Katalog

SAYFA tKİ =CTJMHURİYET; 1 Nisan 1971 dalet reformu, Savcıların teminatı, adli idarî zabıta ayrımı fibi konnlarda farklı bir inanç tasımayan Basbakan Nihat Erimin ve hepsi değerli ve tertemiz mesai arkadaslarının desteklenmesi gereklidir. Demokratik düzenin yitirilmemesi yolnn. da sarfedilen bütiin çabaları olnmln saymaktavız. Türk toplumunan bn düzenden gayrısına zorlanraası büyük sakıncalar dognracaktır. Asagıdaki koşullara bağlı kalınırsa Türk toplumunun şelecefini demokrasiden ayırmafa liizum ve hatta imkân kalmaz. Bnffln ortava çıkan sonncun sebepleri üzerinde durulması gereklidir. A YAPICIUYARMA Prof. Dr. Faruk EREM ren olaylar meydana gelmistir. Bnnlann etkili sekilde önlendigini söylemek mümkün olamamaktadır. Kannnlan idare eden kanunlann varlıfinı, onlara bağlılık zorunluğunu kabul etmedikçe hnknknn nstünlüğünden söz edilemez. Kanun yoluyla hnkuka aykırı islemleri me<rulastırmak mümkün defildir. Almacak tedbirlerin bn açıdan değerlendirilmesini temen Anayasanın emirleri imdive dek Anayasanın emirleri yerine getirilmemistir. Anayasayı, ona aykırı davranıslarla ihlâl etmek ile gereklerini yapmamak suretivle ihlâl etmek arasında fark yoktur. Knrnlacak hükfimetin geçmisteki ihmali örnek tutmayacağını ümit etmekteyiz. Türk toplumunnn çağdas nygarlık seviyesine erismesi ve Türkiye Cnmhariyeiinin layiklik niteliğini kornma amacını güden ve bövle oldnkları Anayasada açıklanmış bnlunan devrim kanunlarının ihlaline, vahim «ayılması ferekli olaylara raslandığı halde. hu kanunlar yokmuscasın» gösterilen ilgisizlik belli bir anlam kazanmifiır. Türk Devletinin Anayasada gösterilen la. yiklik ilkesinden gün geçtikçe daba fazla nzaklaşmak egilimine sürüklendiğini göste ni ederiz. Partilerin sorıımlıılıığu organının, Türk toplnmnnnn en ü«tün güvenini saglayacak biçimde. yeniden knrulması ve seçim uygnlamalannda bazt davranısları kesinlikle önleyecek tedbir. lerin alınması zornnludnr. Seçimlerde maddf menfaat tertipleri devlete karsı islenmis en a*ır suçlardan sayılmalıdır. Ba konuda partilerin sornmlulngu esastır. Anavasa, partileri, demokrasinin vaıgeçilmez unsurları sayarken onlara imtiyaz tanımağı düsünmemistir, onla. r» pek büyük sornm yüklemistir. Bnnn an. lamalan lâzımdır. Kisisel çıkarlarla, toplnm faydası en ke. sin sınırlarla birbirinden aynlmalıdır. Türk toplnmn bn konudaki hassasiyetini ve tepkisini örnekleriyle kaydetmiştir. Türk Anayasasımn biçimsel bir Ansysn olmadıfı bellidir. Sosya! adalet ve soıyal jüvenlik knrnlmadıkça alınacak tedbirlerin geçici olacağından endişe ediyom». DemokrariIerde izahını bnlamayan ekonomik farklılık ve ayrıcalıklan insan haysiyetine uygnn bir ölçttye baflayamayan rejimlerin yasaması mümkün değîldir. Siyasal alandaki huzursuzluğnn asıl sebebi üzerinde dnmlmadan düzeye özgii çareler aramakta fayda yoktor. Ekonomik kamu düzeni kurulmah ekonomik lâzımdır. Türk ekonomisinde kilit özel knrnlusların çalısmalarındaki gizlüik ve ekonomik kamn düzeninin devletçe knrnlabilmesini sağiaya. cak nnsurların bilinmezligi devleti denetimde güçsüı kılmaktadır. Türk ekonomisi Türk Devletinin tüm gözetimi ve bilgisi altında A nayasanın ilkelerine nyeun katna düzeninin kuralması dejildir. BSylesine bir ekonomik düzenle nygarlık seviyesine ulaşmak mümkün olamıya. caktır. Türk toplnmn bu seviyeye yaklasmak. ta degil, altına düşmekte hız kazanmıstır. Bo büyük tehlikedir. Türk Devleti, Anayasa ile sosyal adaleti •mırlayan sivasî, iktisadi ve sosval bütiin en. gelleri ortadan kaldırmakla görevli kıhnmıstır. Yapıldıjından bn vana yeteri kadar siire geçtiği halde Anavasamızın bn ilkesinin yerine getirilmesi çabalannda veterlilik ve içtenlik kaydedilememistir. Sosyai adalet Türk toplnmnnnn seçtı'tt devlet seklinin basta gelen mümevyiz vasıflanndandır. Anavaıamızın bn istetinin ivedi. likle basarılması gerekli idi. Ba konuda esaslara iliskin ve tesirli tedbirlerin alınmasında gecikmeler olmnştnr. clktisadî ve sosval hayatın adalete, tam çalışma esa'ina, herkes için insanlık havsıyetine yarasan bir vasayış seviyesinı sağlamak amacı» na eöre düzenlenmesi Anavasa gereği iken, bn düzen knrnlamamıstır. Türk topln. mnnun bn açıdan sikâyetçi oldntnnn eösteren nnsnrlar. bazı olayların asıl sebebi haline gt\mişlerdir. Difer açıdan so<val jrüvenlifin bütün Türk toplnmuna nygulanması cereklidir. Bu konuda götferilrn rabalar rrtersiz kalmıs, toplnmumuzu demokrasive bailı diğer devletlere kıyasla geride bırakmıstır. Universite sorunu Cumhuriyet'in dünkfi manşeti : « öğrenci olavlarını önleme çareleri incelendi» cümlesiydi. Her hükümet, tabiatında disiplin .geregi taşır. tster faşist olsun ister komünist, ister devrimci olsun ister karsıdevrimci. her tür iktidar, toplumda kendine göre düzenin sürmesini ister. ieni hükümetin öğrenci olaylarına çareler araması olağandır. Eski iktidar da öğrenci olaylarına çareler anyordo. Ne var ki, eski iktidar «ürıversiteyı tepelemek» üzerine bn volu seçmisti. Bu volu seçtiği için eski iktidarı haklı bulmak da mümkündür. Demirel, üniversitevi kendisine düsman olarak saptamıstı. Bu yargısında haksız değildl. Bütün dünyada tutucu ve gerici düzenlerin karsısına aydınlar öncelikle dikilmislerdir. Rus çarının. Fransız kralınm. Osmanlı padisahının karsısına dikilenler, önce avdınlardır. Avdınların yavdığı fikirler. dir ki, zamanla halk kitlelerinde uvanısı saglar. Eski düzenin yıkılıp yerine yeni düzenin kurulmasında öncü kisi ve kurulusİan sindirmek ve voketmek çabası, tutucu iktidarların tabiatında vardır. Demirel iktidarı, üniversitevî en azılı muhalefet kaynagı olarak deierlendiriyordu. Ç.H.P. ile anlasmasını bilivordu Demirel . Ama «bir avuç hayta» nin basını ezmek ve dudaklanna kilit vurmak zordu. Üniversite iktidar çelismesi, doldurulması mümkün olmavan bir uçurum çibi derinlesivordu. Üniversitede gelisen devrimci akımlann karsısına el altından silâhlandınlan komando grupları çıkanldı. Nafile .. Toplum polisleri fakiiltelerin altını üstiine çetirdiler. Nafile . Bazı öğretim üveleri polisle isbirliği vaptılar. Nafile öarencilerin arasına ajanlar snkuldu ve eenrler vanlıs vollara itildi. Nafile TÜ7İerce öğrenci hapse atıldı. Nafile Yüzlerce eence iskence edildi. Nafile t'niversite çençliçini dize eetirmek mümkün değildi. Mazlnm ülkenin eençleri. Demirel iktidarını empervalizmin ynrt ıeindeki eücii olarak saptamıslardı. Halk yoksullugunun ve Türkive eeriliğinin nedenlerini öğrenmislerdi. Atatürk'ün gençH6e öğütlerini ezberlemislerdi. Çağdaş fikir akımlarını yakından Izlivorlardı. Halk kitleleri ve emekci eöç'fri veterince nvanmıvan Türkive'de. ovanKin üniversitelerde olnsması tabii idi. Millî bağımMzlik ülküsünün damarlanndaki kan gibi bedenlerini dolastığını duvan on binlerce genç, sömürgen mürtecile. rin iktidanna : Evet.. diveme7di. Üniversite sornnunun ve öğrenci olaylannın temelinde işte bu gerçek yatmaktadır. Yeni hükümet bn gerçegi bilmelidir. Ancak bu eerçek degerlendirildikten sonradır ki, finiversite da\asına ve öğrenci olaylarına çare bulnnur. Yeni hükümetin tutıımn bu bakımdan önemlidir. Hükümet, va eençlerle diyalog kurmava yönelecek, ya da toplum polisi marifetiyle finiversitede disiplini sağlamava çalısacaktır. Üniversite sornnunu bir 7abıta isi sribi ele aldıkça. Demirel hükümetivle esdeğerli savılacaktır. Üniversite davasını tüm Türkive'nin sorunlan içindeki eercek yerine oturttuğu zaman. basarı volnna girecektir. Bueün üniversiteli eencin kafasında bir soru vardır : Bn hükümet. nasıl bir hükümettir? Erim kabinesi. ku.skulan silmek ve Türkiye'de dayanacağı devrimci güclere cüven vermek zorundadır. Bundan sonradır ki, atacağı adımlarda sağlam desteklerini varatmaya baslıyacaktır. Aksi halde memleketi büvük bir hnzursuzluğa sürükleyecektir. Bugün hükümetin idarî ve sivasî islerini yönetmekle görevli Savın Sadi Koças'ın dikkat edeceği bir nokta vardır : 13 Mart'tan sonra üniversitelerde olavlan varatanlar. eski iktidarın rİ7İi poli«i elivle silâhlandırılan ve beslenen komando ernplarıdır. Bunlar çenclikle % eni hükümet arasındaki ilıskileri bo7mak taktığıne sirismislerdir. Devrimci eençler. serinkanlılıkla beklemek voluno tutarlarken. komandolar. düsük Demirel iktidanna hizmet edercesine çörevlerini sürdürüyorlar, bombalarına, silâhlarına davranıvorlar. Devrimci gençler bu tnzağa düsmemeli, ve gelişmeleri dikkatle izlemelidirler. Erim kabinesi de millî çizgide ve demok. ratik yolda vürümeve kararlı ıse. üniversite sorunlarına zaten çözüm uraudu ve güveni getirmiş olacaktır. Şimdi bekleme zamanıdır. Sonııc enl hfikümet Snleyici bir nmut Yyalnızolmanın çok şeyisorumu altındadır. m|ı büyük Asla bırakılmamalıdır. UNDEISI UNE Çok haksız A.P. nin gazetesi, Demirel'in Nihat Erim'e ktnlmış oldugunu yazıyor, bu nedenle Demirel görev devretmek üzere Basbakanlığa gitmemiş ve Nihat Erim'e de basarı dilememis. Sebep: Sayın Nihat Erim hükümeti kurarken Demirel'in tevsiye ettiği Nurettin Ok, Olâlettin Coskun. Abdurrahman Güler gibi değerli arkadaslan hüknmete almamıs, hiç bir A.P. liyi Güvenlik Kuruluna katılan Bakanlıklardan birine atamamıg ve İçisleri Bakanlığına da 27 Mayısta İsparUya tâyin edilmiş olan bir valiyi getirmiş ki o vali o tarihte Demirelin kardeşlerini göz altına almıj, imiş.. *** Aynntılar ve çeşitli duygusal problemlerin girintili çıkıntılı yollarında saşırmadan, meseleyi memleket düıeyinde ve realiteler içinde ele aialım: Her şeyden evvel, sebep ne olursa olsun, devlet ve memleket Isleri ile meşgul olan, bu hizmetlerle görevli bulunan bir kişinin çocuk gibi küsmeye. konuşmamava, görev devrine gitmemek gibi duygusal yollara dökülmeye hakkı yoktur, bnnu yapıyorsa, devlet idaresinde olgunlaşmamış demektir.. Çünkü devlet adamının vazifesi her seyden önce ve her şeyin önünde memleket çıkarlarını hesaplamaktır. Devlet adamı, konusmavı, selâmı, sabahı yanl dialoğu kestiği zaman derhal olgun olmıyan insanlar düzeyine iniverir. tnsafla düşünmek lâzım; birinne gel, Başbakan ol diyeceksiniz, sonra da ille su insanlarla çalıs diye onun elini kolıınu bağhyacaksınız, davulu onun boynuna takacak, tokmafı kendiniz çalacaksınız!. Ba olur mn? Bu niyet ve arzu değil midir ki bizdeki pazarlıklı, protokolln koalisyonları süratle iflâsa götürdö. dolayısiyle parlamento sistemine daha ilk emekleme devrelerinde agır darbeler vurulmasına sebep oldu. Bakanlık makamlarından akşam olunea doğru liderlerinin huzuruna giden koalisvon temsilcilerinin inisiyatifi sorumSU7. insanlann eline bıraktıkları bir kargaşalık devri görmedik mi? Neden Demirel kendi hükümetlerini kurduğu zaman hiç kimsenin ipoteği altına girmek istemedi? Feryat figanlara, parçalanmalara rağmen bildiği, dilediği insanlarla çalısmak için inat etti. Bir başbakan ister istemez kamu oynnun, parlamentonun, partilerin eğilimlerini hesaplama>a mecburdur. Ama unutmamak lânmdır ki, onun gerçrk görevi memlekete hizmet etmektir, ana hedef memlekettir. Bakanlar Kurulur.da çene yarışı yapmak, çekişmek. çelmeleşmek alınganlıklann, kiiçük hesapların tartışmasını yapmak memlekete >ararlı değildir. Başbakan millete karşı duyduğu sorumlulukla serbestçe arkadas seç.melidir, tabii bu serbestliğin neticelerine de katlanmak sartiyle. Bir başbakan su veya bu kimseyi kabinesine neden aldığını, veva almadığır.ı söylemeye de mecbur tutnlmamalıdır. Devlet yönetiminin öyle koşulları, öyle icapları ortaya çıkar ki insan en çok değer verdiği kimseleri objektif anlamda haksulık yapmıs olma pahasına dahi feda etmeye mecbur kalır. Sayın Erim, elbet Demirel'in arzularını yerine getirmek istemiştir, fakat mümkün olmayınca bu imkânsızlık karşısında sayın Demirel ar.layış göstermeli, çocuk gibi küsmemeli, bu küskünlüğünü gazetelerle ilân etmemelidir. Devlet adamı olmak elbet kolay değildir! Devlet adamı olımnın bin tane şartı varsa bunlardan bir tanesi de politikadaki çevresiyle selâraı sabahı kesmemektir. Çünkü devlet adamının görev aracı dilidir, düşüncesidir .. Demirel'in bu kadar Başbakanlık ettikten sonra bu gerçeğe ulaşamamış olmasını kabul etmek istemiyoruz. Zamanında istifa etmesini bilemedi, kimse işine karışmadığı halde etrafına iyi arkadaslar seçemedi, tereddütleri, korkusu dolavısiyle tatbik edemediği kanunlar yüzünden anayasayı suçlu buldu .. Bütün bunUr onun eksiklikleri idi ama, bir de buna alıngar.lıklar, kendisinin kabul etmediği hususları baskasından bekleme gibi alaturkalıklar eklenecek olursa iktidards iken tuttuğu olumsuz yoldan, iktidard*n ayrıldıktan sonra da arrılmıyor demektir ki bu hal A.P. nin geleceği hakkındaki ümitleri kökünden baltalar. YAPI ve KREDİ BANKASI Kültür ve Sanat Hizmetferi Serisinden AKÜ DÜNYASMSIDA 7 7 . Sergi İtalyan Sanat Komedisi Tiyatrosu'nda kullanılan Donato Sartori'nin yaptığı MASKELER YAPI ve K R E D İ B A N K A S I Sanat Galerisi Galatasaray 17 Mart 10 Nisan 1971 Pazardan başka her glin 919 arası açıktır. s Moran: 579/2787 £45 yîne de 'da Ankara 3 No. lu İcra Hâkimliğinden: Dosya No: 971/137 Ankara Yenişehir Sümer sokak numara 7'8 de Yapı K. Kollektıf Şirketı vekıli Avukat Turhal tarafından hâkımlige verdigı 10/3/1971 tarihll dilekçesi ile konkordato muhlet talebinde bulunarak konkordato mühlet talep eden şirketin ibraz ettiği dilekçeye ekli proje ve mahallınde mevcutlan üzerinde yapılan bilirkışı tetkikatı ve mubrez 22/3/1971 tarihli bilirkişi raporu muvacehesinde borçlunun mevcudunun borçlarının °« 87 sini karşıladığı tesbit edilmiş olmakla adı geçen şirketin konkordato mühlet talebi Ankara 3. İcra Hâkımhğının 23 3 1971 tarıh 971/137 esas ve 971'139 sayılı kararı ile kabul edılerek konkordato rnühlet talebinde bulunan şırkete karar tarihinden ıtıbaren iki aylık muhlet verilmış ve konkordate komiserı olarak Ankara Barosu avukatlarından Aydoğan Anursal komser tayın edılmıştır. Adı geçen şirkette alacağı ve borçları bulunanlann komsere müracaatlan ile ış bu ilâmn şazetede ılan tarihinden itibaren 7 gün içinde rnühlet karanna ıtıraz edebıleceklerı I.t.K. nun 288 inci maddesi gerefınce ilân olunur. (Basın: A. 71312895 2T691 TEK KAPAKUakü Not: Şimdilik 12/44. 12/45, 12/54 cinsten piyasaya arzedilmiştir. M ıSonuç 1793 '2763^ Samsun Fuarı Birlik Başkanlığından 1 Samsun Fuannda yaptınlacak havuzlu dınlenme yeri ve ihata taş duvan ışi 2490 sayılı kanun hukümlerine gore kapalı zarf usulü ile ihale edilmek üzere eksıltmeye konut muştur. 2 îşm keşif bedeli (115 878.48) lıradır. 3 Eksıltme Samsun Fuannda, Birlik Encümenince 16 Nisan 1971 Cuma günü saat 14.00 de yapılacaktır. 4 Eksıltme şartnarnesı ve diğer evrak Fuar Müdürlüğünde mesai saatleri dahilinde görülebılır. 5 Eksıltmeye girebîlmek içm isteklılerin: a 7500 lira geçıcı temınatım, b 1971 yılına aıt Ticaret Odası belgesini, c Müracaat dılekçelerı ile vereceklen (Eksıltme şartnamesınde belırtüen usule uygun) teknık personel teçhızat ve taahhüt beyannamelennı, sermaye ve kredi imkânlarını gosterir mali durum bıldirısını (C) gurubundan en az keşif beden kadar tutarlı muteahhitlik kamesinı ve benzen iş yapma belgesini ibraz suretıyle Samsun Baymdjrlık Müdürlüğünden alacaklan yeterlik belgesini teklif mektuplan ile bırlikte zarfa koymalan lâzımdır. 6 Istekliler teklif mektuplarını 16/4/1971 günü saat 13 iKJ e kadar makbuz karşılığında Fuar Birlik Başkanlığına vereceklerdlr. 7 Yeterlik belgesini almak için İsteklılerin dilekçelerinl 12/4/1971 günü mesai saatı sonuna kadar Baymdırlık Müdurlüğü kayıtlarına intikal ettirmeleri gerekir. Telgrafla müracaatlar ve postadaki gecikmeler kabul edilmez. Keyfiyet Uân ohınur. (Basın: 12857/2775) Cumhunyet 2786 flCi ÖLON Çatalca eşrafmdan merhum Hayri Uğur ve Çorlu eşrafından Zıya Ersin'in torunlan, Yük. Müh. Faık Uğur ve Türkân Uğur'un oğullan. Hayri Uğur'un bırıcik kardeşı, Dr. Sabıha Karsak, Behçet ve Namık Uğur ile Mustafa Ersin, Gülen Gülbaran ve Basri Ersin'in yeğenleri, İ. Ü. İşletme Fakültesi öğrencilerinden nazik ve kibar genç dostlar tiyatrosu k KÜÇÜK SAHNE P a z a r S a l ı 18.15 21.15 , DOSTLAR. AYDIN UGUR 30 Mart 1971 gecesi geçirdiği bir trafik kazası sonunda vefat etmıştır. Cenazesı 1 Nisan 1971 Perşembe günü öğle namazmdan sonra Şişli Camıinden kaldınlarak Edırnekapı Şehitliğıne defnedılecektir. . Allah rahmet eyleye. AİLESt ^HAVANA DURUŞMASI BU OYUN ÖĞRENCl, ÖÖRETMEN VE SENDIKALI İŞÇlYE İNDİRİMLİDİR. Cumhuriyet 2793 Tabak ve Kâse Satınalınacaktır Ereğli Kömürieri İşletmesi Müessesesi Müdürlüğünden: 1 Sartnamesme göre kapalı zarf usulü ile teklif alınmak suretı ile: 6000 Adet Yemek Tabağı, (Ptslanmaz, KromÇelik) 3000 Adet Çorba Kâsesi, (Paslanmax, KromÇelik) satınalınacaktır. 2 Teklıf zarHan 20'4/1971 Sah günü saat 15 de Zonguldak'ta Ereğli Kömürleri İşletmesi (E.K.l.) Ticaret Müdürlüğünde açılacaktır. 3 Teklif mektuDİarı ve geçici teminatlar aynı fün saat 12 ye kadar E.K.l. Ozel Büro Şefüğine verilmiş olacaktır. 4 Şartnameler Zonguldak'ta E.K.t. Ticaret Müdürlügunden, Ankara'da TKİ Kurumu Genel Müdürlüğü Satınalma Daıresi Başkanhgmdan, Istanbulda Beyoğlu tstiklâl Caddesi Deva Cıkmazı Sümer Han Kat 45 de TKİ Kurumu Satmalma Müdiirlügünden alınabilır 5 E.K.l. Müessesesi 2490 sayılı kanuna tâbi değildir. (Basın: 12690/2779) TURNE DOLAYISİYLE SON 4 HAFTA = SEKRETER ARÂNIYOR y) ** asiye nasıl kurtulur? Çarşamba Perşembe Cuma Cumartesi 18,1521,15 Tel : 49 56 52 Vasıf Öngören'in Yabancı bir şirket iyi İngilizce bilen, süratli dak $ tilo ve steno yazan SEKRETER ARAMAKTADIR Müracaat: (İngilizce «SEKRETER») P. K. 44 Tophane İstanbul İlâncüık: 2923/2794 BASSAGUGI Çok deSerli mesai jımız arkada Selâhattin Meren'i kaybetmenin derin uzüntüsü içindfyiz. Ked«rli ailesine bassağlığı diler. tazlyetlerimizi bildiririz. Atom Eacrjiıi Komisyona Gencl Sekteterllti mennıplan Cumhuriyet 2795 . O l 9 T A B İ B İ * OKYANUS cıktı say ı YAŞAYAN TÜRKÇENİN DEV SÜZLÜĞÜ İlâncılık: 2953/2889 NİMBÜS \ Orhan TIJZÜM Saat: VM» Samstys Csa. IILI n na N « : KAYD? İstanbul Bnniyet Mudurlügunden aldıtıra 964233 nu • maralı paıaportumu kaybettım Hulcunsuzdur. Hmn KETENCt DİKKAT: BU SAVIDA RENKLİ İLÂVE 4 SAVFADIR 66 SAYFA 10 T.L.