Katalog

4 CUMHTJRtYET 22 Kasım 1972 , M£ VAPAÖİLİRÎM?. TOKUNULMAZ Bü frölELLiffE. OIMAU SEHİH ULÎHA... MEUîSî EL... ELBETTECAHIM. > l TA...TABÎÎPOKUMMAM... KAİ2.ILAP.IMDAK SAftA Hı't Bl>K/VDINIM ELîKE ELiM DEĞMÎY&FIC.» Hm?... .... OLMAOi î$7F, OLMAPl SAMÎCİĞÎM... pEMWFN BERÎ İ KAMp/RMAÖA l. SENİM KAU3ÎM pÖtlD 1 PEMEK PöRDE ETTİM KALrJîMî 5ALİHA. OMÜN VtRj'NDE #MDî iH^îrvi ÖÜVÜK VAR. u AŞlt SAfrÜYuPKAM (rüZEl.ıMÎ ME &0jU>iJtf, ... AMA ü'NGiBı KMÎP£%M£D <ECE BtNZEli... ULAM KALTAK îzmir'in içinde SAMİM KOCAGÖZ'ÜN ROMANI 108 Ne yazık! arhk aşk garkılarından, turlandıkça bizden uzaklagıyor, bizden neiret edikülerinden bile zevk almıyorum; bana sayor.. bizden intikam alabilir..» dece gençliğimi ansıtıyoriar Bunca yajam dene«Çok tuhafsın Gülseren... diye mınldandım; yinden sonra sizlere öğüf vermek isterim: Elidüsündüm kaldım. nizden geldiğince, duygularınızla, maddî manevi Gülseren, cKorkuyorum Emre.. Her şeyden, varlığınızla, sindire sindire, yavaş yavaş yaşamahele seni yitirmekten korkuyorum! • diye, daha ya bakın! Hızh yaşamaktan kaçmın.. Hiçbfr koda bana sokuldu. Uzun bir süre, artık kapkarannuyu dert edinmeyin. Dünya yüzünde yalnız civlık olan salonun penceresinden, ışıyan körfezi, civlere benzer hayvan yavrulan, birkaç ay için Karşıyaka'nm javklarını seyrettik. sevimli, iyilik ve kötulüklerden habersiz yaşayablliyoriar.. Ne yazık ki böylesine yaşamanın da V bitkisel bir yaşantı olması gerekiyor... BardağınUğur, nasılsa bu ışe meraklanmıştı: Büdaki viskiden iki yudum daha aldı Hidayet Bey, tün dikkatini toplamıj, geni$ masanın bir kalktı, yatak odasma yürüdü. Biraz sonra çıkü odadan. Sokak kapısına yürüdü: «Ben, kulüpte ucunda oturmuş, Cahit'in bütün aynntılarına yemek yiyeceğim. Siz, keyfiniıe bakm. Buzdoladek hazırladığı plastik eşya fabrikasının 1$bmda yiyecek var.» letme, kuruluş planlarına ilışkın bilgiyi dinGülseren, şaka edermiş gibi konushı: * liyordu. Fabrikamn binalarının plan ve ya«Şu memleketin halini de mi dert edinmeyepımını, birlikte çalışan bir mimarla, bir ineeğiz amca?» çaat mühendisi üstüne almıştı Temeller olBay Hidayet Koryurek, kapının yanında durdukça yükselmişti. tkl ayı geçen hazırlıklardu Alaycı bir sesle konuftu: dan sonra, lş, bina, hızla yürümeye başla«Memlekette şu sıra sadece kapkaç düzeni var. mıstı. Bir süredir fabrikamn kurulduğu yeYa rahat yaşamak için bu düzene seyirci kalare, Cahitie günde iki kez gıdip geliyorduk. caksın ve ölmemek için'bu düzenden yararlanaSon günlerde bize Uğur da katılmaya başlacaksın; ya da en az kırk yılın ötesine aşabüecek mıştı. Aramızda is bolümü yapmıştık. Hesap idealist olacaksm! Bu iki yöntemden birini seçişlerinden ben, fabrikamn yapımından işletmekte özgürsünüz! Benim yasım, idealler ardmme işlerine dek yürütülmesinden Cahlt, yapada koşmaya elverişli değil..> Çekti kapıyı çıktı cağımız mallan pazarlamak, alışveriş yapgitti. Arkasından baktık kaldık. Sonra Gülseren, maktan Uğur sorumluydu. Çamaşır <selesinyerinden kalktı; kapıya yürüdü. Bir yol daha kaden çocuk oyuncağına dek her çeşit plastik pıyı açıp arkasından baktı amcasının. tnen asaneşya yapmayı planlamıştık. Fakir yurttaşların •örün sesl duyuluyordu. Kapadı kapıyı bu kez çok işine yarayacak bardak, çanak, tabak giGülseren, lambayı da söndürdü. Pencereden içebi, tuzluBuna dek sofra eşyasma çok önem riye caddenin ışıkları uzandı. Geldi, yanıma soveriyortfuk. Cahit, şaka ediyor, biraz da kenkuldu. Kollannı boynuma doladı: disini alaya alıyor gibime geliyordu. Plastik «Amcam, şu son iki aydır çok tedirgin Emre.. eşyanın ham maddesi söz konusu olunca; «bu Hatırlıyor musun, bir zaraanlar yine bize böyle iş, sentetik bir istir. PetroKimyadan tut. kökonuşmaştu ama o sıralar içinden iyilik gelimür, hava ve suya dek herşey vardır içinde! yordu. Şimdi bizimle kavga etmek hevesindeymis gibi geliyor bana!» Hani bizim meslekle ilgili, kimyagerlik filân . » diyordu. Sonra bir kahkaha atıp, «öy«Bunca dolambaçlı sözlerden sonra amcanın ruh halini nasıl böyle yorumlayabiliyorsun?» le bir sinek raketi yapacağız kı arkadaş, hal•Ben, amcam Bay Hidayet Koryürek'i, çocukkımız, son derece memnun kalacak, sinek luğucadan beri. taıjmnı. Hem de babamdan iyi taderdinden halâs dlacak!» diye eklıyordu. Unırım. Babam, böyle hiçbir zaman konuçmaz, ko|ur da, saf saf, «$ahlrtflastikten sinek ınkenuşamâz.. i . tini kim ahr? Nasıl satarız?» diye soruyord'u. «Yakmda geziye çıkıyormus..» Uğur'un son günlerde bu fabrika işini iyice «Aman çıksın.. gitsin.. Cahit'e, sana, bana bir ciddiye almasını merak edip dururken, şu kötülük etmeden gitsin..» sıradaki çalışmalanmızda, birden keşfettim: «Canım, amcan biraz öfkelenmi;, biraz caUğur. bugün son derece şık giyinmişti Ayam sıkılmıs bize derdini döktü ferahlamak için.. ğıncTa bej bir pantolon ve ayakkabı vardı. Sen de büyütüyorsun..» (Arkam var) «Yok Emre, içirode bir his var: Amcam yaş Büyük bir kepazelikten hepimizı kurtardı.. demış. Dilman muharebesi boylece sonuçlandı (•). Yüzbaşı Selâhattin'in Romanı DÖNÜŞ Ruslar Düman'ı tekrar işgal ettikten sonra üçdört gün karşı karşıya oturduk. Her iki taral da muharebenin verdiği sakatlıklan gidermeye ugraşıyorüu. Biz ağır yaralılanmızı Rumiye'ye, hafif yaralılan Van'a dogru memleket içıne yolluyorduk. 67 Mayıs 1915 günlerinde Van Valisincien O tarıhte BaşKumandan vekıli Einver Paşa nın eniştesi Cevdet beyden telgraf ' lar gelmeye başladı. Van'da Ermeniler isyan etmiş, Van kentinde Ermeni ve Türkler arasmda kan gövdeyı götürmeye başlamış; Bus birlikleri Vai'a yaklaşıyorrauş. Cevdet bey bizi yardıma çagınyordu. Birincı Kuvvei Seferiye 12/ 13 Mayıs 1915 gecesi Iran'l boşaltarak Bacirge Gevar • Başkale yoluyla Van'a hareket .îtti. Gece yola çıktık. 13 Mayıs 1915 akşanu Türk sının olan Bacırge'ye gelmıştık. Geceyi \e 14 Mayıs gününü Beeirge'de geçırerek ayın 15'mde Gevar'a (••) dogru yola çıktık. 16 Mayısta akşama doğru .Gevar iiço merke zine geldik. Orada Van'ın Ermeniler eline düstügünü Valı' nin memurlar ve jandarmayla birlikte bize katılmak (izere Eaşkale'ye gelmekte olduklanm, haber aldık. Dort gün Gevar'da kalarak 20 Mayıs 115'te Başkaleye hareket ettik. Durum hiç de parlak değildl. 1 Kasım 1914'te Ruslar Ooğudan sınırımızı geçmişlerdi. O ta rihte başlayan savaş, 10 Ocak 1915 gününe kadar sürdü. 2.5 ay demek olan muharebeler îçinde gerek yerli, gerek Rusya Ermenilerinden meydana ge tirilen çeteler de bize saJdırmaya ve silâhsız buldukları Türb köylerine saldınp, akla gelebilecek herşeyi yapmaya başlamışlardı. Iş şirazesinden çıkmıştı. Biz Bacirge'ye geldiğimiz zaman haber aldık ki Rumiye'de hastanelere hücum ederek Türk yaralılannı iplere bağlayıp s o kaklarda sunimUşler, ve parça parça ederek öldürmüşlerdı. De mek kı bizim Doğu ıllerimızdekl Ermeni kitlesi tamamen aleyhimize dönerek düşmanianmııa katılmışlardı. ( • ) • • Felâketler dizisi bulundugıunuz. tepenin bnünden giden birlikler düsmanın kucagı na düşmek Uzereydi. Basri bu fecî durumu gorUnce: Şimdi asagıya yetlş, birlikler köprüye dogru degil, yandaki dereye vurarak, dUsmana yönelen tepelere tırmansmlar... dedl Durum heyecanlıydı. Ben stımı tepe asagı sürerken atın sya gı kaydı. Hayvanla birlikte yuvarlandık. Ben atın altında kaldım. Biraz sonra kendlroe gelmisim. Sol kolum tutmaz baldeydi. At yanunda duruyordu. Tekrar bindim. Ovaya ındim. Sol kolum kUttik gibi şişmişti. Ovaya inince ilk rasladığım bir hk kumandanı Ahmet bey oldu. Tehlikeyi haber verdim' Kolumun incindiğini gördü. Bcni orada bıraktı. Baytar pansuman yaparak kolumu sardı Abmet bey atını sürerek benim yerime emirleri teblig etti. Derenın kenarına geldik. Su, dar vs derindi, şiddetle akıyordu. Birkaç deneme birkaç erin bogulmasından baska sonuç vermedi. Birlikler geçit yeri aramaya. önden gidenler hızla köprüye koşmaya, atlılar dereyi atlıyarak Derleyen : Ilhan SELÇUK Merkez Kumandanı Binbası Halfl (HalD Paşa) in bnlandutn bir karnl, HSkümet adına Ermeni Patrikligine giderek şunn Böylemişlerdir: «Osmanlı tmparatortutn bir Crhan Savaşına girmek fizeredir. Bn devletimi» İçin olmak, ya da olmamak soranndur. Bnnun içindir. ki, imparatorlnk her tedblre başvnracaktır. Ermenilerin vfizvıldan beri bir hükümct kdrmak için cahstıklan ve bn volda Rn« ve tn?ilizlerce desteklendiklerini biliyoru*. Bo dnrnm karşismda teklifimiı: 1 Biz savasta ya gmlip «Hecetiı, ya yenilecetl*. Ettr bu dönemde siz bize kötülük yapmazKnız va biz de tallp gelirsek Mer. kezi Erivan olmak üzere bir Ermenistan kurnlman* nı (Türk • Iran • Rus topraklannda) kabnl ederiz. Tok yenilirsek zaten galip devletler bnnn yapaeaklar dır. 2 Ermeniler d&smanlarımıza vardım ederlerse, o vakit Türkiye'deki btttün Ermenileri mahvederiz. Galip relir ve Kafkatya'ya ıreçersek orada aynı davranreı deyam ettiririz. Tenilsek dahi Ermeniler için kaıanç yoktnr. Bn teklif karşisında Patrikhane, Ermenilerin Savaş süresinde tamamen tarafsız kalacaklannı vaadetmis ve «tarihin mnkadderatına Intizar edeceklerU ni. söylemistir. Bnna ragmen olaylar Ermenilerin verdikleri söcde dnrmadık lannı ve ihtilâl yoiana basvarduklarını göıteriyor. Istanbul'dan 16 bin kişiyle yola çıkan Kuvvei Seferiye altı ay sonra yarıdan çoğunu kaybetmişti. 8500 Türk çocuğu şehit, yaralı, hasta ve kayıptı. Geriye kalanlar büyük bir yorgunluk ve moral bozukluğu içinde yürüyordu. düşman tarafına gitmeye Daşladılar. (•) Mareşal Feni Çakmak'm 1935'te H»rp Akadcmisinde. verdiği konferansı yayınlayan kitabın 95'inci sayfasın da Szetle föyle denmektedir: 1) HaJil bey Birinei Kov vei Seferiyye 13.000 kişiyle Rnmiye'den Hoy üzerine yürüyerek Nazar Behof kumandasındaki iki avcı tümenini atmsk ve Aıerbaycanı Raslardan tahliye etmek sitiyordn. Dilmanda bnlnnan Rns knvvetleri 9,5 piyade tabnru, 2 süvari bölugü ve 13 top idi. 2) 20 Nisan 1915'te HalU Bey Dilman'a taarmıla Raslan (eriye attı. Naıar Behof altı kilometre knzeyde Mohancık sırtlarını tahkim ve savnnraaya karar verdi. 1 Mayıs 1915'te yapılan taarrnzda Halil Bey kazanamadı. 450 sehit olmak üzere iki bin kayıp verildi. 12 Mayıs 1915 gecesi Halil Bey Rumiye istikametine çekildi (••) Şimdi Irak nnınnın 50 Km. Knzeyinde Hakkâri ilinin bir ilçesi. < • ) HaHI Paşa'nın bana an•• lattığına çöre: 4 Ağnstos 1914 tarihinde Osmanlı tmparatorlnğn Bfl yük seferberlik ilân edince, o tarihte Meclisi MebDsan Reisi ve Menteşe mebnsa Halil Beyin başkanhfı altında tstanbnl 4 0 yıl önce Çumhuriyet O.NDRA, 21 (a.a.) Ingiliz Parlamentosunun üçıincü toplantısı dün Kral tarahndan mutad merasimle açılmıştır. Kral ve Kraliçe yaldızh araba ve iki tarafındaki atlı muhafızlarla Bukingham Sarayından halkın alkışları arasında parlamentoya gelmişler ve salona girdikleri zaman, lordlarla son derece süslü eşlerı tarafından hararetle karşılanmışlardır. Kralın basınrfa tacı ve üzerinde müşir üniforması, Kraliçenin ise omuzlannda kakum derisinden bir manto vardı. Bıraz sonra Kral tahta oturmadan, her defasında olduğu gibi, açılış nutkunu söyledi. Kralın salondan tam aynlacağı sırada gürCltü edilmemesi hak 22.11.1933 I BU NE UTANILACAK HAL ? Bu aözler salonda soguk bir sükuneüe karsılanmı? ve karsıhksız kalmıştır. Mebusun sözleri bitinceye. kadar Kral ve Kraliçe olduklan yerde durmuşlar ve biter bitmez arkaiarım rfönerek salonu terk etraişlerdir. Bu yüzden lordlar, toplantılannı öğleden sonraya ertelemişlerdır Bu hal simdiye kadar tngiltere tmparatorluğunda ilk defa cereyan eden tariht bir olay olarak nitelenmektedir! MALKOCOĞLU yazan veçizen.Ayhan BAŞOGLU kındaki teşnfat kalrfelerine ay> kırı olarak Avam Kamarası Amele Fırkası mebuslarmdan M. Mc Governon, ayağa kalkarak, Krala doğru yüksek sesle şoyle haykırmağa başlamıştır: «Bu ne utanılacak haldır? Çok kımseler açlıktan ölüp dururken, bu göz kamaştırıcı salon ve üzerinizdeki elbiseler ufanılacak seylerdir. tssizlere vaat edilen yardırn tahsisatı ne oldu?» VAHŞET Bu ortam içinde Başkale'den Gevar'a geçtik ve Gevar Mervâne Şatak • Pervari • Şirvan üzerinden 250 kilometrelik bir yürüyüşle 20 Hazıran 1915 günU Bitlis'e vardık. Bir ay süren bu yürüyüj ko lay olmadı. Ruslar ve gönüllü Ermeni taburlan bizi 1 Haziran 1915te vardığımız Mervane'ye kadar ta kıp ettıler. Biz savaşa savaşa yurüdük. Yürüyüşün on gür.U muharebelerle, yırmi günü yolla geçtı. Geçtıfimiz yol, yol degil, tamamen dağ sırtlanndan ibaret ti. 4166 rakımlı Çılo gıbi daglarla 3000 metreden aşağı daşmıyen bir silsileyi ızledık Köj namına arasxra rastgelınen, dağ kovuklanndaki toprak oyuk larıydı. Halk aşiret haUndoydi, Ermeniler de çekilmişler, dağ tepelerinde saklanmışlardı. Yolda yiyecek bitti. Otede beride bulduğumuz ve tarlalardan topladığımız buğday ve arpalan kavurarak yiyorduk. Çoğu zaman yalnız dağlarda biten bir çeşit otla beslenerek yaşadiK. Yirmi gün ot ve kavurga (buğday ve arpa kavurması) yemistik. Dilman muharebesine girerken 13 bln kişi olan tümen on bir bme inmişti. 20 Haziran 1915'te Bitüs'e girerken de mevcudumuz 7500'dü îstanbuldan 16 bin kişiyle yola çıkan Kuvvei Seferiye altj ay sonra yarıdan çoğunu kaybetmış ti. 8500 Türk çocuğu, şehit, yaralı, hasta ve kayıptı. Geriye kalanlar, büyük bir yorgunlu* ve morâl bozukluğu içinde yürüyor du. HAVALARIN birden soğuması, sehrimizdeki odun kömür satıcılarmm fiyatlarda rferhal yükseltme yapmağa başladıklan görülmektedir. özellikle ara mahallelerdeki dükkânlarda bir hafta önc« çekisi 280 kurusa olan odun bugün birden üç buçuk liraya kadar çıkmıstır. YARIN: İKİ DÜSMAN ARASINDA DİŞİ BOND Sl KBhlDfSİNE yEM! TİFFANY JONES EKSPCESİ 3SSSİE IOO MET&E.&T. BAŞA GELEN Yol boyunca bafimız» gelenler saymakla bitmez... Gevar'dan yola çıküğımızda yerler • Haziran olmasına rağmen yarım metre karla kaplıy dı. Bir gece sabaha karşı tnüthiş bir vaveylâ ile uyandık. Ordugâhta yoğiın bir silâh patırtısı vardı, çevremizde kurşunlar vızır vıar işliyordu. Düşman bas kmına uğradığımız sanısıyla fır ladık. Zaten elbiseyle yatıycrduk. Çadırlardan çıkınca heptmiz donakaldık. Bir ayı sürüsü ordugâhı basmış birkaç eri ve hayvaru parçalamıştı. Ayılann bir kısmını vurarak kaçırdık. Bundan sonraki bir gün TUmeni uzaktan bir düşman kolu nun sardıgım gördük. O sırada. GARTH PBOFESGC LL/M EREOLAMUR