Katalog

SAYFA İKÎs 19 Aralık 1911 A zor adalanndaki konuşmalanrun so. * * nnnda, Fransa Cnmhurbaşkam Fompldon ve Amerik» Başkanı Nizon, doların devalüc edilmesi ve öteki paralann kıymetlendirilmesi hnsnsnnda anlaşmaya vardıklanm ilân ettiler. Böyleee, taraflan tatm!n edecek olan yenî bir dünya para niza. mına varmak nmidi kuvvetlenmiş oldn. 17 ve 18 Aralıkta Washington'da toplanacak olan <OD»lann temsilcileri, dolann altına nazaran bangl nispette kıymetten düşürüleceği ve diğer paralann ne nispetlerde kıymetlendirileceği husnslarında anlaşmaya varabilirlerse, belli başlı paralar arasında aıçok müstakar pariteleri öngören yeni bir mil. letlerarası para sisteminin tesisi mümkün olabilecektir. Bn yazıda, Bretton . Wooâs sistemi namı altında tanınan ve belli baslı paralar arasında sabit parltelerin mnhafazasını Snşören milletlerarası para sisteminin yıkılısının uznn vadeli sebepleri üzerinde durduktan sonra, 1969 Eylül'tt ile 1971 Mayıs ve Ağnstos aylannda para sahasında meydana çelen önemli olaylara de£ineceğim. Bnndan sonra, 15 Agnstos'u iakiben, para ve ticaret sahalannda, bir yandan Amerika, diğer yandan Batı Avrnpa filkeleri ile Japonya arasında cereymn eden mücadelenin ve bnna ilâveten Altılar camiası içindeki çatıstnamn belli baslı noktalarına isaret edeceŞim. Sonuçta, bn çok önemli ve ihtilâflı konnda, hür dünya devletlerinin çözüm arama nsulleri bakkında düşüncelerimi ifade edeceğim. *** yılında tesis edilen ve uznn müddet basanlı bir sekilde yürütfilen Bretton Woods para sistemi, cesitli paralar arasında degiştirilmesi sıkı tahditlere tabl tntnlan paritelerin muhafazası, milletlerarası ödemelerin ifası icin Merkez Bankaları nezdindeki ihtiyatların altından ve altına yine sabit bir parite ile baglanan dolardan teşekkül etmesi gibi iki esas prensibe dayanıyordo. Sistemin bekçiHginl Washington'da Beynelmilel Para Fonu yapmaktadır. Üye devletler, tedive açıklannı evvelâ kendi ihtiyatlan ve Para Fonnndaki kotalannı knllanarak karşılarlar, açık devam etti*i takdirde, temel dengesizlik vnkn bnldnğn takdirde Fon, paranın devalfle edilmesine müsaade eder, gerekirse söz konnsn devlete kısa vadeli kredi açar ve kendisinden, para politikalarım cnflâsyonu ve tediye açıgını önleyecek tedbirler almasını ister. 19M yıllann» k»dar Bretton . YVoods sistemi genellikle iyi işledi, çünkü belli baş. Iı devletler arasında tediye açıklan, çok büyük altın ve döviz kavıplanna sebep olacak çapta olmadı. Amcrikan ihracatı devamlı olarak ithalâta nazaran yüksek kalıyor ve böylece cari işlemler bilânçosnnda zayıflık çösteriyor fakat aym zamanda, sermave hareketleri bakımından, Amerika'nın türa ödemeler dengesini etkiliyen açıklan meydana geliyordn. Sebebi, bir yandan resmf dış yardımlar, diger yandan, özel sermave çıkışlan idi. Amerikan tediye bilânçosnndaki tOm açık, kısmen dıs Slemin doları ihti YEHI PARA SİSTEMİHE DOĞRU Osman OKYAR yat para olarak kabnl etmesiyle, kısmen Amerikan altın ihtiyatlarının azaltılmasıyla kapanıyordn. Amerikanın altın rezervi 1950' de 24 milyar dolar iken, 1960 basında aneak 19,5 milyar dolara düsmüştü. Bu dnrum doların altına konvertibilitesini tehdit etmediği cihctle altın dolar ihtiyatlan nsnlüne dayanan Bretton . Woods sistemini teblike. ye koymuyordu. *** sonra dnrum değisti. Amerika'nın yıllık açıklan yükseldi. Bir yandan Vietnam muharebesinin yttksek harcamalan ortaya çıkmıştı, diğer yandan Amerikan özel yatınmları hızla yükseliyordu. Dı? âleme ve bilhassa Av. rupa'va vnkn balan dolar akımımn siddetlenmesi neticesinde, Amerika'nın dısında, Merkez bankalarında, ticari bankalarda ve özel ellerde bnlunan dolar toplamı 1970 sonunda 43 milyara çıktı. Gittikçe knvvet kazanan bn çelişmelerin, dolann altına çevrilebilmesi konnsnnda tereddütler uyandıracagı mnkadder idi. Bir kaç yıldan beri, belli baslı Merkez Bankaları ihtiyatlarında dolan azaltmaya ve altın biriktirmeye baslamısiardı. Amerika, dolann konvertibilitesini mnhafaza etmek için, altın ihtiyatlannı daha bjzlı olarak knllanraaya başladı. 1967 yılında bnnlann sevîyesl 12 milyar'a diiştü, bugünkü seviyeleri ise 10 milyar dolardır. Sabit bir parite üzerinden (Onsn 35 dolar), doların altına çevrilmesi esasına dayanan Bretton . Woods para sisteminin bn taıyiklere mukavemet etmesi gittikçc güçleşmişti. Ne yapılmalıydı? De Ganlle basta olmak fizere, Fransa'nın ileri sürdüjü teı, dünya para sistemini sadece altına istinat ettirmek, ve dolann ibtiyat para olarak knllanılmamna son vennek idi. Fransıılar, resmî altın fiyatının Snemli ölçüde yükseltilmesini istiyorlardı. Amerikalılar ise. soramluluŞnn sadece kendilerine ait oltnadıgını. hür dün. yanın savnnması masraflanna di|er millrtlerin gerektiği kadar istirak etmediklerini, Amerikan ihracatının ithal&tından vüksek olmaya devam etmesl olayının doların devalüasyonnna lüznm olmadıÇını gosterdiği~ nl, bnna tnnkabil bazı yabancı paralann (yen, mark, frank gîbi) kıymetlerinin terçek seviyelerinin altında bulundnÇunn, bun>(Jan lann revalüe edilmeleri gerektifini Ueri sürüyorlardı. Bn tartışmanın politika ve pres. tij ile ilgili yönleri vardı. Fransa, Amerikan hegemonyasmdan şikâyetçi idi. Amerika ise, doların altın kıymetinin değiştirilmemesini, hem iç, hem dıs prestiji bakımlarından ö . nemli görüyordn. Bnnunla beraber, konuya daha soğukkanlılıkla bakanlar ve bn arada tngilizler, hem millî paralar arasında, hem dolar ile aitın arasında deçiştirilmesi adetâ imkânsız olan pariteler önçören sistemi tenkit ediyorlardı. BSyle bir sistem, zaman zaman ortaya çıkması mukadder olan dengesizliklerin düzeltilmesine engel olo. yordu. *** Eylülünden baslayarak, fonuncnsa 1971 Ağustos avında eereyan eden üç önemli olay, Bretton Woods sisteminin yıkılışına isaret sayılabilir. ixon'un 15 Ağnstos 1971 kararlarından sonra «on»lar arasında ve altılar arasında yapılan çeşitli toplantılarda, yeni pariteleri kapsayacak ve yeni nsnller vaı'edecek bir milletleraran para sistemi üzerinde anlaşmaya varmak mümkfin olmamıştı. Bu sırada ortaya atılan karsılıklı görüşleri şoylc özetlemek mümkündur: Amerika'nın ileri sürdüğü birinci sart, knvvetli paralann kıymetlerinin knvvetleri. ni aksettirecek seviyelerde tespit edilmesi idi. Böylece, yen'in dolar'a nazaran *'t 15 nispetinde revalüe edilmesini, Avrnpa para. lan ile sterling'in •'. 10'dan daha alçak nispetlerde revalüe edilmesini talep ediyordn. Amerika, altın fiyatının degistirilmesine razı olmoyordn. Nihayet, Amerika, ticaret sahasmda bazı taleplerde bnlnnnyor, Japonya'dan ithalat ve sennaye rejirainin liberalleştirilmesinl, Altıiardan zlraî maddelerde (buğday, tütün) aldıklan komynca tedhir. leri hafifletmelerlnl istiyorda. Bn şartlar Kerçeklestiği takdirde, Amerika ithalatma koydngu •' U manzam vergiden vazgeçecek. , « ti. Altılann ve Japonya'nın. yeni blr pars ve ticaret düzeni yolnnda Amerika'dan istedikleri baslıca çey, doların altın fiyatının daha yüksek bir seviyede tesbtt edilmesi idi. Bretton . VVoods sisteminin aksamasının baslıca Kbeplerinden blri olarak gSriiIen eskl altın dolar paritesinln degiştirilmesl, yeni bir sistemin vazgeçilmez şartı olarak öne Bürülüyordn, Ayrıca, Amerika'nın karsısındakiler, ancak VılO mnnzam itbalât vcrçisi kaldırıldıktan sonra, kendi paralannın değerini ve söz konnsn olan ticarî problemleri tartışabileceklerini ifade ediyorlardı. **# asım sonnnda Roma'da yapılan «On» lar toplantısında taraflar arasında uzlaşma olabileceğini gösteren bazı emareler görüldü. Bn sefer Azor adaları konuşmalarında, üzerinde anlasılacak esas noktalar daha kesin olarak belirmiş oldn. Görüldü kı, Amerika, şimdiye kadar ısrarla reddettiği dolann devalüasyonn konnsunda taviz vermeyi kabul etmiştir. Diğer yandan, Başkan Pompidon da, Fransa'nın ötedenberi yanaşmadığı françın revalüasyonunu, dolaylı bir ifade ile olsa dahi, benimsemiş görünmektedir. Bn ön anlasmada hangi tarafın fedakâr. lıgı daha büyüktür, hangi taraf zafer saglamış, hangi taraf yenilgiye uğramıştır, bunu tartısmak beyhude olacaktır. Gazeteler, Niîon . Pompidou tebliğini, dolann yenilçisi ve Altılann zaferi olarak takdim ettiler. Dolar ile altın arasındaki iliskinin ranhafazasını nznn müddettir bir prestij rneselesi olarak savunan Amerika'nın, Avmpalılardan daha büyük taviz verdiği belki düsünülebilir. Üstelik, altın fiyatının yükseltilmesi, ibtiyatlannın çok önemli bir kısmını altın olarak muhafaza eden devletler için ve Sovyet Rusya ile Gttney Afrika gibi külliyetli altın istihsal eden memleketler için, adetâ havadan sağlanan bir kazanç etkisini yapacaktır. Almanya, Fransa ve Italya'nın altın ihtiyatlan, sıra ile, 4,1 milyar, 3,5 milyar \e 2,9 milyar seviyelerindedir. Dolar ','• 10 nispetinde devalüe edilirse, toplam olarak üç devletin sağlayacagı kazanç 1 milyar dolar seviyesinde olacaktır. Bununla beraber, önemlisi, hür dünya üyeleri olan memleketlerin müstakar bir dünya para ve ticaret niıamı kurmakta müsterek menfaatleri dahilinde karara varmalandır. Veni niıam sayesinde, dünya ticareti ve istihsall 1950 . 1970 arasında kaydettiği hızlı gelişmeyl devam ettirmek imkânını saglamış olacaktır. Böylece anlasma, tarafların birbirlerine karsılıklı prensip ve menfaat tavizleri vermeleri sayesinde gerçekleşebilir. Hür dün yanın lidtri olan Amerika, isteklerini hür dünyanın diğer üye devletlerine dikte ettir. mek istememiş, karsılıklı müzakere ve t a . vi< yolnnn seçmistir. Buna benzer mabiyet. te meseleler Dogn blokn içinde çıkmış olsaydı, bn blokun lideri olan devletin davra. nışı çok mnhtemelen hur dünya ülkelerinin davranışına benzemiyecektl. UNDEN UNE Bu kumaş dikiş tutmuyor K ^w sütunda üzerinde durduğum, bence çok önemli konulardan biri de, memurla vatandaş arasındaki ilişkilerin bir türlü düzene girmemis olması, çok deta memurun kötü yaptığı işçilik doîayısiyle, bundan vatandasın çok zarar görmesidir. Size aşağııla eski bir gazeteci arkadaşım, Nedret Selçuker'in mektubann yafinlayacağun ve sizleri bu mektup üzerinde düşünmeye teşvik edeceğim. O zaman ne kadar uydurma sebepler yüzünden, birbirimizi rahatsız ettiğimiz daha kolay anlaşılaoaktır. İşte mektup: «Blz nasıl kalknıacatız? Biz nasıl reîorm yapacağız? Kadrovu nereden bulacagız? Veya elimizde kadro var da, bunu nasıl moaern hayata, onun akışına uyduracağız? Bu girişl niçin yaptım. yapmasam da olurdu. Zira, slzin, dilirüzde tüy bitti. Bunlan arüata anlata, yaza yaza... Bakınız, kanayan binlerce yaradan bırı... Buna, kırtasıye derdi mi demeli bilmem... Geçenlerde, evinün, 44 17 75 numaraü basın telefonum birdenbıre kesUdi. Baktık, gelen melrtuplar arasında, biri de Telefon Idaresinden... «Telefonunua üzerindeki tercih kaldınlmıştır. Bı'igınize.. » O kadar... Ne demekti bu?.. Basın kartı? Var. He^abı' Borcu yok, tek kuruş... Ne ola? Uyuyamadık... Ertesi sabah doğru, tdareye. Abone İş'.eri Müdürü... Bay Cevat Karabaak. Buyurun oturun... Oturdum. Baktı yazıya: «Efendim, bu sızın lehmize... «Aman dedim, neresi lehime? «Vaktıyle tercihli almışsınız. Şimdj normal sıraruz gelmiş, oraya koymuşlar. Lehînıze işte . » Beyelendi dedim, telefon keslk. «Borcu olmasın!» «Zanııetmem. Muntazam ödenir.» Muavini Osman Bey, dahilde "bir servise sordu. Telefonda kibar bir hanım sesi. Nebahat Hanırn: «Beyefendi, Defterdarlık Galata Veraset Vergi Dairesınden ge'.en bir yazı ile telelonunuzda haciz v&r. Bir telefonunuza daha hacız istemişler ama, onu başkasma sattığınız için, yalmz ev telefonunuza haciz konuldu...» Başımda şapka olsaydı, uçardı havaya .. Benim, Verasetle ne ilişkim olabilir? Koştum, Veraset Dairesine. 1964 yılından, bir ödeme emri çıkardılar. Evet benim ımzam var altmda... Kaç lıra biliyor musunuz? Tam 15 TUrk lirası. O günden bu yana ödenmedl diye bir ds cezası bir kat. Tam 30 lira .. Vaktiyle, icra dairelerinden birindo bir takip yapmışız. Harcı eksik yatmış. 15 lira. Tutmuş, «Mevzuat» gereğince yeni bir ödeme emriyle benden isteyeceklerine, Veraset Vergi Dairesine bir yazı yazmışiar... Yakalayın alın diye .. Memurun vakti, liralarca pul parası devletin kesesınden .. Veraset Vergi Dairesl, bu yazıyı alınca kollan sıvamış, yine mevzuat hazretlerine uyarak, îstanbul telefon rehberinl açrnı? önlerine, benim üzerimde göriilen eski yeni ne kadar numara varsa listesini çıkarmışlar... Tabil, yine bir memur görevlendırılıp, Telefon İdaresine anlı şanlı bir yazı ile, sanki bir teblonun satışı 30 lirsyı karşılayamazmış gibi, iki telefona haciz istemişler. Yine pul masrafı çabası... Onlar, acele bir haciz tatbikatından sonra, yine bir memuru görevlendirip, bana «sadece tercihimin kaldınldığını bildinnekle işi halledivermişler... Şimdi bir kaç soru: 1 Bu ne merasim, mevzuat böyle de emretse, daha kısa, vatandaşı, mükellefi daha ılık tutan bir yol izlenemez mi? îlle de zecrt yol mu bulunmah? Şu iş hacizslz halledilemez miydi? Devlet 'bu işte daha nu kârh oldu? Benim vaktirn, kapanan telefondan uğradıgım zarar. Memurlann bana ayırdıklan vaktin, hesabı nedir? 3 Telefon îdaresl, sert bir devletçl oünasa da telefon ücretlerinl tıkır tıkır alan akılîı bir tucear Kibi davr&nsa da mektubunu daha nazik ve vatandaşı adam yerine sayarak gerekçeU yassa. Vatandaşı devlete karşı daha bağlı, sevgi dolu hale getirse olmaz mı? O mektup, şöyle yazılamaz mıydı: «Veraset Dairesinden aldığımız bir yazı ile telefonunuzu bir müddet İçin kapamak zorunda kaldık. Siz kıymetli abonemizin, bu müşkül durumdan en kısa zamanda kurtulacağı ümldindeyiz. Durumu üzülerek bildiririz.» Ve ayni yazıda lutfen, Vergi Dairesinden gelen yazının tarih numarasuu ve mealinl d« eltleyiverse olmaz nu idi? 3 Vergi Dairesl de Telefon tdaresine gönderdiği yazıda, borcun mikUnnı (30 lirayı) blldirse da bir vatandas lsmi etrafında, telefondakl ilgili memurlann züuıinl «A, bu sdamın kimbilir n« kadar... Yüzbinlerce... Borcu varmış...» gibisine kanstmp da şaibe uyandırmasa olmaz mı?.jı Olmaı mı? Saygüanmla. Nedret SELÇUKER Selçuker'in radyolafd» tath «esiyle okndagu şUrlert WUr«inlı, yukandaki meJrtubunda alışkanlığı dısında slir yerine •cuını dile getirmiş... Vak'a komik u u , bu komedlnln altmda devlet isçiliginin kötülügü de bar bar bir dram hallnde bağınyor... tdart reform mo? Bn yalama olmns zemlnde reform asısı tntar mı? bütün ülkelerin karsılıkh prensip ve menfaat tavizlerinde bnlnnarak ihtilâf konnlannı halletmeye çalışma. larıdır. Denilebilir ki hür dünyanın nlastıgı bn günkü tecrübe, 1930larda dünya para krizinde bir araya gelinerek ortak bir çö. afim aranmadıgı için nğranılan büyük ka. yıplardan ders alındığını göstermektedir. BUGUH YARIN Dolann Amerika Birlesik Devletleri Başkanı Ni^on i!e Fransız Devlet Başkanı Pompidon'nun Azor Adalanndaki bulnşmadan sonra yayınlanan bildiride, dolann devalüe edilmesi, yani altın'a göre dejerinin düşürülmesinin kabnl edildiği açıklanmıştır. Bnnnn anlamı nedir? Amerika niçin dolann değerini düşürme. mekte direnmiştir? Bn işlem nasıl yapılacaktır? Bilindiği gibi kabnl edilen milletlerarası para slstemine g5re, dolar, altın gibi bir rezerv para olarak knllanılıyordn. t)lkeler, rezerv olarak altın yerine dolar bnlnndurabfliyorlardı. Bnnnn teorik anlamı, o filke elinde bnlnnan dolan istedigi an, Amerika Birleşik Devletieri'ne basvnrarak altın'a çevirebilecekti. Ne var ki, bir yandan, komünist blok dısında diğer endüstri ülkelerinin zenginleımesi, ticaret hacimlerinin gittikçe genislemesi, Amerika'nın dış ülkelerdeki askerî giderleri, geniş yatmmlan, bn ülkenin giderek dıs ticaretinde açık vermesi sonncnnn doğurtnuştur. Içte enflasyon başgöstermiş, sürekli dış ticaret açıgına rağmen Amerika, dolann değerini düşünnemekte direnmiş, dış yatırımlarına devam etmis, bnna karşılık diğer ülkeler rezervlerinde yığılan doların altın'a çevTİlmesini tiilen yitinnişlerdir. Amerika'nın direnişine, özellikle Fransa karsı çıkmış, bnnnn bir çesit enflasyonn, Amerika'nın dısa ibracı gibi oldnğu snçlamasında bulanmnstur. Dış ticaret açığının gittikçe büyümesi, Ortak Pazar'ın ticaret ayırımı politikası, ttyelerinin dışa karst koruyucu ticaret politikası, ortak tantn ürünlerini destekleme politikası, Amerika için başhbaşma sornnlar olmnştnr. Nihayet, geçen Ağnstos aymda, Başkan Nîxon, doların altmla iliskisini kesmiş, borsalarda altm'a karsı de|eTİnin serbest olarak olnşmasına olanak hanrlamıstır. Aynca, ithalâta •«10 vergi bindirmistir. Bu, diğer endüstri üikelerini müşkül dnmma sokmustur, çünkü Amerika en büyük patarlan bulunmaktadır. Niton, bn tedblrlerle, dolann değerini düsürmeden 5nce diğer ülkeleri, paralannm değerini yükseltmeye ve böylece milletlerarası para sisteminin ve ticari ilişkilerin genis kapsamlı yeniden düzenlenmesine zorlamak istemişti. Şimdi, Azor Adalannda yapılan görüsmelerde dolann devalüasyonn açıklanırken, bunlann sağlandığı anlasılmaktadır. Çünkü Fransız Devlet Baskanının diğer Ortak Pazar ülkeleri adına da konustu*u, özellikle belirtilmistir. Hafta sonnnda Washington'da 10 ülkenin Maliye Bakanlannın yapacakları toplantıda yeni para sisteminin esaslan tesbit edilecek, ticari iliskiler yeniden düzenlenecek. Çünkü. dolann yeni knrn, ticarî illşkilerin düzenlenmesi şartına bağlanmıştır. Dolar, 1934 yılından bn yana ilk kez devalfle edileeektlr. AL tm'ın değeri dolara göre tesbit edildiği için, dolann devalüasyonn, altın'ın birim değerinin arttırılmasıyla mümkündür. Bu da, Kongre'dcn geçirilecek bir kanunla sağlanabilir. Bngüne değin; «bir anns» altın 35 dolar olarak tesbit edilmişti. Altın değerinde '/,6 7 bir yükselme düsünülüyor. Böylece «bir anns» altın, 37,10 ya da 37,45 dolar olacalrtır. Dolann devalüasyonn ile aynı zamanda diğer başlıe* mllletlerin paralannın değerini dolara göre ortalama olarak •/.11 arttırmalan bekleniyor. Ülkelerin paralannın birbırine karsı özel knr Uiskilerinin, bn hafta sonnnda 10 ülkenin Mallye Ba. kanlannın Washington'da yapacaklan hafta sonu toplantısında tesbiti bekleniyor. Amerika'nın ödemeler dengesindeki açığımn, milletlerarası ticarette ayırımcı ticari politikadan doğduğu şikâyetlerinl gidermek için, eenis kapsamlı ticari görüsmelere ve düzenlemelere de baslıca milletler arasmda baslanacaktır. Amerika'nın, bn görüşmelerin sonnnda ve diger ülkelerin paralarımn değerini arttır. malan karşısında ithalâta koydnğn "/.10 ithal vergislnin iptali beklenmektedir. Amerika bn islemlerle, ödemeler dengesindeki açığın 9 milyar dolarım kapatacaktır. Oysa Isteğl 13 milyar idi. Gerî kalan açığının, dış ülkelerdeki askerî giderlerine muttc. fiklerinin katılması ve daha düzelmis ticarî dnrnmla kapatılması düsünülüyor. NOT : Auns; kuyumcu llbresinin on lkide biri, çarşı libresinln on altıda biri. Libre; yanm kilogramlık bir ağırhk ölçü birimi. ta sözlerine bayıhnm. Elli üç yaşımın nisbeten şuurlu geçen son otuz üç yılhk devresinde »e za«*v, man bu sözlerden dı*^ şan çıkmışsam, az veya çok, muhakkak başım ağnmıştır. Evet sevgvli okurlabaylığımı yapıyordnm. Harbe nm, bugünkü işinizi girmediğimiz için bütün meşakyanna bırakmaz, dost katine rağmen hâtırasını ber zaman cevkle, hattft biraz da (tat. ile yiyip içip alışveriş lı tarafından) burnumuznn dietmez, kılıfuıı hazırla rcği sızlayarak andığımız hayli renkli hattâ sevimli günler ge. madan minareyi çal çirdik. 1942 . 4 3 4 4 yılları.. mazsanız (Daha doğru Kışlar oldukça kuvvetli, gıda epice zayıftı. Ama herkes cinsu minareye göre kılıf sine, rütbesine, mevkiine göre hazırlanamıyacağı için, uınıyor, karnını doyuruyor, harbe girmemis olmanın şnur'u minare hırsızlığına hiç sevîncini katlamlınan bu kev. kalkışmazsanız), bu fi keder gölgelemiyordu, Yukandaki cinsine göre sözür.ü lanık suda balık avla boşnna kullanmış değilim. Bir maya yeltenmez, ayağı topçn alayırun iaşe subayı idim. O zaman topçn alayları daha nızı yorgarunıza göre motorize değildi, koşnlo idi. Ta. uzatır, züğürt olup dü ni toplar hayvanlara yüklenir, hayvanlarla çekilirdi. Hayvanşünmektense uyuz o lan iyi besleyemediğimiz için lup kaşınmayı tercih içlerinden bazilan nynz oldu. Bn uyuz hayvanlardan erlere. eder, olur olmaz söze erlcrden de, 6zellikle çadırlı kulak asmaz ve daha ordu^âhta yataklarımızı yapıp her türlü hizmetimiıi gördüklebunun gibi binlerce ata ri için, tektük, snbaylara da sözüne dikkat ederek geçti. hayat denilen şu çau piyangoya çarpılanlardan murlu yoldan ayaklanbiri de bendim. Sanınm 43 senesi sonbahanydı. Uyuza nızın ucuna basa basa ihtiyatla yürümeğe çahşırsanız. kanaatimce başnuz ağnmaz. A PAZAR SOHBETI İlâhi Fatma hanıml... nynz illetinin basıma nasıl gel. diğinl, ne sekilde «ttrüp gittiği. ni elifi elifine sayıp döktükten sonra, lordn: Sana ne ilâç yaptılar ba. kayım? Otuz yıla yakm oluyor, hatırımda kaldığına göre manevrada bana verdikleri, •dını yanüş hatırlamıyorsam, Hilkinson merhemi idi. Uilkinson merhemi. Der demez, Talât lıoca gazaba geldi, aftederslniz: B im«l Isterseniz bn işin nasihat yolln kara snratını bn rada bırakalım da, benim bn yolda, yanl atasözlerine nynp uymatna konnsnnda başımdan geçen eski bir olaya gelelim. Askerlik yıllanma ait, meşakkatlt y8nü geçip tatlı tarafı kalmış bir sıeak hStıra. Efendim biz, Birinci Cihan Harbinin sonnnda ve ondan son ra doğnp büyüyenler memleketimiz bir daha harbe girmedijSi için büyük kıtlık, sıkıntı yıllan geçirmedik bamdolsnn. lkinci Cihan Harbi sıralannda ise, iyikBtü gene ocagımız yandı, tenceremlı kaynadı, ayağımız yerden kesildi. Elhasıl tencere. sinde pisirip, oldukça siyab fa. kat yenilebilir bir ekmekle, kapağında yedik ve karanlık barp yıllarını, elektriklerimlz bugünkünden çok daha parlak ya. narak geçirdik. Hadi EvUya Çelebl agzıyla söyliyelim, hakîr o günlerde as kerdim. tstanbnl'nn 15 80 kilometre civannda Kemerbnrgaz'la Terkos arasında yedeksn. . v^^o»^' Lîse Fizik Öğretmenleri Aranıyor İstanburda bir müessese; hemen işe başlatmak Otere tecrObeli lise fizik öfretmenleri aramaktadır. Bötün mesaisini bu işe hasredebüecek ve en az 3 yü s\nıf karş.sında ders vererek tecrübe kazanmış olaniann kısa hayat hikâyeleriyle P.K. 89 Beyoğlu ÎSTANBUL adresine muracaatlari. Cumhuriyet * 10326 ma hanım merhnme bnrada s»hneye girdi. Bir aksam karsıma dikildi: Te be oğlum, hamam hamam dolaşıp ne çekersln bu kaşıntıyı, buncağızın kolayı var. Bana biraz nisadırcık al getir, seni ânı vahitte pirüp&k edeyim. Ne yapacaksuı nişadmf • 'Y1LBAŞ1 TATÎLtNÎZİ rahat, konfor, sükun Te zeytin yagcıkla kanstıifınde ve AILENtZLE BtRLÎKTE dilediğinu rıp bi melhemcik yaparım bl gibi geçırebileceginiz yegâne yerdir. sürdün mü tamam! Ne kasıntın En az 2 gün kaimak şaruyle kalır ne bl şeycânn. Gençlik işte, hemen inandım, gittim, Mısırçarşmndan mı, Tah lOda 4 Kahvaltı + öğle veya Aksatn yemefcl + Serviı vc takleden mi nerden buldum buhletme Verglsi) luşturdumsa lisadır çubufunu Rezervasyon için 150. TL. kaparo bedell atınır. yakalayıp Fatma hanım rah A HOTEL BOĞAZtÇl (Adliye durağı) YENtKÖY metliye getirdim. Fatoş (Fatoş i Rezervasyon: 33 09 75 62 40 01/38 Telgral: HOTELBOĞAZ. da derdik) merhemini yaptı ben de güzelce uyuz olan mmtıkaya sfirdum bn Rumeli isi merhemi. (Cumhuriyet 10341) Çüüüş?, dedi, at mısın sen? Armdan bts dakika geçtl jcçmcArkasından ilâve etti: Oğlum siz di, aman efendim ne yanma, ne İstanbul çocngusunuı, siz sıcak tutuşma... Açık yaraya biber sobanın yakınında biraz fazlaca turşusu çalmış misâli adamı kalsanız kaşınmaya başlarsınız. bop oturtup hop kaldınyor ki o Ve bana, içinde ne olduğunu hft kadar olur. yani uyuzun kaşınlâ hatırlamadıfnn bir U ç yax tısına rahmet okutuyor. Nasıl & dı: Muayyen bir nisbette alkol can havliyle hamamı yaktınp ile Baume de Perou. Simdi siz kendimi nasü banyoya attığımı bunlan okurken «Zavallıcık nyuz bir ben bilirim, bir de Allah bitedavisinin doktorasını yapmış» lir. Banyodan çıktım, vay anam, diye içinizden gülersiniz bana nişadır hâlâ hükmünü icrâ edibelki. yor: Manyetolu teletona çevir Bn ilâcı kullan, arada da miş beni, nerdeyse zınçır zıngır sokak hamamına git sıcafa gir, zıngırdatacak. Fatma hanım da Bursa'daki fabrikamızın teiefon numaraları yavaş yavaş iyileşirsin, diye Ca oraya ööyle oturmuş, beyaz tülbentten basörtüsünü kulaklan12 Aralık 1971'den itıbaren ğaloğln hamamını salık vererek nın arkasına atmış korkulu gözbeni yolcu etti. şu sekilde değıştirılmiştir: lerle beni seyrediyor. emen ilâcı yaptırdım, ertesi Müdüriyet : 16557 yakalandım ve sürekli yağmnrgfln de hamama gittim. O lar altında geçen bir hsftalık zatnana kadar hiç gitmemişSatınalma Servisi : 16551 nznn bir manevraya nynz nynz tim, pek de hoşuma gittl falnn katıldım. «Kfiçflk bir teğmensin, filân ama, hastalık biraz halifİkmal Servisi : 14997 uynz katılsan ne olacak, nynz lemekle beraber devam ediyor. Santral : 12618, 16374, katılmasan ne olacak?» diyecek Tal&t hoca da söylemişti zaten siniz. Vallaha orasını bilmiyo yavaş yavaş iyi olacağım. 16377, 16457 rnm ama «Aman ben fena nynz İşte efendim, bizim kırk yıllık oldnm, bırakın da gideyim, baaile emektarunıı Rumelill Fat Ne yaptın Fatma hanım de1 Ocak 1972'den itibaren sımın çaresine bakayım» diye dim, yaktın beni yaahnU Esefyalvar yakar oldngnm halde Santral numaralarımız: U esefll basını salladı: beni bırakmaya bir türlü ya Te be tevekkeU degil, dedi, nasmadtklanna göre, herhalde biz bunu köyde (Kumburgaz tabir işe yaramış olacağım. raflannda bir köyle ilişkisi varNeyse efendim, nzatmayalım, olacak, Müduriyet, Satınalma ve dı) bizim tbraama yaptık, çocumanevra bitti, biz de iznimizi caaz anadan doğma hamamdan Stj. Dr. İkmal Servislerinin numaraları alıp, o aamanın meşbur cilt he. L'LUTEFE fırlaytp tarlalara attı kendini de klmi (Bldüyse Allah rahmet ey. Ue hepimMn aptesti kaçtı. yukandaki şekilleriyle kalacaktır. lesin, sağsa Allah selâmet ver. Stj. Dr. • lâhi Fatma hanım, kSyün »IF»rDUH SOLAK sin) Talât Hocanın karsısına Turk Nifanlandılar. • zahmetine, kahnna, mesakdikildik. Talât Hoca, beyaz poa Otomobil 18 Aralık 1971 • katine dayanıklı koçan gibi bıyıklı, gür kaslı, üzerleri şiskin Kupa Fabrikası tbraamı anadan doğma tarlalayomnk gözlü, kelimenin tam A.Ş. ra koşturan ilâcı, dogma bliyüanlamıyla lezzetli bir ihtivardı. me tstanbulln mahallebi çocuğu Belki de o kadar ihtiyar değil. BursaYalova Yolu 10. Km. Selçuga ne diye salık verirsin. di de bana 6yle geliyordn. Ma. Cumhuriyet 103^5 DemirtaşBursa lum ya insan gençken, delikan. A budala Selçnk, dogru dülıyken 35'ten ynkansuıa ihtiyar rüst, akıllı uslu Talfit hocanın K O N GR E damgasını yapıstınr. ilâcına devam etmek dunırken îrtlnye Devlet H«stanesl Yardım ne diye Fatma hanımın desti Manajans: Soynn, dedi TalSt Hoca. Drmçğı yıllık mutad kongresi 8 hazâkatinden medet umarsın!». Soynndnm. Ocak 1972 Cumartesl gunü saat İşte «Züğürt olup düşünmekten H'de Istınye Devlct Hastanesi sa Efendim.. diye söze başlar. se uyuz olnp kaşınmak evlâdır» lonunda yapılacaktır. ken, bir hışımla: Atasözüyle «Olur olmaz söze Ekserlyet temln edUemedlfl tak Sus! diye Ufı ağzıma tıka. dırde bir hafta »otıra 15 Ocak 1972 kulak asma» Atasözflnün başuna Tekjifler en geç 29/12/1971 akşamına kadar Bahçekapı 27 dı. Cildiyecilikte basta snsar, Cumartesi ıçunü aynı saat ve yerde cctirdikleri. Üstelik o devirde Mayıs Han 3. kattaki Satınalraa Komisyonuna verilecektir. doktor bakar, gSrflr ve konnşur. ıcra kıhnacaktır. köküne kadar da züğürttük, yeŞartnarnesi Malzeme Müdürlüğü veznesinden temin edilebilır. Sayın üyelerimlze duyurulur; tçimden «Acayip, demek ki. dek subay aylığını Hacı bekler Dos. No: 1971/1298 teşnfleri nca olunur. cildlyecilik veterinerlik gibi bir gibi bekliyorduk. Allah cümleyi lıtlnye Devlet Hastanetl DENİZClLtK BANK.4S1 T.A.O. sey» dedlm^e de ses etmedim. hem ııvu7İıık hem züğürtlükden Yardım DfrneJI tdıre Ve Talât Hoca en fazla fcann korusun, Pazar güuünüz mutlu Rurula naulyeginde hükmftnü iürdüren l efendim, 10331 .(Basın: 25450/1U332) OTELBOCMÎİCÎ 2 KİŞİ YARIM PANSIYON 145. T.L. TELEFON DE6ISIKLI6! H 18300, 18301, 18302, 18303 TOfAŞ 3 Adet Şarj Dinamosu Alınacaktır