Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
23 Temmuz 1971: ; CTJMHURİYET; SATFA BEŞ Hafftanın Yorumu Gayrıiktisadı Iktisadi Devlet Teşekkülleri ÖZGEN ACAR tktisadî devlct tesekküHeri, Türk ekonomisi içinde «ıemli >«* olan ve otmaıı jereken knrnluşlardır. •tktisadî devlet tesekkülii» adının başmdaki .iktlsadî» kavramı ilc hiçbir şekilde bağdajama jan jöntemleri. bu kunılujları, .gayriiktisadi. kuruluşlar durumuna sokmuştur. Buolaruı GSMH'ya katkıları ise yüzde U'u hiçbir gekllde zeçmemijtir. Yıllardır, personel deposu haline gelmelerindcn, israflarından, yöneticilerinln yetersizliklerinden, denetlmlerinin zamanında yapılmayışlarından, roodern teknikleri uygulamajnşlanndan vakmılır, zararlanndan söı edilir... Hcr yıl, bu kuruluşların durumlaruıı güçlendirmek gerekçesiyle iiriin ve hizmetlerine zaman zaman, hattâ bir yıl içinde bazen birkaç kez zam yapılmrçtır. Ancak bu zamlar, daima genel fivat istikrartnı olumsuz jönde etkilemiştir. Yanlrç personel ve ücret politika«ı bu olumsuz etkinin lonuçları ile birleşince yenldea zararlar ba*lamıs, açıklar verilmiştir. Bunun üzerine yeniden ve en koiay \ol olan, zamlara tekrar başvurulmuştur. Böylece bu kısır döngii yıllar bovun<a dcvam edip, durmuştur. 1%0'ların baslarında kurolan tktisadî Devlet Teşekkülleri reform komiteleri ciltler dolusu raporlar hazırlamış ve bu raporlardan 444 sayılı Kanun doğmnştnr. Bo kannnla cerçekten, İktisadî Oeviet Tesekküllerinin bazılannın calnınaları olnmlu bir yela nirer gibi olmus ve bunların kârlarından sözedilmeye başlanmıstır. Bnnanla birlikte, 7am3nla 440 sayılı Rannnun da bazı kuruluşları istenen vönde düzenlemeye sokamadıjı, veterli olamadıii görülmüştiir. Bu kurulnşları yönetenlerin, 8zel sektördeki müteşebbis «ibi. isletmecilik ve kârlılık ilke. lerine ştöre hareket etmeme. lerinin zararı sadece bu kuruluşlara degil, bir kötünün yedi mahalleve zararı oldn. ju gihi, tüm ekonomiye ve vatandaslara zararı dokunmustur. Geren yıl Kasırn ayında öngörü. len, fakat politik nedenlrrle ertelendikten sonra Erim hü. kümetinin omnzana yıkılan son zamlar yapılmamıs olsaydı, hükümet bunların acıkları için ya bötce olanaklarını zorlaracak ki bu yıl 3 mil. yar lira bütçeden yardım yap:lrr.aktadır ve dolayısiyle başka alanlarda verçi artıs. Ianna gidilecekti. Ya da açık finansmana basvurnlmak s u . retiyle yine ve daha güçsiiz olumsuz gelişmelerle karşı karşıya kalınacaktı. ftyle de, böyle de olsa, bugünkü zam. larla sonuçlanan şekliyle de olsa. bn knrnlnşlann yenideu düzenlenmesi zomnlndnr. Bu son zamlardan sonra top. tan eşya fiyatları endeksinin bir yıl içinde yüzde 25'e cıkmasının korkunçlufunda, bnn ların «Gayri iktisadi. çalışmalarından doğan önemli sorumluluk payının bulundıığunu rahatükla kabul edebiliriz. Istendiği kadar. uzun vadeli plânlar, yıllık programlar yapılsm, Türk ekonomisinin için de karma ekonomi ilkesini de tehdit eden bu kuruluşların durumlan diizenlenmedikee Türk ekonomisinde istikrardan söz edileroez. Kendi yatınmlannı finanse ederken ancak yüzde Z oranında bir kaynağı bu yatınmlara ayırabilme olanağını bulan iktisadi devlet teşekküllerinin GSMH'ya katkıları sadcee yüzde 10'dur. Bu katkıyı çerçekleştirebilraek için tcnllandıkları yüzde 2'lik kaynağı' da yılda birkaç kez vapılan zamİarla sajlavabilen ve kamunuıı cebinden kullandıklan yüzde 98 oranındaki vardım ve kredilerle çerçekleştirmekte güçliik çeken bu kuruluşların saglam bir dizgin altına alınmaları zaraanı çoktan gelmi?tir. Kamuya, katkıda bulunmak. kal kınmaya yardımcı olmak amacıyla kurulan bu kuruluşlar, buçünkü durumlan ile değil katkıda bulunmak. hep kamudan alan. kamuva viik ıılan kuruluşlar durıımuna gelnıi?lerdir. Kamu adına bu kuruluşlara istenen, özlenen vön verilmesini dilemek herhalde her vatandaşın lıakkıdır. Erim hükilmetinden, toprak refor mundan sonra beldediğimiz en önemli reform herhalde bu Eayri iktisadi devlet teşekkiil lerinin «urumu nlaraktır Cumhuriyet Ekonomi Cumhuriyet Ekonomi Cumhuriyet Ekonomi Dış Ekonomik Ilişkiler Bakanlığı geniş yetkilere sahip kılınacak Türk Ekonomisinde ortaya çıkan yeni bir hastalık: Kamu İktisadî Teşebbusleri Reform Komisyonu, buniann, «Devlet teşebbüsü» olarak nitelenmesini öngörürken yürütme, yasama ve yargı organlanyla ilişkilerini de hazırladığı ön raporda şu görüşler benimsenmiştir. • Devlet Teşebbusleri Birliğine dahil teşebbüslcrle kamu kurumlannm meydana getirdiği kamu iktisadî teşebbusleri topluhığuna ait genel politikayı kalkınma plânlan ve uygulama programlan çerçevesinde tâyin eder, onlan gözetim ve denetim altında bulundurur. % D.TS.'nin ve teşebbüslerinin yüksek kademe yöneticileri Bakanlar Kurulunca atanır. 0 D.T.B.'ne dahil teşebbüslerin çalrçma alanlannda görevll Bakanlar, bu alanlarda gencl politikanın belirlenmesi. düıenlem* ve kontrol yetkilerini ülke çapında yÜTÜtmekle görevli olmalıdırlar.. % îstikrar içinde ekonomik kalkınma sosyal güvenlik, halk sağlığı, haksız rekabetin önlenme si. üretici, tüketici ve kullanıcıların karunması vi>. amaçlarla Bakanlıklar, düzenleme ve kontrol yetkilerini özel ve kamu sektörlerini kapsayacak sekilde kullanmalıdırlar. 0 Demiryolu. llman ve baraj Kibi devlet tesebbüsleriyle ilgili alt yapi testslerinin yapımmda bu tescbbüslere daha geniş söz hakkı tanıııması suretiyle devleıçe yüklenilen jjörev ve sorumlnluğnn bn pün oldngn Kİbi devam etmesi uygun bulunmustur. l'znn vâdede bu tür yatınmlarm devlet te»ehbiislerince bizzat gerçekleştirilmesi Isin gereğine daha uygundur. # Kamu hizmeti alanlarında çalışan devlet teşebbüslerine, hükümet kamu hizmetlerinin yeterince görülebilmesi için yatırım yap mak. şubeler açmak, bazı mal ve hizmetlerin fiyatında indirim sağ îamak gibi zorunluluklar yükleyebilmelidir. Bu durumlarda devletin (giderler makul kâr) karşılığmı. ilgili tesebbüslere ödenmesi flkesi benim.=enmelidir. 0 Ayrıca devlet. yukandaki ilkeyi gözetmek şartiyle kamu hizmeti nitellğinin dı;ında toplu msal yararı kollama dıiçünccsiyle bazı görevler de devlet teşebbüslerine verebilmelidir. • D.T.B. girdi ve çıktılarında temel mal ve hizmet niteliğinde olanlarla devlet teşebbüslerinin tekeline sahip bulunduklan mal ve hizmetlerin. üretici ve tüketicilerinin korunması milli ekonomi bakımmdan yararlı görülen diğer mal ve hizmetlerin (Tütiin, ray. tahıl. seker pancarı. afyon, elektrik enerjisi. PTT hizmetleri, hür türlü tasımalar v.b.) fiyatları hiikümetçe tesbit edilebilmelidir. Bu durumlarda, teşebbüslere makul bir kâr bırakılmasına dikkat edilmesi ve gerekli finansmanın sağlanması, teşebbüslerin ayakta kalabümeleri için şarttır. Kamu Teşebbusleri sıkı denetime tabi olacak ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Başbakan Yardım cısının yetkileri Bakanlar Kurulunun bu kuruluşlar üzerindeki denetim ve gözetim yetkisinin Başbakan Ekonomik Işler Yardımeısı tarafından kullanılması görüşü savunulan raporda. Başbakan Yardunetsına şu görev ve yetkilerin verilmesi istenmektedir: A D.T.B.'nin TBMM fle olan ilişkilerini düzenlemek 'Yasama organı karşısında D.T3.'ni temsil etmek. gerektiğinde D.T^. hakkında TBMM'ne bilgi vermck v.b.). 0 Bakanlar Kurulu ve Bakanhklarla D.T.B. arasında bağlantıyı sağlamak. A D.T.B. ile Bakanl.klar ve difer kamu kuruln^lan arasmda koordinasyonu ve işbirliğini sağlamak. O D.T.B.'ni kanunlar çerçevesinde gözetim altında bulundurmak. A n.T.B.'yi ve kamu karnmlarını Yiiksek Denetleme Kurulu ararılığiyla denetim altında bulundurmak ve denetim sonuçlarını TBMM'ne sunmak. Bu kuruluşlar ile Yüksek Denetleme Kurulunun ilişkileri hak kında ise raporda şöyle denmektedir: «Vük«ek Denetleme Kurulunun D.T.B.'nin işlemlerini ilke olarak birlik düzeyinde ve kamu kurum lannın işlemlerini tse ayrı »yn dpnctlofnesl önsoriilmüştür. Yüksek Denetleme Kurulu D. T.B.'nin hesap ve işlemlerini ekonomik, tekııik ve idarî yönlerden inceliyecektir. Birliğe dahil te$eb biis. müessese ve işletmelerle ilgili her türlü hilgi ile Birlik Denetim Kurulunun ineeleme sonurları Yüksek Denetleme Kurtıluna sistematik olarak ve en kısa zamanda aktanlacaktır. Birlik hesaplarmın Incelenmesinde Yiiksek Denetleme Kurulunca prerekli görüldüğü takdirde, Başbakan Vardımnsinın olnru alınarak tcsebhüs. mürsse<:e ve işletmelerin işlemleri de bu denetim orçanı tarafından incelenmeye tâbi tutulacaktır. Birliğiıı. Denetim Kurulunca in rclonmiş olan işlem ve hesapları Yüksek Denetleme Kurulunca yeniden denetleme konusu edi İktisadî Devlet Teşekkülleri toplu sözleşme dönemİDCİe • DEMİRYOLU UYLSMAZLIĞINA ÇÖZÜM ARANrYOB Fiyat yükselişleri içinde durgunluk ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Türk ekonomisinde, bugün bir yandan fiyatlar artarken, bir yandan da bazı sektörlerde önemli durgunluk olduğu ifade edilmektedir. Hayat pahalıtağımn artması enflâsyonist bir gelişmeyi ortaya koyarken, bazı sektörlerde ortaya çıkan durgunluk da enflâsyonist cğilimin olmadığı görüşünii desteklemektedir. Bir çelişki Fiyatlann devaluasyondan sonraki sekız aylılt sürede yuıde 16J orsnında artmasına karşı lık tnşaat sektöründe, ınşaat sektörüne malzeme veren imalât sektöründe ve otomativ tanayiinde görülen büyük ölçüdeki cfurgunluğun bir çelişme olduğu ıfarie edilmektedir. Bu nedenle bazı çevreler, •konomideki bugünkü durumu enflâsyonist. baztları da deflssyonİ5t bir gelişme olarak nltîlemektedirler. ANKARA, (Cumhuriyet BSrosn) İktisadi devlet teşekküllerinde bu yıl içinde gerek toplu sözleşmelerden, gerek Personel Kanunu uygulamasından dogan artıştan ötörü. t>u kurumların 34 milyar lira arasında degişen bir yüklenimle karşı karsıya olduklan saptanmıştır. flgililerin verdifl btlglye göre. 1971 yıh içinde iktisadi devlet teşekkülleri. Personel Kanunundan ötürü 1.5 2 milyar liralık fazla aylık ödeyeceklerdir 128 toplu sozleşmeden dolayı işçi sendikalannın bu Kuruluşlardan istedigi ücret artışı ile yan ödemelerin toplamınrn da 1.5 • milyar lirayı buldujju anla$ılmış tır. Fiyat indirimi Görüşmelerı halen devam etmekte olan DDY işçilen Ue ilgili toplu sözleşmede İşçi sendikalan yüzde liu, işveren de yüzde 13 oranında bir artışj önermişlerdir. Bu durumun, bu kurumda bugünkü işçi ücretleri toplamı 553 milyon lira olduğu ve İstenen ücret artışmı öngördü ğü, işveren tarafından açıklanrtus ve bu konuda bir anlaşmeya vanlamamıştır. Bunun üzerine İşçi sendikalan birkaç işyerinde grev ilân etmişlerdir. 37 bin işçiyi kapsaKamu kuruluşları; Dış Ekonomik Ilişkiler Bakanıntn yacaic olan bu toplu sözıeşmede denetim ve gözetimi altında olacak durum bu şekle dönünce işveren de iokavt kararı almıştır. lehilecektir.» büslerinin etkenliğine yararlı kat Bu İokavt kar»n üzerine, ftekılarda fcSS Parlamentoya karşı jfeıSfplactnı venKft» .gözden ^«31.' DEMİRYOLU UYUŞMAZLIĞI İDT'nin işçi ve personel sorununa eğilinmesi f'stemyor ANKARA, (Cumhuriyet Bürnsn) İktisadî Devlet Teşekkülleri Re form Komisyonu ön raporunda. bu kuruluşlafda personel ve işçi sorunlanna büyük önem verilme si istenmektedir. Raporda özetle şöyle denmektedir: «Devlet teşebbüsü personelinin işin gercgine uvRiın bir statüye kavuştunılması lüzumludur. Durgunluk Bu aradd. Başbakan Yardımeısı Attilâ Karaosmanoğlu bu durumu bir konuşmasında «fiyat artıslan içinde dnrçnnlnk» olarak nitelemiş. bundan sonra da Milli GCven Partisi TBMM Grubu da «fiyat srtışları ile birlikte durçunlnk» olarak tanımlamıstır. Özellikle. iktisaden ger! kalmış ülkelerde görülen bu çelışmeli dcrtjrn geçen vU ABD'de ! fkonosıJvauaBMiıJarı Jau «stagflation» olarak lardır. Clkenmde toplu sözieşme re.jimi. ek mi*met»«Je*' resebbOMenn vasama cücünB tehdit eden bir ücret artışina vol açmıştır. Ar> tış, hızlı bir ttmpo ile reli?mektedir. Re.iimin öcret artışı »anında iş disipHnini ztdelemek, teşvik edici ücret sistemleritırnuvrulanmasınt cüçlestirmek eibi sakınoaları da vardır. Kısa v» dede dahl nütün töketicilerin oldnfn eibi Işcilerin de cerçfk Relirlrrini olumsuz viinde etkileyen ve bu rejimin ivileştirilmMi için isci kumlmlannın da tnrüslerinden rararlanarak ülke çıkarina en aycnn çözömlemenin araştırılmast zorunlu (öriilniektedir.* Toplu sözieşme rejîmi Yüksek denetleme sorurhluluk Devlet teşebbüslerinin Parlamento karşısındaki sorumlulukla. rı ise Reform Komisyonunun raporunda şöyle tanımlanmaktadır: •468 sayıh kanuna göre k.ıımı iktisadi teşehbiislerinin. TBMM tarafından denetlenmesi. Kamu iktisadî teşebbusleri karma komisyonunca, Yüksek Denetleme Kurulunun raporlarıııa dayanılarak hazırlanan rapor üzerinde Cumhuriyet Senatosu ve Millct Mpclisi Genel Kurullarındaki gö rüşmeler sonunda teşekkül ve müessese yöncticilcrinin Ibra cdil nıesi veya edilnıemesi suretiyle olmaktadir. Esas denetleme. Karma Komisyondaki ve buna bnğlı olarak ça. lışan Alt Komisyonlardaki incelemelerle gerçekleştirilmekte, Ge nel Kurullardaki îörüşmdcr. bütçe miizakrrelerindeki çalı;maların bir nevi tekrarı mahiyetinde gelişmekte ve yasama nrgamnı uzun sürc meşgul etmektedir. Ayrıca, bu tartışmalar devlet teşeb Bu gözlemden h»reket eden ko. misyonutnuz, Parlamento iiyelerince hazırlanan denetleme konurandaki bir kanun teklifini de benimseyerek kamu Iktisadî te«ebbüslerinin periyodik denctimlcrinin. TB>TM bünyesinde bu amacla kurulacak K.İ.T. Karma Koınisyonu kademesinde kesin hir soııura bağlanmasmı uygun Kormüştür. Bu durunıda. milletvckili ve senatürlerin kamu iktivadi teşenbüs lcri üzerindeki denetim yetkilerini kullanmalan Anayasa vc Meclislerin içtiinikleri hükümleri cer çevesinde nlaeaktır. Öte yandnn. D.T.B tarafından her yıl birlik. tesebbü*, müessc«e ve isletmelerin malî durunıııııu ve faaliyet sonuçlannı göstcrrn bir reporun hazırlanıp kamnoyun» sunulması ve Parlamen to üyelerine gbnderilmesi suretiyle de kamuoyunun ve yasama organının aydınlatılmaları sağlanmalıdır.» m J s< 37 bl «3'î! 2&2& t>«#I frev Boyunc» l ^ a 45 • 50 mil *on lira veremeyecegini anlamış ve Uzlastırma Kuruluna gidilmiştir. Uzlaştırma Kurulu blrincı yıl saat başma 1 lira, tkinci yıl saat başına 130 kuruşluk bir zammı önermıştir. Bu oran daki bir zammın yüzde 31.5 oranında olduğu saptanmıştır. Bunun üzerine yeniden görüşmelere başlanmış ve işçi sendikası yüzde 60'lık bir zammı tt nermiştir. Uyuşmazlıjın öniimüzdeki günlerde yüzde 40 • S0 arasında verilecek bir zamla 60nuçlanacagı sanıimaktadır. Öte yandan, Makine Kimya Endüstrisi Kurumunda 1 Ocak 1971 tarihinde başlayan toplu söeleşme göriişmeleri de srrevle sonuçlanmıştır. Bu vıl içinde süreleri sona eren önemll bazı toplu sözleşmeler arasında SEKA. Harp Sanayii, Türkiye Çimento Sanayıv Türkiye Demir Çelik îşletmeJeri Karabflk. Sümerbank'a bagtı bazı işyerleri bulunmaktadır. Yenl bir kelime «SUfnations durgunluk keltmeslnin «staç> ını, «rnflation» kelimeüinin «flation» unu alarak türetilen bu keüme. aynı anda hayat pahalılığı ile durgunluğun bir arada bulunduğu durumlan anlatmak amacıyia kullanılmaya başlanmı?tır. Bu «stagfUtion» kelimesini uz manlar Tiirkçeye «ftyat artışları içinde dnrtanlak» olaıak ; e virmektedirler. Bartııt Çimento Sanayii T.Â.Ş. den: DUYURU Hammadde Nakleltirileceklir ı Fabrikamızın hammadde ocaklanndan ynua takriben 420.000 ton civarında hammadde yüklenimci aracıhğı ile ve şartname koşulları dahilinde fabrikamıza naklettirilecektir. 2 Bu konu ile ilgili şartnameler Ankara"da TÜRKİYE ÇİMENTO SANAYİİ T.A.Ş. OENEL MÜDÜRLÜĞÜ Ticaret Müdürlüğunden; Istanbul'da Perşembe Pazan Güzel İzmir Han Karaköy'de bulunan TÜRKİYE ÇİMENTO SANAYİİ T.A.9. ALIM VE SATIM MÜDÜRLÜĞÜ'nden ve BARTIN ÇİMENTO SANAYİİ T.A.Ş. Ticaret Şeîliğinden bedelsiz olarak temin edilebüecektir. 3 Hammadde nakliye işinin süresi üç yıldır. İ5in muvakkat teminatı 150.000. TL. sı; katî teminatı ise 400.000. TL. sıdır. 4 İhale 2 Ağustos 1971 Pazartesi günü saat 15.00 de Fabrikaruızda yapılacakfcr. Bu itibarla: ihaleye katılmak isteyen firmalar şartname koşulları gereğince hazırhyacaklan teklif mektuplannı ayni gün saat 14.00 e kadar Fabrikamız Muhaberat Servisine teslim edeceklerdir. Postada oluşacak gecikmeler ile: telgrafla yapılacak başvurmalar kabul edilmeyecektir. 5 Şirketimiz 2490 sayılı kanuna bağlı olmadıjhndan ihaleyi yapıp yapmamakta veya istediğine istediği miktarda yapmakta serbesttir. BARTIN ÇÎMENTO SANAYtt T.A.SŞ. (Basm: 184566223) /. D. T., 8 yılda 27 mil yar liralık yatırım yaptı ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Türkiye gayrî safî millî hasılasına katkıları yüzde 10 olan İktisadî Devlet Tesekküllerinin 196370 yıllan arasında 27 milyar liralık yatırım yaptıkları ve bu yatırımm finansmamnda ancak kendi kaynaklarnın yüzde 2 oranını geçmediği saptanmıştır. Bu turuluşlann yatmmlannı finanse eclerken yüzde 31 oranında bütçeye, yüzde 15,1 oranında dış proje kreciilerine yüzde 1.3 oranında karşıhk paralara ve yüzde 50.6 oranında da Devlet Yatırım Bankasına başvurdukları anlaşılmıştır. İktisadi Devlet Tesekküllerinin kendi kaynaklannı bu oiçüde küçük kullanmalannın başlıca nedenlerinden biri olarak bazı iktisadi devlet tesekküllerinin hâlâ zarar e?meye devam etmeleri gösterilmektedır. Tabioda göze ilk çarpan nokkuruluşlann t a, 1963 yılında, bu toplam kârlarının toplam zararIarından az oluşudur. Bu yıl içinde DDY, Demir Çelik, Denizcilik Bankası, TMO ve Azot Sanayii şibi kuruîuşlar bütçelerini açıklarla kapatmışlardır. Sonraki yıllarda toplam kâr, toplam zarardan fazla oldu2»> için genel olarak tktisacii Devleî Teşekkülleri kârlı duruma geçmişlerdir. Ancak. DDY 39ü mılyon, Azot Sanayii 51 milyon lıra civarında zarar etmijlerdir. bank, Demir Çelik, PTT gibi kuruluşlar kâr ederken, TKt, Denizcilik Bankası, DDY gibi kuruluşlar önemli açıklar vermişlerdir. Sadece, DDY'nın açığı 428 milyon lirayı geçmiştir. Bu açık 1963 yılında 66,5 milyon liraydl. İktisadî Devlet Tesekküllerinin bazılan, aldıklan ciddi kararlar ve bu yıllar içinde hizmet ve ürünlerine yaptıkları <;amlarla durumlarmı güçlendırirlerken, bazılan da politik bas kılar, toplumsal nedenler ve ekonomik olmayan çalışma yolları ile açıklarını arttırmışlardır. Böyle bir yöntem İçinde olan bu kuruluşlar nedeniyle, îktisadî Devlet Tesekküllerinin ekonomiye genel katkıları azalmış, bütçeye yük olmaya başlamı?lar ve zaman zaman da açıkla. rından dolayı enflâsyonist gelişmelere yol açmışlardır. liraya inmektedir. 1971'de ise 1 milyar 224 milyon Yeni zamlar Zarar eden kuruluşlar nedeniyle, ekonomıye yük haline gelen bu İktisadî Devlet Tesekküllerinin durumlarmı düzeltmek amacıyia geçen hafta içinde hükümet tarafından bazı zamlar getirilmiştir. Daha önce yapılan PTT zamlanna geçen günlerde elektrik, kömür, çimento, demir ve akaryakıt zamlan eklenmiştir. Petrol ihracatçısı ülkelerin fiyat larını arttınnalan sonucunda doğan akaryakıt zamnurun dışında kal an zamlar, tktisadî Devlet Teşekküllerinden zarar edenlerin durumlanm düzenlemek amacını güttüğU açıklammştır. llgililer, bu ounlann, devalüasyonun ftrtbndan yapılması gerektiğini o zunan bu konuda hukumet tarafından resmen karar aıındıgı halde uygulanmadığım ve bunlano bugune kaldıgı ilade edilmişUr, İLÂN Amasya lli Daimî Komisyon Başkanh gından: 1 Çeltek Kömür Işletmesinde hizmet dıçı kalan aşağsdaki dinamolar muhammen bede! üzerinden kapalı zarf usulü ile. kamyon karisörü açık arttırma ile. arttırma ıhalesi 10.8.1971 Salı günö saat 15.06 de tl Daimî Komisyonu huzuro ile Komisyon Toplantı SaJonunda. (Karisor ihalesi avnı gün saat 14.30 da yapılacaktır.) 1) 1 nolu 75 ki'ovatlılç büyük lokomobıl ve dinamonun muhammen bedeli 40.000, lira, geçici teminatı 30U0, liradır. 2) 2 noJu 48 kilovatlık ufak lokomobil ve dinamo grubunuD muhammen bedeli 20.000, lira. geçici teminatı 1500. liradır. 3) Andorya marka 37 beygirlik dizel elektrojen gnıbunun muhammen bedeli 35.000. lira. geçici teminatı 2625 liradır 4) Kamyon karisörünün muhammen bedeli 2000. lira a«çici teminatı 150. liradır. 2 Malzemeler Eski Çeltek Kömür îşletnıesinde aoriilebilır. 3 Taliplerin 2490 sayılı kanun hükümlerine uygun şekilde ihaleye, iştirskleri sart olup, postada vuku bulacak gecikmeler nazarı itibara alınmaz. Keyfiyet D&n olunur. (Baiin: 18322) 6228 640 milyon zarar 1970 yılında 20 işletmeci kuruluş 1 milyar 667 milyon lira kâr ederken, dört işletmeci kurnluş da 640 milyon lira zarar etrruştir. 1971 yılı için yapılan ön tahmin lerde ise sekiz işletmeci kuruluş 1 milyar 388 müyon lira zarar edecek, buna karşılık öt*ki kuruluşların kân da 2 milyar 613 mil yon lira olacaktır. Bu ikl yılın rakamlarına go re 1970 yılında bu kuruluşlann kân 1 milyar 27 milyon lira: a. Kâr zarar Aşasıdaki tabioda. İktisadi Dev le? Teşekküllerinden işletmeci '"'ruluşların toplam kâr ve za'ar!an yer alnııştır: Ciddî kararlar 1970 yılıntJa Etibank, Sümer 23 Temmuz c. Evvei:;« KAML İKTİSADf TE j E B B L S L t R İ N D E N İŞLK TMECİ KL1UMLARIN KÂR VE ZARARLARI 1963 1MS5 1%« loplam: 1964 663.7 834.9 539.8 Toplam kâr: 697.5 544.5 5 3 6 . 8 402.0 3 8 7 . 1 Zarar: 261.7 447.8 160.7 Genel Toplam: 5.2 1967 I.273.« 617.5 656.1 ÜNM 1.366.8 526.1 1»>8 1.457.0 930.2 1U70 1911 1.667.8 2.613.1 640.6 1.388.3 1.027.2 1.224.8 I V. 4.4J E. ?IO 1 M (5 aj 12.20 1618 1..J4 212S .4*:> 843 12.00 1..53 640.7 526.8