Katalog

TÜRK M.E. JLİİH SANATI Oktay ASLANAPA Anadolu Selçuklularmdan beylikler devrinin sonuna kadar olan kısmı ihtiva eden bu eser, Bakanlığımız yayınevlerınde 15 lira fryatla satışa arzedilmiîtir. Ödemeli satışımız yoktur. Devlet Kitapları Müdürliiğü Sultaiiahmet Istanbul Sat. Tel: 22 3c 03 f (Basın: 26392^ 9678 50. yıl, sayr. 17713 umhuriYet Kurucusu: YUNTJS NADt Teifrraf ve mektup adresi Cumhuriyet Istanbul Posta Kutusu: Istanbııl \'o: 246 T e l e l o n l a r : 22 42 90 22 42 96 22 42 97 22 42 98 22 43 99 HAZIRLAMA FEN KDRSLARI ÜNIVERSITE 23 Kasım 1973 Cuma ECEVİT VEDEMİRELGÖRÜŞLERİNİ KORUTÜRK'E BİLDİRDİLER •* • AP'NİN LARDAKİ ÇEŞİTLI I<ONU«BÜYÜK SERMAYE ÇEVR.ELERİNDEN BİR BÖLÜMÜ; HÜKÜMET KURULUÇABA GÖSTERŞUNU ETKİLEMEK ÜZERF BÜYÜK MEKTEDİR, BAZI PARTİLER DE BU ÇEVRELERİN AGlRLIĞINI FAZLASİYLE DUYMAKTADIRLAFU Ecevit basın toplantısında T.UTUMUNU" ELEŞTİREN C H P LİDERİ ECEVİT, AP DIŞINDA BİR PARTİ İLE HÜKÜMET ORTAKLiai KURMA OLÂNÂKLARINI LEDİ YENİDEN ARA$TIRABİLECEKLERİNİ SÖY CHP'nin önerisi: Azınlık hükümeti ya da erken seçim ANKARA (Cumhnriyet Bürosp) CHP Başkanı Ecevit; dün Cunv hurbaşkanı Fahrı Korutürk'u Çankaya Kdşkünde zıyaret ederek, hükümetin kurulması konusunda sürdürmekîe olduğu çahş malarımn sonucunu yazılı olarak sunmuş ve bunalımdan çıkılması içın, CHP'nin bir parti ıle koalısyon hükümeti kurma imkânlarının yeniden araçtınlması veya azınlık hükümeti kurması, bunlar gerçekleşmezse hemftı se çımlerin yenilenmesini istemiştir. ' '. ' , Ecevit "in Cumhurbaskanı Koru'ürk'e, hükümet sorunu ile 11gılı olarak verdiği yazüı sunusu şöyledir: nn etkilemek üzere.btlyük çaba lAlmu olmasT, bu gibl etkenlerin doğurduğu güçlükleri büsbügoste'rmektedır, t»azı (jfartıler de bu çevrelerüvafırhğını fazlasıy tün arttırmaktadır. le duyraaktadırlar. Bu çevrelerin Demokrasinin kökleşmiş ve sıetkisini ^iengeleyebilecek t>a?ka yaset alanındaki saflaşmanın duto{)lum «kesimlerî' ise, ,.yeterince rulmuş olduğu ülkelerde de, zaögüt!enmerrrt$ DİdukJarı Jçın.'se man zaman. koalisyon güçlükleri çimler dısında, s>ya&ete, gerçek aşılamaz, o zaman ülkelerde agüçlerl oranıoda ağırhk fejyarh* kz:nlık hükumetleri kurulur. Tür maktadırlar» Bu ned*W«'de, \p$ , kiye'de ise azınlık hükümeti kaviumdşki .güçler datılımmi' ger. ramı henüz yadırganmaktadır. ^ekçi biÇim4e yanşitan bir iktiCHP'nin zorluklan dar oluşnrrm kolay ' slmamaktadır. '. • . • • ' • , Bu genel tablo içinde, CHP'nin ' Ayrtca,' sMi rejimden yent çı en çok mületvekıli bulunan par Ü olmasma rajfmen, hükümet M nınuna çözüm bulmada jimdiye kadar karşılajtığı rorluklar şöyle ozetlenebilLr. Meclisde bir bakıma en rahat çogunluk bir CHP AP koalisyo nu ile sağlanabilir, bazı çevreler, boyle bir çoğunluğa dayanan bir karma hükümetin, geniş toplum kesimlerini tatmin edeceği ve top luma huzur getireceği düşüncesiy le, bir CHP AP koalisyonu is temektedirler. Bazı çevreler de, AP'nin iktidardan ayrılmamasını kendi yararlarına gördîikleri ve öyle bir iktidar ortaklıfı ile AP' nin CHP"yi frenlemesirıi, hattâ engellemesıni diledıkleri için, bu koalisyondan yanadırlar. Oysa, bir CHP AP koalisyonu nun bu beklenenleri sağlaması, olanaksız denebilecek kadar zor dur. AP lideri: «Hükümet kuracak kadar çoğunluğu sağlayamayan bir parti başkanı illâki hükümet olacağım diye aşırı hevesler içindedir. , 16 milyon seçmenden alınan 3,5 milyon reyle Türkiye'yi idare etme hakkı kimseye doğmaz» dedi DP ve CGP de azınlık hükümeti görüşüne karşı çıktılar Demirel, azınlık hükümeti kurulmasını macera olarak niteledi ANKARA Cumhurbaşkanı luhn Korutürk tarafından Çankaya Köşkunde dün saat 16.00da kabul edilen AP lideri Süleyman Demirel, Devlet Başkanma partismın «hükümetin kurulmasma ilişkın tutumunu» anlatan bır mektup sunmuştur. AP lideri Demirel mektubunda, hükümet kurulması konusunda Huzur kavramı îki parti, daha huzurun nasıl sağlanacağında hattâ huzur kavramında birleşemiyorlar. Bı> ıki partiyi destekleyen çevrelerin bek (Devamı Sa. 7, Sü. 1 de) Genel durum cl4 ekim 1973 seçimlerınden «onra hiçbir psrtinin tek basına Mil lst Meclismde çogunluk olamama 1 sı. huTriîmet kılruluşunda bıöaiMi geller çıkardı. Bır bakıma bu engeller,' nisbi temsilın uygulandığı başka aemokratik ülkelerde s;k sık ortaya çıkan. engellerden daha' büyuk sayılmayabılir. Ancak Türk siyasal hayatınm bazı (seçici özellikleri bu engellerin açılmasım güçleştiriyor. Bu özeUiklerin baslıcalan »öyle özetlenebilir: Türktoplumu ve Türk siyasal hayatı Kızlı bir değişim içindedir. Siyaset alanındaki sallaşmanın ne yönde oluşacağı ve nafil durulacağı henüz kesinlikle gorülememektedir. Özellikle, hükümet sorununun çözümünde etken olabilecek bazı yeni partiler toplumdaki gerçek yerlerini alamamışlardır. Ve gelişme olanaklannı açıklıkla' kestirememektedırler. Bu nedenle, izleyecekleri tutumu saptamakta zorluk çekmektedirler. Adalet Partisi. büyök oy yiUrmis ve ikinci parti durumuna gelmiştir. Yenf durumunu ve bu durumun gereklerinl henüz içine sindirememekte, siyasetteki ağırlığını, hiçbir şey yitirmemiş gibi «ürdürebilmek istemektedir. Seçimlerde CHP, öteki partilerin beklemediği bir sonuç almiştır. Ötekl partiler, bu sonncun gereklerine uyamamaktadırlar. Büyük sermaye çevrelerinden bir bölümü, hükümet kuruluşu Eceviti,' seçtm bölgelerine hareket çağrısında bidundu$ ' ÇHFliler dün Mec\is toplantısına katıimadı • Yıldız, Başbakan Talu'dan işkence iddialarımn doğru olup olmadığmı sordu ANKARA, (Cumhuriyet Biirosu) Tabii Senatör Ahmet Yıldız, bazı sanıklara işkence yapıldV ğı yolundaki iddiaların doğru olup olmadığını, varsa bu gibi çağ ve yasa dışı uygulamada bulunanlar hakkında ne gibi işlem yapıldıgını ya da yapılacağını Başbakan Naim Talu' dan bir önergeyle sormuştur. Mılli Birlik Grubu üyesi Ahmet Yıldız'ın önergesi föyledir: «T.C.'nin resmi organlarının koruyuculuğunda bulunan sanık lara iskencelere ilı:.;kin, mahkeme tutanaklarına da geçmis bulunan suçlaroalar şimdi. iddia ve haberler halinde, basında yer almaktadır. Daha önce. mahkemelerde llerl sürülen işkence savlarına ıli?fcin uyarmalarda bulunmuç ve Cumhunyet Ga7etesı de bu gibi eylemlere deginmişti. Fakat yeter bir lyueşrnenin sağlanamadığı anlaşılmaktadır. En ilkel toplumlar için bile, vic dan sızlatıcı ve yuz kızartıcı nite likte işkencelere ilişkın oluralu bir hükümet tutumu olsaydı. bun ları yapanlar bu vahşi cesareti gös teremezlerdi. bugüne kadar vanvlan çalışmalaruı özetını kaydetmış, «hükümet bunalımı, ıçmde bulunduğumuz şartlann ıcaplan kaale alınmadan, herkesın kendi gücünü asan hedeflennı gerçekleştırmek emel leri bırakılmadan, azmiık hükümeti gıbı içte ve dlştakı olayların srüçlü ve kuvvetlı bır hukümete duyuian ihtıyacı şıddetlendırdığı bır devrede macera sayılacak hevesler terkedılmeden çözülemez» demıştır AP lideri Demirel'in Cumhurbaşkanı Korutüık'e sundugu mek tup metni şöyledir: «1973 seçımlerı ıki büyük partiyi bırbirine vakm oylarln iktidar dı«: birskmıs. onların dısında*! parti lere öe bir arays gelseler hile, iktıdar olacak bir güç verme(Devamı Sa. 7. Sü. 6 da) Yüz kızartıcı Belirtilen niteliktekı sapık ve ancak ruti hastalannca gırişılebi lecek eylemleri vapanlara söz yu mulamaz elbette. YüreSınde Türklük onuru ve sevgisı bulunan hiç kimse böyle bir duruma seyirci kalamaz. Söylenenler içinde doğru olanlar vaısa, yapanlarının ceza görmele'ri ve en kısa sürede devlet IDevamı Sa ^ Sü » de) . ANKARA, (Cumhuriyet Bflrosu) CHP'li milletvekilleri" Millet; Meclisinın dünkü birJeşiinine kai tılmamışlardır. CHP'li üyelerin,' Genel Başkanm ısteği uyannca | mahallî seçim çabşrnalan için ı seçim bölgelerine gidecekleri ve âcil bir durum çıkmadığı takdirde 10 aralıktan önce Ankara'ya dönmeyecekleri öğrerilmiştir. Genel Başkan Büjent Ece' vit, CHP Millet Meclisi grubunun bu tutumunu dün ktlliste gazeteeüere açıklarken, «Bu • hareketimız duygusal bir nedene ' dayanmıyor. Bır aydan beri Mec hs Başkanını seçemiyor ve' çalışmıyo"fuz; guvenimiz kalmadı. Arkadaşlardan seçim bölgelerine hareket etmelerini "istedim. Buna karar verdık» şek, linde konuşmustur. Öte yandan CHP'li üyelerin birleşime krtılmamalan sonucu' Millet Meclisi dün toplanamamış ve geçici başkan Kinyas Kartal Salı günü toplanmak üzere birleşimi kapatmıştır. AP'lilerin yoklama istemelerine Kinyas Kartal çogunluğun olmadığı ve bir saat sonra toplanıldığı takdirde de çoğunluk olabileceğine başkanlığın ihtimal' .gönnediğini belirterek yoklama yapmaksmn birlgşime ' (Pevamı Sa. 7, Sü. i de) i Papadopulos yönetimi protesto ediliyor Mehmet BARLAS bildirivor ATİNA Son olaylara ve Papadopulos yönetimıne ilişkin protestolar Ulkede yavaş yavaş başlarken; tutuklu bulunan bazı unı versıte oğrencılerine işkence yapıldıği ilerı,sürülmektedir. «62 Yunan askeri» imzasıyla dün yabancı basına dağıtılan bir bildiride, «Yunan trajedisi Avrupa ulusunun ortâk trajedısıdır. II. Dünya Savaşından muzaffer çıkan bu ulus şimdı diktatörlük ve esaret altında» denilmektedır Eski politıkacı Miçotakis ise dün, «Papadopulos'un çekilmesinı seFbest seçimlere gidilmesini ve Karamanlıs'in ülkeye dönmesini» istemiştır. Yayımcı Kiryazis, eskı Anayasa Mahkemesi üyesi Floros ve Emekli General Cannetis de, hükümetin muhalefete yönelttiği suçlamaları cevaplandırarak, «Muhalefet, anarşist degildir. Yu nanlılar, demokrasi için mücadele ediyor. Demokrasinin düşman•lan apaçık ortadadır.» demişler,dir. Bu arada yasaklanmış Yunan Komünist Partisi, işçi ve öğrenci gösterilerinin diktatörlüğe kar şı halk ayaklanmasımn bir bölümu olduğunu belirterek, ülkedeki bütün siyasi partileri Papadopulos yönetimini devirmek için birleşmeye çağırmıştır. DİSK, Erdemir grevini erteleyen kararın iptalini istedi Arızalanan Seyitömer santralında üretim durdu KÜTAHYA Bir süre önce anzalanarak Türkiye'nin büyuk bir bölümünün elektriksiz kalmasma yol sçan Seyitömer Termık Santralınm kazan borulanndan bırısi önceki gece patlamış, sant ralm elektrık üretimi yeniden bü tür.üyle durmuştur. Daha önceki arızası gider'ldikten sonra enterkonnekte şebekeye saatte 145 bin kılovatlık elekt rık enerjisı vermeye başlayan santralm yeniden anzalanması sonucunda, elektrik sıkmtısının tekrar süreceği behrtilmistir. Seyitömer'deki anza, ana kazanında bulunan orta kızdıncı borularından birinin patlamasıyla önceki gece 21.05'den itibaren meydana gelmiştir. İlgililer, derhal santralın ana emniyetini kapatarak daha büyük patlamalann oluşrnasmı önleraişlerdır. Konuyla ilgili uzmanlar, anzanuı, üretimi yavaş yavaş arttınlan santraldaki kazan borularınm yüksek îsıya dayanamama smdan meydana gelebileceğini belirtmişlerdir. Buna göre, santralın kazan borularmın tümünün değıstırilmesi gerekeceğinden Seyitömer'in daha aylar boyu 1. ünitesiyle elektrik üretirmne geçe meyeceğinı bildırmişlerdır. Demirel'le görüşen Necmettin Erbakan 7 alternatif bulunduğunu söyledi ANKARA. (Cumhuriyet Bürosu) MSP Genel Başkanı Erbakan önceki günden beri görüşmek isteğinrfe bulunduğu AP Genel Başkanı Demirel ıle dün saat 13'te görüşme olanagı bulmuş, Demirel'in Meclisteki odt.ırtda 1,5 saat kadar devam eden ikıll görüşmeden sonra ıki iider «Ba (Devamı Sa. 7. Sü. 3 de) MSP: <4 CHP'nin kuracağı azınlık hükümetine destek olmayacağız,, Devrimci İşçi Sendıkalan Kon federasyonu (DISK) ve Turkiye Madenİş Sendikası, Bakanlar Kurulunuıı Ereğli DemırÇelik Fabrikasındaki uygulanan «grevi erteleme» kararının iptali için Danıştay'da dava açmıştır. İşkence iddiaları DtSK ve Türkıye Madenîş TJlusal Radıkal Birlik hüküme Sendikası, Danıştay Dava Daireti zamanında Savunma Bskanı leri Kuruluna sunduğu dilekçeleY'ardımcısı olan Kunduros'un oğ rinden grevin 1 Eylül 1973 tarilu Andreos'a işkence yapıldığı yo hinden erteleme kararına kadar lunda söylentiler çıkmıştır. An aralıksız 15 gün sürdüğünü ve cak, Kunduros'a atfen bir açık Bakanlar Kurulunun grevi ertelama yapan Basm ve Yaym Ba leme kararının Anayasaya ve kanlığı, işkence haberlermi ya i 275 sayılı yasaya aykırı olduğulanlamıştır. Bu arada genç bir nu ileri sürmüşlerdir. avukat olan Konstantin Alava1 nos'a da işkence yapıldığı ileri sürülmüştür. Büyük silâh Bu koşeden Peki Talu Hükümeti de, Çogunluk Hükümeti mi? ALTAN ÖYMEN «Azanlık hükümetine kar» şıyım» Böyle diyor AP... Peki o zaman, bir başka azuüık Hükümetini işba^ında tutmak için, koalısyon görüşmelerini labirent bilmecesi haline sokan kim?.. «Hiçbir Hükümete girmem, muhalefette kalacağım.» «Ama, CHP de kurmasm. Onu da engellerim.j» «MSP ve CHP ile belki anlaşırım ama, ben Başbakan olursam anlaşınm..» «Ecevit'le koalisyon mu?.. olmaz.. O bir kenars çekilsin..» Bütün bu çok bilinmeyenli denklemin sonucu acaba başka ne? «Talu Hükümeti kalabildlği kadar kalsını» dan başka.. O Taıu Hükümeti ö , 1973 seçimlerinden önce AP^ile• rin ve CGP'lilerin desteğiyle kurulmuştu. Ve o partilerin o zaman toplam olarak 268 milletvekili vardı. Tamamdı.. 226'yı hayli asıyerlardı.. Ama seçlmlerden sonra. bu destek sayısı (149 + 13) = 162'ye inmıştır. Kaldı Kl, seçimde mılletvekıUerintn çoğu degiştıgıne ve yenılerı bu konudakı «ırade» lerıni «izhar» etmedıklerıne göre, Talu Hükümetine güvenoyu verrruş olanıaruı sayısı, bugünkü mecliste lüO'ün bıle üzerinde degildir.. Bundan âlâ azınlık hükümeti olur mu?.. Hatta azınlık da değil azmlığın azınlığı Hükümeti.. «dörtyüz elll de yüz», ya da «dört buçukta bir» Hükümeti... Bu Hükümetin haitalardanberl işbaşında kalması ve bu haitalann Uzerlne «dön baba dönelim» usulüyle hep yenl yenl haftalann eklenmesl «makbul» olacak... Bir dört buutlu çıkmazın karşısına son çare olarak Batıfiaki örneklerine uygun bir azınlık Hükümeti kurmak isteven. Meclisteki en bUyitk partlnin başkanı Ecevit'ln bu girtşimlne «Olmaz» denecek... (Devanu S*. 1. 8«. 4 dn Türk uyruklunun cenazesi ANKARA MSP Genel Sekreteri Oğuzhan Asiltürk dün bir açıklama yaparak, CHP'nin kuracağı bir azınlık hükümetınl desteklemiyeceklerini belirtmiştir. Asiltürk MSP'nin CHP'nin kuracağı bir azınlık hükümeti , • ürkiyemlzde hjç kuşkusuz bir değerlermi çıkanmştır. Turkiye, ni destekleyecekleri yolundaki | kalkınma sürecini yaşıyoruz. kendi geçmişine oranla kalkınhaberleriri asılsız olduğunu beZaten bütün dünya bir kal maktadır. Ama kornşula'hna ve lirterek, baştan beri güçlü btr kınma çağının algısı içindedir. içinde bulunduğu devletler top•3 hükümet kurulmasını istedikleTeknolojinin gelLşmesi ve iılaş luluğnna oranla ne dummdadır? rihi hatırlatmıştır. tırmanın yoğuniaşraası, dünyanm Kendi geçmişimize baktığunız ta MSP Genel îrfare Kurulu 8nher ülkesini kalkınmanın kap«a man iyimsfrliğe yönelen yargılaceki gün öğleden önce ve öğle ırnna, şu veya bu oranla katnnş nnuz, dış dünyaya baktığmuz za den sonra iki kez toplanarak ' hr. Dünya değişiyor, gelişiyor; man karamsarlığa yönelebilir. Zira Tirminci Yüzyılda, kalkınma hükümet sorununu görüşmüş Turkiye, hele Avnıpa knrulujlaruıa bağlı Turkiye, bunun dıjın hızı yavaj olan ülke geriliyor tur. Basına hiç bir haberin sızda kalamaz. demektir. dırılmadJS' MSP Genel îdare Kurulu toplantısı dün sabah Ne var kl, dünyada ulusların Aynı yartrılamayı kendi Iç yasora ermiçtir. MSP yetkililerl kalkmman, aynı hıx ve yonteaı punııda Tünitebiliriz. Türk ulugeç vtkltlere k*d«r ' hükümete lerle ferçekleçmlyor. Bu durum tunun Idşi bişına ulusai ftliri y» katıiıp lcttılrrnm» konuıund» eıtan, mntlak ve nlâbl ı«iicitmı« •n$ da oUa artmakUdır. Bu blı •{'.kUmı yıpmıktın kıçmmı» OLAYLARIN ARDINDAKt Yunanistan'dakı olaylar sırasmda ekmek almak içın sokağa çıkan ve bir kaza kurşunu ile (Devamı S». 7, Sn. 4 de) GERÇEK Duıan ve yüıüyen gerçektir. Klşi başma alusal gelirimiz, Yunanistan, Bulgaristan, İran gibi ayr» ayn rejimlere mhip komjulanmızdan daha yavaş artmaktadır. Bu da bir gercektir. Türkiye'nin nüfusn dli Cumhuriyet yılında 12 milyondan 36 mil yona yükselmi?, iiç katma çıkmışfır. Halkımızın diine oranla daha çok olaua|a sahip bulundu ğunu soyliyebillriz. Ama yoksul kesimle varlıklı ke«m »rasındaki farkın çofaldığuıı görmemek de mümkün degildir. Köylümuzün (Devunı 8*. 1. SS. < de) I kaçakçılığı davasında bir sanığın iki avukatı arasındaki uzlaşmazlık mahkemeye aksettirildi Istanbul 2 Numaralı Sıklyönetim Mahkemesinde Türki ye'ye milyonlarca mermi ve si j lâh sokmaktan sanık 16 kişinm i yargılandığı ve sanıktan çok savunma avukatının başmdan beri takip ettiği «Büyük Silâh Kaçakçılığı Davası»nın dünkü dunışmasında avukat çokluğundan avukatlar arasmda ıh tilâf çıkmı?, konu mahkemeye Bırden fazla avukat tarafından savunulan sanıklardan Muhammet Akif Çubukçu'nun aru Oüngör üytur, m*h ( D m m ı •«. 7, Stt, • <U) İTİA'ne bağlı Yüksek Okullarda ön kayıtlara 26 Kasım'da başlanıyor Savıştayın, öğretim üye ve yardımcılarına tazrninatlarmın öden mesiyle ilgili karan üzerine Iktisadî ve Ticarî İlimler Akademisine bağlı yedi yüksek okulda 3 Aralıktan itibaren öğretime başlanacaktır. İTİA Başkan Muavini Prof. Erol Zeytinoğlu, bu arada, Akademiye bağlı yüksek okullardaki ön kayıt işlemine de 26 Kasımdan itibaren geçıleceğıni kaydetmlftlr. Bu okullann kapuunuı(Dmramı 8*. 7, Sü. S de) lu, «eli|tnel«rl btklemiıltrdll.. i