Katalog

CUMHHRÎYET 14 Ekim 1973 ı 1 I I T II 1 CiHfTİNDt... WLTıCriN^AN gE^t ) V u ^ r W ıNA f~T~ ı ı,ı M£utCrEu>İH.LJ NASlLJlK»Z9 j] [ Toz Duman îçinde TALİP APAYDIN 23 nu? He he . Senin ml harman'1 Brratarlar Raceli uzanıp blr salkım UzUm koptrdı. YUzunU buruşturar&k yedı. Yann baçınuz sıkışsa ona gideris, dedi. Ibrahım beyı kırmayacaktın. Kırılmasın. Biz tanlmıyoruz da o niye kınlıyor? Onun çayın bizim avarlanmızdan daha mı Onemii? Molla Mahmut kızmaya başlamıçtı Sen de hep böyle genye çekersın adamı, dedi Bir ış ya iyıdir, ya kötüdür Ya hak bdır, ya haksızdır Ben hakaız mıyım? Haklısın arkideş, kızma. Ee, ne diyorsun öyleyse? Yanl kl lşin ucunda tbrahim bey olunca O seni hep kollar. öbür agalarla amsı yok. Ziver hocayı da sermez. Onun için senden yanadır. Bılıjorum ama bu işte haksız Çayır •ulayacağun diye benim avarlannu kurutmasın Halime teyıenin suyunu almaauı. Yaak değıl mi, dul bir kadın o. GUcU ona mı yetiyor? Bılememlştir canım. Haberl yoktur Yoksa haber verdik ı$te. lyi oldu, bof •er Ehni salladı. Sen onu bırmk da, ne olup biüyor, hiç bUmiyoruz. Harmana, tarlaya daldık gitti. Be. nim kafam fena bozuluyor Hiçbir haber alamıyoruz ağzına tukurdüğtlm. Düşman ne yapıyor, bizimkiler ne ediyor, sonumuz ne olacak' Kuzu gibi teslim mi olacağız? tçün alıp veriyor boyuna Benim de öyle Kötü kötü rüyalar görüyorum boyuna. Dun gece . Hayır olsun. Hayınn karşı gelsin Rüyamda bir bak tım, bızım evın onünde bır süru düşman askeri Başlan mıgferlı, elleri sılahlı San san, kırmızı İcırmızı adamlar. Eıçrayıp uyandım. Bır terlemışım, bir sıkılmışım Kalkıp oturdum yatağa. Bır daha gozüme uyku gırmedi. Ya 1 . Allah saklasm. O gunleri £Östermesın. Ama böyle eli kolu baJü^tdtuHttüıri la olmaz kı Bır şeyler yapmak gerek. Derlenıp toplanmak, kendımizi sa\runmak için hazırlanmak .. Ne yapüır bllmenı. Çok kötü «amanırnıza dek geldi. Kotü mötü. Bdyle otunıp beklenmez Hacelı Bu bızım başımızdakıler olmuş adamlar lcleri geçmış Aha köydekilere bak, fıyat bıç Onlann benzeri bunlar da. Daha küçuklen. daha7 pıslen Bunlann sozılne uyup yola çıkılır mı İnsan bataga saplanır. (Deramı »»r) Kalkıp oturdu. Yakası bağn açücU. Mültezim geldi mi gene7 Geldi. Komşulan sıkıştirrp durur B'r illet adam ki sorma Sestni duyunca kan beynüne sıçnyor KoylU bır olmalı, bır »opa çekmell. Zırnık vermemelı dürzüye Nerde o köylü? ödleri kopuyor görünoe. öyl« he. Rüzgâr nasıldı' Harman savruhıyor muT Yok. Yaprak knnıldamıyor Ben de onun içta bıraktım Canıra «taüyor bır yandan Gece çıkarsa savururu*. Gece savurtmayacaklarmıs. MUltezim i w k etmış. Nıye' Ulen Allahm işıne de mi karışıyor bu herifler? Tövbe tövbe. Köylünün isi jırnn bırakılır mı? Rüzgâr ne «amaa çıkarsa o zaman savrulur harman. öyle emme mültezım bağınp duruyordu, cGece savurtmam, ben büiyonım sizin nıyetinizi Gündüz savurun, bitırin'» Ben savurunım arkadaş. Hiç dtolemem. Gelsin engel olsun da görellm, Düızuye bak.. Ulen gâvur yapmaz bunlann yapUgını. Ne bu be? Esir miyız biz? Eslrden de kötü, dedi Raceli. Düşündü, Bonra blrden aklına gelmiş gibl sordu. H u tbrahim beyln suyunu niye kestin ten ? Niye kesmJyecekmişim' Onun değılki su Anamla Halıme teyze sabahtan beri beklemışler, ıkı evlek yerı sulanaak için. Avarlar kurumuş hep O koca kaşlı herıf de lok gibı oturmuş agacm altına, çayır sularmıs. Ulen hıç ınsanhk jok bunlarda. lyı emme arkıdeş, herif ağa takımı. Ya nında tab3ncası vardır, herblr şeyi vardır. Ne demek suyu kesmek' Kest:m, gık bıle dıyemedi ÇUnkü haksız. lyı ettım, aldırma. Ulen valla ateşın üsttlne yalınayak gıdlyorsun Mamıt Gıderım arkadas Haklı olunca gıderim Hiç bakmam Boynu eğn olmayacaksın bu dunyada Egıldın mı sırtına bınerler Kacelı kalkıp yanına geldi, golge bır yere oturdu lyı de, dedı Bu Ibrahım bey oburlenne benzemsz Gımu gelınce adama yardım eder Ağadır emme ıyı agadır Babanın da ehbabıydı bilirsın Bılınm, boşver lyıdir dıye herbir lşlne boyun eğecek değılız Ağaysa ağalığını büsın Almayın faturın suyunu GÜNEY AMERİKA'DA BİR GEZl Yazan: Samih TİRYAKİOĞLU Brezilya'da kalııetl^ıı kırk çeşit tallı. pasfa çörek we soıs yapılıyor Brezilya denince akla hemen kahve gelır Yeşıl cehennem dıye adlandınlan Amazon nehri bolgesı de dahıl, uçte ıkıye yakm bolumune henuz ınsan ayagı basamamış o lan. Guney Amerıka'mn bu en buyuk ulkesının nutusu 100 mılyondur \e dunya kahve üruniınun jansı Brezilya da yetışır. Bu 100 mıİ5onluk nufusun dört te ucu u^unlugu vıız mılı bulan H^bolgesıf*' yertesmiştır. Kahveyı biz bır Afnka bitkisi bılırdık Nasıl olmuş da oradan kaUup da dunjaııın ObUr ucuna gitmiç.. Bunun meraklı bır öyküsü var.. Ünlu Yunan oranı Homeros Odısseia'da, her turlü gama, kedere karşı çok etkılı ilâç olan bır Afnka bıtkisinden sozetmek tedır Aslında bu bıtKi, kahvenın ta kendisiydi. Tıpkı Guney Amerıka'nın altm, elmas vb değerli tas madenlen gıbi, kahve de bir çok elsanelerin kahramanı olmustur Bunlardan bır tanesi 1440 yıllannda jer alır Habesistan'da genç bir çoban, otlattığı keçılerın acaıp da^ralUflanna dikkat etrrus. Keçıler küçuk bir üdanm meyveleriyle yapraklannı yıyınce gorülmedik bır niıiıiık, çevıkhk gosterıyorlarmış. Çoban bu halı merak etmış, fidanın meyvelerını toplayıp kurutmuş, sonra oğutmuş dusunun Viyana'yı kuşatmasıyla birlikte kahve Orta Avrupa'da da tanınmaga, içılmeğe ve sevıl mete baslamıs. Kusatma sona erıp Osmanlı ordusu çekiimce, bırakılan eş>a \e >nyecekler arasında yeşıl çekırdeklerle dolu bır takım çuvallar da görmüşler, bunun ne oldugunu bır türlu anlıyamamışlar Türklere esır düşup sonra kur tulmanın) >olunu bulan bır nemçelı, ışır» sırrını çozmüş «Buna kahve derler. TUrkler bu ç«kırdekleri kavurup ögüttükten sonra ıçıjorlardı » demış. Esirın dedigl yapılınca kahve Avusturya'da da tanmmış. Osmanlı ordusuyla birlikte anayur da donmeyıp Orta Avrupa ülke lerinde yerleşerek kahvecılık >apan yemçenler arasında rengın olanlara bıle rastlanmış. Almanya'da UnlU besteci Johann • Sebastien Bach, zamanla en dnde giden kahve tirrakilennden blrı olmuş. Bu ürünün önemini anlıyanlar Hollandalılar olmuşlar. SömUr gelennde kahve ekmeğe başlamışlar. Toprak ve iklim bu tarım türüne pek uygun düsmüş Çok geçmeden Fransızlar da aynı yola basrurmuşlar ve jayet iyi sonuçlar elde etmijler. Bir gönül macerası Iddiaya gfire, kahve Brezilya'ya, bu Ulkenin ordusundan l4an cisco de Melo Palheta adında ya kışıklı bir başçavuşun geçirdıği gönül macerası sonucunda gelmış. (O sıralarda baççavusluk, Brezilya ordusumm en yuksek rütbelerinden biriymis.) Bizim genç asker dıplomatık bir gorerle Pransız Güyammn basken tl ve Brezilva'nm vakm komşusu Cayenne'de bulunuyormus. Fransız Valisinln eşi olan güs«l Mme dX3rrilliers genç «ubaya karçı hemencecık derin bir yakınhk duymus. Günun bırinde ona, hâtıra olsun diye, kUçuk bir torba içinde çig kahve çekırdeklenyle bes tane de kahve fıdesi vermi? ve bu lşi, Fransız hükümetinin Ulkeden dışanya çe kırdek kahveyle kahve fıdesi çıkanlmasım yasaklamasına rağmen yapmış. Bu armaganın önemim kavn yan genç asker, bu yuzden başladığı gönul macerasım unutmuş, hemen Brezüya'ya dönmeğe karar vermış. Ordudan aynlarak kendıni kahve yetıştirmeğe adaakış. 1833'te, sahip oldugu kahve Ildanlannm aayısı bınl asmış, Dir yandan da yenl yeni fıdanlar dikmeğe devam ediyor muş. Fakat aradan zaman geçmış, herkes bu adamı unutmuş. Karadenız kentlerınde hamsuıin 40 çeşlt vemeği yapılırmış Breziiyı'da da kahveden 40 çeşıt pa«ta, tatlı v b. yapılıyor. Yukarıda, kahveden yapılmı» pastalar ve çoreklerle bir lıncan da kahve.. den büsbütıin başka tarzda pışınlıyor. Adma da Cafezınho (Kafezınyo) denıyor. Dunyanm neresinde olursa olsun tıryakıler kahveyi en ıyi kendılerının pişirdıkleri iddıasındadırlar. Fakat ashnı ararsanız çogu doğrudurüst kahve pışırmesıni bÜHez. Aslı aranırsa en kotü kafıffc de Kuzey Amerika'da içilır • kocaman ıbnklerle su nulan koyu renk sıvının, bizdekı deyımle Hacıbeyın abdest suyu'ndan farkı yoktur. Yine kabul etmek gerek kl Türk kahvesınden «onra İçılmeğe değar kahve, ttalyanlann Espressosudur. kes istedıği kadar koyacaktır. Önemlı noktalar şunlar: Kahvemn pışınidiğı kap yalnız bu ts ıçın kullanılmalıdır. Soğuyan kahve hıçbır zaman ısıtılarak y* mden ikram edılmemelıdır. Kah venın ıyısı, pışinlir pışirilmea içılenıdır. Çekılmış kahveyi cam bır kapta saklaym. Kahvenln her zaman taze olması gerekör. Üzennden bır hafta geçen kahve saman gıbı tatsız, yavan bir «ey olur. Pele'nin bedava kahvesi Fakat başka kımseler lşi onun bıraktıgı yerden ele almışlar \e kahve uretımınm yalnız Brezılya'da değıl, Kolomblya ve Vene zuella'da da gelışmesine yardım cı olmuşlar Boylece kahve, dun yanın her yanında kullanılan, sevılen bır madde halıne gelmiş. Rıo hava lımanuun transıt salonuna gırdığınız zaman, Sıyah Incı Pele'nin kahve içerken çekılmış kocaman bır resmıyle kar şılaşıyorsunuz Bu resmın hemen altında da bır kahve ocağı var. Brezüya'ya ayak basan her yolcuya burada parasız kahve :kram edılıyor Fakat Brezilya usulU kahve bizun bilâığımiz 40 çeşlt Bedava kahve dağıtılan yerda bize bır de broşür verdüer. Bunda kahveden yapılan 40 çeşit jemeğın pastanın, salçanm tanfi var. Buzlu kahve kahveli lcokteyl, üzümlu, cevızli ve ballı, baharath pastaların envaı, kremalar, jemek sosları, baharatlı joleler. sıgara ve puf boreklerı, cevızli, yer fıstıklı karamelâlar hep kahveyle yapılıyor Karadenızll hemşehrilerimia hamsi balıgının kırk çeşıt yemeği yapıldığını sovlerler Brezılyahlar da kahveden kırk çeşıt nefıs pasta, kurabiye bbrek, çö rek yapıldığını soyluyorlar. Inanmıyan denesın1 Brezilya usulü Brezilya usulü kahve söyle pl ainllyor İlkın kahve ibrigıni güzelce yıkayın. Sonra da süzgecı (fılt reyı) iyıce yıkayın Brezilya'da suzme kahve pışırıhr, bu ış için de çogu zaman keçeden bir suz geç kullanıhr Bır kapta su kay natın. Kaynayınca içıne (bir lıtre suya dolu dolu 6 çorba ka sığı hesabıyle) kahve koyun, tah ta bır kaşıkla karıştırın Sonra bunu suzgeçten geçırerek kahve ibrıgıne bosaltın Fıncanlan kaynar sudan geçirdıkten sonra kahveyi ikram edin. Şekeri her Bach ve kahve Nıha>et kahve done dolaşa Kuzey Amerıkaya kadar ulaşmıs. Beri yandan kahveyi bır çok ülkeler kullanmağa, tadını çıkarmağa başlamışlar Pariste o zamanların en UnKl yerlerinden bırı, Uiks bır salon olan Procope kahvesıymış Sanatçılar, yazarlkr, ozanlar, pohtıkacılar, askerler burada sık sık buluşur, birlikte kahve lçıp sohbet ederlermış. MALKOCOĞLU yazan veçizenrAyhan BAŞOĞLU ŞÜPHELt ZAFER Dertli bir şeyh Boylece elde ettığı tozun tadına bakar bakmaz kahvenın ınsanda yarattığı rahatlığı, canlandıncı hassajn farketmiş. Aradan ellı yıl geçınce çobanın yaptığı bu keşfın haberı Yemen'dekı bır şeyhe kadar ulaşmıs. Zavallı sevhln derdi büyükmus Özellıkle sabahlan namaz vaktınde bır turlu uvanamıyor, TanrT\a kar=ı odevını yenne getıremıyormuş Kendısıne sunulan tozun tadına bakar bakmaz hemen canlammş, ferahlamış ve böylece de kahve, bütun Muslümsn ulkelerde tanınıp Un kazanmış Mısırlılar kahveyi elde edince sokaklara çardaklar kurmuşlar. Halk bunların altına oturur, kah vesınl zevkle hopurdetırmış. Bazıları da buna altm suyu derlermış. Daha sonra Avrupalı bılfîinlerle tabıat Slımleri bunu Coffea Arabıca diye adlandırmışlar BİTT İ DİŞİ BOND TİFFANY JONES Kahve Avrupa'da Kahve, Avrupaya XVI. yüzylhn sonunda gelmiş Zengin bır Venedıkiı tâcır onu ilkın Italja' ya sokmuş. Fakat Osmanlı or Rahatsız bulunan kızımız Ş Nurhayat özbayraç i bılgılı S \e tecnıbelı ellerıyle amelı ; \at edıp sakın ılgı ve ıhti • mamlarını esırgemeyen Istan S bul Universıtesı Tıp Fakul Ş tesi Ortopedl ve Travmato | lojı kürsüsü savın profesör t lennden Prof Dr ; TESEKKUR : GARTH BBN CLLN'U BÛ Esat KILIÇHAN I Opr Dr ıle \ ve Dr. MEHMET GOKMEN. Hemsıre EDIBE GLLŞEN ile Narkozıtor Dr. AYLA BAŞKIR başta olmak üzere bütün klınik personelıne, amelıyattan sonra yanımızdan aynlmayan bütün dost ve ahbaplarımıza sonsuz teşekkür ve şükranlarımızı sunanz Hayrive • Keraal ÖZBAYRAÇ: Cumhuriyet 83(ft Orhan BAŞKIR