Katalog

5AYFA ALTI: ^UMHURİYET 8 Eylul 1971 Toplumdan koparak yavaş yavaş sönen unutufmaz bir yıldızın yeni çabalan 40 YIL ÖNCE 8 Eylul 1932 Tarihli Türk filmclliğinln geleceğini yenl esaslara bağlamak ve gellşmeslnl sağlamak amacıyla; Kiıltür Bakam Talât Halman'nı arzusu üzerine cSlnema Danışma Kurulu» yaptığı llk toplantı sırasında. Fotoğr&f; Bafcanbk Müstegan Mehmct önder başkanlığında toplanan Şura üyelerlnl çalışma sırasında föstennektedlr. Cahide Sonku kızı Ender'le aynı filmde oynuyor Turhan GÜRKAN IÜRK Sineması v e Tiyatrosu'nun e n Unlü adlanndan I biri olan Cahide Sonku, y ı l . lar sonra onsekiı yaşındaki kızı Ender Doruk'la beraber «inemaya dönmüs, Kervan Film* in Ülkü Erakalm ySnetimlnd» çevirdiği bir mas»l uygulaması olan «Mırtık v e Feri PadlşahL mn K m > filminde oynamag» baslamıstır. Geçmis yıllarda g5z kamas. t m c ı v e gösterişli bir yaşantı•ı olan, Kontes v e Kraliçe gibl sıfatlarla anılan Cahide Sonku, son ramanlarda sanat evrenln. den elini, eteğini çekmis, düşkün bir h»yat sünneğe basla. mıstı. 1916 yılında doğan, 193S yılında «Tedl KSyfln ZeyneM» oyunuyla Şehlr Tiyatrosu'nda sahneye çıkan Cahide Sonku, 1933 yılında «Sfa Bir AUafc Bir» Hayat ucuzluğu G EÇEN gün yina bu sütunlarda hayat pahalüığından bahsetmiştık. Bugün Ise hayat ucuzluğunu lddia ediyoruz. B i d bu tezata düşüren şudur: Birçok lokantalarda ve birahanelerde şöyle levhalar göze çarp rnağa başladı: «Fiyatlarda ÜKÜ rim yapümıstır.» Hakikat«n evvelce 40 fcuruşa yedığımiz tabldot, Slrkeol ve Taksimde şlmdi 20 kurusa, kuzu çevirmesi ve döner 12,5 kuruşa yenllınektedir. Simdl 30 Suruşa bütün pilıç, bes kuruşa pilâv ve çorba, 15 kuruşa da et yemeklerl verilmektedir Ev velce lokantalardan bir liradan aşağı çıkamazken şımdi or ta bir lokantada 50 kurusa doymak mümkün oluyor Bu duruma göre hayatın ucuzlamıs olduğu pekâlâ iddia olunabilir. Aynı ucuzluk ev kiralarında da görülmektedlr Geçen sene yet^ mlş liraya kiraladığınuz ev bu sene 50 Uraya tutulabümektedir. Bir komisyon toplandı # KONYA'da Ziraat Bankaa subesl, vüâyet halkı için Adana bez fabrikasında dikiş ficreti dahil olduğu halde beser liraya yazlık elbise yaptırmıştır. Bir çorap fabrikası da 7,5 liraya kışlık elbise yapmak istediğini bildir miştir. Türk Sineması nasıl kurtulur ? S EÇTİĞtMİZ hafta içinde, Kfil tür Bakam Talât Salt Halman'ın çağnsıyla, Ankara'da, Türk sinemasının aorunlan fizerinde görüşler üeri sünnek v» ilerde hazırlanması söz konusu olan bir Sinema Kanunu tasarısına nüve oluşturac&k ükeler ortaya koymak amaayla 5 kişiden meydana gelen bir komisyon, ük toplanbsını yaptı. Komisyona, TBTden Semih Tuğrnl, Alim Ş e rif Onaran, Sinematek yönetmeni Onat Kutlar, sinema yazan olarak da Nljat Özön ve ben katüdık. Bundan sonra, TRT, Program Dairesi eski Başkanı Mahmnt Tali Öngören ve sinema yazan Sezai Solelli'nin de katılmalanyla 7 kişiye çıkaıılacağını öğrendiğimiz komisyon, birkaç kez daha toplanacak ve yukarıda belirülen görevini yapmaya çalışacaktır. Ne var ki, bu konuda, aslınâa daha Kültür R^kanlığının kurtılmasıyla birlikte başhyan spekıUasyonlar, bu toplantüar vesilesiyle son haddine çıkmıj v e sağdan soldan kulağımıza çejitli söylentiler yansımaya haşlaınıstır. «Mıstık ve Feri Padişahının Kuu» adh masal filminln bir sahnestnde yıllar sonra sinemaya dönen Cahide Sonka ve ktn Ender Dorak Muhsln ErtuğrulTa beraber oynamıs, sinemayla tiyatroyu beraber yürütmeğe başlamıstır. Bir dönemin en ünlü oyuncusu olan Cahide Sonku'nun başhca filmleri «Aylel . Bataklı Damın Kın>, «Sehvet Kurbanı», «Akasya Palas», «Tayla Kartalı», «Kıskanç», «tlk ve Son», «Bfiyük Sır», «Vatan ve Namık KemaU dir. «Fedakâr Ana> filminln yönetmenli. ğini yapmış,1950 yılında kurduğu Sonku Füm'de yapımcılığa başlayıp, bazı filmler de çevirmiştir. İlk evliliginl Talât Artemelie yapan Cahide Sonku. daha sonra tütün kralı lhsan Dorukia evlenmiş y e bu evlilikten Ender dünyaya g e l . miştlr. Bir dönemin para, söhret v « ihtişam içinde yuğrulan ve »onunda mutsuzluğun, alkolün, sefaletin detinliklerine inerek toplumdan kopan Cahide S o n ku, kızının mutluluğu için y a şantısını tilm değistirmeğe karar vermiş, yapılan film isteğini olumlu karşılayarak ana kız beraberce kamera karşısına çıkmıştır. Yönetmen v e yapımcı, Endertn, sinema için g e rekli yeteneklere sahip olduğu. nu belirterek yenl blr filmde daha Oynatacaklarını söylemişlerdir. 6789. Atillâ DORSAY çalıgma olduğudur. Ancak, Sinefr t ma Şurası'nm 7PTP HTTİR^^ bütünolumlu yanküan ve getirdiği iyimser hava, bu raporun 7 y ü raflarda tozlanmasını önleyeme* miştir. Bu kez de, yeni bir çalışmanın ardından, beklenen bir Si nema Kanununun hemen çıkmasını olsun, böyle bir kanun çıksa bile Türk sinemasının bugünden yanna özlenen düzeye gelmesini olsun beklemezıln, bugün için a$ı rı bir iyimserlik sayüabileceği mu hakkaktır. üldiğinden yakınmaktadırlar. Oy •a, fikftyetçi olanlarla çikâyet edl lenlerin aynı masaya oturması yülardır çeşitli ömeklerde g5rüldüğü üzere hiç bir yarar Bakanlığa çeşitli yapılan öneriler hakkında olsun, komisyon çahsmalannda egemen olan ana düşünceler hakkında olsun, gerekli aynntılan, okuyucularıma bir diğer yanda vermeg» çalısacağmı... ŞARTLANMIŞLIK ÎYE? Çünkü, Türk sinemasının sorunları bugün ekonomik düzeyde olsun, estetik düzeyde olsun, bir hayli kanşıktır ve birkaç hazır reçeteyle yülardır belli bir yönde götürülmekte olan bir sanat dalına yepyeni bir yön vermek, yeni bir ruh ve atılım getirmek olanak dışıdır. Türk sineması, yülardır getirdiği kalıplaşmalar ve bayağüıklarla seyirciyi öylesine gartlandınnıs, öylesine beynini yıkanuştır ki, bu seyirciyi yeniden bir «iyi rine ma> çizgisi üzerine çekmek, birkaç kuşağa roal olacak toplu v« genel bir kültür kalkınmasffim sonucunda gereeklegebilir. Kavram kan^ıklığı öylesine bir hale gelmiştir ki, Türk fümlerinin bütün ana temalannı taşıyan bayağı bir melodram, içinde bir veya birkaç çocuk oyuncu var di ye, «terbiyevi film» sayüarak devlet otoritelerince çocuklara ö ğütlenmektedir.. Türkiyede «sanat filmi> bir yana, «çocuk fümi»nin bile ne olduğu unutulmuştur. Toz dan dumandan göz gözü görmemektedir ve Türk sinemasmın ufkunda günün ne zaman ağaracağı hiç mi hiç belli değüdir... sporvesergi samunda HerGece 2U5de 'Cunartesi.Pazar EOOde Carsamba Tenzteth H * SWR£ MfilK 1800 de Maönea .«EYUOL'deniftaren Nigâr Uluerer sinemada ON zamanlarda Emel S a . yın, Neşa Karaböcek gibl beyaz perdede boy gösteren ses sanatçılarından sonra N i gftr Uluerer de sinemaya g e ç miş, Kervan Film'in Ülkü Erakalın yönetiminde önümüzdekt günlerde çevireceği «Bir Kadın Böyle Dflştfi» filmi için s ö z l e ; . me imzalamıstır. SOLDAN SAĞA: 1 Değerinden düsOk defier» satılan znal. 2 Basit rİR*"^. un« aur. Klmyada berllyumun simget t 3 UzüntüsUz endlseslı olma hall. tleri surülerek müdafaa edilen flkrl. 4 Meydan. TERSÎ bir hayvan bannagı. S TERSÎ lutuf, •oylulugun sartı olan cömertllk. Bir nota. 6 TERSÎ blz hayvan •esL TekrarUna tekrarlana usanç veren söz. 7 Bir nota. Notada duraklama lsaretl. 8 Ölenin ka lan manan (EsU dO). 9 Sıkııv tı ile karışık acele. Farkında olmadan mubatabı kıran söz veya bareket. YUKAKDAN AŞAĞ1YA: 1 Bazı ermig kisilerin gSsterdığl lnsan üstü haller. 2 Herkca mânasına. TERSI bir besin. 3 Avusturyalı buyuk operet bestecisi. Tanm araçlarından. 4 Bir çeyin korunmasını Tanrıya veya başkasına bırakmah. Kimyada radyum. 5 Bir çiçek, Guıel anlamına. 6 TERSÎ kiınyada nikclin simgesl. TERSİ ticart kazanç. 7 Çoktanberi ayrı kalınan vurda, yuvaya. sevgiliye kavusma. TERSt kimyada germenyumun simgesL 8 Asıl sebebl örtmek için uydur9 agaa tna sebep.nıu. Alaturka sa caaaa siklde bir ma. an m a kam. Ba;kası hesabına üzulmek (Eski dil). Ottnkil bolmaeanın balledilmls HI S radyo ISTANBUL 05.55 06.00 07.00 07.05 07.30 07.45 08.00 08.10 08.30 08.45 09.00 09.20 09.40 10.00 10.05 10.20 10.40 11.00 11.40 12.00 12.10 12.25 12.40 13.00 13.15 14.00 14.15 14.30 14.45 15.00 15.05 15.30 16.00 16.15 Açüış ve program Günaydın Köye haberler TUrküler ve o. havalan Haberler, hava durumu Bu sabahın melodUeri Istanbul'da bugün Beraber ve solo şarküar Viyolonsel sololan Ş. Gültekln'den türküler Ev için E. Kongar'dan şarkilftr Arkası yann Haberler Oyun havalan Halif BaU müzigl M. Akkuş • N. Bator'dan türküler Sabah konserl T. Uygun'dan şarkılar Haberler T. Engiıı'den türküler Küçük orkestra Solistler geçidi Haberler, Resml Gazeto Dans müziğl A. Şenol orkestrası Saz eserleri Z. Apaydıo orkestrası G. S. BUgin'den türküler Haberler Çocuk bahçesl Karışık sololar Oyun havalan Hafil B a ü müzigl 16.30 16.45 17.00 17.05 1725 17.50 19.00 19.25 19.30 19.40 19.55 20.00 20.25 20.40 21.00 21.10 21.30 22.45 23.00 23.45 23.55 24.00 A. Büyükataman'dan şar. Barok müzik Haberler Köy odası Erkekler taslı Reklâm programlan Haberler. hava durumu Atatürkie beraber Hafif müzUc V. Doğu ve arkadaşlan Bir varmış, bir yokmuş Yurttan sesler Spor Dergisi Sonat saati 24 saatin olaylan Cumhuriyetten sonra şiir Beraber ve solo şarkılar Haberler Cazm ustalan Gece müzigi Günün önemU haberlert Kapanış. BAKANLIĞIN ÖNEMİ ÜRK K Ü M Ü B yaşamında yıllardır her alanda egemen olan başıboş, sorumsuz gidişin, bilgisizlık ve zevksizliğin dtır durulması, sahipsiz bırakumış bir •lana, sonmlan ciddiyetle ele alacak bir yöoetimio, yeni bir düzenin getirilmesi umutlanm da birlikte taşıyordu yeni Bakanlık... Durum gerçekleşince her çevreden sesler, yanküar, tepkiler gelmeğe başladı. Çoğu iyi niyetli, umut dolu, heyecan dolu bu tepkilerin yanısıra, yine her çevreden çeşitli çıkar gruplan da bu kargaşalıkta, ya süregelen düzende gizli çıkarlannın bozulmaması, ya da yeni çıkarlar elde etmek umuduyla, yeni Bakanlığın çevresine üşüştüler.. Yeni Bakanhktan, Türk sineması adı, na, elbette beklenilen, beklediğımiz çok şeyler vardı. Bunları yazmak hakkını iierki bir yazı için saklı tutarak, sinema konusunda toplanan ve adına «danışma komisyonu» diyebileceğimiz komisyon hakkında okuyucularımıza bilgi vermeyi ve bu konudaki genel düşüncelerimizi açıklamayı, öncelikle görevinüz sayıyoruz... T VtYANA BUZ REVtSÜ .L ~WENER 65kişft tam kadnsu le»yiardr beklenen BlfTlER: ATLAS sreması ( ÛPERA aneması ıköy) BUIVRR siremasi (aksaray) ve SPOR * SERQ SARAY1 gişetemde. BktFoaan: 7.5D152025 1L (ReklâmcOık: 1724/7446) Çekilen deneme fllminden çok başanlı sonuç elde edildiği bildirilen Nigâr Uluerer, b e . yaz perdede de blr çarkıcı ro» lunde görünmektedir. S e s « a . natçısının ilk filmindeki ro, arkadaşlan Fikret Hakan, Z e y nep Aksu, Fatma Karanfil'dir, GUNUN KITAPLARI MEMLEKETıN BiRiNDE İSTANBUL TV 19.58 Açüış v e program, 20.00 Çocuklann «TV» sı ( M a . sallar geçidi), 2030 Haberler 21.00 Hava durumu 21.05 Ankara Radyosu korosu (Yöneten: Muzaffer tlkar) 22.00 Ve tabiî size (Film) 22J.5 İşte hendek işte deve ( B a n ş Manço) 22J52 Kapanış. KÜRTULUŞ SLGtNÇ olan, herkesin ağzınIdaki sözün aynı oluşudur: • «Türk sinemasının kurtulugu»... Evet, herkes canı gonülden Türk sinemasının kurtuluîunu di lemektedir... A n a bu «kurtuluş»tan murat, herkes için farklıdır. Türk sinemasında bugün egemen olan zümre için, «kurtuluj» statükonun devamıdır, halkın beğî nisini, zevkini, iyi niyetini sömür menin, kolay yoldan para kazan manın, hiç bir kontrolü olmıyaa bir alanda kültürsüzlük, bilgisizlik, zevksizlikle at oynatma özgurlüğünün devamı, giderek kolaylaştanlmasıdu:.. Bu zatlar, önceleri hararetle taraftar gözüktükleri 1964 Şurası kararlarınnı kenardan bucaktan çıkarlanna dokunduğunu anladıkları güa, maskelerini atarak gerçek yüzlerini gostennişlerdir. Bugün de, alelâcele hazırladıklan, iler tutar yeri olmıyan sözüm ona «kanua tasarılaruru elaltından Bakanlığa yollarken, bir yandan da komisyon haberlerine sinirlenmekte, ko misj'onda tek «tarafrın temsü e TEMEL KAYNAK O NCE ŞUNU belirtelim: Sozü geçen komisyonun calışmalarında hiç bir gizli yan yoktur ve sorunları, geri plânda, aceleye getirerek çdzümlemek ça bası ve davranışı, bu çalışmalarda rağbet bulmayacaktır. Ilke ola rak yapılan, 1964 yılında, sinemanın her dalından gelen kişilerle tanınmış birkaç sanatçının ve 11gili Bakanlıklar temsilcilerüıin katümalanyla toplanmış olan ün lü Sinema Şurası'nın raporunu ele almak ve bu raporu, günün ko şullan altmda yeniden inceleyerek gerekli değişmeleri getınnektir. Evvelce yakından bilmediğim bu raporu bu kez ayrınülarıyla incelerken, şahsen edindiğim kanı, bunun gerçekten iyi hazırlanmış, temel sorunlara sağ lam çözümler getiren değerli bir HAZRETİ MUHAMMED'İN : FELSEFESİ : Cemil Seıta'ıun Muhteşem EseriL. ' Hazreti Muhammed Kimdir? Peygamber ve Peygamberlik, , Melekler, Cinler, Şeytan ve lblis, Kıyamet ve Ölümden Sonra . Dirilme, Cennet, Cehennem, Ruh, Ölüm ve ö l ü m ötesi, Va • hiy nedir? Kur'an, Tanrı, Iman, Ibadet, Dua ve Yarlıgama,' Tövbe, Bilim ve Din, Kader ve Elindelik Probkmi, Dünya,' Din ve Ahlâk, Hukuk, Hazreti Muhammed'in Kişiliği. Ba: şarı ve Amaçlan, Dinde Revizyon, Layiklik, Özgür Düjünce.' 612 büyük boy sayft, mukemmel baskı 40. T U REMZİ KİTABCVİ ISTANBUt 1475 sayılı İŞ KANUNU YURURLUKTEKI IS VE ŞOSYAL SİGORTA HUKUKÜ YAYINLABI ANKARA 05.55 06.05 07.00 07.05 07.30 07.45 08.00 08.07 08.37 09.00 0920 09.40 10.00 10.05 Açılış ve program Günaydın Köye haberler Sabah türkülert Haberler, hava durumu Sabah müziğl Ankara'da bugün Şarkılar Çeşitli m u z ü Ev İçin M. Geceyatraaz'dan tür. Arkası yann Ara naberler Suna Batıgün ve Kenan Günel'den şarkılar 10.30 Çeşitli müzik 10.55 A. E. çiçek'ten türküler 11.10 S. Süer'den şarkılar 11.30 Konser saati 12.00 Ara haberler 12.05 N. Akol'dan türküler 12.30 M. Toper ve T. özek'teo şarkılar 13.00 Haberler, Resml Gazete 13.15 Halit müzik 14.00 Bando müziğl 14.20 N. Demirçay'dan şarkılar 14.40 15.00 15.05 15.45 16.05 16.20 16.40 17 00 17.05 17.30 19.00 19^5 19.35 19.5u 19.55 20.25 20.40 21.00 21.10 21.30 21.45 22.05 22.45 23.00 23.45 23^5 24.00 Plâklar arasında Ara haberler M. CeyhanU'dan türküler Şarkılar Çocuk bahçesl A. Melik'ten şarkılar Albümlerden scçmeler Ara haberler Yurttan sesler Köy odası Haberler, hava durumu Atatürk'le beraber Solıstlenmız Bir varmış, blr yokmuş Türk müziği Spor Dergisi Küçük konser 24 saatm olaylan Dunden bugüne ö. Gönlüm'den türküler Fransa'dan müzik T. Millet Meclisi saati Haberler Gece konseri Gece müziği Günün önemli haberlert Kapanış. BUYUK DAĞITIM C A G A L O G L I J MI9İ yayıneiH Ensevdiğimve be" •9eserimaır Azjz NESİN BOYAU KUS yazarınn yemromanı BU KÖSEDEKI YAYINLftR» VE DİGERLERİNİ .,•.' kosınski , ' Yaşar, ne yaşar ne yaşamaz,, Ankara'da gösteriliyor AŞKENT tiyatrolanndan «Ankara Birük Sahnesi», Aziz N e sin'in müzikli giUdfirüsü «Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşama*. ile mevsime giriyor. Ankara'da kısa bir sflre oynadıktan sonra Istanbnl ve Izmir'de temsil edilen oynn geniş bir seyirci kitlesi tarafmdan ilsiyle izlenmiştir. Toplolnk, bu yıl da geçen yıl temsiller verdifci Neca" Bey Caddesindeki salonnnda perdelerini a ç maktadır. Fotoğrafta, söz konusn oyundan bir sahne görülüyor. i B Romanos* Diogenes Prof.Dr. SEMAS/İ EYİCE Malazgirc savasını kaybeden jy DDSTLAK Kîtabevlerjnde Bulabilirsiniz. adımlar tan sonra ÖĞRETMENLERE DUYURU; AMERK ADANATIONAL BOOK AVVARD 1970" odüLi eyayınlan *otira Kolejimiz lise bblümü ıçın, Matematık Kımyı . îngilııce Beden Eğitimi Müzik öğretmenlerıne ve ö z e l Okullarda idarecilik yapmış, hiçbir yer ile ilgisı bulunmayan ıdarecılere ihtiyaç vardır. llgililerin okulumuza bizzat veya telefonla müracaatlan duyurulur. ÖZEL HÜRRİYET KOLEJİ .^^^^^^ Site Sineması Yamnda Şişlı. Tcl • 48 24 60 (Cumhurıyet 7450) «nehir»LİSTE BA$1 Dünyada ve Türkiyede NOT: î. baskı bitmek üzeredir. BABİL KİTAPLARI PK. 319 KIZILAYANK ARA 2REKOR TÜRKİYE KIZILAY DERNEĞİ GENEL MERKEZİNDEN 67.000. lira keşif bedelli Samsun Kızılay Gençlik Kampı Gazinosunda yapılacak onanm ve ilâve işlennin ihalesi 21/9/1971 Salı günü saat 16 da Ankara'da Kızday Genel Merkezınde yapılacaktır Dosyarun tetkikı için ügüüerin Kaüay Fen Müşavirliği (Karanfü sokak No: 7 Kızüay Ankara) müracaatlan ve yine Fen Müşavirliğinden 20/9/1971 Pazartesi günü mesai saati sonuna kadar iştirak belgelerini almalan rica olunur Cumhuriyet 7 44 ">