Katalog

CUMHÜRÎYET 13 Eklm 1973 BtN °. NE«AU"Y£DıN / AMA ArtlLAÛ Toz Duman İçinde TALİP APAVDIN • 22 «lyl etmedik, d«U kendl kendine Ibrahlm beye vapmayaeaktık bunu Ama haklıyım eanım ıki evlek yer içın sabahtan beri bekliyor bu kadınlar Yazık degil mi' Belkı de haben yoktu. Haberl olsaydı, önce siz sulayın derdı belkı lyl etmedik Neyse, gönlünU alırus bır gün Ibrahlm bey iyidır, öbur ağalara benzemea Bak bu işte bıle efendilik gdsterdı. Ü«talemedl. Üsteleseydı ne ederdik' Klmbılır?. Bir beUva girerdık berhalde» Ba$ım salladr «Vermezdım bu suyu, imkânı yok Anladı verrniyeceğimı. Onun içln alttan aldı Hn . Dürzüler sizi1 Bulmuşlar başı eğik koylüyU, binmişler dallarına Ama yavsş gelln' Kimseye egilmeyeceğım şu köyde Haklı miyım, sonuna kadar dayatacagjm. Ne olursa olsun'» Anası geldi yanına. Ben sularun gayri, dedi. Gıt dinlen blrar. Yorgunsun, yuzünden belli Zayıfladın bu fünlerde. N« y»palım, 1» gtıç zamanı »yıflryor insan Yalnız iş guç olsa . Yiyip bitırıyorsun kendinı delı durzu Nıye ana, ne yapıyorum' Bilıyorum ben, bılmez ml sanırsın? Bafina bir is çıkacak dıye ödum kopuyor. MoU» Mahmut guldü. Ne ışi' Ne bıleyim? Her gttn birisiyle dldlşiyorıun baksana1 Kimseyle didijmiyorum, korkmm. Haklı oldum mu dıkiliyorum yalnız He, dlkllene dat verirler bekle! Vermesınler ne yapalım? Murat neredt' AŞacın altında uyuyor Ben de uyuyacağım surada biraz Geoa TÜzf&T çıkarsa harman savuracağım. îyı. öyle yap.' Baglarm arasına doğru yürüdö. irl bir omcanın götgesıne naandı. Yapraklara bafcar. ken uyuyakaldı. Sıkıntılı bır uykujdu Ağzı yüzü kımıldıyor, dışlerı gıcırdıyordu Bıraz sonra alnına günes Turdu Uyandığı zaman ter içuıdevdı llen doğru kayıp başının yenni degıştirdl. Tam onunde kara bir UzUm salkrmı salıanıjx>rdu Keşır karası derler, uzun taneh bır üzümdü Yejıl yaprakların arasında kapkara gorunuyordu Uzandı, ıkı tane koparıp yedı. Sert ama tatlıydı Guzel kokuyordu. Jkl tane daha kopardı Fazlaaını canı çekmedi. «Hıç bır jeym tadı yok diye duşündü lnsanın gönlü rahat olacak Bızde o yok. Nereye gidlyoruz yann ne olacak belli değll Vay hallmlze1» Bır yaban arısı vızıldıyarak geldı. Salkunın çevresinde donmeye başladı. Mahmut hiç kımıldamadı Ellerı b&şının altında, öylece durup baktı An döndü döndü, sonra salkıma kondu San çizgıler içinde, canlı bır anydı. Çabuk çabuk gıtti geldı tanelerin Ustünda Sonra birlne ymnaştı, uğraşmaya başladı «Şu arı bıle benden mutlu. Ne yapacağını biliyor Yann içın bır endışesı yok » Kalkıp oturdu Başı baf yapraklanna değiyordu Yuzü sıkıntılıydı Güneş eğılmıştı jyice, tam karfisına geliyordu. Tekrar yer değıştirmek içın kalktı, o zaman göruverdl, bırisı daha yatıyordu ılerde Arkası donuktu. Başma vanp baktı, Haceh'ydi Gtildü Kendl kendine Ho»una gıttı Arkasmdan gelnuşti demek Kendısim izlemıştı. lyi arkadastı dogrusu Köyde en yakını sayıhrdı. Golgeye oturup eluu ba*ımn mltın* yaatık yaptı, bakmaya ba?ladı. Arkasmdan gelecek tek adam Hacelı'ydı. Cahıldı, birçok şeyleri bilmezdi ama MoU» Mahmut'a guveni rardı nedense. Bu da yeter sımdılik, dıye düşündu. Ba çımıza bır ış gelse, bır belaya girsek, Hacelı yaramdadır muhakkak. Şu koyde ba$ka yok agzına tükürdilğum. Herkes Imam Ziver'ın, Kadir ağanm agzına bakar. Hacı Nuri'nio agzına bakar Kımse demez kı «L'len bunlardan ne fayda gorduk7 Nıye gidenz bunların pe$ınden? Ne kerametlerı var?» KorükörUne gıderler. Ne derlerse inanırlar. Dünku çocuk der çıkarlar benım içın Cerahir yumurtlasan donup bakmazlar. Boyle alısnuşlar, böyle kurulmuslar. Değıştirmek zor Ulen Hacelı! diye seslendi Ne arıyorsun burada9 Kalk' Hıı yaptı Hacelı Kımıldandı Günes yanığı yuzü knannıştı. Zoriukla ferini1 açıt: " ! , k ^ Tftutıi g»]fttiı TilffayA^ı Benlm burada oldugumu ne bıldjn1 Sordura be, dedi Bırak da uyuyalım aa daha N'e uyuması"' Yeter gayrl, kalk. Akşam oldu baksana? Haceh zorlukla baktı, gözlerini kırpıştırdı Çok yorgunum, dedı Her yerlenm ağnyor. Elbet agrıyacak. Harmanı bıraktın da nlye geldın7 Bırak yahu. Tükürürüm harmanın Içi. ne. (Deramı »ar) GÜNEY AMERİKA'DA BlR GEZİ Yazan: Samih TİRYAKİOĞLU Rio*ıtuıı gftlfieiiinde Sao Paulo'da birde (iııııi tar Rıo'da gördüğümüz Ufinç ol«y. lardan bırı de Vodoo (Vodu) âyınıydi. Macumba diye de anılan bu âyin, Afnkalı zenci k61elerc« Amenka'ya getırılen ve Hristıjan dınsel törelerıyle kanjık ola rak uygulanan bır Uptnıs. Açık havada da, tapınaklarda da yapı lıvor Bız bır tapınakta yapdanına gıttık. Gırıs ücretı füan ödemedık. Genif bir salon dü*ünün: gağd» soMa AnemalardAlUnı *ndı ran, «çılır kapanır koltuklar var. Erkekler ıaga, kadınlar sola otu ruyorlar Bu âyine katılanlar yalnız teneı ya da melez değıl. aralarmda beyazlar da var. Hekım, avukat gı bı yuksek oğrenım yapmış beyazlar da bu âvınlere katılmaktaymışlar Sorduk soruşturduk. Kımi pıpo, kunı yaprak sıgarası ıçe rek ortada dolaşan bu kımseler ruhlarla hafir neşır oldukları, bu uyede örneğın kanser dahıl her çesit hastalıgı ıyıleştırdıklerı ıddıasındaymışlar Fakat ıyılejtırenler kendılen değıl, daha once ölmıi» fılan unlu, buyuk hekimın ruhuymuş Onlar sadece bu ruhla hasta arasında aracılık yapıyorlarmıı rınde. Çünkü Rio'nun töbegınde dahı tepelere tırmanan gecekondu mahalleleri var. Gerçı bunlar turlu renklere boyanmı». A|açlar, çiçekler içinde çok hoa duruyorlar ama yıne de şehrln göruntUsünü bozmaktan geri kaimıvorlar. Gel gelelim buralarda oturanlar yapılan bütun odeme kolaylıklarına, fıyat ındırimlerıne rafrnen önleme bölgesıne taaınmak istememışler «Orası şehre ÇOK uzak. Sonra manzarası da yok, bız oturdugumuz yerlerden mem nunuz» demıcler. Yol beyunca birçok Churrascarıa var Odun komUrü ateşınde sıgır eti pışıren kebapçılara bu ad verılıyor. Ayrıc» rengı sap sarı, tadı ve kokusu çck guzel olan golden banana (altın muz) satan sergılere rastladık Muzlar enfestı gerçekten Petropolıs'ın uzennde kurulu olduğu dağ 800 metre yukseklıkte Bızım Karadenız kıyılarında olduğu gibı, bazen aıçak bulutlar ıçmden geçerek ılerlıyoruz Bahçe içinde şırm Koşklerle dolu şehırde bır tur yaptıktan. çok guzel bır gul bahçesmı gordukten sonra muzeye geldık Pas kalyanın son pazarı olduğu içın kapalıjdı Çok uzüldük. özellıkle hanımların 60 kıratlık pırlanta larla, 75 tane ıri inciyle lüslU 1145 gram ağırlığındaki imparatorluk tacını gorememesı bır talıhsızlıktı. Paqueta adan fırın, «evımL, sakın bır koşedır zel manzarası seyredıliyor. Jaragua da 1100 metre yukseklıkte bır tepe, güzel manzaralı. Cumhuriyet alanı şehnn ortasındaki Iparanga caddesi üzerinde Japon tarzındaki bahçelerı hatırlatan bır park halınde dUzenlenmış. içinde goller, korular var. Pazar sabahian burada bir Hıppy çarşısı kuruluyor ve ögleje kadar surüyor Sanat eserlennden tutun da posta pullanna varıncaya kadar akla hayaie gelmedık her çeşit eşya satılıyor. Yıne şehnn ortalanndakı Devlet Bankasının üzenndekl 161 metrelık kuleden saat 918 arasında sehrın manzarası seyredilıyor. Copan adlı bına^ dünyanm en büyuk betonarme yapısı Bıtkıler bahçesınde 32 000 çeşit orkıde görmek mumkun. Çoğalan otomobiller Sao Paulo'da gün, fabrikalann düdukleriyle başlar YUz binIerce ışçi, Brezilya'nın endüstnyel uretımının yuzde 40ını elde etmek için çalışmağa gıder. Fabnkalann peşınden dünyamn hemen btıtün dınlerine mensup ibadethaneler kapılarını açarlar ve 1554'te sessız bır kasaba tken bugün 8 milyonluk bir metropol halıne gelmiş olan jehrin mUmin lenni içlerinde toplarlar GUnün bu ilk saatleri fabrika düdüklennın, çanlann seslsriyle çınlar. Gun ilerledikçe sokağın gürütüsü artmağa başlar. 700 000 motorlu «racın hemen hepst sokaklara döktllür. Bu sayı her an artmaktadır. tabnkalann roontaj zıncırlennden her ikl dakikada bir araba çıkar çünkü. öğlo yemeğıyle birlikte araya bır durgunluk girer Sao Paulo' lular (kendl deyisleriyle Paniistanoiar) ucuz lokantalara akm ederler, geleneksel yemeklennl yıyerek gelenekael içkilenni yudumlarlar. Yemek geneUıkle Viradirüıo' dur Bır pınnç, fasulye, et ve taze sebze kanşımıdır bu. Yemekten once de daima bır capirinha ıçılır. Bu ise şeker kamışı rakısından, lımon suyundan, şekerden yapılma bır çeşit kokteyidir. Hepsının ustune bır kuçük flncan kahve ıçıldı mı, yemek fasü tamamlanmış olur. Parası olanlar içın, Sao Paulo' da gece hayatı da bır hayli renklidır. Sao Paulo'da Ba$ı aUelerin kızlan axa»ında guzel, gosterışlı ve alımlı ablalar vardır. Öbur kızkardeşleri golgede bırakırlar; dıkkatı, ılgıyı kendı uzerlerıne çekerler nep Rıo de Janeıroya gore Sao Paulo'nun durumu da tıpkı boyle: Guney Amenka'nın endılstri merkezı olan Sao Paulo, durmadan gehşıyor. 8 mılyonluk nufusuna, elektro mekanık, dokuma, kımya, ılâç ve yjyecek endüstrilerının merkezı olmasına rağmen Sao Paulo 4 mılyonluk Rıo de Janeıro' nun golgesınde yaşamış hep B J nunla bırlıkte ondan kalır hiçbır yerı yok 30 muzeye, 150 kıtaphğa, 4 000 katohk, 1400 protestan kılısesıne, 20 sınagoga ve 1 camıye sahıptır. Camı Estado caddesmde, 5 382 numarada. Cad delerin uzunluğunu hesap edın artık. 247 bın 898 km kare, hüftmi yak laşık 20 nulyondur. Yüzölçumü bakınundan 248 bın knj. karelık Batı Almanya'ya eşittır. Buraya ilk yerlesen öncülere bandeirantes adı veriltnlştır. Ünü dünyayı tutan Bresilya kahvesi yetişmefe başlayınc» bölgeye Avrupalılar, daha sonra Asyalı göçmenler gelıp yerleşmışler, fakat Sao Paulo bugünkü durumuna ozellıkle II. Dunya Savaşuıdan sonra enşmış. Başta kahve olmak uzere tanm ve endiıstri ürunlerı, Brezilya'nın en büyuk ıhraç lımanı olan Santos'tan gemılere yuklenır Kentın iki de hava limanı vardır Vıracopos ve Congonhas. Sao Paulo'da dıdınme derecesını bulan çalısmanın gozle golulür sonucu şu Brezüya ortalamasının çok üstünde olan mılli gelir, Avrupa ve Kuzey Amenka ülkelerininklne eşittır. MALKOCOĞLU yazan veçizen.Ayhan BAŞOĞLU ŞÜPHELt ZAFER Romantik bir ada Ertesı gun Rıo korfezındekı Paqueta adasın» gıttık Burası bı zım Büyukada'yı andıran çok hoş, romantik bir yer Bateau mouche denılen ve 4050 kışı alan kuçuk yatlara bınip korfezde bır ge zıntı yaptıktan, otekı şınn adaları. güzel kıyıları. eakı kalelerı gor dukten, denız banyosu yapıp oğle yemeğını yedıkten sonra Paqu eta adasına varıyorsunuz. Rehberımız yol üıtundekı gözlerden ırak, yan kapalı bır plâ ]i goıtererek: «Burada trıkmı ıle denıze gırıhr,» dedi ve anlattı Trıkıni başta bir şapka, gozde gozluk, ayaklarda landaletlerden ıbaret Başka bir giyım aracı yok Bız buna trıkıni değıl de yokını dıyoruz' Paqueta'nın bif adı da Sevenler Adası Yalnız gemiyle gıdılebıldıgı içın, ada 1800'lerdekı romantik halını korumuf. Her yanda guzel vıllalar, parlak renkîı çıçekler, gur yaprakll, acaip bıçımlı tropık ağaçlan Tıpkı bızdekı gıbı, burada da motorlu araçlann ışlemesı yasak. Bır traktor, peşıne taktıgı vagon dizısını çekerek adanm turunu yaptınyor Büet 2 cruzeıro (beş lıra) Bu güzel adanın nufu su topu topu 3 500 kişı Petropolıs Rıo'nun yakınında, vaktıyle ımparatorun oturdugu bır kaplıca sehri Oraya gıünek içın bır sabah yola çıktık Yol bo >unca Candelarıa kılısesının onunden geçtık 17T5 yümda japılan, XIX, vuzyılda onarüan bu mermer ve granıt kılısesının gırış kapuının sağınd* sacdan >apılmı? oluklu, ozel yerler var Burada herkes her pazartesı gunu olülen içın mum vakıjor Sağimızda Santos Dumont havaalanını gorduk. llk havacılardan olan bu Brezılyalı mühendıs, bu yuzyılın başında Fransa'da ha vacıhğın ılerlemesi içın buyuk çaba harcamıştı Admı taşıjan havaalanı ıç hatlara ayrılmış Yı ne o civarda bir alanın ortasma ufak tipte bir yolcu uçağı konulmuf. RehbeTimız <Halka uçağı sevdırmek, uçak yolculuğunun uyandırabıleceğı korkuju gıdermek için » dıje açıklamalar yap iı r Batı Almanya kadar... Sao Paulo kendl adını taşıyan eyaletin başkentUUr. Yüzolçümü Hippy çarşısında Morumbf, şehnn kibar mahalleai, buradaki tepeden şehnn gü Y A R I N : Kahvenin hikâyesi DİŞİ BOND İLC ( > RAUtlNE BC>OW>J TİFFANY JONES TB*?lSCAr.t GARTH PETRO, »IB ÖNE»AI «AI I Gecekondu derdi Petropolıs yolu üzerınde bır gecekondj önleme bolgesı gordük Burada birçok blok apartımanlar var Genelllkle zencıler, melezler ve şehrın kuzeyındeki endustn boigesınde çau«aa i$çıler burada oturuyorlar Gecekondu vapımmı onlemek içın alınan bu tedbirler çok ye