları olabileceğini kabul etmiş ancak ö?.el sektörü eleştirenlerin insaf ölçülerine saygısızlık ettiklerinı one sürmüştür. Almanya'da toplu işçi çıkarma isteklerı yılbaşma kadar donduruldu Ergun BALCI bildiriyor BONN Batı Almanya tş ve Işçı Bulma Kurumu, bir çok Alman işverenın isçîleri toplu olarak i]ten çıkartma taleplerini yılbaşma kadar dondurmuştur. Düs scldorfta Alman Sendikalar Kon fedeıasyonunda ıDGB> konuştu ğumuz bir yetkili. halen ülkedcki ekonomik buhrandan öturü A! manya"nın bir çok bölgelerinde işverenlerin işçılerı toplu işten çı karUnak için Alman Iş ve İşçi Bulma Kurumuna ba;vurdukları nı, ancak Kurumun ou ışle ilgılı Sendika lşveren Karma Komıs yonunun bu talepleri yılbajına kndar dondurduğunu belirtmi;tir. Almanya'da işverenlerin isçîleri toplu olarak işten çıkartmalaıı içın Iş ve İsçi Bulma Kurumundan izin almaları gerekmektedir. Ne var ki, Sendika İşveren Kar ma Komisyonu, işverenlerin top lu işçi çıkartma taleblerini de ancak ıki kez geri çevirebilmektedir. Öte yandan Nürnberg'de görüştuğümüz Iş ve Işçı Bulma Ku rumu Yabancı tşçi Bürosu Başkanı, işverenlere, işten çıkartılan işçilerin kaldıklan lojmanlardan da çLkartılmamalalı yolunda tavsiyede bulunduklarmı söylemiştir. Batı Almanya'da ijten çıkartılan yabancı bir işçi, kaldığı lojmandan da (Heim) çıkartılmakta dır. Bu durumda, sokakta kalan işçi, mevcut bir adresi bulunmadığından issizlik sigortasından yararlanamamaktadır. İşsiz kalan işçi, bir otele yerleşse dahl kendisı •İkamctgâhsız» sayılmakta, boylcHkle hiçbir şekilde ışsizlik sigortasından yararlanamamaktadır. Almanya'da çaiışan Türk işçilerinin yüzde SS'i lojmanlerda kalmaktadır. Bu durumdaki işçilerin işsiz lik sigortasından yararlanam.ims ları karşısında kesilen işsizlik si gortası paraları da Alman hükümetine kalmaktadır. Federal Almanya'da işsizlik sigortasından para alabilmek içm ikamet göstermek mecburiyetinde bulunulmayan tek eyalet Hes sen'dir. Bugunkü ortamda işsizlik slgortası sorunu, giderek dikkat lerin üzerinde toplandığı ilginç bir niteliğe bürünmektedir. Tunç, Almanya'ya gitti ANKARA Türk 1} Genel Sekreteri Halil Tunç, Federal Almanyanın Türkiye'den işçi kabulünü durdurma kararı almasmdan sonra gerekli temas ve incelemelerde bulunmak üzere Almanya'ya gitmiştir. lu, dün CHP Genel Başkanı BUlent Ecevit ve AP Genel Başkanı Süleyman Demirel'le görüşerek, çalışmalanna başlamıştır. Bu arada Ecevit, Talu ile görüsmeden önce MSP Genel Başkanı Erbakanla da bir görüşme yapmıstır. Ecevit. Erbakanna görüştükten sonra jrazetecilere. Naim Tavlu'nun kuracagı hükümetbı bir seçim hükümeti olması ve CHP* nin kabul etmesl mümkün olm» yan teklifler Eetirmemesi halü> de. «Fazla titiz davranmaya halckımız vok» derais re CHP'nin Talu hükümetine katılabüeceğml söylemiştir. CHP Genel Baskanı, seçimlerin en eeç Mayıs basmd» vapılmıs olması gerektijM üz«rirjde durarak. «Biz. eger bütç« k o nusrunda diger partilerle bir anlaşma olur. geçiçl bütçe yolun* gidilirse hernen önümüıcleki ay seçimlerin vaoılmaî'inj I^tivoruz» (Devamı S». 9, S 8 . 1 de) MARDIN'DE ÖGRETMENLERE SÜREKLt OLARAK SALDıRıDA BÜLUNULDUCU 0 SÜRÜLDÜ ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) TÖB DER Genel Başkanı Ali Bozkurt, Mardin Vahliğıne çektıği bir telgrafta, önceki gün Savur ılçesinin İçören köyü öğretmenlerinın de saldırıya uğrayarak döğüldüğünü bıldirmış ve Mardin'de öğretmenlere karşı saldırıların sisternlı bir şekilde sürdürüldüğünü öne sürmüştür. Bozkurt telgrafmda. savur ilçesi îçören köyü öğretmerüertn den Ahmet Karalı ve Kasırn Danişman'ın, önceki gece Şehmuz YUdız ve iki arkadaşırun silâhlı saldırısına uğradıkiarını ve dögüldüklerıni öne sürmüştür. Daha önceki günlerde Mardin Lisesı öğretmenlerinden Mustafa Aydm'ın eve giderken saldırıya uğradığını, aynı gün lsmail Pekmezciye saldırıldığını, Eylül ayında ise öğretmen Muhsın Alaylı'nın sokak ortasında meydan dayağına çekildiğini hatlrlatan Bozkurt, Mardm'de öğretmenlere karşı girişılen saldınla• ı sıstemlı bir şekilde sürdürüldüğünü ve gerekli tedbirlertn almması gerektiğini belirtmiştir. Dokuzlar Zirvesinde, petrol silâhının geri tepebileceği Araplara ihtar edildi KOPENHAG Ortakpazar zirye konferansına kötılan devlet *ye hükümet başkanları Arap ülkelerine Avrupa'nın iktisadl yön den kendileri ile i.şbirliğıne hazır oldugunu bildirirken, bir yan dan da petrol silâhının «Çok sert bir şekilde kullanılmaması gerek tığini» ıhtar etmişlerdir. Bilindiği gibi Arap ülkeleri, Avrupalılann, İsrairin işgal ettıği Arap topraklanndan çekilme lerinj sağlamak için bu ülkeye daha geniş çapta baskı yapmalarını ve Araplarla iktisadî işbirliğıni geliştirmelerini istemişlerdir. Ortakpazar ülkelerinin Arap lara cevabı dün öğleden sonra Kopenhag'daki dört Arap bakana resmen bildirilmiştir. Bu arada Avrupa Birliğinin daha geniş çapta gerçekleştirilmesi .amacına yönelen zirve görüşmele rıne devam edilmektedir. Bilindiği gibi, Kopenhag konferansına gelen Tunus, Cezayir, Sudan ve Bırleşik Arap emirliklen Dışişlerı Bakanları, sabahın erken saatlerinde Eörüştüklerl Ortakpazar Dışişleri Bakan(Devamı Sa. 9., Sü. 5 de) Tedavi için yurt dışına çıkması gereken Karadeniz'in durumu Içişleri Bakanlığı'nca bugünlerde sonuca bağlanacak Hastahğının tedavısı için yurt dışına çıkması şart olan Yuksek Mühendis Harun Kara deniz'in durumunun Pazartesı veya Salı günü olumlu Dir sonuca bağlanacafc öârenilmıştır. îlgililerın verdıkleri bılgiye göre Harun Karadeniz'in pasaport ıstemı 13 gün sonra tçişleri Bakanlığına ulaşmıstır. tçişleri Bakanlığı öa; bir aralık tutuklanan. daha sonra serbest bırakılan, aynca ilgili Sıkıvönetim Mahkemelerinin >urt dışına çıkmasında bir engeı olmadığını açıkladıkları Karadenız ıoin dosyalarm bulunduğu Genel Kurmay Baskanlığına bir yazj göadermiştir. îstanbul'dnki Pasaport Dairesı yetkililen, çıkış ıznı iç:n tahdit fişinin kaldırılmasi Kerektıgını, bu ncdenle Sivasl Polise durumu bildirdiklerını ve tstanbul Sıyasl Polisinin de tonuyu Ankara'ya aksettirdığını, cıkış ızni verilmesı vetkisinin ancak tçişle' ri Bakanlıgına ait o'.dugunu a ] çıklamışlnröır. GECİCİ SEÇİM HÜKÜMETİ Orhan APAYDIN için ileri sürülen önerilerden Millet Meclisi seçimlerinin yenilenmesi fikrlni taşıvanı. Cumhurbaş kanmca tercih edilmiştir. Bu durumda. Millet Meclisi. seçimlerın yenılenmesine karar verdiği takdirde. ülkeyi yönetecek hiikümetin niteliği ne olacaktır? Cumhurbaşkanmın. Kontenjan Senatörii müstafi başbakan Naim Talu'yu yeni hükümeti kurmakla görevlendirirken. ilerj sürdüğü düşünce. bu niteliği açıklamaktadır. Yeni hükümet. seçimlenn yenilen mesine kadar görevli milll koalisyon hükümeti nifeliğinde olacaktır. Kurulması öngörülen hükümet ile. Anayasanın 109. maddesinde dngöriilen geçici hükürn» tin fonksiyonian birbirine benzemektedir. Gerçekten 109 ma.ddeve göre. 18 aylık svire icinde 3 defa güvensizlik oyu verilmesi suretivle hükümetüı düşürülmesi durumunda. Basbakanın teklifi üzprine Cumhurba$kanı Meclisin feshine ve seçımler.n yenilenmesine karar verir. Bu halde, Adalet. tçişleri ve Ulastırma Bakanlan bafımsızlardan olmak üzere. Millet Meclisindeki siyasi parti srrun'.armdan. in. Meclisteki oranlanna snre güvensizlik oyuvla düsürülpn BasbakBnın bas kanhsında eeçid bir Bakanlar Kurulu kurulur. (Devamı Sa. 9. Sü. 3 de) Hükümet bunalımının çözumtt OLAYLARIN ARDINDAKİ GERÇEK Milletin hakemligi siın kalısı onayluur bir dumm degildir. Sayın Korutürk bu ortam içinde bir çözüm volunu ortaya fcoyarken, erken 5eçim ve milli koalisyon fikirierini bağdasbrmıştır. Bu, Çankayanm iki büyük partinin eğilimlerine ve uzlasmasma ötedenberi verdiği öneme uygundur. Zira CHP'nin hükümet bunalımını çözümleme yolunda Cumhurbaşkanlığına sun duğu iiç öneriden birisi erken seçimdir. AP.'nin önerisi ise millî koalisyonla erken seçimdir. Bu durumda her iki büyük partinin istekleri Çankaya'ca birlestirilmiş ve daha önce bu yold» bazı sondajlar da yapılarak hükümet hunalımına son verecek formül kamuoyuna açıklanmıstır. Anayasamızs göre erken seçime karar vermek yetkisi Meclisindir. Cuınhuıhaşkaru ancak bazı dunımlards •eçlmleri vaktinden önce yenilerae yetkisine sahiptir. Hiç kuşkusuz milli koalisyonia erken seçim formülü Meclis çoğuolugunu kapsayan siyasî parti lerin anlaşmasıyla olanak kazanır. Bu bakundan hükümet kuruluşundaki konuşmalarda çözümün koşullan belirlenecek ve sonradan uygulamaya geçilecektir. Çankaya çözümlemeyi genel çizgileriyle ortaya koyduktan sonra, Naim Talu'yu yeni hükümeti kurmakla görevlendirmistir. 14 Ekim ve 9 AraliK seçimlerinde iyi bir sınav vermiş olan Sayın Naim Talu'nun bu göreve atanması doğaldır. Hükiimetin yeni scçimlere dek ağır sorunlan olacaktır. Ne var ki iki büyük partinin uzlastığı öir alanda çaIısacak olan Talu daha rahat hareket olanağı kazanacaktır. Yeni seçimlerde tekrar 14 E*••• (Devamı Sa. 9, Sü. 6 da) Cumhurbaşkanı Sayın Korntiirk dün hükümet bunalunını çöcmek için gerekli formülü kamuoynna açıklamıştır. Bir süreden beri gerek siyasî parti lerdcn, gerek nıeslek kuruluşlarından, gerek vatandaşlardan gelen öneriler değerlendirilmiş, bu çabanın ışığında «erken seçim» ve «milli koalisyon» fikirleri bağdaştınlarak «milletin hakemligi» ne başTurulması gereği ortaya çıkmıştır. Aslında Sayın Cumhurbaşkanının bulduğu çare, bir çaresizliğin yarattığı çaredir. Çünkü a$agı yukarı iki aylık bir danemde partiler, su ya da bu biçimde bir koalisyon kabinesi kurmakta ıızlaşamamışlardır. Ortadoğu'da ve dünyada ekonomik bunalım süregclir ve devletlerarası iliskilerde büvük defişimler saptanırken Türkive'nin genel seçim istemleri yönünde kurulmns bir güçlü hükümetten yok İsvan'ın ilk işi; yardımcılarının konuşmalarının kontrolünü sağlayan dinleme cihazı iptal ettirmek oldu Belediye Başkanı Ahmet lsvan, yardımcıları ve müdurlerle dün bir toplantı yapmıs, şehrin sorunlan hakkında bilgi almıştır. İsvan, ılk icraat olarak. Başkanlık odasında bulunan, yardımcılarının bütün konusmalannı dinleme imkâmnı sağlayan cihazı iptal ettirmiş, böylece daha rahat çalışma imkânı yaratmıstır. îsvan. seçimler nedeni ile şehrin çesitli yerlerino yazılan propaganda y?7ilarınm silinmeslni de istemiştir. Bebeklerin cinsiyeti önceden saptanacak TJADİR NADt (Devamı Sa. 9, Sü. 6 da Bcrlin'de Scherin» kımya fabrikası laboratuvarlarında yapıian deneyler sonunda doğaeak çocukların cinsıyetinı önceden saptamak kesinlikle mümkun olmuştur. Yeni buluşu basına açıklayan bilım sdamlan, bu sayede kısırlıkların da sona ereceğini belirt mişlerdir Bilindiği gibi Harun KaradaAçıklamaya göre, erkek spernlz'in, çeşitli sağlık kurumlsrı ' mı içındeki <X> ve (Yl kromonın verciiklerı raporlara göre • zomları aynlmış ve bunlar alyurt dışında tedavisı bir torunbuminli bir sıvı içinde deneye luluk balıne gelmistır Daha | tabı tutulmuşlardır. BılındiJİ önce Londra'da tedavi eden • Sibı erkek spermi lçîndeki (X) doktorlar herhanpi bir bellrti kromozomu dişi. (Y) kromozomu halinde derhal yeniden tedavi ise erkek özellikler taşımakt»altına alınması gerektıginl bedır lirtmislerdir. Ancak hastalıgıBu bulus pratiğe uygulandıknın 1,5 vıl kadar önce yeniden tan sonra «adece insanlann donuk^etmts olmssma rafimen cumunria degil, özellikle h»ragenç yuksek mühendis, yurt larrln havvanlann dogumunua dısına çıkıs ıznl verilmemesi da rlıizenlenmesinde kullamlayüıünden gerekli tedaviyl yzpcaktır tıramamıştır. [Oıs Haberler ServW]