Katalog

LTFA DÖRT: sCUMHDRtYET: İK ÜLSENtN emniyeti T» politık kuttreti nazik kswramlardır. Dünyada mevcut serî güçler arasında sayılmadan halde yukandaM ber iKt sustan fta hoşftman fHkeler rdır. Buna paralel olarak, nük r güç oian derietler dninya işinde kesiî poiitik kuvvet ve oooraüe etktier icra. eöerlern. yakın tarihte, büyük. nülcrr giie* saiup. olmalanna ltari vaİBt vaki* acae duşttiklerl muhakkaktır. Nökteer ineiâMBnn genel k»ktotetiklerine de keaca deBfa nükleer Mîâhın kndreti, filâk eturödifjnde açıfa çıkan ıerjinin kimyevî patlayıcı mads TNT'nin infilâki lle açtga çıın enerji Ue mukayesesi yapjraik ifade edffir. Şinadiyedelc yapümış konvaasJmet patlayua madde ihtiva esn bombalann en, büyüfcü 10 m TTJT eşdegeri kudrettedir. ir kilo tonluk (KT) nükleer ir silâh 1000 ton TNT ninki ka ar enerji hasıl eder. Buna bener olaıak, 1 megatonluk nükier silâh 1 milyon ton (TNT) J2ooo f<foo Yazan s (veya 1000 KT (TNT) ) kadsr enerji hasıl eder. KudreOi r o ketler kullanılaralc bu silâhlar dünyamn herhangi trir noktası arasında bîr saatten daha az biı zamanda gönderilebin'r. 50 megatondan daha kudretll silâ'a yapmak tntimkun ise de, ağırlıfc ve kullanışh ölçiiler sorunu nedeniyle yapılmamaktsdır. Nükleer silâhın patlatılma yer ve şekilleri de önemlidir. örneğin atmosferde infilâk ettirildiğinde, toplam enerjisinin % 50'sl blast ve şolc etıerjisi, f/«35'i termal radyasyon ve °/t 15'i nükleer radyasyon olarak açığa çıkar. Su altında iafilâk ettirilirse, serpinti artıklan su ile çabucak karıştığından ve su radyasyonu önemli ölçüde tuttuğundan dolayı radyoaktivite tehlikesi toprak listü patlamslara kıyasla çok daha az olur. Radyoaktil mater Murettin ÇAKIM * > Nükleer silâhlanma masrafları Ue savunma, eğitim ve sağlık harcamalan kıyaslaması. Yülık harcamalar. Amerikan doları eşdeğer. (Milyon) Ulkelerin emnıyelL Ve poiitik kudret yal su akmtüan ile dlfer yerlere tasuıır ve eğer akınta hattı biliniyorsa, kirlerımlş suyun lzlediği yol tespit edilebillr. Nükleer radyasyonların genetilt tesirleri de oldukça önemli bir konudvır. lyonlaşüncı radyasyonun insan, hayvan ve bitkilerdeki irsî maddelerde değişmelere sebep olduğu deneylerla tespit edilmiştir. Bu değişmeler iki esaslı smıfta toplanır: Birincisi, babadan oğula tohum hüoreleriyle genetik mesajı ileten tek genlerdeki değişme, lkincisi de, geıücri ihtiva eden krotnodol&rdan, bir kilogram uranyum • 235 için 15 bin ile 17 bin dolar arasında olmaktadır. Fazla rakam vermemek için kısaca Amerika'da yılda uranyum için net 150 milyon dolar harcandiğını söylemek yeter sanıyorum. Plütonyum 239: Bu madde, nükleer reaktörlerde uranyum 238 ihtiva eden yakıt elemanlarınm nötron akışına tabi tutuiÖRÜLÜTOR ki, neresinden ması sonucunda elde edilir. bakılırsa bakılsın, nükleer 20 kilotonluk bir nükleer sasilâhlann kullanılması havaş baslığı yapımı için 8 Kg. >;* linde insanlığın topyekun mah95 saf plütonyum 239 gerekiivolması söz konusudur. dir. Bu iş için de Amerika'da Burada önemli bir konuya, yılda 86 milyon dolar harcannükleer silâhlann maliyetine demaktadır, Bir tsveç kaynağına ginmekte de yarar görüyoruz: göre harcanan para yılda 70 mii Nükleer savaş başlıklannın yon dolar civarındadır. ana maliyeti bölüroUnde özel böDiğer çeşitli savaş başlıkları lUnebUir maddeler olarak (Nukleer patlayıcı) Uranvum 235, nın yapıtn programlannın maliyeti ise daha ilginçtir. Bu bo Plütonyum • 239 ve Uranyum lUmde Plütonyum savaş başlığı 233 gibl üç önemli maddenin mayapımı, tcrmonükleer savaş başHyetirü hesaplamak gerekir. Yallığı ihtiva eden yapım prograni2 UTanyura . 233 ile ügili tüm bilgüer gizli oldugundan butıu mı, yılda Amerikan kaynaklanna göre kendilerine 120 milyon hesaplamaya dahil edetniyecedolara malolmaktadır. tiz. zomlann küçuk veya büyük tasunlaruun kaybı, dublikasyonu veya yeniden dUzenlenmelerinden dolayı ortaya çıkan kromozom düzensizlikleridir. Bu düzensizlik kişinin üretme yeteneğini yokettirebilecek şiddettedlr. 4İSJÛC 4 OOa Topyekun 600 • & S6O Yti. 6 • » " * " • . 2oo • •fO 26ceğinl klm, nasıl temin edebılir? S O N Ba yazıyı hazırlarkcn şu kaynaklardan yararlandık: 1. Birleşmiş MiUetler Uenel Kurulu 22 nci oturum tutanaklan. 2. A Swedisn study made for the purpose of this document. 3. lndependent İO 35 Analysis (Unreleased; <CS ACDA.). 4. Xwixt Heaven and hell, the ecconomist, 105 (2S April 1960 P. 351). 5. «Boeinıt's Bombers». Fortane, 44 (1951) p. 99. 6. Martin lehrm, tsveç Millî Savunma Araştırma Enst bülteni. S. 30. ",. Vilhelra Bılıng, Eyalet Konseyi tutanaklan (liSA). Bikini'de yapıl»n iklncl atom denemesl böyle olmuştv Uranyum • 235: Dogal uranyum ° o 0.7 (Binde y&di) oramn/ da uranyum 235 ihtiva etmektedir. Geriye kalanın büyük kısmı uranyum • 238'dir. Bir kilogram doğal uranyumdan 4,5 gram uranyum 235 elde edilmekte ve bir kilogram uranyum • 235 ayırma işi 10.000 (on bin) dolar veya toplam maliyet doğal uranyumun kilogramı 20 Maliyet . TMA araçlarının maliyetine Igelince, bu bölümde ağırlık • noktasını nükleer kapasiteli bombardıman uçaklan veya balistık füeeler teşkil ederler. Bunların bakım ve Onarıntı depoları, destek teçhizat ve tesislerini de gözönünde bulundurmak lâzundir. Atma »raçlannın toplam masralları Fransa'da 2.801 milyon dolar, tngiltere için, 4.107 milyon dolar, Amerika için ise 110.500 milyon dolar olarak hesaplanmıştır (1H48 • 1970). Basit atma aracj sistemlerinden olan, uçak ve füzeler için toplam masral 3 müyar 750 milyon dolar olarak hesaplanmıştır. Sözkonusu uçaklar çok sayıda Canberra, B57 veya benzeri, füzeler l«e, 1500 deniz mili menzilli füzeler. Thor lUzeleri, Atlas füzeleridir. Orta halli atma sistemlerine dahil uçak ve fuzelerin ise maliyet tutarları 5 milyar 466 milyon dolar civarındadır. Bu kısımda, atma sıstemi yüksek pertorman^ıl .uçaklar, üç modei ses altı orta bombardıman uçaklan ve B47 uçaklarının maliyetleri hesaplanmıştır. Füzelerde ise, Minuteman1, SSBS, Titan1 ve Titan2 füzeleri söz konusudur. Mükemmel atma araçlanna dahil FBlll, TSR2 uçaklan ile MSBS, SSBS, Polaris, Al, Ai, A3 füzelerinin maliyeti ise gene Amerikan kaynaklarına göre 7 milyar 112 milyon dolar civarındadır. Yukardaki rakamlar her araç grubunun 3 filoluk sayılanna göre hesaplanmıştır. Bu hesaplamada tüm masraflar dahlldir. Aynca, karşı tedbirîerin ma liyet hesaplan da 4 mi\yar dolan aşkındır. er stoklann yok edilmesi ve kullanılmalarının yasaklanması, yani genel ve tarn silâhsızlanmaya gidilmesi, aklı başmda yöneticiler için bir vicdan ve insanlık garevidir. Zira bugün nükleer silâhlann tetiklerinl ellerinde bulunduranlar kendilerini akıllı sanıyorlarsa, yann bu teügin bir delinin eline geçmeye konu veresim.AYHANBAŞOĞLU [ | GÜNAHKÂR KRALİÇE Yazan: FAİK 58 Anlaşılan blr blrlik gelmiş buraya. Bak, ay çiçeklerinf vicneycn şurada durmuş. Ötekisi }u san dljm yanuıdan geçmis. Blr tonesi de dom^tcslcrl» arasından geçip tanı kapuun onünde Iren yapmıs. Şu ayak izlerine de bak. Biri pencerenlnfaVttn»kadar gümlş. Acaba ne halt yemeye geldileı butaya? Zavalh Miç'ten ne istcdiler? Nezlr giineşln altında pınl pınl parlayan yarı ezilmiş bir domatesin fistünden atladı. Bclki biı jeyden sttphelenmi;lerdit. Evet, baskın scklinde atama yaptıklan anl«gtlıyot. Nezir sopasını ötkcyle yete vutdu. Allah belâlaruıı varsın. Butün ürünü mahvetoüjleı. Şu Almanlar'ı hiç sevmiyorum artık. Selmatıoviç sanki birisi boğazını sıkıyonoUf gibi mosmot baktı. Sus. yavas konus biraı, dedi. Belkl biı dinlcyen vardıı. Sonra eve de birdeobire girmeyeliraİçttiye bir çetnik saklanmif olabllir. Kaptya yavaş yavaş yaklajtılar ve evde kimsenin bulunınadığuıa iyice eroin olduktan sonra içeri girdiler. Oda bir savaş meydanını andırıyordu. Oraya buraya dağılmıj cşyalann arasında Miç'in valıııı ceketi vardı, fakat kendisi yoktu. VaUgı didik didik cdilmiş ve parauklar yerlere atılmıştı. Odanuı ortasında duran çamaşır sandığı boşaltılmış, dolabın kapakları açık kalmıştı. Tahta döşemenin iistii bu işin öyle birkaç günlük bir mesele olmadığını gösteren hiç bir yanı bozulmamıs kalın bir toz tabakasıyla örtülüydü. Hattâ duvarlara örümcck ayaklarıyla tutunmuş o acayip, zaman taman kurşun gibi ağirlaşao, gcncllikle ölulerin kısa bir süıe için arkalarında bıraktıklan ve yeri ko lay kolay doldurulamıyan boşluğa benzeyeo siniı boıucu sessizlik bile o korkunç olayın geçtiği geceden kalmaydı. Şaşkınhğı ve üzüntüsü gittikçe artan Selmanoviç bu karmajıklığu içinde Miç'in öldüğünü gösteren en ufak biı ize bile rastlayamamıştı. Yalağı kaldmp altına bakacağı bir sırada gözüne masanın üstündekl yumurta ve patates kabukları arasında dolajan irlce bir tarla faresi ilijti. Hayvan göriildiiğünü anlamış gibt hemen yanm blr dönüş yaptı, yumurta kabuklarından birini ağzına alarak masadan aşağı atladı. Peşine diişen Neziı'in sopası sırtına inmeden odanın ortarmdaki delikten samanlığa sıçradı. Arabacı öfkesinden kudurmuştu. Namussuı, tıpkı Neniç'e benziyot bu da diye bağırdı. Sopayı götdü mü tabana kuvvet kaçıyoı hemen. Selmanoviç bunlann hiç birini duymamı; gibi görünerek bir kiişede durmakta olan gece lâmbasına dikkatle bakmaya başladı. İçinde hiç gaz kalmamış bunun. Heı halde bütun gece ktndi kendine yanmış? İyi ki devrUmemis. Yoksa bütiin çiftUk yanıp kül olurdu. Kejke yansaydı. Keske yansaydı da bu Işler başıma gelmesevdi. Dokunsan ağlayacak gibiydl. Gittikçe agır. lığınt dnynran bir acının etkisiyle aklını biraz daha kaybeder gibi olmuştu. Neye nereden baslayacağını, neyin ueundan tutacağını bile. miyordu. Ayni durumla karşılaşan bir çok in. sanda oldnğu gibi beyni donmnş, koyu bir ka. ranlığın içinde yalnız başına kalmıştı. Bütün davranışları hemen hemen bilinçsizdi. Bunlar daha çok denizde boğulmak üzere olan bir ada. mın ümitsiı çırpınışlartna benziyorda. Nitekim hiç gereği yokken gidip iâmbayı aldı, ona ge. tirip masanın üstüne bıraktı. Biraı Stede, ku. ruyakalmıs patates kabukUnnın arasında bembeyaz bir gece kelebeei cansıı yatıyordu. Bu olay gecesi Azamoviç'in biç durmadan başının üstünde uçan kelebekti. O geceden sonra bit gün daha yaşamış, ertesi sabab masanın üstündeki hmntılar arasında karnını doynrıeak bir şeyler ararken evin tek hâkimi durumuna gelen o açgüzlü farenin ayağı altmda kahvermişti. Bc dalgın'.ığıntn eeıasını d» bemen oracıkta ölmekle ödemişti. üfacık kara kara gözleri hâlâ parlaktı, kanatlannı iki yana açmıştı. Fakat dünyada bazen kanatlann bile işe yara. madığı günler vardı. ölüm denen (oytarı da sanıldıiindan da daha kurnaıdı. Her zaman ak. sınk tıksırıkla gelecek değildi ya! Işte bfiyle, şu gece kelebeğinde olduğu gibi insanın kar. sısına bazen fare kıiıgında da çıkıverdig) olnr. dn. ölüm de tıpkı tıpkmna insanlara benziyor. dn. Kalleşti, iki yüzlüydü, düşmandı. Ourma. dan savasıp biribirin! Sldflren şn insanlar gibi o da delinin biriydi. Tamam, '»askına nÇramıi. Zavallı llffl. BAYSAL Deneme tLK NÜKLEER denemeyi ya Ipacak Ulkenin denemeden • neleri ögrenmek istediğine tamamiyle vakıf olmadan deneme maliyetinden ancak çok genel anlamda söz edilebilir. îlk nükleer denemeyi yapacak Ulke şu hususlan dikkate almak durumund&dır: 1. DeMmenin yapılacagı yer, dünya yüzeyi üzeri, dünya yüzeyi yer aUı veya su altı. 2. Patlamanın arazı. 3. Yapılacak silâh tesir denemeleri. Dünya yüzeyındeki veya yüzey yakınındakl denemeler (Balonlardan, kulelerden asılı olarak, serbest düşerken veya roketl9 atılarak) az masrafla en tazla bilgi temin ederler Sınırlı deneme yasağı antlasmasını imzaîamış bulunan biı ülke bu denemeleri, yer altmda, bu maksatl» açılmı? bir çukurda veya maden ocagında yapmak zorundadır. Bu çapta ve derinlikte kuyu açabilecek araç ve gereçlere ancak birkaç ülke sahiptir. Bu denemeierın maliyeti 100 ilâ 500 milyon dolar arasında degişmektedir. DİŞİ BOND YE C£ DOĞ" QU TO7ACAKT TİFFANY JONES Sonuç lRLEŞMtŞ MiUetler Genel Kurulunda kabul eduen bir önergeyle çeşitli ulkelerin tarunmış Uzmanlanrun silâhsızlanma raporu hazırlamalan istenmiştir. Biz bu yazıyı hazırlarken geniş ölçüde SÖÎ konusu rapordan yararlandık. Bu raporu hazırlayan U2manlardan biri olan Japon uzman Takashi Mukaibo'ın yaptığı araştırmalara göre 1950 yılından bu yana nükleer silâhlara yatırılan para üe şu işler yapüabilirmiş: «963 mUyon 765 bin kişinin en iyi yasam koşulları attında her türlü sorunlart çöıümlenmiş ve yepyenl bir dünya kendilerine kaıandınlınış olacaktı. Geri kalmıs ülkelerin nüfusunun da bu civırd» olduğunu hesaplarsak, bu paralarla dlinvada gerl kalmıs ülke kalmayacaih açık> tır.» Bizim bu kanıya ekliyecek hlç bir şeyimiz yoktur. Yalnız şu hususu belirterek yazıyı bitlrmek bir zorunluk oldu bizim ıçin: Tüm dünya Ulkelerinin güvenlığinin &ağlanması bütün nUkl« B GARTH b»yı söndürmeye bile vakit balamamif. Ceketini bile tiyememis baksana. Bir kelebekte bile ölümü görmeye dayans. mayan. onu bir insanda gördflffi zaman çılgı< iiisebilirdi. Ama bnnlann WçWri »Itaadı •• » gibi söylemisti. AxamoviçT öldürmüj olafcileoeklerini düşünmek bile istemlyordn. Gozünün ânüne Osmaniç gelmlşti. Ondan ksçıp knrtnl. mak için başını hemen baska tarata çevirdi. Fakat ne yapsa bosonaydı, Osmaniç'in içine durmadan kan sızan o tek gözü ynmurta kabuklarının arasındaydı, aralıksız kendislne bakıp durayordu. Hemen odanın tçlne dıldı, Miç'i sandığın içinde aradı. Bir tnsanın sığamayacağını bildiğl halde kttpfln ve dolabın içıne de baktı. Sonra karanlıkta bir tstk görmüs gibi samanlıgın agzına dogrn kostu. Burada, Miç burıdal Adamt fildürüp samanların arasına »ttılar. Evet evet, öldürdüler Miç'i, Öldürduler. Nezir hemen delikten aşagı nrktı, yan be. line kadar otların içine gömülerek köşe bııc». gı ar»maya b»şladı. Selmanoviç korku ve he. yecanından yerinde dnramıyordn. Saçma dene. bilecek bir dnyınnnn etkisiyie çiftlik kihya sının ölitsünün biraz sonra saman yıiınlannıı arasından çıkacafına inanıyordu. îok ma? Bnlamadm mı daha? Arabacının sesi çok nıaklardan geldi. Yok! Hiç klmse yok! tçerisi de zinda gibi karanlık. Her yana iyice bak. Baktım. SamanUnn içine de baktın mı? Evet. hiç bir yerde insana benzer bir s< yok. Bir cara olacak orda. Neredt? Dipte, yan dnvarda, Gördun mü? Gördüm gördüm. Aç onu da bir de Syle ara bakalırn. B( ki karanlıku gbrememişindlr. Dnydnn mu d diklerimi? Duyduro. Bnrada bir sey var amat Ne var? Hiç hiç, ayajhm değirmen taşma çarpn Değirmen taşı mı? Evet, koskocaman bir degtrmen taşı. I de bunu koyacak başka bir yer bnlamamı* getirip tâ samanlığın ortasına bırakmıs. A* ı ha ayağım kırılacaktı. Gevezellk edeceğine blr an önee sç camı hadi. Açıyorum, simdi. Gerçekte cam kapalı değildi. Mordaç k tı|ı gece içeriye hiç ışık gudırmayan k tahta kapağı belU beürsiz bir sekilde ar bırakmıstı. Zaten o kargaşalık ve yakalanı korkusu içinde bundan iyisini de yapamı Bu da betki kendisi için çok iyi bir şey oln ta. Samanlıkta arama yapan askerler içı bir camın bnlunduitunun farkında bile ol raışlardı. Eğer cam açık olsaydı bundan ı helenebilirler, hemen peşine düşüp mısır lasmı asmaya vakit bulamadan kendisini kıvrak yakalayabilirlerdi. Mordaç en heye< bir anında bile dengesini kaybetmeyen biı sandı. Böyle yapmakls iki tarsflı oynamış yandan Selmanoviçfn başını yenl bir bel knrtarırken öte yandan «yakalanmamak yorsan arkanda açık kapı ve pencere bir»! prensibine nyarak kendi canını da kurtarı Bu isi de öyle ustalıkla ve sessizce yapmış içerde gözünfi dSrt açan Nezir bile camın lık olduğunu görememisti. Haîbuki biraz kat etseydi her zaman sımsıkı kapalı ola camın mandalının açık oldnğnnn gdrebil bundan bazı şeyler ortaya çıkarabilirdl. t lâ dnrumdan şüphelenerek başını çıkartp bakabilir, o laman da pencerenin hemen c den başlayıp nzon bir yotu gittikten sonrı sır tarlasınm içinde kaybolan Mordaç'ın caman Churchillerinin iri topuk izleri g ilişebillrdi. Ama bunlann hiç bir olmad Nezir bir fışkı kümesinin üstfinden atlaı sonra camın kapağını aklına hiç bir şej meden gidip açtt. Samanlık hemen gündti aydınlandı, bir kovadan dökülen nfacık ı balıklar gibi geniş topraklann da kok birlikte getiren pınl pınl bir kır gfine» doluşuverdi. Sabn ivice tükenmiş olan £ noviç de aşağı atladı Elinp eeçirdi^i b bayla saman ve ot kiimelerinin İçine (Aıka