Katalog

SATFA ALTI sCTJMHURİYET 23 Nisan 1972 Haftadan Haftaya 40 Adnan TAHİR YIL ÖNCE Cumhuriyet Fındıklı Sarayında milll trada resmen boğuldu. Fakat bir ay geçer geçmez 23 Ni sanda milli iradeyi kendi büyük şahsiyetinde toplayan Gazi Mustafa Kemal'in etrabnda Osmanlı Meclisinden ayrüarak Anadoluya geçen milliyetperver bazı mebus lar ve Türk miUetinin hakiki mü messUleri toplandılar ve 23 Nisan 1923'de Ankara Birinci Büyük MUlet Meclisi kuruldu. 23 Nisan 1933 tarihli i İR HIKÂYE VAK... Dçğisik ve dikkate değer. Tıyatro meraklısı bir delikanlı, gazetede bır ilin gormüş: «Dftnya Tiyatroso içi« ' eleman aranıyor.» AUmda adres ve müracaat saafleri. Kalkıp gitmış. Küçük bir büro. Kocaraan bir masa... Masanm bajında orta yaşh bir adam... Gozbebeklerinde kumaz pırıltılar... Dudaklarmda sınsi bir tebessüm... Önünde de kahn bir defter. Adını, soyadını, adresıni almış genç adamın .. Hatırı sayıkr bır de kayıt parası. «Hglnizden oturü tesekkürier. tlk fırsatt» dununu bfldlreceğiz «be^ Aradan bir hafta geçmiş, sonra iki, sonra üç, beş ve yedi. Genç adam sabırsız... Genç adam meraklı... Çalıştığı yerden verdikleri üç otuz para ile guçbelâ geçinıyor.... Üstelik çok da sıkıcı bir 13. Dayanamıyor daha fazla.... Uykusuz bir gecenin sabahmda dayanıyor büroya. Kocaman masanm başındaki orta yaşlı adam kalın deftere b«kıyor.. Gözbebeklerinde kurnaz pırıltılar... Dudaklartnda sinsi bir •tebessüm: «Kaydınreı yapmışn... Siı. o günden berl Dönya Tiyatrosundaki rolünuzü fiilen oynuyorsunuz zaten. D«vam edin... Basanlar dUeriz.. *** ADINLARIMIZI «Jusünün bir kere... Evlisi, duhı. bâkiresi dahil, tum kadmları... Ve bunların ev hayatını. Saçlan bigudüi, luratları sıvama krem, sırtlarında en döküntü giysiler, ayaklarında adına asla terlik diyemiyeceğiniz partalar, bacaklannda da bir çıft çorap müsveddesi. Şirndi, bir raslantı sonucu aynı kadınlan sokakta, umumi bir yerde, bir partide, bir galada gdrdüğünüzü farz«delim. Hepsi de mank»«ler gibi kıvrak, guzelük kraüçeleri kadar da zanftir kuskusuz. Bu durumda, evdeki kadının, evdeki erke> içm değü de, dışardakiler için süslenip püslendiği kanısı, toplumsa. kurallar doğnütusunda sizi bir kere daha sarsacak, koyu bir hayal kırıklığma uğratacakbr. Oysa ne yapsın zavaüıcıklar?... Mlzur göj receksiniz ister istemez... Çünkü, onlar da Dünya Tiyatrosunun birer elemanı. Rollerini oymıyorlar. Ama bu rol enmde aonunda kavgaya, gürültüye ve boşanma dâvasına dönü«ecekmi;.. «Adara fca de...» diyeceklerdır. «Donüsüne dönüşfün... Amajyanm bardafi.» *** U TOPLUMSAL KURALIN ters oranfalı belirtui yalnız kadralan m ı u özgu değü. Şehirlerimiz konusunda da aynı tempoyu tutturmus, uygun adım yürüyoruz. Geçenlerde yabancı bir devlet adamı geldi Istanbula. Avrupanın en büyük hayvanat bahçesini kur. ma telâşı içindeki ilgililer, Avrupa'nın bu en büyük çöplüğünü s»dece yirmi ddrt saatte sildiler, süpürdüler, parlattılar, gelin odası haline getiriverdiler. Pek raym Belediye Başkanımız. şu talihsız Eehri, bır hamlede pisliğin her çeşidinden kurtarma yeteneklerine sahipmış demek?... Ama, bu yetenekleri yalnız yabancılarm «erefine seferber edivormu?. Hos göreceksiniz tabıl.. Çünkü o da Dünya Tiyatrosundaki rolunü oynuyor. Ara yerAe seyirciler durmaksızm «YuuBuh.» çetayonnuj. Çeknnler çekebildıkleri kadar. Kime ne? *** \ YETKILt MAKAMLARIN verdiği kesin emre rağmen laat açmamakta direnen taksı sofdrü... Sosis dıye, suruk diye ve daha bilmem ne diye millete eşek eti yediren \icdansiz... Günlük mesaisını çay, kahve, sigara ve bıtmez tukenmez gevezeliklere ilâveten •Bngün git yarm geN tekerlemesiyle dolduran rnemur.. Çevresindeki uyurgezeriiğin her çeşidine göz yuman âmir. Trenleri bir türlü vaktinde kaldıramayan, uçakları da vaktinde mdiremeyen rotar uzmanları.. Düzene gıden en kestirme yolu düzensızlikte bulan topyekun sorumlular.... Bunlar da Dünya Tiyatrosundaki rol« lerini oynuyor olmalüar. Ne kuvvetli. ne kudretli, ne sarsılmaz, ne yıkılmaz bir toplulukmuş meğer şu Dünya Tiyatrosu?... Hep kötu, daima berbat ve çıkarct rollerle sürdürüp gidiyor oyunlanm. Aramızda para toplasak... Gazetelere bir ilân da biz versek: «Dnnya Tiyatrosu için aklı başmda bir re}bör aranıyor...^ desek. Faydası dokunur ma acmba? B ARANIYOR UNDAN oniiç yıl 5nce 1920 İMartında Vahidettin'in h'r 'emri üe, esasen düşman zırh lılarmın re süngulerinın tehdidi altında acz içinde kalmıj olan Osmanlı Meclisi Mebusanı dağılmışti. Böylece son demlerıni >a şayan imparatorluk, miUetle kîa disi arasındaki bağları ebedivpıi koparmış ve milletin yüzüoe Mec lis kapüannı bir daha açılmamak üzere kapamış bulunuyordu. Saltanat, maskesini yüzünden attı ve B RAZGRAT olayı üzerine yapılan gösteride a»ın giden 77 öğrenci adliyeye verilmijtir. K Nasılsınız?.. İyi misiniz?. B E NEDEN SIK SIK BAKARSIN BÖYLE MIR'ATt MÜCELLÂYA (parlak aynaya) MEĞER SEN DAHt KENDt HL'SNÜNEl HAYRAN MISIN KÂFİR? YAZAN ÇÎZEN Dr. İhsan ÜNLÜER ani bir aarkı var: Yalancıdır hep aynalar Gel kalbime gör kendini der^Ama iBanmayın «ayın okuyuculanm aynalar asla yalancı değiL Olsa olsa sevgilisinin suratı aynaya kusmüş olaeak ki herif şarkısında «Sen aynaya bakma bana b»k» diyor. Ozana sorarsanız 35 ınden sonra kusmüx avnalara: * Neden böyle düşman görünürgür.üz Yülar yıh dost bildiğinı aynalar. Aynaya bakar, canlar yakar var. Ayna var, ortası şışkın, dev aynası. Baktm mı kendini dev gibi görürsün. Ayna var, dumanlı sisli puslu. Ayna var sihirlidir. «Ey ayna bafla «evgilimi jöster» dediğin vakit derhal karşında Dürdane Hammın kızı Dilrübayı seyredersin. Şa:r NEDİM gıbı: «Temaaa eyleyip ftyine içre aksi nıbsarm» ne gelesıye kadar kendini tu > tar. Fakat arabadan iner inmez içeri girmeye kadar sabrede mez ve evin önündeki d\rvara döner ve ihracat» bsşlsr. Bu sırada işten âhcmekte olan otnuzlannda kürek taşıyan ı^giler Hügo'nun yanına gelip omuzunu dlbterek nefretle haykırırlar: «HeyyyViktor Hügo'nun evinin duvannı kirletmekten tıtannu^or musun knca eşşsek..* di y^S. Viktor Hügo'ya, «Haymtınızın hangl anında en çok övuldünflK?» diye sorulduğun da, o, hep bu^ılayı anlatmıstar. Siz de saym okuyucum bir Uroloğ hekime görUnünüz. Eger su koyuvermenız ylnj de devam ederse ya «Susnzlnk. İşleri Müdürlüfünün» duvarma, ya da heiâsız şehlr Istanbul Belediye Sarayının memişcanesine edinlz. r v H a%nanın içinde yanagınm aksini görürsün. Ama aynalar asla yalan söylemez. ^ Mirror Mirror on the wall Woo is the ugliest of ali? îşte Pamuk Prensesin sinirll aynası... İğrenç, suratsız, (kötüçirkin ve korkunç) Cadı Kra liçe Pamuk Prenses ve yedi cüce masalmdaki o sihirli aynaya «Ey dnvardaki ayna, dünyanın en çirkini kimöfr?» diye sorunca ayna «Sensin» diye cevap veriyor. ji Görüyorsunuz kj insanlar ken di suratlanna küsecekleri yerde aynaya küsüyorlar da, sıkıya geldiler mi kabahati aynaya atıyorlar. Evet türlü çeşltli ayna SOLDAN SAĞA: 1 19. Asırda yasanus Yugoslavya'daki doğum yerinin adı lâkabı olup babasının memuriyetiyle dolaştığı yerlerden Arapça, Farsça lısanını edinmiş, Tuna Valisı Mithat Paşa maiyetinde bulunınus, Tuna gazetesinde çalışmif, A. Cevdet Paşa ile vazife gor 9 müş, N. Kemal, Ziya Paşa taraiın dan üstat sayılmış, en büyük dıvar îairleri tarzında e'serler vermış bir şairimiz. 2 Orta çağda doğunun en büyük hekimi sayılaa buyük Turk âlimi ve filozofu Eskiden resmi kâğıtlarda Padişahın ustalıkla yazümıj, girift '. e sanatça ismi, imzası Bir balık. 3 Keçecizade nam olup Abdülaziz zamacı sadrazamlıkta, seraskerlikte, Dışişleri Bakatüığında, elçilikte bulunmuş, aradaki farkı anlaması için padişahı Avrupaya gıtmeye razı etmiş bir Paşa TERSt küçük bitki Henri on adı olup çeşiüi ekollerden ge çerek kübizmin yumuşak caruı süsleyici tarzında karar kılmış bir Fransız ressamı Kimyada ka'ayın. simgesi. 4 TERSİ Istanbulda Pendik koyu açıklarında ve bir adı Güzelada olan ada Su akıtmak için toprak, çimenlo boru Sir Henri Morton ön adı olup gazetecilikle gittiği ve Livingstonu aradığı Afrika yüların anlamak için yapılan sınav • Tadan sonra kendisi de aynı yollara rihi Asur devletinin Babili yıkdüşmüs bir îngiliz seyyahı ve Uktan sonra onun yerine kurdukâşifi (Asıl adı John Rowlonds'1. ğu başşehrl 10 Paraca yar5 Başkanlığını tanımıyan isti'ı.'ıdım TERSİ ikinci derecede i? cı Franazlara ve onların kukh yerleri, kollar Başkası hesabma împaratoru Maximilien'e kar^ı savaşında başarıya ulaşmış, Mek duyulan üzüntü. 11 Napoleon sika'yı yüceltmiş bır Reisicum ve 18. Louis sarayında müzisyenhur (Benito) TERSİ ötücü kuş lik etmis, besteler, operalar yatlardan. 6 Maddeyi meydana ge mış ıLodoisks, Jeanne d'arc, Paul et Virginie«.) adına Beethoven'in tiren en küçük parça 16. ile 18. 47 la majör sonatmın ilhaî ettiği Asır arasmda Avrupa'da moda ol (Bir kere bile çalmadığı rivayet) muş ve Rönesansın disiplinli, kaünlü keman virtüozu Fransız bes ıdeci tutumuna karşı doğmuş, ser bestlik, heyecan, coşkunluk laşı tecisi Elektrikte direnç birimi yan sanat tarzı Dolayısiyle ar. Bir nota. 12 Sanat Kuvvstliye boyun eğmek (Eski dil) Er latma. 7 Farkında olmadan mu hatabı kırıcı söz, hareket Peşjn mij mânâsına • îsviçre'de $ehVr, psra ile bir gazeteye müşteri ol 13 Faraziye, varsayım • Barok mak Eskiden atlı asker. 8 Ye tarzının daha zengin çizgili, yumeyip içmeyip evlenmeyip topla varlaklı, çiçekli boş yer bırakmadığı kitaplarla Fatihteki Emrul macasna Ulenmi? tarn • Artistin lah Efendı Medresesinin Millet işi. 14 TERSİ ayak Avnıpa Kütüphanesi haline gelmesmç fcuzeyinde Kuzey Buz Denizi ile imkân vermiş kitap hastası Ali Beyaz Deniz arasmda Ruaya'ya Efendi'nin ünvanı TahtadaT ait bir yanmada ve Lapon ülkeyapılma yalın kat eğreti dükkân. i Lâhza Kabasaba baston. 15 baraka Bir yabancı hava yolla Ölümü ile Şeyh Galip'e ünlü mer n rumuzu. 9 Adalet veya nz siyeyi yazdırtmış, kendisi de şair lsnma mânâsına (eski dil) TER ve tezkereci (Mevlevi sairler), bir ; Sİ kimyada kalav Bir kimsen n Mevlevi Dede Endüstri araçiazekâsını, bilgisini ve kabiliyetini nna ait kübizm tarz eserleri ile bir Fransız ressamı (Femand) Divina Commedia'yı yaptığı iddia ile ispat edilmiş bir şair filozof Kimyada silisyum. 3 TERSİ ilerdeki bir alacak hesabına önceden çekilen para Arabozuculuk Hava almak, gezinmek için çiçekli aiaçlıklı yer 4 Bir çaigı Yunan mitolojisinde Zeusun sevgilisi ortıp adı bir kıtaya verilmis kız 5 Kimyada osrriî , 10 11 1113 U 15 16 17 18 yum 1. Dünya Savaşında hezimete uğrattığı Almanlarla, Hitler ile 2. Dünya Savaşında Vichy hükümeti başkanlığında bulunup anlaşma yapıp işbirliğine kaiktı ğı için harpten sonra nişanlan va tandaslığı alınmıs ölümden müebbet hapse ceza almıs bir mareşal (Henri Philippe) Lezzet TERSt yumru. 6 Alacağı verecekle denkleştimfc TERSİ bir renk Olacağı olmuşu hissetmek 7 TERSİ çorabın aşık kemiğinden yukarı kısmı TERSİ içi kof veya dışı kaplama olmayan Kim yada berilyum Emile ön adı ve «Assomoir, Emek, Para, Nana...» gîbi eserleriyle Fransız yazar ve gazeteci. 8 Bir ajansın rumuzu Merkez Insanda bünyef ya pılıj özelliği Bir şeyden tarai olma, onu tutma mânâsına. 9 Kimyada «aangenez Bedava (Argoda) Avrupa'da bir başkent. 10 TERSİ kuşlarda mide Bir kürk hayvanı TERSİ evin bir Bir nota TERSİ kimyada plâti kısmı flâve 11 Damla, niknz nin simgesi. 16 İkide birde gay de denilen bir ayak rahatsızlıci ri iradî kas göz oynatmak Os Evde yapüma makarna TERSİ bezelyeye benrer bir sebze. 12 manlüarın Romanya'ya verdiği isim idi Gemilerde ön ve ar Eflatun'un öğrencisi tskender'in kada asıl güvertede yüksekçe gü öğretmeni olan eski Yunan'ın bü yük filozofu ve âlimler âlimi verte • Kimyada altın. Eski Yunan'ın kanun yapıcısı reYUKABIDAN AŞAĞIYA: 1 Hamdi Bey'in gayreti, HaU formcusu olan bir başka filozof. fe ve ressam Abdülmecit'in him 13 Bir çeşit esnek naylon tertibi meti ile Avrupa'ya tahsile gon kumaş Rutubet Bir nota. 14 derilmiş, dönüjte G. S. A.'nde öğ TERSİ adale TERSİ Büyük Ok rettnenlik yapmış, eserler ver yanusta 320 adadan ibaret ve Mamiş, fakat genç yaşta (38) refat lenezya adalan topluluğundan Inetmis Hüseyin Avni'nin Kafkas giliz dominyonu bir takımada ça'da <Ak Ten» anlamına gelen Büyük ressam ve müzeler müdür sanat ismi • Fatih devrinde 4 yıl lükleri ile ünlü Ali Sami Bey'ın soyismi 15 llke, umde Bir sadrazamlık etmis birçok fetihnota. İS Kimyada bizmut Kıb lerde bulunup yaraflık gösterns'ta bir şehir TERSİ yırtıcı bir miş, yeniçeri ocağmdan gelme hayvan. 17 Boynumuzun geri olup savas kabiliyeti cesareti, hattarafı TERSt çöldekl yeşîl sstâ donanma komulanlığı ile ün ha Eektrik akımmın jiddetmi yapmıs, fakat Beyacd'a jebEade azalbp çoğaltmaya yarar dhaz. iken sert muamelesınden onun pa 18 Yunanistan'da eski bir Osdisahlığında bir ziyafet ortannda manlı iehri • Kocası olan ltferman edilip öldürülüvermi^ bü panya Kralından ünlü seferi için yük bir Pasamız. 2 Aslen Suri maddl yardım isteyen Kristoî yeli Arap olup çok yer dolasrna Kolomb'a mücevherlerini satarak sı, çok bilgi edinmesi, çok çeşitii yardım etmis keşifler tarihine «di din adamlarmdan dinleri etüd geçmij Kraliçe. etmeri âlimleri dinlemesi ile ünlü olup bir eseri olan Risalet el BÜLMACANIN HALLt Gufran'dan, Dantc'nin calarak 7. SAYFAMKDA İBULMA Aynaya bak gör halini ÖTÜ • çirkin ve korkunç politikacılar aynaya baktıklan zaman coğunlukla kendi çirkinliklerinl gbrünce su çu kendilerüıde bulup kendllerine çekidüzen verecekleri yerde tutar aynayı kırarlar. Fakat aynayı kınnca kendileri güzelleşmezler ki... Daha çok sayıda (çirkin kötü ve korkunç) ken dırerini bulurlar karşılannda. Ama âyinei devran kınlıp parçalanmak pahasına olsa' da hiç bir zaman onlara «SEN GÜZELStN» demezler. Çüfkü aynaljıf1 insanlar gibi ne yalancı, ne de dalkavukturlar. • i K GUNÜN FEKl L İ S E S İ hazırlık k*ıj:abı 25 mayıs2.eteme smavlarınd^, kesin basarının anahtarı KİTAPLARI Evlilere ve Evleneceklere .OMİD KIRDAR.,, <* • F. Y. RÜMUZ ' Şikâyetlerinizln gerçek nedeni ruhsal olsa gerek. Cerrahpaşa Tıp F. Kadın Has. Kliniğine geliniz. • M. S. ANKARA Anlattıgınız olaya hak verlyorum. tana toplum her çağda tersme yorumlarla doludur. Bir gun Makedonya Kralı Büyük tskender, tu • tuklanan bir korsanı hırsızhkla itham ediyormuş. Korsan, «Evet ben bir korsanım. Çünkü tek bir gemim var... Ama^ benim de bir sürü gemilerim, filotanm*olsaydı o zaman korsan değfl fatih sayıhrdım» diye cevap • Y. C. Şikâyetiniz sık sık yard fazla sayıda küçüksu dökmek.Buna bpta «Pollakiüri» de^ur. Idrar kesesı iltihaplann da tahrişten ötürU hassaslastığı için sık sık su koyvermek ihtiyacmı duyar lnsan. Yaşülarda ise bu sykoyuver rae prostat buyümesinden dolayı fazla görülür. Zira yaşlüann su kanallan genç lerin hafızlan kadar hızlı çahşmaktadır. Viktor Hügo da yjjşlılığında bir gün tiyatro dönüşü boyle sıkışmış. Soğuk btr kıs geeesi. Malum nerdeyse pantalonuna kaçıracak. E»i FENDİL DERSANESİ 176035 188642'^ MESELELERİ •GEBEUĞİH r^ i ÖHLENMESİ DAĞITIM: BATEŞ ııfkar^ı KİTABININ YCNİ ,BASKISI BÜTÜN KİTAPÇfLARDA BÜYÜK FİKİR KÎTAPLAEI DlflSt No. 13 £STETİK' YURT DIŞINDA DA BÜYÜK Ü y YAPAN OSMAN TÜRKAÎ Cemil Sena SSfnatj/e GUze!liğin< # • • Dünyada gişe rekorları kıran Felsefesi< KAÎMANDU (Saadet Yolları) FILHINİN ROMANl May Yaymlan 288 büyük boy sayfa; ayrifa kuşe kfğıda 24 ofset tablo; mükemmel bukı; 20.. T L K1TABEVÎ Profçsör Dr. YILMAZ ALTUĞ'un Evrenin Düşünde Gezgin * , ^ . FiatJ? 7,5 Lira* • Kıtapçıiarda bulamazsanız. Posta pulu göndererek bizden isteyiniz. YEDİTEPE YAYINLAR1 •, PJC. 77, İSTANBUL, DEVLEILER UMUMİ HUKUKU • • " E L KİTABJ",'. ^ ç l k t I İîütün a: subaylara, 6fretmenlere yararL olan bu kitap. ANIL; ELİF; tSMAİL AKGÜN. İSTAN BtL; ve SANDEB Kitabevlerinde satılmaktadır. 204 sayfa; 20 lirachr.