29 Mart 2024 Cuma English Abone Ol Giriş Yap

Katalog

Aylar
Günler
Sayfalar
SAYFA İKİ rCUMHURİYET :14 Nisan 1971 urdumuzda, zamaıt laman, bııyiık > olsuzluklar yapıldığı duyulmaktadır îlk Kimlerde, gazeteler buıılan birinci sayfalannda buyuk puntolarla bildirmekte, bir süre bunlann sozıi edildikten sonra, ne kadar onemll olursa olsıın. unutulup gîtmektedir. Bu yolsuzluklan kimler yapmıstır? Haklarında koıuşturma açılmı; mıdır? Kovuşturma sonueu ne olmujtur? Yolsuz işlemler sonunda ele ueçirilen paralar eeri alınabilmiş nıidir? Bıi tün bu sorular karşıhksız kalmakta \e kamuo\u sadece birtakım > olsuzlukların ^apıldıjom oğrenmekle yeünmektedlr. O>>ia, onemli olan volsuzluklann japılmıs olduğunu hilmek değil, bunları yapanların kimler olduğunu ve hangi ceza>a çarptırıldıjrını öjrrenmektir Bu nokta ka ranlık kaldıkca. halk arasıııda, buvük >olsuzlukların cezasiz kaldığı dıışuncesi daha fazla yerlesmekte \e yalniz kiıcuk çapta hrrsizlıklann cezalandırıldığı konusutıda unlü şairimizin söylediği sözlerin dojfru olduğu inancı kuvvetlenmektrdir. Biz bu •vazımızda, hu ceşit yolsuzluklann en onemlisi olarak savdığımız, hankalann kaynaklarını yolsuz işlemlerde kullanarak. onlarrtı tasfiyeje tâbi tutulmnsına sebep olanların durnmu üzerindc dtırmak istiyoruz. 400 MİLYON LİRA NEREYE GİTTİ ? Ziya KAYLA T.C. Merkez Bankası Eski Genel Müdüru kadar Merkrz Bankası bu 322 milyon lirayı, ban ka bilançolarında gozuken tasarruf mevduatı ve ttcarî mevduatın binde yanmlan ile geri aiacak ise de, rakaralar bunun, hiç bir banka yeniden tasfiyeje girmese bile. 1520 yıldan önce gerçekleşemij eceğini gostermektedir. meleri üzerine, bankalar bu teminat mektuplarınm karşılıklaruıt odemek zorunluğunda kalmışlardır. korü yonetim vanmda suç teşkil eden va da etme>en nitelikte jolsıızluklara d.ı rastlanmış hulunmaktadır. j ir \andan bankalar, topladıklan mc\ 'duatın binde jarımını \ererek, bir jandaıı Merkez Bankası uzun sure geri alamajacağı biı parayı bankalar tasfiye fonuna ikraz ederek fedakârlığa katlanırken, bazı kimseler. i>i niyctlerle düzenlenmiş olan bankalar tasfiye fonu sisteminden buyuk \ararlar sağlamışlardır. Fonun bankalarca verilen binde >arımlarla işleme>ip Merkez Bankasmdan 322 mihon lira alnıası, sağlanan çıkarın miktarının cok >uksek olduğunu göstermektedir. 400 mihon lira>a yaklaşan bu paradan kim >ararlanmıştır? Hemen so>liyelim ki. tasfijeyc tâbi tutulan ' bankanın •voıietım çiderleri bunun çok kııçuk bir bolumunıı oluştıırmaktadır Bankaların tasfheje girdikleri andaki zararları da bu onemli miktarın ancak bir bolıımudur Tasfhe fonundan bu kadar çok para cekilmesinin asıl nedeni bankalardan borc a'an kişilerin bunları geri \ermemeleridir Basit bir tahminc dayanarak \apılan bir hesaha sore. tasfiveie u?ra\an bankalardan alıııan 2>n'İOO mihon lira. alanların elınde kalınıs vc ^eri^e ödenmemistir. Bu haksız kazancın tipik bir orne»ini teşkil etmektcdir u \oldan kazanc sağlayanlarm bir B nuınıın. daha başlaneıçta bubetirtilerboluislomı i>i niyetli >apmamış olduçunu eosteren var Gerçekçi olalım Demirel ^onetımınden dış sermdir çe\relerı vıllardan berı bazı se\ler istiyorlardı. Türkive'nın bağlı olduğa vabancı kapitalist kuruluslann resmî zabıtlarından anlasıldığına gore tavsiveler ıki >onde bağlanıyordn : (T) Devaluas^on (2) îstikrar tedbırlen . Demirel vönetimi devalüasvonu vaptı. Enfla^voni«t polittkanın kaçınılmaz sonucuvdn bn Türkiıe her on Mİda bir, lıranın deâerini düsürü\ordu. Dısardan alacaSımız mallar pahalannor. dısarı satacağımız mallar ucuzlu\ordu. Kapitalist kalkınma volunda voksnl ülkelerin sömürülmesi için nice araçtan biri de bu idi. Demirel devalüasvonu \apmak zorundavdı. Tutulan ekonomı" politikasının icahı idi bu Ne var ki. ıçerde Utikrar tedbirlerı almak kolav değıldi. Tüketim ekonomısine alıs. mıs mutlu azınlıkla. tatlı kârlara alısmıs isbirlikçi sermaye çe\ relerine : Kemerleri sıkın, daha çok verçı verin.. demek kola^ nrndı? Turkıve'de kapitalist kalkınma volu dar eeçıde eırrnıstı Parasal hir ameli^atla bir süre daha vürümek mumkündü. Ama hu gerceîi deçerlendirerek sermavedar Törbive'de azdı. Demırel'in eetirdiçi vergi tedbirlerıni komünistlik olarak nitelevenler hile me\cuttn. Tamamen kapitalist vapıvı «tahkim etmrk» \e bu volda veni bir asamava çirmek isteven A.P.'nin vönetiçılerı. sönıüriinün ve kankaç düzeninin ferman dinlemez serma\edarı tarafından verilîvordn. O\sa Demirel'in dediji su^du : Ffendiler. sömürü asulüvle »e nizamivle vürüsün: yoksa hep hirlikte batacagizDemirel 1970'Ierin baslanrıçlarını kritik vıllar olarak ılân rtmisti. Tiirkive 1950 1960 a«amasmı eeride bırakmı<î, 1370 • itSO dönemine eırmisti. Teni dönem veni kosnllar çetirivordn 1150 1%0'ta dıs ticarete dftniik tstanhul komprador revreler' IPSfl ISTO'te montai sana\iine eecehilmislerdi. Bu dönem de sartlannı geride bırakarak It7n'lere aoılıvordu \ma gerçeklen deçerlendiren va da deSerlendirecek kadar serinkanlı düsiinen revreler vok eibivdi. De\ let Harinesi kapitalist kalkınma volu. nıın hânı vafmasına terkedilmisti Kotalar. Odalar Birlifci'nın hizipçi ve hırslı vönetioileri elivle tak«im edilixor: özel sektorr proje fcredilfri. Planlams Teskilâtının Takunvalı hiraderlen elivle daeıtılnordu. Türkive «rmavecilik adına doludizeın vafmalanıvordu. Bn va£ma dürenînde Demirel. birtakım istikrar tedbirlfrine vönelmiotl. Dı» kanitıl çevrelerinin istedıfi hu îstikrar tedbirlerinden biri venl vergi kannnlanvdı; bir diSerı vatırımların kısılmasivdı. Ancak butün çabalara rağmen Bütçede büıiik arıkların önüne gecilemivordn. Frim Hiikümeti bu noktada ıslpri devralmıstır. Yeni vön«timin vapabilere*i sev. eenel verji reformu *h riinjresinde tarımı da vereilendirmektir Bn kesirnden : mihar. < lık bir vereı alınahilerrfi nteden beri tnhmin edilmekterlir An cak bu vereiler alınırken seeim sandıjın» etkili k u ^ e t l e r ı dr karsna almak rerekfr. Geroek bir tarım ve tonrak devrimı hıc kuşkusuz, esrafın, mötecallibenin, toprak agasının, se^hın se\vidin shasî eiiciinii kırmak: ortacat kalıntısı ne kadar Uu\vet varsa «ilip süpürmek: kövlünün. kiiçiik tonrak sahibının çe\resindeki ekonomik ve sivasî cemheri kırmaktır. Erim kabinrsinden bunu hekli\ emeviz. Bekledifimiı nedir? O Koklü bır tarım versrisıyle feodal kalıntıların ekonnm:'* gucıınu zavıflatmak . O Vergi reformuyla toplanacak fonlan, isbirlikçi kapl'alizmın celi<=mesı içın kullanmaMp temel sanavide devlet vatırımİTtna voneltmek fl Avnı 7amands egıtım kesımınde ı«bır!ıkçı kapitalızmır trlenmııcinı be«lnen ırtıca vuvalarını kıırutmsk Bövlece hem gelecekteki hajımsız TürkMe'nın temel sana. vi kuruluslarına \onelmek hpm de tüketim eknnomisıne donuk dısarı\a bagımlı komprador «ermavedannın De\let Hazinrsı rli\le desteklenmesını önlemek hir derece^e kadar mümkun olur. Emper\alİ7mın memlekPt ıcındekı orcütlerinı destekli^en Hazıne musluklarımn kapanması üst vanı kurumlarında etkilpr varatır; isbirlikçi kapitalizmin ideolojisnle ömmetrilıSi kav. nastıran irtica vnvalarının veni mılitan orduları vetıstırmesı engellenir. Bunun otesınde Erım vönetımınden hir sevler bpkleme!» hajaldir. cTurk devnmcılerı» kendi vanacaklan ıslen «Erım'ın re form kabınesı» nden beklememelidırler Ama Erim vönetimi. vukarıda %a7dıtımız kadarı%la da hir proçramı vürütemez \e tkincı Demirel vönetimi olmaja d<inü$urse, o zaman alınacak tavır baskadır. rp»j v r ı s ıMii» Bir kaç yolsuzluk örneği ankaların tasfhesine, kbtü >önetim dışında birtakım }olsuzlukların da sebep olduğuna kuşku >oktur. Bu jolsuzluklar. onceleri. banka.M guç durumdan o cıın icin kurtarmak endişesi>le vapılmağa baslanılmıs ancak ha zılarında cok daha kotu amaçlar izlenmiştir. Bankalar başlançıcta. ka>nak sağlamak Wn olağandışı yollara has\ urmuşlardır. Bunlardan en basiti. çeşitli çıkarlar sağlavarak mevduat sahiplerini bankalanna cekmektir Bunlar, uyinılanmakta olan faiz. ikramiye. hedi>e \crmek usııllerinin dışma cıkarak, ellerinde >a da başka bankalarda parası bulundıısunıı hildikleri kimselere, eger bu paralan kendi bankalarına yatırırlarsa. kendilerine. yatırdıklan paranın • „ 2025 ustünde bir hesap acacaklarını vaat ederek onları kandırmışlardır Bu suretle. elinde S biıı lira hulunan bir kimsenin hu paraM banO ka\a »atırması üzerine kendisine 100 bin lirahk hir hesap açılmakta ve faiz de bu 100 bin lira uzerinden > ürutülmekte idi. Buna karsılık, güç durumda olan >a da ödeme yetenejl bulunmajan hir kinıseye bu paranın 5060 bin lirası verilmekte ve bn sahıs bankaya 10» bin lira borçIıı olarak gosterilmek sureti>le defterler üzerinde denge sağlanmaktadır. 80 bin lira ile 50S0 bin lira arasmdaki fark. va bankanın başka yol lardan uğradığı zararların kapatılmasında kullanümakta ya da >oneticilerin cebine girmekte idl. Paralar nereye gidiyor? ankaların l e Merkez Bankasmın sa£ladısı, 400 mihon liraya yaklaşan hu paralar, 153 sajılı kanuna gore, tasfi^e edilen bankalara iki nedenle verilmektedir. Bunlardan birinrisi. Bankanın tahsili mümkün alacakları ve sermayesivle karşılanamayan borçlarınm öden mes). ikinclsi tasfive giderlerinin karşıianmasıdır Simdiye kadar bn jekilde 7 banka tasflyeI F çirmi? olup adlan: SanaM Bankası. Esnaf Kredi Bankası. Raybank, Birleşik Tasarruf ve Kredi Bankası. Tutum Bankası, Doğubank ve Turkive Krpdi Bankalarıdır. Bunlardan bir kısmı daha 19601961 MİIannda tasfiveye girmiş olmasına rağmen, tasfi\eleri sona ermemistir. Bun lar eiderlerini. hankalar tasfi\e fonuna Merkez B.'mkasınra ikraz rdilen paralardan karsılamağa de\am etmcktedirler. Tasfiyclerinin hu ka dar ıızamasmın nedenleri reşitlidir En bıı>iık Siıçltık kanunlardan gelmekte ve hvtun borc ve alacaklar kesin bir isleme bağlanmadıkça tasfi\cniıı bitirilmesi olanağı hulunmamaktadir. Bunun sonucu olarak. ııfak mpblaçlar içiıı taifi\enin uzatılması \e lıızumsuz harcamalarda bulunması gerekmektedir. Bu sakıncanm giderilmesi icin kanunlarda gerekli değişlk)iğin bir an önce yapılması lâzımdır. B Kaç milyonn mal oldn? *ıce. konunun oneminl bellrtmek Için, dıje kadar kaç bankanın tesflve edil diğini ve bunlann tasfiyesinin kaça mal olduğunu acıklayalım. Bankaların fasflyesi 27 Mayıs devriminden sonra çıkarılan 153 savılı kanunla düzenlenmi; hulunmaktadır Bu kanuna gore (Bankalar Tas fi\e Fonu) adı ile bir fon kurulmakta re bankalar yıl sonu bilânçolanndaki tasarruf mevduatı ve ticari mevduat toDİammın binde varımmr bu fona yatfrmaktadırlar. Tasfiveye tâbi tutuian bankaların sermayelcri vo alacakları borrlarını karşıla\anıadı:jı takdirde, tasfiveve memur edilen banka aracılıeı ile, Merkez Bankasındı acılmış olan bu fon'dan para ^erilmektedir ltfiS \ilma kadar bankalar hu fona 41 mil'nn lir.i >atirmıslardir. 1%9, liTft Mllarındaki tasarruf me\duatı ve ticarî nıe\rluatuı binde i a rımı da hpsnba katılırsa bu miktarın >akla;ık olank 72 milyon lira o!riu?u «oWenebilir. ncak bu şekilde a\rılan paralann tasfl' e edilen banka!arın ihlha'larını karsılayamaması ihtimali de soz bnünde tutularak, kanıında. eeer bu fonda •veteri kadar para buIıınmazsa Merkez Rankas<nm fona ikrazda bulunması oneorıılmüstıır. 1%1 vılında 13 milvon liradan haşlavarak 1%2 Mİında 54 milion. 1983 Mİında 7 miUon. 1964 Mlında 11S mihon lir.iT ıa rı'<nn hu horclar. 1 W7 MİıııHa » W milvon 'i<> < ra>a kadar Auksrlriikten soııra l%9 Mİında '33 mı'Non lira\a. 1170 Mİının Ha/iran aMnda 219 milvon lira,\a kadar dusmııştur. Bu borclar a*nı Mİın Fkim aMiıda 29S nıihnıı. Kasım aMnda ise T? nıılion lira^a rıkmıs hulunnıaktadır Bankalar tarafından fona vatırılan "2 mihon lira da hesaha katılır^a. ta^five edilen hankalara \erılen naraların 3S4 nıihon Iirajı bulmu; nldıığu anlasılır. Ro^lece kotu ^onetim A a da volsıi7İuklar nedeni^le tasfi^e edilen bankalar. şinıdhe kadar. hanknlara 7? mihon lira. Merkez Bankasına ise 322 mil\on lir,ı>a mal olmuşlardır. Her ne B dır. Banka. keııdisinc Sfl bin lira >atıran bir kimseye 100 bin liralık bir hesap acarsa. bunu ancak cok \uksek faizlc borç \erdi*> takdirde kâr sağlavabilecektir. Bu kadar ^uksek faiz \ercn bir kimsenin de odeme yeteneğinin bulunup bulunmadısını kuşku ile karşılamak gerekir. Su halde. halktan toplanan paralann bir holumunun eeri alınması olanaği bulunmadıeı bilînerck ikraz edilmiş oldueu anlaşılmaktadır Bu paralan alanlar bunlarla. juksek kâr sağla\acak spekulasyon islerine Kİrişmiş olabilecekleri aibi. bunlan başkalarına de\rederek dolamhnçlı yollardan kullanmak \e odeme ramanı eelince. parası \e malı bulunmadığını so^leverek odemeden kaemak olanağına sahip idiler. Hansi yol tutulursa tutulsun, bu paralann. ckonomiye yararlı bır bicımde kullanıld.kları iddia olunamaz. Soııuc Bankaların borçlarınm. alaraklanyla ve sermaAeleri.vle karsılaııamaması \c bu yuzden tasfi>e fonundan bü\uk odemeler vapılması da cesjtli nedenlerden ileri gelmektedir. Bu bankalarddn bazıları bu.Mik zararlara uğramışlardır Rilanrolarında aktifleştirilen hu zararlar lıic bir dcğer tasımamakta. bankanın borclanna hir karsılık tcskil pfmomrKtedir Ama. asıl seben. hu bankaların alacaklarının onemli bir bnhımtinun cunık olmasulır Birçok muşterilere, »arlıkların'n cok ııstundo karşıhksız kredi \erilmistir. Bunlann tahsil edilememesi bankanın borclarının karşılanamaması sonucunu doğurmaktadır. Bankaların bÜMjk blçüde. tasfi>e fonuna hasMiıması nedpnlerindcn biri de (Teminat Mektupları)dır. Ödcme yeteneği bulunmayan hircnk kimse icin teminat mektubu *erilmis ve alacaklıların paralarmı bunlardan tahsil edeme a» vurnlan bir başka yol da, öder»e yeteneği bulunmayan kimselcre teminat mek tubu verilmesi şcklidir. Bu gibi işlemlerde, ödeme yeteneği bulunmayan bir kişi, parası bulunan kimseye, yüksek faizle borc almak teklifinde bulunmakta \c bu kimsenin haklı olarak hu teklifi reddetmesi üzerine kendisine hanka teminat mektubu vereceğini soylemektedir. Böylece alacpğını teminat altına alan kimse, vüksek kâr sağla>acağı bo^le bir islenıe girişmekte sakınca gormemekte, orneğin 15 bin lira vermek sureti>le 100 bin liralık hir senet alabilmektedir. Alınan 75 bin lira. banka ile odeme >eteneği bulunmayan borçlu arasında pa\lasılmakta. banka buna karsılık 100 bin liralık bir teminat mektubu \ermektcdir. Hiç kuşkusuz. buna benzer işlemler, tasfiveye tâbi tutulan bııtıın bankalarda yapılmış değildir. Ancak, tasfijeje uğrayan bankaların çoğunda B Bu paralann yararsız hale gelmesine sebep olanlar kimlerdir? Bunlardan hesap sorulduğuna kuşku olmamakla birlikte, sonucun ne olduğu hakkında kamuoju şimdive kadar aydınlatılnıış değildir. Bu krıuMi yalnız banka jöneticıleri bakımından cle almak >ctcrli sayılmaz. Bu bankalardan bıı\uk olcııde borç alarak bunları seri »crme.ienlerin kimler nlduğunun. hunlar hakkında koıuşturma vapılıp yapılmadığının. hunların h\ nıjet salıibi mi >nk«.ı suç ortaklan mı olduğıınun bilinmesi (âzımdır Bir bolıımıi. tasfi>e edilen bankaların hisse se nctlerinl alan orta halli tatandaşların sırtından, bir bolumıi. sağlam bankaların topladıklan mev duatın binde yarımı oranında tcrilen paralardan, bir bolumü de Merkez Bankasınca. emisyonun artırılması karşılıgmda sağlanmış olan bu paralann kimlerin ceplerine girmiş olduğn konusunda, kamuoyıınun bir an once a\dınlatıimasının çok yararlı olacağı kanısmda.vız rtada, Için kayıp saO MİnıasıJurt ckonomlslmilyonbirlira vardır. gereken 400 Hayır Sorular Mıruiar! Neden, naMl. mcın. ne zaman, neredcn, n'olacak, ne japılarak? Binlerle soru Bırbirimıze sordujumuz. Ker.di kenclimı/e sorduçıımuz. Bir ^anıt aradığımız. Bulmak içın çabaladıeımız. Buldıı,;umuz. bulamadiffimız Iki kışi karsılasır karşılasmaz basl.nan soru \ağmuru Sen bir şev bilijor musun? Ya scn° Sımrtan hundan ondan!.. Kır çığ dnğisimi. Bir ^olıın bitisi ver.i bir \olun baslaMşı Bn/ı seMeri si! baştar. ^apmak \a da japmamak Beklediklerirn.7 \ar. umdııklarımız »ar Düslediklerimiz. Ö7İemıni çektiklerimi/ Hensi hirden nasıl gerceklesiı 0 Hem istcnhnr mu bunlann yerçek olması? Kım isti\or° Kaç kisi? Başlıvor cene sorular! fJazetevi ele alınca her haher hir MÇIII soru doçuruvor kafamızda. Haberler bir gcrçeği bildirir. bir olçuyu. bir olayı. Ama sorular içindedir butün bunların. Kuşkular umutlar, korkular, se\ınclerle dolu sorular. THKO ile ılçilı » e ni tevkıfler bekleni^or. ha? 12 Marttan sonra emeklhe aırılanlar Danısta\a basvurmus. ha" Bır çeneralin e\ıne homba knnmuş. ha" Bir öfrencı daba aeır laralanmıs. ha? Iniversiteler açılmıior. ha"1 Ozel oku) sorıınu? Ece»ıt'in tutumu? InönuV.un Istaııhııla gelişi. ha.stalanışı? Demirel «srcımle eelen serimle fitmelndı» demiş Denız Harb ükulu eskı komutanı tutuklanan oğlunu inraüs «Bunlar niçin yaratılıjor"» dive sormus1' Polisler sokaklarda sösteri vapmış? Bu kadro reform «apamaz denmiş? Ya çazetelerin vazmadıkları? Kulak pazetelerı günde kaç kez çıkıyor? En vetü. en son haberlerle? Sora sora hulacağız nkıs voJımu. Bir köprüden »eçivoruz ?ırr;dı Sağımız solumuz ucurum. E\po 70'de Mitsubisi pavvonunda «ürihen ^ol beni Fuii^ama•nın ıcinden. lâvların arasından geç rmısti Dusleri gerçeklpstirmiclprdi. hir an ker.dimi dafm dibinrie sanmıstım. bu övle iste. Nereye pıder bu vol? Bilen vok. Yarın ne olacak'1 Kimse vanıtlatamaz. Turki^ede bır hafta son rasmın nelpr «retireceçini. hele bir \ ıl sonrasının olumlu olumsuz surprızlerını kimse bilemez. Falcıları bile şaşırtan bir toplumuz biz! Ojnak, deM'ngen, değişken Her avdını avn bir dünya! Her politikacısı kendi hesabı ardında! Her ülkücüsii yeni bir ülkü kurmak he\esinde. Birlikten \oksun, toplu iş görme^i alçaltıcı bir durum sa^an insanlarız hepimiz. Birbirimizi baltalaran. enpelle^en, kıran, üzen. Kendi kendimizle boğuşan! Kendi elimizle kendimizi jere Mkan! 12 Mart atılımı. Devrimlerden yana generaller. Atatürkçü ordu. Reform hiikümeti. Millî iradeden jana olduğunu söyleven partilerin Erim kabinesini hemen destekleyivermesi. Genç plânlamacılarm yarattığı umut. Kaynaşmalann sona ermeyişi. Lniversitelerin ardı ardına kapamşı. Gene patlayan bombalar, adam kaçırmalar. Huzur gene yok. Yakın jeçmişin verilmesi gereken hesaplan. Basılan yurtlar, dövülen kızlar. yapılan işkenceler. Bunları yapanların ortalıkta rahatlıkla dolasması. Kimse hesap Termiyecek mi? Kimden yanayız, kime karşıyız? Niçin yaptık bu »tılımı? Bozuk bir düzeni değiştinnek için mî, voksa birazcık sarsmak mıydı niyet? Yoksa hiç bir niyet, hiç bir istek yok muydp? Sonu gelmiyor sorulann. Her soru bir kaç yenı soruya yol »çıyor. Onlar da başkalannı getiriyorlar. Boğulacağız soru çokIufundan! Yanıt? Nerdc yanıt peki? Kim verecek beklenen yanıtlan? Huzunı. ferahlamayı. sevinci. mutluluğu bn yanıtlar yaratacak oysa Öğrenci kurtulsa içindeki kuşlrulu sorulardan, okuluna fridecek huzurla. Yurdun gericilik batağından kesin olarak çıktığını bir anlasa aydın, görevine dört elle sarılacak. Halk, memur, işçi, asker işini bilecek. Gci demokrasi anlayişına paydos dendiğini bir bilse çirkin politikacı, yüzbinler harca\arak sandıktan çıkma çıkmama yanşından vazgeçecek Bövlece 4tatörk derrimleri kırk yıl önceki noktadan ele alınıp sürekli devrimci förfişle nygulanacak, geliştirüecek. Çağm gereklerine uyan, yakışan, uygar Tfirkiye de kısa zamanda kunılacak. Ama bitse su sorular! Yanıt almaya başlasak! Olumlu vanıtl«r birbirini izlese. Uypulama evresine feçsek artık. Döniin kirleri temizlenerek, diinün hesabı alınarak, yanlışlıklar düzeltilerek, haksızhklar ortadan kaldırılarak . Şimdilik var mi öyle bir umııtlu göriıniiş? Ne dersiniz var mı? tşte bir soru ardından bir goru daha! Kendime, size, hepinize sorduğum Sizin de t>ana, ona buna sorduğunuz Yanıtlavan vok. Se ben. ne de siz Ama bövle brnle olacak çıkmazlardan kt:rtuluş. Sora sora!.. Sorular sorulan izleyecek, izleyecek, izleyecek! \ e kadar çok soru »orulursa ne kadar çok kişi veni sorular ortaya atarsa, kurtu'ns umudu da o denli artacak. Bir (Tön gelip buluvereeeğiz o sonıAKTAY AKBAL tarm karsüjğuıı. Çok gecikmez!. vn.Mn.rn. «,m.m»/»^. I ükümet pro^ramıI nın, Meclislerde okunan metindeki gö rüntüsü ilgi çekicidir. Kısa ve öz olarak hazırlanan profframın ekonomik bakunmdan önem taşıyan birçok yönü ve yanı vardır. Reform programında «ekonomik reform» sayılacak birçok hususlar ver almıştır. Bunlar şdylece sıralanabihr: Ekonomik yâpının modernleştirılmesı, malî reformlar, enerji ve tabıî kaynaklaria ılgılı reformlar, toprak ve tarım reformu, bankacılığın ıslahı, uretilen maüarın fıvat ve kalıte Itibanj le uluslararası rekabete e l verısh tnr duruma getirılmesi, vabancı sermave ıçın \enı o l ç ü . ler. devlet kesımlnde ekonomılc reformlar Devlet Yatınm Bankasının Kaikınma Bankası halıne getırılmesı. dış tıcaretin gumruk hlma\esının ve baslıca rt^ ekonomık ıh^kılerm >enıdeı du7enlenmesı ıthalatta jenı duzen Bu konular, vukandaki sıra ıle avrı ayn ele alınabıl'.r. • EKONOMİK REFORMI \R: Ekonomik vapının rro. dernlestırılmesı. «Ekonomik y a . pı» terımı çe«itli arlamlarda ele a'ınabılir Programda «ekonoırık \apıdan» ne kastedildığı açıkça belirtilmernıştir Bu se beple konunun a\rıntılı olaraîc açıklığa kavusturulmasmdan sonra ele alınıp eleştırılmesınde fa\da vardır H PROGRAM REFORMLAR EKONOMİK YON \ A LA N Buyuk ılgı goren K\DI\ ve KVDINUGIMIN HİKÂYESİ kıtaplanndan sonra. şımdı de: SIMONE DE BEAÜVOIR KONUK KIZ Roman Cevıren BERTAN ONARAN BEAÜVOIR bu romanmda tbutun romancılann ka dın kahramanJanna yuklediklen ahlakçıhga da. uyum culuga da boşvermekte. en eunlük davranışlarla va şavan, en cıddî sorunlarla boguşan. o ?üne dek ço rulmemış dışı kahramanlar varatmaktadır» M NADEAU. Tam metın, 496 savfa, Ofset kapak. 2» Ura P4YEL YAYINEVI: P.K. 889 Istanbul Prof. Dr. Ahmet KILIÇBAY İktisat Fakultesi Öğretim Üyesi yetlerının her basamağındaki para kredi ıhtivacını sağlaya» cak bır yonde ıslahat japılması da şarttır. • TCRKtYEDE IRETÎLEN MALLARIN FIYAT VE K4LITE ITlB^RtYLE LLLSLARAR\SI REKABETE EL\ ERISLI BtR DURUMA ULAŞTIRILMASI: Bu konu ılk bakışta özel bir sorun goruntusune sahıp bulunmaktadır Gerçekte ekonomik sıstemm, zıhnıyetın, davramşların, ekonomik kurumların ve faaliyetlerm bır sonucudur Fiyat ve kalıie bır sonuçtur Bütun faahyetlerın sonucu Başarılması guç bır ıştir. Toprak reformundan daha az önetnb olmayan bır reformu gerektirmektedır Konu karmaşıktır. Alınması gereken tedbırİerın sayısı pek çoktur. Bu alanda başan genel olarak, parakredı polıtıkasma, Kaynaklann dağılışı hususunda alınan tedbirlere, fiyat ve rekabet mekarjizmasmın ivı ışleyıp ışlemedığme, ekonomik davranışlara ve zıhniyete, üretımdekı verımlıliğe, ıç talebın büjruklügüne ve dağılışına bağlıdır. Kısacası bu konu genel iktisat polifikası ile yakmdan ilgilıdir Buna rağmen bövle bir hedefe varmak içın alınacak özel redbirler de vardır Dış pazarlama düzeninin tamamen değıştinlmesı, tesırlı bıhmsel bir fivat ve kalite kontrolu bunlar arasmdadır rimı» en yüksek s e v n e \ e çıka» racak avnntılı bır çalısma3a ıhtıyaç olduğu şuphesızdır. • TOPRAK VE TARIM REFORMU: Bu, reformlar arasında en onemlısı savılabılır Toprak reformunun ıki yonu vardır Sosval adaiet vonü ve ekonomik verımlılık vonu lyi duzenlenHısı nlke sarflan dıkka*Je ıncelendığı. bolge=el özelhkJer gozonunde bulundurulduğu takdirde ıki amaç bırbmm rfestekllverek bu sektordekı «ekonomik refah» arttırılabılır Bu reformun uzun vadelı olumlu etkı yapabılmesı ıçın sossal aMALÎ REFORMLAR: « Î . dalet ve ekonomik verımlılık hedeflerınl «optımal» bir biçımli reform çok genı<; bır kavramde karrsttran ve ekonomik refadır Devletın \ergıleme ve harhı en büyuk tutacak bır plana cama sıstemını. Hazıne d'uzerını ihtijaç vardır ıçme alır Malue Bakanlığı te<=. kılâtında koklu ıslahata kadar uzanahılır Proçramın dığer bolumlerınde mali ıslahatın neleri kavradığı belırtılmıstır. Malî reform nltelığınde savılabilecek *NKACILIĞIN ISL\H1 : ozel konular sunlardır: Gchr Programda bankacıhğın ısversısı sıstemındekı noksanliklahı hakkında ayrıntılı ve lann düzeltılmesı, tarım vergıgenış bilgı venlmemektedır 1len ve tasarruf bonolarının verfade dar anlamıyle bu alandagı haline getirilmesi Vergiler. ki ıslahatın sınırh kalacağı kade verımı arttıracak tedbirlet nısını uyandırmaktadır Turkıve vergı kaçakçılıgının onlerye'de bugıin sadece bankacılığın metı bunlar ara'indadır Bu koıslahı gıbı rfaralmıs bır sorun nuda onemli ıki husus ziraat deSıl para kredi düzenimn ıssektorürden vergı alınması ve lahı gıbi eenıs kavramlı bır sotasarruf bonolarının vergne run vardır Karma ekonomı riuçevrılme^ıdir Program. zıraat zenıni ivı ısletphilmek Için Hu«ektorundekı vergı ödeme süctikümetın vapraatı beklenen en nu harekete eeçırmek ı=te§ı\ le onemli ıslerden bırı, bu alanda çok isabeth bir «onuca varm:=%atmaktariır Türkive'de para tır. Ancak Turkıve'de eöze batkredi'M dü7enleven. para arzımavan dıkkat çekmeien fakat nı, kredi varatılmasını millî tabuçunku olçülere ve«os\al adssarrufun toplanış ve da5'İ!"nı, let anlavısina göre hiç vergı ö . dolavısiyle millî sermave bırı dpmeven veya çok az ödeven kımini bunun kollara böliınübır zumre vardır Bunları veı«ışıinü etkıleven bugunkü kurum lemek uzere vergüerın kavram lar ve sıstem tvi ışlememektedir. sahasını eenisletmek ve «kuçu'.î» Malıve Bakanlı5ı Mrrke/ Bansavıhp oldukça kabarık kazanç saslavan bir zumrenın daha mıi kası ve Bankalar üçlü c ü ıle rfıessır bir bicımde vergılendirılSer k u n n l s r ve sprmave pıvamesı serekirdı sası arasında, millî ta«arrufu en vükspk seviveve çıkarıp ser• ENERJİ VE T \ B t t K\Ymave birikimıne ve daSılifina, N \ K L A R L A t L G İ U RtFORMka'kınmami7a en büvük hızı LAR: Turkne'nın tabıi kavnakverecek bır ilisk) kurulması ve larını mılli çıkananmıza en uyveni bir dÜ7Pn eefınlmpsı mnrrtcun ve ekonomik hıçımde l ' l e kıinriür Ru Hnrenrtp cidere tılmesi ve kullanılması ısteğı miIH sermave birikimıne onem Cok onemlıdır. Bu konucfa «vevermek yetmez. Üretim faalı. bılecek olan rrullî tasarruî veya dovız açığmın kapanması ıçın ge reklı yaoancı sermajentn yurda gınşıne ımkân vermeyebılır Gerçı Hukumet programı kalkınmamn fınansmanı ıçın gereklı tasarruf ve dovız ıhtıyacı bakjmından dışanya bağlılık derecesmın azaJtılacağını Oelırtmektedır Buna ragmen mıllî ekonomik menfaatlere ajkın olmavan yabancı sermaye ıçın katj olçuler konmaması yararlı olurdu Ayrıca yurt ıçı kaynaklarla fmanse edılemeyecek kadar bujoik ışler IÇÎH çoğTjnluğu Turklere aıt olması gereuen fınansman Kaynak'aııru bulmak guç olacaktır 1 Cumhurıvet '^281 GÜMRÜK MUAFİYETİ İLE CEKİLEN Malî reformlar Bankacılık B Yabancı sermaye ABA\a SERMAYE . Ç YENİ OLÇTJLER: Yabann sPrmaye ıçın şu şartlar konnauştun O Vurtıçi kavnaklarla M nanse edilemiyecek kadar büyük fesislerin kurulması, © Ortak Pazar ülkeienndeki uretıcılerle rekabet edecek endustri kollannın geiıştınlmesi, O Çoğunluk paytnın Tfirklere ait olması, Yabancı sermayenin bu yolda kullanılması tç ve dış ekonomik ılıskıler ıçın vararlıdır Ancak vabancı sermaye ıthalı şartlannı dar sınırlar ıçıne sokulması kalkınma surecınde meydana gel» Y • DEVLET KESIMİNUE EKüNOMIK REFORMLAR: Programda, Devlet kesımınde, Bakanlıkların ısleyışı de dami oiır.ak uzere ıslâhat yapılacagı bu aradaima mevcut her kalınlık da Ikdsadî Devlet Teşekt:ul!erını «kârlılık ve venmlüık ılkelenne ve modcrn ışletmeeılık kukalıtelennde rallarina ujşun olarafc çfılışrraiaResmî daıre ve sanayıcüerm muracaatları rının saslanılacağı» belntıln'kte dır. Yukancîakı hâlı ıl? leform menfaatlerı ıcabıdır. tam bir sısteme sahip gorunmemektedır. Plânlı Karma Lkonomı düzenı ıçınde Iktısadî Devlec Tesekkullermın hepsıntn başarısını kârlılık knten ıle tâyın e*>"jek Mercan. Vasıf Çınar Cad, Bıble House No 50 5 ımkânsızdır. Bunlar ıçmde tam anlamı ile pıyasa ekonom;s' ıçm Tel: 22 88 04 26 52 86, Tel. Vıkbraun İst. çalısanlar ıçın durum boyk olsa Yenı Ajans: 1159 3267' bile kalkınmada oncu ve dpstekç: kollar ıçın ayn icrılerler tavın etmek ve bu kollarm öaşan dekıiitın ıkj sorunu vardır: kılen Ugılendıren ıthâl ıkamesi recelerının başka olçulerle «Ge^T; Ye.ı Kurularak teşkılâi Maveya ıhracatın gelıştınlmesı, dış nel plân modeh» ıçınde defeılenlıve. Dışışlert, Ticaret, kısmen ticarete ve dışanya başlılık dedırmek gerekır Öte yandan Eafeanayı Bakanlıklan ıle Merkez recesi döviî kazandıran ve Kaykanlıklarda yapılacak gen^ı ıdaBankas, ve başka orguMenn ;obettıren faalıyetlerın duzenlenme re reformunu «ekonomik /ör.e revlennm bır kısmmı juklenesı, kaynaklann bu yolda dagılımı, tım» espnsı içınde ele almak cektır Bu sebeple örgutlenme, krediler sonrnu bu Bakanlığın şarttır Karma ekonomı. moasrn yetkj tayını ve koordinasyon gibi alanı olmaktan zıvade genel eko&niayışa gore, sadece özel \ e çok onemli sorunlann çözümlennomi politıkasının prensıpleri kamu sektorünün üretime Katılmesı şarttır ıçınde yer almalıdır. d:klan düzen değildir. Kanna e(?) Bakanlığın DU hedefe nasıl konomı, bunun yanında. tereıftvaracag] sonmudur. Yenı Bakanler arasında bir ıkame ve piâııiı lık iktisat politikası sorunu olamüdahale duzenidır Boyıe bır rak Türkıyenın en güç dâvâsı üduzen içınde genel ıdare meKazenne eğılmeve mecbur icalacaknizmasının ekonomik ıdare şuurtır. Bakanhğın başanb olabılmerogram, yıllardan bert şikSlulugu içınde yeniden duzenlcnsı ıçın bırçok sartlann bır arava yet konusu olan belli başlı mesi gereklıdır Bu alandakı regelmes) gereklıdır BakanJık eeekonomik sorunlan çözümlaformu Devlet Plânlama Teşkilâtınel iktisat politikası Rararlannmek amacına sahiptir. Yapılması nın görev ve yetkıleri ıle dan ve ıç ekonomik taalıyetlerduşünülen reformlar, Hükümet isııhüUa birlikte yapmak den bağımsız dejıldır Bu sebepprogramiTîin içıne dagıtılmıştır. tır le kararlann çoğunu Bakanlığın öngorülen ekonomik reformlann • DEVLET YATIRIM dar yetkı çerçevesi lçinde değıl sonradan belli brr kalıp lçine df>51NIN KALKINMA BANKAS1 eenel ekonomı politıkasının geniş külüp sistemli ve tutarü olarak HİLINE GETIRtLMES!: Bu kalıpiannm tçinde alınması geele alınması eereklıdır. Bundan Kamu sektörünün yatırımlarrnın reklidır Buna ragmen Bakanlıbaşka, bazı reformlar etki alanfıransmanı ıle ilgılı bır fcalıp ve ğın, almmasında rol oynavabilelannın genişlıfi dolayısiyle başka ş"kıldır Aynntıü tasan üzennde ceği özel tedbırler vardır. Bu ted rpformlara veva tslâhata Üıtiyaç avnca eleştın vapılahılır bırler şövlece sıralanabilir • DI? tKONOMIK ILISKT• Merkezî Dı» Pazarlams Orjrıi Reformlann naşanlı oiabılmesi LtRI.N YENIDEN DLZENLENtünün kurulması. lçln uzun radeB blr perspektll MESt: Dış tıcaret, driviz, gümrük # Dıs ticaret ataşelerinin ve İçınde ve eenel tktısat politikası himayesi ve dığer dış ekonnmık modell çerçevpsmde e j 0 alınması, dığer personelin eörevlerının ılışkılerde ışbırlıği ve kooraınasba*lantılanp tvi kıırulması, yan venıden tâyıni yon sağlamak amacını püden HUtesirlerin tvı «lc'llmesi. eksik ve # Dı? tı?aretın rinansmanımn kümet bo hedefe daha kolay ulaaksakl'kiann jıdprılmpsl, çelişBrcütlenme* ı, şaoıımek ıcfn «Dış Ekonoıınk I• Ddvız getiren ve döviz kay me ve çatısmalann önlenmpsl lı^kı.er Qa. 'nnsı» kurmak î%raşarttır Alınacak ekonomik tedbettıren bütun faalıyetlerın rıııds oldut 1 rüj hplırtmışlır hrvbırlerın başanlı olması Ttırk uluvenlden eözdpn eeçırılmesıdır. <e c»ır Cedefın vefeuruiacaKtej Bunun dışınaa kalıp dı; llişsunun dıleğidir. PAS1ANNAZ ÇElİK SAÇIAR PİYASAKIN EN UGUZ FİYATINA 430 304 304 L 316 316 L ÇELİK TİCARET ve BATI DOĞU TİCARET Sonuç P
Abone Ol Giriş Yap
Anasayfa Abonelik Paketleri Yayınlar Yardım İletişim English
x
Aşağıdaki yayınlardan bul
Tümünü seç
|
Tümünü temizle
Aşağıdaki tarih aralığında yayınlanmış makaleleri bul
Aşağıdaki yöntemler yoluyla kelimeleri içeren makaleleri bul
ve ve
ve ve
Temizle