Katalog

CUMHURÎYET 3 Eylül 1972 eçen ayın shnlarına doğru Ankara SenatörO Sayın Hıfzı Oğuz Bekata'mn, «Seçımlerden önce siyasî reform şarttır» v başlıkh çok üginç bır yazısı çıktı (1). Bunda yazar, bugünkü geçim sisteminin millî iradeyi yansıtmadığını ve yaptığımız işin bir «demokrasi oyunu» olduğunu, bütün aynntılariyle, açık seçik gbzonüne seriyor. Yaz boz fcahtasına döndürülen Anayasa'yı «yeniden değiştirme» ön çalışmalarının bittiği söylenen bugunlerde, bu yazı ele ahnmağa değer. ' Bekata, çok genç denecek bip yaşta politikaya atılmış, pârtl tnüfettişli'kleri ve Içişleri Bakanlığı Tgibi çok »pnemli görevlerde , bulunmuş, politika labirentinin girintisini, çıkınüsını vf' sâkin • lerini öğrenmiş, gerçekten tecrübeli bir RÖlitikacıdır. Onun büyük bir içtenlikle açıkladığı gerçeklece kulate vermemiz* gerekir. G Olaylar ve görüşler SİYA 'v<U •:,'**•r ?: *. .•• • . ''»"• V Hazîn gercekler * 7; .. .. • i\> '.• '»'" ORD. Nedır bu gercekler? «Demokjatik rejkn 28 yıldır normaU. gc.: Uşmeye bir türlfi kavosamamıs ve kendi kuralları içinde, kendi kendini denetleyerek düzenleyememiştin Bu yüzden iç denetimlerini kendileri yapamayan< müesseselere dısarıdan müdahale olağan sayılmiftır. tşte 27 Mİyıs'ın v6 12. Mart'rtt anlamıda budur.» Bu genel teşhisinde çok haklı olan Bekata, btf durumurt nej. denlerini birer'birer ele almaktadır. • ' . ' • *» # • • Birinçisi: Anayasanın,' «Mîllet, egemenUğin^ Adiayasânın koydu&u esaslara göre, yetkili orpaniav eliyle kullanır. Egemenliğin kullamlması, hlç bir suretle belli bir kişiye, zümr,eye veya sımfa bırakılamaz. Hiç 6ir kimse veya organ, kaynağmı Anayasadâh almayan bif devlet yetkisini kullanamâz» diy^n 4 ünqü maddesi uygulamasız kalmaktachr. Çünkü, aşağıda' belirtilen nedenlerle bu maddenin amaç edîridiği «genel oy» ile yap.ılac«k seçim/gerçekte uygulamasız kalıyor. ' . tkincisi: Anayasamıe, parlamento şeçimleri* îçin temerillceyi, «Seçimler, serbest, eşit, gizli, tek dereceli genel oy, açjk sayımve döküm esaslarına görp ^apılır» diye"n 55. niaddesiyle koyduv gu, 67. ve 77. maddelerde de bunu önemle tekrarlachğı h,aîâe, bu gerçekte ilkelef* de tam uygulama alanı Bulmamaktadır. Şu hal. de gerçek demokrasinin özü' olân «Milletin devlet yönetimine katılması» nın,* Anayasa esaslarına. uygun seçim kanunlan ile sağlanması ve bunun dürüst bir şekilde uygulanması şartı titizlikle yerine getirilmelidir. Bekata burada aynen şöyle diyor: «Türkiye'de demokrasi edebiyatı yapmak, detnokrasiyi sömürerek, yozlastırarak sürdürmek yerine, demokrasîyi içtenlikle, milletin pürüzsüz iradesiyle,, sağlam ve faziletli olarak kurmak ve yaşatmak istiyorsak, bu Anayasa esaslarına, yani gerçek demokrasi fturallarına bagh ve saygılı olmak zorundayız. Çünkü aksi hal (halksız demokrasi), yani partilerarası bir (demokrasi oyunu) olur». Yazara göre seçim kanunlarında, her zaman oldu; ğu gibi aceleye getirilerek değisiklikler yapılması; «tercih oyu» nun tamamen kaldırılması ve bunlar yapıhrken Anayasa esas• «Bugünkü seçfm sistemine gBre 'fürkiye'de seçinjler serbesl," eşit, güzli, tek dereceli değildir ve genel oy'l» yapılmamaktadiKj»". # Bekata'nmkanıtîarıni kendi kalemindeh izleyelim:* / \ ±. .,, serbest değildir: • \. «•Çünkü seçimler bütün illerde Ve ilçelerd© her partidert lrŞO kişinin tekelinöedir. Mesru ya da gayrimeşru yollardan «önseçim» denilen bu millî irade engelini aşmanın yoltınu bularaıyanJar «dâbi» dte olsalar listeye giremezler ve asla.secilemez.ler,» • Seçimler eşit değildir: • '*•'•>,'**, **'". \> «Çünkü önseçjme katılan delege oyları imtiyaMıdır. İJirfcaç' jtüz delegenın oyu, o ildeki b.ütün seçmen vatandaşın oyuna bedeldir. Türkive'de kc«dm, nüfusun ve seçmen vatandaşın yarısıdır. Büna rağmen partilerde erkekler lütfen müsaade etmez ve müsamaha gostermezlorse bir tek kadmm T.B.M. Meclisine girmesine imkân yoktur. Adaylar objektif ölçülerle değerlendirîlmezler ve eşit imkânlardan faydalanamazlar. Adaylarm milletçe beğenilmesi de önemli değildir. Kim, illerde her partiden önseçimi ydnetecek etkili 150 kişiye yakm ise o seçilir. , % Seçimler gizli değildir: «Çlîrkü gizli seçim demek, kimin kime oy verdiğinin ve . halkın «genel oy»unun sönucuna kadar kimin kazandığınm önceden bilinmemesi demektir. Oysa seçilecek senatör ve milletvekilleri daha millet torafmdaıı genel oyla seçim yapılmadan belli olmaktadfr. Nitekim çeçmen vatandaşın artık değiştirmesine imkân olmayan her partidpkı «önseçim sırasma göre» kimlerin kazandığı, seçimden /42 gün onco kesinlikle ortaya çıkrhaktadır. .•• .. •, t *, 9 Seçimler tek dereceli değildir: . ' • •'•<£• •'"' • '' toplam olarak 13.400 «önseçim öncüsü» tarafından yapumakta, böylece parti ileri gelenlerinin kendı aralarında tee'sıhjjkle sonuç/ landırdıklan bu olüp • bifeti, .gonradan mületfe mal edllmektedir. Bu siyasî oyun Sonucu parlâmenterler halka tleğü asü kendjlerird, seçen bu sayılı kişilere karşı borçlu durumunda*, fcalmaktadırlar. Hele partisi iktidara gelmişse, yasama meclislerl dahil"olmak üzere, Bakanhklar ve heryar .bunlann işgali ve etkisi altın&p sokul* , maya çalışılır. Artfk egçmenlık' bu imtiyazlı partizan zümrey* ' geçmiştir. Parlâmenterlere işe, «bütün milletin vekilî» olmak yerine; bu sayılı partizanların mahkumu gözüyle bakılır. Bu antidemokratik' uygulama sonucunda halk, ekononiik güce sahip olmatfığj kadar, siyasî stüce de sahip olamarna'ktadır Halkın demokratık rejime sahip çıkması. herşevden önce, kendi vekilini kendisinin seçmesine, denetlemesine ve bövlece demokrasinin kendi eseri olduğunu açıkça görmesine bağlıdır. Bu durum reformların da gerçeklesmesıne engel olmaktadır Çünkü parlâmenterler seçilebilmek için,, bugünkü si$temde halkın «genel oy» una muhtaç değillerdir. «tşte bu yüzden, 28 yıllık demokrasi ve 11 yıllık yeni Anayasa döneminde hiçbir parti iktidan, toprak, vergi, eğitim gibi '. «ÇOnkü 'asıl seçimden örtce ve baeî yerlerde tasvip edilmeven sosyal, ekonomik ve kültürel reformları gereŞince ele alamamıştır. şekillerde "uygulanaı» bır önseçim yapılır. Partıler bu örf&eçımlerde Ve nihayet bunlan gerçekleştirebilmek 1çin partilerüstü hükümetmillete *xz olunmak üzere aday seçmezler; tespit ettikleri sıra ile lere Ihtiyaç duyulmuştur. (...) Türkiye'de millî egemenliği ve desenatör v milktvekillerini kesin olarak tayin ederler. Sonra sırf mokrasiyi yozlastırarak yeni bâdirelere düşürmek istemiyorsak formaliteyi tamamlamak için «genel oy»a başvürulur. Göjülüyor ki, ve halka içten saygılı isek, siyasî hayatımızı bu çıkmaz sokaktan seçim'er tek dereceli değil,.iki dereceMdir. \ , " '.'"*:.*',*•"'';;•' çıRarmak için, millî iradejîin millete ait olduğunun, sözünü değil, " , « # Seçimler «genel oVla.değil'*özel ov»la yapılm*" V : • **"•'•* oaîünü uygülamaya mecburuz. EÖyle bir siyasî reform, halkı kendi iradesme, gerçek demokra"sive ve onun faziletlerine kavuştur '" «Çünkü partiU delegelerin asıl seçimden 42 gün önce aralarında mak demektir. (...) Bu yarine getirilmedikçe siyasî hayatımız süyaptıklan önseçimlerdeki şırayı, seçmen vatandaşın değiştirme hakretfli güvene ve istikrara ulaşamaz. Demokratik rejım bunalımlarkı olmndığmdan, «genel oy» bir şekilden ibaret kalır ve önseçimdan kurtarıjarnaz.» , lerd? «özel oylama» ile tespit edilenlere meşruluk vermek, yani demokrn«!J gösterisi yapmak için «genel oylama»ya gidilır. Oys» yukarr da görüîdüğü gibi. Anayasanoız nıillî jradem'n, ancak. «.genel .oy»la ' belirtıleceğini emredıyor.» . » * " . / ? . * ' ' , • '• . •* *' *'.' Sayın Bekata'mn geniş bir Özetini yukarıya aldığırhıl yftsnpsm«Görülüyor ki bugünkü seçim sistemi, 'gerçek değer ö'lçüleriyle, dakı gerçekler, bu ülkede py kullanan herkesin gordüğü, fakat millete dayalı, dürüst ve demokratik bir fazılet sistemi olmadığı bir kısım halkın farkına varmadığı, daha doğrusu önemsçmedıği kadar, Anayasanın özüne de, sozüne de aykîfıdır. Her seçimde sangerçeklerdir. Bu nedenle sorunu bu gerçeklerin ışığı altında çok dık başma giden seçmen sayısırtın gitgide azahnasınm, halkm deivedi olarak ele almak ve bir çözume bağlamak gerekmektedir. mokra$iden soğumasının ve ona sabip çıkmayışmm asıl nedeni buTecrübeli bir politikacı olarak bu aksaklıkları açıkça ortava^koyan dur. (12 Ekim 1969'da yapılan son mılletvekıli seçimine tam £272.517 Savın Hıfzı Oğuz Bekata'dan, bunlan giderecek veya azaltacak huseçmen vatandaş katümamıstır.) Boyle olunca demokrasiyi gerçek kukî çareler üzerındç de durmasını ve bu konudaki önerilerini ten İFtej^enler bu antidemokratik seçim sistemini savunamazlar. Türk kamuoyuna, aynı inandırıcı ve açık kanıüarla, aynntılı Çünkü bu sistem ve bu uygulama Türk milletine ve bizzat demokolarak açıklamasmı dilemek'te ve beklemekteyiz. rasiye güvensizlik ve saygısızhkür.» REFORM * . * PROF. DR. H. V. VEÜDEDEOĞLU > • • • * Şonuç . . . uygulama sonucunda, 15 milyon seçmen vatandaşın Anayasaya dayalı seçme hakkı eMnden ahnmaktadır Çunkü seçimler, 67 ilm herbirmda her partiden 50 olmak üzere 3350 ve bir seçıme 4 parti katıldığı' farzedtfirse bütün Türkiye'de Olup bîtti • • Yazara göre, bugünkü r (1) Milliyet, 22/8/197^'.. • ;"/*•* .• • *• , DÜZELTME: Ord. 'PTOİ. H. V. Velidedeoğlu'nuri (30 Ağustos) başlıkh yazısmın sondan onıkincı satın «rin komünist veya onların paralelinde, kimlerin» olacakken yanlışlıkla «rın bastemsılcisi ve Hindistan sömürgesinde Ingilizlerin» 'biçiminde dızılmiştir. Düzeltir, Özür dileriır. ' Bir Makal olayı vardı! OKTAY AKBAt : •?^:r£.i\s Evet Hayır BUVUK ZAFER İN 50. YILINDA irinci Dünya Savâ§ı, 1914'te VİETNAM ULUSUNUN MÜCADELE AZbaşladt ve 1918'de sona erdi, yani <iÖrt yıl sürdü. Türkler Mİ ÇİN ZİYARETİNDEN ÖNCE NÎiçin ise savaş 1911'de îtalya ile başlamış ve 1922'de Yunanlıların XON TANAKA GÖRÜŞMESİ VE ABD'7 denize dökülmesiyle sona ermiş, NİN İSTEKLERİ ^ , ^MERİKA'0A' yani 11 yıl sürmüştür. Savaşa Osmanlı olarak girdik vç Türk olaKONGRE SEÇİMLERj.^ SİMLA ANrak çıktık, Türkiye, geçen hafte Kurtuluş Savâşımızm 50. yılım LAŞMÂSI AMİN VE ASYALI İNGİkutlamıştlr. Bu tarihsel olayın mukadderatımızt bakımlndan deLİLER 1 ÖFKELİ A M E R İ K A ğerlendirilmesi, onu yaratan taraCEAUSESCU'NUN ÖNERİLERİ fından şöyle açıklanmıştır: «Efendiler; Afyonkarahisar Dumlupınar Meydan Müharebesi ve onun 1 ». son safh*ası olan 30 Ağustos Mu» * y> > arebesi, Tuık taııhinin en müb|r 'dönüı» nofetasmı * 1fe?şkıl . Tarihi millîmiz çok büyük parîafc zaferlerle doludur. değeımde % 17 oramnda yükseltgore, Hindistan ve Pakistan, Türk milletinin burada ihme, açığa çâre olamamıştır. AmeKeşmir doğudaki.bölgelerde ara"raz ettiği "zaferi kadar / neticeyj u hk savaşmdan oncekı sınırlara Râtiyeli ve bütün tarihe, yalnız ^•ıkâ Jap^nya'dan daha çok Haîât y(apmasMiı istiyor. I^rensıp ıtıbabjzim 'tarîhimize değil, oihdfn taçekılmeleri gerekiyordu. Anlaşrîyle Tanaka bunu kabuj etmış, rihine yeni cereyan vernnökte^k^ti manın uygulanmasına başlanmış, fakat üygtılanması * teknisyinlere tesirlibir meydan müharebesi ybjafakat zorluklar çıktığmdan bu bır'akılmıgtır. Çın ile iligki*kurartırlamıyoruu\» Atatürk,ün bu değer çabalara ara verılmiştL Bü sıralendirmesinin ne derece • .yerinde keh, Amerıka ve Japonya birbida Bangladeş'ın Bırleşmiş Mılletrinden ayrılmak istemiyorlar. Gdolduğunu geçmîş 50 ^ıl göstermiş. lere gırmesAni Çm'in Güvenlik rüşmenin ana hedefi ba id^. tir. Nüfusu 40 milyona yaklaşan Konseyinde veto etmesı, HindisTürkiye yarım yüzyıldır barış için tan ile Pakistan arasmdaki ilişde yaşıyor. Kurtuluş mü6adelekılerde hafıf bir bunalım da yamizin sonuncu savaşi', tanhimırattı. Bir Çip heyetinin Pakiszm en uzun banş donemınin âe Amerika'dV Haşitan seçımı ile tan'ı ziyareti de, Yeni Delhi'de baslangıci oldu. ' * ' birlikte 7 ^kâsnnda Kongre üyeleÇin'in niyetleri hakkında şüpheri için de seçki} yapılacak, Senaler uyandırdı. Bu olumsuz geliştonun 33 ve Temsilciler Meclisinın meler karşısında Hindistan ile „ tüm üyeleri (435 kişi) seçilecektir. Pakistan görüşmelere girismek , *Başkan adayları belli olduktan 1 gereğini duydular. Bu. görüşme* söiıra şimdi Kongre seçim kamler Yeni DeHıi'de yaptlmış ve x panyası ön plâna geçiyor. Bugün anlaşmaya varılmıştır. ( Bun|ı göKongrenin gerek Senatoda, gerek re, 'Simlâ anîaşmasının uygulanNixon, Amerikan 'halkma verTemsilciler Meclisinde Demokratmasına devam edilecek, fakat diği son raporda Vietnamdan yelar çoğunluktadır. Senatoda, Cum uvgulamalıın bitmiş olacağı taniden Amerikan askerlerini çekhuriyetçilerin 44 sandalyeleri kartiğini ve yıl sonuna kadar bu ülrih on gün uzatılmıştır. Her iki şısında Demokratlar 54 sandalyekede ancak 27 bin asker kalacağıtaraf da 4 Eylül yerine 15 Eylülye sahiptirler. Temsilciler Meclinı bunların da savaşmayıp, geri sınde1 ise' Demokratların 255, Cum de sınırlara çekilmiş olacaktır. hizmetleri göreceğini söylemiştir. Uygulandığı zaman, Hindistan 5 huriyetçilerin 180 sandalyeleri Iktidarı ele aldığı 1969 yıh ocak bin mil kare Pakistan to^rağmdan vardır. Acaba Demokratlar 7 kaayında Vietnam'da 540 bin asker Pakistan da 70 m\l *kare Hindissım seçimlermde bu çoğunluklavardı. Pakat Vietnarn'da Amerika tan toprağmdan çekilmiş olacakrını koruyabilecekler mi? Başkan için savaş sona ermiş değildir. lardır. Fakat 90 bin Pâkjstan eadayımn kuvvetli veya zayıf olKara askerleri çekilirken Hava ması, Kongre üyelerinin seçimlesirinin çeri verilmesi, Banglave Deniz Kuvvetleri birkaç misli rini de az çok etkiler. Bu kez Dedes'in de Pakistan tarafından taarttırılmıştır; Kuzey Vietnamın mokratların Başkan adayı Senanmması' koaulan askıda durubombalanması ve limanlarımn abtör McGovern, Nixon'm karşısınyor. Her iki taraf da bunu birbilukası da devam ediyor. Bu ,tekda çok zayıftır. Kamuoyu yoklarine bağlamı?, fakat hangisinin nolojik savaş da Vietnam ulumaları, Nıxon'm çok büyük çadaha önce uygulanacağı sorunu sunun mücadele azmini kıramağunlukla tekrar seçileceğini gösüzerinde anlaşamîyoriar. mıştır; zira bu da bir millî kurteriyor. Bu kosullar altında Detuluş hareketidir. Atatürk diyor mokratlarln Kongredeki çoğunki: «Bir milletin ruhu zapt olunluklarmı da kaybetmeleri olağan madıkça, bir milletin azim ve irasayılıyor. 1 ttirltt desi kırılmadıkça, o millete hâkim meydan okuyan îdi Amin, tngiolmaya imkân yoktur». Ve gene liz pasaportu taşıyan Asyalılann, «Mahkum olmak istemeyen bır Uganda'darf 7 Kasım'a' kadar umiHeti tahtı esaretinde tutmaya Simlâ'da Bayan GandU ile Butzaklaşmalarında direniyor, hatmuk,tedir olacak kadar kuvvetli to arasmda varılan anlaşmays ta aynhş, koşullarınrdaha da müsteb'itler artık bu dünyada yok tur». Vietnamlılar sekiz yıl (1946 54) FraRsizlarla savaştılar, 18 yıldır da (1954 72) Amerikahlarla sâvaşıyorlar. Fransızlara karşı bir Dumlupmar (Dien Bien Fu) kazandılar, bir gün Amerikalılara karşı da bif jDumlupınar kaza.1 Bur«3a Sant'at Enstitüsüne t>a|li 200 klşlllk Pratik San'at nâcaklardır pkulu Atelyeler inşaatı 1.300000. TL. hk keşif bedeM ^ z e r i n d e n Î973 malî vıhna sarî olarak 2490 sayıh kanun nükümlerlne göre kapah. zarf usultİ ile eksiltmeye • pıkarılmıştır. *• ".'»'. ' •>" « l "" •' ^ Nixön'm Çin'i ziyaretinden son.'" Ekslltme 16 9.1972 Cumartesi günü saat 11.00'de tl £» ra şinıdi de Japon Başbakanı Tayındırhk MUdüHüftUnde yapılacaktır. naka Çin'e gidecektir. Bu iki o. V^ layın' Japon Amerikan ilişkileri üzerindeki e\kilerini görüşmek üzre, Nixon ile Tanaka, Hawai'Ar. de buluşmuşlardır. Nixön, Çin'le ilişki kurarken Japonya ile ittiTicaret Odası belgesini, fakın yüklediği vecibelerin deva* cl ,Müracaat dilekoeleriyle birlikte verecekleri (Eksiltmına dikkat ettiğiniiddia etmiş " * me şartnameslnde belirtilen ve usultine göre hazıı^ tir. Aslmda görüşmelerden sonra lanmış olan) Plân ve teçhizat beyannamesi. teknik çıkarılan bildiride de bu nokta personel bavannamesi, taahhüt bevannamesi. sermabelirtilmektedir. Simdi Çin ile iliş ye ve kredi durumunu bildiren malî durum bevanki kurarken, Japonya'nm da A«nampsi. en az keşif bedeli kadar (C) grubu müteahmerika'ya karşı ittifakla gîriştiği r. hltlik karnesi İle assrari 1000 000 TL. keşif bedelli vecibelerine aynl dikkati göster• benzeri bir 1şl taahhüdpn Ikmal edin kabullerlni yapmesini Nixön isttfmektedir. Nixon, tırmıs olduŞuna dair is bîtirme belepçln! Ibraz *suhâlâ Japonya'daki Amerikan üslerinin kuilâoılmasmın kayıtlan. # fetivlp Bavındırlık MttdtlrliMHJ bplsre komisyonundati mamasiyle ilgilidir. Amerikanın . alacakları veterlik bel^si 4le birjikte, zarf» kovma Formoza ile savunma ittifakı deı lan lâzımdır , ^ ' " ' . • '*•..>* " \ **. vam ediyor ve bu vecibesini ye ' 5 îstekHler teklif mektuplarını belirli eftnde ihal<» saâtinrine getirirken, Japonyadaki üstinden bir saat evveline kadar makbuz Karşılığında tha^ leri kullanmak isteyebilir. NixOn, le Komisvonu Baskanlıgma vereceklerdir. bunu garanti altma almak istemiş •Yeterllk belgesi ahnması için son müracaat tarifii M.9. ve görünürde istediğini elde et1972 Salı günü mesaî saati sonuna kadardır. miştir. Görüşülen bir konu da tiTel^rafla müracaatlar ve postada vâki ^ecikmeler kabul caret meselesidir Japonya ile tiedilmez. ceretinde denge 3 milyar 400 milyon dolar Amerika aleyhina açık verlyor. Yen'la (Japon parası) (Basın: B. 948 • 204346240) «Mahmut Makal'ın kitabını okudum. Kö^le . rimizin çoğü bu kitapta yazıldığı gibidır, < bunu kimden gizleyeceğiz. Bu kitaptan.ben de çok ya, rarlandım.» ' " ' Başbakan Yardımcısı Nihat Erim 1950'de bcjy , le demişti «Bizim Köy» için. O günlerde genç kqy öğretmeni Makal'ın başına garip îşler gelmişti. Son günlerini yaşamakta olan ÇHP iktidarının bir valisi onu tutuklatmıştı. Kıyamet kopmuştu ardından. Muhalefet sözcüleri, yazarlan bu olayı, Makal olayını iktidarayüklenmek, çatmak fırsatı bilmişlerdi. Makal hapisten çıkınca Türkiyenin en ünlü kişisi olmuştu. îstanbul'a çağrıldı, ge/dirildi, demeçler, konuşmalar, yeni yazılar, kitaplar. «Bizim Köy» baski üstüne baskı yaptı. îşte o gü/ilerde bazı yazarlarımızm yazdıklan: «Milletvekillerinin evrak çantaliırında Makal'm •^S^tm^ert "birer tane bulunmalıdır» (E. Ekrem Tsüiı), " «Mahmui Makal hâdisesi, meziyet düşmanlığınm yaşayan şekline çok canlı bir mi "" saldır. Idealıst bir köylü genci köyünü olduğu gibi dunyaya tanıtmayı iş ediniyor ve ortaya halis ve temiz bir sanat ese'ri çıkanyor» (A. E. Yalman), «Edebiyatımızda yeni bir merhale belki de bu cserle başlayacaktır. Bu, hakikî, her türlü mubalâğa ve şahsî telâkkilerle mahiyeti değişmemiş bir realizmin hâkim olduğu edebiyat merhalesidir. Orta Anadolu köy halkınm hayatından hakiki sahneler tidden çok sanatkârane gosterılmış bulunuyor» Sonra ddnya basınmdan yankılar: tÇok tesîrli bir eser», «Türk köylüsü arasından çıkan ilk işlek kalem>. «Mutlaka okunmah», «Eşine pek rastlanmayan hoş bir kitap», «Olağanüstü bir belge», «Un'utulur gibi dei ğil» vb tngılİ7, Fransız, Alman, Amerikan gazetelerinde çıkmış sayıaız yazı. Hepsi Türk köyünden yetişmiş ilk gerçek yazarın övgüsünü yapıyor, Köy Enstitülerinin başarısmı övüyor... Konu, Mahmut Makal'ı övmek ya da siza onu yeniden tanıtmaya çahşmak değil. Hepiniz Makal'ı yeterince tanırsmız. Sayısız kitapları var: «Köyümden, Hayal ve Gerçek, Memleketin Sahipleri, Kalkmraa Masah, Köye Gidenler, 17 Nısan, vb. Hepsi ülkücü bir aydmın, köy sorunlarma bağlanmış bir .inançlı kişinin içtenlikle dolu yazılarmı sunuyor bize. Unutulmuş, görülmemiş, saklanmış gerçekleri getiriyor, gün ışığına çıkanyor. Tamyorsunuz evet, Mahmut Makal bir öncü, Mahnıut Makal dünyanın çeşitli lerinde ün kazanmış bir yazar, bır. eğitimci. Seviniyoruz bizden de böyle biri çıktı diye. Kitap^ çılarda Fransızca, Almanca, Ingilizce bfr yapıtma rastlaymca; bir kitap kabında resmlni gö<^ rünce mutlu oluyoruz. »'"' ' Mahrout Makal o kadarla da kalmamış. Yük. sek eğitimini tamamlamış< yabancı ülkelprç gitmiş, görgüsünü arttırmış, yıllar geçmiş, yajlanmış, olgunlaşniış, öğretmenlik, müfettîşlik yapmış. Her alanda belirli bir başarının tistüne çıkmış. Peki sonra? Sonça ne olmuş? Böyle biç kişinin değerini anlamış mıyız? Eğitim alanındâ ona gereken görevi vermiş miyiz? I'jre yapmı'şız? Hiçbir şey. Daha da beteri, onu işinden, *<5ğretmenliğinden, müfettişliğinden ayırmışra, ayırtmışız, "eğitim alanından uzaklâşmak zorunda bıf ' > * Geçenlefde Ankara'da karşılaştıln" Makâl J$sjzdi. Kitaplarmı^ sağladığı parayla geçiniyo du. Ne şu partiye girmiş, ne şu eyîeme katılmış" ne bilmem hangi soruşturmada adı anılmış* Kenarda, köşede çilesini dolduran, yrâzan, çalışan, ürün veren bir aydın kişi. Bozulmamış bir köy çocuğu. Köyün sorunları, derdj, çilesi onun baş konuları, Yaşammı vermiş bu ülküye. Une doymuş^ övgüye doymuş, bunlafin yaratt'ığı kıskançlığa, çekememezliğe. 4üşmanlığa da kanıksamış. • Bir Mahmut Makal yetiştirmişiz. Orta Anadolunun bağrından çıkmış, okumuş, aydınlanmış» toplnma yararlı, Türkiye'ye onur veren bir kişi ölmuş. Hepimiz övmüşüz Erim'inden Ağaoğlu'suna, Talu'sundan, VaNu'suna, Nadir Nadi'sinden Yalman'ma, Cihat Babanîından • Eyuboğlu'suna, Eralp'ından Atay'ma, îpekçi'sinden Tonguç'una, E,e Monde'undan, Manchester Guardian'ına, Times'inden T)conomist'kıe, Figaro'sundan Onenfma kadar^.'Sonuç? Hava eıva! Makal Ankara'da dolaşıyor işsiz güçsüz. Bunca öğrenim, bunca kitap, bunca ovgü, bunca çahşma uçmuş gitmiş». Öyleyse niye Başka Makal'la.r yetigtiftneli^ Niye, niye? Ne gereği var? Tüc# car yetişsin, fakrikatör yetişsih, komieyohcu yetişsin, kapkaçcı yetişsin, bîre yüz kazanan, toplumun sırtmdan geçinen asalaklığı meslek haline getiren kişiler yetişsin, yeter de artar bize Bunu gördüğümüz. yazdığımız için de kimseler kızmasm bize, B . DR. AHMET ŞÜKRÜ Seçimler: Bu da bir kurtuluş s a v a ş 1: » •* i • âllHIIIIIHIIJIIIIIIIIIIUIIIIlllllllllillllllliMlinillllllMlllllllllliriUtlllg VEFAT Baromuzun 2228 flcll s'ayıjjnda kayıth avukat | 5 TEŞEKKÜR Hastalığımı, eşsiz tıbbi tecrüb* ve bilgisiyie Fiziktedavi ve Romatizmal Haslalıklar Mütehaasifii Sayın j E E TAHtR OLGAÇ 191972 tarihlnde vefat «tmlıtir. Cenazesl 3 9 1972 pazar günü «ğle namazmı" müteakip $iç\İ Camllnden alinarak ebedî ıçti. Mhatgâhına tevdi edilecektir. Kederli , ailesine ve tneslekdaglarımiza bagsağlığı dileriz. tstanbul Barosu Bajkanfağı Cumhuriyet 6245 ^•••••••••••••••••••«•«•••••«••^«••••••(^ I Dr. NEJAT URAS I 5 iyı ettı. kendisıne ederim. minnettarım, aleıiefe teşeKKÜrîerimJ ıırz 5 E Aşyalı Ingılıslgr». Simlâ anlaşmâsı: S '* ', ' < Vasfi NEMLİOĞLU ^.' • " , ! • , S mişken, Birleşmiş Milletler $ftmürgeciliği tasfiye özel komitesi, 10 çekimsere karşı 12 oyla Porto Rıko'nun sömürge oMuğuna karar vermiş ve ada, komitenin bafımsızhğa götüreceği sömürgeler afasma girmiştir. Amerika da sömürgeci bir ülke durumuna düşüyor Portekız gibi, Formoza'nın Uyelikten uzaklastırılması yüzünden Birleşmiş Milletlere karşı öfkeli olan Amerika bu karar karşısında daha da öfkelenmiştir. Birleşmiş Mılletleri kendi politikasını yürütmekte araç olarak kullanmaya alışık olan Amerika'ya bu çeşıt kararlar, ağjr gşUycit. Şjmdıve kadaf örgütün üçte jbir4ne,yakın (% 31.52) giderlerinl ^dİ3?e^ Amerika, payını dörtte bire inağırlaştırmış, çekerken cakları paranm miktarmı " kısıt • dirmek çabasmda idı. Kendisini sömürgecilik ile dengeleyen bu lamış, Uganda uçaklariyle ayrıkarardan sonra belki giderlerın labileceklerini de zorunlu. kıldörtte birini de vermek lstemimıştır. tngiliz gazeteleri ateş yecektir. Formoza'nın „ uyelikten püskürüyor, Dışişleri Bakanı atılmasi Üzerine basn öfkeli Sir Alec Pouglas Honîe, bunun kongre üyeleri Amerika'nın Bır insanlık dışı bir muamele oldu1 leşmiş Milletîerden* çekilmesıru ğunu ve Uganda'ya yapılan yarbile istemişlerdi, , .« . dımm kesildiğiıii söylemi$iir. îngiltere'de halk bu Asyalılann gelmesine karşı çıkmıştır. Fakat tngîltere hükümeti için bunRomanya'da komünist rejimin lan kabul etmekten başka bir kuruluşunun 28 inci yıldönümü şık yoktur. Yalnız tngiltere, Asvesilesiyle söylediği nutukta yalıların blr kısmınm başka ül ' Başkan Geausescu, ülkesinin eko kelere gitmelerini sağlamaya çanomik alanda vaptığı başarıh ba harcıyor» Sir Alec, bu konuhamleleri anlatmış ve dış politı da îngiltere'nin 20 ülke ile teka tutumunu da açıklamıştır. masta olduğunu söylemiştit. KaSavfeş öncesine oranla milll genada az şayıda göçmeni kabul elir 7.6 misli artmıştır. Romanya deceğini bildirmiştir. En çok «az gelismlş» ülke olmaktan çıHindistan'a umut bağlamyoıV Askarak «gelişmekte olan» ülke o\ hnda, bu kimseler Hind soyunmılştur., • dandır. Her halde Uganda'dan önümüzde*kî 15 20 yıl lçm aynlacaklar, fakat aynldıktan de fert başına düşen mıllî gesonra Uganda da bir takım problir 500600 dolardan 25003000 do lemler karşısında kalacaktır. Bu lara çıkaGaktır. Dış pdlitikasmAsyalılar dış ticaretin, toptan ve da da Romanya •bağımsız niteperakende satışın ytizde doksan ligini korumaktadır. Romanya besini ellerinde tutuyorlardı. dı$ politikasmın değişmiyen he Doktorlar, avukatlar, öğretmenmesidir. Ceausescu» Balkan tıiler, Asyalı idi. Acele ayrümalan keleriyle bu bölgenin atom sı Uganda'mn yaşantısında sarsmlâhlarından ve nükleer üslerden tılar yaratacaktır. Idi Amin bu arınmış bir barış ve Işbirliğı işe girerken Tanrıya sığmdığını bölgesi haline getirihnesiyle, ivi söylemiştir. Bakahm bu sorunkomşuluk ilişkilerinin geliştirilların çözümlenmesinde Tanrı mesidir. Ceausescu, Balkan ül yardım edecek mi? Gidenlerin keleri arasmda ekonomik alan de ahı olacaktır. * "'*~ı , da daha sıkı işbirliğ;nin gerçekleştirilmesini de önermiştır Porto Gerçekten bu fıkirler daha önce Porto Riko, 3400 mil kare ' gede çok kez ileri sürülmüş, fanişliğinde 2 milyon 600 bjn nükat dilekte kalmıştır; üluslarfuslu bir adadır. Amerika, tsarası lllşkilerde. yumusama Ceapanya'dan 1898'de aldığı bu adausescu'nun Işarei^ ettiği yörîde ya kendi kendini yönetme yetyeni çabalar harcâni|stna yol kisl ve dominyon statüsü ver • açmiştır» ' , \ * ,'"M';'. Ceausescu: TMİıııııııııııiJiııııııııiMiıııtııııııııııı.niiiıııııııııııııııınııııııuıııııııri ( Ç u m h u r i y e t : 6246) Dahiliy» MUtehassısı DOKTOR ' j 5 Mustafa ÖZDİLER ] Lâleli Mesihpaşa Cadde'sl No: 12 • Tel: 27 88 40 S 5 S YEMEK VE SERVİS Cİddi, tecrübşli hîr ev adamı aranıyor. Evde kalması, askerlik vazifesini bitirmiş olması şarttır. Yalnız ciddi kefü gösterebilenlerin müracaatı. Saat 11 » 14 arası, Tel: 63 34 84 (Çumhuriyet: 6244) Bursâ Inşaat Yaptırılaçaktır İstanbul Devlet Mühendislik ve Mimariık ., v ,Akademisi Başkanlığından Nixon Tanaka: Cumhunyet 6253 r * (Yıldız) İLLER BANKASINDAN Sinema ve Sişeleme Tesisi tnsaatı Tesisin adı Gevas. sinema lnşaatı Ürgüp Sişeleme inşaatı tttf I Akademimiz dahilindekl spor sahasmırl »yapılmaSı, bir "fcısım demir parmaklık ve meveut binalarımızdan bir kısnamm oha * rımı işi 2490 sayılı kanun hükümleri dahilinde kapah 4a.rf • usulü ile eksiltmeye Jconmuştur. . r '2 î ç i n ük keşif bedeli 187.580.23 liradır. GeVici teminatı 10.279,0*'; 8 fhâle 26 Bylüî ' ^ ^ ^ S a l ı günü 'saat' H.l5Vte," îstanbul, ^, deki 1. sayılı Okullar Saymanlığı binasmda yapılacaktır., 4 Bu Yaptınlâcaktır Geçici Malî Teminat Yeterljk 23.750, 40.000',31.750, 56.000, thale Evr. Sat. Bedeli 100," 100,^ i., soo.o'oo,*. K., Btfdeli ' • 700 000, işe ait şartnameler, sözleşme fJroj«si, ekleri, Akademiriiö^ muhasebe bürosunda, her gün mesaî saatterinde görülebiljr. t ', V Yukarıdö ad) vazılj tesısler kapaü zarf'usulübirim fiyat esası İle eksiltm«ye konmuştur ' • . 2) Teklll zarflan 16 91972 Cuma günü saat 15.00 de Ankara'da tller Bankası Satın Amıa Komibyonunda açılacaktır. 3) Teklıf mektuplannm 15 9.1972 Cuma ' günü saat 12.00 ye kadar Bankâya' teslim.1 gerekmektedır. Vaktinde yapılmayan ve postada vuk'uu bulan gec,lkmeler dikkate alınmayacaktıî. 4) Teklif vereceklerin yeterhk belgesi âlma,k için 12.9.1972 Salı günü saat 17.00 ye kadar Bankaya dilekçe vermeleri.ve dilekçeierine yüklenid karnelerirü, şîmdiye kadar yaptıklan işlere aıt belgelerin listesini, örneğine göre teknik personef beyanname?ini, taahhütleri altında bulü* nan isleri gösterir taahhütnamelerini#ve tütan yukarda yazılı malî yeterllk belgesini eklemeleri lâzımdır. p 5) Banka işl ihale edip etmemekte ve dilediğıne vermekte serbesttlr. (Basm: A. 13390 • 203978239) 5 îstekîilerirt, 23.3.1972 gün ve 14138 sayılı Resmî Gazetedri y*' J ymlanmı» olan eksiltmelere istirak yönetmeliginin 3'üneO ' maddesinln belirttiği belgeleri de dilekçelprine eklemiş olarak Taksim'deki Bavmdırlık. Bakanlığı Yapı fclerrt: Bölse Müdürlöğünden, tatil ve ihale günlen hariç. bı» ihaleye gîrebîls.,*'mek için veterlik belgesl alacakîardır. '• * f > * * • ~f> . .6 * îstekliler teklif mektuplarına, yeterlik belgesi, 1972 yıhnda tasdik gödmüş Tîcaret Odas"ı belgesi. geçici teminat mektuplan niakbuzu fGeç;îci teminatlar daha evvelden Okullar Saymanlığı veznesine yatırılmış olacaktır) en az bu iş tutarı kadar bir işin katî kabulünü yaptığmı beîirten belgeyi koyarak ihale saatinden bir saat evvelîne kadar Eksiltme komisyondna vereceklerdir. Postada vaki gecikmeler nazara aîmmaz. > (Basm 20585) 6247