Katalog

1972 TÜRK DÎL KCRüMU ÇEVİRÎ ÖDÜLÜ KAZANAN ROMAN : SIMONE DE BEAUVOIR KONUK KIZ t K İ N d BASKI Çevlren, : BERTAN ONARAN Beauvolr'in en güzel romaıy... 20 lira « PAYEL YAYINEVİ P.K. 889 İSTANBUL (Reklâmcılık: 2660) 9000 umhuri Kurucusu: YUNUS NADİ Damdaki Kemancı Hayrullah Ors'un çevirisi ile sutçu Tevye'nın beş guzel kızının aşk hıkayesi Eiyatı 7,5 TL. ROMAN 49. yıl, sayı: 17375 Telgraf ve mektup adresi: Cumhurıyet lstanbul Posta Kutusu: îstanbnl No. 245 T e 1 e f o n 1 a r : 22 42 90 22 42 96 22 42 97 22 42 98 22 42 M 17 Aralık Pazar 1972 REMZİ KİTABEVİ Uzuner, Işçi Sitesi ihalesinin yeniden incelenmesini istedi ÇALIŞMA BAKANI ALİ EIZA UZUNER IN TEFTİS KUR.ULU BAŞKANLIĞINA GONDERDIĞİ RAPORUN SONUÇ KISMI. l Içtuzugun ELEKTRİK MÜHENDİSLERÎNlN ÎDDÎASI: itiraza ( uğrayan ' "TÜRKİYE 1974 YILINDA 52 maddesi KARANLIKTA KALACAK,, Komısyona gerı verıldi , * * * * * ^ı SSKdeusulsüz ihale saptandı Bakanlik Teftiş Kurulu, iddialann çoğunu YILMAZ GÜMÜŞBAŞ ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Turklş Yapı Kooperatıfı tarafından Orta Doğu Teknik Unıversıtesi jakınlarında ınşa edılecek buvuk bir isçi sitesinin Sosyal Sıgortalar Kurumu larafından ıhalesı sırasında bazı \olsuzluk ve usulsuzlukler yapıldığı yolundakı ıddıalar uzerıne, Çalışma Bakanlıgı Teftls Kurulu tarafmdan yapılan sorıış turma sonuçlanmış ve hazırlartan rapor. Çalışma Bakanı Ali Rıza Uzuner'ın ımzasıyle SSK Genel Mudurluğune gonderilmıştır. Uzuner'ın imzasıyle Genel Mudurtuğe gıden yazıda, hemen bütun ıddialar yerınde Sorülmekte, yapılan pek çok ışlem »manıdar», «dıkkatı çekıcı» i3 da «baska maksatlarla yapılnıi" "sekhnde nıtelenraektedır. SSK Genel Mudurluğunde iha leyle ılgıli olarak yapılan çalıs(Devamı Sa. 1, Sü. 1 de) • MEHMET ALİTAYBAR: I «DEMOKRASİLERDE DEVLET GÜVENLİK MAHKEMESİ OLMAZ» DEDİ ! İZMtB Turkıye'nin 1974 yılında buyuk bır elektrik enerjisı sıkıntısı ıle karşı karşıya kalacağı ileri süralmektedir. £lektrik Mühendîslerı Odasmca yapılan açıklamada, Keban Barajının 1971 yılnda tamamlanacağı hesaplanarak tedbirlerin ona gore ahndığı öne'SÜrulmekte, ar.cak bazı janlış hesaplar ve sondaj çahşmalarının uzaması Keban Barajının ancak 1979 yılında tamamlanacağı bu yuzden de Turkıye'nin 1974 yılında karanlıkta kalmasından korkulduğu bıldırilmaktedır Önem verilmedi Elektrık Muhendisleri Odası açıklamasında, Seydiömer, Tunç bilek ve Soma'da yeni teımik santrallar yâpılması ya da olanlartn buyutulmesı komisunda yapılan uyarmalann nazara ahnmadığı bildirılerek. «Çekilecek sıkmtıdan sorumlu olacak ktsıler uyarmalara kulak asrnayanr lar olacaktır> denmektedir Eîektrık' Mühendısleri Odası a çıklamasmda, teknik özellikîeri olan sorunlarda meslek gruplarımn eleştirilerine kesin ıhtiyaç oldoğu ileri sürülerek, .Anayasamızın 122 maddesı bu kuruluçları «kamu kuruluşuı olarak hukukl nıtelik tanımıştır» denmekte. uvarılann nazara almmasıyle Turkıve'yi bekleyen büyük tehlıke(Devamı S». 7, Sü. » de) yerinde huldu ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) • Mıllet Meclısı Genel Kurulundâ. «ihtilâflı» macldeler dışın ı da, gorUşülmesı onceki akşam tamamlanan yem ıçtüzuk teklıîınin 52 maddesi. ko'raisyon tarafından geri aunmıştır Bu maddeler, Anayasa Komısyonun ca yeniden düzeniendıkten sonra Genel Kurulda bir daha göruşülecektır. Bılindığı gibı, Mjllet Mechsınde oncelıkle gorüşülmesi,' başlangıçta CHP ve DP'nin engellemeîerıyle karşılaşan, bu nedenle «Reform ta!kvımi»nın uygulanmasını bıle bir ara tehlıkeye sokan ıçtuzük teklıîı konusunda, anlaşmazlıgı çozümlemeL, üzere bır' «Partuerarası protoKOİ» imzalanıruştı Bu protokol uyarmca «ıhtılâflm maddeler ı koraisyona ger; verilecektir. CHP Grubu, yem içtüzük teklilinın 16 maddesıne Karşı olduğunu bildirmesıne rağmen gö(Devamı Sa. 7, Sü. 7 de) Sosyal Deınokrat Sendikacılar Konseyi Başkanı, Hükümeti eleştirdi: Madenler yabancı tekeline veriliyor Mgden Tasarısını savunmayan Bakanların tutumu kınandı ANKARA, (Cumhuriyet Burosu) Sosyal DcmokTat SendıkacUar Konseyi Başkahı Abdullah Baştürk dun verdigi demeçte, Maden Kanunu Tasarısı uzennde yapılan son değifiklıklen sert bir dılle eleştirmış ve «Ekonomı Bozbeyli, AP ve CHP yönetıcıleri ıleMelen'e çattı • DP BÜYÜK KONGRESİ DÜN BAŞLADI ANKARA, (Cumhunyet Burosu) Demokratık Parti'nın 1. Buyuk Kongresı, dun saat 10.30'da Selım Sırn Tarcan Spor Salonunda çalışnıalarına başlamıstır. İki gün sürecek kongrede bir konuşma vapan Genel Başkan Perruh Bozbejii, CHP ve AH yonelKllerını Siiçlavan Uadeleı kullanmış, Anayasa değışıkllklerı ve sıvasi haKİarın ladesl fconusu uzerinde de durarak •Anayasa değışıklıklerı, ozelllkle sl\asi haklar konusu Partılerarası Komısyonda ıttıfakla karars baglanmıştır Par tı gruplarının tetklk v« tasdiki beklenmektedlr DP Grubu, Anayasa değı«ikliklerınt tumü lis destekleme kaidrı almıştir Bu kararında deçışiklık voktur. olma>acak'ır» dfmıstlr (De\anu Sa. 7, Sü. 4 de) Kısır Döngü fform, relorm devip duruyoruı ja, bu kavramın eski bir gecmisi \ardır toplum >aşantımızda. Bir zamanlar reform aıılamına «ıslahat» sözcü|ünü kullanırdık. Değışen dün>a kosnllarına ınmak amacıvle ilkin Selim III, ondan sonra da Mahmut II bırtakım «ıslahat» hareketlerine girismisler, ordu>u çağdas ordular diueyine nlastırmak üzere Avrupa'dan ögretnıenler getirmışlcr, «Mühendishaneyi • Berriyi Hümayun», «Mektebi Tıbbiyei Sahane» gibi \üksek okullar kurarak Batılılaşma çabalarına kapı açmak istemislerdir. Ünlü Tanzimat Fermanı'yle de Abdülmecit vurdumuzdakı ortaçağdan kalma devlet duzenınin «ıslah» edilebilpceğı düsüncesine kapılmıs, o arada Memaüki Şahanei Osmaniye'de yasayan azınlıklara eşit haklar tanınacaŞını ilân etmistir. Tanzimat Fermanının filkemizi yirkseltici bir atılım olmaktan çok, yabancı çıkarlar >aranna sonuçlar doğurdnğu artık üzerinde tartışılmayan bir gerçektir. Kanunu Esası idi. Birinci ve lkinci Mesrutivel'lerdi, bütün ıleri atılımlar yurdumuzda daima damnra ağratılmıs, dondurulmos, ya da şeri alınmıstır. . Cumhuriyetle bırlikte, reform karsıhğı olan «ıslahat», verîhî inkılâp ve devrim sbzcüklerine bıraktı. Ataturk'ün yaratıcı önderlisi altında ülkemiz gerçekten bir de\rim atılımına giriserek 15 yıl gibi kısa bir süre içinde daha onceki yüzyıl bovunca «ıslahat» çılann basaramadığı çagdaşlasma hareketlerini yurürlüğp ko>du. onlara çok olumlu bir jön \erdi. Cumhuriyetin ilk 15 yılı, diyebiliriz ki, tarihimizin en parlak, en öAünecejjimiz bir dönemi oluınstur. Ama sonra? ı lkinci Cihan Savaşının bitimiyle geçtiğimiz, daha doğrusn kurma>a çalıstığımız çok partili duîen bizı >eni baştan bir duraklama ve gerileme dönetnine doğrn hızla sürükleme,ve basladı. Bu dönem içinde iki kez SiHhlı Kuvvetlerimiz, politıkava jön vermek zorunda kaldı. 1960 yılında düpedüz bir devrim yapıldı. Atatürkçü çizgiden hareket ederek yurdumuzu özçürluge \e çağdas n>garlı|a kavuşirfrma amacını güden bn devTim kısa zamanda yozlasmaja başlavınca bu sefer 1971'de jine Siiâhlı Kuvvetlerimiz, politikacılara seslenme geregini duydular. Buna sadece bir uyarma diyoruz. Uyarma diyoruz ama, ulosal tarihimizin akısını Snemsemediğimiz için toplum yapımııa gereken çekidüzeni vermeyi yine unutur görünüvoruz. Beklenen reformlan, 150 yıl onceki gericilerin «ıslahat» girisimlerine karsı uyguladıkjarı taktikle uyutmak ve dondurmak isteyenler var aramızda. Taşıdıkları sorum yukünü hafife alır RÖriinen bu politikarılar ne denli kısır bir çemberin içindp drindüklerini farkedememektedtrler. EKDOSTUN ÇEVÎRt CEZAS1M YARGITİY ONAYLAD1 • ANKARA Hakklnda üç defa avrı avrı mahkum'ıyet karan verılen «Sol Yayınları» sahıbı Muzaffer Erdost'un mahkumi\ etlennden bın Yargıtav tara[ından onavlanmıstır Lenın'ın >Ne Yapmair» adlı eserinı Turkçeye çevıren «Sol Yayınları» sahıbı Muzaffer Erdos* haklnnda T Geza K.'nun 142/1 maadesıne muhalefetten Anlcara.3 Ağır Ceza Mahkeme.ınde açılan dava geçen yıl neUcelenrnıs've ov çokiuğu ıle verılen kararla Erdost, 7,5 \ıl ağır hapis ve 4 yıFTokat'ta genel gozetıra altınıta bulundurulma ce'zasına carptırılmıstı Erdo=t ve (Devamı Sa, 7, Sü. 8 de) Kodamanoğlu, maden ve petrol tasarılannın Meclislerde düzelulece»i inancında ANKARA, (Cumhurijet Bürosu) Enerjı ve Tabü Kaynaklar Bakanı Nun Kodamanoğlu dun bır açıklama yaparak, Madencilık Reformu Kanun Tasarısının Geçici Komisyondan tamamen değiştirilerek çıkartılması üzenne, CHP Grup Ba?kanvekıh Hüdaı Oral ve CHP'h geçicı komısyon iiy eleri tarafından düzenlenen ba<iin toplantısına cevap vermıştir. Hükumetın, «Reform tasanlarının bazı temel ilke ve hükümlerinın komısyonlardan geçen şeklıyle değil, sevkedılmıs şekliyle yurt ıhtıyaç ve menfaatlerine uygıjn olduğu ınanoını koruduğunu» sbyleyen Kodamanoğlu, tasarılannın Genel Kurulda düzeltıleceğine inandıklarını da açıklamasına eklemiştir. mızın atardamarlarm] önce mıl hleştirip, yabancı kumpanyalan ko\an, sonra da bunlann ışletılmesını devlete btfakan Atatürk mıllıyetçılığı, Atatürkçü luk edebıyatıyle omürlennı uzatmaya çaüşanlann boğazına sanlacaktır» demıştır Başturk, Kanunda yapılan değışiklıklerle madenlerın ve bor tuzlarırun ışletümesinın yerlı ve yabancı sermaye çıkanna birakıl dığını, Komısyonda yapılan değışıklıkler sırasında Partıierustii Hukümet Bakanlannın tasanyı sa\"unmadıklannı belirterek soz lerıne şöyle devam etmıştır: «Kendısıne • günde beş oğtın AtatürkçUluk sıiatı yglcıştıran ^rtilerustü HUkümet ile başı sıkiflıkça reformlan yurekten dcstekleyeceklerinı soyleyen bu Kısım slyasal partıler, Atatürk un başlıca ilkelerınden *ınsınm kpun olarak red ve ınkâr edılışi oyununur, seyırcılerı durumun dadırlar Ekonomımızın atardanıarların: once mıllileştınp, yabancı kumpanyalan kovan. sonra da bunıann ısletmesıni devlete bırakan Ataturk milliyetçıliğı, Afaturkçüluk edebıyatıyle ömaritpni uzatmaya çalışanlann boğa7iıiE sanlacaktır » Partılerüstü nÜKÜreet ıle Turkıye'nin hızlı kalkınma yapamayacağı gıbı ekonomık konularda Anayasa ıle devlete saglanmıs olan haklann dahı korunamayaoağını öne süren Abdullah Başturk. şunları soyıçmıştır: • Bundan 85 yıl önce Hazıneye 6U bın altm bulabılmek ıçın dunyanm en buyük Bor kaynak larınm imtiyazıru îngılızlere satan Osmanlı Maden Daıresı Re(Devamı Sa. 1. Sü. 4 de) Bır hastanın bacağındaki damar. kalbine takıldı Balkanlar'da ve Türkive'de ılk kez, lstanbul Gbğus Cerrahısı Merkezınde gerçekleştınlen bır kalp amelı>atı sonunda, hastanın bacağından alman bıt damar, kalbı besleyen 12 mılımeire çapındakı çok ınce damara dıkilmiş ve amelıyatın uy»ulan(Devamı Sa. 7. Sü. 1 de) MEMLEKETİNİ ÇOK SEVMİŞ SOYLU BİR YAZARIN SEVİNÇLERİ, ACILARI.. Yunanistarfda I siyasî hükümlulerin dâvalarına yeniden '*• ^ bçkılacak ATlNA' Yunanistan Kral Naıbı ve Başbakan Yorgo Papadopu lo« dun ıadyoda yaptığı konuşmada, Yunanistan'dajci askerî dar beden bu yar.a uygulanan sıkı tedbırlerden bazılarınm kaldırıla cağını açıklamıştır. Papadoputos, bu arada, ozellikle. Selânfk'te Sıkıyönetımın kaldırılacağını bil4ırmiştır B\ma karşıhk Sıkıyönetım, Atina ve Pire'de uygulanmaya devam edecekür. Başbakan Papadopulos. siyasî tutuklular hakkında da bazı yumuşatıcı tedbirler alınacağını bil dirmi;tır Buna gdre, askeri mah kemeleree tedhişçilikten başka suçlardan dolayı hüküm giymiş suçlular, davalarmın sivıl mahkemelerde yeniden gorülmesini ısteyebıleceklerdır Bunlann sayısı, 250 kadardır Papadopulos, gozaltında bulundurulan 14 kişinin de Noele kadar serbest bırakılacsklarını açıklamışt'r. Başbakan Papadopulos, Yunanis tan'da tedhişçilikten huküm giymış olan 5 yabencı uyruklunun di lerlersc Yunan makamlarından «ı mrdifi edılmelerlni Ut«yebileceklerini söylemijtir. (a.a.) «Anayasa, 4 bin hukukçunun gözleri önünde didik didik pdiliyor» B lstanbul Barosu Başkanlığına B. Güngör seçildi Orhan Kemal. «Boyacı Bayrâm»ı ovnadığı gece (solda) NADİR NADİ (Devamı Sa. 7, Sü. S de) lstanbul Barosunun dün yapılan yıllık enel kurul toplantısında başkarüığa, 382 oyla Burhan Güngor seçümıştır.. ÖNCEKt GUN BAŞLAYAN YANGIN, DUN ÖĞLEYE KADAR IÇİN IÇİN SÜRMUŞ, Galatasaray Lısesi salonundaITF.UYE SUREK LI SU SIKMAK ZORUNDA KALMIŞTIR ki kongreye. 2 binden fazla avukat katılmış, çalışma raporunu eleştıren konuşmacılardan bır kısmı, lstanbul Barosunun. Türk kamu oyunu yakından ılgılendıren konularda gucünü hıssettıremediğını ve antı demokratık olaylarda bıle sesını duyuramadığını sövlemişlerdır. Bır üye ise, Turkıye'de Anayasal haklann kısıldığını ıddia ederek, «Anavasa, 4 bin hukukçunun gözlerı dnündt dıdık didik edümektedır» deYangın sırasında, tarihî Def miştır. istanbul Defterdarhğı binası bölümlerinde ve ozellikle dosyatardarlık bınasmda ydlardan benın mılyarlarca lira değerındeki lann saklandığı yerlerde içinıçm Işçı hukuku ve haklarının uzeevrak, belge ve dosyâlarla bir dün sabah da devam etmış, Itfa rı barınan onbınlerce farenın de rinde durmanın, avukatlarm göoldüğu bu arada öğrenilmıştır. lıkte yanışı ile ilgili soruşturma iyenin sürekli su sıkması sonurevi olduğunu da belirten bir auç yonden surdürulmektedir. O cunda ancak öğleden sonra sönvukat, «Halk, bize çantalı esnaf Vergi kavbı yok layjn bir sabotaj sonucu olup ol dürulebilmiştir. Yangınm tamagözüyle bskmaktadır Çantalı esmadığının saptanınası amacına men sonraesinden sonra, binanın Bu arada Vali Vefa Poyraz, ver naflıktan kurtulmamn yolu, onyonelen bu soruşturmayı; siyasî kısmen yanmamıs kısımlarına gigi kaybının goz konusu olmadığı ların sorunlarına eğilmektir» diye vonden Emniyet 1 Sube detek ren ilgililer, burada kalan bazı nı kesınlıkle açıklamı^ ve şunlakonuşmustur. tıfleri, idari yonden Maliye mü evrak ve dosyaları da kurtarmışrı soylemiştır: Daha sonra, 10 kışılik yönetım fettışlerı, adlî yonden ise lstanbul lardır. Dun ve onceki gıin yan«Yangın, üziıntu kavnağıdır. Ne kuruluna bu yıl katılacak 5 yeSavcılığı yapmaktadır. şından kurtanl^bılen eşya ve ev den çıktığı, Savcılık, Maliye Baş ni uyenm seçımı, şu sonucu veronceki sabah başlayan ve fiç raklar ise, yanan binanın karşı müfettişl^ı ve Polıs tarafından ı rmşttr Cemal Çelebio|lu. Rahmi araıtırılmaktadır KurUrılan ev Cetinel. Nejtt Sevhan. Mehmet saat içlnd* ancak kontrel alüns sında ln|i edılen yeni Defterdar(Devama Sa. 7, Sü. 6 da) I Ali tkiıer, Cetin Yıldınmakın. alıaabüen yangın, binanın alt lık binaıın» taıınraif ur. Yaliye göre yangın vergi kaybına yol açmadı ARKADAŞIM ORHAN KEMAL ÜSTA ROMANCIYLE 18 YIL EN YAKIN DOST OLARAK YAŞAMIŞ BİR GAZETECÎ FIKRET OTYAM ORHAN KEMAL'İN MEKTUPLARINI AÇIKLIYC «SIKI DUR, SAN A BOMBA GİBÎ BIR HABI YALOVA KAYMAKAM1 PlYESIMDfc BOYACI B RAMI BEN OYNADIM OYUNCU HASTALJ MIŞT1. EVET, SAHNEYE BEN ÇIKT (25.7 1967 TARİHLİ MEKTUPT ÇARŞAMBA GÜNÜ CUMHURİYET'TE