Katalog

IATFA DÖRT: sCUMHüRtTET: 29 Mayıs 1971 Petrolden RABLUSGARP Libya Arap Sosyalist Biriiği (Libya'mn hem tek partisi ve hem de Mısa Arap Sosyalist Birliğinin küçük çapta uzantısı) kuruluşundan bir yıl sonra ilk toplantısmı Trablusgarp'm î«ci Tlyatrosunda yaptı T elde edilen gelirleri karcama yetkisi tek kisinin elinde temleke »ultasından kurtarmaya çalışan Mozambik Kur. tulus Cephesi temsilcileri, Ürdün ve Fas Krallarının saltanat yönetimine karşı olan Sosyalist Halk Ccpheleri öncüleri genis faaliyet gösterdiler. Libya Arap Sosyalist Birliğinin ilk kongresine katılan yabancı deiegelerin mücadeie alanlan gerçi birbirinden çck farklıydı. Fakat hepsinin hede İSAVAŞIN IKIULKE önemli bir kısmını ksdın deiegelerin teşkil ettiği kongrede, Libyah delegelerden baj ka dünyamn çeşitli ülkelerinden dâvet edllen müşahitler de yer aldılar. Libya Arap Sosyalist Birliğinin bu İlk toplantısındı îran Şehinşahınm »aKanatma karşı mücadele açan lranlı öğrenci d'elegeler, Kuzey lrlânda'da 15.000 askerla Ingflizlere karşı bağımsızlık mücadelesi açmış olan yeraltı İRA delegeleri, ülkelerini Portekiz müs fl bir noktada birleıiyordu. Hepsi da Libya'nın «kuvvetli adam»ı Albay Muammer Kacfdafi'nin «iyasî Te mall desteğini kazanmanın gayreti içindeydi. Mücadeleleri için lilâhtan tutun da lçerde •• dıgarda siyasî destek sağlamaya kadar herşey İçin paraya ihtiyaçları vardı. Libya'nın dıs ülkelerdekl ban kalarcfa yatan döviz rezervi 30 milyar lira ve geçen yıl petrol kumpanyalarıyla devamlı uyuşmazlığa rağmen petrolden sağladığı gelir (1969 yıhna oranla bir misli fazlasıyla) 37 buçuk milrar liradır. Görüştüğüra bazı Libyalılar Libyalılor, Albay Kaddafi için "Bizlm pefrol kralı,, diyorlar Albay Muammer Kaddafi'yl bana, «Biziın Petrol Kralımız» diye Tagıflandırdılar. Rezerv tespitlerin» gör« Libya'nın 50 yıl sürell petrol zenginllğinin sahibi hiç güphesiz Albay Muammer Kaddaü değildl. Fakat petrol kuyulanndan elde edilen muazzam gelirin «arfında da ltiraı götürmez tek yetkilinin kendisi olduğu da bir başka gerçekti. Yardıra eli KDENlZ'in Libya kıyılann ı da fakir bir Bedevi çadırın' dan dindar bir ailenin oğlu olarak yetişen »on derece mutaassıp 30 yaşındaki Albay Muammer Kaddafi elinin altındakl zengin petrol kaynakjarıyl» Iran'dan îrlanda'ya ve Afrika'mn göbeğindeki Mozam bik'c kadar çesitll mücadele cephelerine yardım elini uzatmaktaydı. Libya Arap Sosyalist Partisinin tarihi ilk kongresine yukarda isimlerini laydıgım ülke lerin mücadele cephelerinin veya delegeleri dâvet etme«f de bu karannm en kesin delillerinden birisini teşkil etti. Libya Arap Sosyalist Birliğinin bir hafta süren ilk kongresini Albay Muammer Kaddafi, beraberindeki Ihtüâl Kumanda Meclisini teşkil eden Üsteğmen ve Yarbay rütbeleri arasındaki 11 arkadaşıyia, tiyafro salonunun sahnesinden yönetti. Kongre Başkam (ki.o da Ihtilâl Kumanda Meclisi üyesiytfi) Batı geleneklerine aykın ola A rak sahne dışında, aşağılarda bir kojede, basit bir maıamn başmda yerini aldı. Delegeler zaman zaman Albay Muammer Kaddafi'yle karjıhkh tartışmalara glrişfiler. Salona yerleştirilen dört televizyon kamerası görüjmelerl eanlı yayın olarak dakikası dakikasına halka aksettirdi. örneğin bir delege ?öyle sordu: «Dnrmadan hBrriyetlerden ko nuşnyorsnnnı, bn hürriyet nedir bir tfirlü öjrfnemtdlk jritti. Tenilir ml, içilir ml yoksa iriyilir mi. ne biçira şeydir bn hürriyetr tlk 5nee ttalyan f«şistleri vardı »onr» (Hürriyet getiriyoruz) diye înjjilizier %r\ diler otmadı. Sonra Kral peldi Cfne slmadı. Sonra siz geldiniz gazeteieri toptan kspattınız jrene hflrriyft olmadı. Hele şn hürrireti hir ortaya çikırtın bakalın, biz halk begenecek mlyiz yokıa brtenmfyecek miyiz. Bir krre çörelim »onra »iı gtnt istrdifinizi yapın..» Bu candan konuşmaya Libya'nın kuvvetli ve vazgeçilmez adamı Albay Muammer Kadrfafi de canrtan Mr kahkahayla cevap vfrdf buna henüz kimse bilmiyor. Fakat netice f ene de küçüm •enemeı. lırail'in Afrlka'da en kuvvetli lliskileri Ugsnda'yla idi. Afriks memleket lerine 1970 yılından beri 600 milyon liralık raal ihraç rtmişti. Israil'in Ima! ettifi Cebrail tipi füzeler ve Arafa tipi nçaklar İçin Afrika memleketleri iyi bir pazar olma yolnndaydı. îsrail, Vgands başansızlığıyls Afrika filkelerindeki en Snemli pazarını kaybetti..» Y AR I N VAZGEÇİLMEZ ADAM «Libya Arap Sosyalist Biriiği» konjrresinde Albay Muammer Kad dafi, solunda Libya. Geceikurmay Başkanı Ebubekir Tunus Te sa> tınds Partinin Genel Sekreteri Binbaşı Beşir Havvadi Oe Kaddafi'nin ymrdımcuı Binbaşı Abdüsselâm Jellud. Llby» Denb KuvvelleıliM bafh flze ataa nBcumbo tu Trablnsgarp HnHunnda. İALKOÇOĞLU ÇALINAN TAÇ Reformlar Yazoti ve Çııcn: AYHAN 6AŞÖĞİV İR ARA bir başka delege Albay Muammer Kaddafiden Türkiye'yle ilgili bir jorusunu cevaplandırmasını istedi. Atatürk'iin Türkiye'de yaptığı köklü reformlar hakkında ne düşünüyordu? Albay Muammer Kaddafi bu «oruyu jöyle cevaplandırdı: B 38 ^cr, l u ı B U M A i z i ; «Atatiirk emprryalist ve düşman çizmesi altından kur tardıŞı memlfketi Türkiye'de sosyal ihtilâli yaptı. Bu Batı anlayışında bir ibtilâl oldn ve Türkiye"yi dejHştirmeyi banardı. Şnphesiz biı Bstıya dönük bn ihtilâli tanıyonız. Fakat bizim »osyal ihtilâlimize Srnek almıyornz. Bizim sosyal ihtilâlimiz fslâmivrt felsrfeslMçmde TC Arap birli|i: ySnfind» . jellşecekiîr'..'» ' ' Libya'nın .kuvvetli adamı»nın ülke nüfusunun azlığına ve ortfusunun küçük çapta olnıasına rağmen petrol zenginlijine dayanan dış poiitika«ının üç unsuru var: Magrip'den (Batı) Maşnk'a (Do»u) kadar Arap ülkelerini bir konfederasyon içersinde birlpstirmck. Afrika ülkeleri birligini NATO ve Varsova Paktlanna benzer bir sekilde jaŞlamak ve bir de gerek ham msdde ve e?r?kse dıç pszar ?ıkıntif. ceken Israil'i Afrika ülkclerinHpn ç'karmak Federasyon LNLARDAN birincısi Mısır, Suriye. Libya arasında yeni bir federasyon denemesiyle uygulama yoluna girmiş gibi görünüyor. Afrika Biriiği Paktı projesi ise henüz bır kısım 11derlerin ağzında ve teklif açama«ında bulunuyor. îsrail'in ekonomik. asker! ve teknık yardım seklinde girdiği Afrîka memleketlerinden çıkar tılması konusunda ise genç Albay elindeki mali imkânlar aracılıgıyla, şu günlerde küçüm senemeyecek bir başan kazandı. Onun destegi sayesinde. U«anda'nın Müslüman Devlet Başkanı General tdi Emin (ki, kendisi brövesini tsrail'de almış bir paraşütçü olmasına rağ men) ülkesinin Israil'le olan ilişkilerini kestigi gibi. 700 kifilik teknik ve ekonomik lsrail yardım grubunu da Ugan • da'dan çıkartmıştır. Trablusgarp'ta konuştuğum hir dipîomat bu konuda şunlan söyledi: «Rn başan Libya'ya kaca mâl oldn? Lihvalılar dahii B DİŞI BOND ALV.AU Dinlne lmanma dedirtme, senl kan dlye ba jıma musallat edenin. Ulan bir daha elinln hamu ru ile erkeğin i»ine kanitıftnı duymayaymı. AnIadın mı? Sevketçiğim... Şevketine de sana da~ Cemil bey korka korka kapıyı çalmıstı. Hem»erisi, karısma bile dinden imandan asağı gitmiyodu. Korkunç bir nırat peneereden ozanıp »e»lenmişti: ' Kim o ulan? İnsana evlnde de rahat yok mu? lüzbaşım, bendeniz C... den SankızotuUanndan Ahmet efendinin oğlu Cemil. Bana ne künyenden ulan. ne istiyorsan söle çabucakta bclânı arama Karısı. Ccmil'in söylediklerlnl duymnstn herhalde. Aralaruıda bir konujma geçmişti. Yüzbasın p sesi biraz yumuşami(tı: P»aa, aen | u CemjUln, ulan ne azatirsın ; ..lifx.b«ı swin,Cemilim deşen olmuyor mu? Pekl Kit kendine bir yatacak yer bol, jann da tS[ b'eni gbr. Cemil bey başka tiirlü ümit etmişti. Vüzbajının bir gcce olsun kendisinl misafir edeceğini »anıyordu. Vüzbaşının kendisini bu (ekilde karşılaması, elinde misafir etmemesi. onun i; bulma hevesinl kırmamıştı. Ertesl giin yüzbası kendisini fidanlık memurluğuna yerleştirnıişti. Bu menuuriy«tin kendisine para vennek için uyduruluverdiği aşikârdı. Çünkü ortalıkta henüz fidanlıktan eser yoktu. Sağdan soldan temin edilen birkaç ağaçla fidanlığa benzer bir şey yapmağa çalışılmıştı. Kaymakam, kendisine: Bak Cemil bey oğlum, sana temiz bir is buldum. Ben bu babalıği herkese yapmam. Yüzhaşıyı çok severim, scni methetti. çok çalışknndır dedi: artık fröster kendini. Cemil, yüzbasının kendisinin çalışkanlığı hakkında hiç bir biljrisinin olmadığinı billyordu. Bu ise kayırılmasıntn çalışkanlığı yüzünden olmadığını da anlıyordu. Vüzbaşının isine yarar bir adanıa ihtiyacı vardı. Kaymakamsa yüzbaşıyı sevdiğinden defil, bu deli heriften çekindiğinden. Cemile bu işin verilmesine olmaz demeniişti. Cemil her ikisinin de i}ine yaramıstı. Tüzbası ile işi o lıtnlar, kaymakamlığa istida verenler evveli tidaa lık memurunu görmü$lerdi. Memurların ve halkın araıına girmeyi, olan bitenleri gerekenler* yeti;tirmeyi ihmal etmemişri. Gereken yerde kay makama, candarma kumandanına «öğmeyi dahl ihmal ehnemişti. Hakaretle karşılaştığı zamanlar ol muş, hiç aldırmamış. .bana dcğildir ln;allah> deyip geçraesini bilmişti. Bu iyi hasletleri yüzünden on sene içinde kasabaya yerlcşmis, evlenmif, mal mülk sahibi olmuş, üstelik belcdiye reisliğine kadar yükselmişti. Eskiden diğer memurların yanına sokulahilmek kendisi için bir mesele Idl. Çok defa. bu da ne demcye yanımiza geliyor dcr gibilerden. yüksekten bir bakışları vardı. Öyle ya •onlar devletin az veya çok tahsilll memurlan Idl, kendisi belediycnin çöpçü kadrosundan para verdiği fidanlık memuruydu. Fakat kısa bir zamanda hepsi kendisinden korkmağa, yardım dilenmejf» başlamışlardı. Hcle kaymakamlığa bağlı küçük mcmurlar o eelirken ayaja bile kalkıyorlardı. Haci Arif. Takup ağa. manifaturacı tzzet. bakkal Hüseyin. müftü gibilerin meclisinde bulunup bir Iki lâf konustu mu kendisini dev aynasında RÖnUdü,. Fakat zamanfar dcfijmisfi: jimdl jonlar CeAijtfe'ltönuştuklsrı zaman kendilerlnl Cemflin • yerinde jfb'rüyorlardı. Ali Rıza usta anlatıyordu: tşte bu iblisin memlekete ePİişi böyle. Kimse dojru düriist memleketini bile bilmez, Sana başka türlü söyler. bana başka türlü «öyler. Brlki anasını babasını da bilmiyordur. Korkmalı böylelerinden Emin Efendi! Her türlü nıelânet rclcbilir rllerinden Bezin. razın vesikaya bindifi zamanlarda, maniraturacı tzzetle birlikte çerirdikleri dalavereleri herkes bilir. Anuna sen arabacı Osmana bir anlattır. Dnkklnın önünden bir kalabalık eeçiyordn. Ortalannda jrençce İyi r.ivinmiş bir adam, bir şeyler anlatıyordu. Arkasmdakiler birbirinl iterek onu daha iyi duytna£a çahşıyorlardı. O kalabalıkla birlikte eelrn bir adam Âli Rıza ustaıun dükkâmna çirdi: Merhaba ustam, kolay telsın. Ho» çeldin, geç otur söle. Işim var usta gaçacam Gaçarsm fine; adam remiyoz ya. Ali Rıza nsta, ona nos sandığın üzerinde bir yer ikram etti. Adam ifretice Uitti. (Arkaa vsr) ^:r^ ^ £&• J TİFFANY JONES 'vf İ 1»^ \ UCAfilk) 8OttKîU Zamane Cocuâu . Yaroıt: BIUHAUGHTOH 82 öyle ya, ulacık bir silip süpünne işi elimde ml kalacak? Zaten kızcağızın yerinden bile kalkacak kuvvetl kalmamış gibiydi. Buna rağmen biran (istüme atıhp engel olacak sandım. Sonra üzerine bir fenahk ıru geldi nedir, gene arkasına yaslandı. Herhalde fikrinl degiştirmiş olsa gerektl. Zira aerrece umursamayan, herjeyi bana bırakan bir sesle: «Pekâlâ git öyleyse.» dedl. «Git gideceksen.» Gözleri üzerimdej'di. BadlrevL herhalde mutfakta atlatmış olsa gerektl. Içerl girdim ve kapıyı arkamdan kapadım. • • • OTUZIKINCİ BÖLOM Evet, mutfağa girdim ld etral niç de öyle alt üst fllân değil. Maamafüj ilk düçüncelerimden birl, ortada delll • melil var mı diye bakmak oldu öyle ya, baçımdan korkaren ben. tpuoı bırakmarnalrydı ortada. Bunu da ben kendim yaparsam daha dikkatll yapardım elbet. Sonr* blrden gOzüme bir şey ılismesiyle beynünden vurulmu?a döndüm. emek istediğim, karşıma btr sey çntaverdl blrden.» Demek tstlyorum ö , bu gocuk. Kim ne derse desin vız gellr bana, düpedü? çocuktu bu. O kadar küçük (5yle sahi?i tam geU$memlştl ama öyle îüzel bir «ekll vardı TB O kadar mran giblydi ld Ben mutfakta sadece.. vallahl aslıru ararsanız mutfakta ne bulup göreceğlml bilmlyordum. Ama herhald» tru minlcik, kusursuz varlığı, bu... bu... yavruyu bulacağımı hiç ummamıçtım. Bana bu çeylerden kimse bahsetmedi kll Eğilip elime aJdım çaresiz. Lily'nin Soydugu küçük beyaz peçetenln üzerinde yatıyordu. Elime alıp kaldırdıgım vakit ağlayacak sandun. Canlı bebecıkten o kadar farksızdı. Bağırmadı, tabii. Bağıracak kadar ol mamıştı henüz. Ama ne de birkaç saat öncesine kadar canlıydı bu varlık. Tannnm ona verdiği canı taşıyordu. Şimdl böyle sessiz. böyle hareketsiz yatı51 yüreğimi burktu. toan olsun. Içimden: «Ben senin babscığınım,» dedira ona. Belkl garip bir şeydl o sırada böyle demek, ama lçimden bu geldi işte. Ellerimde tutmuştum onu ve kendl kendime: «Benim oglum bu,« diye dü şünüyordum. cVe ben de onu bu hale getirenlerden biriyim.» Ve onun ölü oldugunu, »rtık asla nefes almayacag.nı dUşUndükçe kendlmi ona. onu kendi me daha yafcm hissediyordum Bilmem anlatablldlm ml? tlk şok eeçtikten sonra gay ret başa düştü. Onu ortadan kaldırmak gereMyordu Hiç istemlyordum bunu yapmayı. Güzel Tannm. tstemlyordum.Ama başka çaresi yoktu... Meoburdum buna.. .Hayatın cilv» si. lçte.» diye düsünmUyordum. •Adamı bir kftseyb bstınr ve en istemedigt fşleri vaptırtır!» Ve i$te bu t$t vaparken.. yanl o masum seyclgl ortadan kai dınrken adetâ dua etmeğe baş . TIMEEEDE.YSE \ ÜÇÜS UIZ1KJISI ^ . ALTIUA DÜSE •tL, CEkT. ^ / Çeviıen: HİtiAL YE&NOBAU lar gibl oidum. Ben. Dua. cTan nm,» diye sözler dökülüyordu dudaklarımdan. »Tanrım sen ba na yardım et.» Bu vetmezmiş gibi bir de aglamaya baslamaz mıyıra? Öyie ayakta durduğum yerde gözlerimden yaslar fışlanyor ve vüzümden aşağı süzülli yordu. tnsanm cözlertnden boşanan vaşların ne derece ruzlu tuzlu geldigini unutmustum me> ğer. Birşey söylevıvererim size: Böyle avuçiannızın içinde yatan boynu bükük, caresiz bir yaratığı görünce ne tnal olduğunuzu ve ne hait ettıgınizi anlıyorsunuz birden. Bunun dünyamn her varunda olagao olduğunu. herkesin başina gelebileceğini söylüyorsunuz. Kendl kendinize ama nedenst lâf filân kâr etmiyoı böyle sıralarda. «Bilivor musun ne vaptın. AIrie? Katlettin ona. Evet. ahbap, her işi sen hazırladm ve otuz sterlin karsılığında öldürttün unu.» Sonra birden aklıma geldi kl tek düşüncem bu ışi bes papel ucuza mal etmek olmustu. U l y geldfl zaman bundao başka bir sey düsünmerıiştlm. Bu düsür.ceyi vanj onu öldürtmüş oldujumu altlımdan Cikaramıyordum. G1dip kafarru soğuk su muslugunun altma soktum. Hem bo'vlelikle ağladım da belU olmaz dlye düşünüyordum Nihavet kendime hâkim olabtlmiş v*nl Oütün bu duygu ve düstincelert (rüclükle katısfırahllmfstim W. cok earip bir 43y oldu Ham tnsan bazan sesler duyar da oralı olmaz. (Arkaüi rsrl Çok acı kaybımız Emekli Albay Mustafa Fevzi Arık'm eji. merhura Prof. Ke. mal Fikret Arık. merhum Adnan Arık ve eski Ulastırma Bakanı Haluk Arık ve Türkân Yaylanın sevnıli anne;eri. MeUhat Ank. P^tjia Arık Dr Hü seyin Yaylanın kavınvalidcleri Umut. Ostün. Deniz. Pınar'ır babaanneleri, Nur Arık ve A ; tes Kut'un büyük kayınval d» si, îlhan ve Gülhan'ın teyzelerl. Necmlye Oğuz"un »blası Nazml Erel'in halası. Kaan ve Ece'nin büvük babaanneler! GARTH Zeynep Ziynet ARIK HANIMEFENDf 27 Mayıs 1972 tarlhlnde Hakkın rahmetine kavtısmustur. 39 Mavıs 1972 günü Yeniköy cımiin. de «gle namazınl müteakıp Yeniköv kabristanında toprağa verileeektir. Tann rahmet ey!e«in. AİLESt Cumburiyet 3823 •••••••«•••••••>••••••>•••••••••••• 4 Ul« I I B İ B İ { Orhan TÜZÜN j Saal fiM I» :*» Samafvn '»n \ı " " ; l