Katalog

njMHURİYET 22 Ekim 1973 ZAPUHi! JKgAlitEM BdHİM, i f N İ VOAMAfrüZElîM.BuHEfcİF i PEDİMÎANAZAMHİ... BENÎKI^ANPII^AKMH TîYflRSUM YÖKSA? ZATEN . Huzuü YOA. i* DIRMA'KUZIM Toz Duman îçinde TALİP APAYDIN • 31 Nıye kaçıyorsunuz, ne var' Ne büeyun, şey Gerıye baktılar, onlennde başk&nlan atları tınsa kaldırmışlar, dort suvan zaptıvesı hiila geiıyorlardı. YaklaşUkça yuzlerı gozlerı seçüır oldu Asık suratlı, çatık kaşlı adamlardı \tlar kopuk ıçındeydı ve egerlerı gumuşluydu Zaptıye b?.şı kamçıyı salladı Ne ulen, nerden gelırsınız' Molla Mahmut elıjle gosterdı Şuradan, yatırdan Indır elını' Bır buyuğun karşısında nasü eünı kaldınyorsun oyle? Molla Mahmut bozuldu. Donuk donuk baktı. Nerelısınız'' Tacımlı He, belli zati Şunun duruşuna bak1 Ne oldu kıZaptıye başı bırden kamçıyı salladı Ne oldu der bır de, dürzüye bak' Adın ne senın'' Molla Mahmut yuzunu uğuşturdu «Inne sabırin» çektı ıçınden Ters ters baktı, fakat bır şey soylemedı Adın ne dıyorum1 Mahmut Molla Mahmut derler He, mollaymış bır de. Boynu altında kalsın senm gıbı mollanın. Ne yaptınız yatırda' Hastaya okuduk. Kım hasta' Molla Mahmut çenesiyle kağruyı gösterdı Na şu kadın Zaptıye bası atı yanaştırıp kamçının ucuy le hastanın yuzunü açtı Ses solı k joktu kJdında. Yuzü sapsanydı Gozlerını açıp korkuyle baktı Ayy' dıye bağırdı Sus haspa' Ne bagınvorsun* Yedik ırl senı' Ak Osman arkada şaşkın duruyordu Molla Mahmut yanaşıp yuzünu örttü Neyi var, yuklu mu' Bılmlyonım, dedı Mahmut Nıye7 bılmiyorsun' Neyi oluyorsun sen bu kadının Hıç, bır şeyi Ne' Hıç bır şeyı olmuyorsun da ne anyorsun namahremın yanında, ye»ıt' KamçıjT tekrar salladı Molla Mahmut gen çekılıp sakındı Dur başefendı, vurma Yalnız ben değılım Buraya bırçok komşularla bırlıkte geldık Aha kocası bu adam. Irr.am da şurada ışte Hanı' Bır çalmm arkasında saklanan Zıver efen dı suklum puklum çıktı. El uguşturuyor eğıLp buküluyordu Gel buraya ırnam bozuntusu1 Ne kaçarsınız ulen' Koyunuze mısafır gelıyoruz, kaçılır mı' Şey başefendı, hele hoş geldınız Bırden tanıyamadık Eşkıya dedıler de Kusura bakma Gelın komşular, korkmaym. Bızım baş efendı Elıne vardı Öpecek gıbı uzandı. Zaptıye başı atın üstunde kasıhyordu. Gelın ulen buraya1 dıye bağırdı. Nereye kaçarsınız yentler! ökuzun boynuzuna gırsenız bulacagım sizı. Zaptıyeler yolun ıkl kıyısına dağılmışlardı Iterek kakarak adamları topladılar. Koyluler uysaldılar. Büyuk suç ışlemışler de suç ustü yakalanmışlar gıbı korkuyurlardı. Imam Zıver efendı zaptıye Daşının çevreKnde dolanıyordu. Hakkıalınız var başefendı Ben hep soy lu>orum bunlara «Etmeyın komşular, tutmayın komşular, aşarınızı verin Padişah efendımıze olan her borcunuzu ödeyin Bız onun dırayetı sa>esmde, efendıme sojleyım Molla Mahmut ters ters bakıyor, dışlennl sıkıyordu Ulen yalak dürzü' dı>e söylendi ağnnın ıçınde Sana iyı bır kotek atmak boynu. mun borcu olsun Unutma bunlan' Zıver efendl zaptiye başına habire anlatıyordu Padişah efendımlzi düınızden düjürmeyin Yerlen goklerı yaratan buyuk Alıahın sev gih kulu padişah efendımız ne buyurursa can la başla yerıne getırmek Sus be' dıye azarladı zapttye başı. 1mam mısm nesın, fazla gevezelılc ıstemem' Geç sıraya da yuru' Iraam bozuldu, ama pışkınlıge vurdu. Başını sallaybrak, dua okuyarak yurümeye başladı Koyluler onde, zaptiyeler gende yola aşağı ınıyorlardı. Sol taraftaki derenın içınde bır kımıltı oldu Bırisi çahnın arkasından fırlayıp teperun bogrune doğru koçmaya başlaoı. Zaptıye baçı gorüverdı Kım o ' dedı Nereve gidlyor o henf' Hep dönüm baktılar Köylüler tanımışlardı Ama klmseden ses ç<kmadı. «Eyvah, dediler ıçlerınden. Iyi etmedi» Gel ulen buraya, heey' Mestan duymazdan geldı. Daha ço^ koşmaga başladı. Vay köpoğluiu' Gıdin bırinlz yakalayın şunu' Zaptıyelerden birisl atı topukladı (Uevaım «ar) ISTANBUL'UN KÖPEKLERt Röportaj • Şükran KETENCİ Karikatür. Turhan SELÇUK kuduzdan öldü i yılda 49 kişi 1972 yılı Istatıstıklenne gore, Turkıye de kuduzla rnücadele amaa ıl« 204 828 kbpek. 6 692 kedı, 669 kurt, 1679 ç&kal. 1427 tılkı ve 75 porsuk öldürüimuştür Buna ragmen aynı jıl ıçınde 16 sı aşıU ve 33'u aşısız olmak uzere 49 kışının kudurarak olmesı on lenememışt r Bır hayvan tara fından ısırıldıkları ıçın ajı tatbık edılenlenn sayısı ıse 45 802' dır. 1958 67 yılları arasmda sadece Istanbul da 10 111 hayvan kuduza yakalanmış, 169^55 hayvan aşılanmış, 58 535 ınsan ıse ısırıldıklan ıçın Kuduz Hastanestne baş vurmuşiardır. Aynı yıllar ıçınde tedavı görmeden kuduranların sayısı 316'dı Isanbul Kudua Hastanesıne sadece geçen >ıl ıçın de, kuduz kopek tarafından agır sekılde ısınlarak başvuran hasta sayısı 387'dır Bu hastalar ancak aynı hastanede gehstırilen aşı serum metodu ile kurtarılabılmıslerdır Istanbul Göğüs Cerrahısı Merkezınde, bir yıi ıçınde ortalama, akcığer tenyasına yakalanmış 100 k.şının ameUyatı yapılmaktadır Sadece köpeklerden bulaşan ve amelıyat dısmda başkaca tedavı yolu olmayan kopek tenyası hastalıgı ile ılgılı amelıyatiann sayısı, Cerrahpaşa Hastanesınde akcığer ıçın 65 ve karacığer ıçın ıse bunun 5 6 katıdır Bu ıstatıstıklerın Türkıve çapında yapümadığı kasabalarla koylerın ne kuduz ne de kopek tenyası hastalıklarının farkına varmadıklan, doktora gıtmedıkierı, dıkkate ahnırsa, Turkıyede sahıpsız kopek sorumrnun ne olçude önemlı oldugu ortaya çıkar Hele 20 yüzyılda, Fransa'da, tngiltere'de, uygar bütun ulkelerde kuduz, kopek tenyası, hastalıklarımn unu tulduğu, ıstatıstıklerde sadece kuduz olmayan 3 5 kopek ısınğı vakasının kaydedıidıgı hatırlanırsa . mustur Doktorlar bunun nedenının, halkımuın sahıplı kopek ka%ramını yanlış anlama^ından ve tasması olan her kopeğı bakımlı vc temız «aymasından ılerı geldığını açıklamaktadırlar Istanbul Kuduz Hastanesı e'kı Ba«hekimı Dr Zekâı Muammer Tunçman'ın «Kuduz ve Kudu zun Çoğalma Sebeplen» başlıg1nı taşıyan kıtabında, ev kopekleri arasında gorulen kuduı olajlarının hıkayelerıne genıs \er \enlerek, aılelerın bu konuo*akı \anılmaları sonucu, ortaya çıkan tehlıkelı durumlar anlatılıjor MALKOCOĞLU yazan.veçizen.Ayhan BAŞOGLU ŞÜPHELl ZAFER Köpek ısınnca Bır kopek tarafından ı«ırılmamı< olanlar, kopek ısırmasının anlamını, Kuduz Ha<:tanesını, Kopek Muşahede Merkezını Beledıje ıtlâf ekıbım ve bır îMrma olavı etıafında bır in«anın ya«avacağı maceraları pek bılemezler Hele bır kopek çevrede bırçok ın«=anı ve hayvanı bırden ısırmışsa . Dıyelım ki Etıler'de oturuyorsunuz ve evinızde kuçuk bır kopeğmız var Blr de kom?uruzun saldırgan ırıce bır kopeği duruyor. Ve bır gün bu kopek nasılsa serbest kalarak hem sızın kopeğınizı, hem de mahal lenızde oturan birkıç çocu|u ı=ırıjor. Hemen kopeğınlzle bırlıkte hastaneye btfvuracaksınız tabıi Aksıhk bu \a o gece, daha doğrusu aksamustu Istanbul' aa bıraz fazlaca ısınk vaka«ı olmuş. Hastane ana baba gunu Butun kadrosu bir doktor, 6 hemşire ve 28 personelden ibaret olan hastanede, hem bışheklm hem de tek doktor durumundakı Dr. Şekıp Alagun, tam gun çalısmadan da fazla olan mesaısını tamamlayarak oradan avrılmıs. Hernsıre, hıkavenızi diDleyene, derdınızı anlatana v« asınız yapılana kadar epey zaman istej ecektlr. Derken ko peğlnizın ve ısıran kopeğın muşahede altına ahnması konusu ortaya çıkar, hastane sızı Kopek Müsahede Merkezine, orası ıse Belediye îtlâf Eklbine gonderecektır Isıran kopeğın sahıbı, cBemm kopeğım bağlı, has KUDUZ TEDAVISÎ GÖREN BİR ÇOCUK ta değıl» itirazını yapınca i'ler >eruden karışacak, iş tatlna bağlanana kadar hastane, Muşahede Merkezı. itlâf eklbi arasında koşturulan birkaç gun geçecektır.. şohret olmuştur. Batıda kuduı sorunu kalmadığı ıçin bu gorevı uzerlerıne alan doktorlarımız, bılımsel buluşlar yapmak zorunluluğunu duymuşlar ve ancak pratıklc elde cdilebılec«k basarılı tedavı metotlan uygulayara.k, uluslararası kongrelerde bu buluşlarını dünyaya kabul ettırmişlerdır. Sahıpsız ve sozde tahipll köpeklerımızln bolluğu ve bu konudaki unümuzu umursamaz gorunen Sağlık Bakanhğı, bizi tehlıkeden koruvan hastaneyi unutmus gorunmektedır Kimbıhr belkı de Dr. Şekıp Alagün emekliye ayrılana kadar, yuzyıllardır Istanbul'u ve Türkiye' >ı yonetenleri başansızlığa surukleyen kopek davasının, bırkaç yıl ıçinde çözumleneceğine inanıyorlar Ve belki de Turkije'nın ve Istanbul'un yenı yonetıdlerı, sosyal, ekonomik VB de polıtık nedenlere dayalı olan kopek davasını çözumleyecekler, Istanbul'u çok bol olan i«tenmıyen kopeklerinden temızlejeceklerdir Istanbullu'nun şansı Isırma hafıfse 9, bacak ısırmalarında 14 ve ağır varalarda 22 • 24 aşı yapüacaktır. Tabii yıne de kopek ısınnca Istanbul'da vaşadığınıza şukredeceksınız Çunku çok tehlıkell olan ağır ısınk olaylarında, sadece Istanbul'da aşı ile bırlıkte serum tecfavısı gorur ve hayatınızı buvuk olçude garantl altına alabılırsınız. Turkıve'mn dığer ıllerındekı devlet hastanelerlnde, pratık ıhtısas isteyen serum tatbık edılmemektedır. Istanbul'da da yıllarca Dr. Zekâı Muammer Tunçman, sonra da Dr feekıp Alagun'ün tek başına vüruttuklerı kuduz tedavısi, Dr Şekıp Alagun'ün de emekliye ayrılması ile başsız kalacaktır Istanbul, kopeklerının bolluğu, kuduz salgınları ile oltfuğu kadar, tıp dunyasında kuduz tedavısırv deki başarılı çalıçmaları ile de B İ TTİ DİŞİ BOND Başkalannın yaptıklan 1960 69 jılları arasında ınsan kuduzunun hıç gorulmedığı Islaılde, 25 bın başıboş kopek oldurulmuş \e 18 bın kopek de kuduza karşı tedbır olarak aşılan mıştır Yıne Israıl'de 1969 yı'ında sadece 48 kuduz kopek olavı gorulmuş 610 kışıje aşı yapıima sı gereğı duyulmuştur Istanbul'da japılan bır kongrede, yarım mıljondan fazla hav \anı, acı çektırmeden elektnkle ı.nha ettıklerını anlatan Bulgar hevetınm \erdlgi bılgıye gore, halen Bulgarstan'da 50 baş hay^ana bır korujucu kdpek bırakılmıştır Bulganstanda butün kopekler doğum kontrolu altına alın dığı gfbı, asılar ve dlğer koruyucu saglık tedbırlerı de aksa'ılmadan yurutulmektedır Thbu ou ulkede de kuduz hastaiığı nutulmuş gıbıdır TİFFANY JONES ID6.UV\£ apıSo\ak.Uci ¥i I GARTH 1 ~7yM fK i |m İ " V* M > yr£J</^^ . % \ Köpeklere dikkat Kuduz Hastanesınde yapılan ar3ştırmalara gore Istanbul da Sorulen 100 ısınk vakasının 90 • 32'sı kopek ıs rığıdır. Bunların da oo9ö'l tahmınlerın akslne, sofcak kopeklerl değıl sahipll kopeklerdir Bir ay ıçinde yapılan, ısırma nedeniyle bajvurmaların Içinde kuduzlu olay sayısmın 0 ,ol9a kadar yukseldığı gorul Jii ? EUÛSUMÜSl