Katalog

5 Şubat 1C71 : CUMHURİYET: rmYTA DE.J T.L'nin kısa tarihçesi Kurtaluş savaşından sonrakı yıllarda Turk Lırası, Amerikan Dolarından daha değerliydi. 1931 yılına dek bir dolar Türkıye'de 90 kuruştan muamele görmekteydi.. 1S31 yılında yapılan devalüasyorüa doların Türk Lirası karşıüğı 130 kuruş olmuştur. 40 yı) sonra, şırndi bir Amerikan doiarının karşılığı 15 liraya yükseltilmiştir ayarlaması yapılmıştır. 1931 devalüasyonundan sonra, 7 Eylul 1946 kararlan iie 1 doların karşıhğı 2.80 T.L. olarak tesblt edilmistir. 4 Ağustos 1958 de Türk Lirasımn değeri yeniden düşürülmüş ve doların karşılıgı 9 lira olarak öngörülmüştür. Yandaki tabloda 10 Ağustos 1970 karanndan sonra Türk parasımn bazı yabancı paralar kar şısındaki durumu görülmektedir. Şimdi 1.000 Türk Lirası ile 67.31 dolar alınabilmektedir. 2,5 lıranın karşılığı ise yalnızca 0.17 Amerikan dolandır. levaluasyondan sonra Tiirlc Lirasının deâeri BELÇİKAÇfAnk TİJfZK LİGASf TÜeK 1ROSI TÜJ&C LİRİSI TÜRU ÜJ2AS! ELLİ TÜZK LîRASI • YÖZ TÜ/ZK 1 TÜBK. UfZASI\U1ZASi. BEŞYÜ'Z BlN f. ZZ 1.85 JZOÇ /67O 3.34O 33.40 66.80 167 334 4.89 12.22 JZ4.44 122.22 Z44M 371.49 3.7i 7.42 13.56 37. 443 2.89 5/6 O.67 3 defa para âyarlaması yapıldı Türkiye'de Cumhuriyet dev. rinden bu yana 3 defa para 1.45 2/9 0.34 836 5.73 2O89 4178 14.46 3.37 20.300 41.7&O 2892 144.61 27i6/6 2.45/6 6.73 33.67 67.34 Haîîanın Yorumu Zamlar ve çahşanların açmazı Prof. Gülten KAZGAN CumhuriYet demelerine rağmen Ekonomi Cumhuriyet Ekonomi Cumhuriyet Bazı Bakanların «fiyatları arttırmayacağız» zamlar uygulanıyor 1 Toplu sözleşmelerin devam ettiği şu günlerde, hem özel hem kamu kesiminde bellibaşlı sınaî mamullcr ve hizmet fiyatlanna zamlar serisi de sürüp gitmektedir. Dev»lüasyonun arttırdıjjı sınai BÜLENT DİKMENER hammadde ve yatırım malları fiyatlanna toplu 6Özleşmelerin getirdiği ücret artışları ve kamn kesiminde Pereoncl nın aksine özellilüa lcöylüyü ve Bakanlar Kurutanun 7 Ağustos Kanununıın getirdiği maaş 1970 tarihinde aldığı «Devalüas kentteki dar gelirlı vatandaşı öartışlan da eklenince, ekono mide kârlann ve yatırım gü yon» kararı 9 Ağustos günü sa nemli derecede etkıleyecek Sümerbank zamları yürürlüğe kocünün azalmasını kısıtlama at 18.00 de resmen açıkJanmış, nulmuş, kaput bezinin metresi nın tek çıkar yolu, para arzı ve «Türk ekonomisinin gelece355, pazen 800, patiska 550 kunını genişletmek ve fiyat artış ğini» önemli derecede etkileyeşa çıkmıştır. larına göz .vummak olmakta cek olan diğer tedbirlerle birlıkUlaştırma eski Bakanı Mendır. Kamu kesiminde başla te yürürlüğe konulmuştur. yan ve sürüp gideceçi anlaşıteşe'nin yıne 14 Ağustosta «P.T.T. Buna göre Türk parasının deUevalüasyondan sonra suya da zam yapıldı. lan zamlar yapümazsa. kamu ğerı yüzde 66.66 oranında düşü T.H.Y. ve Denizyollan tarifelekesimi açıklarının bütçe acı rülerek bir doların karşıhğı 15 rine zam yok» demesine rağmen, Fotoğral: (Özgen ACAR) fını büyütmek yoluyla enf lira olarak tesbit edilmiştir. 1 Ocakta Denizyollan Akdeniz milyon dolarlık fark azımsan lâsyonu körükleyeceği; oysa. hattına büyük ölçüde zam yaAyni gun, hükümete gider vermayacak bir miktardır. zamlar sayesinde bütçe açık gilerini yüzde 100 e kadar artpılmış, daha sonra da P.T.T. 10 Ağustosta Maliye Bakanı lannın azalacağı ve fiyat ar tırma yetkisini veren kanunun tarifeleri yüzde 100 oranmda Mesut Erez, «Suni fiyat artışı ı tışlarının bir enflâsyona dö ilk uygulaması ile şeker ve a yukseltilmiştir. P.T.T. zamları cezai müeyyideleriıı nüşmesinin önleneceği söyle kar yakıt fijratlarına büyük blşimdilik geri alınmış, Şebir Hat yapanlara uygulanacağinı» açıklamıştır. nebilir. Ne var ki. ek satıları vapurlarına zam yapılmasmı Bugüne kadar cezai müeyyide | nalma gücü yaratılmadıkça, çüde zam yapılmıştır. Bu kararöngoren kararname, uygulanmak mekanizması işletilmediğine gö daha yüksek bir fiyat seviye ların yarusıra çeşitli mal ve hizüzere sıraya sokulmuştur. re Bakanın bu sözünün ışığı al ' sinde. daha az satış ve daha metlerin fiyat ve ücretleri hetında işlerin yolunda gittiği, fı az üretim çerçeklestirilebile men her gun süratle jükselmeİLÂÇ ZAMMI yatlarda önemsenecek artışlat ceği düşünülürse, zamları iz ye devam etmiş, 15 Ağustos 1970 olmadığı sonucuna varmak geleyerek para arzı genişleme de bir açıklama yapan Başbakan NASIL YAPILDI? rekir. sini süratlendirme baskıları1 Ancak, Erezin Kabine arka nın da ortaya çıkacağı anladaşı Gürhan Titrek, 18 Ağusşılır. Aynı baskı, zam kervaDevalüasyonun halkın geçim olanaklarını zorlayan etkisi şid tosta gazetecilere şu demeci nına katılan özel kesim taravermişti: detini sürdürürken, ilâç imalfttfından da gelecektir. Böyiece. «Sanayici ve tficcar gelişi güçılan Saglık Bakanlığırîa başvu1970 sonunda, 1969'a oranla Devalüasyon kararının açıklanrarak yuzde 20 zam isteminde zel fiyat artışlannda bulunmaz•t 1012 kadar olan fiyat ar masından itibaren başlayan fiyat sa tek kur sistemine hemen gibulunmuşlardır. tışlarının, 1971de en az • • 15 artışları ve zamlar hâlen devam 'e varacağını söylemek, pek Devalüasyonun ilâm tarihinden etmektedir. hatâlı bir öngörü olmamak hemen bir kaç gun sonra kamu. 10 Ağustostan bu yana bazı mal irerekir. Batı ekonomilerinin oyunun dikkatini başka konulave hizmetlere yapılan zamlan şöy içinde bulunduğu ücretfiyat ra yöneltmek için «Türkiyenin le özetlemek mümkündür. artışları ikilisine. ek etkenkolera tehlikesiyle karşı karşıv» 10 Ağustos: Şekere 60 kuruş, lerin de karışmasıyla, Türk olduğtt» haberini ortaya atan akaryakıta yüzde 3040 zam yaekonomisi de katılmak yoSağlık ve Sosyal Yardım Bakanı pıldı. lundadır. Vedat Âli Özkan, İlâç zam istekSAGLIK BAKANI Çahşanların ücretmaaş artış12 Ağustos: Meyva, sebze ve itlerine sert tepki göstermiş ve (İlâca '»0 zam istefini çok larıru zamların fretirdifi fi hal malları fiyaüan yüzde 1060 17 Ağustosta şu demeci vermişbuldu. '• 41.4 zammı kabul etti) yat artışlannın silip götür yükseldi. tir: mesi olgusu. çahşanların ıçin Süleyman Demirel «Devalnasyon 13 Ağustos: Özel bira v e kolah «tlâç imalcilerinin yüzde 20 de bulunduğu açmazı göstcr zam furyasını gerektirmez» demeşrubat fiyatı arttı. Yurt dıjı zam isteği, bizira maliyet sismektedir. Personel Kanunu PTT hizmetlerine zam yapıldı. temi ile fiyat diizenlemesini alve toplu siizleşmeler, calışan mıştir. Ancak bugüne kadarkı uygulalak bullak eder. Bu sebeple böy 22 Ağustos: Şişe ve cama yüzlara, refahlarını etkileyecfk ma ve gözlemler Başbakanı hakle bir şey olamaı.» de 14 zam yapıldı. Durdurulan bir tek değişgen üzerinde BÖZ lı çıkarmamış, hemen her sekAnlaşı lan yüzde 20 nin üzezamlar bir süre sonra tekrar yüsahibi olma olanağını verir; rindekı zam talepleri maliyet rürlüğe konuldu. Tuzla porselen bu da. nakdî olarak maaş törde tam anlamiyle •zam furyası» devam etmiştir. sistemine uygun düşmüş, ilâç fabrikası, mamullerine yuzde 10 veya ücrettir. Kontrol e firmaları ile Sağlık Bakanlığı zam yaptı. Lâstik fiatlan yükselmedikJeri değişgenler ise, BAKANLAR axasmda 2 ay sürdürulen pazardi. nel fiyat seviyesi ve çahşanNAHtT MENTEŞE lık sonucunda 22 Aralık 1970 ların sayısıdır. Nakdî ücret 29 Ağustos: Okul malzemesi fitarihinde ilâç fiyatlanna orta(Beyanlarının aksine, ÇELİŞKIYE maaş artışları, peşinden payatları yüzde 30 arttı. Motosiklet lama yüzde 41,4 oranmda zam zamlar yapıldı) ra arzı artışı ve fiyat artışıve Anadol fiyaüan arttı. yapılmıştır. Yeni uygulamaya nı getirmezse, çahşanların DÜŞÜYOR Aradan 5 ay geçmesine rağ 12 Eylül: Türkiye Tüccar ve göre, zam oranı bazı ilâçlarda gerçek satınalma güçleri yiikSanayiciler Derneğinin raporuna yüzde 100 ün Uzerine kadar çık men «Farklı kur uygulaması» gore selmekte, fakat, bu kere de toptan fiyatlarda yüzde 560 sürdürülmekte, genellikle ürünü •naktadır. ğil çalışanlann sayısını art Zam kararlannm birbirinl izartış oldu. Kırtasiye malzemesi 12 dolar üzerinden alınan tanm tırmak, işsizlik artmakudır. lediğı günlerde bazı Bakanların, YANILTICI üreticüeri bu durumu zaman za fiyaüan yüzde 80 zam gördü. Ev En iyimser tahminle işsizlik bir kısım malların nyatlarının kiralan yüzde 20 yükseldi. man protesto etmektedir. oranı faal nüfusun ' • 10 yukselmiyeceğine dair verdikleri Sanayi Bakanı SeUhattin Kı1 Ekim: Linyite yüzde 10 zam BEYANLAR unun altına düşmediği Tür sözler, bir süre sonra doğru çıltlıç ile Ulaştırma Bakanı Nahit yapıldı. kiye'de, bunun yaratacafı cid mamıştır. Menteşe, 20 Ağustos'ta «FırsatV Ekim: Tekstil mâmullerinin dî toplumsalekonomik soVerilen bu btrkaç örnekten 14 Ağustosta Izmirde gazeteçılık şeklinde fiyat artışlan var» fiyptı yüzde 10 yükseltildi. runlar açıktır. Bu halde, ça Oilerle konuşan Sanayi Bakanı de anlaşılacağı üzere devalüasdemekle aynı kabinedeki üyelelışanların gerçek satınalma 9 Ekim: Dişçilik malzemesi ve yon öncesi ve sonrası yapılan rin tutarsız sozlerinin yeni bir mezar taşı fiyaüanna yüzde 50 gücündeki artış issiz kalan Salâhattin Kıhç ile ulaştırma hesaplar doğru çıkmamış, hüBakanı Nahit Menteşe «Sanayi örneğini vermışlerdır. ların sırtından ödeniyor de zam yapıldı, kümetin sorurrüu üyeleri, kamu mektir. Zamlarpara arzı ge mamullerine ve ulaştırma tarioyuna sık sık yanıltıcı beyan11 Ekim: Fiyat artışlan Meclifelerine zam yapılmıyacaktır» nişlemesifiyat artışları zinciEKONOMİ DAR larda bulunmuşlardır. se de tn'rdi. Çay 20. Kahve 40 kudemişlerdir. ri, nakdî maaşücret artışları ruş oldu. Sanayi Bakanı sözlertnl şu nın önemlice kısımlannı si 13 Kasım: Margarin Cyatı 75 ku BOĞAZIN lip götürürken, özel ve ka cümle ile pekiştirmiştir: ruş arttı. mu kesiminde kârlar ve ya «Sümerbank malları ile çimen23 Kasım: Gümrük tarife cetvel tırım gücü de azalmayacağı toya zam yapılmıyacaktır. Bix EŞİĞİNDE lerinde yer alan 326 kadar târiıe hattâ yükselmiş olacağı için şimdilik zam yok demiyoruz, pozisyonuna yüzde 50 zam yapılişçi çıkarılmaları önlenmekte zam yapmıyacağız diyoruu Halkın geçim olanaklanm ö dı. issizlere yeni iş alanları aç Sanayi Bakanının bu açıklanemli derecede etkileyen deva1 23 Aralık: llâçlara ortalama ma olanağı ortaya çıkmakta masından 5 ay kadar sonra çilüasyon karan ve fiyat yükse1 yuzde 41,5 zam yapıldı. Eekrrik dır. Montaj sanayii gibi bazı mento ve Sümerbank mamullelişleri enflâsyonist baskıyı art malzemesinin yüzde 60. yağlıboalanlarda toplu işçi çıkarma rine büyük ölçüde zam gelmiştırmış, Türk ekonomisini yine yanın fiyatmın yüzde 25 oranınlannın başladığı bu günler tir. Çimento zarnmı 25 Aralıkta «Dar bofaz» ın eşiğine gettrmiş da arttığı açıklandı. dc, çalışanlann açmazı çok uygulanmaya başlamıştır. Buna tir. 24 Aralık: Suyun metreküpüne açıktır. Ekonominin karşı göre, bir torba çimentonun fab10 Ağustos'tan bu yana özel1 yüzde 20 tam yapıldı. laştığı seçim, daha fazla ya rika teslim fiyatı 795 kuruştan likle büyük sehirlerde kiralar | Bunu izleyen tarihlerde de zam tırım, daha fazla çalışan, fa935 kuruşa çıkanlmıştır. Çimenyüzde 20 oranında artmış, gıda furyası devam etti. Sinema bilet kat, artan fiyatlann bugün maddeleri fiyatlarmda olağanüs1 fiyatı arttı. Çimento ve Sümeryükselttiği nakdi maaş ve üc toya uygulanan zara oranı yüzde tü artışlar, aileleri mutbak mas I bank mâmullerinin fiyaüan yük SELAHATrtN KILIÇ retlerin gerçek satınalma gü 1620 arasındadır. raflannı kısmaya zorlamıştır. seldi. Bunlann dışında halkın zo cünü yükseltmesini önlemek (Sümerbank rnallan ile çimenYanlış hesaplamalar yüzün l u i u l J Sgiyim , T U U T<= , u a umaddeleri .^^^. ve le, daha az yatırım ve üre5 gıda NE DEMİŞLERDİ, toya zam yapmayacağız, demişti) den memur maaslannın bütçeye | fiyaüan da hızla artmaya devam tim, daha az sayıda çalışanın Ekonomik tedbir ve tahmin yüklenimi tahminlerin üzerinde daha yüksek bir gerçek satıNE OLDU? gerçekleşmiş. bunun sonucu ola lerin turarsızlığı, iktidann başı nalma gücüne kavuşması ararak da cari masraflar arttığınBaşbakan Süleyman Demirel ta sındadır. Yöneticilerin terci 27 Ocak 1971 tarihinde Südan yatınmlann kısılması zoraiından yapılan açıklamalarda hi, kuşkusuz, birinci alterna merbank mamullerine yüzde da görülmektedir. Bunlann en runluğu ortaya çıkmıştır. tifin 6eçirni yolundadır. Para 20 50 oranında zam yapıldığı Ayrıca, ithal malı ham madbelirgini 1970 ithalât tahminiarzı genişlemesi ve artan fi açıklanmıştır. Oysa, 7 Ekim 1970 de fiyatlannm artması. ve topdir. yatlar, bir süre, ekonomiye tarihinde Sanayi Bakanlığı, Sa131.50 132 lu sözleşmelerle ücretlerin yük Cumhuriyet 15 Ağustos'ta Başbakanlığın suni nefes alma olanağı ve nayi Dairesi Başkanı Mehmet 313. 3 1 5 önünde gazetecilerin çeşitli so selmesi maliyetleri etkileyerek Rfşat recektir. Gölhan «Sümerbank mamulleriHamit 180. 182. rulannı cevaplandıran Demirel, «zam furyasmı» kamçüamıştır. ne zam yapılmıyacağını» kamuÖnümüzdeki günlerde yürürlü Aziz «1970 de 1 milyar dolarlık itha150. 155. Ne var ki, ekonomi, bu yoUa an oyuna müjdelemeleri için gazeteğe konulacak yeni zam karar Napolyon lât yapılmış olacaktır» demiştir. cak 1972 sonuna kadar nefe 130. 135 cilere bildirmişti. alabilecek gibi gözükmekteOysa 1970 yılında gerçekleşti nameleri ve gider vergileriyle 24 iyar küJçe 19.98 20.00 Gerek Bakanın, gerekse Sanadir. Devalüasyonu iıleyerek rilen i t h a l â t miktan 935 halkın geçinmesi daha da zorüç yıl için abndığı bildirüen yi Dairesi Başkanının beyanlanmilyon dolardır. A r a d a k i 65 laşacaktır. ek krediler tükenip, olağan Hilton karşısında dış ya'rdıma kalındığında, fi HAFTANIN FİLMİ KİRALIK KATLAR yat artışlan. darlaşan döviz KONAK Sinemalarında darboğazında bir ekonomi ATLAS Büro ve muayenehane için bırakacaktır. Bunun anlamı kaloriferli katlar kiralıktır »rtmayan yatırım, artan iş Cumhuriyet Cad. 187 sizlik ve süratlenen fiyat ar Telefon 48 47 4« ÖZEN FtLM ' tıçıdır. 1972 yılı sonunu ?im. didrn düşiinmekte olan aca Cumhuriyet: 1058 İlâncılık: 2059/1083 ca kaç ki%i \ardır? Zam f uryası devam ediyor T ALUASYON PTT zam kararı nasıl geri alındı ? Iktisadî Devlet Teşekkülleri, çerek per sonel politikalan, gerekse siyasal etkiler nedeniyle hemen her yıl zarar etmektedirler. Bu kurujuşlann açık • lan ya hizmet ve malIara zam yapdarak kapatılır veva hazine, bu borçlan devralır. 1971 yılı İçin. bazı tktisadl Devlet Tesekküllerinın açıklarının ne şekılde kapatılacağı kor.usunda Milletlerarası tktisadl Işbirligı Teşkilâtı ve Hazine Go nel Müdürlüğü Maliye Bakanlığmdan «onay» almıştır. Buna göre Iktisadi Devlet teşekküllennin mamullerine zam yapüacaktır. Bakanlar Kurulu, çeşitli kararnamelerin yanı sıra PTT hizmetlerine 650 milyon lira ek gelır getirecek bir zam kararnamesı ' hazırlamıştır. Başbakanlık. Kanunlar ve kararlar tetkik daıresi dökümanlarma go re 30 Kasım tarihli bu karann numarası 7/1643 tür. Bu kararlann ışığı altında 29 Ocak günü tüm PTT hizmetlerine yüzde 100 oranında zam yapıldığı açıklanmıştır. Aynı gün Istanbul'da bulunan Ulaştırma Bakanı Orhan Tuğrul, İktisadi Devlet Teşekküllerinin 1971 yılında yapacaklan zamla elde edecekleri jrelir miktan Maliye Bakanlığının «onay» yazısında görülmekttJir personel Ocretlerini karşılamak için bu karann aJmdıgını gazetecilere bildirmiştir. Ne var ki, Bakan acele olarak Ankara'ya çağınlmış ve Tuğrul. 17.30 uçagı ile Başkent'e Ritmiştır. den alınarak DDY Yönetim Ku ruluna atanmıştır. Bunun benzeri bir olay de\ralüasvon karannm açıklandığı gün tstanbul'da meydana gelmiş. Defterdar Hakkı MusabaJlı, şeker zammını basma açık'aAğız değiştirdi mıştı Musaballı hakkında da o Bakan, bu kez Ankara'ya gi tarihte soruşturma açılmış. fakat görevinden alınmasma lüdince ağız değiştirmiş ve «Zam kararı haberim olmadan alın zum göriilmemıştır. mıştır» demis ve zamlar durduAncak.. PTT zamlannm açıkrulmuştur. lanması. Başbakanı çok tozdırBu gelişmelerden sonra «zam mıs olacak kı. PTT Genel Mümı açıklsdı diye» PTT Genel dürü 3 gün içinde görevinder Müdürü Necmi özgür, görevin alınmıstıl. SONRASI NELERE ZAM YAPltDI T I EKONOMİK RESAP ADI A) Merkez Bankasınca verilen avans ve krediler (NET) Hazineye Kamu ekonomik keslmine Bankacılık sistemine B) Hazinenin tahkim edilmlş borçlan C) Net altın ve dövia D) Net aktif kalmtısı T op1a m A) B) C) D) Tedavüldeki banknoüar Mevduat karşılıkları Çeşitli nitelikte depozitolar Net pasıf kalmtısı T op1a m DURUM GÖSTERGESİ :. Milyon TL «hnak miktan l l l l l l l l • l l l l l f mı l ı ı ı ı ı ı ı ı ı ı ı ı ı ı ı ı u ı ı ı i M tTı u ı ı ı ı ı ı ı l ı ı ı ı ı ı ı ı ı ı ı ı ı ı ı ı ı ^ ı ıiııııııuıuıııl Bir vır5* Bir hafta Son cetvert * Tiır yn" Bir bafta öncesi önceye röre öncesi Snceve 83/1/1971 24/1/1970 16'1/1971 göre çöre lllllllllllll Artı» «eya. azalış 3 737 3 316 5 243 5 386 1 765 19 447 ıımııııııııııııı 12 825 4 458 1 774 390 19 447 3 178 3 305 5 271 5 388 45 17 187 4 092 3 322 5 280 5 386 1 557 19 637 13 067 4 459 1 857 19 637 254 28 2 1 720 2 26(1 2 393 704 559 11 355 6 37 IIIIMIMIirillllllllllimillMIIMIIIIM l l l l l f l l l l l 1IIIIH II 10 432 3 754 2 626 375 17 187 852 15 2 260 190 242 1 83 136 190 208 Hafta içinde Merkez Bankası. nın «Haıineye Kısa Vadeli Avans» hesabında 367 milyon lıralık bir azalma olmuştur An. cak Hazine, Merkez Bankasındakı mevduatından 12 milyon lira çektiğinden, net ılişkilerde 355 milyon liralık bir eksılis görülmektedir. Hazine. ayba;larında ıhtiyacı olan parayı ay sonlarında bınktirmekte olduğundan bu azalma olagandır. Emisyon artışı Bütçeden sonra hızlanacak Hazırlayan: ZIYA KAYLA azalma aybaşında ödenecek aylık ve başka giderlerin karjılanmaaı ıçın yapılan bir hazırNET ALTIN VE lıktan ileri geimektedir. önümüzdeki haftalarda Hazinenin DÖVİZ bankaya olan borcunun yeniden Net altın ve konvertibl döartması beklenilmelidır. Yeni viz hesabında 256 milyon lirabütçemn yürürlüğe girmesinlık, (Muhtelif) bölümündeki den sonra da borçlanma hızla döviz borç ve alacaklan da he »rtacaktır. saba katılırsa. toplam net altın Bu haftaki vaziyet cetvelinin ve rföviz hesabında 208 milyon geçen bafta cetveliyle karşılaşliralık bir artış olmuştur. Geırılması, resmi bankalann sıkıçen yıl aynı tarihte 169.9 mil ;ık bir duruma düştüklennı yon dolar olan net altın ve kon »östermistir Diğer bankalar vertibl döviz miktan 23/1/1971 Merkez Bankasına olan borçlagününde 424.7 milvon dolara rını örfevıp. bu bankada buluçıkmıştır nan mevduatlan arttırılırken. resm! bankalann ters bir egıTEDAVÜLDEKİ lim içinde bulunmalan anlaşılması güç bir durumdur. Merkez BANKNOTLAR Bankası Başkanının 3 Eylül 1970 Bu hafta görülen 242 milyon SÜnü " Çumhuriyet gazetesınd»* liralık azalı;, ay ıçindeki dalyavınlanan demecinde; Ziraat galanmanın olağan bir sonucuBankasımn, Tarım Kredi Koope dur. Geçen yıl aynı tarihteki ratifleri kredilerinden ve tahvil miktara göre yıllık emisyon izerine avans kredilerinden artışı 2 milyar 393 milyon lira îagladığı imkâhla, 110 milyon olup yıllık artış oranı % 22,9 liralık plasman bonosu satın aldur. Bu oran geçen hafta tesdıgi açıklanmıştı. Bu nedenle, pit edilen oranın 0,1 üstündecfaha fki hafta önce, tahvil üzedir. Emisyondaki azalışın 127 rine aldıklan avanslan Merkez milyon lirasının. aynntılan belBankasına tamamiyle ödemiş li olmayan (Sair Hesaplar) m olan resm! bankalann yeniden net aktif kalmtısındaki eksilme bu yola başvurmus olmalarıden ileri gelmefi dikkati çeknı. plasman bonosu satm alamektedir rak Hazineye kavnak saglamak için yapmış olmalan lhtimali MEVDUAT ortava çıkmaktadır. 'A 11 faiz, banka ve sieorta muameleleri KARŞILIKLARI vergisi ve komi>!yonla Vo 15'e ra Hafta içinde bu hesapta çok kın bir maliyetle alınan paralaküçük bir düşüs görülmüstür. rın «4 9 faiz gerirmekte olan Geçen yıla göre artıs • / « 18,8 oraplasman bonolanna yatınlması nında 704 milyon liradır 25/1/ ise çok vanlış bir davrams ola196924/1/1970 tarihleri arasıncaktır. Bankalann plasman bodaki artış *•'» 25.4 oranmda 761 nolarını vüksek faİ7İe saSladıkmilyon İira. 20/1/196825/1/1969 lan kaynaklarla deSil. likidite tarihleri arasındaki artış ısp Imkânları musait oldugu zaman '.'«45 oranmda 934 milyon lira satm almalan eerekir. idi. Bu karşılastırma. mevduar artış hızının bu jnl, geçen yıL Emisvonda bu hafta görülen lardan çok daha düsük seviye düsüse raSmen. vıllık »rtıs hızı de olduğuntı anlatmaktad^r. • » ' 22.8'den •'. 22 9'a çıkmıştTr. Çok yüksek olan bu oranm SONUÇ veni bütcenin uvtrulanmasından Hazinenin Merke7 Bankasına 'nrıra daha da artması bekleneolan borçlanmaiarında görulen bilir. tüklerini söylemek dur. mürnkün BANKACILIK SİSTEMİNE Bankacılık ııstemİDe verilen kredilerde. bu hafts sadece 37 milyon liralık bir azalıs vardır. Ancak, hesabıu ayrıntılanna gırildiğl lamın oldukça ilginç conuçlara Tanlmaktadır. Ticarî kredilerde 101 milyon liralık bir azalış olurken, tarım senetlerl uzerine açılanlar 96 milyon liralık bir artış göstermiştir. Tahvil üzerine avanstaki çoğalıs 32 milyon liralıktır. Böyiece, bankalara açılan kredtlerde bir azalış değil, 27 milyon liralık bir artış olmuştur. Bankalar Merkez Bankasındaki mevduat heçaplanna bu hafta içinde 64 milyon lira daha yatırmış olduklanndan net ilişkl 37 milyon liralık bir eksilişe dö. nüşmüştür. Özel bankalarla resmî bankalar ayrı ayn incelendiği zaman durum daha da ilgi çekicl olmaktadır. Tarım senetleri üzerine açılan kredilerdeki 96 milyon liralık artıs Ziraat Bankasına açılan kredilerdedir Tah vil üzerine avansta. 8zel bankaların aldıklan miktar 5 milyon lira azalırken, resmî bankaların. aldıklan avans 37 milyon lira artmıştır. Diğer yönden, özel bankalar bu hafta İçinde Merkez Bankasındaki mevduatlannı 87 milyon lira çoğaltmışlar, buna karşıhk resmî bankalar 24 milyon lira azaltmışlardır. Bütün bu bilgilere dayanarak; hafta içinde, özel bankalann Merkez Bankasına olan borçlannı ödeyecek ve bu bankad»ki mevduatlarını çoğaltacak kadar iyi durumö*a oldukları halde, Resmi bankalann Merkez Bankasına olan borçlanm arttıracak ve bu bankadaki mevduat hesaplarından para çekerek kadar sıkısık bir duruma düs A LTIN TAN Rİ BEN I M L E D I R . ve