Katalog

CUMFTTRtYET 20 ;£, JJJ73 CUMHURİYET EKONOMt YORUM Yalçın KÜÇÜK Ozel yatınmlann, bankalar tarafından fınanse edılen kısmı nısbî olarak azalmaktadır Son yıllarda ozel yatınmlann elde edılen kârların tekrar yatınl ması ve halk tasarruflarımn kullanılması yoluyle fınansma nmda artışlar gorulmektedır Devlet Planlama Teskılâtı uzmanlannca yapılan bır araştır manın ortava koydugu bılgılere gore, ozel vatırımların karlar la fınanse edılen kısmı yıldan yıla artmaktadır Planlı donem'n ılk yılı olan 1963 yılında toplam ozel vatınmlann sadecp vuzde 12 9 u şırket kârları ıle karşılanırken bu oran 1968 yılın da vuzae 22'je çıkmıştır 1970 yılında yuzde 20'de kalırken bı lınen en son yıl olan 1971 yılın da yuzde 19 2 j e duşmuştnr 1971 vılmdakı duşüş kârlar da herhangı bır azalmadan ılerl gelmemektedır Aslında 1971 y ı l n d a karlarda mut'.ak olarak artış vardır Buna rağmen oranın azalması bır yandan j a t ı n m l a n n artmasından dığer yan dan ıse tahvıl çıkanmının onem lı olçude duşmesmden ılerl gel mektedır özel yatınmlann kâr yoluvle fınansmanı henuz beşte bın aş mamıştır Fakat bu rakam ger çeğı tam olarak yansıtmamakta dır Cunkü konut dışı ozel ya tırımlar goz onur.e ahnacak olursa, sırket kâriannın konut dışı ozel yatınmlarm (ıçte bı rını aştığı gorülmektedır Tablodan da gonlleceği gıbl bzellıkle 1968'den ıtıbaren bır yandan şırket kâriannın artma sı dığpr yandan sermaye pıya sasının teşekkul etmeye başla masıjle ozel j a t ı n m l a n n banka BULMACA 1 23456789 YAT1RIMLARIN FINANSMANI (MİLTON TL ) 1965 2 930 1966 3 835 1967 4 710 1968 5 625 1969 6 745 1970 7 755 1»71 9 620 ÖZEL KESIMDE KONUT DIŞI 1 2 3 4 1963 2 840 Konut dısı ozeî y a t m m l a r (Stok harıç) özel «ırket kârlannriar jatı750 rımlara \ onel°bllecek kısım Özel kesımce ıhraç olunan tah\ıller Kamudan ozel kesime fon 117 transferı a) Karma te^ebbuslere katılma pavı 117 b) Ikrazlar c) Fonlar 867 Toplam (213+4) Banka S Dı«ı Fınansman/ Konut dı«ı ozel vatırımlar(5 1) 30 5 Özel kesımın kullandığı banka kredılen (konut ve ınşaat dışı kredıler) 970 Bankalardan Borçlanma/ Yatırım (7'2) 34 1 Fıran«man Farkl 1803 1 (5+7) 1964 2 750 832 259 250 9 1091 39 6 1 065 10 1465 15 1731 101 75 26 1 83 38*9 2 311 104 180 71 109 2 595 461 • 4 250 • 2 397 170 363 125 218 2 930 43 4 • 4 988 2 930 387 50 50 3 367 434 f 3 670 137 80 80 3 887 404 Halksız Tasarrul Kavgası alk tasarrulu uzenne bır kavga venlıyor Haık bu kav»ada taraf degJ Taraflar, sanayıcıler ve bankacılar Bırınıı yaptıgmı dığen beğenmıyor Bınnın yuruyuşunJ dığerı çelmü \or Halk seyırcı durumunda ^anavıcılerın dedıklerı, açık ve seçık H a l t kapıtalızmı yaratalım, djjorlar Tasarrui'ar, sanayıcılere a><.a»ak sanayıcılenn jonetımında jenı fabrıkalar kuruıacin. Sanayjcılei bo" le deiKtn her şeyden once kendılemı duşunuvor Bu dd normal Fınansman açıkları var, halk tasar.ufl<»rıyle ucuzuııdan bunu kapatacaklar Bankacılar, ne yaptiKİannı oldum oıası önırıer banayıcılere, sonradan yetme gozu ıle bakıyorlar Bız Cumhurıyet ıle yaşıtız, tecrube bızde dıyorlar t ğ e r tasarrullar doğrudan dogruya sanayıcılere gıderse, bunların ısrai edıleceğı endışesı var Bankacılann elınden geçecek olursa tıalk kendısını daha emın hıssedecek Bundan hem memleket hera sanajıcıler ve tabıı, hem de bankacılar kazanacak Goruş, bu Kavga da bu t s k ı kavga ama, Turkıye'de AP ıktıdannın potasında yeşerdı Bır defa AP gelır dagılımuıı bozaras tasarruf edebılecek «halkı» yarattı Otuz bm lıranın uzennde tasarıui mevduatının payı, butun mevduat ıç nde arttı Üçte ıkıje yaklaşıyor Otuz bın lıranın uzeruıde mevduata sahıp rıaiy başka bır halktır AP, aynca aldıgı bır tafcım vergı ve ekonomık tedbırlerle konut ve tıcaret gıbı aıanlan bojlelen ıçın kapattı Açık bırakılan kapı, ya banka mevduatı, ya da sanayıcılenn tahvıl ve hısse senetlerı < \ h > kendı yarattığı sorunu sanayıcıler lehıne çozecek tedbır'trı de getırmeğe çalıştı Bankacıların dutun muhalefetıne rağmen sermaje pıyasası kanun tasarısını hazırladı. Bır yandan toplumsal muhalefet, dığer yandan sanayıcı baskısı altında AP, tarımcı, tuccar ve batta bankacıların hoşnutsuzıuğunu cekme pahasına Turkıya ekonomısını sanayıcıler lehıne duzenlemeğe çalıştı. Yonü buydu fakat hızı b e l t ı ıs'enen olçüde değıldı Olamazdj da ÇunMi AP bır ı U ı d i j pamsıdır. Toplumdakı keskınlıklerden daha keskın olamaz Bır^oklan. toplumsal muhalefet ortadan kaikınca sanaylcı ıstr klennın daha kolavlıkla ve daha hızlı bır şekılde saglanaca o 'i ı umdular Yanıldılar. Yanılmaları da oeklenılmej e n bır şey değıl Çunku, bır kulteyı ters yonaen de oısa ılerıve ıten guçlerden bın ortadan kaikınca, meydan genye çeke dıger guçlere kalır Bunlarla mucadele etmeye tek b a ş ı m fcdlan tarafın gucu yeter aW Yetmedıgını gelışmeler gosterö' AP arazı \ergısınden emlak vergısınden gen dondu APnın hazırladığı sermaye pıjasası tasansını AP'nın çogunlubta oldugu Meclıs Komısyonu, bankacılar lehine değıştıroı Sanayıcıler şımdi sermaje pıyasasıyle ügıll ısteklerını tc?^\ık tasarısma koydurmuş olmakla avunuyor fakat, tasarı'ar bır vana şımdıye kadar elde ettikleri tek kazanç, enflav^ Bunun ise ne getıreceğı bellı olma/, Kevtov fılmlerının ıjısı, oğretıcıdır Hepsmde gorülen klasık sahne şojle Şenf, bırını yakalamış, elım kolunu baglamış Goturduğu yer bellı Bu sırada dıyelım bır kızıl denlı baskını olur Bu durumda şenf ne yapar' Herhalds yakaladıgı adamı kendıne sıper etmez Elını, kolunu çozer. Ber^beıce kızı] denlılere karşı mucadele ederler Galıba bugunlerde sanavıcılerın sık sık kovboy fılmlerıne pı'mesı gerek Kovboy fılmlerınde karşı guçlerın ışbırlığı sergılenır labıı geçıcı bir zaman ıçın yapılan ışbırlığı bu De\a~uı bır ışbırlığının anahtarını henuz kımse bulmamış. Bulan clsaydı sadece bır tek kovboy fılmı çevrılırdı H 5 6 7 10 1075 36 6 15 1480 25 9 1065 1 919 3 805 *2 979 3 150 ' 3 684 8 9 40 6 18 2 38 7 63'2 73 9 65 4 '75 5, 99.2 1.238 2 049 594 6 4 145d 101 1 2 2 0 1 173 Bankaların özel yatırımları tinansmanı giderek azalıyor sermajesi dışından tlnanse •• dılen kısmında artışlar olmuştur 1963 yılında konut dışı bzel yatınmlann ancak Uçte bi n banka dışından sağlanırken 1968 yılında bu oran yüzde 46' ya ulaşmıştır 1969 ve 1970 yılla n n d a yuzde 43 düzeylnde devam eden banka dışından fınansraan oranı 1971 yılında yüz de 40 a ınmıştır Tablonun en altında konut dışı j a t ı n m l a r d a ozel sektorun fınansman açığı veya fazlası gosterilmektedır Eksi ışaretli rakamlar fınansman fazlasını, artı ışaretlı rakamlar tse fı nansman açığını gostermektedır De\let Planlama Teşkılâtmda \d^ılan çalışmaja gore 1970 ve 1971 yıllannda ozel sektor fi nansman açıgı vermıştır Yatı nmlar yapılmış olduguna gore bu açık bır şekılde kapanmış demektır Çalışma bu açığın nasıl kapândıgı konusunda bıl gı vermektedır SOLD^N SAGA: 1 Askerî bırlıklenn yaptığı her turlu savaş denemelen ve>a bazı taşıtlann yaptıgı yanaşma horeketlen 2 Keder yas TERSI pınncın bulamacı 3 Hi7h olmavan veva sesın afçaktan olanı TERSI yemm 4 Yusoslavva'da bır nehır Yahanı havvan yakalamak 5 Kımyada gümü'=un sungesı Resmî daırelerde vazı işlfrtnin »orülduŞü fcısım 6 TERSİ eskı Turklorde kıral Lâhza Bır nota 7 Bır spoı dalın da eıişılmıs derecenir en Ustünü 8 Deniz dibinden az yukarda yüzen balıklan avlamak Içın kullanılan torbalı ağ tstemıyerek tnsan elınden çıkan nâhoş olay 9 Başlangıcı Ol mavan zamana ait Yapüan faalıjet, faydalı eylem VtKARO/VN A^AC.IYA: 1 Avlu bahçe gıbi yerlerl süpiırup temızleyen hadetne veya eskıden tekkelerde mlsafır karsılavıcı 'i Denızcilıkte bır sandala gemıve açık geçme deyımı Bır nota i Tabıat bılgısinde cınslenn aynldıgı bolüm, çeşıt tur TERSI Savaş gemılerıne kHplanılan çelık levhalar 4 TERSI mektup (Eskı dıl) Eskfımde bır karşılaşma 5 Gözumüz ıle KulaÇımız araşı 6 Kımvada radyumun sımgesi TERSÎ kılıselerdela Azız resımlen 7 Zekası gehşmemış anlayışında güg ve bızı gorulmeyen Eskı Mısır'da bir Uâh 8 TERSI bir jere asılmak ıçin yazılmış vazı TERSI ıpucu 9 BIT goz rengı Bır ılımiz DÜNKtl BCLMACANIN CO7tTMtîSOtOAlM SAfiA: 1 Portatıf 2 Ozüntü ft. 3 raşl Zati 4 tıveR Üs, 5 Akıde 6 Imar Tik 7 En, Smav 8 Geniz, Nll 9 E K Ta Eti Y l K ^ n V N 4S 1 Pürüz Ege 2 ozaV, Inek 3 Rıişeym 4 Tnır, Asıt 5 At Anza 6 Tüzuk 7 Asıtane 8 Fıt, Dlvıt 9 tıseK, U RADYO ISTAN BUL 05 55 0€ 0C OîflO 07 05 07 3Q 07 4» 08 00 08 10 08 25 08 45 08 00 0915 09 30 09 45 10 00 10 05 10 25 10 40 1100 11 15 1130 11 45 12 08 12 10 12 25 1970 yılında rekor düzeye ulaşmıştı..; Tahvil ihracı azaldı 1968 yılında bırden bıre başlayan ozel fırmalarca tahvıl çı karma yanşı, 1970 jılında rekor bır duzeje ulaştıktan son ra hızlı bır şekılde yavaşlamış tır 1970 yılında 387 mılyon lı ralık tahvıl çıkanlmasına karşı lık 1971 yılında ozel sektorun çı kardıgı tahvıller toplamı 137 mıljoh lırada kalmıştır 1972 yılına aıt miKtaılar bılınme mekle beraber bunun 1971 yı lının da altında olduğu tahmın edılmektedır Turkıje de buyük ölçtide tah vıl ıhraç edılen ılk yıl 1968'dlr Toplam olarak 103 5 mılyon lıralık tahvıl çıkanlmıştır 1969 yılında bu rakam 170 mılyon lıraya, bır sonrakı vılda ıse şımdılık rekor olan 387 mılyon lıraja çıkmıştır Tahvıller ılk çıkanldıklan sı rada daıma tanınmış bır ban ka tarafından garanti verılmıştır Fakat daha sonrakı uygulamalarda özel fırmalar bır bankanın garantısı olmadan tahvıl çıkartmıs ve bu tahvıller satılmıştır Tahvıller genellıkle 510 yıl vadelı olmuştur Odenecek faız haddı yıizde 12 aen başlayıp yuz de 15 e doğnı yukselmıştır Banka garantısıyle çıkan tahvıllerde ve tanınmış bıiyük fırma ve 1968 YILINDA TOPLAM OLARAK 103.5 MILYON LIRALIK TAHVİL ÇIKARILDI 1971 YILINDA CIKARILAN TAHVİLLERIN TOPLAMI ISE 137 MILYON LIRA Açılıs ve Haberler Kove baberler Bu sabahiD oıelod'leri Haberler Turkuler oyun havaları Cevremizde Dugvın Hafıf Batı muzı^i Beraber solo sarkilst T Enemden turkuler Hafıf Batı muzıjı Havatın Içmden E Konaardan sarkılar Art> sololan Haberler Sarkılar ' B Gunavdından turkuler Hafıf Batı müzifct S Deandan sarkılar Hafıf Batı muzıeı Saz eserleri Orhan Avsar orkestrası Haberler A U«ttıhden sarkilar Turkuler ovun havalan Haberler M Yıldırırr.dan s a r k ı l a r Haberler Mac nakH Muz 1^1] aezl Beraber ve solo sarkılar Bir Turk vorumcusu Haberler Yurttan sesler Hafıf Batı muzlîi Haberler Reklâmlar Sarkılar Bır varmıs Blr vokmus V DOSD Te arkadaslan 20 00 2(1 15 20 30 21 (X) 21 ] 5 21 40 22 00 22 45 23 00 23 3(1 24 (10 00 55 01 00 11 55 12 00 12 30 11 (10 13 30 14D0 14 30 l1» 0(1 16 00 17 00 17 05 17J0 18 00 18 30 l">00 19 30 20 H 21 00 22 00 22 10 22 An 23 00 23 30 24 00 00 55 0100 X Topcudan turkuler Su es«ız doSa Bestecıler ve vatantılan Haberler Hafıf Baiı mtzijH Y Oîelden sarkılar Reklâmlar Haberler Deyısler v e eegıler Hafıf Batı m u z ı ğ l Gece ve müzık Haberler Kapanıs Acılıs ve proeram Dıskotegirrızden Karısık sololar Davıd Garrlck Konçertolar P Harum toDİulufu Oda müzlfc Tatil eünu icln muzik Cumartes! konserl Haberler Hafıf melodiler Kucuk konser Genclere müzik Senfonık" müzik Hafif Batı müzlgi Plâklarla 45 dakika Ak«am konserl Melodl vaSmuru Haberler Lât n melodıleri CesitH m e l o d i l e r Caz müzıjl L Almeıda tnnluIugU Gece ve müzik Haberler Kapanıs ISTANBUL tL BANKALAR, SERMAYE PİYASASINA KARŞI Sermaje Pıvasası Kanun Tasarısının on > ılı a^an bır tarıhı vardır AP hukumetlen zamanında 1969 seçımlerınden oncMeclıs e sunulmuşsa da, seçımlerden once goruşulmesı tamam lanmadıgından «kaduk» olmuşt u r Demırel Hukumetı 1969 seçımınden sonra tasarıyı tekrar Mecli"=e gondermıştır 12 Mart' tan sonra Bırıncı Erim Hukumetı, tasarıyı Meclısten gen almıştır Bunu takıp eden hukumetler zamanında Demırel tarafından hazılanan t a s a n hıç bir değmkhğe uğramadan Meclıse verılmıştır Tasarı Meclis Komısvonunda lncelenırken baştan a^ağı değıstmlmıstır llgıli Komısvon, hukumet tasari'inı bır kenara bırakarak âdeta veni bır t a s a n hazırlamıstır Değışıklıkler, ozellıkle sanavıcılerın hoşnutsuzluğuna sebep olmuş ve basta \ e h b ı Koç olmak uzere buyuk sana\ıcıler «ermaje pıvasası ta•îariEinı «olu doğmus» bır kanun olarak nıtelemışlerdır Bankacılar, oteden berı serm a \ e pı\asa=ı kanun tasansmın bırçok mad'delerıne ıtıraz etmı^lerdır îtırazlar, t a s a n n m ticarı bankalar alevhıne bır a^ ırım \ aptığı noktasında toplanmaktadır Banka eıstemının venıden duîenlenmesı konusunda hazırhklar vapmak uzere kurulan «teknık çah"=ma grubunun» çıkardıgı raporlar arasında sermave pnasası tasansıvle ılgılı ıtıraz lara da a\rmtılı bır «»kılde >er verılmiştır Bulent Yazıcı'mn ha<;kanlığında Turkıye tş Bankası Yapı \e Kredi Banka<=ı, Akbank \e Turkıje Sınaı Kal•nnma Bankası temsılcılerınden nlusan grup «jemmli hesap j z m a n l a n tasarısı kanunlaşma3an sermave pıyasa«ı kanunu yururluge konulmamalıdır» cfe•nektedır Bankacılar, halka açık slrketere tanınması soz konusu ola ı 'eşMk unsurlannın \a kaldınln a q \a da butun şırketlere uv»ulanma«ı eorusunu ılen sur•ntişierdır Hazırlanmış olan ra:>or bu konuda sovle demekte îır «Ta«:arının 47 \ e 48 ınci •naddelermde soz konu«u olar !agıtılabilır lratlann eelır v»r»1^1 teikıfatından muaf tutul •na'ina aıt hukumler butun a ıonim ortakhklara tesmıl edılnelıdır Bu «uretle <îo?acak \er»i kaybını telâfı edebılmek ıçın lalen yuzde 20 gibı çok duşuk bır oranda bulunan kurumlar \ergısl juzde iü d yuk^eltılmelıdır » Bankacılar halka açık anonım ortaklıklar fıkrıne de karşıdırlar Fırmaların ılk oncelen fınansman bakımından bankalara dajanmalannm daha gerçekçı olduğu gorüsündedırler Bu konuda şunları soylemektedırler «Ilen derecede gelışmış sanayı ulkelerinde dahı bır teşebbusun once bır grup fertler tarafından kurulup bujumesı ve kar elde etme gucune erışınceye kadar ayru tertierm mulkıyetınde kalması en yaygın sanayıleşme modelı olarak gorunmektedır Başlangıç safhasında bır teşeübus otofınansmana, banka kredısıne ve yatırım bankalan ıle rısk alma>a ısteklı ve muktedır tertlerın sermaye ıştıraklerıne dajanmak zorundadırlar Öz sermaye temınj ıçın pıyasaya yoneime ve borsaya kote olma fırmanın daha ılerıkı gelışme safhalarında ortaya çıkmaktadır » Bankacılar, tasanda yer alan sermaye pıjasasını Denetleme Komısyonunun kuruluş bıçımıne ve yetkılenne de ıtıraz etmektedırler Komısyonda Bakanlık temsılcılen yerıne bankacılık alanında yetisnnş kımselenn bulunmasını ıstemektedırler Aynca Komısyonun, djenı ılırag edılmış hısse ve tahvıllerı vesa borsada kote edılmekte bulunan hısse ve tah vıllerı tasdık ettıfı şeklınde yo rumlanacak herha ıgı bır muameleden kaçınmasını» onermek ttdırler Tasan, getırdığı teşvık tedbırlerı dolayısıyle bankaların ıştıraklerını kısacagı gerekçesıy le de eleştırılmıstır. Bu eleştırı şoyle ıfade edıbnektedır «Tasan bır yandan halka açık anonım ortaklık meOıumunu getırmek ve bu tıp ortaklığa bazı ozel haklar tanımakla pıjasada halka arzedılecek hısse senetlerının mıktanm arttırmaya yonelmekte, fakat dığer j a n dan bır teşebbusun sermaye pıyasasına dahıl olmadan oncekı buyume ve gelışmesıne yarriımcı olan hısse senedı ve tah vıl Ihracını kolaylaştıran ve he nüz halk taraf ndan tanınma5 an yenı teşebbüslere aıt hısse senetlerini İktisap edlp portfbyıınde tutan teşkilâtlann rolünU takdir edememefctedır Burada sbz konusu etmek ıstedl(Devamı 7 sayfada) T.C. MERKEZ BANKASI 1î 1 1973 TARIHLt DURUMUNA GÖRE SON BIR AY VE BIR YIL IÇtNDEKI GELİŞMELERI (MÎLTON TL.) 6 11<»73 9.12 1972 Bir Avlık Gelısım Arttıncı Azalttcı Fak. Fak. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) Altın + Do\ız (Kv ) Do\ız (Konvıtb olmajan) Hazlne Avansı Hazme Kefaletıne Halz Bonolaf Ticarı \e Tarımsal Kredıler Saır Aktıfler Me\ duat Munzam Karşılıklan M Bankasındakı Mevduat (Kamu 4 Depozıtolar (Ithalat ıçın j a t ı r ı l a n ) Saır Pasıfler TOPLAM (Mutlak) BANKNOT HACMİNDEKİ ARTIŞ + 1243 + 1 288 + + + 337 409 422 1+ + 422 407 54 150 + 1413 + 335 + 1 181 + 4 780 + 5 041 + 453 296 532 16 973 13 978 + 2995 Mıl>on TL 6.11973 8.1.1972 Bır Yılhk Gelisım Azaltıcı Arttıncı Fak. Fak. + 8 436 + 8 484 holdlnglenn çıkardıklan tanvülerde daha dusuk faız odenmıştır Tahvıl İhracı uzunca bir sü re her hangi bır yasal sınırlama olmadan çıkmıştır Serma>e pıjasası kanununun olmaması bu konuda boşluıtlar yaratmıştır Bununla bırlıkte 1970 jılı Ocak ayında çıkan 1211 sayılı Merkez Bankası kanunuyla, tahvıl pıyasasını düzenleme konusunda Merkez Bsnkasına'genış yetkıler verllmıştır Fakat Merkez Bankası bu yetklleri 1970 Hazıranına kadar kullanmamıştır 1970 Hazıraninda alman bir kararla tahvıl ihracında odenecek faİ7in vuzde 15'i geçmeyeceğı şartı konmuştur Aynca tah vıl satıslarının anapaft» ve faızlenn odenmesının bır banka aracılığı ıle vapılacağı üân edıl mıştır Tahvıllerle ılgılı bılgılenn bankalar tarafından Merkez Bankasına gonderılmesine baş(Devamı 7 sajfadaj 12 40 13 (10 1315 15 00 15 05 16 0? 18 2^ 16 40 17 (10 17 05 17 Ti ]<)0n 19 25 1° 10 19 55 ANKARA 05 55 Açılış ve proBtam 06 00 HaBetler 06 05 Gunaydın 07 00 Koye haberler 07 05 Turkuler oyun havalan 07.30 Haberler 07 40 Gunun propramlan 07 45 Sabah muzı£i 0P00 *Ankarada Cusrün 08 10 Her telden 08 40 Çesltlı müzik 09 00 Hafta sonu 09 1^ G Ipekten sarkılar 09 30 Hafıf mu7ik 09 40. A rkası varın 10 00 Haberler 10 10 Z Taskcntten sarkılar 10 30 Dıskotekten seçmeler 1100 Z Oeuzdan turkuler 11 15 T Özekten sarkılar 1130 Konser saati 12 00 Haberler 12 10 N Dadaloeludan turkuler 12 30 Kadınlar tooluluiu 1300 Haberler 13 15 Hafıf muzik 13 30 Reklâmlar 15 00 Haberler 15 05 K Keskinden türküler 15 20 Dıfek kutusu 18 05 V Tokatlıogludan sarkılar 16 20 Selcuk Sun uçlusü • 18 40 Haber'er 16 50 Cocuk saati 17.50 Reklâmlar ' t 1900 Haberler < Turkulerden bir demet, 19 30 19 55 M Sevrandan sarkılar 20 15 Fransadan müzık 20 45 B Akarturkten türküler 2100 21 10 21 15 21 45 22 05 22 20 22 30 2 ' 45 2100 23 20 24 no 00 30 00 55 0100 11 58 12 00 13 00 13 30 14 00 15 00 14 30 16 00 17 00 17(15 18 00 18 15 19 15 1930 20 00 20 30 21 00 22 (10 22 10 23 00 24 00 00 30 00 55 01 00 Haberler Reklâmlar "*~" Klâsik Turk muziai ttalvadan müzik Türküler Kafıf muzik Gul SüerSen sarkılar Haberler Sarkılar , Pop 73 Caz saati Haftf muzik Haberler IİaDanı« , ANKARA tL Açılıs ve oroeram Ögle konserl Haftamn tODİuluJu Caı müzlgi Konser saati Yeni olâklardan seçmeler Bır orkestra Cumartesi konseri Haberler Dans müzl» Yabancı dil dersl Senfonik müzik Dans muzıgi Chıcagonun 5 slbümü Dalıda sovlüvor Aksam ttonseri Haftsıın olaklan Haberler Batt sanat müzıgl Dtm>anın 4 b u c a i ı n d a n Caz sastl Hafif muzik Haberler Kapanif , E1S KARIA BANKA, DIŞ TlCARET BANKAS1 Turkıye de faalıyet gosteren b a n k a l a r ıçınde karlılık oranı en yuksek olanı, yuzde 47 ile Turk Dış Tıcaret Bankası'dır. Bunu, yuzde 36 karlılık oranı ıle Akbank ızlemektedır Yabancı b a n k a l a n n kâr oranı da yuzde 20 ıle 36 ara^mda değışmektedlr Zlraat Bankası Merkez Muduru l<=mall Kalkavan tarafından yapılan hesaplara gore çeşllli b a n k a l a n n kar o r a r l a r ı şoyledır : T u r k Dıs Ticaret Bankası Akbank Yapı ve Kredı Bankası Turk Tıcaret Bankası T lş Bankası Anadolu Bankası Banka cfl Roma Banka dı Commercıyale îtalyana Hollanda Bankası Osmanlı Bankası 47,28 35.98 23,74 22,08 14.94 1,7ü 35,86 32,86 26 26 20 37 özel) 169 2580 2321 + 259 Mılyon TL. Emisyon bir ayda 259 milyon arttı Son bır ay ıçınde emisyon hacmı 259 mılyon lıra artmıştır ü zun zamandır Merkez Bankasından alabüecegı avanslan kanunı iimıtıne kadar kullanan Hazıne, ay başında verüen yenı bır odenekle genışleyen lımıtı doldurmak ıçın Merkez Bankasından 110 mılyon daha avans almış tır Buğday taban fıjatlannm artı rılmaması nedenıv'e Toprak Mah sullerı Ofısı, Merkez Bankasma olan 150 mıljon lırahk borcunu son bır ay ıçmde odemıştır. Dı ğer >andan, tarımsal kredıler azalırken son av ıçınde ozel sektore verüen kredılerde artışlar olmuştur Merkez Bankasınm Ocak asinm altısı ıtıbarıyle yavımlanan blânçosuna gore emıs>on hacmındekı son ay ıçındekı gelısmeler bır yılhk geh<=melerle karşılaştırmah olarak tabloda gorulmektedır Tabloda gorulen kalemlerle ılgılı kısa açıklamalar şoNİedır O Son ay ıçmde dovızlerdeki aıtışlar devam etmıştır Bunun dışında 188 mıljon lıralık altın daha rehınden kurtarılmıştır Yal nız son hafta ıçınde gelen konvertble dovızler mıktan 500 mıl>on lırayı aşmıştır 0 Konvertbl olmajan dovız borçları da artarak emisyon hacmını azaltıcı bır rol ovnamıştır 0 Hazme avansı artmava devam etmektedır Kanunı lımıtlere gelınmışken bu ayın başında alman 110 mıljon lıralık yenı bı r odenek tekrar Merkez Bankasına •nuracaat ımkânını yaratmıştır O Hazıne kefaletını haız bono ların azalması Toprak Mahsullerı Ofısının kendısıne açılan avansı odemesınden ılen gelmektedır. Bu kalem, bır yıllık donem ıçınde geçen yıldan daha az artnııstır Q Tıcari ve tarımsal kredılerdekı artış ozel sektore açılan kre dılerden üeri gelmektedır. özel sektore açılan kredılerde bu yıl onemlı artışlar olmuştur Fakat butun kredıler ıçınde. hem son ay ve hem de yıl bovunca tarunsal kredıler azalmıştır O Saır aktıflerın mahıyeti bilınmemektedır Fakat emısyonu artıncı yonde rol ovnamaktadır. 4ft Mevduat Munzam Karşılıklanyle ılgılı olarak sonbaharda alman karar, emısyomın daha hızlı artısmı önlemıştır f % Merkez Bankasında resmî mevduat azalırken dığer bankala rın mevduat] artmıştır Sonuç ola rak da emısyonun hızını azaltıcı etkı yapmıştır O tthalât depozıtolan normal duzeyde seyretmektedır. Butun bu artıncı ve azaltıcı faktorlerın netıcesınde son bır av ıçınde emisyon hacmı 259 mıl yon lıra artmı«tır Geçen bır yıl ıçındekı artış ıse 2 mılyar 995 mıl yon lıradır Her ıkı artış da nor malın us+undedır TV 19 O O 19 02 19 0" 19 09 19 24 19^0 20 25 20 30 2Q 55 Açılış ve program Haberler Reklâmlar . Guten Tag (Almanea dıl dersı'y Çocukların televızyonu (Gelın >arışalım) Sunan Oktay Terc İpek bocegı (Belgesel bır fılm) ReHamlar Haberler Hava durumu 20 59 Reklâmlar 2105 Cumartesi gecesi Katılanlar Cem Karaca va ^logollar Mehmet Tanerı Fıkret Kozınoâlu. ÖndeT Bail • 1 50 Reklamjar 21 54 TV'de sınema • Ölym yaklaşıyor» Oynayanlar Rofcert Wagner, Joanne Woodward 23 23 Haberler 23 33 Program ve kapanıs AVRUPA OTOMOTİV ENDÜSTRİSl ZOR DURUMDA LONDRA Yapılan araştırmalar, n l d a 12 mılyon unıte ımal eden Batı Avrupa otomotıv sanajıımn üretım kapasıtesı bakımından Amerıkan otomotıv sanavnnı geçtığını, buna karşılık Batı Avrupa otomotıv sanovıının beklenen k a n sağlı vamadığını ortaya koymuştur Batı Avrunalı sanaııcıler, oto motıv sanayıı alanma yatınlan sermayenın 1971 yılı ıçınde bek lenen k a n sa&lıyamadığını be lırtmekte 1972 hesapları henuz tamamlanmadığı halde geçen (Devamı 7. sayfada; BANKALAR ÖZKAYNAKLARINI ÎŞTİRAKLERINE YAT1RIYORLAR Gerek yasalarla kurulmuş devlet bankalan ve gerekse ozel bankalar ozkaynaklarından daha fazlasını sabıt kıytnet ve iştırak vatınmlarına bağlamaktadırlar 1958 tarıhlı Bankalar Kanunu, bankaların iştirakler volujla vatınm vapmalanna hem sınır kovmamakta ve hem de bırtakım kredi kolaylıklan ıle tesvık etmektedir. Ashnda 1958 tarıhll ve 7129 <=avılı Bankalar Kanunu, bankaların Iştıraklerıne tahsis edeceklerı sermayenın genel toplamının, bankalann ödenmış sermayelennin yuzde 10'unu aşamayacağı şartını getırmıştlr Yalnız, kanunun avnı madcfesinln iklnci fıkrası şu hukmu koymaktadır «Ancak, memleketln iktısadî kalkınması içın lüzumlu ve mun nasıran sanayi, maden, e n e n ı , nafıa, naklıyat ve ıhracat ile mustagll veya munhasıran bu sahalara kredi açmak üzere kurulmuş lştıraklerı ve teşebbu leri bu hukumden mustesnadır » Kanun, bankaların kendi iştl(Devamı 7. sayfada; Bankaların 1971 yılında karları toplamı 312 mılyon llrajı bulnujştur. Buna rağmen 1971 yılın da Türk Tıcaret Bankası ile Ak bank harıç, butun bankaların k a r oranlarında dusuşler olmuşt u r Kar oranlarının azalmasın da personel odemelennın artı şından baska odenen faız ve komısyonlardakı b u j u k yukselme rol oynamıştır Butun bankaların ısraflı ve verımsız bır şekılde çalıştıklarında uzmanlar arasında goruş bırlıği vardır ipube açma ve ıkramıye tfağıtma yanşı, bu isıafın en gorulen o m e k l e n d ı r . Zı raat Bankası Merkez Mudüru l s m a ü Kalkavan, eğer bankalar gıder vergısını muşterılerden al mamış olsalardı hepsının zarar edeceğlnı ilerl surmektedlr. özel ve yabancı bankaların bu yuzden doğacak z a r a r l a n toplamı 340 mılyon liradan (azla olacaktır. Turkije'dekl butun bankalar 1971 vılında toplam 122 mılyon lira ıkramiye d a | ı t m ı ş l a r d ı r tk ramiyelerın mevdualı arttırdlğı konusunda yapılmış hıç bır araş tırma yoktur Buna karşılık ıkramijeler dolavı^ıvle artan mevduatın ıkramıvelerdpn daha az olduğunu ıleri surenler vardır. hedef: DEV BİR DENİZ GUCÜ ALTIN Cumhjriyet Reçat Hamıt Azız Napolvon 24 ayar an 40123J 213^]9o II 8C 2iı 407 238. 215. 200 31 85 Turk Donanma Vakfına yapacağınız L. • L , yaGdımfarla • TAKVİM bu hedefe ulasabılın; 20 Ocak Zilhicce 15 Kumı idH* Ocak ( Hıcrt 139ü Günes Oğle IkındJ Aksam Yatsı tmsai î 19 'i 10 12 26 116 liJü, d 46 17.1G 12 00 18 46 136 5.38 12 29 Fabnkamızda bulunan 21 ton temız üstupü 2 5 tçn 'hav. 141 ton telef 11 5 ton ıskarta ıplık 2 ton Kanavıçe ve muh tehf kalem ıhtıyaç fazlası malzeme 25 Ocak 1973 Perşembe günü saat 10 da fabnkamızda yapılacak açık pazarlık a satışta satılacaktır Bu satışa aıt şartname fabrikamız Tıcaret Şeflıtinden temln edılebılir Fabrikamız satısı yapıp yapmamakta veva dîledıgj şekilde vapmakta serbesttır. (Basın 10582374) İLÂN Karaman İplik ve Pamuklu Mensucat T.A.S. Müdürlününden