Katalog

CUMHURÎYET 9 Ekim 1972 Dünyada Bugün Dış haberlcr Sovyet liderleri, seçimlerl Nixorv un kazanmasını istiyorlar MOSKOVA Başkan Nixon'ın çevre sorunları danışmanlarından olan Russel E. Train'in yaptığı bir açıklama, Sovyet 1 1 derlerinin Başkan Nucon'ın seçimlerl kazanmasuîi istedikleri şeklinde yorumlanmış ve Beyaz Saray çevrelerinde memrrunlukla karşılanmıştır. Russel E. Train, Moskova'da yaptığı açıklamada, Sovyetler Birliği Devlet Başkanı Nikolai V. Podgomi'nin, önümüzdelfi yıllarda Başkan Nücon ve arkadaşlan ile işbirliği yapmaktan memnunluk duyacaklan m söylediğini ifade etmiştir. Aynı açıklamaya göre, Nikolai Podgorni, Başkan Nison'dan övücü bır dille bahsetmiş ve kendisi ile birlikte Brejnev ve Kosigin'in saygılannı Başkana Ue^ mesini Train'den rica etmiştir. Moskova'da bulunan yabancı gözlemciler de, Sovyet liderlerinın Başkan Nixon'a sevgi besîediklerini ifade etmekte, aynı duy 'gularm halk tarafından da paylasıldığını söylemektedirler. Bu gözlemcilerin kamsına göre, Sov yet yöneticilerinin Nucon ve yaı1 duncılanna karşı daha büyuk yakınlık duyduklan bir gerçektır ve bunlar, şimdiye kadar bu clhygularmı birçok defa bellj de etmişlerdir. ' Şo'vvet basuun tutumu tiâ dik kat çekıcidır. Şimdiye kadar,Sov yet gazetelBrinin Senatdr George McGovern için tek bir yazı yaadıklan ve kendisini destekledıkleri görülmemiştir. Sovyet gazetelerı genellikle Mcbkıvern'e karşı soğuk bir tavır takınmakta, buna karşılık Başkan Nixon' dan sıcak bir dille bahsetmektedirler. Sovyet gazeteleri, Demokrat. Parti yetkililerinin Nixon yönetimine • yönelttikleri suçlamaları bile yayınlamamakta, genelÜkle,.B«ş}ıan Nıxqn'ın »hıslararası polîtikadaki olumlu teşebbüslerlnden bahsetmeyı ahşltanlık jhalıne getirmiş bıflunmaktadır. (Dış Hafierler ScrvisiJ Diplomaside kulis Dışışlerinde terfi furyası Ümit GÜRTÜNA Ankara'daıı ymayor AZI gariplikler oluyor Dışişleri Bakanlığında bugünlerde. Geçen yazımızda belirttiğirnız «Bakan'a yardımcüıklarla» ilgili olarak ilk atama yapüdı. Eski Bonn Büyükelçisi, Iktisadl ve Sosyal İşler Genel Müdürlüğüne vekâleten bakan Yuksek Müşavir Oğuz Gökmen «Bakan'a yardımcı» oldu. Ancak kısa bir süre sonra, yurt dışındaki bir gorev için bu sıfaüa adının yazıh olduğu bir Dışişleri Bakanlığı karamamesi Bakanlar Kurulundan geri çevriliverdi. Zeyyat Baykaya, Oğuz Gökmen Bonn'da Büyükelçi iken, birinci derece iktisat maliye müsaviri olarak görev yapıyordu. Oradan Başbakanlık Müsteşarbğına atandı daha sonra da Bakan oldu. Zeyyat Baykara ile Oğuz Gökmen Bonn'da çok sevişirlermiş. O kadar sevişirlermis ki Oğuz Gökmen bazı şeyleri arkadaşını gücendirmemek için mutlaka yüzüne değil, devamlı arkasından söylermiş. Gün geçip Zeyyat Baykara Bakan, Oğuz Grikmen de merkezde yuksek müşavir oluverdi. Ünlü .Bakan'a yardımcı» formülü de Oğuz Gökmen üe uygulanmaya başlandı ve kendisinin Catania'daki toplant>ya jgitmesini sağ layacak kararname de Bakanlar Kuruluna geldi ve Bakan'a yardımcı sıfatınm üstü çizilerek Bakanlığa geri gönderildi. Bakanlar Kurulu böyle bir sıfat tanımıyordu. Kararname hemen düzeltildi, Oğuz Gökmen kendi Bakanlığına göre Bakan'a yardımcı, Bakanlar Kuruluna karşı da yuksek müşavir oluverdi ve kararname de böylecp çıktı. Ancak öğrenemediğimiz çeşitli nedenlerden dolayı Oğuz Gökmen Sicilyadaki toplantıya gitmekten vazgeçti. Şimdi Bakan'a yardımcılık yapıyor. Brandt, îşe öfkeH girdi endl isteği Oe Parlamentodan güvensizlik oyu alan ve seçimlere giden B. Alman Başbakanı Willy Brandt, fld ay sfirecek kampanya dönemine oldukça sinirü girdi. Gcrçi en son yapılan nabız yoklaması, Alman t seçmeninin Brandtin Sosyal Demokrat Partisini tuttuğunu gösteriyordu. Ama bu bile Brandt'm «inirini yatışürmaya yetmedi. Rusya'da ekmek tasarruf u için kampanya açıldı MOSKOVA Sovyet yöneticileri, buğday kıtlığmm varattığı sıkmtıyı giderici tedbirler ararken, hükümet fcontrolü al' tındaki |>asm «ekmek israfım önlemek için> ^geniş bir kampanyaya giıişmiştir. • • «Pravda» gazetesinin başlattığı kampanyaya, dün Savunma £akaalığinın orgaıu olan «KızıVyıldız» gazetesi pie katılmış ve garnizonlarda «ekmek israfım» önlemek îçın çeşıtli tedbirler tavsiye etmiştir Bu arada, ahçılara ve mutfak gbrevlilerine «ekmek dilimlenmn daha ince kesilmesı ve askerlere daha az ekmek verilmesi» hususujıda talımat verilmiştir. Bu arada, cPnvda> gazetesi, «ekmek tasarnıfu» İçin usuller teklif eden «okuyuon mektuplan» vaymlamaym deyam «tmektedir. Gazetenm dünkU «ayısındfl ya yınlanan bir mektupta, Taşlı bir Aus şoyle demektedir: «Harp gönmiş eski nesil, ekmek sıkıntısmın ne demek oldugunu bümekte ve ekmeğin bir grammiTi dahi Israf edilmemesi ' için ne mümkünse yapmaktadır.» Associated Press Ajansı, ekmek sıkıntısmı'önlemek için aIınah tedbirleri cyumuşak bir vesikalandırma şekli» olarak nitelemiştir. KuraUüc, hasatın kötü okışu ve organizasyon yetersizliği yuzünden hasatın gecikmesi ve mahsulün tarladan kaldırılamaması sebebiyle Sovyetler Birliği bu yıl Amerlka Birleşik Devletlerl, Kanada ve Avustralyadan bir milyar dolarhk buğday satın almıştır. Ancak Sovyet halkı, dışandan buğday ithal edılmekte olduğun dan henuz haberdar edilmemiştir. Iyi haber alan çevrelere göre, Sovyetler Birliği, yabancı ulkelerden buğday almaya devarn edecektir. bölgesmde hasat henüz tamam lanmamıştır. Kötü hava şartları yüzünden efcinin tarlada don ma tehlikesi ile karşı karşıya bulunduğu belirtümektedir. «Pravda» gazetesi, birinci say fasmda yayınladığı bır haberde, Kazakistan'da bu* milyon hektar lık ekınin (1,4 milyon ton buğday) henüz biçilmediğini belirtmektedir. «Sovitskaya Rossıa» gazetesi de, gelecek ekım sezonu için tarlaların henuz süriılmediğini haber vermekte, ve bu durumda onümüzdeki yıl içınde tahıl üre tımınin yeterlı olmayacağı endışesini belırtmektedır. (a.a.) B K > Brandt, «Der Spiegel» dergisine verdiği geçen haftaki demecinde, parti değiştiren transferci milletvekillerine ağır sözlerle çatarak işe başladı. Alman Başbakanı suçlamalannı yöneltirken isim vermeden, bütün bu mılletyekillerini satın ahnmı» olmakla suçladı. Demeci üzerine kcndisinden isim soran gazetecileri de, gayet öfkeli şekilde «bunlan ileride öğrenirsiniz» diyerek savdı. tşe bu yönden girmesi, Brandt'ın kişiliğini şekülendiren önemli iç ve dış politika sorunlanmn ikinci plâna düşmesine yol açmıs olmaktadır. Bütün gözlemciler, Alman se çim kampanyasma ünlü «Doğu Politikası»nm, Brandt'm aldığı Nobel Barış. ödülünün, diğer Avrupa ülkelerine oranla Almanya'da düşük olan enflâsyonun hâkim olacağı gö ruşündcydUer. Ancak Brandt'm rakiplerini sîyasî yolsuzlukla suçlaması, havayı, karşüıklı hücumlarla beklenmeyen bir gerginlik içine s'okmuştur. Ni' tekim Brandt'm demeci üzerinden iki gün geçmeden. Kai Uwe Von Ha«sel, Brandt'ı «Hiç bir dayanağı olmadan sağa sola çamur atmakla» itham etmistir. Meçlis Başkanı Hasscl'in sözlerine ise, Brandt'ın sözcüsfl Ahleı^ cevap vermi} ve sefinîn ilk suçlamalannm tonunu hafîfletmeve ça lısırken, bir yandari da iddialan tekrarlamıştır. Bu arada, Bran'dt'ın, Hassel'e gSn d»rdi?i bir mektubun basma açıklinması, bu konunun daha da alev lenerek ön plândaki yerini koruması sonucunu doğurmuştur. Brandt. mektubunaa, Sosyal DemokratHür Demokrat koalisyonundan aynlan mflletvekillerine sadece malj değil, siyasî rüşvetler de verildiğini söylemekteflir. Qrta göre, koalis yon partilerini terkeden miüetvekillerine, Hristiyan Demokratlar, seçilmeleri yüzde' yuze yakm olan emin bölgelerden adaylıfc da teltlif etmektedir. 1969'da Basbakanlığa gelmesinden bü J'*£a jaten. kij,jjayl farkld çoğ'unluğunu. koruyaıj Brandt hukumetiniar.sltı «ailletvekilini Hristiyan Demokratlara kaptırdığı haürlanırsa, Sosyal Demokrat liderin öfkesini anlama'k' da kolaylaşır sanınz. Hele son oiarak Ekonomi Ba"kanı KaTİ Schiller'in kabineden ve arkasından (îa partiflen içtifası, diğer olayların üzerine daha gergm bir sinirle gjrmesiae ' yul.açmışür. Brandtlın... ."•". '. ' ',,V. Willy Brartdfm her şeyi bîr kenara iter^k böyle ofkelenmesinin başka'bir nedeni dahf varr Bütün çâpasına ve basanlanra rağmen, Alman seçmeni, Brandt'ı i^tediği yuksek farkla tırtnlamaktadır. Bu ise, kazansa bile kenc'tsini başladığı noktadan öteye eötüremiyecejc ve yîVıe kıl pavi farklı çoğunluklara dayalı bir Başbalran yapabilecektir. Muhalefet, Brandt'm zayıf tarafıru anlamışa benziyor. Şimdi Almanya'da Hristiyan Demokratların yaytfığı bir sbylenti dolasmakta. Buna göre e»er Brandt seçimi kaybederse. BaU Almanya'yı terkeidecek ve başka bir ülkeye yerleşecekmiş. Brandt'ın öfkesini anlıydruz. Yıllardır yıpranan sınirlerine hâkım olması muha*kak ki £olay değil. * Ama fcendisi Türkiye'ye şu «• ra gelebilseydı ve yakm siya«i tarihımizi mceJeseydi, bıra*z ol5un rahatlardı. Hattâ, sekiz defa parti değiştirdikten şonra yine de çe<;itli hükiimetlerde şörev alan' «şahsiyetlerimiz» ile fcönuşsaych, sinirlenmek bir yana, kendini sadece bir defacık bırakan milletvekillerini överdi belki., * • Ama s'u sıra, Türk siyasJ 4arİhi ile uçrasacak vakti ypktur talıhsiz Brandt'ın. Donma tehlikesi Slbirya ve Kuzey Kazakistan Şili'de savaş ekonomisi Müthiş kararname Geçen hafta içinde birinci derecenin altındaki meslek memurları üe ilgili bir terfi kararnamesi yayınlandı. Aylardır beklenen kararname idi bu. Kararnamede gene aylardır ve yıllardır terfilerini bekleyen birçok memurun adlannın yer almadığı göriıldü ve Bakanlar birbirine giriverdi. Bu arada doğu dairesinden bir memur meslekten istifa erti, bir çokları da istifalannı ceplerine yerleştirerek başta Başbakan olmak üzere yapılan haksızlıklan anlatacak mercilerin peşine düştüler. Aylardır beklenen terfiler önceleri Genel Müdürler Komisyonunda ele alınmış ve söylendiğine göre somut değerlenJirmeler yapılarak terfi edecekler saptanmış. Genel Mudürler Komisyonu toplantısı bittikten ve vakit gece yansını geçtikten sonra Bakan, Genel Sekreteri evine çağırmış ve uzun süre gorüşmüsler. Ne görüştüler bilemeviz, ertesl gün «abah erken saatlerde Komisyon yeniden toplantıya çağınlmı? ve Genel Müdürler yepyeni bır terfi listesiyle karşılaşmışlar. Bu durum Genel Müdürler arasında tepki yaratmış, fakat Bakan da dolaylı olarak kendi listesinde ısrar ediyarmus. Bir pazarLıktır başlamış, yalnız Bakan yakınları terfi edecek değil ya, Genel Müdürler tfe başlamışlar kendi yanlarında çalrçanlar arasında sevdıklerıni bu furyadan yararlandırmağa. Sonunda daha önce görevlerini liyakatle yaptıkfan için terfi listesine giren memflrlardan birçoğu liste dışmda kalmış. Arada ezilen de Ganel Sekreter tsmail Erez tabiî.. îşte bu şekilde hazırlanan kararnameyi Dışişleri Bakam, Birleşmış Milletler Genel Kurul çalışmalanna katılmak içm Esenboğa'^an hareket etmed'en az önce imzalamıj ve Türk semalarını geride bıraktıktan sonra da kararname açıklaranıs. lsin dlğer ilginç bir yönü de kararname ile yurt dısmda bulunan Tnemurlardan biri dışında kimsenin terfi ettirilmemesi. Terfi etmek için bütün yetenek ve değerlendirmelerl kazanmış kışilçr, «Nasıl olsâ yrfrt dışmdalar, iyi para ahyorl^r» gerekçesiyle terfi ettirilmemiş. Soruna yalnız mad'd! açı'Han baksak'bile bir eşıtsizliğin hemen göze çarpmasma rağ• nien terfi edenler kısa bir süre önce yurt dışındaydılar,' ya da yakında gideceklerdir memurun»mesleğinde ilerlemesl ydnünden ele alındlğında büyük ayncalıklar olduğu ortad'adır. Bu davranışlarla bazı kişilere çok genç yaşlarda büyükel» çi olma olanağı sağlanmış, diğerleri İse yurt' dışında olduklarından merkeze dönünce de eski cferecelerine göre görevler* atanacaklarından daha şimdiden büyükelçi otma veya netleklerinde ilerleme konusunda kulvar dışına • itilmişlerdir. Terfi edenlerin içlerinde gerçekten değerli diplomatların olduğu görülmektedir. Ancak liste ve atama şekli incelendiğinde bu kişilerin değerlerinden dolayı detil de yakın olduklan «buyuklerin» kulis yapma gücüne göre «tramplen atlama» yarışı sonunda dereceye girdikleri hemen goze çarpmaktadır. Bu durum yarın bu genç diplomatlarle. İlgili tatlı btr anı olarak hatırlanacaktır Dışişleri camiasında. uygulanacak SANTtAGO, (ŞUi) Şüi Başkanı Allende yaptığf kohuşmada, Şili'nin, bakır fiyatınln' 'düşmesi, ıktisadl abluka ve dolânn devalüasyonu yüzünden karşılaştığı ekonomik güçlüklere karşı koyabılmesi için, tilkede «Savaş ekonomisi» statüsu uygulayacağını açıklamıştır. tji ha,ber alan kaynakiar, Başkanm bu •feonuyla ilgili kararlarmı bugün Işçi Mer >ezi tarafından düzenlenecek büyük bir mitıngte halka llftn edeceğinl belirtroektedirler. Allende karsnnı, Santiago'nun 900 kilometre güneyindeki Vdldivia'da yaptığı bir konuşmada «çıklamıştır. Şili'nin eskisinden chüıa çok bakır Uretmekle birlikte daha az döviz kazandığına işa*ret eden Başkan, istatistik rakamlanna dayanarak mılletlerarası «piyasada bakır fiyatının libre başıria 58 cent düştüğünü belirtmiş, «tktisadl ablukanın ise Şili'ye verilen kredilerin azalması tarzmda kendini gösterdiğini» hatırlatarak, «Ülkenin aldığı krediler 270 milyon dolardan 32 milyon dolara kadar düştü» demlştir. Başkan, doların devalüasyonunun etklsiyle ilgili olarak da sun lan söylemiştir: «Şimdi bakın daha du^ük fiyata satmak zorunda kaldığınuz halde, ithalfttımız için daha fa«la döviz ödemek durumundayu. Aynı miktarda yiyecek maddesi saün alabilmek için 19~Yde, iki yü öncesine kıyaBla İM misli razla dolar vermek mecburivetinde kaldık.» t Dünyanın . ilk evlilik okulu D. Almanycuda açıldı BERLİN Dünyanın ilk evlilik* okulu Doğu Almanya'da açılmıştır. Okul, evlenmek lsteven gençleri evliliğe hanrlamaktadır. Çiftler arasındaki anlaşmazlık, uyuşmazlık ve geçimsizliği önlemek için derslerin verildiği okulda bir yargıç. bir kadm ve doğura hastahkları uzmanı, bir iç d,ekorâsyon uzmanı, makyaj yzmanı, ev ekonomistl ve bfr toplum bilimd gorev almışlardır. On iki öğretim görevllsinia iverd'igi derslerden biri de eı ••ramak konusundadır. • Derslerin yanı sıra, öğretim 1 görevlileri, ögrencilerin çeşitli sorulannı da cevaplandırmaktadırlar. Örneğin, öğrencilerin "kimliklerinl bildirmeksizin a^k ve cinsiyet üzerine sordukları butün sorular kadın ve doğum hastahkları uzmanı ve ruhbjlim uzmanı tarafından cevaplandırılmaktadır. ., Evlilik okulu Halle kenti yakınındaki A^chersleben'de. aç'.lmıştır. «ADN» ajansı. okulun ilk stnıflannın büyük' birbaşarıvla çalıstığını, ülkenin .başka verlerincfe de ayni tarzda evlilik okulları açılmasjna karar verildiğini bildirmektedir. Kuzey Irlanda'da kanlı ola>lar surüp gitmekte, hergun venı olum vakalan olmaktadır. Resimde, IRA mensuplan, bir çatışmada ölen arkadaşlannın cenazesinde havaya kurşun sıkıyoriar. HındistanMa karışıklıklar YENt DELHt önceki gün Pencap'ın Mog kasabasında fki kişinin olümüyle sonuçlanan ogrencı olaylan üzerine en azından üç' büyük kasabaya askeri bırlikler sevkedilmiştir. Binlerce bğrencınin üç günden berl devam eden şıddet hareketlerl sırasında otobüsler ateşe venlmiş, demiryolu istaSyonlan saldırıya uğramıştır. Öğrencıler bır sınemamn ateşe venlmesi teşebbüsü sırasmda pohsirı ateş açarak üç arkadaşlarım öldurmesıni protesto etmekteydifer. Ücretlere yüzde yüz zam Başkan Allende bütün bu güçlüklere rağmen, hükUmetin, ulusal gelirin esit dağüum ve işçinın satınalma gücünU arttırma esasına dayanan iktisadl politikasmı uygulamaya devam edeceğipi söylemiştir. Bilindiğl gibi hâlen işçi üc^e^ 'lerine, hayat pahalıhğının artış oranında, yani yüzde yüz zam ya pümasını öngören bir tasan parlameptoda müzakere edilmektedir. (aa) MUHASEBE'yi de Diplomatik ilişki öte yandan Doğu Almanya ADN Ajansuıın bildirdiğine göre, Hindistan ve, Doğu Alman Hükümetleri dünden ıtibaren aralarmda diplomatik ıhşki kurmuşlardır. İki ülkenin birbirlerinin başkentlerinde bulundurduklan heyetler bundan böyle büyukelçilık statüsüyfc le görev yapacaklardır. (afp) ÖĞRETİYOR Cumhuriyet 7237 D. PAKİSTAN'IN ESKİ VALİSİ SAVAŞ SUÇUNDAN, / YARGILANDI • DAKKA Doğu Pakistan'uı 70 yaf ındaki eski Valisi Abdul Malik, önceki güp savaş suçlarlndan yargı lanmâk için, özel bir mahkeme önfine çıkmıstır. Duruşma 15 dakika sürdükten sonra, 13 Kasyna bırakümıştır: Malik, Dakka Merkez Ceiaevia den getirildiği polis arabasmdan iherken, mahkeme binasmın 5nünde toplanan kalabalık kerldisini yubalamıştur. Mahkeme binasında s'kı" tedbirler ahnmış, yaklaşık ola rak 300 polisle çevrilmiştir. Polıs lerden bazılannda otomatik silâhlar bulunuyordu. M^alik, Pakistan'uı eski Devlet Başkanı Yahya Han tarafuıdan Do ğu Pakistan'a Sıkıyönetim Komu tanı plarak atanmıştı. (UPİ) i 0 V S ı * < s * • • ' . ' • . • ','İB * s Mehmet BARLAS ABD Polonya *' bilim anlaşmas'ı imzalandı WASHtN^GTON A.B.D. üe Polonya arasında, AmerikaTı bilim ve* sanat adamlarının Polonya'yı iiyaretlerinin arttuılması konusunda bir â"nlaşma imzalanmıştır Aniaşmanın Amerika'nm elindeki Polonya parasını harcamasını da kolaylaştıracağı belirtilıniştir (AP) ' 1 Cumhurıvet 7239 • VEFAT emekli Savgili bftyüğümüz, Istanbul Sular İdaresi^ebeke» Md. ^ \vy IS^k^^*^* fî Ekim 1972 günü hakkm rahmetine kavuşmuştur. 9 Ekim 1972 Pazartesi günü Sışlı Camiınde kıhnacak öğle namazından sonra Merkezefendi mezarlığuıdaki aile kabrinde ebedı ıstirahatgâhuıa tevdi edilecektir. Mevlâ rahmet eylesin. , Kardeşi: .Mualla Sczel ' Eşi: Zihniye Gediz Cumhuriyet Î241 ' • SÜHA GEDİZ ^M \sö jCvV»" L J Cumhuriyet 7232