Katalog

CUMHURİYET 16 Kasım 1972 8ü ÇıNlfTAM Ş ADlM F£V2.i LÂKABıJfl flKUMüiCAHİ OSMAMU ME5li5if«8ırt*NiNiM u t u N Û J CEL5£Çı ĞE* VRKÎUERE KADAR toppîî. ptDîKOPUSU HApU|$lr4IZ. HAL HULLE MİSAU iV» PAHİ YETME1 KAMLA NlKAtf f|A2lPUKlArM VAR.».. İzmir'in içinde SAMİM KOCAGÖZ'ÜN ROMANI 102 «lyı, guzel. gazeteler bu değın aynntıh razmamı^ır. Sonr«?». Gulseren, $oyle bır dcğrukiu«Bizıtn elımıze yazıvı veren delıkanlı, heykelın kaicfesine tırmsndı. Menderes'l, hükumetı. bir boyaeh ki, po'isler dayanaınayıp bıze bır ^ uklemş yüklendiler Orta yaşlı bir adam, polıs olacaTc, «size verilen sı.re bittı, Mıtıng de 1 bıtti » diye bağırıyordu. Epeyee dırendik ama polıs ağır bastı, dajılmak lorunda kaldık. Ortalık iyıc? kanştı Bizı birbıriımzden ayırmava, ÎTcınci Kordona dek sürmeye başlatfılar Yazr'i. Ayşe'yle çoktan durmuştük Ne yapacaçıın'zı iyıce şasırdıSmnz bir sırada o genç, vanjmı?da belirdı Belçika KonsolosluSurun bulunduğu koşeden blzl sokaga soktu «Bu ış tamam; sız şımdı buradan tüvün Pazartesiye Fakiıltde buluşuruz'» dedi Yazıyı ehmirden aldî. Bız de Ayje'yle tuydük1» Basbayagı, Gulserenln bu sakm sakın anlattığı olavdan hevecanlanHım • Günlerdır. Ankara'da, tstanbul'da, îzmır'de geuçler ayakıaydi Memlekette gtttıkçe gerüim artıyordu Babarn, Bflrelentnetrte haklırdı. Annem, hâlâ korkulu gozlerle Gulseren'e bakıvord'u" «Aman kızım ıvi ki ezilmemiş«ın; basbsvağı korktum..» diye söylendı Babam oturduğu \ erde arkasına yaslanmış, oylece Gulserer'e ba kıyordu: «Ben de bir ramanlar, gençlıgımde bır mltinse katılmıştım » di\e mınldandı. sonr» tonrrlanarak konuştu: «O eunler memleketin en Varanlık gunlerivdi. Bugün de övle. Ne vâr ki. ko?ullar çok değıçık O pünlerde. dış eTUşmana karşı butun ulus mıtıng vapıvordu, bugüa, sadece aldatılaroıyanlar. aydınlar. iç düşiısna kar>:ı mıfine vapıvor'» Rabamın anıtarrada yazdığı, Sultanahmet Mıtmgını duşunduğunu anladım. Gulseren'e sordu«Gençler kalabahk mıydı mevttanda11» «Çok kalabalık vardı Gençierle 'birlik ö|rend olmayan Jmlkta top)anmi5tı » • Anla^ıldı Gazeteler. Tahkıkat Kouüsyonu :pıri öne almışlar; sizjn jniting,'ikinci haber olrauş » «Dun geee evde, bu mıtingten $o? ettin mı'ı diye ben jordum bu sefer Gulseren'e. «A. deli mıj'im' Evde bövle şevler sovlenir mi anneme babama' Odamda sonra hapis mi ya Babam, kahkahavı bsstı: ' , «Dıkkat et. «eni kavınvalıden de hapsedebılır boyle yaramazlıklar edersen. » Gulseren' den once annem karşılık verrfı.«Üstume varma Nazıf, kafam kızarsa. bir daha sefere GülserenHe ben de mitinge giderim ha'» • Vallahı yapar mı, yaparsın Hedlye! Senı bihnra. • Bu kez. bız, kahkahayı babtık Albay, sofradan kalkıvordu' «Kızım sen ben'm kahvemi bir an önce yap rla icıi \ota\im ogle üvku«;una bir sâat ol«un. Konuklanm gelmeden formuma gırmek gerek. Konu^ulac?k ovlrmt çok ^{^rın var k bııgun » , Annem, bizım yanlarında kalma kararımızı babama anlatmak ıçin yanıp tutuşu>ordu Kah velerım içerlerken yalnız kaleınlar di>e, ben de bıraz uzanmak b»>rame.sıvle odama çekıldım Gulseren, mutfakta kek yapmaya girişmişti. *** Avukat Sııphi B<"v, finrflre sindire çayınt içiyor, dikkatle babamı dinliyordu. Hasan Beyin yuzunde hafıf bır gulumseme vardı Babamın »ozlerini dogruluvordu Bazı da eklemeler yapıyordu Hasıp Bey, avrıntılarını yenı bğrenditi bu konunun ofkesine kapılmıj gibiydi: Amerikalüarın Kurtulu? Savaşımızdaki bize karşı tutumlarından '07 açılmıstı Annem, odasına CPkiİTii'îtl Bİ7 frkek erkeğe oturuvorduk. Gulseren sadece bıze hizmet eder görünüyordu Pastaları çavları hazırlavıp getlrmışti: herkese ikram ediyordu Sözun byle bir yerinde, konuvla ılçı«i yokmuş gibi konuçuverdi: «Nuran'ı, baba"îi Selâmi Bev. Amerika'dan • lıp cetirni<: > A'bav bırden doğruldu •Ya' Boşanabilmis mi kızcağız o An.erikalı mezarlık bekçisinden7» «Bo$aatfm.MK*«m&rnr ya.. Çımdl tstanbal'd» bir sağlık vurdunda tedavi altına almak zorund'a kalmiBİar zavallı Nuran'ı... Sinirleri çok bozukmuş Onu çok iyi anhyorum Yıllardan beri kur'dugu Amerıka ddşu. bır Amerıkaiı Çavusla evlenmesine neden oldu. Gittigi Amerika'da da butun omrunoe kurduğu düş başına yıkıldı Ü^telik koca=ı mezar bekçisi çıktı .» (Arbam rtr) dururou aruatırken yuzbaşı Bas rı hvet, senın kıvrandıgırıı ve ofladığını duydum. Ama ya pacak bîrşey yoktu Sana «n,e ' yın »ar« diye sorsam bvsbutun şımaracak sesını yukselreceksın Hastaya yüz. verıftnez dıjıe sustunt, dedı . . . . ' Üçuncü. veya dorduncu gunü Cezıref Ul ömer'e varmıstık Çok Ukel bir Arap kaeabasıydı burası KajTnakamın odasına gittı. Kaymakam bıze' Yemek ne ıstersmız? diye sordu Hanın bır odasına karyolalaflerhalde hepırnız bırden özn kurmuş yatmıştık Bır bagılemiş olacağız kı, beyaz peynır nşla uyandık Içımızden bınve kaşar peynın ıstedık. nın suratma kedı kadar bır fa • Adam gulerek: re geltruş. Uyku sersemı arka Ben beş senedır Cezire'de daş heyecanla haykırınca hepikaymakamım, bunlan unuttum mız ayafa [ırlamıştık Bır de ne gorelım! Odanın ıçmde o . Inşaallah tstanbul'da yerız, dedı: tuz kırk kadar kedı ve kedıv den buyuk dağ faresı dolaşıyor • • fnsan alı$fp bu!arnadıgı şeye özlera duyuypr Beyaz peynır o sandıkJara, bavullara, ayakkasaatte bızırn ıçın ulaşılamaz bır bılara, herşeye saldırıyor. Fadeğer kazanmıstı. Yedığımız relerı kovduk. Sabaha kadar hep yogurt, tavuk, et, yumurfare nbbetı tuttuk O gece Bas ta, .bulgurdu. O tarüıte Cenre' n bey demıştı ki: de kırk yumurta bır gümüş ku Çocuklar! Vatanında guruştu Benim maaşım, yand ven ve rahat sağlayamarr.ış raıl ıkıncı mülâzım maaşı 496 kuletın savaşması cınayet değıl rustu. cınnetur Kader bu mıüetı bır suru cahıl \e delıye teslım ettı. Eakalun ne olacağız Turkısr tanı ve îranı kurtaracağız ama ılk odevımız bunlardan önce Turkıyeyı kurtarmaktır. Bunun kımse Jarkında değıl. Sabah Maden suyunu geçmek gerekiysrdii. Geçıt anvorduk Etrsftan bızı goren dağlı Kurtler toplandılar. Nenın «nesı oldugumuzu arüamaya cabalıyorlardı. Subayı en ünıformayı tanımıyorlardi Daüa once de soyledıgım gıbı yalruz sılanıanmızı tanıyorlardı. Yanımızda on sandık ıçuıde onbm altm lıra vardı. Bunları kumandan HaLl ijeye goturuyorduk Lğer Kurtler bunun farkjna \ars>aIar bızlen çığ çıg jemeve tolkışırlardı Kurüerden bırı san dıkianr, çevresınde doJaşıvordu. Cemal bunu gorunce derhal yennden fırlacu Ysran ya malak, bir kurtçeyle Sandıkiarda dınamıt var sokulmayın diye ıhtar ettı Adam lar kaçıştüar Nıhayet geçıt buiup suyü geç t3k. Üçuncu gunU guneş batarken Erganı Dıyarbakır .şosesı uzennde metruk blr nşua geldık. '• " Yüzbaşı Selahattin'in Roman ı Sündjktarda dinamîf var Basri Bey şöyle diyor: «Çocuklar, vatanında güyen ve rahat sağlayamamış milletin savaşması cinayet değil, cinnettir. Kader bu milleti, bir sürü cahil ve deliye teslim etti.» firtesı gunü ' Cezıre'den yola devam ettık, Dıyarbakır'dan ha reketımızin yeiıncı günü akşamı Musul'a geldık O tanhte Musul'da kumandan olan Albay Çevdet bey (2). bize süvan kışlalannda yer hazırlatmıştı Esyalanmızla oraya gıttik. Çevdet bey bizı akşam vemeğme davet etti. Güzel bir sofranın çevresine oturduk. Fakat aşıl, o güne kadar görmedıfimiz beyaz bir su ıçtik BUtün yoüarda ve özellıkle Dtyarbakır'dan beri Dıcle'nin toprak rengtndekı çamurlu suyunu içtıgımiz içın. o gece îstanbul'un sulanna benzeyen bu suya nepımiz bayıldık. Basri beve rica ettik ki, kumandana söylçsin ve bize hergün bu sudan hiç olmazsa bır bardak kadar verilsin... Basri bey, bu kadar degerll * • bır şeyi ıstemeye cesaret edemedi Ama ertesi gunü ıçtigımız suyun filtreden geçmiş Dıcle suyu oldugunu ogrendik Musul'da küpten yapılan bır ce şit filtreden geçen Dıcle suyu ıçilivordu Biz de bir nitre satın alarak bu değerti suya kavustuk. Derleyen : İlhan SELÇVK Nusaybın Musul olmak üzere çolden yays eelecektt Bu yol tam virmıki konakta ve bir ayda alınacaktı. Biz beklecen birhklere Musul'da vakacak ve yl yecek hazırlamakja mesguJdük. Avnı zamanda Musul 'dan sonra Erbü Revandiz Rayat (Ravat o tanhte tran Türk sınırında bır kovdü) üzennden Iran'a geçecegımızden bu yollarda konak ve iase hazırlığına geçmıştiS. Bız îstanbuldan hareket ederken bazı sefer! eşyalar almak zo rundaydık Paramız yoktu Mensup olduğumuz Tümen maaşımızdan kesmek üzere odünç para vermıştı. Bız üıtiyacımızi tamamladık. Tümen ödünç .'erdiğı parayı maaşımızdan yava| yavaş kesecekti Ama bız bırdenbıre aynlmca hepsinı bırden, kesti. (l; Not: Basri bey, 49 yaşında hayala gözlerıni kapayan General Basri'dir 18 Mavus 1919 Sfinü (îenelkıırrnay Baskanlıgı Bırincı Sube Mııdüru ve varbay iken Harbire Nezaretınde (simdikı Bryazıtta Ünıversıte binası) en üst katta bır odad» oturnyordu. Ben de vüzbaşiTdım. Bekır Sami bevle Anadoluya geçiyordum. Veda saatınde Basri bey bana dedi ki: « Ben Turan'a bılçıden doğan ımansızbkla sittım. >en çocuktun bilgisiz ve ımanlıydın. Turan 1 alalım derken üsmanlı tmparatorlueunu verdik. Ve bufrün payitahtımız dfi^man işgali altında. milletçe ve lıü. kümetçe esır vaziretteyu. Mmdi sen bır Lsyana çene ımanla gidiyorsun Bu ıs de olmayacak. fakat bu ışın zaran vok, çfinkü zaten batmışız.» (z> Albay Cevdet, sonradaa lrak ordasuıu eeçmistir. MUSÜLDAN HAREKET Musul'a gelmemizle bırlıkte faalıyet başlamışu Kaymakam Kâzım Karabekır'ın kumandasuıda Halep'e varrms bulunan yedınci ve dokuzuncu pıvade alaylariDdan meydana gelen Bı rınci Kuvvei Seferıyye bekleniyordu Birind Kuwe1 Seferıyye, Halep'ten Akçakale'ye (Tellülebyaz) kadar trerde. oradan Resülayın Derbısıyye 4 0 yiî önce Cumhurîyet landığı takdirde venl bir emniyet verecek olan konferansın toplanmasına hlçbir zaman engel olmamıstır. Eğer «iiâhi^n. maya devam edersek bu bir uçuruma koşmak demektir. Kuvvet siyaseti ile milletlerara 16.11.1933 ÜÇ AYDIR O sırada Basn bey yırmıdokuz yaşında bır yuzbaşıydı Bu çetın yolcuiuk sonun'da dordüncu gtınü akşamı tekrar Dıyarbakır'a gelmış, Arıf beyın evıne ınmıştık. Buna rrıecburduk... I915'te Dıyarbakırda otel yoktu. Ikl gtır sonra keleklerle hareket etak Atlarımız karayoluyla Musul'a gelecektı. Esyalanmızj keleklere yüklemış, valının bizı uğurlamaya gelmesını beklıyorduk Basrı bey bana dedı ki: Soyle bakalım Turancı! Üç aydır memleketı gezıyorsun Hangı yüzle Turkıstan'a gı decek ve oradakı Turklen kurtarmaya uğraşacaksın 7 Sen kı hala kelege muhtaçsın. Yuzbaşının bu çok yerinde so zune, gençlığm ve bılgısızlığın \eraıgı kustahlıkla şu cevabı verdun: Turanı kurtarmaya gıden askerın başmdakınız! Bu ışın olacağına ımanınız yoksa donü nuz Askerın başına ımansız geçmeyınız! Basrı bey benım sozume cevap vermedı (1). Kelek şışırılmış yuzıkıi'uz kadar koyun tu lumunun ustune tahtaların dızılmesıyle meydana getınlen ı\kel bır su taşıtıdır Ustune çar daK kurulur. Suyun aKisına bı rakırsınız gıder. O tarüıte Guneye ınıldıkçe Dıcle ustundela kelskler buyurdu. Bagdattau Basraya ısleyen 1 U tulumluk 5 Ü kelekler •yaparlardı. Bunlar yal nız günduzlen yola devam eder, gecelen nehır kıyısına yanaşırlardı. Suyun aJuşına uyarak ha reket eden keleklenn fonksıyonu seyahat sonunda bıtmış oIurdu. Vanlan yerde kelegın ustundela ağaçlar satılır, tulumlar hayvana yuklejıerek gerıye donuiurdu. Boylece ormaru bulunmayan Irak'a odun nak lıyatı, ınsan ve esya naklıyıe bırlıkte mumkun olur, para kazamkrdı. P MALKOCOĞLU yazan veçızen.Ayhan BAŞOGLU ÇELİK HANÇER ARIS 15 (a.a.; Parlamentoda soyledığı bir nutukta Paul Boncur, Fransa' nın sulh yolunda gostermış oldugu gayretlenn, hattâ Aunan ya'nın Mılletler Çemıyetinden çekıldıkten sonra süâhları bırakma konferansında alınan netıcelenn tanınmasına hayret ettığını söylemış ve Fransa'nın mesleki orduların azaltılması ısteğınde bıle bulunduğunu hatırlatarak demıştır ki «İngılız planı. hukuk müsavatı te^jnde Almanya'ya hak vererek askeri hizmet suresının azaltılma^u ılen surdu ve kabul ettirdı. Fransa, Almanya tekrar sılâh SİLÂHLANMAK UÇURUMA KOŞMAKTIR a lsbirlıgı yapmak arasında ikl sinden bınîü seçmek gerekir. Hangi Fransa hükümeti konferansa tark etme sorurnluluğunu üzerıne alabiür? Biz bu sorum iuluğu Uzerimize alamadık ve kaldık» I ÜNlVERStTE kadrosuna alınacak asıstanıann jraslan tahdıt edılmıştır. Bu karara göre 30 yasmdan vukan olanlar asistan olamayacaklardır. I ŞEHRtMİZDE oazırlanan elektrik sarfıvatına alt tarifeye gore Idlovat başına 10 para indirilmiştir. Yanl 17 kurus olan fiyat 18 kurus otuz para olmuştur. YARIN: HAREKET EMRİ VERİLİYOR DİŞI BOND BEM ĞIE3ECIVJM SEN DEU ECES WE 2EM De ÇAKAT MAMOIAA eö I27K TİFFANY JONES YENİ BİÇİM Diyarbakırdan Musul'a su bo yu dortyuz kılometre kadardı. Seyahat sekızon gün kadar su rüyordu Ancak karların eridığı ve sulann kabardığı mevsimde bu zaman uçdort gune ını yordu. Dıcle ustunde boyle gezi gerçekten guzel ve rahattL Hayvan ustundelu yolcuiuk bizi >or muştu., Dermansız dustugurnuz ıçm bu yenı bıçım geziden ze\k alıyorduk. Kimımız uyuyor, kımımız ıskambıl oynuyorduk. Ilk gunu akşamı vardıfımız kıyıda bır koye mısafır edıldık. Koy uzaktaymış. Bır saat kadar yuruduk. Bu sefer karşımıza Yezıdıler çıktı. Yemek ye dıkten sonra yattık. Ben bır sa at sonra sol kolumda müthıs bır sancı ıle uyandım. tkıuç saat kadar kıvrandım. Sancının ne oldugunu ve ne yapmak gerektığım bır turlü bulamıyordum. Yanımda aspırm vardı. Aldım. Bıraz sonra uyumuşum. Ertesi sabah yolda bu GARTH