Katalog

Hszvtfk fon nntfisf' ıiTMim kntihaniara kadar devamb yeni dönemlerfe 5 ŞUBAT'ta umhuriYeı Kurucusu: YUNÜ8 NADİ 100 KURLŞ Yavrunuzun Evd» Ök&fftjJevl Yaparken ve Bütün ÖgreYlm Hayatında En Çofc Yararlanacajı Ertr,;RENKÜ ANSİKLOPEDİSİ'dir Cilt Halinde Çıkm/jtır. Taksitle de Satılır. Toptsn Satış Yerlert: fstanbul'ds Bsbıîli'd» OCAK KITAP DAÖITIM ŞTİ. ve BATEŞ ÜLKÜ OKUL 49. yıl.sayı: 17410 Telgrai r» mektup »dreri: Cumhurlyet Irttnbul Poıta Kutusu: Istanbul N ö : 2tf T e l t f o n U r : 234290 2343M 214297 224298 224299 24 Ocak Carşamba 1973 Ysyımlayan: GÜVEN BAS1M va YAYINEVİ Istanbul Uzun ve kanlı savaş sona eriyor VÎETNAM'DA ATEŞKES'I DÖRT OLKE ASKERLERİNDEN KURULU BİR BARIŞ MACARİSTAN'A B A Ğ L I GÜCÜ DENETLEYECEK. POLONYA VE KATILIYOR BİRLİKLER BU GÜCE ENDONEZYA, KANADA, VİETNAM BARIŞ ANLAŞMASI, NİXON'IN BAŞDAPARİS'TE PARAFE NIŞMANI KİSSİNGER İLE KUZEY VİNETNAM TEMSİLCİSİ LE DUC THO ARASINDA EDİLDİ. İMZA TÖRENİ CUMARTESİ YAPILACAK VİETNAM'DA BARIS (Dış Haberkr Serrisi) Ne Çıkor? vnıpa Konseyl Danışma Meclisinin önceki günkü toplantısında hükümetimizin tutumunu ele alan bir kısım parlamenterler yine oldukça sert bir dille ileri geri konuşmuslar. Özetle söyledikleri şu: Türkiye'de demokrasi, tam kanalUriyle islememekte, insan haklarına saygı gösterilmemekte, rejim •teriter bir sisteme doğru kaydınlmak fstenmektedir. Bu koşullar •ltanda Avrupa uluslaı ailesi içüıde bulunmamızın yeri olup olmadığı bir gun ciddi olarak tartışma konusu cdilebilir. Yani sayın perlamenterler bu g\rlişle Tiirkiye'nin Avrupa Konseylnden ayntması, ya da çıkarılmar gereğini açık açık soylemekte bir sakınca görmemektedirler. Bu düşünceyi paylaşmayan Datıışma Meclisi üyeleri yok muduı? Kujkusuz vardır. Şu ya da bu . ned«al« »rada bulunmamızı yararlı sayanlar yukarıki eleştirilere slmdilik katılmamakta. hattâ Iç politika durumumuzu öne sürerek bUi savunur görünmekiedirier. Ama zamanla bunlann etkilerinin azalacagmı ve Konseyde katmamız olanağının gittikçe *•yıflayacağını düşünmek de doğru oluc kanısındayız. Danışma Meclisinden basına yansıyan eleştirlleri okurken elimizde olmayarak Avrupa Koosey+nin kurulu; günleriııi ansıdık. O sıralarda Konseye üye olmak lçln, mtıafık muhalif milletçe can atıyorduk. Avrupa kamuoyunun bir kesirai ise bizi Avrupalı Kaymadıjp için üyeliğimizi kahul etmek istemivo'rdu. 1M9 yılında Ingiltere'nin ünlti Time* gaeetesi yayımladıth bir ba$yazıda •Türkler şarklıdır. Tarihleri ve gelenekleri hakımından batı kultürune jabancı kalmışlardır. Insan haklan re özgürlük anlayışlan bizimklnden ayrıdır. Kooseye katılmaları doğru olmaz» gibilorden olurasuz bir öneride bulunmuş, bu yazı biz Türkleri adeta çileden çıkarmıstı. Halk Partisini tutanlanmız da. Demokrat Partiden yana olanlannıız da, söz birliği etmisçesine kaleme sarılmıj, Ti~ mes'e şiddetle çatmıştık. En güçlü dayanağımız Atatürk dcvrimleri idi. Atatürk bizc Batı uygarlığının kapılannı açan lidcriraizdi. Onun öndcrliği allıuda biz layiklik llkesini benimscmif. kadına eşit haklar tanunış, miisbet bilim ışığının değerini anlamış. * nihayet <ok partili yaşama geçmi; bir ulustuk. İngilizlerden. Fransızlardan. ttalyanlardan' bir aynlığumz kalmıj mıydı? r*olemik uzun siirmedi ve etki^ini de gösterdi. Strasburg Ünivereitesi konferans saloaunda açılış toplantısını yapan Danışma Meclisi oy birliği ile bizi ve Yunanistan'ı Konsey üyeliğine resmen davet etti. Biz de Avrupalılığımınn onaylanmasınuı sevinciyle güie oynaya Strasburg'a gittik. Gittik de ne oldn? tşte görüyonıı. aradan çeyrek yüzyıla yakın bir zaman geetikten sonra bugün Türkiyc'deki politik uygulamanın demokrasi kurallariyle bağdaştırüamıyacağını soyicyenlerin sesi yükselmeye başladı. Başkalarmdan bize ne? Ne derlerse desinler, biz işiınize bakar, gerekirse Koııseyden de rıkar gideriz. denebilir. Daha önce de btırada yazdığımiz gibi biz demokrasiyi Avrupalılara hoş görün mek. biz de onlardanmışız gibi bir hava yaratmak hevesiyle göstermelik bir dekor olarak kabullenmiş bir ulus değiliz. Atatürk, başardığı devrim atılımlannı yalnız Türk toplumunu düşünerek, Türk toplumunu çağdaş uygarlık düzeyine ulaştırmak, Türk vatandaşını özgürlüğe, insan haklarına kavuştunnak amacıyle göze aJmıştır. Ne yazık ki Atanın ölümiinden bu yana biz onun izinde ileriye doğru mesafe aldığimızı söyleyebilecek durumda değiliz bugün. DevTİmleri kırpa kırpa demokraiiyi göstermelik bir hale getirdik. O kadar ki içimizde devrim. (Devamı Sa. 7, Sü. S da) tnsanlık tarihisin en usun v« •n kanlı savaflârından biri olarak, günümüze acı izler bırakan Vietnam •avaşını «on» erdirecek, arüaşma nihayet gerçekleşmiştir. Amerika Birle;ik Devletleri adına, Başkan Nixon'm Ulusal Güvenlik tşleri Başdanışmanı Dr. Henry Kissinger ile Kuzey Vietnam adına Politbüro üyesi Le Duc Tho arasında uzun süredir devam eden gizli barı; göriişmeleri dün sona ermişür. Savaş konusunda gerçek söz sahibi iki tarafı temsil eden Kissinger ve Tho, varılan kesin anlaşmayı yin« dün akşam parafe etmişlercfır. Uzun ve çetin görüşmeler »onunda varılan anlaşma, insanlık ta rihinin korkunç savajlarından birine sahne olan Vietnarn'a herşeyden önce tutarh bir ate;kes getirmekte ve bunu izliyerek, ülkenin kaderi konusunda, önemli kararlar getirmektedir. (Devamı Sa. 7, Sü. 1 de) PARİS'TE BARIŞA GİDEN YOL n Vietnam Ban? Görüjmeleri sındaki dönemdir. açık ve gizli şekilde yaklaşık Görilşmelerin gelişmesl şöyleolarak 4 yıldan beri sürmekte dir: dir. Zaman zaman kesilen ve ye• 17 OCAK 1968 Johnson niden başlayan görüşmelerde en «Görüsmelere başlanırsa bombala önemli aşama, ABD Başkanı mayı durdurabilecegtni söyledi» 'Nixon'ın Başdanışmanı Dr. Henry • 31 MART 1968 Başkan Kissinger ile Kuzey Vietnam Po Johnson, seçimlere adaylığını koy litburo üyesi Le Duc Tho ara mayacağını açıklayarak banş gö rüşmeleri için çağrıda bulundu. • 13 MAY1S 1968 ABD ile Kuzey Vietnam arasında ilk Ban ş Gö'rüşmesi yapıldı. ABD temsilcisi Averel Harriman. • 4 AOUSTOS 1968 Henry Kissinger ile Kuzey Vietnam ara sında ilk gizli görüşme yapıldı. • 7 EKtM 1970 Nixon ilk kez ateş kes önerdi. Hanoi ABD askerleri geri çekilmedikçe ateşkes'e razı olmayacağını açıkladı. • 9 TEMML'Z 1971 Nixon'ın Başdanışmanı Henry Kissinger, Çin'e gizli bir ziyaret yaptı. • 10 EKlM 1972 Başkan Nixon, Kuzey Vietnam Başba((Devamı Sa. 7, Sü. 2 dei ABt) tSKİ BAŞKANI JOHNSON ÖLDÜ SAN ANTONÎO Arnerika ryn eski Başkanlarından Lyndon B. Johnson, cnceki gun Teksas'taki çiftliğmüe rauhafızıarı tarafından yerde baygın yatarken bulunmuş ve özel uçağı ııe götürüldüğü hastanede TiirKiye saatiyle gece jarısma dogru ölmüştür. Johnson'un sekreteri kendisinin hastaneye geüril diği sırada öldUğünu hasın men suplarına açıklamış ve hastanede kendisine bu ıniidahelede bulunulamadığuu söyiemiştir. Eski Başkan Johnson'un e ş ! Lady Bird, olay sırasında Austm'deki evinde DulunmaJs.taydı. Ancak eşinin geçirdiği krizı duydufu zaman derhal yola çık mış ve Johnson un getirildıgı • Brooke Army Medical Center» hastanesine helikopterle ve eşin den önce gelmiştir. LadV Bird Johnson daha sonra Başkan Nixon'a telefon ederek kocasının ölüm haberini vermlştir. (DIŞ HABERLER SERVISİJ ... VE NtHAYET, B ü İNSANLARIN BtTMEZ TÜKENMEZ ACISI SON BULUYOR... ÇİLESİ 1 • 1893 yılında Transızlann bölgeye ayak basmasmdan bu yana sömürgecilerle savaşan Vietnam halkı, 1954 yılı Mart aymda Fransız ordusunu Dien Bien Fu'da yenilgiye uğratarak sömürge dönemine son verdi. 0 1S54 TEMMUZ Cenevre'de Vietnam'ın iki ülke olarak tanınması resmen kabul edildi. 0 1955 ŞUBAT ABD, Güney Vietnam ordusunun eğitimi için ilk grup danışmanlanm ülkey» gönderdi. 0 1955 TEMMUZ Güney Vietnam'da yapılan genel seçimlerde Diem. ABD'nin desteğiyle Başkan seçildi. ABD Başkanı Eisenhower, daha sonra seçimleri Ho Chi Minh'in kazanmasının mümkün olduğunu söyledi. 9 198» ARALIK ABD, Güney Vietnam'daki danışmanlarmın Vietnam'da ilk Amerikan assayısını Cenevre Anlaşmasına aykırı olarak 900'e çıkardı. Komünist kerinin can vermesinden bu yana güçler Güney Vietnam'da Ulusal Kurtuluş Cephesini ve Viet Kong'u geçen 13 yıl içinde savaş, 1,5 mil yon insanın ölümüne, milyonlarkurdu. ca insanın yaralanmasına ve yak % 1961 EKİM ABD Başkanı John Kennedy, Güney Vietnam'laşık olarak 40 milyon insanın ya daki Amerikan danışmanlarının sayısını 3 bin 200'e çıkardı. şadığı bir bölgenin bütünüyle 0 1963 MAYIS Hue kentinde öğrenciler ve Budistlerin Diem tahrıp edilmesine yol açtı. yönetimine karşı gösteriler e girişmeleri üzerine Güney Vietnam asAradan geçen bu 13 yıl içinde kerleri kalabalığa ateş açtılar. Olaydan sonra Budist rahip üzerine 127 bin mil karelik Vietnam'lara benzin dökerek kendisini yaktı. Amerikan uçakları 15 milyon ton • 1963 KASDI Güney Vietnamlı generaller bir darbe ile Diem'i dan fazla bomba attılar. Bu sayı, görevden uzaklaştırdılar. Darbeyi izleyen 19 ay içinde 13 hükümet ülkede ortalama hcr metrekadeğişti. reye 50 kilo bombanın düşmeîi • 1964 AĞUSTOS İki ABD destroyeri Kuzey Vietnam savaş gedemektir. Dünyanın gelmiş geçmileri tarafından saldırıya uğradıklarını bildirdiler. Bunun üzerine niış en büyük faciası sayılan II. Başkan Johnson. Kuzey Vietnam savaş gemilerine ve ikmal araçlarıDünya Savaşında bile bu ölçüde na saldın emrini verdi. bomba kullanılmamıştı. • 1964 AĞUSTOS Başkan Johnson, ABD Kongresi ve SenatoBu 13 yıllık süre içinde Vietsunun onayıyla Vietnam'daki Amerikan askerlerinin sayısını 23 bine nam'da 2.7 milyon Amerikan asçıkardı. keri savaştı. Bu askerlerden 56 % 1964 KASIM Johnson, ABD halkına savaşı durduracağını bini Vietnam topraklarında öldü. vaadederek Başkanlık seçimini kazandı. Bugün ABD'de 300 binden fazla • 1965 ŞUBAT Viet Kong, Pleiku üssüne saldırdı. 8 Amerikan Vietnam savaşı sakatı var. Saaskeri öldü. Başkan Johnson, Kuzey Vietnam'a hava akınlarmı baş((Devamı Sa. 7, Sü. 2 de) lattı. (Devamı Sa. 7. Sü. I de) 13 yıl SAVAŞ'IN KRONOLOJİSÎ süren savaşta ı,5 milyon insan can verdi «SEVGILERLE» DEYİP BOMBA YAĞDIRAN ABD PİLOTLARI ARTIK BİR S t R E tSTİRAHAT EDECEK... Avrupalı milletvekilleri, Cumhuriyet'in 50. yılında normal Anayasal düzene dönülmesini diliyorlar # İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ YARGIÇLIĞINA PROF. BOZER SEÇİLDİ Demirel, Cumhurbaşkanı seçiminin Anayasamn öngördüğü şekilde yapılacağını söyledi A.NKARA, (Cumhunyet Bürosu) AP Genel Başkanı Süleyman Demirel, önceki akşam toplanan AP Genel Idare Kurulunda son günlerin siyasal sorunlarına değinen bir konuşma yapmış: «Cumhurbaşkanlıgı konusunda yapılan spekülâsyonlara bakmayınız, Anayasamn öngördüğü za manda, Anayasa gereginin yapılacağını bilmenizi isterim» demiştir. Demirel, son siyasal gelişmelerin gözden geçirilip değerlendirildiği, Genel tdare Kurulu toplantısında Cumhurbaşkanlıgı sorunu ile ilgill olarak. <hiç kimseyle hiçbir zarnan» göriişmediklerini de büdirmiştir Son siyasal gelişmeler, çeşitli sorunJar hakkında yapılan toplan tı ve temaslar üzerinde Genel tda re Kuruluna bilgi veren AP Genel Başkanı •Önümüz seçim yılıdır» jeklinde konuşmu}, bu yolun engellenmemesi için reform tasa rılarının bir an önce kanunlasUrılmasını istemiştir. (Devamı Sa. 7, Sü. 3 de) AT MARTINI Mete TUNCAY Abdülhamit'in Amerika'da açtığı dava Ancak, devletlerce altından kalkılacak bir silâh siparişini ilk defa bir ABD özel teşebbüsü üstüne alıyor.. 11870'lerin Osmanlı Devleti ödemeleri zamanında yapa madığı için silâh şirketini d« iflâsa sürüklüyor.. tarda tüfeği teslim etmek zo rundadır. İşçiler arasında gre oldugu bahanesıni ilen süreme: Osmanlı İmparatorluğu da lon dra'daki bellı başlı Dankaürda birine, teslim edııen tüienleri bedellerini yatıracaktır. Osmanlı İmparatorluğu ils Providence Tool Şirketı arasında cMartini Henry» tüfeklerinı satın almak için üç sözleşme yapümıştır. Bu sözleşmelere gö re silâhlann tutan o zamanın parasıyle iki milyon tngiliz lirasına yaklaşmaktadır. NADİR NADİ STRASBVRG Türkiye'deki durum hakkında Avrupa Konseyi Parlamenterleri Başkanlık Divamna sunulmak üzere Ingiliz ve Iskandinav Milletvekilleri bir karar tasansı hazırlarruşlardır. Buna göre, Konseyin Siyasal ve Hukuk Işieri Komitelerinin seçeceği bir Alt Komis yon kurulması istenmektedir. Bu Alt Kornisyon Türkiye'deki «Sıkıyönetim düaeru ile sıyasî duruşmalan inccleyecelc ve Anayasal hukuk düzenine dönüş yolundaki ilfirlemeleri gözetleyecek tir.» Tasanda ayTica, «Türk millet vekillerinin önceki günkü konuş malarmda da belirttikleri glbi.i Türkiye"nin btitün dostlan t a w (Devamı Sa. 7, Sü. 4 de) Istanbul Üniversitesi Üniversite Tasarısını Anayasaya aykırı buldu Istanbul Üniversitesi Senatosu, dün beş saat süren olağanüstu toplantısında Üniversiteler Kanun Tasansının Milll Eğitim Ko misyonunda kabul edilen madde leri İle ilgili, Üniversite Komisyonu raporunu incelemiş ve tasarının Anayasaya aykın hüküm ler ihtiva ettiğini açıklamayı kararlaştırmıştır. Senatonun 18.30'da sona eren olağanüstu toplantısında, Üniversiteler Kanun Tasarısmın MilU Eğitim Komlsyonunda geçen j Winche»t«T Firmasıns ınnarlanah flşekler konusunda Tevflk Paçaya (Devamı Sa. 7, Sü. 4 de) 1 yanlan mektubun orijioaU» MektupUJd imz» ünlü VVlnchMterindir. Johnson'ın Amerikası Hazırlayan: Mehmet BARLAS Yann CUMHÜRtYET'te Sözleşmelerin sabaca esaslaı böyleydi. Eger teslim ışlemleri de bir eksiklik olursa buna kaı şılık gereken hukuk tedbirle Süngülen ve süngü kılıflanyla birlikte bir adet tüfek 60 şi de sözleşmelerde ver almiitı. linge gelmektedir. Anlaşmaya gö (Devamı Sa. 7, Sü. î dı l e herbir tüfeğin kabzası Suitan Ikinci Abdülhamit'in tuğrasıyla | damgalanacak, gez taksimatı Osmanlı rakamlanyle işaretlene •• cektir. Silâhlar Birleşik Devletlerin resmi denetçilerince kontrol edilecektir. Ancak Birleşik Devletlerin tayin ettiği resmi : denetçiler, Osmanlı Hükümetı ; nin Amerika'ya bu is için yollaANKARA, (Cumhunyet Bürosı dığı Tevfik beyin (önce miraAnkara Sıkıyönetim Komuta: lay, sonra pasa) gözıemciligi allığınca dün Marmara köşkünc tuıda görevlerini yapacaklardır. basın mensupları için bir brifir Birleşik Devletler denetçilen düzenlenmiş, Sıkıyönetimin ıl tarafından denetlenıp damgalanından bu yana başkent ve çe nan tüfekler, yağlanacak, içi resinde yapılan çahşmalarla a] çinko ya da tenekeyle kapu san nan sonuçlar hakkında senış b dıklara yerleştirilecektir. Bu ambalaj işi de Osmanlı Imparator; gı verilmiştir Ankara Sıkıyön luğu delegelerinin huzurunda ya tim Komutanı Orgeneral Nam: Kemal Ersun baz; yüksek rü pılacak, sandıklar kapatıldıktan beli subaylar ve 100'e yakın b sonra Birleşik Devletler taraftn dan mühürlenecektir Gene sözı sın mensubu tarafından izlenf leşmeye göre ilk partl 100 bin brifing 6 saat devam etmiş, d ha sonra anarşistlerden yakal Martinl Henry'nin tesliml bir nan muhtelif cins silâh. merr, yıl içinde bitirilecektlr. Ankara Sıkıyönetirr Komutanı, işkence iddialarını yalanlad tmalâtçı her e.y Delirli mik (Devamı Sa. 7, Sü. 4 d <