Katalog

CUMHURİYET 1 Eylül 1972 Dünyada Sovyet Dam üstünde saksağan... ızde CHP Genel Başkanı sayın Ecevit ile Mıllî Savunma Bakanı Sayın îzmen arasmda «Phantom» uçakları meselesınden doğan açık tartışmanın benzeri, geçen hafta Amerıka'da Demokrat Başkan adayı McGovern ıle Dışışleri Bakanı Rogers arasmda tekrarlandı. Konu yme Yunanistan'dı; fakat haftanın yoğun olayları yüzünden bu tartışma basınımızda fazla yer kaplamadı. Tartışmaya sebep olan ılk gırişım, McGovern'in yazdığı 1? Temmuz tarihli bir mektuptu. Demokrat Başkan adayı, Amerıka'daki cunta aleyhtarı Yunanlıların lideri Elıas Demetracopulos'a gönderdıği mektubunda, iktidara geldiği takdirde Atina' dakı rejime yapılan A.B.D. yardımını keseceğım ve yuksek delecedekı Amerikan personelini geri çekeceğıni bıldirıyordu. Nixon yönetimi adına bu mektuba geçen hafta Dışişleri Bakanı William Rogers cevap verdi. Rogers'a gbre, McGovern'in Yunan cuntasına karşı yönelttığj tehdit, Amerıka'nın kuvvetini kabaca kullanmasından başka bir anlam taşımazdı. Vıcdan adına da olsa, Amerıka kendı erzularını başka uluslar üzeorınde nasıl kabul ettırebılirdı? Rogers bu girişı yaptıktan sonra, Yunanıstan'dakı refımin şeklı ne olursa olsun Amerıka'nın yardıma devam edeceğıni açıklıyordu. A.B.D. Dışişleri Bakanı ayrıca, bu yıhn başında Washmgton ile Atına arasında ımzalanan anlaşma uyarmca gelecek ay bir Amerikan fılosunun Yunanıstan'da üsleneceğini de bıldırmıştı. McGovern, Rogers'i hemen cevapLandırdı. Fakat konuşmasının ana teması Yunanıstan'dakı humyetten yoksun ınsanlar değıl, Israıl'in guvenlığiydı. McGovern'a gore, Amerikan fılosunu Yunan lımanlarına bağlamak, Washıngton'un tsraıl'e karşı taahhütlerini tehlıkeye sokabılırdi. Çünkü Yunan cuntası hâlâ İsrail'i resmen tanımadığı g'bı, Arap ülkeleri ile de sıkı fıkı dostluk içindeydi. Nitekim 1970 Urdun buhranı sırasında, Arap toprakları iızerinde keşıf uçuşu yapan Amerıkan uçaklarının Yunan hava alanlarını kulIanmasına ızin verılmemişti. McGovern, bunları sıraladıktan sonra şöyle devam ediyordu: « Ozgurluk âşığı Yunanlılar. zaten demokrasının gerı geleceğınden umıtlermı kesmeye başlamışlardır. Onlâr, cüntanın çok guçlu bir Amerikan desteğıne sahıp olduğunu da hissedıyorlar. Pencerelerini açıp Amerikan gemilerinm Atina lımanında üslendığinı gorunce ne düşünecekIerdır?» «Ayrıca, Amerika'nın Akdeniz' deki gücünü Araplarla dost bir ülkenin limanına bağladığmı duyan îsraıl'ın cesur msanları ne dıyecektır?» McGovern Rogers tartışması bu çızgı iızerinde geliştı. Fakat bu tartışmanın asıl seoebı, bızce ne îsrail'ın guvenlıği, ne de YunanlıLarın cuntadan kurtarılması düşüncesıdır. Rogers'ın, Yunan cuntasına yardım kesmenın bu iılke üzerınde baskı yapmak anlamına geleceğinı belirten düşüncesi ise sadece gülünçtür. Başka bir kimsenın ağzından çıksaydı kendisı B BONN Batı Almanya Başbakanı Wılly Brandt, dun kabinesinde gdrevli iki bakanın istıfalarını kabul etmiştir. Bakanların istıfasına, sağcı bir yaymevinde danışman olarak çalışmağa devam etmeleri ve bu yaymevinden büyük ücretler almalarının yol açtığı yetkililer tarafmdan açıklanmıştır. Brandt kabinesinde gorevli bu iki bakanın durumları, Quick dergisme bir sure önce yapılan Sağcı yayıncıdan para alan 2 bakan Brandt kabinesinden çekildi baskmda ele geçirilen vesikalar sayesinde ortaya çıkmış, yetkililerin ifadesine göre, iki bakanm durumlarınm anlaşılması ve bunu izleyen istifaları, Wılly Brandt için büyük bir darbe ojmuştur. îstifa eden bakanlar, Wolfram Dorn ile Joachim Raffert'tin Quick dergisinın idarehanesıne baskın yapıldığı sırada, bu ıkı bakanın «Bauer Verlag» yayınevıne mukavele ile bağlı bulunduklarını ortaya koyan vesikalar ele geçmiş, bu bakanlarm danışmanlık karşılığında büyük ücretler aldıkları anlaşılmıştır. Başbakan Brandt birkaç gün önce aynı konuya değınmiş ve her iki bakanı da eleştirmiştı. Ancak Brandt, Batı Alman kanunlarının parlamenterlerin dışarıda çalışmalarım yasaklamadığını da söylemiş, bu bakımdan her iki bakan hakkında kanunî ışlem yapılmasının imkânsız olduğunu belirtmişti. Dış basından VietnamMa bombardmıan gemilerinin Mısır'daki üsleri nden çıkanlacağı söyleniyor VVASHINGTON ' *"U* Gelecek haftalar, Batılı stratejistlerin zıhınlerini en çok meşgul eden sorunun cevabını verecek. Acaba Sovyetlerın Akdeniz Fllosu Mısır'daki üsleri Kullanmaya devam edecek mi? Washington kaynaklarına göre, Iskenderiye, Mersa Matruh ve Libya sınınnda Sallum üslerinin kullanılışında hiç bir değışiklik olmamıştır. Bununla beraber gelen haberler SovyetMısır ilişkilerinin gıttikçe bozulduğunu ve Sovyet deniz filosunun da kara ve hava bırliklerini takıben bu üsleri terkedeceğini gostermektedır. Ancak Mısır'ın 1967 Araplsrail savaşından beri Sovyetler Birliğinden aldığı çok sayıda askeri araç ve gereç için yedek parçaya ıhtiyacı olacaktır. Bu yüzden Sovyetlerle ılışkilerini tamamen kesmesinin mantıklı olmayacağı ifade edilmektedir. Öte yandan, gözlemciler, Sovyet Akdeniz donanmasının Mısır ve Lıbya üslerini kullanmadan da Akdeniz'de seferde bulunabileceğini belirtmektedırler. Mısır Arap Cumhuriyeti Devlet Başkanı Enver Sedat, geçen ay Rusların Akdeniz'deki tesisler den faydalanmaya devam edeceklerini bildirmişti. Bununla birlikte yine Sedat'ın yakın çalışma arkadaşlarına Sovyet donanmasının da yakında Mısır sularını terkedeceğini açıkladığı gelen haberler arasındadır. A faalıyet gosteren Vıetkong gerillalarma karşı genış çapta bombardımanlara başlamış, aradan birkaç hafta geçtikten sonra da merika ilk kez 1965 yılının şubat ayında, Güney Vietnam'da bombardımanlarm alanı genişletilerek, Kuzey Vietnam topraklarma karşı saldırıya geçılmişti. Bu gelişmeleri diğer gelışmeler ızleyecek, bu kez düzenli Kuzey Vietnam orduları Guneye ınerek çarpışmalara katılacaklardı. Kuzey Vietnamkların Güney Vıetnam'a karşı giriştikleri saldın ise Amerikalıları tahrik edecek, bu birliklere karşı yarım milyonluk bir Amerikan kuvveti karşı koymağa çahşacaktı. Milyonlarca ton bomba Simdi aradan yedi yıl geçmiş bulunuyor. Bu yedi yıllık dönemde Amerıkalılar Vietnam toprakları üzerine yedi milyon ton tutarında bomba atmışlardır. Bu miktar, Amerıkalıların îkinci Dünya Savaşı sırasında bütün cephelerde attıkları bombalarm tümünden de fazladır. Diğer taraftan, Amerikanın bombardıman faaliyeti, bu dönem içinde sadece Kuzey Vietnam'da değil, fakat belki daha da büyük ölçüde Güney Vietnam'da tahribata yol açmıştır. Bilindiği gibi, Amerikalılar, duşmanın gizlendiği Güney Vietnam köy ve kasabalarını da bombalamakta, istemiyerek de plsa, büyük tahribata yol açmaktadırlar. Yaymlanan raporlara göre, 1965 . 1971 yıllan arasında Vietnam'a atılan 6,3 milyon ton bombadan 600 bin tonu Kuzey Vietnam'a isabet etmiştir. Geri kalan miktar ise Güney Vietnam'ın payma düşmüştür. Tabıî bu arada Laos, Kamboc gibi ülkeleri de saymak gereklidirö Amerikalılarla müttefiklerine ait top, makinalı tufek, roket ve havan topları ise aynı yıllar içinde Vietnam' da 7 milyon ton mermi daha harcamışlardır Bunun da büyuk bir kısmı Güney Vietnam'ın payma düşmüştür. IRA, Isveç'ten kiralık katil transf er etti BELFAST Askerî kaynakların bıldırdıklerıne gore, Irlanda Cumhuriyetçi Ordusu'nun (IRA) bir kaç hafta önce îsveç' ten getırdiği kiralık kaatil, Ku Sol eğilimli Italyan tüccarları fiyatlar dondurulunca olaylar cıkardılar ROMA îtalyan Hukümetinm fıyatları dondurması uzerine ofkeye kapılan Romah gıda maddelerı tüccarları dun sehrin sokaklarında polis kuvvetlerıyle çarpışmışlar ve toptancı halini kapatmışlardır. Hukumet ka rarma aleyhtar tüccarların misıllemesmden çekinen perakendeci tuccarlardan coğunun da dukânlarmı kapadıkları ve satış yapmadıkları gorülmüş, bu nedenle de şehirde buyük olçude sıkmtı çekilmiştır. Olayların en ılgi çekici yanı ise, polısle çatışan ve hukumetın fıyatları dondurma kararını protesto ed"en tüccarların sol eğilimli oluşlarıdır. Polis yetkılılerı, hukumet kararının solcu tuccarlar tarafından tepki gorduğunu ve dun bunların satışlara 'deva'm etmek fsteyen dığer perakendecılere de saldırdıkla rıhı soylerrrislerdır. Dunku olaylar sırasında solcu gıda maddeleri tüccarları, hal'in kapılarını kapatmışlar, hal'e sebze ve meyva getiıen kamyonları tahrıp etmışler, kend'ılerıne engel olmak isteyenlerle de çarpışmışlardır. Italyan Hukümeti birkaç haf ta once, devamlı şekilde artan yiyecek maddelerinin fiyatlarını dondurma kararı almış ve bu kararın Ronıa ve çevresinde uy gulanacağını açıklamıştı. Yiyecek maddesi satan tuccar ve bakkalların en büyuk örgütu olan «Confcommercio», hukumetin kararına uyacağını bildir mişti. Buna karşılık sol eğılımli tuccar ve bakkallar hukumet kararına karşı çıkmışlar, toplu sozleşme yoluyla ucretlerıne zam yaptıran işçiler yanmda, kendılerinın de sattıkları mallara zam yapma hakkına sahıp olduklarını ileri sürmüşlerdi. (Dış Haberler Servisi) zey Irlanda'daki Ingıliz askerleu' ne olüm saçmaya başlamıştır. Kaynaklar, dun de bir îngıliz askerinin sırtmdan vurulduğurm bunun da îsveçli kiralık kaatüin kurbanlarından biri olduğunu tahmin ettiklerini söylemişlerdır. Isveçli'nın şimdiye kadar beş ya da altı İngiliz askeri öldürduğü sanılmaktadır. Askerî kaynaklar, îsveçli kaatilin oldürduğü askerin rütbesıne göre para aldığını, bir er öldürdüğü takdirde kendısine ödenen paranın 144 dolar olduğunu bıldirmişlerdır. Geçtığımız gün öldürülen asker le bırlikte üç yıldır Kuzey trlanda'da ölenlerin sayısı 544'e çıkmıştır. Ote yandan Kuzey Irlanda sorununu çözümlemek için barış çabalan devam etmektedir. Siyasî kaynaklar, îngiltere Başbakanı Edward Heath'ın on iki güne kadar Kuzey îrlanda'lı kafcolik bir muhalefet grubunu kabul edeceğıni soylemışlerdır. (THA) Hiroşinıa ile kıyaslama Öte yandan aynı dönem içinde, Kuzey Vietnam'da hava baskmlarından hayatlarını kaybedenlerin sayısı 52 bine ulaşmıştır. Güney Vietnam'da bu rakam daha da yüksektir. Savaş ve bombardımanlar, Güney Vietnam'da hayat şeklini de değiştirmiş ülkede yaşıyan hemen herkes sık sık yer değiştirmek zorunda kalmışlardır. Aynı duruma Kuzey Vietnam'da da rastlanmakta, burada da büyük şehirlerde yaşıyan halk, bombardımanlar yüzünden küçük kasaba ve köylere göç etmektedirler. Güney Vietnam'da 6 milyondan fazla insanm göçmen durumüna geldikleri bilinmektedir. Yayınlanan raporlara göre, altı B52 bombardıman uçağından kurulu bir fılo, dort çıkışta Hiroşima'daki atom bombasınm tahribatma eş çapta tahribat yapabilmektedir. Vietnam'da ise B52 bombardıman uçaklarının bir ayda bine yakın Çikış yaptıkları bilinmektedir. Bombardımanlarm şiddetlendiği dönemlerde, B52 uçaklarmm çıkış sayısı 1600'ü aşmıştır. Bunlara ek olarak, avcı bombardıman uçaklarının ayda 20 bini bulan çıkışları hesaba katılırsa, Vietnam'da, bir bütün olarak, meydana gelen tahribat hakkında daha iyi bir fikir edinilebilir, OKULDA BİR TOP Vıetnam konusunda taraflar, çeşıtli bahanelerle barışı geciktirirlerken, savaş bu talihsiz ülkenin insanları üstundeki etkisini surdürmektedır. Işte Güney'deki çocuklar, okullarının bahçesıne yerleştirilen bir topçu bataryasının ateşine kulaklarını tıkarken gorülüyor. Ama durumu, yme de ilgiyle izüyorlar. (Fotoğraf: AP.) . Köylerin yüzde 70'i ^% Kamuoyu yoklamasında Nixon önde gidiyor PRİNCETON Gallup Kamuoyu Yoklaması Enstitusü tarafından yapılan son anket, Baş kan Nixon'ın seçim şansmın çok arttığmı ve McGovern'a karşı ezici bir zafer kazanmasınm kesmleştığini ortaya koymuştur. Gallup Enstıtüsü tarafından yapılan son ankete katılanlaıın yüzde 64'ü Başkan Nıxon'ı, yuzde 30'u da Senatör McGovern'] destekleyeceklerini söylemişler, ankete katılanların yüzde 6'sı ise henüz kesin bir karara varmadıklarını belirtmişlerdir. Gallup Enstitusü yetkılileri, son anketin Cumhuriyetçi Pa.rti Kurultayından hemen sonra yapıldığıru söylemışlerdir. Enstıtü yetkililerine gore, ozelhkle son haftalar ıçinde, seçmenler arasında Nıxon tarafına kayanlann sayısı artmaktadır. (Dış Haberler Servisi) i bülent ecevit dışpolHJka PHANTOM otesmdekı gerçe karikatürlerle ortakpazar Pentagon'un sivilleri gözlemesi para ve zaman haybına yolacmıs WASHİNGTON Amerikan Senatosu alt komisyonlarından biri, 1960'ların sonlarına doğru, pentagon tarafından siVillere Çarşı yürütülen istihbarat faaliyetlerinin tahminlerin çok üstünde olduğunun anlaşıldığını, bu alanda hazırlanan istihbarat dosyalarının ise sanıldığı gıbi kısa bir zamanda imha edilemiyeceğini açıklamıştır. Bir komisyon yetkılisine göre, sivıllere karşı yürütülen bu istihbarat faaliyetleri aslmda ordunun asli görevi dışında kalmış ve hemen hiçbir alanda fay da sağlamamıştır. Yetkıli daha sonra, Pentagon'un bu alanda harcadığı çabalarm gereksiz zaman ve para kaybına yol açtığını, Pentagon'un bu alandaki faaliyetlerinın Ustelik insan hak ve hürriyetlerini ihlâl anlamım taşıdığmı bildirmiştir. Senato alt komitesi diğeı taraftan Pentagon'un bu tip faaliyetleri hakkmda 97 sayfalık bir rapor da yayınlamış ve burada, haklarında kuşku beslenen kişilerin nasıl izlendikleri, telefonlarının nasıl dinlendiği konusunda ayrıntılı bilgiler yer al mıştır. (Dış Haberler Servisı) Amerikan Cornell Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmada, 1967 yılı sonunda, Güney Vietnam'daki Quang Ngai eyaletinde bulunan köylerin yüzde 70'inin tamamen harap olduğu belirtilmektedir. Aynı araştırmaya göre, 1968 1969 arasmda Güney Vietnam'ın kuzeyde bulunan beş eyaleti «serbest ateş bölgesi» ilân edilmiş ve bu eyaletler daha geniş çapta tahribata uğramıştır. 1966 1969 yılları arasında, sadece Amerika savaş gemileri 34 bin yapıyı yıkmışlar, 43 bin yapıyı ise hasara uğratmışlardır. Ortalama olarak, bombardımanlar yüzünden ayda dört köy ortadan silinmekte ve buralarda oturanlar başka yerlere ve öncelikle büyük şehirlere göç etmekledirler. Ameriklılar Kuzey Vietnam'ı bombalarken daha dikkatli davranmakta ve mümkün olduğu kadar sivil hedeflerden uzak durmağa çahşmaktadırlar. Oysa aynı dikkat ve titizlik Güney Vietnam'daki bölgeler bombalanırken gösterilmemiştir. 1965 yılında hiç bir Amerikan bombardıman uçağı Hanoi'nin 45, Hayfong'un ise 30 kilometrelik çevresinden daha içerlere girmemiştir. Diğer taraftan uçaklar bombardıman sırasında çok daha dikkatli davranmışlar ve siviller arasmda kayba sebep olraamağa, îardır. Bombardımanın etkisi Bombardımanlar, yaptıkları büyük tahribata karşılık, savaşın gidişini değiştirememiş, savaşın sonucu üzerinde kesin söz sahibi olamamıştır. Bu gerçek, Amerikalı yetkililer tarafından da bilinmekte ve itiraf edilmektedir. Kuzey Vietnam limanlarmm mayınlanmasmdan sonra, bombardımanlarm şiddeti daha artmış, ancak gene de kesin bir sonuç almamamıştır. Buna karşılık bu dönemde, Kuzey Vietnam'da tahribat çok artmış; köprüler, su bentleri ve demiryolları büyük ölçüde hasara uğratılmıştır. Hattâ denebilir ki savaşın başmdan bu yana, Kuzey Vietnam ilk kez bu ölçüde tahribata uğramıştır. I NURAY (SOMER) BOZBEY ile FARUK BOZBEY Evlendıler. 19 8.1972 Antalya uyanıs Sayı 4EylUI1972 International Herald Tribune YEMEK VE SERVlS İÇİN Ciddî, tecrübeli bir ev adamı aranıyor. Evde kalması, askerlik vazifesini bitirmiş olması şarttır. Yalnız ciddî kefil gösterebilenlerin müracaatı. Saat 11 14 arası, Tel: 63 34 84 Cumhuriyet 6189 Mehmet BARLAS (Devamı 7 inci sayfada) 4* Sayı çıktı Cumhurıyet 6195 Neden tasarruf yapıyorsunuz? Evli,bekâc herkesin istikbalini düşünerek tasarrufa gitmesi bir yerde şart arlık. Biz tasarruflarımızı,ticarî faaliyetlerimizde de öteden beri bize en büyük kolaylığı sağlayan OSMANLI BANKASI hda topluyoruz. ' ,. Hem içimizden birininryılın ikinci çekilişindekî APARTMAN DAİRELERİ veya^ ZENGİN PARA İKRAMİYELERİ talihlisi olması herzaman mümkün... OSMANLI BANKASI Siz de tasarruflarınızı 6 Ekim akşamına kadar BİR MİLYON şubelerinden birine yatırarak zengin paraikramiyeleri, APARTMAN DAİRELERİ, ceman liralık ikramiyelerclen kazanınız... < (îstanbul EokJâm: 2168) 6171