Katalog

\YFA :CUMHÜRIYET: 14 Eylül 1971 S aflık vehizmetlerimizin gelece£ini, kalkınao uyçar diinyada yerini alma çab»lan içinde olan ülkemiz açısından ele almak kesin bir zornnlulnktnr. Çünkü, sağhk hizmetlerimiz de hem eldeki imkânlan en iyl fekilde knllanmak, hem de gerekli ta»mlelerl hızla yapabilmek problemleriyle karşı karşıya bnlnnmaktadır. Çesitli yazılarımızda, dünden bugüne gelen eksiUlik ve aksaklıkiarı belirtmeye ve çarelerini göstermeye çalıştık. Ancak, bizi çagdas uygarlık dünyasının öyle bir j ı r a ı beklemektedir ki. bn yarında artık «adam sen. deciliğe», «çapaçnlluğa», gündelik elavların içinde yavarlanmaya yer yoktur. ?000 yilına sadece 29 vıl kaldı. Bu çağın bir yıhnı Jteçmiş yüzvıllann on yılı ile kıyaslamaya dahi imkân yoktar. Ya dâvalanmızı çözmek için kesin tedbirler alacak, ya da geri kalmıslığımızın arttıjını hüziinle serretmeye razı olacağiz. Saîlık hizmetierimîrin geleeefini de btt durum içinde degerlendirmek zorunlndur. Soğlık hizmellerinin gelecegi Dr. Erdal ATABEK Türk Tabipleri Birliği Başkanı vl edicl hizmetlere göre 60 kere daba verimli bir yatırım alanı olduğn anlaşılıvor. Saglık hizmetlerinin çeleeeçinde, koruyncu hiımetlerin giderek daba büyük bir önem kazamnasının ne ölçüde zerunlulttk olduju böylece ortaya çıkmaktadır. lında nlasmayı amaç saymamız halinde eleman ihtiyacımız şöyle olraaktadır : Nüfus 61.3 mil. 70. mil. Hekim *ayısı 74.663 85.679 Diş hekiml 22.761 26.119 1996 1000 tıracak ySntemlerin araştırılıp geliştirilmeri konunun ean alıeı noktaları olmaktadır. roblemi P amaçlannçözebilmek ıçin önce, ilerdcki kesinlikle belirlenmcsi gere>z UNDEIM UNE Yeni kabine mi? kir. Halk gağlığınm hanşri ölçülere göre sağlanmasını istiyoruz? Eğer. gerçekten, uygar ülkeler düzeyine, ulaşmayı bırakalım, yaklaşmak istiyorsak, tedbirlerin ahnmasına bu. (ünden başlamak zornndayız. İlk ve kesin tedbir «Millî Sağlık Politikamız» ın degistirilemiyecek şekilde tesbitidir. Her deŞisen proçramın milvonlarca liranın heba olmasına yol açtığını bilerek, bilimsel araştınnalara dayanan bir yol izlemeliyiz. Millî Sağlık Politikamız golecetin plânını çizecektir. Ikinci büyük tedbir, çerçek bir ko. ruyucu safelık hizmetinin halk saelığının temeli olduçunu kabul ederek nyjulamaları (lıı/enlcnıek olaeaktır. Sa|lık Bakanlıfi ve Eczacı 19.863 22.794 Hemşire 138.636 159.090 Ebe 17.144 19.674 Gazeteler, Ankara'da önemU bir rivayetin dolaşmasıııa öncülük ediyorlar. Bn söylentiye göre, Anayasa değısıklıkleri «. Meclislerden geçip de Uesinlestikten sonra, hükümet ıstıM ^ edecek, vine Nihat Erim baskanlıŞında AP ve CHP koalisyo, nu halinde tekrar kuralacakmıs.. Tabiî bn hükümete dışardan üçbeş kisinin alınması da mümkün imiş.. Nazarî olarak Meclislere daha çok dayanan, temeli parlamentoda olan bir hükümetin kurulması hem do|rn hem de dofaldır. Partilere ve parlamentova dayanmayan Bakan, ken. disini boslukta hissetmekte. ba duygu, devlet idaresinde insanı birtakım kompleksli neticelere do$ru çötürmektedir. Ne var ki, teeriibelerıien aldıgımız dersler doğru ise, tatbikat her zaman bizi, birkaç satır yukarda tarif ettiğimiz düşünce% lere ve nazariyata da ulastınnamaktadır. f Bir hükümetin gems bir parlamento temeline otnrmasın. K da höyük faydalar vardır. Tabiî e|er partiler bu koalisyonn ; anlayısla yürütecek tabiatta iseler... Tok bundan evvel yap„ ğ. tıklan gibi yapacak. v e kaprislerle anlayıssız hareket edeeek olurlarsa o zaman iç çekismeler yüzünden iktidann eli koln bağlanır ve icraat, evvelce örneg;ini gördüçümüz çibi, mütbiş bir dursuulUEa sürüklenir. Tiırkiye'de memnr da Bakanların partilerine çöre kcndini ayarlavacaih ve sonradan kendi icra,. atından sorumlu tutnlmak istemiyecegi için, yaptığı işten do* V lavı başını belâya sokmaktansa, hiçbir is yapmamayı yeğ ra. '* Ne partilerimiz, ne de parti mensTiplanmıı henS* «Igon luk cafma nlaşmıs deŞillerdir. Koalisyonlarda her parti bir. • birine vardım etmek söyle dnrsun. birbirini *or dumma düsürmekle yükümlü imis çibi hareket eder. Hâlâ bussun birçok partililerin kafasında memleket çıkarları parti çıkarlannın üzerinp vükselememistir. Partilerin iciııde politikacılıŞı karsısmdakinin sırtını her ne pahasma olursa olsun yere getirraek ejHlimi, hâlâ canlı olarak yasamaktadır. Banm insan» bezjrinlik veren örneklerine her tün tanık oldak. Bir an için. koalisyon knrmamn zorluklarım, bonn korarken yapılan basit ve adî pazarlıkları. pazarlıklara ragtnen aklın nzağa Itilerek knrnazlıkların işletilmesi konnlarını bir kenara itelim Ortada bambaska bir ?or!nk daha var : 12 Mart • Muhtırasını verenler acaba. Savın Demirel'in tekrar iktidara celmesine yol açacak. veva kendi partisinin politikasını dısar':; dan etkileveeek bfr dnrumda bnlnnmacına eBz vnmarlar mı? ,j Açık ve samimî olarak söylemek lâzım: Törkiye'de Demirel j| meselesi. bir sahıs. bir parti baskanlıiı mesele«îi olmaktan p çıkmış, bir rejim meselesi haline eelmistir. Avlarca evvel C partisinin basından eekilmesini Israrla temennl edisimizin %r •'. bebi de bn İdi.. 12 Mart Muhtırasını verenler: bir gün tekrar Demirel veva Demirel'in yolondan tîdecek birisinin isbasma gelmesine ı ö ı ynmabilirler mi? Bn mfimkün müdart Bn mesele bir koalisyon tedbiri ve knrnazlıkla mümkün kılınabiUr mi? Politika e|er memlekete hizmet anlamın» geiiyorss Ifia şn tarafını da nnntmamak gerekir: Politika. imkânların t». natıdır. Yapılan veva yapılmayan her sey memleket çıkarına olmalıdır. Belki seklen ve hnkoken «Demirel niye çekilsin?» diye hir sorn sormak mömkündiir. Fakat politika yalnız har knk deiildir. parlamentonnn mahkeme olmadıfı tibi.. Kisisel hukukn: dinrili kınncaya kadar zorlamak memlekete tarar veren akıl dısı bir hareket olahilir. AP. kendi kısa geçmisinde koalisyon yapmak ve o koalisyonn bozmakta maharet göster. mis olan bir partidir. Geltnin geçmis koalisvonların çekisme. lerinden ve idarevi dnrçnnla|a sevk eden sornmsnz insantürın müdahalelerinden tnönö Svtesine bezmis idi ki, bnzün artık koalisyonnn lâfını bile dinlemek istememekte. koalisyon dendiîi zaman tüvleri diken diken olmaktadır. Bnna ratmen AP ile CHP bir koalisvon yapacaklar: AP. kısmen de ol„ »a. iktidara gelince vine ktımazlık vapacak. temastar knracak.. zaman teçîrecek ve güniin birinde dnnımn miisait EÖriince elindekl çoihınlnkla bir darbe yaparak fshastna çele. cek. o arada kendisine eöre bir idare ve kendisine Köre bir orda knrmanın da çaresine bakacak. Bn tasavvur. bn niyet bnçün artık mümkün driildir !. Çünkü evvelâ memleketin bn oynnlara davanacak takatl kalmamıs. bn oynnnn sandıksal aktörlerini tanımıs. onlardan lıettet dnyma(a ba<Mamı«tır. Btı hikâvenin »«nidyn baslaması, hastaJıfen nükietmesi biri bezginlikle blntenbire sol veya s a | ' diktanm kncagına atabilir. Sonra. bn bnhranlar malî banvemizi Bvlesine sarsır M, t bepiraiz kendimize gSre bir dikta arar oinrnz. Cçüncüsü ve en önemlisi de, bn ovnnlar ve çelismeler arasında Kıbns el. den tider, içerde birbırimize düseriz. çnnkii Makarios ve onn H destpkleyenler Türkiye'deki en nfak sarsıntıdan en böyük is. \l tifadeyi çıkarmanın yolnnn çok iyi billrler. ; % j Hasta yatağı 559.633 612.202 Gelecekte eleman sorunu ülns ve Türkive, N jelecekteyerlesme bakımındankarsı k»rİUİ önemli sornnla şı>a kalacaktır: Birincisi nüfusun artısı, ikincisi kentlesme oranmın büvümesi. Tapılan hısaplara söre (vılda %2.â artısa «öre), ilerde belirecek durum >u sekli alaeaktır : * 47.7 51.1 61.370. Bu dnruma güre aynı yıllara ait açıklar şo\le olacaktır: Hekim Dis hekiml 19512 Î2^7» Sağhk ekonomisi T T zcrinrir öncmle durulması zomnln bü*^ Mik bir Uonu «saslık ekonomisi» dir. nunn, vurt çapında, hekimlerin, ekonomistlerin, yöneticilerin ortak çalışmasıyla aydmlatmak zornndayız. Yurt çapında devlet. kamn kuruluslan, çeşitH örgötler ve bireyler tarafından saglıga ayrılan para miktan nedir? Bu paralar yerinde knllanılmakta mıdır? Bu para yeterli midir? B» tneblâjh daba verimli kullanmak mümkün müdür? Çesitli hizmet hölümlerinde verimlilik arastırılmış mıdır? Harcamalar bn verimi saelavahilivor nın? Prrsonel politika<sı. komvncn ve tedavi hi/metlere verimlilik anlayışı içinde mi gelisivorî Saglık hizmetlerinde malî kaynaklar nelerdir? Bu kaynaklar harekete şetirilmis midir? tste. sajlık ekonomisi bn konulan arastırmak ve cevaplarını bulmak «uretivle problemin çİKÜmüne en büyük yardımı vapacaktır. 1990 Tihnda ÎOOflyılrnda 60.663 71.679 açıfı Eczacı açığı 16455 19.786 129.903 150.357 Hemsire açıfı Ebe aÇ'f» 5349 8.497 Hasta yatagı açıjı 472.633 555.202 ü yar T ı 1 1 ı ı 1965 1970 1975 31.9 35.6 41.5 Nüfus (Mılyon) Köy 20. 17.3 16 0 nüfuu Kent 12. nufusu 18 3 25.S 1980 1985 1990 2000 Tabiî problem yalnı» yetiştirmekle kalmıyacak, beyin göçünü ve kamu bizmetinde çahsmayı mümkün kılscak bir eleman irtihdamı politikasını kesin bir lorunluluk durnmnna getirecektir. Tedavi hizmctleri edavi hizmetleri de, bir vandan kornyncn hizmete verilecek öneme, diğer yandan sağlık hizmetinin bütünü içinde alacağı yere söre şekillenecektir. Tedavi bizmetleri bütünüyle ele alınırt», bunun sadece bastane yapmak demek olmadıfı ortaya çıkar. Tedari hizmetlerinin geiece£i> hastane Sneesi problemler. modern ve Terimli bir hastane hizmeti, bastane sonrası hasta bakımı, hastaların evde bakımı, araç gereç ve ilâe »orunlarının çözümü demektir. Tabiî en önemli sornn: konnyn bir bina problemi olarak görroekten kurtnlmak. eleman bnlnnamıyan, verimli bir hizmet anlayısına alafstınlanuyan hastane hizmetlerini, tenis (aplı ve rasyonel bir tedavi anlayı$ı açısın. dan yerine otnrtabilmektir. Buııu yapabilmek için de bngünkü birbirinden kopuk tedavi birîmlerini, aynı temellere oturtacak «tek sistemde ybnetim» i gerçeklestirmek zorunludur. Bo* vatak kapasitelcrinin de^erlcndirilmesi, tedavi kurulnsla. rındaki elemanların en verimli çalışmasının saglanması, bir yandan tedavi harcaraalarındaki potansiyrl harekete îetirilirken, di|er yandaa harcamalan en büyük verime nlas 14 1 13.5 12. 33 6 38.6 493 Koruyucu Sağlık hizmpti Snem vermeleri tesadüfi değildir. Koruvucu hizmet nıinimal harcama ile maksimal yarar saflamanın en acık ömeğidir. Amerika'da içme Milarının fiuorlandırılmasi ile dis çürütnelert azaltılmıs ve vatırılan her bir dolar için 58 dolar dis çüriime ve tedavi masrafı kaıanılmıstır. Rusya'da çecıık felei projra. mının 1958 1965 vıllanndaki durumu hesaplanmı<: ve bo proçrama vatırıİ3n bir rnbleye karsılık fi6 ruble kazanıldı£ı ortaya çıktnıstır (1). Bövlece, koruyucn hizmetlerin, teda B ötün nvgar ülkelerin koruyuou sağlık hizmetlerine çitşridc daha hüyiik bir Görüldüîü çibi, nüfus artısı yanında kent nüfusunun artısı önemli bir özellik olarak belirccektir. 1990 yılında 37.3 milyon kisinin, yanı bn;ünkü ülke nütnsu kadar bir yo|t»nluiun kentlerde otnracafcı besaplanmıştır. Tirmi yıl sonra, tstanbul'un nöfnsu 4.5 5 milvona, Ankara 3.5 4 milvona, tzmir 3.5 4 milyona. Bursa 2.5 3 milvona, Adana ve t*kenderun 3.5 . 4 milyona cıkacak, Diyarbakır, Antalya, Samsnn ve Koraeli illerimizin nüfusları 2 3 milvona ulaşacaktır. Bu duruma ÇÖTC sağlık elemanlanmızın sayısı ciddî bir problrm olmaktadır. Eîer, o zamanki mevcutla yetinilecek ve hizmeti RÖrülüyor farzedeeeksek elbette hiçbir endi»emiz olmamalidır. An», ciddî bir sağlık hizmeti vermevi istivorsak. soruna dikkatle eçilmemiz sarHır. Devlet Plânlama Teskilâtı Sağlık ve Tardımeı SaSlık Personeli tstihdam Alt Komisvonu raporuna RÖre sn%\ik hizmetlerinde eleman açı|ı büyümektedir. İçinde yer almamız karartaştınlan Ortak Paıar iilkelerinin 1960 yıll seviyesine 1990 veya 2000 yı., kamusal saflık knrnluslan yurdumuzun bes. lenme, konut, çevre sa»lığı konularında ve bu alanlardaki fivat mekanizmalarında snz ve yetki sahibi olmalıdır. Tçüncü büyük ted. bir, kamusal sağlık hizmetlerinin taşıması zornnln a|ırlı|ını kabal etmek ve bu anlayısın Rereji olan prensipleri uy^ulamaktır. Bu prensiplerin basında, hizmeti çeliştirecek bir eleman istihdam politikası, sa|lık hizmetleri. ne 8zel bir personel rejimi, hekim. eczaeı, vardımcı sa*lık elemanı açısını kapatacak eeitim ve hizmet sistemi kurulması selmek. tedir. Dördüncü büvük tedbir. tedavi hizmet. ierinin tek sistemle ynnclilmesidir. Bu sis. tem. valnız hastaneler sornnnnn detil. sa£lık araç ve eereçleri standardizasyonunu. ilâç konusunıı da çt>7Ümlemelidir. Botiin sailık konalarının çelpcesini hu dört büvük tedbirin içinde görmek ve çözüm. lemek mümkün olacaktır. Sonııc atlık hizmetlerimizin celcceJi. hem yurdumnzun ^elece^ine bai(lıdır. hem de bn relecegi etkilevecektir. Bu eclecefcin yurdun ihtiyaçlarına ovrnn bir sekil alması, ivi bir durnm mubakemesi vapabilmeve. rasvonel ve tereekçi hir plânlamava. vönetimin bilimsel araştirmalara davanmasına. rerekli finans, eleman ve fizik hedcflerin bütiin potansivelin en verimli sekilde knllanılarak sağlanmasına baflı kalmaktadır. Alınacak olumlu «onuçlar, bütün çabalara deçer niteliktedir. (1) Devlet Plânlama Teskilâtı Saîhk ve Yardımcı Sağlık Personeli 1«tıhdam AU Ko. misyonu Raporu (savfa 52). BUGUN YARIN bilen ' insanlara .lames Reslon; unlü New Vork Times gazetesınin tanınmış hir >azarı ve vönctim kurulu baskan yardımcısıdır. Kıt'a Çinine jeten z\ vaptıiı s«"zi \e bu iilkenin yöneticileriyle yaptıgı görü?meler konusunda yazdısı \aztlar, bütün dünyada büyük bir ilsiyle izlendi. Çin'den Japonva'ya seçe" ya*ar, bu ülkenin yöneticil(>ri\le de çöriistükten «onra Tokyo Moskova yoluyla Londra'ya dönmü1! bulunuxor. Bu ya7arın cezisinden so7edisimizin nedeni sudur: Yazar. pck^ogumuzca bilinme<i sö>le dursun, henüz sezinlenmeyen bir serçeği dön>a kamuovuna sunmuştur. Mîlletler ve yöneticileri arasında arık acık bir eŞilim belirmiştir. Bu eeilim, yeni bir diinya düzcni kurulmasıdır. Bu eğilimi dofuran neden, milletlerin ve vöneticilerinin bir serceŞi kabul etmeleridir. O eereek de. bir devlet ne kadar siiclü olursa olsun. siyasal. askerî, ekonomik alanda yapabilecegi sevlerin bir sınırı oldugudur. Hic bir devlet. hn sınırı asan ve kabul edilemivecek bir riski eb>e alamaz. Bu sprcek, milletler ve vöneticileri tarafından kahul edilince. devletlerin politikasını mı gerçeSe uvgun biçimde düzenlemek de bir kacınılmaz ıhtivaç olarak belirmektedir. Devletlerin politikaiarına bu gerçefein etkisinde yön verilince, dünyanın da veni çerceklere çöre yeni bir düzene kavuşturulması da kendisini duvııran bir ihtiyaç olarak beliriyor. Çok kısa olarak özetlediiimiz bu vazarın vazılarınm sonueunu, mümkün olsa idi. cevirisini yaptırıp bütün politikacılarımıza. Bakanlarımıza ve idarecilerimize okuttururduk, Dünya devlet adnmlarınm problemlere hansi acılardan baktıklarını, nasıl ele aldıklarını. hansı kuralların hu problemleri ve konu. ları incplerken dikate alındıgını sörmüs olurlardı. Sloeanlarla ne bir milletin havatı düzenlcnebilir. ne de bir devlet vönetilebilir. Ne vazık ki. iilkemiz hir hastalıSa tutulmustur. Bir isi ne vamda. ne karakterde bır insanın vapahilecesi arastırılmaz. Bir isin basıııa ^etirilecek insan. va bir Uliğin adamı. ya etkili bir kisinin vakıııı, va bir akımın dojru vanlıs söhrete eristirdiji biri«i, va da bir etikete sahip insandır. O etiketin gerçek anlamda adamı mıdır. dpjil midir? o da dikate alınmaz. Bu hastalık 12 Mart'tan sonra da sürüp citmektedir. Hâlâ, 12 Mart öncesinin slosanları ile politikalanna. yöntemlerine yön veren insanlnr, Bakanlar. politikacılar görülüyor. Bu, dünyada olup hitenden habersiz. vrtersiz insanlar olduklarının açık dclilidir. Ülkemiz. 12 Mart iinresinın çalkantılanndan. hastalıklanndan kurtulacak i'o. kurtarılacak ise. önce o sloganlara sarılan yetersız insanlartian kurtnlmanın yolunu bulmalıdır. Sonra. biraz dünyayı bilen. ne olup bittieinden haberdar insanlara itibar etmevı. is vapacak insanları arayıp bulmavı bilmelidir. Yoksa, sloeanlara \apısarak söhrete erisenlerle. bir akımın adamı çörüııerek sivrilenlere umut baSlavarak sorunlarımızın çözümlenmesini beklersek. veni çerceklere göre. yeniden düzenlenecek bir dünyada da vine vava kalacağımız iyi bilinmelidir. llle de dalkavuk olsun. her dediğimize evet desin. bize kafa tutmasın alıskanlıklarından sı%rılmahy>z. Bir devlet adamı, bir politikacı, bir prensip adamı, dünvada ne olup bittifini iyi bilen, başka milletlerin tecrübelerini bilen bir insan olmalıdır. Prensip sahibi olmavan bir insanın kisiliçi de yoktur. Dalkavuk, sunun ya da bunun adamı. militanı kisilere, milletlerin yönetiminde. o milletin sırtmdan ver ve mevki verilemez Bunu, geeirdiğimiz bütün acı tecrübelere ra^men. henüz kabul ettiffimİT sövlenemez. • on ayUffida ckonomimizâe önemli bir iktisadî durgunluğun bulunduğunu herkes kabul ediyor. Bunun sebebi üzerinde herkes çesitli ve genellikle doğru tarafları bulunan fikirler ortaya süriiyor. Bu arada karşılıklı suçlamaların racvcudiyeti de gözden kaçmıyor. İKTİSADÎ lllillıl \IJ lıl taya çıkan durgunluKlarla bırlıkte genellikle para miktannda'At artış hızı vavaşlardı. Dığer bır Prof. Dr.Zeyyat HATİBOÛLU tâbirle bir para azlığı, bır likid:te noksanhğı ortaya çıkardı. Halbukı son zamanlarda bir para noksanlığı değil. bir para bolrr'ıiz bir rekor sevıyesmde buluğu mevcuttur. Nitekim bir yıl çına sebep Olacağına bağîı bulunan 270 mılyon dolarlık resml evveline oranla para miktarında lunmaktadır. Bırincı etkenın kanallarla yurda gıren ışç) pa°o 20 cıvannda bir artış vardır. (yanı iktısadi hayatımız uzerınlalannın bu yıl 400 mılyon doSımdi para borçlarunak is'.ej'ende durgunluğun ne deıecede lar cıvarında bulunacağı anlaler bankalan arayacak yerde, harcama noksanlığı ortaya çıçılmaktadır. 400 mılyon dolsr bankalar borç para almak istekaraca^ı) sebep olacagı harcaresmi kanallarla vurda gıren yenlerı aramaktadır. ma nok=anlıjı hıç tahmın e i=çı oaralandır Resmi olmavan dılmı\ecektır Jvı mahsul ve Geçmış vıllarda ıktı^adl havarkanallarla giren ı^cı paralarını ılave ışçı gelirlerı sebebıyle 6.7 ta duraklamaya sebep olan psibuna eklemek gerekir. Söz komılyar lıra sevıyelerınde ılâve kolojik faktörlenn ve genelhsie nusu rr.ıktarın hansı sevıvelerde bır satınalma gücü ortaya çıkitimatsızlık olarak nitelendınlen bulunriuSunu tahmın etmek zor maktadır. Bunun da ılâve olaraH psikolojik durumun şimdikl durdur. Yalnız su var ki, resmi olpiyasaya çıkanlan 50f) . 600 mıl gunlukta etkili bulunduğu söylemayan kanallardan yurda gelen yon lıralık paranın meydana genebilîr. Fakat bunun etkisinin i=cı paralannın çok yük«ek setirebileceği satınalma etki^ine sanıldığı kadar fazla olduğu kavivelerde bulunduğu muhakkak e<:it bulunduğu farzedılebihr msmda değilim. t;r. Herhalde isçilerden resmi eseleve o halde şbylece bakKeza eski vıllaıda dövl2 nokv« resmi olmavan kanallarla mak bir ıpucu verebılir mi? sanlığı ve bununla birlikte seülkemıze gelen yabancı paralaGeçmış yıllarda durgunluğu len irhalât tıkanıkhklarının ekonn değerinin tüm ıhracatırm?iD yok etmek amacı ıle ne miktar nomık havatımız üzerinde etkili T temin ettısi geiirlerle avnı sev ipara basılmıstı? Hiç süphesız olduğu muhakkaktır. FaKat simveye gelriigını şöylemek büvük geçmistekı öurgımluklann sebedı memlekette nısb! bir döviz hata olmaz. \%c\ ceîirleTinin rml bi ve genişliğinin farkh bulunbolluğu vardır ve ithalât noksanIi ekonomımızın cok büvük bir ması sebebi ile mukavese tam l'.ğından kimse şikâvet etmivor. ıh'ivacı bulunan yabancı paraolarak yapılamaz. Fakat Mç yok İt'nalât eski senelerden daha iyilan temin etmeM yanmda, bu tan lyidir. 1964 yılında milli edir. paralann memleket içinds harkonommin içine gırdiği durgunDurgunluk üzerinde etkllî olrarması millî ekonomimize bir lukran çıkmak ıçin para mikta duğu söylenen devlet yaf.ri'r.lahareket kazandıracaktır. rını ° o 20 oranında / arttırmak rınm azalması olayı hiç süpheicap etmişti. Hâlen para mikta siz önemlidir. Fakat devlet vatıI er iki gelişme (yani tanm rı 14,5 milyar hra civarında bu nmlannın azalması, acaba bir | üretiminin yüksek olusu ve lunduğuna göre, bunun "i> 20'si ölçüde ekonomik hadiselerin bır i=ci paraları) iktisadî havatı 3 miîyar liradır. Yukanda isaret sonucu değil midir? mızdaki durpunluğu azaltma olunan ve etkiM 500 600 milyon bakımından piva<=aya yeni bir lira bulunan olumlu etkenlenn, satınalma kuvvetinin Eirmesi eğer iktisadî durgunluiî 19fi4 yıanlamındadır. Fakat «ırf ik+ilındalcine benzivor ise. durçunon zamanlardakl ekonomik sariî havat'mi7i hareketlprtdirluk üzerinde büvük ölçiide et'.ddurgunluğun azaltılması yömel% amacıvle »>Eki vıllarda olli bulunacağı sövlenemez. Hiç nünde etkili olabilecek iki d'igu sibi para miktarını arttırSMphesiz bir miktar favdası olaetkenin (yani iyi bir mahsul vıma şeklirıie sirisilen tedbirlercaktır. lı ve artan Işçi dövizlerO ekoroden farkh olarak, artan tanm Vukandaki neticenin son demik dıırumumuzu tam mânasivüretiml ve iççî gelirleri karsıhrecede el yordamı ile ulaşılan le düzeltebileceS kuvvptte olSmda plvasalara mal geleceğinbir sonuç olduğunu »Ö7den kaden, ortaya çıkan satınalma çırmamak gerekir. Surasmı be madığını sanmaktayım. DiğeT takuvvetinln fivatlar üzerirıde olirtmek ıcap ediyor ki, tanm U raftan bu defaM ekonomik durIumsu7 baskılan olmayacaVtır. retimindeki artışa ve tşçi felir Runluğun daha öncekilerden daha başka sebeplere dayandığım Simdi mesele fudur: Acaba lerindekl vükselise fazla miktar(esM sebeplerin bazılan etkili Ivi tanm şartlan ve yüksek ssda bel baglamamak gereklr. olabüir) gbsteren sebepler varvivelerdeki isçi celirlerinin ikdır. ti=adî durgunli)5umu7u hafifletme üzerindelrl etkisi ne olaoaktırT Sorunun cevabı 70rdur; bu konuda ellerinde her çe«it Durgunluk ve rakamlara sahip devlet tesekkül Bankalara etkisi lerinin daha İvi bir fikrt olma=ı gerekir. Sonuç bir taraftan İktiURGUNLUK ESKÎLERtVE YAZAN: sadî havatımızı durgunlaştıran BENZEMİYOR: Son aylarProf. Dr. Sait Smillerin ne mlTctarda harcams d8 memlelçetimîîde görülen azalı<=ırıa sebep oldugu, diger duTgunUıgun esMlerinden farklı Krmal IVÎTMAROftLU taraftan isaret olunatı etkenlebulunduSunu gösteren beHrtller rin ne miktarda harcama arH» rardır. Nıtekim son yıllarda or p % > , \ i. iktisadî hayatımızda durgunluk. üzennde d.kkatle durulması gercken bir önemdedır. Başlangıç devresınde bulun. mamıza rağmen bu tfurgunluğun ileride riaha artması ihtimali ufukta gozüküvor. MılH gelirdeki artıs hızının azalması ile beraber (yanı iktisadî kslkmmamızın yavaşlaması) önemli sayüabilecek bir i^sizliğin OT. taya çıkma?ı ve iktisadi hayat. taki eerilemevi durriurmak amacıyle alınacak teribiTİerin önemli oranda enflasyona sebep olrr.a^ı ih^malieri mevctıttur, Bütun bunlar ?o«va1 hayatımızda çalkantılar yaratacak niteliktedir Bu yazıda duTgvınluk üzerinde etkili bulundugunu santfığım etkenler ele alınmayarak, bu durgunluğun iki önemîi Szeüiğine isaret edilecektir: O tktisadî havatımız fizerindc olumln sonuçları bulunabilecek iki gelisme mevcuttur. O Bu ekonomik dnrgunluk eski vıllarda gordügümüz ekonomik durnınluklardan farkh bir niteliktedir. Demokratik düzen İçinde pariamenteT sistemi vasatarak, sarsıntısız bir tamir ve venileme ameliyesi vapılamaz mı? Çok zor, ama eger bepimiz; politikaciM. askeri, isçisi, partilisi. partisizi. yani tüm olarak Türk vatandası. düsünee birliji ederek, küçük hesaplara düsmeden. memleket^everlik snnrngösterip, belirli amaçlara yönelir. ihtiraslanmızı gemlersek, belki bir.iki vıl sonra. iimitli vollarda at kostnracak hale seliriz. Teni bir kabine prob. lemini bn mülâhazaiar içinde düsünmek çerekir. YAZAN ACI BİR KAYIP Merhum Selâhattin ve rnerhume Salıha kızı; merhum doktor Hacı Osman Nuri Paşa gelini; merhum emekli subay Ömer Mazhar Omay'm kıymetli eşı; Behiye Tekelioglu; Ali Omay ve Saliha Omay'ın sevgili anneleri; Ataman Jülide; Renan: Esin Tekelioğlu; Gülin ve Şener Kaya: Osman Omay'm anneanne ve babaanneleri; Emin Tekelioğlu ve Nevin Omay'm kaymvalideleri; Muhittin Omay: Osman Omay:* Sabiha Rifat; Güzin Embü'in yengeleri: Nedim Ergüven; Selim Ergüven: Fahriye Ersay; Nazif; Selâhattin ve Erkâni Keyman'ın halalan Salihatı Nisvandan Natia Behice Omay 12/9/1971 Pazar günü vefat etmiştir. Cenazesi 14/9/ 1971 Sah günü öğle namazmdan sonra Şişli Camiinden kaldırılarak Zincirlikuyu Mezarhsma defnedilecektir. . " AİI.ESt Cumhurıvet 76fi8 M Hava şartları ve l$çi eelirleri S T Î HAVA ŞARTLARI VE İ İ Ş Ç İ GELtRLERİ: Içinda • bulunduğumuz durgunlusun önümüzdekı avlarda daha kötüye gitmesine mâni olabilecek iki önemli hâdiseden bin. tarımal üretimde (bilha«?a hububat) bu yıl görülen önemli artı«;t!r. Nitekim bu vıl hububat üretiml, anlaçıldığına Rore, iyi hava şart ları sebphivle geçen senekı mah sulden TOO 3(1 oranında vüksek bir seviyede serçekleçecektir. Geçen vıllarda Türkiye tarımının belkemigini teşkil eden hububat üretiminin artma e£ilimi düsünülörse, bu geliçmenin önemi daha iri bir çekilde gözökür. Mahsulün bu derecerie ivl sevivelerde olrtıası milll Selir artışının norma! oîaralc bulunrnası gereken seviyeyi srttıracagı gibl. eenii bir ratandaş kitlesinın satınalma ikiidannı yük^elteceğı cihetle, millî ekonomimize bir canlılık getiıubilecektir. tktisadî hayatımı? (lze« rinde bu yıl çok olumlu bir e t . kide bulunabileeek ikinci etken dis ütkelerde çalışan işçilerimizin yurda gönderdikleri yabsneı psralardiT. 1970 vıhr.da bundan 10 yıl önce hayal edemiyeceği H I L AN Türkiye Demir ve Çelik İşletmelerî Genel Müdürlügiinden Karabük 1 Genel Müdurlüğumüzce; Sonuc Bir Adet Vidanjör Arazöz satınalınacaktır. 2 Bu işe ait: Şartname, S a) KARABÜK'te î Petrol Ofisi Genel Müdürlüğü Ankara'daki Genel Müdürlük telefon santral nuraarasının 18.9.1971"den itibaren b) İSTANBUL'da O ANKARA'da J Müdörlüğömuz: Malzeme İkmal Müdürluğünden; Karaköv; Okcumusa Cad. Şair Eşref Sok. Beyaz Handaki Mumessilliğimizden; Karanfil Soksık No. 30/7 deki İrtibat Büromuzdan; 18 98 60 (15 Hot) olarak degıştırüdiğini saygı ile büdirir. (Basın: A. 1363020773'7609) Eskilerine İ RN • • • • • AI : Bedelsi2 olarak temin edilebilir. 3 tsteklilerin şartnamemiz esaslar, dahilinde hazırlıyacaklan kapalı teklif mektuplannı muvakkat teminatlarıyla birlikte engec 28 Eylül 1971 Salı günü saat 14.30 a kadar Gpnel Müdürlügümüz: Muhaberat ve Arşiv Mödürlügünde bulundurmalan şarttır. 4 Postada vâki gecikmeler üe telgrafla yapılan teklifler dikkate almmıyacaktır. Genel Müdürlüâümüz Arttırma: Eksiltme ve îhale Kamınuna tâbi de&ildir. ıpcn 50703/7604) benzemiyor D