Katalog

SATFA ÎKf SCUMHURJTETS 18 Temmuz 1972 arîlı, 1 Mart 1923. Büyük Devlet adamı ilustafa Kemal (Atatürk,), Türkiye B ü ' yük MUiet Meclisi'nin 1. dönem 4. toplanü yılını açarken şöyle konuşmustu: «Ökullarımızda oğretim gorevüıın guvenilen eüere bırakılmasmı, memleket evlâtlarının, o görevde kendıne hem bır meslek, hera Üe«bır ınanç kabul edecek bılgilı, saygılı of , retmenler taraiından yetiştirilraesınl sağlaya, Tbilmefc için, ögTetmenligln diğer serbest ve * yuksek meslekler gıbi yavaş yajraş ımrenikr ,hBİe gelmesinı, refaha kavuşturulmasını per. jsekleştirmek zorundayız. • ' Dunyatun her yerınde ötretmenler, 'toplumun en fedakâr ve hunnete lâyıkunsurla^ rıdır/ \ atanın fedak'âr evlâtlan olap ögfet * menlerin reîah sevıyelennin yükseitllnjesı j'o•lundaki çabalar geliştirılmelidır...» T Eğitim öıgütünde yönelici sorunltm Ruhi TURFAN arasında, duzenli metoda dayalı ve.bilimsel açılara yönelen ' sevinüi ve saygılı ^hengin kurulamamış^ olması meslekî çevreleri' ' tedirgin etmektedîr. • . . • .. Öğretmenlik mesleği. Curahuriyetimizin ilk kuruluş yülarından itibaren uzun süreler deçerlendirilen, çalıştığı yörede korunan re saygı duyulan bir meslek dalı idı Bu nedenle «Meslekte aslolan öğre.tmen' liktlr» kuralı bir vekar ve aealet sembolü halinde fazilet duygusuna bağlı gerçekçi, izlenimci, ulk'ücü öğretmenler için övünç kaynağı oluyordi}. Surt düzeyindeki gerçekçı öğretraenler b\ı temayı meslekî prensipler manzumesi halinde değerlendirmekten haz duyarlardı. Bu görüşlerimjze bakarak yakın ağitim tarihinde büvük ızler bırakan, ^Jeğerü eğitimci yöneticileri meslek çevreleri hâlS şükran duyeruları ile anmaktadırlar. Vâsıl'lar, Necati'ler, Kesit Galip'ler, Ankariar, Tücelier, bu tannsal mesleğe hizmet ectebilmenin milli ve şuurlu heyecamnı göpüllerinde yaşatmasını bilmişler, bu âsil duy irularını da mesleğin seçkin mensupların* aktarabilmislerdir. Bonnıi için, ana eğitim örgütunde çaiisan Ttineticilerin gerçekten buna inanmış olmalan Ue mümkün olabileceği kanısı yaygındır. • Bu.nedenle Milli EğMimin ana yönetici kadrolarmda yeni bir aşama ve çağ anlayışına kesin ihtiyaç vardır. • •' • ' O halde, önce Bakanlıkta yetkiU çrgaplan n sık sık değişmesi yüzünden ana . iHcelcr zedelenmekte, yöneticilerde inisiyatifferini yitirmektedirler, • Bö>lece eğıtim sistemimizde yıllardan beri öğretim yönetim ilişkilerinde istenilen, düzenin tum bir ahenk içinde yürütülememesi gibi düşündürücü olaylar belirmektedir. Cumhuriyel'e mektuplar de, sonuç yine de yürntülmemek suretiyle snlar boşa akmış bulunmaktadır. Bğitim problemlerini ve öğretim koşullannı izlemek, geliştirmekle görevli teftiş elerpanları, fonksiyonlannm dışına itUmek suVetîyle ama( yitirilmektedir. Böylece daha çok merkez örgütlerindeki yöneticilerin sür , dürdükleri tutrıcu davranışlar yüzünden gerçekçi, öğretim çevreleri tedirgin olmaktadırr *ar. • . Bıj çevreler reform niteliği taşıyabilecek yeni vje radikal kararlann belirmesini heyecanla bekleraektedirler. Son yıflarda toplumumuzu ilgilendiren ve gözle gSrülen kofullar, uyarıcı nitelikler taşıyor. 2. Dünya Savaşından sonra sarsılan top*!um düzeni üzücü sonnçlar doğıırthı. Bu sar•sıntılar arasında bir kısım meslek ç*evrelerinde ve ^etisen gençler arasındaki millî inançlar zedelendi. Ama, buna ragmen. bu&ün yeni kusaklar yeni «bir hayat ufkunun heyetfanı içinde ge , lişmeleri ilgi ile izlemektedirler. CumhurİTetimizin 50. yılmın eşiçinde e§i•tim plâtformlanna yepven! bir yasama ve aşama perspektivini benimsetmek zorundajjz. Bir fcöyün değişmesi için yardım bekleyen durumu Yürütülen çabalar, rinden bu yana nzun süreler geçti. Yarım yüzyılhk bu süre içinde Milli Eğitiminüze yön verebilecek çabalar harcandı. Harcanın çabalar azımsanmayacak niteliktedir. Bu süre içinde 13 milyonluk bir toplum, 36 milvona yükseldi. GeKşme \t yükseliş döriemlerinde. Milli Eğitim sorunlarunız da ayni tempd ile.serpilmeye başladı. . • Bu yayılış ve serpilişte «Eğitim parselâs. yoruarı» diyebileceğimiz alanlarda, büyük potansiyel £Ücüne bağlı problemlerle karşı karşıya geljndi. Bu yeni t&ç, yeni yeni sorunların ortaya r (ikmasına sebep oldn. üyük Atatürk'ün gerçek öğretmen ve B bğretmenlik mesleği Ue ilgıli görüşle Cumhunyet devn gençlerindenim. 15 yaşımı doldurana dek koyde yasadım Her koyun bizim kby gıbt; her köylünün de bizleı gibi yaşadığını zanneder, üzülmezdım \temurıyetimle yurdün çe sitlı yerlerinı gezerken insana hayat veren, yaşama gücünü •* tıran köyler gördıim, gözüm açılctı. Faicat kövümun acıkl» hali içı mi devamlı ezdi. Köyumün varlığını "daşühmiyenler, yaşam diizenıni kendi haline bırakanlar, onların oasıl yaşadığını. bu yftayı okurlar^a öğrenirler • < ' Köyüm Atatürk Devriml'erine akıntılar evler arasıhda;.çocukcandan tnanan'; lîastarnonu'nun lann oyun sahalannda tavrıla Daday .ilçesi, Arabafcılar köyü kıvrıja kendilerine yol ararlar. Hele bir ev var: Gubrelıgi v» dür. Problemlenrd .sînıflandırarak bütun.pı«lığı ile köviln merke. zine arkasını dön'müs, anlatrmı açıklavayım: I.'Çğit;m • öfretitn: Koyler goimekten de çıfkın geldi baca ' Koyün az ilersinde korulule, on onbeş hane arasında' değiştiğı için okul merkez seçılen köy temız hava v»r.' Ama köye giillî Eğitimimizde gerçekçi bir refonna dedır. Kız çocuklarıru hîç oku rerken eübre' ve keskm üre kofhtivaç duvuldugu kaçınıVmaz zorunluhla göndermemıs ıkı aıle tanı , kusundan genziniî yanar Gögtnr. Bütün mesele bu reformun nasıl ve ne, nm. Erkek çocuklara enğe! o riînüa sıkı<=ır Her türlü haşere T l e r i gorüşlü öğretmenlik mesleğinin çareden başlanması konusudur. Türkive'nin la.n çıkmadı. Yaşlı ve orta yaş yı görmeniz olağan Sinegın bile * | » dayalı gelişmelerini, eğitim örşıiıtüSosvoEkonomik *ve Kültürer alanlardaki kolı kadınlar tüm yoksundur o kaç türlüsü.y'aşıyor, orada. > nün ana yöneticileri ancak geriden izleyeşulları gün ısığina çjknfıstır. Bu ko'sulların ç y ' kurrıayazma olanağ.ndan. tlkbilmek çabası içindedirler. , gerçek nedenlerini aramak, düzenine koymak tnsanca yasama clanagına kaokulu bitırmış g'ençleri de u vusmalan için Tanrı tnayet eypercekçp eçiymcilerin üzerlejjne' düşen nta " Nezaretten aktanlan personel sisteminin nutmaya başlamıştır kem küm leyel sai bir ödevdir. " . ' ' . aksayan yönleri, hâli kuruluşun bünyesinden <Ad» öğrendifini. atılamamı?tır. Büyük «Özlük haklan» bu Bu ödevin çerçeklesmesinde örretim oryüzden sarsıntılar geçirmektedir. Sayılan kaII. Sosyal durum: Çoğu için dosuna harekete eeçirmek de bir plân ve hebank ve lüzumsuz formalitelere bağlanmış yasayan ölüler topluluğu den=e def isfdir. ınerkezdeki öğretim daireleri. hirbirleriyle >erıdır. Renklen solgun; AsapBu. plânı hazırlavacak ürt^it de MHIî çelişen görüşler içindedirler. lan gergm; Neşesız ınsanlardır. Eirftim Bakanlıçı merkezindeki vönetici kadugünkü eğitinı sistemüniz, veya eğitim Pek çoğu sınema izlememiştır. Bu daireler çok kere günlük politik ahamrnlarjdır. plâtformunda gözüken sistemsizligımiz, u anda, toplumumuz pahalı bir eğitim Tavatorayı (tiyatro) çok ayıp lann etkisinden bir türlü kendilerini kuYtaBu kadrolar işlerinl. merkezden çevreve tipik orneklerle dolndor. sistemi içindedir. Mali yük azımsanmadavranıs sarurlar ramamaktadırlar. doqru düzenli bir sekilde kanalize etmekle Sıstemin kırık, riokük, kopuk halkalarına Gazeteniztn 25/4/1972 tarihü yacak niteliktedir Vatandaşlar, aileler. büEğitim organlan arasında yetkili bir' ku değerlendirilebilirler. III. Ekonomik durum Kıraç nüshasında yayınlanan «Atabey parmaklannı dolayabilen, çag < anlayışındaıı ti'm scktörler eğitimimizin, daha gerçekçi ölrulus olmaları gereken «Talim ve Terhive» Bakanlık nr^fitündeki voneticiler ahenkyoksun bir kısım eğitici geçinen ySneticilerin tarlalarda tarım yaparlar. Ki istıfa etmelıdır» başhklı yazı çulere göre düzenlenmesini gönüldcn benimKunılu'nun sınırli çalışma, didinme çabaları li bfr anljTis ve meS'eki görüşlerin ısıeı *1tutıun ve davranışlan hazindir. mının emegını korumıyacak ka ilgililer tarafınrtan incelenmisse>en duyguiar içindedirler. ana ilkesinden saptırılmak suretiyle zerielentında önce «kuruluş kanunlarınu ele alarak Eğitimimizin aksayan yönlerini en iyi gödar az olur ürünü Hayvancılık tir. O halde beliren ve devamlı çekflde topmektedir. Bu kuruluş formalitelere çnk bağlı, • eünün ihtiyaçlarınl açığa vurmalıdırlar Cok rcbilenler gerçekçi öğretmenlerdir. lumu da tedirgin eden, eğitimdeki bu sistem vardır, ama o da gelır getırecek «Bu yazıda ıleri «ürülen hu» modası çoktan geçmiş klâsik kararlara davalı Buyük Türk tophımunun, alt yapıdan itieskiyen ve zedelenen kanun ve vönetmelikterbozukluklannın ana nsdenlcri nelerdir? cinsten değil. Bakım üretim iş suslar şehrin ezeli sorunlarıdır. tutumu ile pahalı eğitim çarkınm dişlileri bar'en isteklerinl bilen ve izleyen, her yaştakı ' le bu yönetici örğiit. çağ anlavısı ile ileili Yıllardan beri reform diye adlambnlan lerınde yenılik yapılmas» gere Belediye olarak eldeki kanun arasında njteliğini yitirmiş durumdadır. öğrencilerle bağlanııyı ilk önce kurabilenler 'ejitim. sorunlarını izleyemeı. DüsunOlen ana bütün çabalar benüz belirli bir plâtformda kir ve yonetmeliklere göre açıkta yine bğjptmenlerdir. >er alamadı. Sözü, edilen reformun çerçekleVakit vakit toplanan eğitim 'şuralannda 'reformların' Berçekjesebilmesi merkez vön'eDevlet kapısında hademelik, ,cıda maddesi satanların hopar» Tıllardan beri bir kısım eğitim örgfltleşebilmesi, her . şeyden önce reformu rayına meslek çevrelerince benimsenen iyi gorüşlü tim kaflrqlarının phn'iyetierindeki değerlenşoförlük v.s. işı yapanların du, lorle satış yapanlajın, tekmil rindeki yöneticilerle, gerçekçi öğretmcnler oturtabilecek ortamda olanlara ilgilidir. düek Te Utekler kararlara bağlandıklan haldirmdçrle.orantılı «Iduihl bilinmelidit.' seyyar satıcıların Belediye Zarumlan daba ıyidır. IV. Sağlrit Durumur a) Te bıtası tarafından ayrlca özel emızlık gereksınmelerinı yenne kiplerce yapılan anl baskınlargetirecek suları Vok henliz. Vak la faahyetlerine mâni olunma» ğa çahşılmakta, bu çabalarla tıyle güttrelıkler arasında açılyuzde yilz olmamakla beraber, mış bırkaç kuyu ıte yetınıyorrarm hukuk müessesesl "hajine yine iyi sonuçlar alınmaktadır lardı. Mevsım kurak geçerse o Ancak şehrin genışHğı, cezaî gelmıştir. Tümdeh, kapitalist ve,da bulunmazdı. 1952 de düzeltl mueyyidelerin azlıgı nedeniyle ya tümden sosyalışt rejuulerde nayaşanın 8. maddesi, 'Anayalen su yolundan 45 yıl yarar ıstenllen hedefe ulaşılamamak"plân anlayışı .birbinne karşıttjr. sa hukumlerınin yalruz yalamiılar.'Koyderj bırlyedı kere tadır. Bununla beraber kontsama, yüıütrae, yargı orgaalaDiğer' deyimlerde bir derecelendılekçe rerince DSI'den olumlu rollar özellikle meydan ve cadrını değil, «klşiler'i de bağlayaca. mje görülür. Ekonomik kamu'uü cevap alıyorlar. Su yolunun ka delerde aralıksız sürdürölmekte, ğı kuralını, koymuştur. «Kişileria zeninde. «ptân ljukuku»nun küral. Anayasaya uygun davranraa gbrezılması bîtmek üzere idı, Bir Belediye yasaklanna aykın ha•ları belirli hale gelmış ' gıbıdir vi» kapsaraı üzerinde durulacak aksılik çıkmazsa yakında akar reket edenler para cezasiyle c e Çünkü,plân kolaylıkla, fark.edilYeni Anayasa değişikliğinde, Meclts müzakerelerine başlamak bir konudur. Anayasanm kişılere suya kavuşacaklar. • meden hüvıyet değiştırebtlır zalandınlmaktadır. için ekseriyet aranmaması hukmü getiriliyor. Bunun nedeııi, sayın emrettiği bu gorev nasıl denetlene «Ekonomide anahtar* • seklörler» milletvekillerimizin görevicrine bir türlü gelmemelcri dolayısiyle b) Temel besınlerl' karbonhıd Son olarak Beyazıt meydam, cektır? •Sasyal Adalet»den ayrü."•In'.seçilmesınde tercmli tutumlar (nâmevcutculuğu) çaresiz meşrulaştırmaktır. Bu hal seçmenlerin ratlardır. Etı bayramda yerler. Nuruosmaniye avlusu, Eminömamak görevînin gerçekleştirılme•ç plânı yokmdan :çevırebilir Milli önümüzdeki scçimlerde oy vcrirken üzerinde • israrla durmaları geSatın alma, temel besın. sayma nu meydam ve Sultanahmet sınde, ozel teşebbüsü de kabul kajTÎaklarııi arttırilması .sınıfça reken önemli bir meseledir. Buraya bir nokta koyalım ve bir başka alıskanlığı yerleşmemış daha. çevre«ınde 200 ceza ztptı tutuleden bîr sistem içinde Pevlet yalbölgece değıl, toplumca KalUn konuya gcçelim.. Hastalıktan tavuklan yaşamaz. muş, 3500 lıra para cezası alınnız bırakılırsa bu konudaki çaba mâ dmacında ve plânda yer al Olsa da yumurtasını satacakları mıştır, Bu arada 1 Ağustos'tan lardan büyuk bır sonuç alınamıya Milletvekiileri birikmiş maaş farkları olarak öffşar bin lira almazsa" ör'taja çıkan düzen eko ıçm az ve seyrek, yerler. Prote itibareo uygulanmağa başlana.' Türkiye Baroiaı Birligf Geqel fiaşkau'' caktır. dılar, ödeneklerl de brüt olarak 12.500 lirayı bnldu. Tolluklardan fvomık «kamb .düzeni» değıldır in kaynaklarlmn haîivansal çe c a k y e n j p a r a c e z i l i â r i y ! e kontvergi keSNfnediği için ellerine onWn4iray»yaknvpar*"!;eeijFi>r, bu «Kalkınma rnjp»nı yetersiz bul Memlekeümiz ekonomisinde ki^idf ayıan ve çökelektir.' Yeni r o l i a n n daha "etkili olacâğı üpara eğer fert başına millî gelir, yılda 3008 taa civarında ise, 40 valit noktalan tutan özel kurulujmak n(j İfafor hakll İS» kalkl.1 ye»i beya? pe.vnlr yapıp yerae m i t edilmek'tedff Saygilanml». tandaşuı yülık nzkı demektir. Bu hesabıf aparken hayat pahalılığı lar tam bir ayncalık ve pervasızriyetİer ile kamu hBmyeiierf ara esasına „ , „ . . , . 'rna mzma§r"b(jlgesel ' eşicsizlik ğe başlayanları var. ve bir milletvekilinin ihtiyaçlan karşısmda bu paranın fahiş oldulerden yaknlmak da aynı derece hk içindedir. Onların demokratık ıındaki cengenin önemine dikkat anlanunı' kazanır. «Entegra'sjyon R«n» O K A I c) Sağlıklannı en çols tehdıt ğunu iddla etmek istemiyonım. Ama gerçek şudur. maaşlı vatan• de haklıcnr. esaslardan ayrılmadan denetimi edilmemesi halinde, birincilerin bireyierin hurrtyetlerı yok olma.' daşlar seviyesi hesaba katılacak olursa. milletvekiileri bu düzeyin eflen yerler açık helâlar ve gub Basın Yayın va imkânsız değildir. Bu açıdan koikinfcileri «tkisiz hale getirdiği gd dan çoklufun tekleşmesîdir» . Sosyal actalet açısından , haklı üstünde para almakta olduklan gibi, yine saym senatör ve milletreliklerdtr. Buralardan taşan Turizm Müdürü» nuyu «Hukukun üstünluğü» kavrülmektedir. Sosyal hukuk dev(Huber Ansay, s. 39) '«Ekono bir düzene bağlanmadığı takdîr vekillerinin dörtte üçü bugün teşrii hayattan uzaklaşacak olsalar bu ramını ölçü tutarak, açıklayabihleti bazı hürriyetleri, bazı hürrimik sörnürü mihraklan» ile do de «könomik koalisycmlar <Jeparayı kazanamazlar. riz. yetlere karşı korumak ozelliğıni mokrasilerı gerçek dışı kılar. Alu bir duzen bunları sılecek ik•Bireysçl ve sunfsal bencilliği taşır. kıt serbestisı klâsıî^ kavramı tıdarı ve ıddıa^ı olmayan bir Dürüst olmayan şey, hem devamsızhk yapıp, hem dışarda kaekonomik düzen haline getirmiş Hukukun üstünluğü kavramı içinde. ısrarlı bir borçlar hukudevlet anlayjşı içinde «Eko»ozanamıyacaklan bir parayı almakta devam «tmeleridir. Buraya da bir toplumda ekonomik <kamu> ile buna dayanan «Ekonomik ku anlayışıtun kartel ve tröst lemik kamu düzeni»nden bahsebir nokta koyalım ve bir başka konuya gecelim... duzeninden söz edilemez. Zira bu kama düzeni» kavramı arasında dılernez. Bu.bi.ranlamda düzen . re karşı çıkmaşı mümkUn fleğılDP'yi 1957'den sonra felâketc götüren gizli fakat çok önemli sedüzen «hukuk üstünlüğu.ne aykıçelışme ,değit, kavramın uygu.. . . • • sizlıktir. «Ekoaomik, kanunların .dır. beplerden bir tanesi o zamana göre fahiş olan 480O lira maaş alrnalarıdır.» «Kendimizc yapılmasını islanması ilişkisi vardır. baskalığı» mazeretj, Sa&ece «göz • Demokratüc rejîme' bağlı kan oldu.. Kendi şehrinde veya ilçesinde ayda 500 liradan fazla kazatemedigimiz şeyleri başkalarına «Sosyal hukuk devleti» kavralemcT mantıktır» labilmek isteyen bütün memlenamayan bir vatandaş birden bire 4800 liraya kavuşunca, hükümetyapmamamız» gereğı ve ınancı, ça mındakı «Hukuk devleti» unsuru ketlerde kartel ve trostlere ılıştpn veya partisindcn gclen, ve kendi vicdanına nymayan kararla«Sos.val (hukuk) devleti» kavğımızda «bir sınıfın kendisüıe yanun Anayasamızdaki anlamı, Akin kurallar konulmuş, bu rerın karsısnıa dikilecek kudreti kendindc gdremedi. Girdiği kooperamı sosyallik ^açısından da kenpılmasını istemediği şeyi başka sınavasadakı uygulama hükumleumden uzaklaşmak isteyen mem ratifin taksiti, kızının okul parası, hanımın yılhirdır duyduğu hasdı içinde tahhl edılmelıdır. Sanıflara karşr yapnıaması« şeklınde n ile berrakça gozükebilmekteleketlerde de bunların teşvık retten sonra aldığı kürkün borcu karşısma dikildi. Bunnn üzerine dece «Sosval yardım (daha dar anlaşılmalıdır. Bu suretie kuruladır. Temel haklar ve bunlann öedildıgi görulmüştür. Almanyi»' «Lahavle» çekip tahkikat komisyonu kanununa, arkasından yetki cak düzenin kamu niteliği daha anlamda sosyal Sıgörta) devl«tU züne dokunulmazlık, özgürlükıedan ornek geürebiKria: Almankanununa çaresiz kalarak oy verdi. Lider, isterse «odunu bile» milaçık belirmiş olur. Ekonomik kasosyal devlet ^.yılamaz. Bahıs n n sayılması, devletın kunılusu, ya'da ı!k defa 1323 tarihli karletvekili yapacak hale gclmişti. Ona karşı çıkmak. kaloriferli apartmu düzeni «suııflar arası sorumlu konusu olan «Sosyal güvenlik» erkler ayrımı, bağımsız yargı teüer hakkında kanun ile geiımandau tekrar sobalı eve dönmek ona zor gdecekti. lak> ilkesine dayaaır. dır. O halde «Sosval güvensizlik» şen bır anlayış nasyonal sosyave yargı denetimi gibi müesseleri gıdencı tedbırlere ihtiyaç tşte bütün bu mülâhazalar vaııyana, üst üste geldi, ve böylece Hukuk toplumun ekunomık ve lızm ıle uygulanmaz hale düşselerle hukuk devletmden ne vardır. Ekonomilt duzen. sosyal geçim korkusu ve hukuki tâbiri ile, bir nevi ikrah sltında kalan sosyal gelişiminde bağımsızlığını muş, merkezî ekonomik siyaset anlaşılacağı kestırılebillr. Fakat guvensızliğe sebep oluyorsa sosiradeler topluca suçlu olchılar.. Yassıadaya gittiler.. Bu olayı yükkaybetmemeiidir. Çünkü bu gelış kartelleşmeyı uygun görmüş ve «Sosyal devlet» unsurunu aynı yal yardım anlamsız veya yetertek maaşlar konusunda uyarıcı bir örnek vlsun diye veriyorum. menin adalete ve ınsanlığa karşı bunlar devletın ekonomik sıyaderecede yoğun uygulama hüsiz kalacaktır. O halde •Ekonoolması da mumkündür. Hukuk bu setini jürütmekte yan resnıî küralerine bağladığını soylemek Buraya da bir nokta koyalım, ve asıl soylemek istediğimiz üçünr mik (demokratık) kamu düzeni» anlamda adaletin ve insanlığın em araçlar haline gelmişlerdir. Hamümkün değildır cü konuya gecelim... mutlaka kurulmak gerekir. Tinde olmaktan gclen bir bağnnsız len Aimanya'da 1957 kanunn ile «Ekonomik kamu düzenUnin Geçen gün gazetelerde ciddi ve çok ciddi olduğu kadar bugünkfl lık ve üstünluktedir. Çağuruzda kartellere karşı tedbirler yenıDemokratik ülkelerde senrayen «Sosyal devlet» kavramı iç:n şartlar içinde korkunç bir haber okuduk': Vergi Kanunlan saym mildemokrasi «hürriyttlerin müeerret den alınmış bulunmaktadır. yenin ve özel teşebbüsun aşıdedir. «Ekonomik (demokratık) letvekillerinin elinden bir türlü çıkmadığı ve çıkmış olanlar da Bitelikte kalmayıp fülen kullanılanlıklarına karşı başlıca ıkl tedbudanmış olarak çıktığı için, 59 milyarlık bütcenjn mümkün mer. karmı dözeni» bir hukuk müesJ bilmeleri için lüzumlu maddî şartbır düşünülm: k;e ve uygulantebe açık vermemesi endişesiyle hükümet yatırımlan yavaşlatıyor sesesıdir. «Kişinin temel hak ve lan sağlamak ve kişiyi ç^vrili bumaktadır. Bunlardan Dirmcisı ve kısıyormuş!... hürriyetlerini, sosyal adalet illnnduğu ihtiyaelardan, baskrlarmiHüeştirme, ikincısı ejconomıde keleri ile Jbağdaşmıyacak surette dan, zaruretlerden kurtarmak çare Eğer yatırımlar yerine getirilmczse, ekonomik hayat yavaşlar, tekelciliği (Kartel, Tröst) önleDanımarka kökünü 1936 yısır.ırlayan iktisadî bütün engelIerini arayan, kişilerin. insanlık bütçe açık verirse bunun sonu enflâsyondur. Enflâsyon demek, pa. mektır. fakat her iki •ledbınn lmda bulan 1955 kanunu ile her leri» kâldırmakla (Anayasa 10), uygulanmasjnda hakca uoşullann haysiyetletini ve şahsiyetini zedele halılık, ahlâksızlık, huzursuzluk, istikrarsızlık, karaborsanm alıo çeşıt tekelciliğe karşı ıkı pren«İkHsatH ye «osyal hayaruı tam meden bn çareleri bulan bir reyürumesi demektir. Bu takdirde maaşları yine jetmeveceği için milkanunlarda gosterilmesı, penel sip getirmiştir: Kartel egillmleçalısma esasun ye herkes için jun otmuştar. (Velidedeoğlu, H. letvekiileri yazıhanelerinden. işlerinden hiç eyrılamayacaklar, büsidarî yargı dışında bırakjjmamarinde en geniş alenıyet ve tıcainsanlık* haysiyetine yaraşır bir V., Sosyal' Devlet, AHF. derneği bütün devamsız olacaklardır. Elbet kendi maaşktrına zam yapmak el. sı gereklidir. Bu açıdan efconori faaliyetin deneume tabi Kıyasayış seviyesi. sağlarnak» la 1970, s. 6) • . lerindedir ama. size şunu bir kere daha kesinlikle soj leyelimt 1938'mik kamu düzemni kurabılmek lınması. Her yıl Danimarka'ca (Anayasa 41) devleti görevli kıde devalüasyon olmasaydl, Menderes asılmazdı. Eğer Demirel devaiçin bu üa tedbirin hukukun usbu çeşıt kuruluşlaruı faaliyetlehakların ve özgürlültlelao bir Anayasa «Ekonomik kaluasyonu getirmeseydi 12 Mart olmazdı, politik olaylaria, enflâsyon tünlüğüne aykın olmadığı scri denetim gormüş raporlarla rm hukuk davleti himayesinden ya mu. düzeni» anlayışım. mtiessearasında, sosyal olaylarla enflâsyon arasında büyük bir (sebep ve halka ayıklanır. tngıltere de 194S nucuna varılmalctadır (bıc. Com. rarianntaSının sejjebi • «yüksek bîr «eieştjrmis dernefctjr. . • sonuç) ilişkisi vardır ki birçok milletvekiileri hattâ parti liderleri kanunu ile kurulrhuş monopoHer Inter de juristes, la ornnaute değerin'özelliği, yani insarun inkomisyonu 1953 ve 1956 tfanurıu bunun farkında değillerdir. Onun için birçok siyasal olaylann kardu droıt, ideeforce du progres, san olması, Insanın kişiliği.nden1959 yılında "Delhi"de toplaile geüştirilmış ve bu komısycın şısmda bön bön şaşırır ve bu nederıböyle oluyor? diye birbirlerine s. 63). Türk Anayasasının hnr iki dir. (Huber Ansay, s. 32). «Bircnan, Milletleranısı Hukukgular tngıltere'de tekelcilık yaratmış sorarlar, sonra da gcrcekle ileisi olmayan sebeplere atıflar yaparak tedbirı de öngördügü zanıundayin bu kişUiğinî Anayasa (insanlık Komısyonunun tertipledigi kongtıcari kuruldşlar haklynda rakuyunun derinleşmesine vesrle oiurlar. O>sa avnı şey tekerrür etyız. Anayasamızda (39) millileşhaysiyeti) ile ifadt ediyor» (Hure. sopunrla verilen kafar şöyle por tanzim etmek. ve bunu ılgıti. Vergi kanunlan çıkmadı. son zamanlarda ertıisyon bir milyardan tırme tedbirı «devletlestirnıe» ober Ansay, s. 32), «Herkes idi: «Hukdk üstünluğü dinamik li makamlara sunmakla görevli fazla aıttı. yatırımlar yavaşladı, eğer Millet Meclisindeki tıkanıklığa larak düşünülmüş ve «kamu hiziçin insanlık haysîyetine yaraşır bir prensiptir. Bu prensibin üykılmmıştır. Komısyon, ilgılilerzamlı maaşla çalışan milletvekiileri bir .çare bulamazlarsa yakın zameti niteliği taşıyan özel teşebbir vasayış seviyesi sağlamak zoeulanmasj herkesten evvel buden ve her nzmandan dıled'.gl • ' (Basm: 17805/5198) manda pahalılık artacak, kendi daireleri \s tarlalan irin az vergi büslerin kamu yarannın çerekrunluğa (Anayasa 41) ve hükmün kukçuya düser.. Bu prensibin bilgfyl ıstemek .hakkını haızdır. vermck isteyen temsilcilerimiz bugün vcrmckfen kaçındıkları mebtirdiği haUer»e hasredümış ol«spsyal ve iktisadi haklar. bölüsadece kişjnin özgür bir toplumKom'ısyopun vexdığ> • raporlara lâğı, bakkala. kasaba, terziye fazlası ile ödemeğe tnecbur olacaklarması, «gerçek fcarşılığm ödenmpmiiade yer alışı ekonomik kamn da medenî ve siyasi haklarınm göre ger^kli tedbirle'r alınır.. dır. Hem nıemleketteki kalkınma hızuiı durduracak ve hem de sossi» şart koşulmuştur Bu kamudüzeninJn kurulması isteğinin hak korunması ve geliştirilmesi ile yal buhranların artmasına .sebep olunacaktır. laştırmadan ayn bir tedbtrdır lılığmı gösterir. sınıru olduğu sanılmamalrdır. •Antikartel ve antitrost nuKUKu Anayasamızda (40) çalışna hürnInsan vakanna uygun ekonomik. demokratilr memleketferde pek Şimdi bir çocuğun gözünc damla damlatmak istcrcesine saym yeti kAiraldlr. Fakat «devlet. özel spsyal ve kültürel koşullar da bn : gelişmıştır. Boyle bır düzene gimilletvekillerimizin göz kapaklarım iki parmağunızla zorla açarak j teşebbüslerjn millî iktisadın geprensibin uygulamasına girerılmedikçe sömürü •önlehemez. onları uyarmak istiyocuz. reklerine ve sosyal amaçlara uy 4dll Tıp Meclısinde açık. bufunan ikırlci Öerece kadrolu cektir.» Sosyal hiikuk devletmden de gun yürümesini... sağlayacak ted Meclise devam etmiyorsunuz!. Bir hata!.. maaşlarınıza fazla zanf Meclis Reis ^luavinliğı ve Meclis Üyeliftlçnne' Dahilıye, Hasöz edilemez. . > bırleri» almakla yükümludür Bu riciye Mütehassıslan ile üçüncü derece karlrolu vedek üveyaptımz.. Bu suretle milli iradeyi sakatladuıız, ikinci hata*!.. Devam tedbirlerin kartel ve tıöstlere «Sosyal bukufc 'devleti» Kavraliklerine Hancıye Dahıliveye Patalöıı Amatçmı Fızık Te^ etmediğiniz Mecliste Vergi Kaounlannı çıkarmıyorsunuz, uçüncu karşı kanunla bazı kurallar gemı ıçınde «hukuk devleti», veru kıkler Şubesi Mütehassıslan 6 ıncf derece kadrolu Raportör ve en büyuk hata!. Bu üç hatayı işleyenler parlamenterrzme ve tirılmesini kapsadığı tsbıkiiT. Anayasamızda olgunfuğunu buia ürR mevzuatmm bugünkü duve Mütehassıs almacaktır. .' bilmiştir. Eskı Anayasamıza k'ıdemokrasiye bündan fazla kötürumu sosyal haksızhkları giDevletleştirme ve «rnıllı ekotsteklılerın belgeleri Ue 'Bakanligımıza müracaat eunelerl yasla yeni Anayasarun bır buderebiletek nitelik açısından luk cdemezler nomide tekelcilikle mücadele» jük aşama Şayılması bundahdır llân olunur. '. . ., (Bâsın: 18528 • A. İ1668/5Î97) mükemrnel değikhr, kişi ve suııf Bu da ciddi bir uyarmaî.. nın hukuka uygun olması bu ted FaXat «ekonomik kamu düzeni» «Sosyal hukuk devleti» b:r bencilliğini önleyid kuraüar bakı bırlerın iç ve dıs politika aracı kurulmadjkça «sosyal devlet» mmdan güçsüz.diir. Ekonomîk hür toplumun ekonomik bütünlüğü olarak değil, «kamn yarannın bakımından aynı ınanca kavuşkukun üstuhlüğünde her çaba sü elmektedir «thsan tnsana gerçekten jereği» olçüsüns göre mak mümkün olamamaktadır. insanlık detfermıuızmıniD ahenmutlaka bir sey borçludur» alınmasına, koşuHarın kanunıargıni taşır. Hukukun üstüniügü, nukuk (Steınbeclci da gösterılmesıne ve rargı deneHukukun üstünlü*ünü red *tnasıl olursa olsun, ustun tutulatiminin kapanmamasına bağlıdır Uoğava ffüvensızilK ınsartı top mek İçin doğa örnek tutulur caktır, aniarmna gelmez. Üstün«Mülkiyet hakkuıın knllanılmaıııma daha tazla oa*ladı Bu bir HalbukJ «tabia'tın eözünde mluk gerçek hukukundur. tnsansı toplum zararma olamaz* çagdı geçiyor 1'oDİuma güvensan ötekl varatıklardan başba lık kuraUan«bu hukukun temeıdeyirm. yerine «Mülkiyet h'jkkısızlık uısaru ınsanlığa ıtecekıir. değildir» (Schıller) tnsaniık delerıtiü"nın knllanılraası toplum yaranna însan kendıni varattıkca vardır, terminızml hUiOJk üstünlüfü tnsanlıkta «olmus bitmiş» hıc aykın olamaz» deyimlnin seçılmıs devam edebıW>n de oudıır Bunkavramı içinde vUrümeRtedir bır şey ypktur olmayacaktır ca olması (Anayasa 36) bclli bır ların tonlarru dogadnr avn wr «lnsani sadere dngustaki niçimi Her ınsanda «başka bir yüzyılanlam taşır, haklarm kuUanılşeyın var olamlmesı ılagantısile tanıvan onu 'iç tanımiTor da yaşayıp, Daşka bir yüzyıl >masmrn aynı zamanda yükümtü ve muhteserr oır hâdısedır. demektir» (Uıderot) . çin çalışmSk» vardıı (Schillen lülük getirebilecegi AnayHSamıinsanlık davas» Kazanılmak UzeDoga tpsanı bent btr yerde zul bir özelliğidir. Ekcnomık redır CUnkü ınsandaki «be\in Bizler sadece 20. vüzyüiD »aTOİnız Dırakır UoSava sıgınmak kamtf' düzeninin konınmasında gücü» filümsibdür Hukukun üstandaşlan değiliz. «Toplumsal güvenl yltiriHnce baska truralbu özellik savsanamaz. tünluğü bu eüce davanır. soyçekimi» geU^en insanlıktır lara âçlık bajlar Tedbirler arasında «plân» bü Hukukun UstünltiğU bu gelişmeHukukun üstünluğü büytlk bir vülc önem kazanmifitır Plân kavyo uyabllen tek anlayıştır. Hu SON borcun ödenmesl çabasını tern Somıç Eğitimde yöneticiler . Meslekte aslolan öğretmenliktir ' \ B Ters davranısiar S Belediyenin açıklaması UNDEN UNF Çok ciddî bir üyaımal. A Kişilerin Anayasa'ya davranma görevi,, Prof. Dr. Faruk EREM ie|n sizin Kartellere karşı TURKİYE • Kişi ve sınif bencilliği , Adalet Bakanlığtndan Mülehassıs Alınaeaktır .•/''. Ekonomik kamu düzeni I NIMBÜS ^ J ^