Katalog

CUMHURİYET ımhuriyetnasılilânedild 'E BÜYÜK MİLLET MECÜS MUSTAFA KEMAL'I, OY BİRÜG VLET BAŞKANL1Ğ1NA SEÇMIŞT» iı K BASBAKANIN İLK KONUŞNIASI İLK BAŞBAKAM tSMET ÎNÖNt \ E GAZETEMİZİN KURCCTJSU Cumhuriyetinaizin kırksekizinci kuruluş yüdonumunü bugün bütün yurtta törenlerle kutluyoruz. Bu mutlu günün hazırlanmasında, 48 yü önce Kurtuluş Savaşı vermiş olan Turk milletinin içinden gelen yöneticileri büjuk ve olağanüstü çabalar sarfetmişlerdir. niK SEKİZ vıl önce bugün, 29 Ekım 1923 gunu oğled"«n met Bev'm (înonu) başkanlığmda toplanan Turkıye Bulet Meclısı, Anayasada değışıkhk yapmış ve Turkıye Devıdare çeklinı «Cumhurivtt» olarak kabul ettıkten sonra rbaşkanhğına da oybırhğıyle Gazı Mustafa Kemal Atagetırmıştı 48 yıl once bugun, Turkıye Buyuk Mıllet Mecğanustu güniennden bırını yasıyordu Milletvekıllerı, gam kurucusu ve o günlerın Buyuk Mıllet Mechsı Kanunu Incumenı Reısı (Anajasa Komısyonu Başkanı) Yunus Nave arkadaşlarımn hazırladığı Türkije Devletmin hukümet «Cumhuriyet» olarak saptayan kanundakı değışıklıklen sro vc ~>. üz bir pare top ve büvüK bir müjde •jw\\ TLNUS NADÎ BE* SAMtMİ BİR HASBI HASBIHAL RASINDA SIRASINDA HEDEF: GAYRET VE BAŞAR1 İçerde huzw\ dışarda 1 . 1 7 ÜOSttUrC »•Wl&g>h HlltilUllllllimUHKIimHmiUllllUUllllllllllinilllllllllinUIUn: E ' • M B B B M M W | ^ ^^^^^^^^^^^^» = yP^^gf|)|H H \K%NXAR Kurulunun Mechse arz Hktlmet resmen goreve başlanuştı. İİ192.İ idl. Alkışlar, alkışlar, alkışlaı >an Mecllstekl 166 mUletvekili bu oli lann kesümesınden bir kaç saruye son k a Ismet aBey, kendısme n u Ma l a ' > nulletvekıl Başba Bey tsmet l s m venlmesıne Jekonuşmasıru yaptı ı şoyle T AlkışBageıerek ılk ;re ve kabul edecektı "*•' Cumhunyet'tır. oplantmın btrıncl oturu" MADDE v. lctınm dını,2 Turkıye Dev•net bey'm başkanlığınd» ' A"\~ı tslâmdır. Resmı lisanı Turkçedir. ştı. • MADDE 4 Turkıye Dev , kilâtı Esasıve Kanunuletı Buj uk Mıllet Meclısı tara E lazı me\addinin tavtihen fından ıdare olunur. Meclıs, = ie dair Kanun» dakı dehukumetın ınkısam ettığı şuas leri "Vunus Nadi be\m batı ıdareyı îora Vekıllen vası E nhğındakı Matbata yazarı tasıvle ıdare eder E Kurı, katıp Ferıdun Fık# MADDE M Turktve Re. = luşunsel), Refık (Koralısıcumhuru, Turkıje Buvuk E Ibrahım Sureyya (Yığıt), Mıllet Meclısi umumıyesı tara Ş Samı, Rasıh (Kaplan), fından ve kendi azası m t j a ; Alı Rıza beyler'den kunmdan bir ıntıhab de\resı içın ; KOmısj on hazırlamıştı. ıntıhab olunur. Vazıfei m a • u%e gelen Yunus Nadı bey set \eıu Reı«ıcumhurun mtı : ında \apılan değışıklıklerı habına kadar de\ am eder Tek : • 7aman alkışlarla kesılen m rar mtihab olunmak eaızdır ' vonusma ile mılletv ekıllerı• MADDE 11 Turkıve Reınuttı ı«ıcumhuru devletın reısidır anus Nadı bey'm başkanlıBu sıfatla luzum gordukçe Mec\aptıgı Anajasa Komısjolı«e ve Heyetı Vekılej e n> aset kanunun 1 maddesım şoj eder îuzenlemıştl : # MADDE 12 Baş\ ekıl ReKâkimivet bilâkavd fl **rt ı«ıcumhur tarafından ve Meclctındir. ldare usnlü halkm hs azası meyanmdan ıntıhab kadderatım bızat ve bılfiıl olunur. Dığer Vekıller, Ba^vere etmek esasına müstenıtkıl tarafından jıne Meclıs âzaTurk de\letının şekli huku. ^ arasından ıntıhab oluncfukti cumhuıfv ettır.» tan sonra hej'etı utnumnesı Dçleden sonra baslavan mu. Rei'icumhur tarafından Mech. kereler uzun surmedı. Tum sın tasvıbıne arzolunur. Meclıs, lUeUekülerı, ıdare seklının h»h ıçtımada değıl^e ke\fı%etı tasvıb M«cli»in ıçtımama tâlık olunur [Kanannn çörüsülmesine ve müzakerelere aıt derle E memiz dıÇer sütunlardadır.] E «Muhterem arkadaşlar, Reuıicumhur Hazretlerı tarafmdan ıntıhabı uhdei âcizaneme tevdi buyurulan \ekillen Mecli»i Âlice tasvıp buvurmak suretiyle ızhar buvurduğunuz tevecciihe hukumet namına arzı teşekkur ederım. Hukumetın mu\ affakıyrti, daima Meclısi \linin mazha , ri>et Mt itimadında istinat I bularak ve ondan kuv\et a < larak artac?ktır. Arkadaşlar, Takip edeceğunu hareket hattı, esas ıtibari>le butun dunvaca malumdur. Me\kii iktidarda \t mevkii mesuh%ette bulunan eksemet fırÎSMET kasınm millete artettijjı \e mıllrtin tasvıp ettiğı umdeleri Meclisı \linm mkişah \e terakkısi ıçm, huzur \e mesalemet icın otedcn berı musırran Utızam tttifı esaslar» rıımhurnet hükümctinin Dahilde luzur, terakU ve 1 r inkisafı temin etmek içın . Cumhuriyet hukumetı ke 1 ntali azim ve metanrtle, kemili ısrar t e takıp ile hare I ket edecektir. (Alkışlar, ya \ UMHt'RİYETın ilâmndarı şa seslen). sonra Uk Bakanlar KuruluCamhurivet hükumetinın I ^ nu tsmet Bey (tnönü) kur39 Kkım 1933 Pazartesi çumünasebeti harıciyede esas ' muştur. (30 Ekım 1923 salı). nu Turkıye Bu;uk Mıllet gayesinin Turkiye Cumhuri• YOKLAMA = Meclisınde l$g miUetvekdı Bakanlar Kurulu listesınl, yrtinin mevcadiyetini ve teGazı onaylamış, Meclısın tas\ı>erlermi almıştı. Başkanlık mamiyetini sağlam tutarak EŞKİLÂTl Esaslje Kanu E kursüsünde Ismet bey, kâtipbıne sunmuştu. Hukümet tezkemenafii hayatıvesini gozden nunda vapılan degışıklıkler E hklerde ise Denizli MUleheresı şoyle ıdı ayırmamak esası dahıhnde den sonra Kon\a Mebusu ^ kili Hajdar Ruştu Bey ile «T^.M.M. sı Rı\asetır,e mesalemeti, huzuru, husnu Evup Sabrı bev, Ba^kanhğa bir Karahisarı Sahıp Millrt\fTeşkilâtı Esası>e kanuntlonerıde bulunarak Cumhurba« E mimasebatı mumkiın olduj;u ı kili Ruşen Eçret (TJnaydın) nun maddeı mahsusası mukanımn seçılmesınden sonra 101 Ş kadar t«vsi %e teyid etmek I Bey bulunuyorlardı. cıbınce Ba$\ekalete Malatya pare top atıimasının karar al ^ ten ıbarettir. Hem hudutlamebusu Ismet P<i5a Hazrcttına ahnma«ırı ıMemı^tı rımızl» ve kendilerivle mua j lerı ıntihap olunmu^tur eşkilatı Esasiye Kannnnnun Bu onergemn Ba^kanlık tara = hedatı imıa edip aarahatım | Muşarunı)e;hın ıntihap evbazt roevaddımn tavzthan tafmdtan okunmasmdan sonra tatbik etmekte oldugumuz ledtgı dıger ^ekülenn esadıhne dair kanunun muza(kabull seslerı duvu'du Bu a E ve diğer taraftan bcndz mumısı derci âtıdır. Heyetı urada Bolu Mılletvekıh Cevad E kerelen gece 8 30 a kadar >»urnasebete sinnediğimiz devmumıjesı Meclısı \lımn tasAbba>; ıle A'ı Rıza Nur (î«tan = muştu Kanunda yapılmak ıste letlerle samimi bir rto^tluk >ıbıne arzolunur». bul Mıliet\ekılı) de şu onerge E nen degışıklıkler hemen hemen tesıs için butun kuvvetınuzı Reisıcumhur j ı %eımı^ıeraır • E ıt.razsız kabul edılmıs, ar.cak sartedeceğiz. Gazı Mustafa Kemal «Rnasetı Celileve. ş bazı maddeler uzerinde, konuş Kuflu b.r K Görecesimız husnü mvete Türkı\e Cumhurnetının E macılar soz alarak gorüşlerını B\Ş\EK1L, Hanc^e Vek,h jıkıp gelecegın buruK falzastvle mukabele edeceılanı «îereline bu gece 191 E açıklamışlardı s"nı yaratan buyuk usan Malatya mebusu Ismet Paşa fiz. Bu esaslar dahilinde Tur Kanunun kabMİü ıle «Turfciye pare top endaht edılmesı, ]£ Hazretlen kive Cuntburiyeti menafii memleketm aksamı saıresm E De\leti'nin idare şekli» tesbıt «Cumhumet» oırrasmda «oz I SjER'tYE Vekılı Sarunar havativesbıi muhafaza etde <dı|er jerlerinde) a>nı E; edıomstı Turk rrulletı, bu anbırlıgı etmışlerdı Maddeler hemebusu Mustafa F^vzı E mek içın son derecede d ı t suretle top endaht edılerek Ş• dan ıtıbaren «Cumhuriyet» le men hemen muzakeresız \e tendı, Cumhurı%etımızin tesçıinı : ıdare edüecelî.tı. katli o degıştmlmecten kanunla^ •\oratli olacaktır I E.RKAM Harbıjeı Lmumıy Anavasanm birinci, Ikuıcl, arz \ e tekhf ederım » ;: riu Kanunun tumu ovlanm Muhterem arkadaşlar, Reıs l'met be\, verılen her 5; dorduncu, onuncu, onbinncı \e Vekılı tstanbul mebusu Mt «o\birlı%ı» ıle \e ^ıddetlı alkı«Meclisi Alınin daıma ızö ıerge\ı teker teker oku\ordu. := onıkıncı rnaddelennde yapılan şır Fe\zı Paşa, Ur «Allah mu>affak etsın» *eshar ettıjı tement» \e arzu Bu arada, Çanakka\e Mılletve :Z degışıklıkler Türlc mületıne ken r • D4HIUYE Vekılı Kutah ettlği netıce, sozden «ıyade l c ı a asinda kabul edıldıgı 7akı ı Mahrrut bev'ın de a\nı me ;E dı kendıra yonetme ımkânını tameousu Fent Be\, Son seneıeruc 1^ yapabılmektır. rran saadcr gece 8 30 u g c t e a'de bir onergesı o'duğunu a ' E nırnıştı. • MtD\FA.\l MıLı\e Vek fiılen gosterdıgı kaabıhyet ısO andan mbaıen «Turki\e Cumhuriyet bukumetı, söıçıkladı Üç takrırı (onergesı) ;E >orda Saatler çece 845 i gosterıyor «Uginı şu sozlerle hazır bJİunan: Karesı mebusu Kazım Paş tıdat, ıdrâk, kendisi hakkııışo\ lec«> o\a ko\du : Gazı Mustafa Kemâl. Cum deiletının ıdare seklı cumhurıden âyade iş yapmak, faaE du Ba=kan Ismet Bey Cumhu « IKltSİD Vekılı Izmır ır da suızanda bulunanlann ne hurbaşkatu seçılmesınden hemen •t'ç takrıri kabul edenler lut. 2 başkanı seçımınm japüacagıJbet v« tetkikat ile size \e \et» o du busu Seyıd Be' kadar gafil \e ne kadar tetsonıa devam eden alkışlar ara fen el tvaldırsınlar.» E nı büdırdı Oylaın tasrufi ıcm mıUetımne emnıyet bahş olBundan onbe« dakıka «onra seti için vapılan «***£ kıkten uzak hajalperest ınsınaa kursuye gelerek, en s.^a • *DLtYE Vekıh Izmır me «Kabul edılmıstır, efendım * E Müleuekıllerı arasında ad çekı>mak için butun ku^etını da jıne vapılan gırlı bir ovl?. sanlar oiduğunu pek guzel takonuşmalarından bırını yaptı \ e Kmet bev bundan sonra, su Sefa Be' sarfedecektir. (Alkışlar), (Al p..t ettı. Mılletimız, haız ol rıa sonucuncTa Gazı Mu=ta ı şojle d"dı Cumhurbaşkanı seçımme geçı E & • \ \ F U Vekı.ı Trabzon r lah mmaffakıjet rersm, ses E FetHı Bey (Istanbul) İsmet Pa dugu cvsafı \e Hyakatı, hu ^ Kemal (Ataturk) o\bırlı a ı ıl? «Mnhterem arkadaşlar leceaırı $u «ozlerle ve alkışlar bu^u Muhtar B°\ len>. = sa (Mal&tya), Pevzı Bey (Dıyarkumetin veni ismivle cihaa Turkne Cumhumetımn ı < c ara iaa açıkladı : Muhım \t Cıhanşumul, • SsIHHlYE, Mua e < n= Sıarırmz, taaliyet, gayret E bakırı, Yahja Ga'ıp Bey <Ki' nıedeniyetme daha çok su E Be\let Başkanı, ılk Cumhurba*. hâdisatı fevkâlâde karşısroda «Lfendim, voklama vapaca. mal Pasa hazretlenm mtü.ab tımaıje Vekılı I^'at ve ış \apmak arzusudur. SsıE şehırt o>»arm tasnîlıne rnemur huletle izhara muvaffak oia ~ kanı *<?cılcn muhterem milletımızin te ivı. Bn suretle de re>ı hafi ıle busu Dr. ReliK Be\ oaktır. anşaallan seslen) = zın mazharı\etınizi istirham Mustafa Kemal «orbırhei» ı s fevyuı \e ıntihabı hakıklyçsı Reısictımhur mtıhabı \apaca E edıldıler • MLBVDELE, Im«r ve İ Türkije Cumhuri) etı cıhan E ederım Vı bu maıharıyet Ojlama yapıldı Oy pusulalan «eçılmeiınden sonra kursu\e ?ene bir vesıkai kıymettar oŞız. Sı\as daırei ıntıhabıyesinVekılı îtrrur meousu Ne dd ısgal ettiğı me^kıe lajnk E tevtıki UahİTe de vesıle olaE 10 dakıka ıçensmde tasnıf edıllerek ^aptıgı 1onuTnasinda lan Teşkilatı Esasıye KanuNOMNVN bu açıklaması sı dcıı ba«lavacağız.» oldugunu asan ıle ıspat ede S caktır.» (Uzun alkışlar ) «Turkh c CıırohuTh etı mes'ut, numuzun bazı maddelenm ^ r t o alkışlardan Mecl» \apılan ovlama sonucunda E dı, netıce Başkanlık kursusun cektır. (Inşaallah sealen). E = de bulunan Inonu'je duyuıul mu\affik ı t muzaffer olataktavzih içın Encumenı mah^ınmcatısısantasarsılıGazı Mu«tafa Kemal 1342 Re s du Ismet Bev, Gazı Mustaîa Ke Vrkadaslar, bu muesses>evi E sus tarafından heyeti Celıtır» dedı bıulle\vel 18, 29 Tesrmıev^e) alivi vucude getıren Türk ~ lenîze teklit olunan kanun laO andan ı4 barpn \ıne Tur1^23 gecesı saat a a çe\rek kala milletinin son dort sene zar Zl \ihasmın kabulu munasebek ^ e Eınuh Mı!l"t Mec'ı«ınde ıttıiakıa Cumhurbaşkanı seçı1fında iıhar ettıçi zafer, bun E tıvle yeni Turkive De%letınm "iman najaı u%a'inoa «Cumdan sonra da bir kac mıslı E dı zaten cihanca malutn olması humet» ın ıUnı «Gazi Mu«olmak uzere teceUiyatını gos S lazım gelen mabiveti, be'aıeltafa Kemal'm Cumhurbaskanterec«ktir. (Inşaallah se<iala E milel, marâf flnvaniyle vadelıçına secılmesı» \u>rljı her rı> Âcizleri mazhar olduğum E dildi. Bunun icabı tabiisı ol•\onunde 101 pare top atıı ıle bu emnıyet \e ıtunada kesbi mak uzere bugune turtar halka du^urutarak kutlandı Mustafa Inakat etmek içın pek mu E doğrudan doğruva Mechvn Kemal'ın < , • DEĞtŞIKLIK him çordüğüm bir noktadakı E rnasetınde buUmdurduçumız Cumhurreisı ıhtivacunı arz etmek mecbu E IGVNHL cumhuruetımıarkadasınıza ıfa ettirdıemız rnetmdevim. Bu, muzahere ^ ?ın ıldnını «aç)a\an kanu. \azıfeyi «Reisıcumhur» umasonra i tınızin de\amıdır». nun muzakere^ı nıvle >ine aym arkadaşım>ekılliSe Bu\uk Mıllet Meclısmm «Hıç şuphe jok» «Daırca)i E za, bu nâçiz arkadaşmi7a » getirılen kanhStnı Ismet bev /I~> Mustafa Kemâl m sozlen za seslerı. Ismet Paş» r j ) îkmcı ba^kan man zaman hem alkışlana \e «\ncak, bu sajede ve Al E Turkiye ^ »kta c1) Bı'ındıgı hem df »ezahuratla kesıliyoTîlu lahın inayetivle «ahsıma te E Cumhunyetinın «Bu munasebetle şimdıve >eccuh buyurduğunuz ve hu S ilk K»l»nesını kadar hakkunda ızhar buvur^uracapmz \ezâıfi husnu s mu^tu ^ dusunıi7 muhabbet ve samııfaya muvaffak olabilecesuni E Olavm mı\et \e itimadı bir dçla unıid ederim^ E ertesı daha eostermekle, yüksek ka«Allah muvaffaK etsm» ses E gunu dırşmdslığımzı ispat etmıs cıkan lerı «Daıma» sedalan E olu>orsunuz. Bundan dolayı Te «Muhterem arkada«lanmın E he\etı celilenize biitun saî a t ı E ^ l Kanunu tfkar» ellenne çok sıkı bir surette S Mech m 43 toplanUMr.n Umımnetı ruhı^emle »rzı tejaıetesı de vapışarak onların şahısların E ,nc: oturumunda kabul ed.l r şekkurat ederim.» haben BknlarKuruludcra^e dan kendimi bir an bıle tnus E (Estağfurullah, Muvaîîakıjetfotokopide BakanlarKu ml* taşrni gormeverek çalı«aci ler \ersm sedalan) sortildusu Rim. Milletin teveccuhünu E kııler Heyetı 91 N İ U t e z nıın «Efendilfr, gibi ve 1339 2 2 0 tebl S ed,lnıst. ° aUe ««men daıma noktaı istinat lelak E \sirlardaaberi. Şark'ta, i kı ederek hep beraber ılenve = e Kanuu. maşdur ve mazlum otan mılgideceğiz. Turkiye Cumhuri S 6 madde dee^tırılrnıtır 1 letımız, Turk MiUetı hakkınveti, mes'ut, muvaffak ve s da meftur oldıığu hasailden maddeler şo^e s " o r l I T 1 muzaffer olacaktır.» E A, musrra telâkkı »rtıiîmrdu. ı lunuHiıııııııııın r arosındo yapılan 1 Hk Boknnlm konuşma Kmujua is basmüa T Î ^uT^^rg I B