Katalog

Cumhuriyet BASIN AHLÂR SASASIKA EDtR. l'TMAZI TAAHHÜT Sahıhi Cumhuriyet Matbaaııhls adına: Genel Yayın Mürtürü: Sorumlu Yaıı lstert MCdürü: Basan ve Yayan: GAZETECİLİK ve l.iH/1teı.ııu NAZİMK 1 A Ş. NADİ B f R " I. A R i A\KAFA•* * * Ata'ürV Rnivsn Y>nır Apt. Venı^alr, Tel: 12U9 20 • 12 95 44 % İZMİR: Hallt Zlya Bulvarı No 65 Kat 3, Tel: 31230 24709 • GÜNEY İLLERl: Kuruköprü 34.Sok. No. 40ADANA, T«l: Ittöu 13934 ABONE ve ILAN ynrt !çJ 12 Aylık 6 Ajiık 3 Av!,k 1 Aylık . MO. 1*1 «II. 30. Ba;lıR (Maktu) i >n 2 v e 7 ncl tavfa ( S a n t l m l ) . 400 wra OKTA* Kl RTBÖKE Çbil.N O/BAYRAR MATRAACtLIK v« Vurt CLMHLRİYKT T.A.Ş. Caâ«ioglu Halfeevı Sk No:3» 41 (30 319 157 60 52 50 . . 3 ÜncU M.vfa rSantlmıı 4 o • ne< mvia ..ı ttml) öiüm, M'vtid rp$p|ckiu (8 Sm t Nî«an ÖİLim N'ikâh. Evieıımc: Oojum Mevlld T«sci:kir 23 15 Sm > 8i • Ti » t*:ı • «O • 101 • 150 • SAYIS1 100 KURUŞ (Baştarah 1. Sayfada) önce alınmış gnıp karannda ısrar edilmesi karariaştırılmıstır.. CHP ortak grubu, dün Ger.el Başkanı Bülent Ecevifin başkanlığında toplanrmş, görüşmeler basına açık olarak sürmüştür. Görüşmeler sırasmda bir konuşma yapan Ecevit, 14 Ekim seçimlerinde alınan sonuçlarm bazı kimselerce sanıldığı g;bi bir (kaza) ya da (yanlışlık) olmadı ğını gösterdiğini hatırlatmış, son 57 günde CHP oylanmn yüz de 13'den yüzde 39'a yükseldiğini belirtmiştir. Ecevit, bu oranın • daha da yükselebıleceğini, iki aydan kısa bir süre içınde beş puanlık bir artış olduğuııu, CHP oyları nın 1969dan 1973e kadar geçen dört yrida yüzde 27'den yüz de 33'e çıktığmı. böylelikle de altı puanlık bir artış kaydet. tiğtni söylemiştir. CHP Genel Başkanı, 9 aralık seçimlerinın CHP'nin 14 ekımdeki başarısını küçümsemek amacıyla bu başarısının AP oyla nnın bölünrnesinden doğan nisbî bir başarı şeklindeki yorumlar'.n da geçersizligini gösterdiŞi ni bildirmiş, «Bazı yeni paıtilerin örgütleri birçok yerlerdeki Bslediye seçimlerınde bu kez AP'li adayları desteklemişlerdir. Fakat o yerlerden bile çoğunda CHP seçimleri 14 ekimden daha biiyük farklarla kazanmıştır. De mek ki halk bölünmüyor, halk CHP'de birleşiyor» şeklinde ko KORUTÜRK'ÜN U"de tekrar topianarak. üyelerin hükümst sorunuyle ilgili eğilimle rini değerlendirecek ve saptanacak karan Cumhurbaşkanı Korutürk'e sunacaktır. Gensl Başkan Bülent Ecevit' in başkanlığır.da yapılan ve 3 saat süren toplantıdan sonra bir açıklama yapan parti sözcüsü Orhan Birgit, şunları söylemiştir: «Parti Mecüsimiz bugtin de hükümetin kuruluşu ile ilgili olarak sayın Cumhurbaşkamnın demeçleri üzerindeki görüşmsyi sürdürmüştür. Saptanan ejilimler yann (busün) .«aat ll'de yenid«n toplanacak olan Parti Meclisinde son şeklini alacak ve partimizin görüşü sayın Cumhurbaşkanına sunulacaktır.« Ceylanpınar (BaşUrıfı 1. Sayfada) na gslpr. çatışmada, yaralananlar şunlardır: O^man Kıiıç, Hadi Göktaş. Abdülkadir Toptaş, Mah mut Göktaş, Kadri Şinışek, Mehmet Altınay. Ali Altmay. Aü Işık. Ömer Kılıcai, İsmail Afır. Hasan Yalçm. Mehmet Dag, Beçir Gökmen. Mehmet Albavrak, Cemü Boz, İsmail İltan, Nuh Sayın. Yarahlar koma halind« Urfa Deviet Hastanesine kaldırümışlar dır. Olay sır.ısında yaralanan ve yaraları hafif olan 16 kiçi rie Ceylanpınar Sağlık Ocağmda tedavj alf.na alınnıışlardır. Olaydan sonra Viranşehir kaymakamı Ayhan Koç ve Jandarma tFrfa Tugay Komutanı Ceylanpı nar bucağmda gerekü tedbirleri almışiar ve bucaga giriş çıkışları yasaklarnışlardır. Jandarma bucakda geniş bir silâh araması yapmaktadır. FİYATLAR (BasUrafı 1. Sayfada) çe?it1enmlş, çnSalmı'iır Ne var ki. Oıı malların ]93K tarıhli endekste yer almatiıklannrian fıyatlan vükseJmekteyse de *İyaşat lk'ıdarların açıklariıklan toplam fıyat artiflarında nıçbir ajırlıklan bulunmamakiadır. Ticaret Bakanlıeı yetkililerl <fe bu rturumun farkındadırlar. Nitekım, 1964 yıhnria Bakanlık etidekste yenı bir rttizenleme yapmak Eereiınl duymuş, bir çalışma yapılmış. fakat her nedens» uyfulamaya geçilmemıstir. Ancak. bu çalı;ma sırasında bir geıçek cözlet önüne terilmişıır: Otuzbej vıl önce düzenlenen, bugün nayat pahalılığmı ölçmede ve resmi açıklamalarda temel alınan Toptan Kşya Fiyatlan Endeksi halen seni? bir bıçımde kullanılan mnüann aşagt vukan yarısını ıcapsamsktariır. Uemek oluyor kt, otuzbes yıl lık »ndelt» yenıden rfü/enlenme zahmetine katlanılarak hujune uygun rluruma Retirıhe bu yıl yÜ7d« 2S olarak Berçeklejen fiyat »rii'lnrı helkt rejmen de yüzde 40 ya da 50'ye ulaşabilecekti... larının arttırılacagı daha' fkl ay öncesinden resmi ağ:ziarca ıfade olunmaya başlandı Deviet Planlama Teskiiâtınm ntaban fiyatlan el:;m başlarken açıklansın» biçimir.deki önerilen hiç kaale almmada... Bımun üzerin? açık.söz speklilatörJere eün do*du ve Toprak Mahsullpri Ofisinden örneğin bol miktarrla bugdav alımına giriştiler.. Depolannı cloldurabildikleri kadar doldurdıılar Bu eelişmeye bir de farım«a! ürefirndeki ve Bzclîikle bugdavdaki serileme eklenince tabin tamamlanmış o!du Örneğin taban fiyarı kilo başına 123 kııruş olan b'.ıjdavın fivan serbest piyssada spekülatfirlerin katktsi ve resmi çevrelerin de buna seyirci kalnasıyla 200 kuruşa kadar yükseldi. Buğdav açığını kapatmak için hükümet bugday ithaline giriştiyse de sonuc alınamadı. Çünkü dış dünvada da tanmsal üretim de eerileme vardı VP bufidayın kilo basma fiyatı 200 kuruşun üzerine çıkmıştı... Buftdavdaki fiyat artışlan da ekmek dahil her türlü unlu besin maddelerinin fiyat'.arım doğal olarak etkiledi... Kısaeası. tanmsal vapıda gerilik verimsizlik, aracılann faalivtleri ve resmi çevrelerin gerekli tpdbirleri almavıp (rslişmelere bir ölçüde seyirci kalmalan zincirleme fiyat artnlannın nedenleri oluyordu. Her türlü yakacak, petrol, maden. sınal ve madenl yağ, yapı malzemeleri vb. içeren sanayi hammaddeleri ile yan mamullerinin fiyat durumu da parlak degil: On ay içinde tnplara olarak yüzde 24lük bir artıs var. 1972 de yüzde 15. 1971 de yüzde 26 olmuş. Dış dünyada meydana *e!tn fiyat artışlarmın bunda büvük rolü var. örnegin dıs piyasalarda bakınn fiyatı yüzde 30, çinko yüzde 57, demir yüzde 40. plastik hammaddesinde yüzde 35 artıs meydana gelmiş. Yakacak maddelerindeki 1973 ün on ayında gerçekleşen fiyat artış» yü?de 19. Tabii buna geçtiğimiz Kasım ayında fueloll'a yapılan zam dahil değil. Yakacak maddelerinde 1972'nin ilk on ayında yüzde 16. 1971'de yüıde 38lık fiyat artışları kayded'ilmiş. CHP'nin toplantısı Ecevit'in Kaygısı [Başyazı rian Zira Anayasal kuralların çeıçevesi İçinde çöıüıtııı olanaksu bir Mrun hulunnmıyacağına inanıyoruz. Saicı partiler blrlcşir. hir hnknmet kurarlar. CHP dc muhalefet sörcvini yapar. YaşadıŞmıı» koşullar altında nkla en vnkın eclcn. gcrccklestirilın?si en kolay formül budur. Ya da CHP li CHP'riz herhnnji bir koalisyon kurulabilir. Nlha.vet. sprimleıtle en faıla oy almış, Mcclistp en güclü eıupu ktırmuş paıli'c hir azınlık hüktimeli kurmn olannğı sağlanır, hattâ sayın Cumhurhaskanının önerdiği üibi partiler bir millî knalisyon formülii iizerindç anlaşahilirler. Ama bütün l)u alternatiflerden her hiriniıı eninde sonunda erken «eçimleri 10runlu kılacağı KÖzden uzalc tutulmamalıdır. Erken seçim diynrsak hemen yarın yapılacak dcmek istemiyonıı, Bu. elbetle zaman alarak. en azından öniimüzdeki sonbahara kadar uzayacaktır. Ute. pusuda fırsnt kollayan karanlık örgiıt ve crvreler de »rada «ererek lamanı kendi hesnplarınn iyj deferlendirme. çerekirse fırsatlar yaratarak hııkümrt bunalı. mını bir rejlm bunalımina dönüitürme cabasına «ittlkce artan blı heveıle kapılabllirlcr. Her birlikte daima uvanık, hem de eok uyanık hulunmamtz gere(ini bir an unutmamalıytz. Zm.9 (Baştarafı 1. Sayfada) 1,5 seneden beri.. Ecevit'in telefonuni'jı parasını.. İşte.:> «Siz zabıt tutmıi'sunuz sayın Alpaslan. kirr.ie tuttunuz?» «Adanüan sıkıştırdım, dedim. çıkarın bu hesabı. Me?;e şu. 1.5 sene önce bu teîefor alıcmış. O günden bu yana bizden para istenmemiş. Numprn 17 58 84. Bunun üzerine Orhan £yüp"81u'na bir ihbar gelmıs bir yerden. Bu. sizden para.sı almmıyor. kim ödü yor, bir inceleyin diye. Ben de Kİttiır.. Dedim kl, bizim ?u falan ca numaravı çıkann bakalını. bir saat uyuttular beni. Resmi fcarto tekslerde yok. özel kartotekslerrir yok. Bunui üzerine muhakkak çıkarıtaasuu istedim. Nihayet dediler ki: yanlışlık olmuş. bir vatandaş ödemiç sizin paranızı. •n Ben de bu vatandaşın adresini verin. kendisinden Ecevit adma «izür dileyeyim. adam bizim te!e fonun parasıh; vermiş. parasım da ndiyelim bu vatandaşın. Sıkıştılar. Dedi'.er. vok dediler, bir müessete. Kimmiş hu resmi müessese? Bu telefon gizli t«lefon dediler. Yahu dedim, Ecevit açık politika uygulayan adam. Bi«l* gizliîik yok. Ne demek gizlj telefon? Sövle şunu dedim. efendim dedi, gizli istihbaratın t«lefonu. Onlar ödüyorlar parayı. Aynen... Ondan sonra cıktım Seldim.» Ecevite duyuruluyor Durum, bundan sonra CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit'e duyurulmuştur. Alpaslan sözlerini şöyle tamamlamıştır: «Yarın sabah da yargıcı genel müdürlüğe götüreceğim, gerekli tesbiti yaptıracağız.» AP görüşünü saptadı AP Genel İdare Kurulu da önc*ki gün ve dün yaptıgı uzun görüşmeler sonunda Cumhurbaşkanı Fahri Korutürke verilecek cevabı saptamışür. AP Genel Başkanı Demirelin başkanlığında Genel İdare Kurulu'nun yaptigı dünkü toplantı 16.30'dan 18.30'a kadar sürmüş, toplantıdan sonra bir açıklama yapan Genel Sekreter Nizamettin Erkmcn. hükümet teşkili ko nusunda AP"nin görüşünün buRün kamuoyuna açıklanacağmı üldirm iştir. Erkmen, bu konuda yaptığı açıklamada bugün Cumhurbaşkanına bildirilecek görüşlerin sap tandıgmı belirtmis, daha önceki görüşten farklı olup olmadığı yolundaki bir soruya da şu karsüıgı vermiştir: «Her olay kendine göre mütelâa edllmeyi ve gereken karan vermeyi icap ettirir. Her metin aynı olmaz tabii. Biz, görüşümü2ü tespit ettik. Sayın Cumhurbaşkanına arzedecegiz. Ondan önce bir açıklama yapmamız mümkün degildir.» öte yandan sızan haberlere göre, AP'nin Cumhurbaşkanı Korutürk'e vereceği cevap 1a, AP . CHP koalisyonuna kesin olarak hayır dediği yolundadır. Milli koalisyon konusunda AP, Meclis'te bulunan parti gruplarının hepsinin istirakiyle buna evet diyecektir. Enerji (Baştarafı 1. Sayfada) nıaması, alınan tedbirler arasındadır. Uygulama 17 Aralıs Pazartesi günü başlayacaktır. Diyarhakir CHP ll Merkezine yapılan saldırıyla ilgili soruşturma sürüyor DİYARBAKIR, (Mehmet Merean) Diyarbakır CHP tl M»rkezina yapılmak Istenen, dınamitlı laldırı 11* il«ilı »oru»turmaya dün rfe dcvam edilmiş, ancak, laldırsanın kimligi '«tbit edilememiştir. Dıyarbakır'da jenls yınkı yapan ve bütün çevrelerc» üzüntü U« kar< şılınan *aldın olaylan flıınnı dün baıın» bilgı veren CHP Diyarbıkır Milletvekili Reca! tıkenderoglu, yenı Belediye Ba»kanı Okay Kalfa«il ve pırti tl Başkanı Ethem Niyazt Budak, saldırıdan büyük üzüntü duyduklannı, ancak bu taldırtnın rakip partilerce veya «daylırca düzenlenmedlgint inandıklannı söylemis, olayın üzerlnrte durmak, kamuoyunu heyeoanlandıracak njtelikte büyütmekten kaçmdıklanm bellrimijler dır. Olaydan tonra, part) bınaıında bfr toplantı vapan AP Belediye Ba«kan adayı Yujuf Atalay da, laldırıyı kınamı; ve «Sivısl mücadelelerde, katan> mak, kaybetmek, önemli deiil, önemll olan tonuçlara «aygilı olmaktır. Biz bu olgunlııBu nS»terdik ve Cöstereeegiz Karanan, kavberfen adayların hep«ı blzim arkadaslanmu ve karrie»lerimİ7dir. Buncian sonrakı ihskilerimiz de, hep kardeK» ol»' caktır. CHP binasma yapılan saldırı, çirkindır ve biz bu gıbi olayların karşuınflayız» demis, AP'lilerın heyeoan ve tabriklere kapılmamalarını istemıştir. Enerji açığı Dokuma maddeleri Ticaret Bakanhğı Endek. linde bulunan bazı mallardaki fiyat artışları daha on ayda yüzde SO'yi aşviftır. örneğin dokuma marfdelerinde 1973'Cn Ekim ayı sonuna değin gerçekl*»en fiyat artışı tam bir rekor nitelijinde: Yüzde 75. Dekuma maddelerinde 1972' nin aynı döneminde yüzde 20, 1971'de yüzde 30'luk fiyat artııı meydana gelmi? Cç yılı topiayacak olursak hayli astronomik sayılacak bir artışla karsılaşılmakta: Tam yüzde 125lik bir fiyat artısı. Dokuma marfdelerindeki bu fiyat artuının en temel nedeni olarak pamuk taban fiyatlarına birız da tecim yıhndan ötürü yapılan yüzde 85 80 cıvarındaki zam gösteriliyor. nuşmuştur. Daha sonra açılari görüşmede söz alan üyeler bir CHP AP koalisyonuna karşı kararlı bir direniş içerisinde olduklannı b« lirtmislerdir. İlk olarak söz alan Hüseyin öztürk, AP iktidarmm 12 marta yolaçan va muhtırada da eleşti rilen kötü yönetimine işaret et miş, böyle bir partıyle nasıl ko« lisyon yapılabilecegini sormuştur. Daha sonra konuşan Antalya Senatörü Reşat Ofuz da, «Mem leketi anarşiye atmiş ve kendi sine dur denilmiş» bir parti ile koalisyona girilemeyeceğini ifad* etmiş. yerel seçimlerin CHP ye olan ijüveni onayladıgını bildirmiştir. Kararlılar NADİR NADİ Parîs Barosn (BMUratı 1. Sayfada) Baudelot, Türkiye'ye tzmir Barosunun konuğu olarak gelmiş «Fransa'da avukatlığm ve Barolann kürulu.şu» konulu bir konferans vermiştir. Baudelot, konferansından sonra «Cumhuriyet» in deviet güvenlik mahkemelerinin kuruluşu ve i.şleyişi açısından üordugu soruları, şöyle janıtlamıştır S Deviet Güvenlik Mahkemelerinin Ptansa'da kurulu* ve işleyişi nasıldır? C Deviet Güvenlik Mahkemeleri Fransa'da, iç ve dış güven lige karşı işlenen suçları yargılar. Örneğin casusluk. rejime kar şı girişilen eylemler gibi. S 1968 ögrenci olaylarına adları kanşanlar. bu mahkemeler de mi yargılandılar? C Hayır. Hiçbir öğrenct Dev let Güvenlik Mahkemelerinde yargılanmadı. Hatta tanıdıgım ögrenci liderlerinden birisi, Asliye Ceza Mahkemesinde yargı Tani. 19641 oiaylan, Fransa'da reiime karşı eirisilen bir eylem olarak nitelendirilmedi. C Evet... Değerlendirmeve göre, değişir bu. Zaten, Deviet Güvenlik Mahkemeleri olağanüstü bir yargı organıdır. 1968 ögrenci olayları, olağanüstO bir olay değildir. S Deviet Güvenlik Mahkemelerine sizce bir gerek var mıdır. GeMşmiş ya da gelişmekte olan ülkelerde? C Gerek yok bence. Fransa'da kuruldugu zaman, baro ola rak karşı çıktık. Ama dedim ya, yarg: vaşamı içinde önemli yerleri olmuyor. 1 Başbakanlık Basın Büro5u tarafından yapılan açıklamada Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Dr. Kemal Demir, Bakanlar Kuruluna bilgi verirken; 1973 yılına 600 milyon kilovat saatlik açıkla girildiğıni hatırlattıktan sonra 3 vıldır devam ed'en ve bu yıl ileri düzeye erişen kuraklık nedeniyle su santrallarının beklenen üretimi yapamadığını, Seyitömer Santralının tecrübe işletmesi safhasının başarı ile tamamlanamaması nedeniyle iorumlulugun henüz Türkiye Elektrik Kurumu' na geçmediğıni «Sylemiş, 1974 yılında deviet tarafından a!ınacak tedbirler üzerinde durmuştur. İsmail Hakkı Tekinel, Enerji Bakanının konusmasınoan sonra Bakanlar Kurulu tarafından hemen alınması kararlaştırılan tedbirleri şöyle açıklamıştır: • 1 Her türlü ışıklı rcklâm ve vitrin aydınlatması, resmî hafta utili ve diğer resmi tatil günleri dışında yasaklanmıştır. 2 Sokak lâmbalarımn sayısının yarıya indırilmesi ve kalan lâmbaların güçlerinin arttırılnıaması, 3 Sanayi teslslerinde di? aydınlatmaların yarıya indirilmesi kararlaşt'.rılmıştır. 4 Deviet Peısonel Dairesinin olumlu görüşüne istinaden, resm! dairelerin mesai saatlannm 8.30 12.00. 13.00 16.30 olarak değiştirilmesine karar verilmiştir. Cumartesi BÜnleri. özel yasada tesbit edildiği şekilde, bugün olduğu jtofcjjj«»^^t^ajıelerin Eyüpoğlu doğruluyor CHP Genel Sekreteri Orhan Ejüpoglu, olayı önc« açıklama lc istememiş, ısrar üzerine doğrulayarak, «Çok sağlam delillerl» bunu tesbit etmek istiyorduk. duyuldu. Bazı değişiklikler yapılmasından endişe ederiz» demekle ye tinmiştir. CHP Genel Sekreteri Orhan Eyüpoğlu sözkonusu telefon numarasının 18 95 24 numaralı v« Genel Başkamn direkt telefonu oîduğunu da açıklamıştır. Daha sonra gece geç saatlerde, CHP Genel Sekreteri Eyüpoğlu haberin iyice yayılması üzerine hemen harekete geçmek üzere ügilileri aramaya başlamıştır. Saat 01.30 sıralarında görüştüğümüz PTT Genel Müdürü, olaydan yeni haberi olduğunu, böyle bir şeyi hafsalasının almadıfını öne sürerek; KŞU andan itibaren bütün ilgilileri uyandınp gerekli bügiyi alacagım. Böyle şey nlmaz. Akıl alacak şey değii» demiştir. Tedbirler Pamukta taban fiyatı Ancak, bu zammın öteki bir nedeni de üretim gerilemesi yüzünden dünya piyasalarında pamujun dejer kazanmasıdır. Eger taban fiyatına zam yapılmasa tüccar pamugu üreticirfen ucuza kapatıp. riışarıya yüksek fiyata ihraç edebilecektl. Resmi ferekçeve göre, taban fiyatlarına zam yapılmakla bu yol tıkanmtf ve üretici korunmuş oldu.. Ancak burada aormak gerek: Hanji üretici? u f Acaba tüccar, kuçJ^kr.J{retıclyl borçlandırarak pamuSu'daha topraktayken eski taban fiyatının da altında kapatmıs olama* mıydı? Ya da bu durumria'<i küçük pamuk üreticinlnin toplam üretici ııyısını oranı neydi? Kısacasi taban fiyatlarına vaDilan !«m hangi oranda kOçük ürçticinin cebine girebiliyordu? Bunlann tümü ayrı bir ara?tırma konusu hiç şüphesiz. Ancak sırası gelmişken şöyle bir değinmeden de eeçemedik.. MSP görüşünü bildirdi Ote yandan MSP de hUkUmet kuruluşu konusundaki görüşünü Korutürk'e bildirmiştir. Genel Başkan Necmettin Erbakan'ın imsasını taşıyan mektupU, «Bugünkü şartlar altında Millet Meclisinde güvenoyu alabilecek bir hükümetin nasıl kurulabilecegi huausundaki düşünce ve tekliflerimizi daha önceki vâki davet lerinizde arzetmiştik. Aynı düşünce ve kanaatlerjmizi rnuha/aza ettigimizi bilgilerinlıe ^unarız» denilmektedir. .... » Güneş'in konuşması Bu arada Genel Sekreter Yardımcısı Kocaeli Milletvekili Turan Güneş de bir konuşma yaparak, CHP için hükümet kurma sorununun bittiğini, sağcı olduklarırıda birleşen öteki partilerin kendi aralarında bir koalisyon meydana getirebileceklerini savunmustur. Cumhurbaşfcanıfım görüşlerini değerlendirivken, eîeşiiBÜarin daha. çok müşavirlerine yönelmesi gerektigini belirten Turan Güneş, «Sayın Cumhurbaşkamnın bu ko nuda sorumlu oîacagını sanmıyorum. Me*clis Başkanının dahi seçüemediği bir zamanda. istişare etnıe olanagı bulamadjğından bu yola gitmiş olabilir» demiştir. Hükümet sonuvanda. tekelci sermaye ile paralelindeki partile rin bir CHP iktidannı önleme ça basmda olduklannı bildiren Turan Güneş. Milli Koalisyon görüSünü eleştirirken de, «Böyle bir koalisyon CHP'yi ezecek bir koa lisyondur. Bunda bütün partiler de yozlaçır. Anlayışıma göre böyle bir koalisyon, bir milli feîakettir,» şeklinde konuçmuştur. Turan Güneş görü«!erini özetle şöyle tamamlamıştır: «Sag koali«yon yapılabilir. Her üç parti de sağda olduklarıra söylüyorlar. Gayrj ciddi davranışlan bırakıp bir araya gelebilirler. MSP'yi anlamak her faniye nasip olacak bir mazhariyet oîmamakla beraber, anlaya•bildiğim kadanyle o da kendi seçmeninin sağ tarafta olduğunu söylemektedir. CHP hükümet kur n u görevini bitirmiştir. tllâ ıktidar olacağım gibi bir tutum için de de değildir.' Hükümet sorununun çözünıü artık bizim dışımız daki partilere ait bir iştir.» " CHP ortak grubunda; basma açık göriişmelere öğleden sonra da devam edilmiş vo hükümetin kumlması ile ilgili olarak CHP gruplannın eski görüşüpü değiştirmediğinin belirtilmesini öneren bir önerge, oybirliğj ile CHP ortak gnıbunun karan olarak ka bu! edilmiş ve tdplantıya son verilmiştir. ' YARIN: 1973'deki fiyat artışlannın belli başlı nedenleri lş ence (Baştararı 1. Sayfada) bir hareket Burdürülrtesı içfn^neriler sunmuşlardii;, .Bı; öneçiler arasında özellikle '.şkence olaylarını yakmdan izleyecek gönüllü doktorların kaydedileceftı bir defter açılması dıkkatı çekmektedir. Konieransa katılanlar. dünyada işkence uyRülayanlari'i adlannı bir listede toplama konusunda da anlaşmışlaraır Fakat bu listenin yayımlanması KO nusundfi görüş ayrılıkları ortaya çıkmıştır. Konferansa katuanlar aynca, bütün polis ve askerî per sonelin ışkenceyî vasaklayan bir uluslararası görev vasasına kavuşturulmasmı ve işkence uyguîayan ülkelere her türlü teknik, askerl. ekonomik ve benzeri yar dınıların durdurulmasını kararlast:rmışlardır. İki çünlük çalışmalar sonunda alınan kararlar «işkence olayları nı incelemekle görevler.dırilecek uluslararası ceza mahitemelerı kurulması yöntinde çaba harcan. masını da öngörmektedir Kararlarda. tutsaklann insanca muamele görebilmeleri için tedbir alma konusu üzerinde de durulmuştur. Konferans üyeleri basın ve kamuoyunun önemini ve işkence araçlarının vapılması ile satışının vasaklanması serektigın: belirtmişlerdlr. üveler, doktorların da işkence lere yardımcı olmayı reddetmelerini ve siyasi tutukluları akıl hastanelerine Röndermekten kaçmmalannı ıstemişlerdir Konferansm bir oılincosunu ve ren raportSr ve Norveç'ın B.rleş miş Milletler nezdindekı bü^kelçisi Edvard Hambro, «İnsanlığa karşı bir suçun nepimıze karşı, size ve bana karşı bir suç olduğu bılincine varmalıyıı. Ne vakit savunmasız oır kis: işkence görürse, vitirilen ve degerl düşen kendi onurumuzıdur» demiştir. (a.a.) de s<*tT55!w^TH9J araj mesai ' ' CGP'nin görüşü Korutürk'e iletilen CGP'nin gö rüsünde ise, Cumhurbaşkanımn önerflerine katüındıgı belirtilmek tedir. Millet Meclisi Başkanının seçilememiş ve hükümetin kurulamamıs olmasından büyük üzüntü duyulduğu belirtilen mektupta, daha önce CHP Genel Başkanına, daha sonra da AP Genel Başkanına hükümet kurma görevinin verildiği hatırlatıldıktan sonra. şöyle denilmiştir: «Şu halde uygulanacak program üzerinde makul bir uzlaşmaya varmak için içtenlikle çaba gösterildiği ve hükümet başkanlıgı konusu asıl dâvâların önüne geçirilmediği takdirde her iki mecliste ve seçmen plânında geniş çoğunluğa dayanan bir koalisyonun kurulması hususunda aşılmaz güçlükler bulunduğu öne sürülemez.» yapılafcalhıl?» ' * BAYÜLKEN: «ALMANYA'DA CALIŞAN İŞCİLERİMİZ İÇİN ENDİŞE EDİLECEK BİR DURUM YOK* ANKARA Brüksel'de yapılan NATO Bakanlar Konıeyl toplantısına katılan Dışişleri Baksnı Halük Bayülken diin vurd» d»nmüü ve verdifi demeçte. Almanya'da calışan işçilerimiz için «ndişe edilecek bir durum olmadıSını belirterek, «Petrol krizl sr>na erdiği takdirde. yeni işçi sevkiyatına başlanacaktır» demistir. Bayülken, Federal Almanya Dışişleri Bakanıyle Bonn'da yap tığı görüşmede, Waîter Schell'in yabancı isçi alımmın durdurulması kararmın petrol krizi nede niyle alındığını durum düzelmeye dogru giderse önümüzdtki av lar içinde yeniden Almanyaja işci gelebileceğini Ifade ettiğini töy lemiştir. Dışişieri Bakanının verdiği bilgiye göre Walter Schell, «yne* petrol krizinin devam etmesi halinde, işçilerimiz işsizlik sigorta sından \ararlanacaklaruıı da bildirmiştir. Diğer taraftan, alınan bu tedbirlerin dışında mahalli idarelerin ve valiliklerin kendi kanuni yetkileri dahilinde bölgelerin özelliklerine göre munzam tedbirleri al maları uygun mütalâa edilmiş ve takdirlerine bağlı olarak gerekü gördükleri tedbirleri almak üzere valiliklere ve Belediye Başkanlıklarına bir tâmim gönderilmesi kararlaftırılmıştır.> Kısıtlama kalkıyor Deviet Bakanı ve Hükümet Söz cüsü Tekinel'in verdiği bilgiye göre, bu uygulama 17 aralık 197:( pazartesi günü baslıyacak ve o günden itibaren de bütün Türkiye'de halen uygulanmakta olan programlı elektrik kesintisi kaldırılacaktır.. Yünde durum Dokuma maddeleri fiyatlarında meydana gelen on aylık yüzde 75'lik artişa yolaçan bir diğer •tken de yün fiyatlan.. Yün. deri. yumurta vb. kapsayan hayvan ürünlerindeki 1973'ün ilk on ayında gerçekleşen fiyat artışı yüzde 19'a ulaşmış. Oysa. bu oran geçen yıl aynı dönemde sadece yüzde 2.6, 1971'de ise yüz de 5.7 olmuş. Hayvan ürünlerindeki artişa yolaçan önemlice bir etken ise sunî yem. ot, saman gibi yemlerdeki fiyat durumu. Bunlann fiyatı on ayda yüzde 17 artiş «östermiş. Bu oran, 1972'de yüzde 7, 1971'de yüzde 3.5 olarak görünüyor. Dokuma maddesi fiyatındaki artış hiç şüphesiz mensucat fıyatlannı da etkjlemiştir. Ancak buna rağmen konfeksiyona olan talepte bir düsme izlenmemekte dir. Bunun en belli başlı nedeni nin. mensucat sanayiinin konfeksiyon işine girmesi ve malm taksitle satış yapan kuruluşlar aracılıfıyla tüketiciye intikali gösterilmektedir. Ticaret Bakanb.ğının Toptan Esya Fiyatlan Genel Endeksini okumaya biraz daha devam ede lım: CHP'li Meclis (Baştarafı 1. Savfada) Millet Meclisinde grubu bulunan öteki siyasal parti grup yöneticileriyle görüşmeler yapmışlardır. Bılindiği gibi, İsmail Hakkı Birler Başkanlık seçimi için. turlara başlandığından bu yana çekiimek zorunda kalan ikinci adaydır. Daha önce Ordu Milletvekili (CHP) Ferda Güley başkanlık için aday gösterümiş ancak yapılan turlarda jerekli çogunluğu toplayamamıştır. Bunun üzerine AP'nin önerisiyle CHP, Tokat Milletvekili Birler'i aday göstermiş, Birler de, turlara ragmen yeterli çoğunlugu sağlayamamıştır. Öte yandan Millet Meclisi dün de toplanamamıştır. Salonda yeterli topluluğun olmadığmın anlaşılması üzerine başkan birleşimi bugün saat 15.00'e ertelemiş tir. Haliç (Baştarafı 1. Sayfada) ve projelerin hazırlanması safhasında Boğaz Köprüsü ve Halıç Köprüsünün çevre yollan ile aynı zamanda bitirilmesi ön görülmüş, ancak Boğaz Köprüsü 50. yıl dolayuıyla çok önceden hizmete açılmıştı. Bu arada çevre yollarının gecikmesi çeşit li teknik sebeplere bağlanmıa ve Haliç Köprüsünün bitirili;inde açılacağı söylenmişti. Ancak elde edilen son bilgilere göre çev re yollarının en iyimser hesaplara göre Haliç Köprüsünün tamamlanmasından 6 ay sonra hizmete açılabileceği öğrenilmiş tir. Karayollan 17. Bölge Müdürlüğünden alınan bilgiye göre çevre yollarının tümü 1974 yılının ekim ayında tamamlanmış olacaktır. Ancak çevre yol lannın son durumunu gözönün de bulunduran teknik çevTeler, ağir çalışraa şartlarını da göz önüne alarak çevre yollarının 1 seneden önce tamamlanamayaca gını ileri «ürmektedirler. TGS'nin açık oturumunda basın özgürlüğü tartışıldı ANKARA TGS Ankara Şubesince düzenlenen ve TGS Genel Başkanı Semih Balcıoğlu tarafından yönetilen açık oturumda Türkiye'de «Basm ve Düşünce Özgürlüğü» olup ol madığı tartışılmıştır. Yolİş Federasyonu Genel Baş kanı Halit Mısırlıoğlu. «Türkiye'de (Dernekler YasasOyla düşünce özgürlUğünUn kısıtlanmak istendiğinuı iddia etmiş, bu kanunu kınayarak, değiştirilmesini pnermiştir. Tiyatrocu Yılmaz Onay, «Basın özgürlüğüne ilişkin görüşlerinl sanatçı açısından» değerlen dirmiştir. Onay. düşünce özgürlüğünü sanatla uygulamak is teyen tiyatro topluluklarına Tür kiye'nin bugünkü ortamında olânak tanınmak istenmediğini iddia etmiş, eleştirmenlerin, «Tu tucu tiyatrolar» olarak tanımla dığı sanat topluluklarını destek lediklerini» öne sürmüştür. Gazeteci Fikret Otyam, «Türkiye'de basm ve düşünce özgür lüğü» bulunmadığmı, buna, özeüikle Anayasa'da yapılan 40 küsur değişiklikle yol açıldığını anlatmış. «Dünyamn hiçbir yerinde düşüncesi nedeniyie hiç bir kişinin cezalandırılmadığı» nı hatırlatmıştır. BİR OTELCİ METRESİNİ ÖLDÜRDÜ îpek Palas Oteli ortaklarmdan Kilisli Ahmet Durukoğlu (39), 6 vıldır gayrimeşrü yaşadığı Ülkü Ya2.ıcıoğlu'nu (28), önceki aksam Göztepe Birinci Orta Sokak 30/8 sayılı dairesinde tabancasıyla vurarak öldürmüştür. Maktule 7 kurşun sıkan katil Ahmet Durukoğlu, gayrimesru yaşadığı Ülkü Yazıcıoğlu'na bir süre önce 2 kat ile 1 de otomobil almıstır. Katilin Yazıcıoğlu'na sıktığı 7 kurşundan 3'ü kafasına, 2si göğsüne. biri de karnına isabet etmiştir. Olaydan sonra 2. Şube Müdürü Cemil Gülmen'e gelen Ahmet Durukoğlunun oglu Abdurrahman Durukoğlu (21). bir cinayet işlediğini belirtmis, teslim olduğunu bildirmiştir. Ancak Abdurrahman Durukoğlu sıkiFtınldığında, cinayeti babasırvın işlediğini söylemiştir. Ahmet Durukoğlu. cinayet suçundan gözaltına alınmıştır. Millî Şehit Kemal Bey Anıtı Cumartesi günü açılıyor 1919 yılı mütakere devrinde Damat Ferit Paşa Hükümetfnce Kürt Mustafa Paşa Harb Divanınca mahkum ve idam ettirilen, 1922 yılında i»e TBMM'ce çıkartılan özel bir kanunla milli şehit payesi verilen Mülkiyeli Boğazlıyan eski Kaymakamı Kemal Bey'in mezarına yaptırılan anıtın açılıs töreni 15 Aralık Cumartesi günü yapılacaktır. Anıt Mezar Kemal Bey'in Kadıköy'deki Mahmut Bab« mczarlığındaki kabrinde Miilkiyeliler Birlicince Cumhuriyefin 50. yılı nedeniyle yaptırılmıştır. Parti Meclisi CHP ortak grubundan sonra ssat 17'de Parti Meclisi toplanmıştır. Parti Meclisi. bugün saat tzm»r Güvenlik (Baştarafı 1. Saytada) ğerleri arasında hiç bir ayrıcalık olmadığını öne sürmüşlerdir. Sa vunma avukatları, töm sanıklann tutuksuz yargılanmalarını istemiş lerdir. Daha sonra söz alan Izmir Baro su Başkanı Av. İskender Özturan lı, sanıklara yönelülen tutumu eleştirmiş, ve şöyle konuşmuçtuı: •Bu kez, biz savunma delili sun mayacağız. çünkü dava son derece mesnetsizdir. İnsan haklarının 25. yıldönümünd'î tutum, insanhkla ters düşer, örtada bir işke.T ce iddiası vardır. İşkence sadece dayak aünak. zor kullanmakla ol maz. Koşulların oluşturduğu dav. ranışlar da. sanıklart zor durumda hırakmıştır. Sanıklar uykusuz. aç ve susuz bir şekilde savcı hu zuruna çıkarılmadan 67 saat bir sandalye üstünde oturmak zorunda bırakılmiîlardır. Yine Savcılık önüne getirümeden yasatera aykın o'.arak. 67 gün poliste nezaret altında bulundurıılmuşlardır demis ve tutuksuz olarak yar Bilanmalarına karar verilmesini ta lep etmislerdir. 1 MİLYON LİRALIK KAÇAK KÜLÇE ALTIN ELE GEÇİRİLDİ Istanbul'da mali polis. Kapalıçarşı'daki kuyumculara yaptığı baskın sonunda serbest piyasa değeri 1 milyon lirayı bulan kaçak 20 kilo külçe altın ele geçirmiştir. Olay, Ankara mali polisinin bir süre önce Konya yolunda bir yol cunun üzerinde kaçak külçe altm buiunması üzerine ortaya çıkaıılmıştır. Yolcunun Istanbul'da isbirliği yaptığı kuyumculann ad larırun saptanması üzerine, durum Istanbul mali polisine bildirümiştir. Istanbul maîi polisi, altın kaçakçılığı yaptığını saptadığı Fuat Alıcı'yı yakalayarak gözaltına alm:ştır. lanık ifadesinde altınları Nuruosmaniye'deki kuyumcu işçiiiği yapan Hakkı ve Erdoğan Moldibi'de gizlediklerini söylemiş tir. Bu dükkâna yapılan baskın sonunda 20 adet birer kiloluk ka çak külçe altın ile 4 adet beşi bir yerrie ve 25 adeî hamit bir lirakk bulunmuştur. Ktüçe altınların İsviçre bar.kalarının damga sını taşıdğı görülmüçtlir. Malî poli! yfttk:li>ri. oîarla ilgili olarak Celâl Ahcı ve Onur Kemahh adlı kisl'erin aranmakta oldugunu bildirmislerdir. Gıda maddeleri önc» gıda maddelerini ele ala lım. Gıda maddeleri fiyatlan 1973'ün on aymda toplam yüzde 18lik bir artış kaydetmiş. Oysa, 1972 yılının aynı döneminde £ida maddeleri fiyatlan bunun yalmzca yansı kadar artmış: Yüzde 9, 1971de ise bu oran yüzde 10.5 olmuş. Gıda maddelerinin içinde yeralan ve buğday, arpa, çavdar, pirinç vb. içeren hububat grubunda da bu yıl kaydedilen fiyat artışlan pek yabana atılabi lecek türden defil: Burada fiyatlar ilk on ay içinde yüzde 30 yükselmiş.. Hâlâ büyük ölçüde hava şart larına bağlı kalan tanmsal üre timin kuraklık nedeniyle bu yıl yüzde 9 oranında gerilemesi, hu bubat fiyatlanndaki artışın en önemli nedenlerinden biri. Bir diğer belli başlı neden ise, bu grupta taban fiyatlarına dev letin yaptığı yüzde 18'lık zam. A L Tl N Cumhuriyet Reşat Hamit Aziz Napolyon 24 Ayar 22 Ayar 325 • 330, 505, 355, 325. 330, 3 4 0 . 350, 49,25 • 49,vO 42,20 • 42,40 500, 350. Bedelsiz (Baştarafı 1. Sayfada) isteyen hak sahipleri, 13 Temmuz 1973'te yürürlüge konan tebliğdeki şartlara uymak zorunda değildirler. Ancak, bundan sonra bedelsiz ithal talebinde bulunacak olanlardan bu tebiiğle aranan şartların yerine getirilmesi istenecektir. (T.HA.) KAYIP ögrenci karnemi kaybettim. Hiikmü vokrur. Yavuz TCRAN Cumhuriyet 10312 YİTİK Şebekemi yitirdim geçersizdir. Oğuz ATMACA Cumhuriyet 10320 TAKVİ M Ruır.i ]389 Kasım M Hicri J393 Darüşşafaha Cemiyetinden 13 Aralık Zilkade 18 Günes 100. YIL KUTLAMA TÖRENLERİ İLK GÜN PROGRAMI 15.12.1973 Cumartesi: ANKARA Saa 10.00 Anıt Kabir'i ziyaret ile Atatürk'e »aygı Ö Prof. Bahri Savcı ise, ülkemizde bugün için anayasanın tüm olarak uygulanmamasından b:rçok somnlar doğduğunu, bun lardan birinin «basın özgürlüğü nün kısıtlanması» olduğunu kay detmiştir. Prof. Savcı, «Anayasa tam uygulandığı takdirde basm özgürlügünün haleldar olamayacafı» görüşünde bulunduğu nu anlatmış. tüm siyasal iktidarlann baslıca görevlerinin «Anayasayı hakkıvla uygulamak olduğu» görüşünü savunmuştur. Prof. Uğur Alacakaptan da yap Daha sonra m?hk»me beyeH, tıgı konusmada: «Musolir.i'r.in AH Çakıroîilu ile Mehmet Avcıkafasından bicimîenmis hukuk : nın «aliverilmeleıine ksrar verdü?r. nin Türkive'df geçerü ve miştir. Duruşma 19 »rslık çarjam vürürlükte oldugunun söylemi?ba gününe ertelenmiştir. tir. (a.a.) İkindi Akıam Yatsı İmsak 715 234 13.(18 7.27 1428 9.48 18.4J 12.00 18.1» 1.39 5.31 12.49 «unuşu. OLUM Tekel'den emekli muhasebeci. mernum Ksat Boysan'ın eşi. mimar Aydın Boysan'ın ve merhum Doğan BırArsan'ın anneleri, Doktor Feridun (,'ıviciler. Öğretmen trn:r Sündüs ve Fıruzan Civıcıler'in ablaları, Mimarlık öğrencis! Burak Boysanın anneannesi Emekli öğretmen İSTANBIL Saat 10.00 (Darüşsafaka Usesinde) Atatürk ile Darüşşafaka'nın kuruculan ve Darüsşafaka'va bağış ve hizmette bulıınmuş olup ebediyete intikal edenler için saygı duruşu. İstiklâl Marşı Darüşsafaka Marşı. Açılış ve 100 Yıl konuşmaUrı. BaRişçılarımıza Sükran Anısı alarak plâke' sunulması. Darü.şşafaka'lı öğrencilerle birlikte okulda öilp yemegi. Okul ve tesislerinir Saat 10.05 Saat 10.15 $aat 12.30 Spekülatörler Ama diyeceksiniz. «Hükümet taban fiyatlarına yüzde 18 zam yapmış, oysa hububat fiyatlan yüzde 30 oranında artmış. Bu nasıl oluyor?» Yüzde 12'l:k ek fiyat artışı da devreye giren spekülatörlerin. aracıların marifeti . Ancak. sonunda halkın sırtından çıkartılacak bu msrifette resmi çevrelerîn rie rolü yok degil... Bu seeim vılında tahan fivat Nevreste Boysan ebsdiyete göçmüş, naşı 12 12 1973 dihniştir günü istanhuı da delneAİI.Ksl f * l.V12.in7S Cıımartesi sünii Danişşafaka Lisesind* yanılacak törene: «avın basışçı!antnTz;n. üvelorimiHn Darfişşafakalıların ve Dariisşafakn toplulıiSi'na men^up olanlarla yakınlannrı ııur venri'İPr' r.;c» olunti'" ı Cumhuriyet 103231 f